HAARLEM'S DAGBLAD.
OM ONS HEEN
No. 1376
De Mederlandsche Winkelweek
1L
In dit en enkele volgende artikeltjes
*al Ik eeitige opmerkingen maken
over binnen- en af en toe misschien
ook wel buitenlandsche waar.
verband met de Nederlandsche Win
kelweek. Daarbij zullen van zelf enke
le étalages ter sprake komen. Om
'dactie zou niets liever doen. dan over
al de firma's die deelnemen
N. W., iels in deze courant
maar hun aantal Is 250 en hoe
zou elk afzonderlijk besproken kun
nen worden, zonder dat wij vervielen
in een dorre opsomming, die ten slotte
niet zou worden gelezen. Daarom
richt ik dit verzoek tot olie deelne
mers meent u, iets te kunnen mede
deel éh, of te toonen, dat voor deze
kleine beschouwingen van nut kan
zijn, wilt dan niet schromen, onze re
dactie op te bellen. Wij zullen daar
voor erkentelijk zijn.
De weefkunst slaat in ons land op
groote hoogte. En dui niot alleen in
Twente. Het is Brabantschc nijver
heid, die wij in een van de uitstalkas
ten van de firma A. vanderLaan
C o. in de Barteljorisstraat in wer
king kunnen zien. Niets meer of min
der dan een geheel weefapparaat heeft
zij voor een van de ramen van haar
magazijn doen opstellen, die door een
electromotor wordt gedreven. Een
Brabantsche wever is meegekomen
en houdt het oog op de groote machi
ne, die een aardig doekje voortbrengt,
waarin behalve de firmanaam
woorden Nationale Nijv
h o i d worden geweven. Dé etalage-
ruimte is vorder aangevuld met ar
tikelen, die op deze machine kunnen
worden gemaakt: zij zal stellig dc
aandacht dor voorbijgangers trek
ken.
De firma etaleert éoor een tweede
venster do wol in diverse
ruw, gekamd, gesponnen en als stof
en voor het derde blousestoffen, af
komstig van een Nederlandsche fa
briek.
Er is aanleiding hierbij even stil te
staan. Door firma's in modc-artikc-
len wordt dikwijls dezelfde opmer
king gemaakt ..wanneer ik met een
fabrikant zaken doe. wil ik de eenige
in de stad wezen, die zijn artikelen
leveren kan; van den buitenland-
schen fabrikant, die een groot afzet
gebied heeft, kan ik dat gedaan krij
gen, voor den Nederlundsclien fabri
kant is dat zeer moeilijk, omdat hij
aan zooveel mogelijk Nederlandsche
firma's moet trachten te verkoopen.
"Maar dan is zijn artikel voor m ij n
zaak niets waard. Ziedaar een be
zwaar tegen Nederlandsche fabrikan
ten in ons vak
Ik heb gevraagd „zou dus de moei
lijkheid oogeheveu zijn, wanneer
zoo'n fabrikant aan één firma in elke
stad leverde en overigens zijn heil
zocht in export P'
„Ja", is mij geantwoord en ik ver
tel het gesprek over. zooals het plaats
had, Zonder commentaar.
Aan den overkant van de Barteljo
risstraat laat de firma H. en J.
Lamp de pottebakkerij zien. Arbei
ders van deGoudschePlateel-
bakkerij zijn daar bezig te toonen,
hoe dit werk geschiedt, natuurlijk
maar gedeeltelijk, want «en oven kan
er niot bij worden opgezet om het ver
vaardigde te bakken. Maar wel heeft
de fabriek er van haar afgewerkt fa
brikaat bijgevoegd vazen en een te-
geltubleau. Hoe de man met handen
en voeten arbeidt zal velen tot een
kijkje nopen.
Daarnaast etaleert de firma Lamp
koperwerk uit Hoorn en den Bosch,
dut is ln de laatste jaron een ander
belangrijk artikel van Nederlandsche
industrie, benevens Nederlandsch
kristal.
Over dat laatste artikel een enkel
woord. Te weinig is bekend, dat kris
tal ook. in Nederland vervaardigd
wordt. Toch niet in ©mi kleine fa
briek, maar in die van de firma Re-
gout, de Pbenïx, te Maastricht, waar
een personeel van 3500 personen
werkt. Deskundigen nceinen het Ne
derlandsche kristal witter, dus mooier
dan het Boheemsche, dat bovendien
de ld ank mist, die het Nederlandsche
hoeft. Indien dit juist is {en men kan
zich er van overtuigen) waarom
don dan de dames nog het buiten-
landsche boven het eigen fabrikaat
verkiezen 1 Het Boheemsche mag
m hebben maar de werke-
i ijk hei d is immers meer I
Dicht in de buurt zal de firma A.
Weill eon bontwerker in de etalage
doen arbeiden op een groote bontma-
cbine. Ziehier een grondstof, die uit
Nederland niet afkomstig is, m'aar
deze eisch is door hot Comité ook niet
gesteld. Wanneer maar de bewer
king der buitenlandsche grondstof
in Nederland gebeurde was daarmee
dc stempel der Nederlandsche nij-
■erheld er aan gegeven. Vellen van
skungs zullen hier behandeld wor
den en bovendien wordt geëtaleerd
hermelijn en stukken bont, op het ate
lier van de firma Weill vervaardigd.
In het andere raam zal één enkel
heerenartikel worden uitgestald, maar
een, waarvan velen niet weten, dat
het in Nederland vervaardigd wordt
hoerendassen. N ederlandsche
attenfabriek was de
barbaarsche naam. waaronder deze
fabriek tot zeer onlangs haar Neder
landsch product voortbracht, nu heeft
zij haar leven gebeterd, en zich Das-
senfabriek genoemd. Wat haar fabri
kaat betreft, behoeft zij zich waarlijk
voor haai- Nederlandsche-n naam niet
te schamenhet artikel ziet er goed
uit, wordt in verschillende hoedanig
heid en allerlei patronen geleverd en
is dus bereikbaar voor vorschillende
beurzen. Daar heb ik dadelijk een
soort van jubileum uitgeslagentij
dens de winkelweek vier ik het dra-
van mijn eerste Nederlandsche
das.
Ik heb ze omgekeerd, want ik vrees-
3, dat er toch nog op zou staan:
irst quality of latest no-
e 11 y of andere buitenlandsche
fratsen, waarmoe Nederlandsche fa
brikanten dikwijls meenen, hun pro
duct aannemelijk te moeten maken.
Maar gelukkig, er stond niets op dan
Nederlandsche N ij verheid.
Hulde 1
Nederlandsche toegenomen. Het is
dan toch ook al te dwaas, dat wij on
ze eigen vruchten, die naar Engeland
worden geëxporteerd, terugkoopen in
den vorm van jam. Waarom dan de
Nederlandsche jam niet gebruikt, die
dichter bij huls blijft
Dezelfde firma vertelde een aardig
staaltje van tijdelijke begunstiging
van buitenlandsche waar. „Wanneer
dames op reis zijn geweest, hebben zij
licht ergens iojts geproefd, dat haar
buitengewoon goed smaakte. Dat moe
ten wij dan ook bestellen, de klant zal
bet geregeld gebruiken en het bij alle
vriendinnen en kennissen aanbeve
len. Goed, wij bestellen er vrij wat
van (minder kun je niet krij
gen) en zes weken long leveren we,
dan is 1 uit. want wat in do vacantie
in een nieuwe omgeving, op reis. zoo
bijzondor lekker smaakte. valL thuis
altijd tegen. En wij blijven met het
restant zitten 1"
Ziedaar dus een geval, waarin de
Nederlandsche winkelier allerminst
reden heeft, om op het buitenland
sche artikel gesteld te wezen.
Morgen meer.
J. C. P.
Alleen denkt men, dat Caillaiuc de zit-
ting van de Kamer huiten den gewo
nen tijd zal willen verlengen, om de
begrooting af te doen en te dien i
zien de quae»tie van vertrouwen zal
stellen, om te weten, wat hij aan de
Kamer heeft. Ook zal Caillaux al zijn
Ixist doen, om de quaestie van de af
bakening van hel Charapagrie-gebied
voor hot reces to regelen.
Buitenlandsch Overzicht
En zoo kom ik tot de vierde firma
op dit kleine bestek van de Barteljo
risstraat, die iets bijzonders te zien
geeft, de firma J. C. Haa n, die met
de groote ruimte in hare drie vensters
goed voor den dag komt. Achter het
eerste fraaie tapijten, kleedjes en mat
ten, achter het tweede een afbeelding
van de dekenbewerking in al hare
phaseu en achter het derde de Leid-
sche katoen-maatschappij in wer
king, voor zoover dat in een kleine
{ruimte goat. Aan de firma Haan dur
ven wij veel belangstelling voorzeg-
gén.
In een ander venster stalt de firma
keur van Smyrna-tapijten uit en in
het derde
Tot slot voor vandaag een enkele
opmerking omtrent consumptie-arti
kelen.
Een bekende firma verklaarde mij,
dat haar debiet van Emgelsehe jams
belangrijk is verminderd en dat van
HET NIEUWE FRANSCHE
MINISTERIE
is definitief als volgt samengesteld
Caillaux voorzitter van den minis
terraad en binnenlandsche zaken,
De Selves buitenlandsche zaken,
Cruppi justitie,
Delcassé marine,
Messimy oorlog,
Lebrun koloniën,
Conyba handel,
Paras landbouw.
Steeg onderwijs,
Augagneur openbare werken,
Vilote financiën,
Renoultarbeid,
Ghaumetonder-secretaris van pos
terijen en telegrafie, en
Dujardin Beaumetz ondorsecreta-
s voor schoone kunsten.
Een ministerie met slechts eenig--
klinkende namen. Caillaux, de nieu
we premier, en Delcassé, de minister
van marine. Met de portefeuille van
buitenlandsche zaken is blijkbaar
nogal gescharreld, want eerst werden
veel bekender candldaten o. a.
Bourgeois en Poincaré en nu is
een minder op den voorgrond treden
de persoonlijkheid genomen, wiens
naam De Selves is.
Ook zij nog aangeteekend, dat Crup
pi minister blijft, maar van buiten
landsche zaken naar justitie is over
geplaatst. Een promotie
Er komt een verrassend bericht
OVER HET HEENGAAN VAN HET
KABINET-MONIS.
Het Journal officieel hoeft een reeks
van verbeteringen gegeven op den
uitslag van de stemming van Vrijdag,
woarhij het khbinet van Monis het af
heeft gelegd. Volgens de eerste tel
ling was de motie, om zonder meer
over te gaan tot de orde van den dag,
welke motie de regeering had afge-
wezen, door de Kamer met 248 tegen
224 stemmen aangenomen. Maar nu
de verbeteringen zijn aangebracht,
blijken even veel leden vóór als tegen
do motie gestemd te hebben 237 te
gen 237.
Nog een vierde verbetering en het
zal zoowaar blijken, dater geen
ministerieel© crisis was
Het heengaan va.n het kabinet-Mo
llis is intusschen onherroepelijk ge
worden. De ministerieele dood van
het kabmet-Monis is wel eigenaardig.
Wat den premier zelf betreft, is hot
gebeurde dubtyl piïnliik Een gewond
veldheer, die zich bij den veldslag
met aan het hoofd der troepen kou
stellen, maar van ver het terugtrek
ken der zijnen moest aanschouwen.
O, als hij zelf liet commando had ge
had.... En nu moet nog blijken, dat de
terugtocht onnoodig was I
We begrijpen intusschen niet, hoe
bij zoo n beslissende stemming zulke
vergissingen kunnen voorkomen. Het
moet wel een vreeselijk Inwaai in de
vergaderzaal der Fransche volksver
tegenwoordigers geweest zijn
Over
HET NIEUWE REGEERINGSPLAN
weet men nog niets met zekerheid.
Na de kroningsfeesten «lie even
verademing gunden I begint
DE POLITIEKE STRIJD IN
ENGELAND
weer met vernieuwde krachten.
Het Iloogeriiuis moet dit moet
in ilwingendeii zin over de Vete-
wet beslissen.
Heden begint de behandeling.
Aangekondigd wordt, dat Lord
Lansdowne een amendement zu!
voorstellen, bepalende, dat elke maat
regel. aio de kioon betreft, de protes
tantse!») erfopvolging of de Mistelling
van een nationaal parlement van
Ierland, Wales, Schotland of Enge
land, of elke maatregel, die niet zal
zijn goedgekeurd door een gemeen
schappelijke commissie uit Hooger-
liuis en Lagerhuis, uiet aan do ko
ninklijke bekrachtiging zal worden
onderworpen, eer het oordeel van de
kiezers is gevraagd.
Lord Cromer zul een amendement
ndienen, tot instelling van een
ineenschuppelijko commissie van
\en leden uit elk Huis, die zal moeten
bepalen, of een wetsontwerp van zoo
ernstigen aard is, dat het aan het
oordeel der kiezers zal moeten
den onderworpen.
De bladen van belde partijen noe
men den toestand ernstig. Verschil
lende redacteurs wijzen er op, dat de
Lords meenen, dut de verzekerings
wet de populariteit der regeermg
heeft verminderd en dat liet volk zoo
ouder den indruk van de kroniugs-
plechtigheden verkeert, dat de regie
ring, nis zij gedwongen wordt heen
te gaan, een nieuwe algeineene ver
kiezing niet zal overleven. De Lords
schijnen de regeering te willen nopen
klaren wijn te schenken omtrent de
venzekeringen, welke ze van den ko
ning heeft ontvangen, betreffende de
benoeming van nieuwe Peera
Ook
V PRUISISCHE KIESRECHT
komt weer eens tor sprake, ui den
Pruisische» Landdag is gistermiddag
>.©n motie van de vrijzinnigen behan
deld, waarin de rog coring verzocht
wordt, nog geduiende deze zitting
oen wetnujitwerp in te dienen, waarin
not algemeen©, gelijke, geheime en
directe kiesrecht voor den Landdag
..dt ingevoerd en waarbij tevens
het getal afgevaardigden opnieuw
geregeld en den omvang der kies
districten liaar den uitslag der volks
telling van 1905 herzien wordt.
Het, trok do aandacht, dat -te mi
nister van binnenlandselie zaken Von
DuiJwitz. die voor een andere zaak in
den Landdag aanwezig was, net zijn
he©Ie gevolg van ambtenaren snel de
zaai verliet, voordat de behandeling
der motie l>egon.
Trager sprak namens de vrijzinni
gen en wees er op, dat hier voor
Pruisen werd geöischt, wat men den
wingewesten (Elzos -Lotharingen)
roods heeft toegestaan.
Onder de volgende redevoeringen
verdient vooral die van den conserva
tief Von Heydebrandt vermelding. Hij
dat liet Pruisische kiesrecht geen
„randen ng noodig heeft, omdat het
zijn deugdelijke eigenschappen scliit-
terend heeft bewezen.
De nationau I-liberalen stelden een
vorzu akkiiig voor van de vrijzinnige
redactie der motie.
De conservatieven stemden op dit
punt met de vrijzinnigen overeen, om
do nationaal-hberalen het -1011110611
voor de geheele motie, diie hun te vei
gmg, onmogelijk te maken." Deze is
dan ook met een groote meerderheid
verworpen.
DE OOSTRNRI.FKSCHE MINISTER-
CRISIS
is nog niet opgelost. Het gerucht
gaat, dat Von Gautsch benoemd is tot
eersten minister en Bienerth, de vo
rige premier, tot stadhouder van Ne-
der-Oostenrijk.
EEN MINISTER-CRISIS IN
RUSLAND.
Naar in meestal goed ingelichte
kringen verteld wordt, zou Stolypin
als minister-president binnenkort af
treden en doo»- Goremykin opgevolgd
worden.
In de Nationale Vergadering van
Portugal zed de tijdelijke minister van
justitie, Bernardino Muchado, iu ant
woord op een interpellatie, dat do
wet op
nauwgezet moet worden nageleefd.
De inventarisatie dor kerkelijke goe
deren zal in het geheele land plaats
hebben.
Wat hei gevaar betreft, waarop de
interpellant wees, naar aanleiding,
Van e«3n Engelsche nota, waarin
proles leerd zou worden tegen
scheidingswet, zei do minister, dat
Engeland nog geen woord over die
quaes Lie heeft geuit.
Het verbod tot het dragen van het
jeestehjk gewaad heeft, volgens de:
minister, alleen ten doel te voorko
men, dat priesters beleoiigd worden.
Wat de internationale betrekkingen
aangaat, zei de minister, dat hij zich
niet bedrogen heeft in zijn verwach
ting, dat de Spaansche regeering haar
plicht zou doen tegenover de samen
zweerders, tegen de republiek.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO
gaan blijkbaar met hun avontuurlijke
expeditie voort.
Volgens berichten uit EI Ksar w
den er in het Spaanse he kamp blijk
baar toebereidselen gemaakt vooreen
opinarsch naar Wesson.
De uit Larrasj aangekomen cava
lerie en .artillerie schijnen voor die
gewaagde onderneming bestemd te
zijn.
Wat moet dat nog worden De mo
gendheden bemoeien zich met Ma
rokko, om de rust onder de inlanders
te herstellen en doen niet anders
dan onder elkaar diplomatieke moei
lijkheden in 't leven roejoen.
Van onzen Reizenden
Redacteur.
DE LUSTRUM-FEESTEN TE
UTRECHT.
Utrecht, 2fi Juni.
Utrecht, mijn dierbaar Sticht, al
oude stad, hart des lands, dat daar
gebakerd iigt in den groenen zoom
zijner weelderige plantsoenen, om
sloten door den zilveren ring van zijn
blanke singels, gaat gij weer feest-
'ioren Zoooven kom ik uit de drukte
van het feestvierend© London, en
thans zie ik u, provincie-stad naast
dien kolos, maar toch dierbaar als
een kleinood. Want nu, tegen den
11 en den avond, onder de week© tin
ten van een lucht van diep-paars en
bleek-karnujn, zijt gij, met uw nau-
drukke straten, gevuld met een
vroolijke, maar tot geen uitbundig
heid geneigde menigte, schoon. Er
ligt iets van groote vriendelijkheid in
de engbehuisdheid uwer veste, die
nog altoos veel van de middeleeuwen
heeft bewaard, de middeleeuwen mot
hun angstig bijeen gehokte stede-
itraatjes, altoos in vreezo voor over
val en plundering en boveu do stad
kwinkeleert en spnnkelt en klin-
kelt klaar de gouden val van uw
dom-carillonElk kwartier, elk
half uur, elk uur.... komt uit dat hoo-
oude, grijze gevaarte een stem
30n ver verleden en zegt wat oude
woorden van wijsheid en berusting,
an het hoog© klukkenhuis uit naar
de stad, diep beneden
En na Londen mag ik u wel zeg
gen, dat gij, kleine maar fijne, u,
met minder tooi, maar meer smaak,
met véél meer smaak, schoon hebt
gemaakt, stodebruid voor zooveel
.ongolingen, vol idealen, hoop en be
lofte. Dat is, als men komt vu» het
station en de Mariaplaats oploopt en
dan, langs liet Gebouw van Kunsten
Wetenschappen, langs het plein,
dut 111 eeu wijue diepte, nu in de
vallende schemering, geheimenis van
oude kerk, even boven boomeu opge
rezen, doet ratlen en dan den Spring
weg langs, den weg tier sjiringende
processies van weleer, nu afgesloten
door een poort in roodeu steen, oude
burchtpoort en midden in de -traten
de roodo, GoUrische lantarens, die het
at koude blank der masten nu
warm maakt En teruggaande, ont
vlamt opeens de electnscne verlich
ting van liet Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen, dat meteen een faga-
de van hchtlimèn is geworden als een
paleis van zacht schijnend, stil vuur
werk.
En hier nu, op den Dom aanloo
pend, reus opgerezen in de middel
eeuwen en overheerschend nog altoos
de veste, want een zoo groot en vast
geloof richtte dezen toren op, dat hij 't
prospect van een wereldstad zou be
heersen en, lagen rechts en links
Choorstraat en Liinmarkt, nauwe
straten, vol boven van de sloom neer
hangende vlaggen, de driekleur, maar
ook de vijfkleur der faculteiten, liet
rood, geel. blauw, roze. groen.mid
deleeuwse» bont aandoende. Ook do
Steenweg heeft eenheid in versiering
de masten met slingers van groen.
de masten met bloemtuilen en wapens,
blazoenen, emblemen uit den tijd van
graaf Willem IV (13UV. Dc Eliza-
bethstraai is eenvoudiger met haar
dunne mastjes en simpele bloemtui
len, maar o piiet Vreeburg, het groote
plein, davert het licht uil de kramen
en van de stalletjes vim de bebloemde
loggias der groote koffiehuizen uit
Hier is het hart van 't volksleven, van
de karakteristieke feestdrukte. Voor
het groote straatorgel, dat zijn droog-
koperen. wals uitgalmt, dansen zes,
acht meiden uit de naburige volks
wijk, wijk C de Öranjebuurt, in pa
ren op de keisteenen... Zij dansen met
een zekeren ernst, met een zekere
plechtigheid. Want zij weten in deze
goed-geloovig© stad, wat ceremonieel
is, en hun dansen Is heel wat anders,
dan dat van het zeemansmeiden-volk
in de havenstad Amsterdam.
Hier, voor de Willemstraat, staan
drie sombere kerels uit het volk. drie
flink-geschofte kerels. De een speelt
op een harmonica; de tweede zingt
en de derde verkoopt het liedje. De
menigte rondom vormt een kring en
luistert. Het is een liedje van „twee
lustige zakkenrollers'.
Zien wij ook 'n klantje, soxns staan
in een standje,
Dan springen we dadelijk er bij.
Ik voel in zijn zakken, of ik wat
kan pakken
En hij kneist naar de princerij,
En komt er een smeris, dan krijgt
hij de beris.
Wij maken zoo'n govertje af,
Hij krijgt 'n mekajem of gaat in t
majem,
Wij tippelen dan vlug in een draf....
Wat verder in de buurt, op den hoek
an de Koestraat, staat een heelo
troep Duitsche straatmuzikanten, die
een wals toeteren en need de straat
der armen is vol met dansend en vroo-
lijk buurtjes-volk en de vlaggen zijn
doorschenen van goudgloeden... Bo
ven de monschenluchl uit en boven
den kermis-geur van de poffertjes
kraam gaat het fijn-harsige aroma
van 't slingerend sparregroon. Terug
uit die drukte... langs die forsche
deern, die voor 't pulingkarretje, ver
guld wordt door do vlam van een
walmende troleumbus.... zóó leerde
Rembraifc .et licht zienen
langs den ...;lf naakten athleel met
den somberen, zwarten kop, die op
een plankier boven do menigte staand,
zijn biceps opzet en sterkedingen ver
toont, nu de Lange Viestraat in.
De Zadelstraat altoos vol van dat
lieflijk-fijne gekwinkeleer der hooge
Dom klokjes, is nu vol en warin door
al de vlaggen uit de huizen en het
bengaalsch rood, dat schijnen komt
uit de winkelkasten, waar de gas- en
electnsche ballons met rood vloei zijn
overtrokken
Hoe fijn en smaakvol, deze zilver-
berkenboomen met bloemenguirlo.11-
des van een fijn, teede'r, aspa'ragas-
teeder, groen tot aan de wijde Neu-
de. met midden in de groote pomp nu
rondom bebloemd en begroend en
met wapens in keel en wit verfraaid...
de Lange Jansstraat in, waar tegen
w.t latwerk, bruin beukelof is aan
gebracht en boven op latwerk-zuilen
gloeilampjes, die rossen bint neer wa
semen heel bijzonder gedacht en
met fijnen smaak uitgevoerd, ook de
ze straatversiering. Op 't Wijde Jans
kerkhof, in het rustige groen der ou
de boomeu, rutzelend in een avond
briesje, staan daar de mosselkarren
en de karren met de bruingele pa
ling, de snoepers, vreemd verguld do
gezichten door de walmende petrole-
umbus-pitten, die flambouwen in het
plein-wind je. En verder naar achter,
de _gevel van de studentensociëteit en
vreemd-open, opeens wereldsteedsch
of als een paviljoen in een feest
park, de groote societeits-zaal... En
weer terug langs het Oud Kerkhof,
waar middenin, omgeven door be
ringde masten, een baldakijn van ko~
Van Kunst en Kunstenaars.
XIX.
Weemoedige hulde. Ze wordt ge
bracht door allen, die één dezer zo
merdagen een enkel uur weten af te
zonderen 0111 het nagelaten werk te
gaan zien van Pieter Dupont, tot een
eere-verzanieling bijeengebracht door
diens vrienden en in het gebouw der
schildersconfrerie Arti el Amicitiae
tot een indrukwekkend, overzichtelijk
geheel geningschikL
Niet zonder grooten eerbied voor
de werkkracht en vooral de volhar
ding waarmee dezo kunstenaar den
door hem zelf gekozen weg, die lang
zou zijn en moeilijk, gegaan is, kan
men de Arti-zalen thans doorloopen.
En dubbel bedroevend is het Uaroin
het wei geweteue nog eens scherp ge
documenteerd te zien: dal het einde
aan dit energiek werken /.hst ge
maakt werd, toen de bloesem, rijp,
een vollen oogst deed verwachten.
Er is over de figuur, Dupont veel en
velerlei gezegd, ook in dit blad een
enkel woord, toen wij te Hilversum
getuige er van geweest waren hoe
een groote schare vrienden zijn lijk
de eere brengen kwam, die men bij
zijn leven nooit de gelegenheid ge
vonden had hem te bewijzen. Werd
toen meest dat gevoeld wat iu Dupont
als monsch verloren was, nu kan
men zich, temidden van zijn werk
staand eerst recht duidelijk voorstel
len welke zijn beteekenis was in de
kunstproductie van dezen tijd en in
dit, ons land.
Zijn oeuvre is ontstaan in een tijd
dat de Haagsche scüooi, ie schitte
rende geschenken eener schoon schil-
derende generatie niet meer zoo kwis
tig spontaan strooide als een vijftien
jaren vrooger. In een tijd, ook, zij het
onmiddellijk, volgend op dien waarin
een aantal jongeren, voortbouwend
op het werk der Hagenaars, toch
trachtten een nieuwe noot, een meer
intellectueel©, aan hun werk toe te
voegen.
Dupont laat zijn eerste kopergra
vures zien in het jaar dat Jaap Maris
sterfjaar zou wonden, in een tijd
waarop een Breitner nog heel krach
tige dingen maakte en de geheele
Amsterdamsche omgeving van dezen
laatste, nog niet lang geleden hun
voornaamste en voor den tijd meest
typische werk geleverd hadden. Du
pont was een tien-jaar-jongere dan zij
op wier schouders een deed der sclnl-
dersroem der Hagenaars was overge
gaan.
Toch is ook zijn eerste debuut nog
in liet teeken van het gematigd im
pressionisme, waarin zijn vriend en
wegwijzer Van der Valk in die dagen
slaaL Dupont's eerste etsen staan
sterk onder den invloed van dien wijs-
geerig aan gelegden artist, die steeds
zijn vriend zou blijven en aan wien
men, voor een deel althans, de samen
stelling dezer eereten toonstelling te
danken heeft.
Doch dan gaat Dupont naar Parijs,
woont er geruimen tijd, werkt er, is
er gelukkig en zijn eigenlijk wezen
wordt hem klaar. Van don aanvang
af is Dupont meer teekenaar dan
schilder geweest. Zijn ernstige in zich
zelf gekeerde aard bracht hem eerder
tot den vorm, üen constanten, dan tol
de kleur, die speélsch of nukkig, geen
seconde dezelfde is en die te grijpen
en vast le leggen naast vormkennis
een lenig en soepel conceptie-vermo
gen eischt.
Daardoor is het misschien te begrij
pen, dat het werken der jongere Fran
sche schilders clie zijne tijdgenooten
waren, bijna zonder invloed Du
pont's studie bleef. Zelfs van Stein-
len's kunst, is in D.'s gravures weinig
te bespeuren en liet is missclüen meer
om de overeenkomst van levensbe
schouwing, dat de Hollander zich tot
den grooten illustrator van iet mo
derne leven aangetrokken gevoelde,
dan om verwantschap wat betreft d-
uitvoering van elks intenties.
Zoo heeft Dupont zich te Parijs
meer en meer gekeerd tot die zijde
van het Leven, die voor hem de meest
belangrijke was, den lieroischen kant
van hel leven van werken en zwoegen
dat, onopgemerkt veelal door de dui
zend© vreemde passanten, juist te
Parijs zoo magnifiek zich obsorvee-
reh laat. Van dat zwoegen een monu
ment te zetten iu zijn levenswerk, dat
wordt Dupont's ideaal. Een monu
ment der travail gebouwd iu zijn ma
teriaal, en dat ook voor hem travail,
ernstig, zwaar werk zou zijn. Hij
blijft teekenaar, kiest voor zich de
minst toegevende, de meest eischen-
de materie, en wordt Aopergravcur.
Zijn sujetten zijn de hard werkende
menschen en dieren der Seine-kaden
de, d© zware aarde bewerkende
krachten der Fransche akkers. Ploeg
paarden trekossen, omnibuspaarden,
de lieve prachtige beesten die zware
zandwagens langs de Seine voorttrek
ken, aangevuurd door '.enige, bewege
lijke kereis die als duivels rond hunne
dieren dansen, daar zijn Dupont's
modellen.
Zijn sludieteekeningen van al deze
dingen, zij versmaden alles wat op
ctiarmeering dier gevallen wijzen
kun, aan chique of aantrekkelijkheid
van vooi stelling wordt geen lijntje,
geen accentje geofferd. Maar 111 hun
eerlijkheid van niets voorbij-zien, van
strenge gedetailleerdheid van vast
houding aan den opzet, wekken ze bij
den beschouwer niet dan sympathieke
bewondering.
Zijn etsen die deze sujetten tot on-
dersvetfp hebben, zijn reeds meer naar
don gravure-kant dan een zuivere ets,
©lie juist het flaneereiide. het dandy
achtige tot kenmerk heeft Dupont
had een tijd dat hij juist dat toevallig-
iosse in een ets ais iets minderwaar
digs beschouwde en slechts gravures
wilde maken. Maar luer kwam ae
kunstenaar in botsing met de maat
schappij dio ©ene andere geworden
was sedert do tijden dei' groote gra
veurs Duder, Lucas van Lcijdcri,
Schóngauer c.a. De gravure. zuonJs
Dupont die opvatte vereisclit enorme
studie en veel tijd en de lielhebbenj
om prenten van kunstwaarde te be
zitten is {hoe vaak hebben wij dat al
niet kunnen aanteekenen) ten onzent
er niet op vooruit gegaan.
Gevolg dat voor de gravures Dupont
minder gemakkelijk een uitgever
vond dan voor zijn etsen, die hem al
thans iets minder ingespannen arbeid
kostten. I)at een algemeen© onbevre
digdheid bii dergelijke ondervinding
met uitbleef, ligt voor de band, al is
het nog zoozeer te betreuren.
Daar moet nog het een en ander
bijgekomen zijn, zoodul Dupont, naar
zeggen van hen, met wie hij veel sa
men was in later jaren, niet altijd
gelukkig zich voelde.
Daar zijn echter- heldere lichtpun
ten in zijn te korte carrière evenzeer
m herinnering le brengen. Zijn be
noeming lot hoogleeraar aan de Rijks
Akadum.e verschafte hem, den eeuw -
gen enthousiast voor zijn vak, enkele
leerlingen 111 wie hij zonder twijfel
een goed deel zijner eigen-heid kon
overplanten.
Voorts begon juist de uiterlijke
staat aan die betrekking verbonden,
hem relaties te bezorgen, die op hun
beurt weer opdrachten ten gevolge
hadden, welke misschien niet aan
zijn artistieke roeping geheel bevre-
dig.ng konden verecliaffen, doch dan
toch hem ra staat zouden stellen aan
de eischen van een met de jaren ge
compliceerder wordend leven meer en
beter tegemoet te bomen. Het maken
vah bankpapier, postzegels etc., zal
door liem als zoodanig beschouwd
zijn. Ons tienguldens-bankbiljet is er
om te bewijzen dat ook bij soortgelij
ke opdrachten toch de artist in Du
pont niet verscholen bleeL
Maar meer voldoening zullen hem
die enkele opdrachten gegeven heb
ben, door inzicht-rijke mannen hem
verschaft, waarbij zijn graveursga-
ven tot volledige ontplooiing konden
komen.
Als zoodanig kan men de gegra
veerde portretten van prof. Hector
Treub, van den oudheidkundige D. C.
Meyer Jr. beschouwen, als zoodanig
ook de bekend geworden gravure in
gevolge opdracht van Prof. Six naar
diens schilderij van. Potter „Dirk
Tulp te paard" in koper gestoken.
Belangrijk is hier de uitstalling op
Arti van alle besciieide-n op deee gra
vure betrekking hebbend. Wat al voor
studie, wat al werkteekeningen voor
d.e prent noodig waren. En hoe legt
al dit materiaal getuigenis af voor
den heiligen ernst, de diepe, be-
heerschte liefde ook waarmee Dupont
zich aan zulken arbeid zette.
Men vtfrzulme met Arti dezer dagen
te bezoeken. Er is weinig in de Neder-
landche prentkunst der laatst© jaren
gemaakt, dat met Dupont's werk ge
lijk gesteld kan worden.
Men ziet dit niet licht weer alles
bijeen. En men eert er dc nagedach-
teni van een nobel artist mee, voor
wiens achtergeblevenen 't een troost
is te bemerken, dat zijn werk ook 'na
zijn verscheiden gewaardeerd blijft
5 Juni 1911.
J. H. DE BOIS.
