De Kwartjes-Advertentiën
van HAARLEM'S DAGBLAD
Mosten ©en lg:'raraE&,:s2*'&J^
GROOTS BRANDEN IN
DU1TSCHLAND.
Uit Lfibock wordt gemeld, dat een
groote brJïnd, waardoo'r het dorp
■Sirksfolde bezocht werd, 17 huizen m
de ascli legde, liij gebrek aan water
.Viel aan blusschen niet te denken.
Aanzienlijke oogstvoorVndön zijn
Öoor de vlammen vernield.
Een groote brand, die in een splj-
kerfabriek te Diemilz, bij Holle, uit
brak, kon ten gevolge van waterge
brek eerst na 7 uren gebluscht w
den. De fabriek en het aangrenzende
woonhuis worden een prooi dor vlam
men. De bewoners konden slechts
met moeito gered woTden De geluide
is enorm.
SPOORWEGONGELUK IN ITALIC.
Volgens oen bericht uit Milaan,
reed bij Lodi een personentrein
een goederentrein. Dertig personen
werden bij deze botsing gewond,
waarvan 20 zeer ernstig
DE TOESTAND VAN Z. H. DEN
PAUS.
De berichten omtrent den gezond
heidstoestand van den Paus, luideh
voortdurend gunstiger. De Paus
bracht den nacht rustig door. De pa
tient is thans geheel koortsvrij, zoo
dat men den zieke thans als herstel
lende kan beschouwen. Daar de H
Vader echter uiterst zwak is, zal het
nog wel langen lijd duren, eer zijn
gezondheidstoestand weer volkomen
normaal is.
SCHEPEN ZONDER ZEEZIEKTE.
Met de toenemende grootte der
schepen voor het vervoer van passa
giers, is de zeeziekte aan boord reeds
veel zeldzamer geworden dan
vroeger tijdon was. Bij zeer bewogen
zee komt de lastige gast weliswaar
nog steeds aan boord. Men hoopt hem
nu geheel en al te verdrijven door het
opheffen der onaangename rolbewe
gingen der passagiers-stoonibooten;
de stampende bewegingen bij zware
re© zullen wel niet weggenomen kun
nen worden.
De gunstige ervaringen, welke de
Hamburg-A men ka-lijn op haar
pen Ypiranga en Corcovado met de
slingertanks van Frahm heeft opge
daan, zijn aanleiding geweest, dat
men de tot pleizierboot verbouwde
snelle stoomboot Deutachland en de
ln aanbouw zijnde reuzenboot
50.000 ton met deze tanks, welke het
slingeren verminderen, lieeft uitgo
oi st
De tanks zijn dwarsliggende U-vor-
mïee kanalen van grooten diameter,
waarin water heen en weer kan loe
pen. Do rollende bewegingen van het
schip doen net water been en wew
gaan 111 slingerende bewegingen, wel
ke achterblijven bij de slingeringen
van hot schip, zoodat deze laatste
slingeringen minder hevig wonden.
In welken omvang deze werking
werkelijk bereikt wordt, topheil
ervaringen, opgedaan met de beide
bovengenoemde proef stoombooton
Ypiranga en Corcovado. ieder van
on?"voer 8000 register-ton.
Do kapitein van de eerste boot be
richt: „Op de reis van Southampton
naar Vigo waren de slingerbewegin
gen niet groot-er dan 8 gr. Toen de
achterste tank voer korten tijd buiten
bedrijf moest worden gesteld, na
men de rolbewegingen terstond toe
naar die zijde tot 13 gr.
Et liep een hooge deining en een
zware zee. Builen bedrijf stellen ook
fan de voorste tank scheen niet raad
zaam. Op de terugreis hoerschte een
stormachtige Noordwestenwind met
hooge deining Proeven gaven
volgende resultaat:
„Hel beide tanks in functie slinger
de het schip 3 tot 4 gr. naar iedere
zijde, met één tank 5 tot 6 gr., zonder
de tanks daarentegen 13 tot 14
De passagiers waren over de werking
der tanks teil hoogste verrast.
HOOGE TEMPERATUREN.
l>e zomer van het jaar 1911 zal den
mensch lang in het geheugen blij
ven. Niet alleen in ons land, maai
ook ui Dui-aehJaiui. Denemarken,
België, Engeland Frankrijk en Oos
tenrijk zijn in dit jaar temperaturen
voor gok omen, die hooger lagen dun
de vroeger wnorgenomene.
Evenais de winters 1788—89. 1798-
99. 1812- 13, 1029—30, 1853—54, 1854-
5o, 180405, 187071 en ten slotte
1890—91 in het boek der historie
opgeteokond om hun bijzonder lage
temperaturen, die de oorzaak
van allerlei rampen en ongelukken,
zijn er ook talrijke zomers geweest,
die in de kronieken kwamen door
hun groote liitte.
De warmste zomers gedurende do
vorige eeuw z'jn geweest 1800, 1822,
1820, 1836, 1842, 1852, 18G8 en 1881.
De zomer van 1800 was door geheel
Europa ontzettend warm. Van den
6den Juli tot den 21c» Augustus
daalde de thermometer slechts vijf
maal onder de 24 gr. Cels. De hoog
ste temperatuur werd te Montmoren
cy w aargenomen, deze bedroeg 51.5
gr. Gels. in de zon en 40 g_r. Cels. in
de schaduw. Te Bordeaux kwam (in
de schaduw) een temperatuur van 39
gr. Cels. voor. te Parijs van 36 gr.
Cels te Londen 31.5 gr. Cels. te
Maastricht 34 ar. Cels Merkwaar
dig was het, dat heel Europa door
een ware insectenplaag geteisterd
werd. In de nabijheid van Straats
burg vielen duizenden sprinkhanen
neder, en vprnielden een groot ge
deelte van den oogst.
De zomer van 1822 was niet zóó
warm als die van 1800, maar ken
merkte zich zeer door een iaa,<1 irige
droogte. In Frankrijk was roods in
Maart gebrek aan drinkwater. Voor
al in de maanden April, Mei en Juni
kwamen z-oer hooge temperaturen
voor. In Juli en Augustus was het Iets
koeler. Te Vesoul (in Frankrijk) l>e-
gon reeds don 19en Augustus de wijn
oogst.
In het begin van Augustus 1S2G
was liet in Nederland zóó warm, out
in het geheel meer dan veertig uieu-
echeri door de hitte omkwamen,
het buitenland was het iets koeler.
In 1836 was het meer drukkend dan
warm. Gedurende Juni en het eer
ste gedeelte van Juli onweerde net in
Nederland. België en Frankrijk bijna
dagelijks. De afkoeling liet zeer lang
op zich wachten.
In 1842 was het warm en droog. De
zon scheen voor het grootste gedeelte
van ons werelddeel iederen dag onge
temperd. Slechts sporadisch onweer
de het.
Een zeer warmen zomer hadden
wij in 1852. In Amsterdam steeg d-
thermometer, blootgesteld aan let
teruggekaatste zonlicht (indirecte be
straling) tot 40 gr. Cels. In Alphei:
aan den Rijn v ielen twee boeren op
den akker dood
Ook in de zuidelijke provinc:
het land kwamen eenige menschen
door de hitte om hot loven. Den lOderi
en lldeu Augustus kwamen de on-
wederS tot uitbarsting, die betrekke
lijk snel afkoeling brachten. In Be
verwijk vielen bij het onweder op den
12en Augustus hagelsteen©», d
gewicht hadden van 68 grasv
Een zomer, die groote overeen
komst vertoont met dien van fit
jaar, is de zomer van 18CS geweest
In Frankrijk worden temperaturen
van 43 gr. Cels bereikt, in Duitsoh-
land van 39 gr. Cels. Ook m Zuide
lijke provinciën van ons land steeg
de temperatuur tot nabij 40 gr. Cols.
Behalve do thermometer stond ook
de hygrometer don geheolen zomer
door buitengewoon hoog Vandaar, dat
de warmte een bijzonder drukkend ka
rakter had Zelfs de nachten braciiten
geen veririssching. Do hemel had een
geelachtige koperkleur. Eerst in den
namiddag werd hij wittig blauw. Dan
vormden zich echter spoedig zware
onweerswolken, die tegen den avond
evenwol dikwijls wederom oplosten.
Oude Amsterdammers hoorden wij
iu de laat3te dagen nog al eens over
dien zomer. Maar hoe warm het toen
was. Juli van dit jaar sloeg het re
cord.
In 1868 werd do hoogste warmte
waargenomen op 11 Augustus. Toen
was het naar de wuarnemingtabel-
len van mr. 3 A. van Eyk 28.8 gr.
C. Waar dit cijfer 2 uur in den na
middag was waargenomen en de dag-
hitte meestal kort na 3 uur haar maxi
mum bereikt, mag men aannemen,
dat de grootste warmte toen 30 gr. C.
bedroeg.
De zomer van 1868 gedroeg zich vrij
wel als deze zomer. Ook toen reeds
in Juli zelfs ln Juni ontzaglijke hit
te. Den 21en Juni bedroeg de hitte
te 2 uur 26 gr., en 's avonds te 10 uur
nog 21.8 gr. Op den 17en Juli stoeg de
temperatuur tot 28 gr. te 2 uur in den
middag.
In 1881 werden eonige zeer hooge
temperaturen waargenomen, maar
duurde de warmte niet zóó lang ach
tereen
Wij hebben er gedurende de koele
dagen, die de Juli- van de Augustus-
taitte scheidde, de aandacht op geves
tigd, dat in hel algemeen een groote
overeenkomst beslaat tusschen het
weer van liet luatsto gedeelte van Juli
en dat van begin Augustus. Ook tliaus
blijkt deze regel uit te komen. Wat de
temperaturen althans betreft, deze
doen niet onder voor die van de Juli-
hitte-golf. In sommigo plaatsen van
ons land was het Vrijdag zelfs nog
warmer dan op den boruchten 28slen
Juli, toen wij in Amsterdam de ab
normale temperatuur van 89 gr. F. ob
serveerden. Donderdag liep de ther
mometer tot 84 1/2 gr. F. op Het re
cord van den 28ston Juli is dus nog
met geslagen. Ook Vrijdag werd
getwijfeld een zóó hooge temperatuur
niet bereikt.
In Londen liep Woensdag de tempe
ratuur tot 97 gr. F. op. Door een niet-
officieelen meteoroloog werd te Pon
der s End. even ten N. van Londen
.8 gr. F. opeet. '-end. Zoo warm if
het in Amsterdam nog nimmer ge
vveest. Maar... ook voor Londen was
het een record.
Wij wezen reeds op de overeenstem
ming van dezen - niet dien van
18G8, wat aangaat de warmte in Juni
en Juli tot 11 Augustus.
Het is maar te honen .dal ook voor
de dagen na 11 Augustus de overeen
stemming blijft voortduren We moe
ten dun nog wel een 10-tal dagen o
do warmte bewaren, maar toen,
1868, kwam op den 21sten Aug. een
onweer verkoeling brengen, zoodat na
een tweetal dagen een aangename,
normale temperatuur intrad, zoo
schrijft 't Hbld.
SLAVENHANDEL IN PORTU-
GEESCH AFRIKA.
Naar liet dagblad „Capital" mede
deelt is in Massamedes slavenhandel
geconstateerd. Een daar gevestigde
maatschappij zou honderden negers
in Benguela hebben opgekocht Zij
verhuurt ze aan planters voor 25 a 50
gulden in de maand. Daar de slaven
niets krijgen dan een karig ander-
houd, is de winst verbazend. Er zijn
ivenhandeiaars, die 400 a 1000 sla
ven ieder oogcnblik kunnen leveren.
De bladen te Lissabon sporen de
republikemsche regeering aan in te
grijpen, teneinde onmiddellijk een
einde té maken aan dezen onwaar di-
gen handel in menschen.
DE STAKING IN ENGELAND.
Nu de stakers over de geheele linie
feitelijk vrijwel verkiegen wat ze ver
langden, is het werk Zaterdag her
vat. Vol beladen wagens, meest mot
voedingsmiddelen, zag men in de stra
ten weder lossen. Op de vleesi hmarkt
te Londen werd de geheele voorraad
reeds vroeg verkocht, maar toch was
de handel bier slap, daar de schepen
met bevroren vleescb. die in de dok
ken liggen, niet voor heden Maandag
gelost konden worden. Daar de ar
beid in Londen op Zaterdag vroeg eln-
d-gt, zal bet werk eigenlijk eerst he
den Maandag weer beginnen, lntus-
schen vreest men voor nieuwe moei
lijkheden. Er beersebt onrust onder
de leden der Amalg. Society of Rail
way Servants eu er dreigt onder ben
een staking.
De koning zond eén telegram aan
den Board of Trade, waarin hij zijn
ingonoftienheid betuigde met de be^
eindiging dér staking te Londen en
de hoop uitsprak, dat hoden. Maan
dag, al het wérk zou worden hervat.
Hevige vechtpartijen hebben Zon
dagmiddag te Liverpool plaats gevon
den in verband niet een demonstra-
waaraah honderdduizend trans
portarbeiders deelnamen en die
groote opwinding veroorzaakte.
De politie werd gereguireerd om
de straten schoon te vegen, doch
werd krachtig aangevallen en met
stcencn geworpen. Do bereden politie
deed herhaaldelijk cha'rges en vocht
geweldig. De troepen sommeerden de
menigte uiteen te gaan en hielden
zich gereed te vuren, waarna lang
zamerhand de orde hersteld werd,
hoewol hiér en daar de schermntselin
gen voortduurden. Dagbladburcaux
wérden bedreigd. Eén. politieagent
werd gedood. Het station en St. Geor
ges Hall zijn tot hospitaal inger'cht.
BOSCHBRANDEN".
Ook in België ontstaan ten gevolge
van do versehroeionde hitte groote
boschbranden. Vaak ton gevolge van
liet neervallen in de droge houtmas-
sa van vonken uit locomotieven.
HONINGVERVALSCHING.
In het „Maandblad tegen de Vor-
valschingon" schrijven dr. Van Ha-
mol Roos'en Harmons het volgende
„Onze lozers herinneren zieii waar
schijnlijk wel liet geval van een lio-
ningvorvalsching, waarbij do vorval-
scher don „galgen humor" had gehad
«enige doode bijen bij zijn mengsel
van kleurstof, suiker eu aardappel-
stroop te voegen, ten einde aldus zijn
keepers het zij bet ook „doode"
bewijs te leveren, dat zij met echten
honing te doen hadden. De tegen
woordige knoeiers gaan blijkbaar
mot hun tijd mede en versmaden
dergelijk© trucs. Wat zij ©venwel
niet versmaden is bet publiek een
„honing" to verkoopen, die wel is
waar honing bevat, doch die eerstcus
niet water verdund is eu om deze
verdunning te verbergen, met aard-
appelstroop op een behoorlijke con
sistentie gebracht is.
Wij hadden gelegenheid in verschil
lende monsters inlandschen honing
uit den groothandel betrokken, der
gelijke vervalschingen te constatee-
ren. Het spreekt van zelf. dat deze
honing b.v. voor de bakkerij groot
nadoel op zal leveren, terwijl de klein
handel er langzamerhand ook mee
voorzien zal worden, zoodat streng
toezicht noodig is.
Waar onze zuivel-industrie met
groote moeite en kosten en door wet
telijke maatregelen haar goede repu-
tatio ternauwernood herwonnen
heeft, is het van groot belang, dat de
eveneens nationale honig-lndustrie
behoorlijk tegen knoeierij beschermd
worde, liet gaat natuurlijk niet aan.
met naar Kamenier ln een elaapaf-
deeling te rusten, toen zij plotseling
gewekt werd door het opengaan van
een deur. Opkijkende, zag zij een
man voor zich staan, die eerst zelf
©enigszins beduusd scheen, doch ten
slotte op haar herhaald vragen, wat
hij wilde, antwoordde, dat lnj geld
moest hebben.
Zij gaf hem veertig francs hij
eischte echter meer en dreigde met
icid
ijiüigs dooi
llng
uoodrem konden trekken.
lu do aangrenzende afdeeling werd
een patroon van oen Browning re
volver gevonden. Vermoedelijk is de
man langs do treeplank door open-
sluiting van het portier binnengeko
men, daar de tusschcndeur was af
gesloten.
Op aanwijzing van een couranten-
verkooper werd in het plaatsje Clwi-
rité een man gearresteerd, die met
een bebloed gezicht aldaar in een
hotel was aangekomen. De politie
meent in hem den dader van dezen
aanslag te moeten zien. De gevan
gene weigert zich te identificeeren.
Koloniën
MADJOE.
Door ©enige oud-Indische onder
officieren is hier met zestig leden
opgericht een vereeniging, Madjo©
genaamd, die zich ten doel stelt door
onderlinge samenwerking de zede
lijke en stoffelijke belangen van de
oud-onderofficieren van het Indische
leger alsook die hunner weduwen en
weezen te behartigen.
De vereeniging stelt zich o.m. voor
een betrekkingsbu.reau op te rich
ten, voorts ondersteuning te verlee-
nen bij ziekte of tegenspoed en uit-
keering te geven bij overlijden.
Voorzitter van het (voorloopig) be
stuur is de heer J. G. Kelt, secretaris
de heer W. Ykel, beiden te Amster
dam.
RTOUW.
Het is thans zoo goed als zeker,
dat hot Sultanaat van Riouw onder
direct bestuur zal worden gebracht.
In overweging is opneming in hel
tolgebied, vernam de „Sum. Post".
ander groot voordeel. De kiezer kan
bij evenredige vertegenwoordiging
geheel zichzelf zijn en den man zijner
volle keuze stemmen. Dit kan hij bij
de tegenwoordige dislrictsincleolmg
niet; hij heeft zich voel te veel af to
vragen, welke Candida ten liet meeste
kans hebben om dan daaruit te ne
men wie bom hot naast bij staat;
ommen op den naasten geestver
want is dikwijls onmogelijk, omdat
de ca'ndidaatstelling van den naasten
geestverwant tot gevolgen kau leiden,
die men niet heeft bedoeld.
Het meest sprekende bewijs van die
onvrijheid der kiezers onder het t'
genwoordige stelsel geeft wel de pr<
vmcie Zuid-Holl&nd. Deze provincie
heeft 4 Katholieken in de Eerste Ka
mer, tal van Katholieken in hare Sta
ten; maar van de 10 leden, die
Rechtsche coalitie naar de Tweede
Kamer afvaardigt is er geen één Ka
thol,ek. Wie de kaart va'n liet land
kent, weet. ho© dat komt. Het komt
hiervan. De Roomschc kiezers in
Zuid-llolland zijn gedisciplineerd ge
noeg om reeds bij eerste stemming op
den Christelijk-IIistorische of op den
An ti-Vev ol utio niutlr" te stemmen;
maai' het omgekeerde is niet het ge
val. Dat weten de leiders en daarom
durven zij het niet met een Room-
schen candidaat wagen, en zóó heb-
beii wij de dwaze vertoon ;.ng, dat,
niettegenstaande de Roomsch-Kadho-
lieke staatspartij de sterkste is in on
ze Tweede Kamer, de duizenden en
nog eens duizenden Kaholiekén in
Zuid-Holland daarin niet vertegen
woordigd zijn.
Naast evenredig© vertegenwoordi
ging voo'r de Tweede Kamer is die
ook voor de Eerste Kamer dringende
ei sell. Is het, om bij hetzelfde Zuid-
Holland te blijven geone ongerijmd
heid, dat de liberalen aldaar 9 zetels
in de Tweedfe Kamer hebben, en geen
onkelen zetel in de Eerste Kamer?
Maar evénredige vertegenwoordi
ging voor de Eerste Kamer zou ge
paard moeten gaan met een totale
verandering van hare samenstelling,
waarover thans niet door ons kan
worden gesproken.
We zijn en blijven dus krachtige
maar
zijn een rasrgfega,:»**!.,
omdat do oplago van HAARLËM'S DAGBLAD zoor groot is en
steeds blijft stijgen,
sssasssai Jaarlijks worden er
TIENDUIZENDEN geplaatst.
voor alle artikelen speciale wetten 1©
malton zooals dit met het oog op
hot nationale belang onzer zuivel
industrie geschiedde doch hier
blijkt weer als een dringend© eisch
des tijds, de noodzakelijk© invoering
strenge wetten tegen do verval
schingen. Wij zullen ook in don
nieuw ingetreden jaargang van ons
blad het onzen plicht blijven achten,
telkens wanneer onze ervaring nieu
we feiten doet constateer©», deze ter
kennis van het publiek te brengen,
ten einde zooveel mogelijk door De-
wijzen te staven, dat dc wetgevende
macht de beteugeling der vervalschin
gen nis een harer eerste en noodige
plichten moet beschouwen."
CHOLERA IN ITALlc
Volgens den Romoinsehen corres
pondent van de Matin heeft de cho
lera haar intrede gedaan in de hoofd
stad. Gedurende de laatste dagen
moeten te Rome verschillende geval
len zijn voorgekomen, zelfs eonige met
doodelijken afloop. Echter wordt hier
omtrent liet diepst© stilzwijgen be
waart. De bladen gewagen er met
geen woord van.
Het juiste cijfer op te geven is den
correspondent niet mogelijk; wel ech
ter verzekert hij, dat in de buurt van
het Farnese paleis talrijk© huizen zijn
ontsmet, terwijl eenige gezinnen naar
de barakken zijn overgebracht.
In het overige Italië blijft de toe
stand dezelfde.
IJSGEBREK IN MüNCHEN.
In München is door een der brou
werijen een circulaire verspreid ge
worden, waarin op de grootst moge
lijke zuinigheid met ijs wordt aange
drongen. Men vreest, dat, wanneer
het heet© weer nog eonige weken
blijft'voortduren, de geheele voor
raad natuur-ijs, in den winter in de
koelkelders opgeslagen, zul verbruikt
zijn, terwijl met kunst-ijs, dat ten
docle door de brouwerijen zelf. ten
deel© door ijsfabrieken wordt ver
vaardigd, op geen stukken na het ge
wone verbruik bestreden kun warden.
IN DEN TREIN AANGERAND.
Wederom is ©en dame in een oom-
partimeut van een luxe-trein ln
Frankrijk aangerand. Dezen keer
editor liep het incident niet zoo tra
gisch of als voor mevrouw Gouin,
die door de twee soldaten Michel en
Gaby vermoord werd.
Mevrouw Cahen d'An vers keerde
Dondordagavond met den sneltrein
Vichy naar Parijs terug Zij lag
Pers-Overzicht
EVENREDIGE VERTEGEN
WOORDIGING.
De heer Hoodhuyzen breekt in het
Nieuwsblad voor Nederland een lans
voor Evenredige vei-tegenvvoordi-
ging.
Na te hebben herinnerd hoe in de
districten waar de Kamerleden bij
enkele candidaatstelling worden ge
kozen, zoowel als in de andere dis
tricten, waar wèl "n verkiezingsstrijd
plaats heeft, de minderheid niet ver
tegenwoordigd wordt, betoogt hij, dat
alleen evenredige vertegenwoord ging
in staat is aan ieder kiezer zijn recht
matige» invloed uit te oefenen.
Het ideaal zou zijn dat ons geheeJe
land tot één werd gemaakt. Maar dit
stuit af op bezwaren in de praktijk.
In het klesrechtrappo'rt van de Li
berale Unio, zegt de heer R., verder,
„wordt voorgesteld het Rijk in tien
kiesdistricten te verdoelen, in elk
waarvan 10 leden voor de Tweede Ka
mer zouden gekozen worden; men
kan over dat getal van meening ver
schillen; vijf zou ons nog nadeir bren
gen aan bet Ideaal, maar het zij nog
eens gezegd, de grens zal moeten ge
trokken worden door de practijk.
Men mag liet verkiezingswerk toch
nooit tot zoo iets ingewikkelds ma-
keu, dat het voor de groote massa
niet meer te begrijpen is, waarom de
uitspraak van de stembus zóó is en
nie tandérs. Enfin, wij willen ons in
dit deel van do quaestie thans even
min verdiepen als dat wij een keuze
willen doen uit de vele stelsels van
evenredig© vertegenwoordiging, die
reeds het licht, zagen. Dit ligt voor
heden niet op onzen weg; die daar
van kennis wil nemén, verwijzen wij
naar de desbetreffende literatuur; ons
doel was alleen aan te toonen, hoo
onmisbaar evtfnïedige vertegenwoor
diging is om het kiesrecht voor ieder
zijn volle beteekenis te doen hebben.
Evenredige vertegenwoordiging is
eindelijk een democratische eisch ln
dén meest gezonden zin van het
woord, want zij waarborgt het recht
der minderheden, dat nu onder
„Helft plus één" geheel wordt ver
stikt. Maar daarnaast staat nog een
voorstanders van evenredige vertegen
woordiging, omdat daardoor het kies
recht eerst zijne volle beteekenis
krijgt, omdat daardoor de kiezer eerst
geheel vrij wordt gemaakt."
Letteren en Kunst
JOSEF ISRAèLS.
Ju&of Israéls is Zaterdagmiddag om
halt vijf te Den Haag overleden. Vrij
onverwachts komt deze schokkende
tijding. Nog dezer dagen zag men
hem, die vurig muziekliefhebber was,
in het Kurkaus te ticheveningen bij
een solistenconcert. Wel viel het toen
op dat de kunstenaar verminderd
was. Loopen kon hij blijkbaar niet
meer; uitgestrekt op een ligstoel werd
hij door een verpleegster en een be
diende uit een automobiel getild en
naar binnen gedragen en zijn geheel
uiterlijk toekende verzwakking.
Nu is de kunstenaar, die 27 Janu
ari j.l. zeven en tachtig jaar gewor
den is, gestorven.
De beroemdste Hollandsche schil
der van de 19e eeuw, wiens naam in
heel de beschaafde wereld met eer
bied* wordt genoemd is heengegaan,
de schilder die zijn invloed ver bui-
ton de grenzen van zijn eigen land
heeft doen voelen.
Josef Israels werd 27 Januari 1824
te Groningen geboren uit streng ge-
loovtgo Joodsche ouders die hun zoon
bestemden voor Rabbi. Doch zijn
buitengewoon sterk toekentalent open
baarde zich spoedig en de portretten
die do jonge man in zijn vrijen tijd
maakt©, waren volgens de G'roning-
sche kunstke'nno'rs zoo bijzonder, dat
vader Israëls ton leste besloot om zijn
zoon in de leer te doen bij den des
tijds beroemden portretschilder Jan
Kruseman te Amsterdam. Hij bleef
een ge jaren te Amsterdam, wérkt©
daar ook onder leiding van Pioneman
en vertrok, sterk onder don indruk
der voortbrengselen van de Frausche
school in 1845 naar Parijs. Daar
schilderde hij onder leiding va'n Pi-
cot, Pradier, Horace Vernet en De-
laroehe en volgde den cu'rsus van de
„Ecolc de? Beaux Arts". Doch vooral
zelfstandige studies iii het Louvre
brachten hem vooruit. 3
ln 1848, juist toen de 'revolutie ïn
Frankrijk losbarstte, keerde Israëls
naar zijn vaderland tè'rug en vestig
de zich to Amsterdam. Lang duurde
het verblijf in de hoofdstad met; bij
werd ziek en ging toén de genceshee-
ren de zeelucht, voorgeschreven had
don, te Zundvoort wonen. Het leven
va» do armoedige, eenvoudige vis-
scliorsinonschen boezemde hom leven-
ii:iin, Gclicti her
steld en mot een portefeuille vol stu
dies on schotsen keerde hij een jaar
later in de stad terug. Uit dien tijd
dagtoekenen de schilderijen De Schip
breukelmgen. De Gang langs het
Kerkhof (in hel Rijksmuseum te Am
sterdam), Eerste Liefde, De Wieg,
enz.
In 1863 huwde de toen reeds bekend
geworden kunstenaar niet de dochter
van een rechtsgeleerde uit Gronin
gen: tot 1869 bleef bij te Amsterdam
wonen op de Prinsegracht. Toen ves
tigde hij zich te 's-Gravenhage
waar hij te Scheveningen zijn vls-
schersvolk zoo dicht bij had en
daar is hij gebleven
Aan eerbewijzen heeft het den kun
stenaar niet ontbroken; hij verwierf
een aantal medailles en vele. hooge
ordeteekenen versierden zijn borst.
Talrijke schilderstukken van hem zijn
in onze musea te vinden: in liet Rijks
museum en het Stedelijk Museum te
Amsterdam, in het Museum Mesdag
en het Gemeente museum te 's-Gra-
mhage, in Boymans. in DordrechU
Museum enz.
Van zijn bekendste werken noemen
ij: „Zoon van het Oude Volk' Sted.
Museum te Amsterdam. „Joodsche
Huwelijk" [collectie Drucker te Lon
den., „Saul en David" (Sted. Museum
te Amsterdam I, „Alleen op de Wereld"
„Als men oud wordt", „De Wetschrij
ver", „De Naaischool", „Zandvoort-
sche vrouwen naar de vischmarkt
gaande", „Grootmoeder's Troost",
„Op de Duinen" en het „Vrouwtje
dat pannekoeken bakt", welk werk ln
Januari jl. voltooid is. werk van een
87-jarige dus.
"an zijn icis door Spanje Heeft
Israëls ©en uitvoerig, met talrijke tee-
keningen versierd, verhaal geschreven
waarvan in 1900 t© Berlijn een Duii-
sobe uitgave verschenen is
Ruim een jaar geleden dorst d.; kun-
enaar nog een reis naar Italië te
ondernemen. Ilij bezocht o.m. Venetië,
Florence en Turijn waar werk van
hem geëxposeerd was op de groote
tentoonstelling en waar hij schitte
rend gehuldigd is geworden.
WALING DIJKSTRA.
Heden, 14 dezer, wordt de l'riosche
dichter W uliiig Dijkstra te Holwcrd
90 jaar. Het bestuur van den Bond
„Jong Frvslftn" noodigt de Friezen
uit dien dag te vlaggen ten eere van
den jubilaris, die zooveel deed voor
de Fricoche taal.
TIJDSCHRIFTEN,
liet laatst-verschenen nummer van
,.D© "Aaide ©n haar volken" bevat:
Uit de Hongaarsche Vlakte. On
der Noorschen hemel door H. R.
Roelfsema. Een Duitsch oordeel
over Marokko. - Het jaarboek van
de Nederlandsch© Vereeniging voor
1911.
Stooravaartberichten
STOOMV. MAATSCHAPPIJ
NEDERLAND.
Het stoomschip Banda (uitreis)
passeerde 11 Aug. Oitavos.
Het .stoomschip Flores (uitreis)
passeerde 12 Aug. Kaap Carvoei ro.
Het stoomschip Ni as vertrok 12
Augustus van Amsterdam naar Java.
Het stoomschip Rembrandt (thuis
reis) vertrok 12 Augustus van Singa
pore.
Oranje, (thuisreis), vertrok 12 Aug.
van Perim.
Vondel arriveerde 12 Aug. van Am
sterdam te Batavia.
KON. NEDERL. STOOMBOOT
MAATSCHAPPIJ.
Het stooiuscliip Flora vertrok 12
Augustus van Amsterdam naar Ko
ningsbergen.
liét stoomschip Hebe vertrok 12
Augustus van Amsterdam naar Ko
penhagen.
liet stoomschip Stella vertrok 12
Augustus vau Amsterdam naar Rot
terdam.
Ceres vertrok 11 Aug. van Cadix
naar Lissabon.
Dana© arriveerde 12 Aug. van Dan
zig to Amsterdam.
Minerva arriveerde 12 Aug. van
Odessa 1. v. Rotterdam te Amsterdam.
Saturiïus arriveerde li Aug. van Pi
raeus te Salonica.
KON. HOLL. LLOYD.
Hot stoomschip Zaanland arriveer
de 12 Augustus van Buenos Ayres te
Amsterdam.
Delfland (uitreis) vertrok 12 Aug.
in Duinkerken.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het stoomschip Besooki (uitreis)
arriveerde 12 Aug te Port Said.
Het stoomschip Djocja vertrok 12
Augustus van Batavia naar Rotter
dam.
Het stoomschip Goentoer, van Rot
terdam naar'Java, passeerde 12 Au
gustus Kaap de: Armi.
Ophir vertrok 12 Aug. van Rotter
dam naar Batavia.
STOOM V. -M A ATSCH APPIJ
OCEAAN.
Ping Suly, von Java naar Amster
dam, arriveerde 10 Aug. te Suez.
IIOLLAND-AMERIKA-LIJN.
Barcelona, vertrok 12 Aug. vun Bre
men naar Montreal.
Gorredljk, van Baltimore naar Rot
terdam. passeerde 12 Aug. 1 u. 45
voorin. Prawlopoint
Nieuw-Amsterdam vertrok 12 Aug.
van Rotterdam naar New-York en
was des vm. 5 u. 20 m. In zee.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Prins Fredcrik Hendrik (uitreis)'
passeerde 11 Aug. St. Michaels.
