HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD,
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1911
Haarlemsche
Handelsvereenigiag
(Goedgekeurd bij Kon. Besl. van 12
Nov. 1899.1
De Haarlemsche Handelsvereeiti-
ging hier ter stede, opgericht 10 Mei
1892, heeft in den k>op van den tijd
wel haar recht van bestaan bewezen.
In teer vele gevallen, raken van ver
schillenden aard betreffende, is zij
opgetreden en dikwijls met groot
succes. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
waardeeren, door als lid der Vereeni-
ging toe te treden. Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, neringdoen
de, ja zelfs particulieren, moesten lid
worden, om ten minste te laten ge
voelen, dat men het werk op prijs
stelt, dat de Haarlemsche Handels-
vereeniging steeds opneemt, als doen
de, wat hare hand vindt om te doen.
De voordeden, die de Vereeniging
buiten hare bemoeiingen van ver
schillenden aard, haren leden aan
biedt, zijn zeer vele en zeer groote
tegenover de geringe jaarlijksche
contributie van f 3.50, die gevraagd
wordt.
De Haarlemsche Handelsvereni
ging bemoeit zich m de eerste plaats
er mede, de belangen van hare leden
te bevorderen, door onwillige beta
lers voor hen tot betaling aan te
manen en information voor ben in te
winnen; Bovendien hebben de leden
het recht bet hun gratis te verstrek
ken advies der Vereeniging te vragen
die ook in proceduren en. faillisse
menten gratis voor hen optreedt, na
tuurlijk alleen voor zaken betreffende
den handel en het bedrijf der leden.
Als proef kunnen voortaan nieuwe
leden voor een half jaar worden aan
genomen, doch slechts het 2e halfjaar
(van 1 November tot en met 30 April)
'ad f 1.75 de halve contributie.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver
een ging zijn de hoeren Mrs. Th. de
Haan Hugenholtz en A. H. J. Merens,
Spaarne 94, alhier, die voor de leden
eiken werkdag van 24 uur des na-
raiddas zijn te spreken.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Jansweg 11.
Voor incasso's door bemiddeling
der Vereeniging wordt een vast
recht van 5 pCt. der vordering bere
kend.
Bovendien moet 10 cent voor port
steeds worden bijgevoegd, bij Inzen-
d.ng van vorderingen dooT bemidde
ling der advocaten te innen.
De kosten van inforrnatiën naar
bu ten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ets, per informatie, plus
vijf cents porto-vergoeduig. luiorina-
tièn naar bmnen de stad wonende
persuueu worden gratis verstrekt
Pretention op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer n.et 10 ets. voor porto-
vergoed-.ng is toegevoegd.
Ruim 1748 informat.èn en rechts
geleerde adviezen werden in het af
gelopen jaar gegeven.
In de maanden Mei en Juni 1911
zijn 56 vorder.ngen tot een bedrag
van f 1570.85 betaald; 1-4 vorderingen
worden afbetaald, 11 vorderingen
a uitgesteld.
olgens art 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschon
den te blijven.
Alle br.even, aanvragen, reclames
of wat ook, moeten worden geadres-
seert aan het Bureau, dat geopend is
dagelijks van 9 tot 5 uur en waar ook
verdere inlichtingen zijn te bekomen.
Het Bestuur heeft bemerkt, dat men
soms meent, dat men, hoewel geen
Ld der H. H. V., toen van haar infor
rnatiën kan bekomen, en brengt
nogmaals en uitdrukkelijk ter kennis
dat alleen aan leden dor Vereeniging
inforrnatiën door haar worden ver
strekt, en dat voor informat.ën op
hier ter stede woonachtige personen
nooit betaling mag worden gevor
derd.
HET BESTUUR.
Parijsche Brieven
CCLXXXVIL
Wns Villemessant de uitvinder van
net mondaine blad („Le Figaro"),
Marioiü van het volksblad („Le Petit
Journal") de heer Edwards vond
in 1884 ,,Le Matin" uit, met weiko
krant hij wedioopen met den tijd
geest hield.
Men haast zich hoe langer zoc
meer en wenscht niettemin op -ie
hoogte van alles, en zoo nauwkeurig
mogelijk, te worden gehouden. Er
was dus, meende de heer Edwards,
plaats voor een dagblad, dat er geen
andere politiek op zou nahouden, dan
de gebeurtenissen van allerlei aard,
waarin de tijdgenooten belangstellen,
zioo spoedig mogelijk te vertellen, en
zoo kort mogelijk, bijkans in tele
gramstijl. Vandaar een aanzienlijke
dienst van telegraphlsche mededee-
lingen, veel reporters werk en inter
views, veel vertoon van onpartijdig
heid en onafhankelijkheid. Om voor
al duidelijk zijn losheid van n 11e par
tijen te doen uitkomen, verzocht hij
ettelijken bekenden schrijvers van de
meest ulteenloopende richtingen, om
de beurt in zijn blad him meenLngen
uit. te drukken over politieke of
maatschappelijke gebeurtenissen.
Het programma van den lieer Ed
wards vond zeer grooten bijval, zoo
groot, dat reeds in 1888 „L'Eclair
met ongeveer hetzelfde programma,
het oudere blad concurrentie kwam
aandoen, niet schromende, zijn prijs
per nummer te stellen op slechts vijf
centimes, de helft van dien van „Le
Matin".
De zoogenaamde onpartijdigheid,
Als ze ooit bestaan heeft, is niet duur
zaam geweest; „Le Matin" heeft van
patroon gewisseld, zijn prije ver
laagd. zijn formaat vergroot, het aan
tal pagina's op zes gebracht en, wis
selend naar gelang der omstandighe
den, telkenmale partij gekozen. De
heer Buneau-Varilla is de grootste
kameleon der hedendaagsche journa
listiek. Zijn welbekende uiting, dut
zijn directeurszetel „drie tronen
waard is", draagt er verder toe bij,
hem te kenschetsen.
Met-dal-a! is de hoer Edwards,
iens Angelsaksische afkomst ter
zake natuurlijk een niet, geringe rol
heeft gespeeld, de innovator in
Frankrijk van „le Journalisme d'in-
fcn-mation", welk genre van journa
listiek thans hoogtij viert.
Wie hoeft ook wéér gezegd, dat
men wel eens het slachtoffer kon zijn
van zijn eigen schepping? Niemand?
Doet er niet toe dan zee ik het.
Onlangs heeft de heer Edwards „le
journalisme d'information" uit den
grond van zijn hart verwenscht. Zi)n
eigen creatie werd hem een schrik
beeld, een ramp, een vloekbare in
stelling.
De omstreeks zestigjarige grijsaard
Edwards was getrouwd met de welbe
kende tooneelspeelster Lautehne, die,
naar schatting, tegen de dertig liep.
In een metropolis vindt men tus-
schen echtelieden niet zelden een der
gelijk verschil in leeftijd, waar aan
de eene zijde het kapitaal, aan de
andere de schoonheid een lokmid
del is.
Lantelme zag er zeer knap uit, en
chic. De „grands couturiers" kleed
den haar met genoegen en men kon
Lantelme op bijna alle mode-platen
zien.
Doch Lantelme was meer. Zij was
een tooneelspeelster van talent, voor
wie de kunst geen simpel tijdverdrijf,
doch iets heiligs was. Zij studeer-1c
hard en groeide, op artistiek gebied,
zlenderoog.
Het laatste zag ik haar, nu onge
veer vijf maanden geleden, in „Le
vieil homme", van Georges de Porto-
Riche, waarin zij de rol van de
dringster vervulde, op wie vader en
zoon beiden verliefd raakten. Hoewel
er in beur spel wellicht nog geen
vaste eenheid was, gaf zij Ln elk ge
val blijken genoeg, en onbedrieglijke,
van een buitengewoon talent, waarin
niet zelden oorspronkelijkheid vonk
te.
Bovendien was Lantelme een goed
kameraad, dienstvaardig, oprecht en
eerlijk. In deze modepop stak een ge
voelige, lieve natuur.
Deze iijke, gevierde, geliefde en
wellicht ook gelukkige vrouw hoorde
zich plotseling, hoe jong ze ook was.
het „memento mori door het nood
lot toeroepen. Lantelme kwam jam
merlijk in den Rijn om, tijdens een
pleiziertochtje.
Ziehier het desbetreffend relaas
van den geneesheer Dauriac, ter
plaatse ontboden den dag na het
drama
Maandag, den 24sten Juli, was
het verschrikkelijk warm op den
Rijn. Het jacht „Aimée", gedurende
verscheidene uren vastgemcerd in
een nauw haventje, dat van Emme
rik, kon niet dan na vier uur in den
avond afvaren. Het was nog ontzet
tend warm. Na eenigc uren varen,
omstreeks half acht, begon mevrouw
Edwards, die tot nog toe zeer veel
lost van de hooge temporatuur had
gehad, te herademen. Weldra, boven
Ilees, een aangename plek vindende,
liet zij het anker in den vollen
stroom, in het midden van den Rijn
werpen. Een beele reeks schuiten,
liet voorbeeld van het jacht volgend,
kwam er om heen ankeren.
Onderwijl besloten de gasten van
mevrouw Edwards, op het dek ge
ïnstalleerd, niet benedendeks te eten,
en den ganschen avond bracht men
in de vrije lucht door. Men sprak er
zelfs over, de matrassen naar boven
te doen brengen om er te slapen.
Plotseling werd de lucht zeer don
ker en tegen middernacht barstte een
geweldig onweer los, zooals wel meer
in de hondsdagen gebeurt Men moest,
tot ieders spijt, wel naar de hutten te
ruggaan, doch te voren, in den sa
lon, werd er piano gespeeld en stelde
men de grammaphone ln werking.
Passagiers en bemanning constateer
den, dat nooit sinds het vertrek, de
„patronne" zooveel vroolijkheid en
verve had betoond.
Tegen één uur "s nachts dacht men
aan naar bed gaan en ging ieder
naar zijn hut.
Mevrouw Edwards trad ln haar
toiletkamer, een klein en tamelijk
nauw vertrek, dat niet aan heur
slaapkamer grensde, en deed de deur
op grendel om aan haar nachttoilet
te beginnen, dat eiken avond gerui-
men tijd in beslag nam.
Buiten viel de regen bij stroomen.
Eensklaps hoorden de gasten der ver
scheidene hutten een soort van lang
aangehouden kreet, die door allen
zwakjes werd waargenomen door de
houten beschotten heen, te midden
al het leven van den Rijn en van
den rukwind. Iedereen ontstelde daar
over zonder eigenlijk te welen waar
om, opende de deur, kwam naar bui
ten. Men ondervroesr elkander. men
kwam bij Edwards binnen, die in zijn
Ijed lag eu die dadelijk opstond om
bij zijn vrouw aan de deur te klop
pen. Daar er geen antwoord kwam,
werd de deur met geweld opengebro
ken.... Mevrouw Edwards was ver
dwenen.
Den volgenden dag kwam ik te Em
merik aan. Gedurende den langen
wachtenstiid, die liet oogenblik voor
afging, waarop het lijk werd gevon-
den, heb ik getracht mij rekenschap j
te geven van hetgeen er gebeurd is.
Dit is zeer eenvoudig.
Last gehad hebbend van de hitte
overdag, van het onweer 's nachts,
vermoeid ook van zooveel uitbundige
vroolijkheid, haastte mevrouw Ed
wards zich, toen zij in de warme hut
was. het venstertje wagenwijd open
le zetten, om frissche lucht te happen,
alvorens zich te ruste te begeven.
Daarop, vindende, dat het naar haar
zin niet luchtig genoeg was. klom zij
op haar kaptafel, zooals zij dikwijls
deed, met den rug tegen den stroom
gekeerd en de voeten op do kaptafel.
Daar het venster zeer laag wns. moest
zij, in deze houding, het hoofd of bin
nen of buiten het vertrek houden.
Aangezien mevrouw Edwards fris
sche lucht zocht, hield zij haar boven
lijf stellif? aan den buitenkant van
het venster.
Voorts hield zij in haar hand een
zilveren doosdeksel, waarin fijne
haarspelden lagen. Met de andere
hand, vol spelden, arrangeerde zij
heur nachtkapsel. Ik heb die spelden
in haar vingers en op haar lichaam
gevonden, toen ik het lijk uit den Rijn
hualde.
Het zilveren deksel is verdwenen
het is met haar iu den stroom gevut
len. Geen enkel ander voorwerp was
op de kaptafel verplaatstslechts
stonden een fleschje odeur en de spel-
dendoos open. Men constateerde het,
toen men de deur openbrak, die van
binnen op grendel was gedaan. Me
vrouw Edwards, die de beide handen
vol had, in een houding, welke het
verliezen van heur evenwicht verge
makkelijkte, is in den stroom neerge
worpen door een schok, of door een
bezwijming. Zij werd dadelijk
zwolgen en ver heengevoerd, daar de
strcom op die plaats verschrikkelijk
snel is.
Ik ben het, die met medewerking
van een Duitschen rijksdokter, de con-
stataties heb gedaan onmiddellijk na
het vinden van het lijk. De absolute
rust van Mar gelaatstrekken, de
kalmte van haar houding, bewijzen
duidelijk, dat mevrouw Edwards ge
storven is aan een ongeluk.
Dat alles bevestig ik met mijn eere-
oord als mensch en als geneesheer,
on ik hoop, dal geen mensch meer zal
de'nken aan een geheiniz.nnig en
verklaard drarna, dat zich aan de oe
vers van Emmerik zou hebben afge
speeld.
Wat den toestand van mijn vriend
Edwa-rds betreft, die is erbarmelijk
en eiscbt mijn gestadige verzorging.
Z.edaar het relaas, dat dokter Dau
riac gaf op den 29sten Juli laatstle
den, dus vijf dagen na het tragische
voorval. Dat relaas houdt niets on
waarschijnlijks in. is zelfs logisch tot
in de allerkleinste kleinigheden en
komt bovendien, in zijn geheel ver
band, overeen met de medeolingen ter
zake van alle toenmalige gasten van
het echtpaar Edwards op de „Aimée."
Doch in die vijf dagen tusschen-
ru.mte werkte onstuimig do verhitte
fantasie, te meer daar zij uit een ove
rigens vaag telegram hadden verno
men, dat de magistraten van Dussel-
dorf, in hun „töchtigen" ambtelijken
Ijver, den dag na het ongeval een
justititeel onderzoek hadden gelast,
ten oinde u.t te maken, of meh hier
mei een ongeluk, zelfmoord of een...
misdaad had te maken. Voor de ge-
etenloozen onder de reporters stak
er een heele voorraad „kopij" in deze
ffaire", waa'rvan men het rechte
nog niet wist. Instede van kalm en
geduldig verdere berichten af te
wachten, zetten die reporters hun cy
nische fantasie aan het werk en wier
pen de meest imaginaire stellingen
op, er intusschen wel zorg voor dra
gende, de zinnetjes zóó in te richte'n,
dat de strafwet er geen vat op kon
hebben. Een simpel ongeluk? hm!
erg onwaarschijnlijk, waar zooveel
inanschen in zoo'n kle.n bestek uls
dat van een jacht bij elkander waren.
Een zelfmoord? aha! dat lijkt er meer
op... jonge vrouw, oude man... Een
msdaad? sstl niet geheel onmoge
lijk jaloezie, toorn, oogenblik van
zelfvergeten... je kunt noo-t weten...
En daar gingen de heertjes aan het
insinueeren, accuseerea heel Voor
zicht g, natuurlijk escuseeren, ex-
pliceeren, kortom: fantaseeren hon
derd-uit, inet een goede dosis scepti
cisme en zelfs een-ge greintjes cynis
me. Lantelme was, als aklr.cq, een
publiek persoon; de heer Edwards
was het feitelijk ook nog, als ex-di
recteur van „Le Matin".
Mooi© krant maken, jongens! Zorgt,
dat het publiek de krant verslindt.
Een zelfmoord is interessanter dan
een ongeluk, hoe trag-sch overigens
ook. En een misdaad dat is het
neusje van den zalml
En de bende persgieïen pende er op
los. Het was de abommabelste jour
nalistieke corrupte, ondragelijk in
al haar moderne geraffineerdhe d.
Een der reporters, die in zijn vrijen
tijd misstappen doet op het gel
der literatuur,'vestigde met allesbe
halve nobele bedoelingen de aandacht
op een scène uit „La Gamme" van
Pierre Veber en H. de Gorsse,
welk tooneelstuk Lantelme de hoofd
rol haar laatste créatie heeft
vervuld.
Hij heeft daarmee op de meest arg
listige wijze gezinspeeld op de moge
lijkheid van een ongelukkg© liefde der
overledene, gevolgd door zelfmooTd.
Toen de passag ers van de „Aimée"
te Parijs waren teruggekeerd, hadden
zij rust noch duur. Zij werden, op
elk oogenblik van den dag, vervolgd
en lastig gevallen door tientallen im
pertinente reporters, die gretig aas
den op schrijvensslof. Ook de heer
Edwards zelf, hoe diep verslagen en
zelfs lichamelijk krank hij was, werd
n.et met rust gelaten. Zijn. huis stond
niet stil van het va-et-vient der inter
viewera, wier grenzenlooze nïeuws-
gierighe.d niet te bevredigen scheen
en slechts geëvenaard werd door hun
onkieschhe-d.
En ziel eenmaal ontsnapte den
zwaarbeproefdeu echtgenoot de
smartkreet, door 6mkken onderbro
ken:
En te zeggen, dat ik zelf de pro
motor beu geweest van de pers „A
grande Informal on". Te zeggen, dat
men nu het wapen keert tegen mij,
het wapen, dat ik voor ander werk
had bestemd. Welk een gruwelijke
ironie vau het lotl... Was ik maar
dood en niet zij! Zij was heel jong
en ik ben al zes- en vijftig jaar oud.
Waarom niet ik, waarom niet ik?
Er is een tragisch element in het
feit, dat een jonge vrouw als Lan
telme Ginette Fossey was haar e;-
geulijke naam die. als mensch, ge
liefd was door al, w.e met haar in
aanraking kwam, en, als tooneel
speelster, zeer gewaardeerd werd
door het schouwburgbezoekende pu
bliek, plotseling is weggerukt uit dat
leven van liefde en bewondering.
Doch er is, dunkt mij, nog meer
tragiek in het geval van den overge
bleven echtgenoot, die, ïn de groot
ste beproeving van gansch zijn veel
bewogen leven bij de begrafenis
van zijn vrouw in Père-Lachaise viel
hij i'n zwijm v den banvloek heeft
moeten uitspreken over zijn eigen
schepping, de journalistiek „A gran
de information", d.e zich niet ontzien
lied, de nagedachtenis vau een ge
liefde doode to bezoedelen met de
dwaaste verzinsels en ergerlijkste in-
OTTO KNAAP.
Tan de Residentie bh haar
ua woners.
CXX-
Weer gaat een stukje van oud-Sche-
veniugen verdwijnen; iiet paviljoen
van de familie von Wied, aan den
Strandweg, boven op de duinen, is
verkocht aan oen combinatie, die er
een theater zal bouwen. Dat vroeg of
laat de eeuige groote open plek, van
waar uitzicht op zee was. zou verdwij
nen, lag voor de hand, nu van hot
zomerhuisje geen gebruik meer ge
maakt werd. Toch is hot jammer.
Langzamerhand is alles wat aan
liet strand herinnerde aan Schcvenin-
gen en haar primitieven toestand ver
dwenen. De houten trappen, die vroe
ger het beklimmen van de duinen ver
gemakkelijkten, maakten plaats voor
den strandmuur met zijn breede,
zwak-glooiende wegen en statige
trappen tiet aantal kraampjes nam
af en de handelaren vonden onderko
men in de winkelgaanderij, waar zo
sjieke allures aannamen en Franschö
namen gebruikten.
De Pier of officieel uitgedrukt, het
wandelhoofd Koningin Wilhelmina,
kwam als een stuk modern techniek-
werk tn zee te liezen. Eigenaardig,
dat do Hagenaar, die zoo graag offi
cieel doel, een langen naam met een
hof-herinnering er aan, niet accep
teerde en het korter woord van vier
letters ingang deed vinden, hoewel er
ontegenzeggelijk een min oi moor
plebejische klank inzit.
Maar, om nu op het strand terug te
komen. Te midden van gebouwde en
herbouwde hotels, van moderne vil
la's, en pensions, van Kurhaus, Pala-
ce-hotel en Seinpost, lag daar liet pa
viljoen von Wiod als eon stuk on
modern badplaatsuiterlijk, een buiten
optrekje, oen landhuis te midden van
een groen landschap een pied-A-terr©
op oen groote wei. Het golvende op
pervlak van de groene uitgestrektheid
deed deze kleiner lijken dan ze was.
Het rustige, eenvoudige uiterlijk vau
het gebouwtje, veel ramen, veel groo
te luiken en een puntdakje de terras
jes vielen daarbinnen doden wat
vreemd tegen de statige, gewild een
voudige constructie vtui een Palace-
hotel of de vele bogen en koepels van
een Kurhaus of Seinpost. De groole
grasvlakte brak de lange rij van Le
lijke gebouwen, die den duinenraud
versieren van vuurtoren tot \N'lener-
café.
Nu gaat ook dit stuk verdwijnen:
de tijd heeft weer een oud aanden
ken meegenomen.
De combinatie, die het aandurft op
dit oogenblik te Schevoningen een
theater ie exploiteeren, heeft moed.
De uitkomsten van Seinpost zijn niet
van dien aard. dat zij concurrentie
opwekkenschouwburgbezoek kost
geld en verreweg het grootste deel
van degenen, die in den zomer Let
strand en omgeving onveilig maken,
hebben dat niet.
Zou fiier echter geen van de plan
nen, die sinds jaren in de lucht han
gen. gecombineerd kunnen worden
met het nieuwe voornemen Den
Haag heeft een, of liever twee niéu
we theaters noodigeen grooische
commissie broeit op plannen, die aan
Scheveningen een gebouw willen
schenken, waar Wagner geëerd zal
worden. Waarom nu niet samenge
werkt en één goede, in plaats van
een paar noodlijdende ondernemin
gen opgericht Nu strijdt het mis
schien tegen alle kunstprincipes, om
m een schouwburg, waar de" Hing,
Lohengrin en MeJstersinger ten ge-
hooro gebracht worden, ook de va
riété te dienen, maar de financieel©
resultaton zijn hier één en waar som
migen van de meest bekende opera-
artisten de variété gaan opzoeken,
zonder dat dit schaadt aan hun
kunstenaarsloopbaan, kunnen de rol
len ook omgekeerd worden en de
vroolijke kunst naar de opera ver
huizen. De grens tusscben kunst en
kunstenmaken wordt steeds kleiner,
en waarom mag dan in de toekomst
geen theater dAn voor Wagner, Mo
zart en Strauss, dAn voor soubrettes,
krachtmenschen en humoristen ge
bruikt worden
'aar Sarah Bernard, Edith Wait
ker en Schildkraut het niet beneden
zich achten, om op te treden tusschen
gedresseerde honden, kunstwielrij
ders en goochelaars, daar kunnen
Hans Sachs, Elsa en Parcival zich
niet gekrenkt gevoelen als op de
plaats, waar ziï dezen avond hunne
hoogste noten de zaal inwerken, mor
gen een variéié-artist zijn gaven
toont.
Laten de makers van de verschil
lende plannen nu samenwerken en
Scheveningen behoeden voor een
aantal schouwburgen, waar avond
avond meer stoelen dan men-
schen aanwezig zullen zijn.
Telkens als een plan van uitbrei
ding van Den Haag ter sprake kwam.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Of het komt door de warmte of door
de vermindering van de liefhebberij
of misschien door allebei, ik weet het
niet, maar do kermis lijkt me stil.
Weliswaar in betrekkelijken zin. De
fluitjes en vooral de zoogenaamde pie
pertjes, die met een hoog geluid be
ginnen om in het laagste te eindigen,
maken noe lawaai genoeg, maar het.
geheel, de drukte, de beweging, de
omloop, zijn meen ik minder dun vo
rige jaren. En sommige exploitanten
van vermakelijkheden zien af en toe
een leege zaai. ln de kermisgebouwen
komt iets eentonigs, dat ook al geen
teeken van bloei kan beeteu de Ge
dempte Oude Gracht kon wel de Pof
fergracht heeten, voor zoover ze ligt
tusschen de Zijlstraat en het Verwulft
en de Noga gracht van Groote Hout
straat tot Kleine Houtstraat
Zoo langzamerhand is er niets meer
op de kermis, dat we niet in Haarlem
zelf in de andere een en vijftig we
ken van het jaar óók hebben. Poffers
en wafelen hebben we maanden lang
in de Groote Houtstraat kunnen krij
gen. maar daarvan (ik kom er vaak
langs) geen overdruk gebruik ge
maakt. 't Schijnt dat de wafel- en pof
fertrek pas goed tot ontwikkeling
komt in die eene Augustusweek van
do kermis.
De noga, of nougat, kwam vroeger
enkel en alleen van MontelimarL
Donr wenschten dan ook alle kramers
in dit artikel vandaan te komen. Se
dert eenigen tyd laten zij het zich ook
welgevallen, dat zij te Amsterdam
gevestigd zijn en ik weet nog dichter
bij adressen voor deze aan de kermis
wel zeer verkleefde waar, namelijk
bij de Haarlemsche banketbakkers,
die zelfs de onmisbare aapjes er bij
leveren. Wat die aapjes beduidden
heb ik nooit recht begrepen. Zo zijn
een van de redenen, waarom ik de
lekkernij nimmer eet de andere re
den is, dat ik het goedje niet lust,
Wat de waarzeggerij aangaat, ik
ontken niet. dat Sleffens dochter op
de kermis aanwezig is. Maar wij heb
ben ook onze knappe vrouwen, die
in de toekomst zien. Wanneer jonge
meisjes op Zondag ruzie met haar
vrijer hebben gekregen, kunnen ze
onmogelijk op de kermisweek wachten
om de dochter van Steffens te raad
plegen of het geschil weer zal worden
bijgelegd, maar stappen naar een
Huarlemsche waarzegster, die al mag
ze dan niet Steffens heeten, toch even
goed iemands dochter is.
Met de uitvoeringen ln de schouw
burgen is het niet andera Sara Bur
gerhart is den geheelen winter door
al vertoond. Solser en Hesse weten ook
in 't koude seizoen den weg naar on
ze schouwburgen wel te vinden en wie
za! zich er tegen verzetten, dut de
firma Stoel en Spree ook buiten den
kermistijd in Haerlem komt vertoo-
ren, hoe de deugd beloond en het
kwaad gestraft wordt Ik niet. De
bioscoop, de operette, ze zijn ook bul
ten de kermisweek op bun post Al
leen de draaimolens ziin een speciaal
aanhangsel van do kermisweek en
toch ook de vereeniging Koningin
nedag zal over drie weken het carou
sel lustig o-> de gronden van het Huis
ter Spijt laten draaien.
Misschien zegt een tegenstander
van de kermis „als dan alles wat
op de kermis komt, ook in andere tij
den aanwezig is, schaf de kermis dan
af I" Ik vraag waartoe die geweldda
digheid Is niet de kermis bezig, van
jaar op jaar, zichzelf af te schaffen,
zooals ©en zieke boom telkens takken
verliest, totdat hij als een bezem-
stoel overblijft Mij dunkt, we moeten
dat natuurlijk proces niet tegenhou
den, maar ook niet versnellen. Zoo
als het nu gaat zie ik aankomen, dat
de kermis binuen een jaar of vijf en
kel bestaat uit uitvoeringen ln schouw
burgen, een paar pofforkramen en
anderhalven draaimolen. Zelfs de
dochter van Steffens zal baar geheim
zinnig bedrijf aan andere, in Haar
lem gevestigde, dochters hebben over
gelaten en al zal in geen enkele teut
meer vertoond worden, hoe men een
dame in een beeld verandert en om
gekeerd, zoo groot is die kunst toch
óok nietwij veranderen, als we dat
willen, mot 't meeste plezier rijksdaal
ders in beelden en ook omgekeerd,
beelden in rijksdaalders.
Er is mij dezer dagen een vraag
gedaan, waarop ik tot mijn spijt geen
antwoord heb weten te geven. „De
winkeliers voeren strijd tegen de vlie
gende winkels behoort de kermis
daar niet onder
Ik heb gezwegen en zoek hulp bij
eeD die wijzer is.
Wanneer eenmaal de electrische
tram dwars over de Groote Markt zal
rijden en de Gedempte Oude Gracht,
de PofferTacht bedoel ik, gaat krui
sen, dan wordt de kermis alweer wat
bemoeilijkt zooals het moderne altijd
in botsing komt met wat bijna voor
bij is. Het is waar, dat we nog niet
precies weten, wanneer dat wezen zal.
Menschen, die van tijd tot tijd Haar
lem bezoeken, en telkens verwachten
de electrische tram er te zien, vinden
altijd weer onze brave, oudo wagens,
voortgetrokken door een klepperend
paardje. Er moeten er wezen, die niet
meer aan de electrische gelooven of
van oordeel zijn, dat ze niet komen
mag, vóórdat het jongste paard naar
den vilder en de jongste conducteur
naar zijn laatste rustplaats is gegaan,
wat hoop ik nog lang zal du
ren.
Maar zooveel geduld behoeven we
niet te hebben. Zelfs wie over de vijf
tig is, heeft kans in Haarlem met
electrische drijfkracht van het Sta
tionsplein naar den Dreef te worden
gebracht, maar wanneer dat precies
wezen zal durf ik niet voorspellen.
Misschien heeft de dochter van Stef
fens dat al wel uit de duistere toe
komst gegraaid. Wat we wel weten is,
dat de gemeente, bij wijze van voorbe
reiding, gas- en waterleiding alvast
heeft nagekeken en daartoe overal in
de stad gaten, of zoc-als meen ik do
technische term luidt, sleuven ge
maakt. De geurtjes, die daaruit op
stijgen zijn vprre van verkwikkend en
alleen wie een geschoolden neus
heeft, kan lang in de nabijheid blij
ven, zooais de arbeiders, die eenmaal
voor geen kleintje vervaard zijn en
zwaar werk hebben met deze onver
anderlijke hitte. Het is zeer merk
waardig, dat d§ Amsterdamsche wa
terleiding in deze dagen juist ook on
ze straten is gaan openbreken (zelfs
In 't hebben van geniale gedachten
is thans concurrentie) en in 't zuiden
van de stad op haar beurt sleuven
gi'oaft, die dito luchtjes afgeven en
waarvan je, weken nadat ze zijn
dichtgegooid, nog de sporen waar
neemt. zooals van een wond de liltee-
kenen.
Wel moeen we dus zeggen, dat het
inbreken aan de orde van den dag is.
Natuurlijk bedoel ik: ln den
grond, want inbreken in huizen
komt weinig of niet voor. hoewel de
kermisweek daartoe nog al eens aan
leiding geeft Groote consternatie
werd dan ook in de Wilhelminasiraat
en omstreken veroorzaakt toen de
zer dagen een voorbijganger 's avonds
drie personen een onbewoond huls
zag binnengaan. Een ware drijfjacht
werd georganiseerd, zelfs moet er ern
stig over gesproken zijn om den poli
tiehond Max op de drie boosdoeners
los te laten, toen bleek, dat een von
de inbrekers een controleur van den
nacbtveiligheidsdienst was en de tv.ee
anderen zoons van den directeur, di©
zeker ln 't vak worden opgeleid en ln
hun vacantie les krijgen in het zoeken
naar inbrekers in leege huizen.
Hot geval pleit voor 'i verstrekken
van uniform aan de mannen van den
veiligheidsdienst en de zoons van den
directeur. Mocht dit bezwaar hebben,
dan zou een onderscheidingsfeeken
kunnen worden gegeven, een flinke
ster bijvoorbeeld op de rechter mouw
en wel, in verband met de omstandig
heden, een avondster. Aan de Haar
lemsche boosdoeners zou dan per of
ficieel© circulaire kunnen worden
meegedeeld, dat zij zich uiet hebben
te verstouten, zich met dit teeken deti
braafheid te vermommen, op straffe
van verdacht te worden vau kwtuM
bedoelingen.
Die had de gemeenteraad niet. toen
hij het jongste lid. Dr. Merens. be
noemde tot lid van de Commissie voor
de bezwaarschriften voor de directe
belasting, maar een goeden dienst,
heeft de Raad hem daarmee toch niet
bewezen. Hoewel beginners nooit moe-
ten worden ontmoedigd, aarzel ik niet
te zeggen, dat dit het onplezierigste
baantje is, dat de Raad oplevert. En
dat wil wel wat zeggen, omdat de
Commissie van financien en de Com
missie voor de Bank van Leeuing er
ook nog zijn. Maar de Coirfmissie voor
de bezwaarschriften wint het verre.
„We dachten zoo", zei een van do
Raadsleden, „dat niemand beter dan
Br. Merens geschikt was om deze
functie waar te nemen. Hij is er aan
gewend, klachten en bezwaren aan t«
hooren en die op hun juiste waarde
te schatten. Hij maakt dagelijks con
diagnose, maar in de plaats van op
longen, maag of ingewanden, zal het
op den toestand van iemands porte-
monnaie zijn. Er wordt dus, wil ik u
wel zeggen, van hem als deskundig®
veel verwacht."
FIDELIO.
