NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
28e Jaargang. No. 8548
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 4 MEI 1911 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN!
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1-30
Franco per post door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers0.02 Vi
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37
„de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels/l.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Bultenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DU NUMMER RES IAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 5 MEI.
He'rstemming voor dein
raad, 85 uur.
Groote Kerk: Concert door
kunst" 8 uur.
Stadsnieuws
Eoonregsling dar Gsmesnts-
wsrklielm.
In druk zijn verschenen de afdee-
ilngsverslagen van den Raad over de
voorgestelde loonregeling der Ge
meente-werklieden met de beantwoor
ding daarvan doo'r B. en W.
Wij ontleenen daaraan het volgen
de:
Het loonklassenstelsel werd bespro
ken in de tweede en ln de derde al-
deel mg.
B. en W. kunnen rich geheel vor
eenigen met hetgeen daaromtrent in
bet rapport der Commissies van Bij
stand wordt gezegd.
Het voorgestelde meervoudig klas
sen stelsel is geen nieuwigheid. Bij
de verschillende takken van dienst
bestaat het reeds lang. Het ls een ge
volg van den drang der omstandighe
den.
Zoowel voor den Raad als voor B.
en W. zou het veel gemak opleveren,
indien kon worden volstaan met twee
toonklassen, zooals de aid. Haarlem
van den Bond van Nederlandsche ge
meentewerklieden voorstaat, n.l. één
ïoonklasse voor vaklieden en eene
weede loonMasse voor niet vaklie
den.
Maar B. en W. vreezen, dat als de
Raad twee loonklassen zou vaststel
len, de werklieden, die thans op
grond van den aard hunner werk
zaamheid een beduidend hooger loon
verdienen dan andere werklieden in
gemeentedienst, individueel zouden
komen vragen om nieuwe loonklus-
sen, ten einde het thans bestaande
verschil in loon te handhaven.
Aan den wensch, dat ten opzichte
van de indeeling der werklied on in j
de verschillende loonklassen vooral
de organisaties der gemeen te-werki.e-
den zouden zijn gehoord, hebben B.
en W., naar zij meenen, terecht niet
voldaan.
Dit zou een eerste 6tap zijn ge
weest op een weg, dien B. en W. tot
nog toe niet hebben bewandeld en
waarvan het volgen hun voorkomt
ook met het oog op de toekomst aan
ernstige bedenking onderhevig te
zijn.
Bovendien hadden do organisaties
der gemeente-werklieden de gelegen
heid waarvan zij blijkens de inge
komen adressen een gepast gebruik
hebben gemaakt om vóór de be
handeling van die voorstellen haar
wenschen aan den Raad bekend te
maken, zeggen B. en W.
Eén der leden van de tweede af
deeling vroeg: „of de Gemeente met
de bepaling van het minimumloon op
f 12.niet iln confict komt met het
standaardloon hier ter stede?"
Doelt dit op het standaardloon in
de particuliere nijverheid dan zou
den B. en W. antwoorden, dat het
maken van een vergelijking in deze
ln het algemeen niet opgaat Immers
zijn de verhoudingen in den gemeen
tedienst en in het particulier bedrijf
in den regel zeer verschillend. Bij de
gemeente zekerheid van vast werk,
betaling van loon ingeval van ziekte
gedurende een ruimen termijn, ver
lofdagen met behoud van loon, en
recht op eigen pensioen en op pensi
oen voor weduwen en weezen; in het
particulier bedrijf wordt een en an
der niet zóó teruggevonden.
Eou andere vraag, in die af deeling
gedaan, is deze: „Wat zijn de ver
schillen van het voorstel der Commis
sies en de aangevraagde verhooging
door de werklieden?
Een globale berekening geeft de
rolgende cijfers:
Voorstel Commissies: 1910 f 240-600;
1911: f 248.700; 1912: f 255.800.
Christ, organisaties: 1910- f 246.900;
1911: f 255.900; 1912: f 261,100.
AM. Haarlem Bond Ned. Gemeen
tewerklieden: 1910- f 2^5.700; 1911:
l 290.900: 1912: f 306.400.
Het denkbeeld van het gebruiken
van jeugdige werkkrachten in tokken
van gemeentedienst voor zich daar
toe leenende werkzaamheden heeft
ook de belangstelling van B. en W.
Indien hun blijkt, dat dat denkbeeld
bij ©enigen tak van dieDSt in uitvoe
ring kan komen, zullen B. en W. het
gaarne verwezenlijken. Echter heeft
©en onderzoek naar de mogelijkheid
daarvan Ingesteld bij de betrokken
hoofden van takken van dienst 't vol
gende geleerd: De Directeuren van de
Lichtfabrieken, de Duinwaterleiding,
de Openbare Werken en het Open
baar Slachthuis alsmede de Opzich
ter der Algemeene Begraafplaats heb
ben bericht, dat tegen het gebruik
maken van Jonge werkkrachten over
wegende bezwaren beslaan.
De Directeur der GemeenLereinl-
fjirtg acht het gebruik van jeugdige
werkkrachten met het oog op zijnen
dienst, ook uit oecenomisch oogpunt,
niet aan te bevelen.
De architect voor den Hout en de
Plantsoenen zou voor drie jongmaat
jes plaats hebben.
Hieruit blijkt, dat het denkbeeld
niet practisch te verwezenlijken is.
B. en W. willen nu den datum van
inwerkingtreden van de" loonregeling
stellen op 1 Juli 1911.
De minderheid van B. en W. ver-
eenigt zich met liet voorstel der Com
missies, om het minimum-loon te be
palen op f 12 per week.
De meerderheid evenwel houdt vast
aan het oorspronkelijk voorstel van
het Dagelijksch Bestuur in zijn go-
heel, om het minimum-loon vost te
stellen op f 10.80 per week. Zij ver
wijst te dien aanzien naar hetgeen
hiervoren bij de algemeene beschou
wingen is medegedeeld omtrent de
geschiedenis van de totstandkoming
van bedoeld voorstel.
Zij wijst voorts op de mJnimum-loo-
nen, die, in andere plaatsen voor ge
meentewerklieden gelden, meer In t
bijzonder op de het meest met Haar
lem gelijk te stellen gemeenten Arn-
be men Groningen, waar het mini-
mum-loon f 10 en Leiden, waar het
minimum-loon f 9.73 per week be
draagt. In het grootere Utrecht be
draagt het f 9; daar is onlangs door
éné der raadsleden een motie inge
diend, om het loon voor alle volwas
sen gemeente-werklieden bij eenen
werktijd van 60 uren per week te be
palen op minstens f 10.20 per week.
Opdat de Raad zich vergelijkender
wijs ook een inzicht in den levens
standaard Ln die gemeenten kunne
vormen, volge hieronder eene ln De
cember 1910 aan ons verstrekte op
gaaf van de womnghuren voor werk
lieden en van de prijzen van de voor
naamste levensbehoeften ln die plaat
sen, alsmede eene opgaaf van gelij-
ken aard voor zooveel onze gemeente
betreft:
WoninghuxLr p. w., Arnhem: f 1.50-
f 2.50; Groningen: f 1.50—f 2.50,
Utrecht: f 2—f 3; Leiden: f 1.50—f 2.50
Haarlem: f 1.70—f 3.
Tarwebr. p. KG., melkbr. en wa-
terbr., Arnhem: rcsp. f 0.19 en f 0.15,
Groningen: f 0.12— f 0.16; Utrecht:
f 0.15; Leiden: f 0.12; Haarlem: f 0.12-
f 0.16.
Roggebrood p. KG-, Arnhem: f 0.08;
Groningen: f0 07, Utrecht: f 0.10; Lei
den: f 0 11; Haarlem f 0.10-f 0.12.
Rundvleesch per KG., Arnhem: f 1;
Groningen: f 0.70f 1.60; Utrecht:
f 0.80—f 0 90; Leiden: f 0.9O-f 1; Haar
lem: f 0.80—f 1.
Varkensvleesch p. KG., Arnhem: f 1
Groningen- f 0 80—f 1; Utrecht: f 0.80;
Le den: f 1; Haarlem: f 0.70f 1.
Spek per KG. Arnhem, f 0.90; Gro
ningen f 0 72—f 0 80; Utrecht f 0.80;
Lelden: f 0.90; Haarlem: f 0.80.
Paardenvl. per KG. Arnhem: f 0 60;
Groningen: f 0.14f 0.50, Utrecht:
f 0.60; Leiden: f 0 40; Haarlem, f 0.50.
Aardappelen p. HL. Arnhem: f 3
f 3.50; Groningen: f 3f 4.81); Utrecht:
f 2.75—f 3.25; Leiden: f 3— f 8.50;
Haarlem: f 3—f 3.50.
Voorts wijst de meerderheid van B.
en W. op de omstandigheid, dat de
aanvangsloonen voor de werklieden
aan de Centrale V\ erkplaatsen deo- H.
IJ. S. M. alhier uiteen!oopen van 14
cents tot 22 cents per uur
Eene vergelijking tuescheh de loo-
□en van die werklieden en de loonen
van de gemeente-werklieden leert,
dat de door B. en W. oorspronkelijk
voorgestelde .aanvangsloonen, loopen
De Ijzeren gietvorm ven bet nil beton gegoten bals te Santpoort.
de van 18 tot 27 cents per uur, aan
merkelijk beter zijn dan de loonen
aan die werkplaatsen, zeggen B. en
W
Zij verklaren zich voorts eenparig
tegen het vervullen van ln de 2de af-
deeliug door één der leden uilgespro
ken wensch. om het minimum-loon
te bepalen op f 12.60 en om aan de
loonklassen nog eene klasse van
f 16 80 toe te voegen.
Naar de .neening 'an B. en VV is
het noodzakelijk, dat zooveel moge
lijk worde gebroken met het fooien-
stelsel.
Het ligt daarom in hun bedoeling
in de speciale voorschriften voor de
verschillende takken van dienst een
bepaling op te nemen, houdende een
streng verbod om fooien te vragen of
onder welken vorm ook het geven
van fooien tut te Lokken of te bevor
deren. B. en VV. bopen, dat de uige
zeteneu zullen medewerken om al
thans op dit terrein hei geven van
loo.en na te laten.
Omtrent den werktijd aan het Open
baar Slachthuis, dealen E. en W.
mee, dal zij overnemen hei oorsiel
voorstel der Commissie van Bijsiaud.
By aanneming van het aldus gowy-
zigue puni zal voor alle werklieden
niet uitzonder.ng van twee aan
hel Opeubuar m och thuis de 60-uxige
werkweek bestaan.
"Voor de twee werklieden moet de
gemiddelde wekelyksche werktijd van
t»0 uren met 1 1/2 uur woruen over
schreden. Hun werktijd van 65 uren
in een van elke twee weken houdt
verband mei den wachtdienst gedu
rende don nacht, weLke dienst niet
kan worden Ingekort. Op andere wij
ze kan ln den wachtdienst geduren
de enkele uren per week atol wor
den voorz.en Opgemerkt wordt, dat
bet loon voor die twee werklieden
1 0.60 per week hooger wordt voor
gesteld dan voor de andere werklie
den, belast met den stal-, hal- en ter-
reindiensL
De meerderheid van het College
van B. en W. handhaaft be* oor
spronkelijk voorstel ten aanzien van
de loonregeling van de werklieden
der geuioentellchtfabrieken. Zij ver-
eenigt rich niet met de door de Com
missies van Bijstand voorgestelde
wijziging.
Op de vraag, waarom aan de bij
punt III B bedoelde werklieden met
conform art 18 van het werklieden
reglement voor den dienst op Zondag
dubbel loon ls toegekend, moet bet
antwoord luiden, dat krachtens het
bepaalde bij art 20 van dat regle
ment, o.a. de bepaling van art 18
met van toepassing is op hen, die
voor doorloopenden dag- en nacht- of
voor Zondagsdienst of voor beide zijn
aangenomen.
Voor d t groep werklieden moet dus
eene afzonderlijke regeling worden
gemaakt Bij het vaststellen van het
loon werd rekening gehouden met de
omstandigheid, dat zy werken ln
dag- en Zondagsdienst of in dag-,
nacht- en Zondagsdienst. Hun gewo
ne loon ls daarom steeds iets hooger
dan het zoude zijn. Indien zij uitslui
tend op werkdagen arbeid moesten
verrichten.
De vraag, of de regeling van den
Zondagsdienst niet zoodanig zou
behoeven te werken, wordt ontken
nend beantwoord.
Ten slotte staan B. en W. eenige
oogenblikken stil bij de algemeene be
schouwingen. gehouden in de tweede
afdeeling, waar gezegd is:
,Ten opzichte van het vaststellen
van loon voor mindere beambten en
werklieden meenden enkele leden bij
B en W. steeds de gedachten te ont
waren: Met hoe weinig komen wij er
af."
Hoewel deze meening van enkele le
den van deze afdeeling geen weer
klank in de andere afdeelingen heeft
gevonden, meenen B. en W. haar
toch met geheel onbesproken te moe
ten laten.
Daartoe laten zij ee noverzicht van
de wijze, waarop door B. en W. de
loonregeling werd voorbereid.
Op 6 October 1909 werd volgens
den hoofden van diensttakken ver
zocht, de noodige gegevens te ver
strekken of voorstellen te doetn in za
ke de loonregeling.
Bij ontvangst van die voorstellen
bleek, dat daarin niet de geijkvorraLg-
held werd aangetroffen welke B. en
VV., voor zoover zij mogelijk is on
misbaar achten.
Dit gaf aanleiding aan de hoofden
van de takken van dienst een schrij
ven te richten, waarin o.a. het vol
gende voorkomt:
„Het ligt in het voornemen van B.
en W. aan den Raad voor te stelten,
voor de verschillende categorieën vun
werklieden de loonen te bepalen op
een minimum en een maximum welk
laatste wordt bereikt door driejaar-
lljksche verhoogingen met f 0.60 per
week.
Die loonklassen zouden dan tien in
getal zijn en loopen van f 12.60 tot
f 18."
Hieruit blijkt, dat B. en W. niets
anders hebben gedaan dan het noe
men van aanvangsloonen met ©en
onderling gelijk verschil, aanvangen
de met 18 cents per uur en eindigende
met 27 cents per uur. B. en W. gaven
een leiddraad, zonder meer.
Op geen der hoofden van diensttak
ken legden zij de verplichting, om
werklieden !n klasse 1 nf 2 onder te
brengen Z>i waren geheel vrij, om
bij de Indeeling in klassen hun eigen
denkbeelden to volgen.
Twee hunner stelden voor, werklie
den in de 1e en ?e klasse in te deelen,
welke voorstellen door B. en W. zijn
overgenomen.
Daarbij verloren B. en W. niet uit
het oog, dat bij toepassing van het
stelsel van periodieke verhooging met
terugwerkende kracht, de loonen van
het overgroot deel van hen, die voor
opneming in de klassen van 10.80
en 11.40 zouden worden in aanmer
king gebracht, toch in het jaar 1910
zouden bedragen 11.40 en 12, in
1911 f 12 en f 12.60 eii in 1912 12.60 en
13.20.
Mond- en Klauwzeer.
Tien koelen van den veehouder W.
F. Wallekes, in de Essenstraat No.
19, zijn
overgo bracht naar
het we'ia&u aan de Leidsche Vaart
liet vee van den landbouwer Hoen
derdos aan de Zo me rv aart ls met
mond- en klauwzeer besmet
Espera n to-C 1 u b.
In navolging van andere gemeenten
is door het politiekorps alhier opge
richt eon Esperanto-club, voorloopig
bestaande uit acht leden, agenten le,
2e en 3e klasse.
De lessen worden gegeven In een
der lokalen van de Rij kal eer school
aan de Ged. Voldersgracht, onder Lei
ding van het hoofd dier school, den
heer J. W. Sevenhuysen.
Gem. Koor „Onder On s".
In de plaats van het „Loots-Con-
cert", wat op verlangen van den heer
Philip Loots, wegens zijn minder gun
stige gezondheid tot het volgend sei
zoen wordt uitgesteld, zal biunen en
kele dagen door „Onder Ons" een 90-
li8ten-concert gegeven worden. De in
gestudeerde Loots-werken blijven na
tuurlijk ook tot nader order bewaard.
Voorloopig is do medewerking ge
vraagd van het Amsterdamsch dames-
tiio, dat al eens vroeger bij „Onder
Ons" concerteerde. Met oudere (vo
caal-) solisten wordt nog onderhan
deld.
GEMEENTERAADSVERKIEZING.
Morgen, Vrijdag, heeft In district I
de herstemming plaats ter verkiezing
van een lid van den Gemeenteraad in
de plaats van Mr. J. N. J. M. Smit,
die zich te Amsterdam heeft geves
tigd.
Candidaten zijn de heeron Dr. W.
E. Merens en H. Ph. Loots.
De stembureaux zijn gevestigd op
het Raadhuis (hoofdsteinbureau), in
de Haarlemmerliedestraat en in de
Soaarn wouderstraat.
In het district zijn 2430 kiezers, over
de drie stembureaux als volgt ver
deeld A. 1055 kiezers, B. 681 kiezers,
C. 694 kiezers.
De stemming heeft plaats van 8 tot
5 uur.
Aanbesteding Rijkswater
staat.
Hedenmorgen te elf uur werd door
het Provinciaal Bestuur van Noord-
Holland, in bijzijn van den hoofdin-_
genieur-directeur van den Rijkswater-*
staat in de 9de directie, eau het ge
bouw van het Provinciaal Bestuur te
Haarlem, aanbesteed de levering van
steenkolen ten behoeve van de elec-
trische centrale te IJmuiden, het
stoompontveer te Vel sen, de dienst-
vaartulgen en het stoomgemaal nabij
Schellingwoude, behoorende tot de
werken tot onderhoud, hei-stel en ver
betering van bet Noordzee kan aal, in
drie perceel en en in massa.
Laagste inschrijvers waren voor
perceel 1 de N. V. Vereanlgde Steen
kolenhandel te Dmuideii, voor ƒ8 per
1000 kg., voor perceel 11 de firma F.
VV. v. d. Kolk te Amsterdam, voor
8.20 voor perceel III de firma F. W.
v d Kolk tc Amsterdam voor 7.95.
Voor de inschrijving In-massa was
laagste de firma J.-s. ter Poorten voor
ƒ7.65.
S t a al b ad.
De Drink hal werd gisteren door 46
bezocht.
Chr. Histünle
De heer W ten Boom hoeft bedankt
als secretaris der Christ. -Hist. Unie
alhier.
NEDERLANDSCHE WINKEL
WEEK TE HAARLEM.
In een Woensdagavond gehouden
vergadering heeft zich het Comité
ter voorbereiding van de Nederland
sche Winkelweek geconstitueerd.
Het dagelijksch bestuur daarvan
bestaat uit de navolgende heeren: J*
C. Peereboom, voorzitter, Mr. J. C-
L. Vlaanderen, ondervoorzitter, H„
Lamp en A. H. Weijburg, secretaris
sen, H. Fikkert, penningmeester, I.
F. van der Vaart, E. A. A. Liera,
Joh. M. Schmidt, A. Weil! en A. I»
de Jong.
Voorts maken van het Comité deel
uit de heeren J. C. Caderius vatf
Veen, Anton Bosse, P. van Thiel, C.
Rohde, H. T. Mak, II. B. Swarte, G.
van der Most Yan Spijk, J. van
Beem, firma Relnders, firma Lippits,
S. C. J. Bertram, J. W. Koopman,
finna Pander, L. van don Broek en
J. II. Visser.
De belangstelling voor de totstand
koming van de Nederlandsche Win
kelweek is zeer groot, zoodat ver
wacht kan worden, dat liet denkbeeld
tot goede uitvoering geraken zaL
In de vergadering van het Comité
is een circulaire vastgesteld, die de
zer dagen ruim in Haarlem zal wor
den verspreid Cn waarin doel e»
strekking der Nederlandsche Winkel
week te Haarlem nader zuilen won
den uiteengezet.
Kunitaan den Werkenden
Stand.
De administrateur van „Kunst aan
den Werkenden Stand" mocht enkels
dagen na de soirée op 23 April, na
mens den Burgemeester, Jhr. Mr. J.
W. G. Boreel van Hogelanden, ©en
gift, ten behoeve van de Vereeniging,
vergezeld van een waardeerend schrij
nt, ontvangen.
Examens L. O.
Haarlem, 8 Mei. Geslaagd de
heeren J. van Keulen, te Aalsmeer;
P. C. KBjaan, te Helder L. Th. L
Kint, te Beverwijk, en G. Kranen
burg, te Haarlem.
(Zie verder Stadsnieuws onder laat
ste berichten).
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
HET HOOFD DER O L. SCHOOL
Onder de in de hedenmiddag ge-hou
den vergadering van den Gemeente
raad ingekomen stukken bevond zich
0. m. een schrijven van den heer
Hoekstra, meldend, dat hij zijn benoe
ming tot hoofd der O. L. school aan
neemt. HO zal bij het gemeentebe
stuur van Nieuwendam pogingen aan
wenden, om legen 1 Juli ontslag te
krijgen.
BENNEBROKK.
In de vergadering van notabelen
der Ned. Herv. kerk alhier. Is de heer
H. van der Eist met algemeene stem
men herkozen tot kerkvoogd.
HAARLEMMERMEER.
Woonwagens.
De bewoners aan de Cruquius on
dervinden voortdurend ve©l last van
de bewoners van woonwagens, die
steeds in grootere of kleinere getale
zich pastoeren aan den Meerweg, na
bij de Cruqniusbrug Maandagavond
en Dinsdagmiddag zijn er forme-da
vechtpartijen geleverd, waarbij ten
slotte ook voorbijgangers betrokken
werden. De politie maakte er ten slotte
een einde aan.
Hoe lang nog zal een dergelijke toe
stand voortduren 1
ZAND VOORT.
Voor de vacante betrekking Van drie
agenten van politie voor het zomersei
zoen hebben zich 51 sollicitanten aan-;
gemeld.
Gistermiddag had de loodgietersleer*.
ling L. v. D. het ongeluk van een da*
te vallen. Zwaar gewond, vooral aan
het hoofd, werd hij opgenomen en
door Dr. C. A. Gerke ulhler verbon
den.
Aan het politiebureau alhier zijn
inlichtingen te bekomen omtrent oen;
op den openbaren weg gevonden bank-j
biljet van 10.
Binnenland
TREINONGELUK.
De sneltrein van <io HolL Spoor, dié.
gistermiddag om 1.41 van Deventet»
naar Apeldoorn vertrok, is bij de krul/
sing op den Tw«llosct>en straatweg te-'
gen een met Itout beladen wagen go-
reden. Hot ongeval, dat te wijten ié
8in de nalatigheid van den wachter,,
'die de afsluitbomen niet gesloten*
