me. to er verantwoordelijk voov. Do
z .1-.' de vverkh u (ér is al aan
gedaan, zeker) moot geleidelijk
Wat den woningnood betreft,
der die eons door do Haarlemse he ar
beiderswijken wandelt moet het opg<
vallen zijn, dat or weinig arbeiders
woningen keg staan. Een woningtel
ling. een statistiek, is wel dringend
noodig. Met het woningvraagstuk
staat dc grondpolitiek m nauw ver
band. Tot dusver was het gewooto&e
den gemeentegrond voor luxe wijken
Ie liestemmon. Kan er nu in liet Noor
den van de stad niet eons een mooi
park komen, omringd niet door luxe-
maar door arbeide rswontingon(Ap
plaus).
Do verlaging van den gasprijs is,
zooals de zaken nu staan, geen kwes
tie van het bedrijf moer, maar een
zuivere belastingvraag. Zelfs by be
houd van de ber.belastingregeling,
die we nu in Iluarlem hebben, zou
oen verlaging van den gasprijs een
groot voordeel voor de kleine lui en
de winkeliérs zijn. Spr. geeft ter aan-
tooning hiervan een bevijfering.
Wil men werkedijk goede armen
zorg uitoefenen, dan moet men trach
ten de armen uit de misère te bren
gen, zoodat ze er weer bovenop kun
nen komen. Nu, bij de tegenwoordige
bedoeling, blijven ze in die misère!
Nu is het waar, dat de Armenwet
de gemeenten niet geheel vrij laat om
te doen wat men wil maar men
hoeft in verschuilende gemeenten ge
voeld dat die det uit den tijd is,
feitelijk de wet overtreden door een
dubbele bedeeling in te stellen (zooals
in Zaandam). De Staten hechtten
hunne goedkeuring aan die verhoo
ging, en de Hooge Regeering vond
geen termen het besluit af te keuren.
De heer Nagtzaam eindigt de be
spreking zijner versch.llende punten
van het gemeente-program met ver
schillende resultaten, door sociaal
democraten in diverse gemeenteraden
van ons land behaald, aan te halen.
Ook memoreert hij nog even de as-
phaltquaeistie. In 1848 werd Koning
Willem II in éón nacht van tegen
stander: voorstander van de grond
wet, Dat heeft zich hier met hel as-
phaltvoorstel herhaald, toen B. en
W. In eens van tegenstanders voor
standers werden. Dat bereikte
burgerij die ha're vertegenwoordigers
In den Raad had. Ook gij, arbeiders,
moet in den gemeenteraad gerepre
senteerd zijnl
De heer J. E. W. DUYS, tweede
spreker van dezen avond, wijst er op,
dal in 1907 en 1909 een groot deel \an
dc kiezers op een sociaal-democraat
stemde. Toch is er nog geen enkele in
den llaarlemschen Ruud. En dat is
zoo in heel veel plaatsen van ons
land.
Onder groote hilariteit vertelt spr.,
dat hij ©enigen tijd geleden op het Am
sterdamsdie station met den trein
aankwam en een gansche politiemacht
vond.. Kwam president Fallièires,
kwam er een.groot staatshoofd aan?
Neen uit den trein verschenen vier
boeventronies Z. M. de onderkrui
per werd ontvangen
Evenals de man, die zijn vaderland
in den oorlog verraadt door bij den
tegenstander dienst te nemen, is ver
achtelijk de man, die de natie van den
srbeid verraadt en dienst neemt bij
de klasse, waarmee zij in strijd is
Eii de onderkruipers behooren wel
gewoonlijk tot het slechtste deel van
de arbeidersklasse. Ze worden behan
deld als vorstelijke personen Maar
dit i3 vaster is nog nooit een onder
kruiper geweest, die het langer dan
een halfjaar nadat de staking was ge
ëindigd bii z'n baas heeft uitgehou
den. Zijn taak was afgedaan hij
moest er uit
De zaken, waarom het in de Kamer,
en in de Staten en in den Raad gaat,
zijn geen vragen van recht, inaar van
klassenstrijd. De wereld wordt niet
door rechtsovertuigingen, maar door
belangen beheerscht. Al heb je
't grootste recht van de vischmarkt,
als je niet genoeg vischvrouwen bij
je hebt, krijg je geen gelijk. (Gelach).
Spr. behandelt de kiesrecht-kwestie;
de bezittende klasse heeft zichzelf in
dat opzicht in een bevoorrechte posi
tie geplaatst. Zesmaal honderddui
zend meerderjarigen worden tliuis-
geiaten bii de verkiezingen.
Aan den parlementairen wagon
hebben de heeren in de Eerste Kamer
©en gouden rem gemaakt. In dat
oudé-pruiken-college wordt ge slechts
gekr.zen al« ge tot de hoogst-aangesla-
genen in de directe belasting behoort,
of een zeer hooge positie hebt be
kleed Daardoor hebben de lieeren
aangetoond, dat hun „algemeen be
lang" slechts het belang is van de be-
«iltende klasse.
Spr. zou de heeron wel oons willen
lien als de socialisten het staatsbe
stuur in handen kregen en besloten
het algemeen belang te dienen door
zesmaal honderdduizend meerderja
rige kapitalisten van het kiesrecht
voor de Tweede Kamer uit te sluiten.
En tot lid van de Eerste Kamer niet
te kiezen de hoogst nangeslagenen
maar degenen, die 't meest „ge
sjoelde" in de maatschappij waren.
■(Gelach.)
Behalve een kinderjuffrouw bij de
irweede Kamer, heeft de bezittende
klasse bij de gemeenteraden, bij de
uitvoering der wetten, de Gedeputeer
de Staten als rem gezet. Al mocht een
gemeentebestuur eens wat erg demo
cratisch worden, dan hebben we er
toch nog onze dierbare leden van Ge
deputeerde Staten staan. Zoo zit
automatisch ons staatsbestuur in el
kaar.
Verder gaande wijst de hoor Duys
Op de positie, waarin het kind van ver
schillende klassen leeft. Men zou toch
seggen moet een kind irn zijn prille
Jeugd al de gevolgen aan den lijve on
dom inden van het kapitalistische stel
sel'-7 Maar dat stelsel van altijd maar
.dividend overheerschl alles in
,énzo maatschappij. Het concur-
;rentiesysteem voert tot ergerlijke
tUngen. Eerst slaat men de wonden
zelf, daarna plaatst de gegoede klasse
zich nog op liet voetstuk van liefda
digheid.
Het pleit voor het socialisme, dat
liet niet wordt aanvaard door de dom
me massa, uiaar door hoi meer ont
wikkelde deel van de arbeidorsklasse.
Voor vrijhandel en openbaar ander
wijs houten de vrijzinnigen nog steeds
te stmden. Och, de vaan van het
openbaar onderwijs ligt bij hen ook
reeds lang in de modder. De eonigo
partij, die haar hoog houdt, is de
sociaal-democratische. Verder spre
kend over de onderwijs-kwestie, merkt
de heer Dnys mui, dat het aantal van
4~ leerlingen als klasse-maximum te
hoog Is. Dat i3 weer de klasse-tegen
stelling in het onderwijsde knpitu
listen weten best, dat van een school
klasse van 42 leerlingen niets terecht
komt- Waarom zijn hier in Haar
lem geen schoolartsen, behalve alleen
voor de zwakzinnige kinderen? Dat
instituut is hier niet het moest er
al lang bestaan. Waarom ambuleeren
de schoolhoofden hier niet waarom
staan ze niet voor de klas
Spr. haalt een aantal voorbeelden
aan van kinder exploitatie iets dat
niet voor kan komen bij de bezittende
klasse.
Na een uitvoerige uitweiding wekt
h.u allen op te stemmen op de drie so
cialistische candidaten uitsluitend.
Maar maak toch ook uw beweging
sterk, wordt lid van uw vakbond, van
de sociaal-democratie. Gij hoort bij
ons te komen, uw plicht te begrijpen,
zegt spr. Zorgt, dat eindelijk ook
weer eens de roode vaan in den ge
meenteraad van Haarlem gaat wap
peren.
DEBAT,
Do heer VISSER vraagt het woord,
spreekt over één bepaald punt: do
neutraliteit van het socialisme in ver
band met het onderwijs. In Gent be
staan socialistische scholen met oen
socialistische catechismus. Kinderen
van zes jaar af krijgen er les. Is dat
neutraal? En is hot volkomen neu-
traal. dat mevrouw Roland Holst eens
gesproken heeft over „de socialisti
sche opvoeding der jeugd" 7 Spr. haalt
conige verdere punten aan. „Gods
dienst is nrivaatzaak", behelst ook
volstrekt ecen neutraliteit tegenover
den godsdienst. Waartoe spr. Bebel
citeert.
Neutraliteit is een onding. Niemand
is neutraal, speciaal tegenover den
godsdienst. Tegenover een belijdend
Christendom kunt ge niet neutraal
zijn.
De heer DUYS vraagt don debater,
welke daad tegen den godsdienst ooit
in veertien jaren in de Kamer door
de sociual-democraten is gedaan.
Spr. repliceert. De sociaal-democra
ten twisten niet over de godsdienst-
vragen ze hebben het eenvoudig over
de feiten. De strijd gaat niet tegen
het Christendom, maar tegen het po
litieke surrogaat daarvan, tegen het
Farizeïsme. De heer Dnys noemt ds
W Bax. die wèl aan God gelooft en
toch sociaal-democraat is. een levend
protest tegen de woorden van den de
bater.
Nadat ook de heer NAGTZAAM nog
gerepliceerd heeft, wordt do vergade
ring te kwart over elven door den
voorzitter gesloten, met dankbetui
ging voor de opkomst.
Rubriek voor Vragen
G#abonnoerden hsbben liet voorrecht,
Vragen op versohlllend gebied, mile tooi
boantwoording vatbaar, in tc eenden bi) de
Jtadaclie van Haarlem's Dagblad, Qroote
Houtcuuat 63.
Alle antwoorden worden geheel koitelooi
gegeven en eoo sposdig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats Tan dea brander vermelden
Vrcrdt geea aandacht geschonken.
VRAAG: Waar is thans het gebouw
revestigd van de obligatie-maatschap
pij „Hot Witte Kruis?"
ANTWOORD: Ons tollet bekend.
Weet een onzer lozers lv©t ook?
VRAAG: Bestaat er een gelegenheid
eeto dergelijke als die te Bonnekom
waar een 17-ja'rig meisje uit den
beschaafden stand de groote vacontio
buiten kan doorbrengen?
ANTWOORD: Dergelijke adressen
kunnen door ons om redenen van bil
lijkheid niet worden opgegeven.
Plaats eon advertentie.
VRAAG: Kunt u ook mededeelen
wie de pachters zijn van de verschil
lende buffetten van de Holl. Spoor
weg-Maatschappij in de verschillende
plaatsen van ons land?
ANTWOORD: Ter volled.ge beant
woording uwer vraag zouden wij een
omvangrijk onderzoek moeten instel
len. Het is veel eenvoudiger als u
zelf eveto bij de directie der Maat
schappij informeert.
VRAAG: Waar kan men zich voor
in betrekking bij de Noord-Zuid-
Hol la ndsche Tramweg-maa tschupp ij
irvoegen?
ANTWOORD: Het kantoor is geves
tigd aan den Kampersingel, alhier.
VRAAG: Ik ben gedurende 2 1/2
jaar in betrekking geweest, en heb
daar trouw en eerlijk mijn werk ver
richt. Maar dat werk stond mij op
een oogenbl'ik zoo tegen, dat ik plot
seling mijn dienst verlaten heb. Is
de patroon nu vetplicht mij een ge
tuigschrift te geven?
ANTWOORD: Ja, in zoover dat hij
verklaren moet, hoe lang u bij hem
gewerkt heeft Meer niet
VRAAG: In welk jaar is 'de eerste
paardentram van het station naar
Den Hout gaan rijden?
ANTWOORD: In het jaar 1879.
VRAAG: Waar zou ik mij moeten
vervoegen om tegen kleine vergoe
ding eon kind ter opvoediing en ver
pleging in huis to krijgen?
ANTWOORD: Om uw doel te l>orei
ken zult u een advertentie moeten
plaatsen.
VRAAG: Ik heb eenige loten Paleis
voor Volksvlijt, Weerbaarheid en
Canton Fribourg roods eenige jaren
in mijn l>ez:t. Kunt u mij ook uegw
waar ik te weten kan komen of dte
al uitgeloot zljo.
ANTWOORD: Tegen een geringe
vergoeding, bij iedere b&nkin
VRAAG, Wie La de aannemer van
de havenwerken te Soerabaja en Ma
kassar, en waar woont hij?
ANTWOORD: Ons niet bekend.
Vraag eens aan hot Departement van
Koloniën te 's-Gravenhoge.
VRAAG: Hoe kan ik vetvlekken uit
een half wollen, half katoenen pak
verwijderen?
ANTWOORD: Met een weinig ben
zine.
VRA \G: Ik heb een kip van den
eersten leg. die erg met leggen suk
kelt Eerst lei het dier eieren zonder
schaal, m&ax dat is nu ook uit. 's-
Mxddags gaat het dier in elkaar zit
ten, en laat de eier-struif zoo maar
loopen. Wat moet ik nu doen?
ANTWOORD: Hieraan is nieits te
doen. Hot beste is, het dier maar te
dooden don is het spoedig uiit zijn
lijden.
VRAAG: Hoeveel warmte heeft
ei in een broedmachine noodig? Moet
er ook gesp'roeLd worden?
ANTWOORD: De temperatuur moet
den geheelen broedtijd 104 gr. zijn. De
eieren moeten 1 maal daags gekeerd
worden. Besproeien is niet noodig; u
legt er alleen een nat sponsje in.
niet
VRAAG: Ik heb een hond,
in orde is. Hij kwijnt bij den dag weg
eet en drinkt niet meer. Ook kan
hij bijna niet loepen. Wat is er aan
te doen?
ANTWOORD Dat is zoo maat niet
te zeggen; 'raadpleeg een veearts, die
het dier onderzoeken kan.
VRAAG: Mij'n kippen zijn aan het
ruien; eten bijna niet en twee zijn
ex roede gestorven. Een derde gaat
nu ook in elkaar zitten. Wat zou dit
zijn, en wat is er aan te doen?
ANTWOORD: Er zijn zooweel hoen-
derziekten, dat uit uw gegevens moei
lijk een conclusie is te trekken. Dat
de dieren zoo spoedig achter elkaar
sterven, is een teeken dat de ziekte
besmettelijk is. Zonder de zieke die-
toen dus af, en geef de gezonde des
morgens doo'r hun ochtendvoer een
flinken lepel olijfolie en 's middags
vooral veel groen voeder.
VRAAG: Kunt u mij ook zeggen bij
wie en waar men het inmaken van
vruchten kan leeren?
ANTWOORD: Op die vraag kunnen
wij in deze rubriek niet antwoorden;
u zult een advertentie moeten plaat-
VRAAG: Kunt u mtj ook zeggen
wat „Katholiek" beteekent?
ANTWOORD: Dat boteekent „alge-
VRAAG: Bestaat er te Rotteto'dam
ook een zeevaartschool votfr de koop
vaardij?
ANTWOORD: Ja, directeur vato die
school is de heer W. Noorduyn.
VRAAG: Wanneer is Teyler's Mu
seum gratis te bezichtigen?
ANTWOORD: Op Hemelvaartsdag
en op den eersten Zondag van iedere
maand.
VRAAG. Welk onderscheid is er
tusschen een gebbe en een schepnet en
hoe moet de gebbe zijn. om er onder
deze wet mede te mogen visschen
ANTWOORD. Het juiste onder
scheid in de uitwendige gedaante tus
schen schepnet en gebbe kunnen wij u
niet verklaren wellicht dat een onzer
lezers, daartoe in staat, zoo vriende
lijk wil zijn, n daaromtrent in te lich
ten. Intusschen kunnen wij u mede
deelen, dat onder de eischen, waar
aan de vischtuigen moeten voldoen,
voor de gebbe geen bijzondere
eischen gesteld zijn, en dat voor de
toepassing der wet als gebbe mede be
schouwd wordt, de oever-, bos-, steek
of slaghaam.
VRAAG. Wat is de kortste fietsweg
an hier naar Alphon aan den Rijn
ANTWOORD. Van Haarlem over
Hillegom, Sassenheim en Leiden.
VRAAG. Wie is de Nederlandsche
consul te Dundee (Engeland)
ANTWOORD. Onze consul te Dun
dee is de heer Th. Farguharson, wien
in het Emgelsch geschreven moet
worden.
VRAAG. Hoe luidt het adres van dc
directie der Holl. Electrische Spoor
wegmaatschappij
ANTWOORD. De kantoren der di
rectie zijn gevestigd Heerengracht
272, Amsterdam.
VRAAG. Wie is de voorzitter van
den Raad van Beheer der E. S. M.
ANTWOORD. De heer C. H. Julius
te Heemstede
VRAAG. Wie Is de consul van Ar
gentinië voor Nederland?
ANTWOORD De Argcntijosche con
sul hier te lande is de heer Carlos F.
Saquier te Amstei'dam.
VRAAG. Op welken datum kan een
dienstbode in Augustus haar betrek
king verlaten
ANTWOORD. Den lsten of den 3en.
Een vast eebruik is hier niet.
VRAAG. Kunt u mij ook zeggen of
de I-Iollandsche Spoor vacantie-kaar-
ten uitgeeft? Zoo ja. hoe duur zijn
die dan
ANTWOORD Gedurende 'de maan
den Juli. Augustus en September zijn
vacantiekaarten verkrijgbaar. Zo kos
ten voor dc 1ste klasse 4. 2e kl. 3
en 3e kl. f 2.
Uit de Omstreken
ZANDVOORT.
Aangekomen vreemdelingen:
J. Fryda, Amsterdam, lindestraat
15.
Mevr. A. de la Mar, idem, Hooge-
weg 94.
Mej. van Diggelen, idem, idem.
Fam. Polak, idem, idem, 3 pers.
Mej. Fransen, idem, idem,
F. Hanzen, Brussel, Beau Site, 2
pers.
C. W. de la Rive Box, Amsterdam
idem.
Mevr. B. Tiefenthal, id. Idem.
Dr. R. Fleuchaus, Manheim. Belvé
dère, 2 pers.
Fam. Kettnér, Amsterdam, Groot
Badhuis, 2 pers.
J. D. Duys, Nijmegen, idem.
C. Terwitodt, Arnhem, Marezate, 12
pers.
J. A. van Amerongen, Amsterdam,
idem. 2 pers.
Mevto. Gdisken Stork, idein, idem,
4 pers.
Mej. van den Berg, Rijswijk, idem.
Fam. Prins, Amsterdam, Roulev.
de Favauge 8, 11 pers.
Fam. Oppenheimeto, Hannover, Gr.
Hotel, 5 pors.
Mevr. Ooser, Weenen, idem.
Binnenland
TIMOR.
Blijkens ingewonnen inlichtingen
heeft de regeering tot dusver nog geen
berichten ontvangen betreffende een
gevecht tusschen Portugeosche en Ne
derlandsche troepen op het eiland Ti-
mor. Alleen is bekend, dat er moeilijk
heden zijn gerezen bij de uitvoering
van de grensregeling op wedorzijdsch
grondgebied.
Naar aanleiding van hot Reuter-t©-
legram over botsingen tusschen Ne
derlandsche en Portugeosche troepen
op Timor, heeft de N. R. Ct. inlich
tingen ingewonnen aan het departe
ment va'n koloniën, waar men het
volgende mededeelde:
Bij het grenstractaat van 1904 zijn
de rechten van Nederland erkend op
eenige streken, waarop ook door Por
tugal aanspraak werd gemaakt, In
een dezer streken, Lakmaras, hoeft
in hot laatst van het vorige jaar een
uit het Portugeosche gebied herkom
stige bende een inval ge
daan en groote verwoestingen
aangericht, welke inval de Indische
regeotoing genoopt heeft, er door ötoae
militairen te laten pattoouilleoren om
de bevolking voor herhaling van het
gebeurde te vrijwaren. Gelijksoortige
kwesties in Eet gedeelte van het ei
land, dat aan het Portugeosche land
schap Oikussie grenst, hebben de In
dische regeering genoodzaakt, ook
daar maatregelen tot bescherming
van de bevolking te nemen. Do Po'r-
tugeesche autoriteiten, die ten on
rechte van de meaning uitgaan, dat
ook Pototugal nog rechten op de be
doelde streken kan uitoefenen, heb
ben in de laatste weken ook hunner
zijds militairen daarheeto gezonden.
Dat dit in tusschen tot botsingen aan
leiding zou gegeven hebben, is niet
bekend.
NOTARIS H. J. VAN DOORN.
In den ouderdom van 62 jaren over
leed te Amsterdam de heer H. J. van
Doorn B.Azn.. een vooral in notaris
kringen zeer bekende persoonlijkheid.
DR. KUYPER
heeft zich in verband met zijn gezond
heidstoestand naar Dresden begeven.
T ARIEFONTWERP.
Aan de Tweede Kamer der Staten-
Generaal is een adres gezonden door
de overgroots meerderheid der Neder
landsche schoenfabrikanten, ter bege
leiding van een request aan den Mi
nister van Financiën, betreffende het
Ontwerp-Tariefwet.
Adressanten verzoeken ook hun in
dustrie in bescherming te nemen,
door geen invoerrecht op leder voor
te stellen.
ONZE VLOOT.
De pantserschepen Heemskerck. Kor-
tenaer en Evertsen, liet pantserdek-
schip „Gelderland, de torpedobootja-
gers Wolf en Fiet, de onderzeeboot
No. 1 en zes torpedobooten zijn gister
morgen te acht uur van Nieuvvediep
naar Amsterdam vertrokken
INSTALLATIE.
De installatie van den nieuw-be-
noemden burgemeester der residentie
jhr. mr. Van Karnebeek zal plaats
hebben in een daartoe te beleggen
buitengewone vergadering van den
Gemeenteraad op Dinsdag 1 Augus
tus,
ONVOORZICHTIG.
Zaterdagavond ïs door het onver
wachte afgaan van een kanierbuks,
het 9-jarige dochtertje van den ko
renmolenaar De Jong, te Molenaars
graaf, ernstig gewond. Hot meisje is
onmiddellijk naar het ziekenhuis te
Dordrecht overgebracht.
EEN VROUWENQUAESTIE.
Naar aanleiding van liet bericht
over het toegeven van Ged. Staten
van Noord-Holland aan die
Utrecht over het niet-toeluten van de
vrouw als bestuurslid van het Hoog
heemraadschap Zeeburg-Dieinen, ver
zoekt men 't Hbld. mede te deelen, dat
er van „toegeven" door de Staten fei
telijk niet kan gespreken worden.
Ged. Staten van Noord-Holland han
delen bij hun nader voorstel op initia
tief van do Commissie uit de Staten
en deze Commissie gaf toe, omdat
Utrecht eenige laren had toegegeven
bij andere reglementen. N u ligt het
grootste gedeelte van het betrokken
Hoogheem raadschap in Utrecht en
voor een naar jaren was het betrok
kon Hoo3lieemraadschap in Noord-
Holland gelegen Wii hebben dus hier
te doon met een daad van provinciale
courtoisie.
EEN SCHOONZOON!
In een hofje in de Hemstcrliuia-
straat in Den Haag, kreeg een juf
frouw twist met haar schoonzoon,
welke zóó hoog liep, dat de laatste
een mes greep e'n daarmede zijn
schoonmoeder vrij ernstige wonden
toebracht aan gezicht en 'rechter-
schouderblad. De vrouw is verbonden
in het posthuis, waar bleek, dat de
wonde aan EM schouderblad was ver
oorzaakt door een vrij diepen steek.
De dader werd overgebracht naar 't
commissariaat- aan de Archimedes-
straat en daarna na vérhoor weer op
vrije veeten gesteld.
VERDRONKEN.
Bij het spelen op een zandschuit
raakte een 12-jarige knaap in het wa
ter van de Looiersgracht te Amster
dam. Hij werd op het droge gebracht
en per rijtuig naar het Binnengast
huis vervoerd. Daar kon men slechts
den dood constateeren.
Een 3-ja'r'ig dochtertje van den lieer
N., te Gtoosthuize'n, is bij de ouderlij
ke woning verdronken.
Te Krimpen a. d. IJsel is het 2-jarig
dochterje van den landbouwer v. d.
L. in een onbewaakt oogenblik in
een sloot achter het huis gevalleto en
verdronken.
Uit de Arbeiderswereld
DE ZEELIEDEN- EN BOOTWER-
KERSSTAKING.
Arasterdam.
Zondagmiddag hield de voerlieden-
vereenig ng „Allen Een" eeto drukbe
zochte vergadering.
Na afloop van de bijeenkomst, dio
drie uren duurde, deelde het bestuur
aan de pers mee dat de op Zondag 25
Juni aangenomen motie gehandhaafd
wordt. In deze motie wordt gezegd,
dat de vergadering volkomen sympa
thiseert met hol optreden van het
zeeproletariaat en dat „indien mocht
blijken dat medewerking van den
kant der voerlieden noodzakelijk is,
dit zal geschiedon, zoodtoa het sein
hiertoe door het bestuur wordt gege-
waarin ten d:en opzichte het
volste vertrouwen wordt gesteld."
Verder werd als het besluit der
rergadering medegedeeld:
Wanneer den voerlieden goederen
ten vetovoer worden aangeboden, dan
rullen zij dat doen; dan vragen zij
niet of die al of niet besmet zijn; wan
neer 't blijkt, dat de goedéren „be
smet" zijn en de voerlieden onder-
vindén daarvan last, dan rullen zij
de goedéren niet vervoeren. In geen
geval zullen zij onder geleide der po
litie hun werkzaamheden verrichten.
Aan de halte Hembrug kwamen
Zaterdagavond per extra trein 72
werkwilligen uit Hamburg, grooten-
deels Duitschers, die bij aankomst
onder geleide der Zaandamsche poli
tie op twee vaartuigen wérden ge
bracht, waarvan er een vertrok naar
Amsterdam, terwijl de andere naato
de Zaandamsche haven voer, waar
drie Hollandsche stoomschepen, de
Alpha', „Betha" en Gamma" onder
stoom en dus voor vertrek gereed la
gen, op elk der drie booten werden
12 man aan boord gezet.
Niettegenstaande de aankomst ge
heim was gehouden, werden de werk
willigen bij aankomst in de haveto
door een gTOOte menigte, waaronder
ele vrouwen met geschreeuw en
schelden ontvangen. Zelfs werd met
steenen naar het vaartuig gewo'rpeto.
De boot hield zooveel mogelijk van
den leant af, zoodat niemand letsel
bekwam.
Het voornemen bestond, de drie
booten hedennacht 1 uur zee te laten
kiezen.
E n g e 1 a n 'd.
De dokwerkers-staking te Gtoinsby
is geëindigd 9edert de stuwadoors de
eischen der mannen hadden ingewil
ligd. Deze hervatten den arbeid.
INGEZONDEN
Van ingezonden Btukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den inzender
öiet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt do
Reductie ïieh niet aansprakelijk.
Mijnheer de Redactéurl
Het artikel lezetode over Petrus Au
gustus de Genestet van uwen mode-
werker Jac. C. M. Jr. in het no. uwer
courant van Zaterdagavond 1 Julü,
kon ik niet nalaten, eene enkele kaut-
teekening te maken. Zij wem
plaatst naast dc volgende "regels:
„„Door droeve omstandigheden
moest hij in 1859 te'rugkeeren naar
„de liefste Plek, Bloemendaal": zijn
echlgenoote was door de tering aan
getast. In het weemoedige „Het
Haantje van den Toren" heeft de
Dichter zijn hart uitgestort en dieto
droeven laatsten tijd beschreven.
In het eind van 't jaato stierf zijne
vrouw en kotot daarna zijn zoontje".
Uit deze regels zal menigeen beslui
ten, dat De Genestets vrouw te Bloe
mendaal is overleden en dat met
„dien droeven laatsten tijd", beschre
ven in „het Haantje van den Toren",
de laatste dagen van 's dichtere gade
zijn bedoeld. Aangezien beide conelu-
sie3 bezijden de waarheid vallen, zij
het mij vergund, mijne kantte--koning
hier eeuigszins uitgewerkt ten beste
te geven.
Met zijne ernstig zieke vrouw i- De
Genestet in den zoruer van 1859 uit
Delft werkelijk naar Bloemendaal
vertrokken. De buitenlucht zou men
beproeven, hoewel De Genestet zelf
zich er niet veel van voorstelde. De
toestand van de zieke ging achteruit,-
in September gaven de geneesheeren
geen hoop meer.
In een brief van 21 September 1859
aan 'I'iele zoo deelt deze in zijn
„Levensschets van Petrus Augustus
de Genestet" mede - - schreef de be
droefde echtgenoot:
„Voor mij, ach! ik kan vaak niet
oproeien tegen a! de droefheid en
weemoed, die mij overstelpt, nu, liieu
in dit oord van zooveel zegen en ge
zegende herinneringen. Mijn liefste
JPlek werd mijn Olijvenhof. Waar
schijnlijk zal ik haar dezer dagen per
jacht rijden kan niet meer ver
voeren naar Amsterdam, bij onze
moeder.
Daar heeft zij de meeste rust en is
omgeven van allen, die zij liet meest
lief heeft. Ik heb beloofd haar nïe£
te zullen verlaten, natuurlijk. Slechts
als 't redelijk is, wenschte ik een en
kelen Zondag 's avonds zelf te gaan
preeken".
„Onzen treurigen overtocht," zoo
heette het in een brief van 28 Sept.,
hebben wij Zaterdag I I. nog al be
trekkelijk goed volbracht. Maar het
had ook niet langer moeten duren.
Wie had mij gezegd, dat ik ooit op
die wijze door Amateis grachten va
ren zou! Ach! het was zoo diep-me-
lankolïek".
Te Amsterdam dus was het, dat zij
ne echtgenoot© hem ontviel.
Wat „Het Haantje van den Toren"
betreft, De Genestet kan dit niet ge
dicht hebben naar aanleiding van het
lijden en sterven zijner vrouw. Uit 't
gedicht zelf kan dit bewezen worden.
MeVrouw De Genestet--Bie'nfait over
leed in den waiter van 1859; dc te-
ringlijdcrcs van „Het Haantje van
den Toren" in den zomer;
„Maar ei'nd'lijk op oen Junidag, vol
zomerglans en geur.
Daar rolde een open rijutig aan, dat
stilhield voor haar deur
En zij? ze was genezen ook, de lieve
Levenslust!
Zij ging... haar bracht de zwarte
koets naar Buiten, in de rust."
De „lieve Levenslust" ook is kin
derloos gestorven, wat blijkt uit:
„En plaagden haar de vrienden soms
Om haar uithuizige* aard
an zuchtte zij: hel blijft ook nog
Zoo eenzaam aan mijn haard!"
De Genestets huwelijk miste den
kinderzegen niet. Meermalen gedenkt
hij de kinderen in zijn gedichten liet
„Jongetje in Mei geboren" was het
derde zijner kinderen. In Leiden
woonde voor ruim twintig jaren me
juffrouw De Genestet ten huize van
aar oom Professor Huet.
Eindelijk „Het Haantje van den
Toren" is gedicht in December 1857,
twee jaren vóór den dood van Do
Genestets vrouw.
Maar in „Het Haantje van den To
ren", dat «evoelt ieder, heeft de dich
ter toch een hem bekend lijden ge
schetst aan wie kan hij gedacht heb
ben
Op deze vraag hoeft mij eens ge
antwoord de broeder van De Genes
te^ echtgenoot©, wijlen Ds. P. E- H.
Bodel Bienfait, met wien ik het voor
recht had menigen avond gezellig
door te brengen, toen hij alhier in de
Mauritsstraat woonde. Hij. die het
wist, deelde mij mede, dat „Het Haan
tje van den Toren" gedicht is naar
aanleidin" van het lijden en sterven
van een vriendin der familie, n.l. van
mevrouw Dc Clereq, geboren Gouds
waard. Zii woonde aan de Wester-
markt, Zuidzijde, en bad uit haar wo
ning het gezicht op don weerhaan van
den Westertoren.
Alzoo het lijden on den dood zijner
vrouw heeft De Genestet in „Het
Haantje van den Toren" niet her
dacht hii deed het in geen zijner ge
dichten. In de „Levensschots door
Ticle vinden we „Deze smart was te
groot, dan dat hij haar in zijn verzen
had kunnen uitstorten Zijn over-
loeiend geluk kon hii daarin lucht ge-
.rn maar niet wat hij leed. toen hot
z o geheel werd verwoest. Hij kon
slechts ze"en, hoe lief hij haar had,
die hem nu was ontnomen, hoeveel
liever, toen hij „weenend aan haar
sponde zat", dan toen hij haar ala
jonge bruid in de armen drukte, hoe
hij van haar loven en hopend sterven
leerdeon hij zeide het, zoonis hij
alleen het zeggen kon, in dat heer
lijke „Die ik het meest heb lief ge
had", dat ik niet behoef uit te schrij
ven, omdat ieder het zich herinnert."
In de „Levensschets" schrijft Tielo
ook nog het volgende
„Liefhebbende betrekkingen omga
ven hem met allerlei zorgen. En toen
eindelijk het uitzicht zich voor hem
opende, dat zijn verbroken huwelijks
geluk weer zoii worden hersteld, toen
do zuster zijner overleden gade haar
lot met het zijne wilde verbinden, toen
scheen het of d© dle.pe wond© ntet
slechts verzacht, maar geheeld sou
worden, en er nog betere dagen voor
hem waren weggelegd Doch het heeft
niet alzoo mogen wezen."
Naar aanleiding daarvan nog dit,
dat deze verloofde van De Genestet,
deze zuster zijner eerste vrouw later
oven eens te Haarlem heeft gewoond
en wel aan het Nassauplein als echt-
ffcnoete van dén heer Hubrocht. hoofd-
inconieur van den Waterstaat.
De heer Jac. C M. Jr. beschouwo
het bovenstaande niet als een aanmer
king op ziin zeer lezenswaardig arti
kel, hij neme het al9 oen aanvuüng
er van en mocht ik anderen met ditj
mijn schrijven eenig .genoegen hebber
gedaan
J. G. TUYTEL,
Haarlem, 2 Juli 1911.
