hebben ere Mammen zich uwJegedeeld
nan liet andere perceel, en zijn langs
1 - trappen naar boven geslagen. De
bo wooers, voor zoover ze nog in dit
Lnii aanwezig waren, behalve de be
jaarde vrouw Leuring, waren door
do vlammen naar beneden gevlucht,
doCll konden de voordeur niet open-
krijgen, die van buiten met bijlen in
geslagen werd.
Met moeite werd het eerst een 8-
Jarig knaapje, Jan Easing, naar bui
ten getrokken; het kind had vooral
aan het hoofd brandwonden; de lta-
ren waren nagenoeg geheel wegge-
scüroeid. Voorts beeft een man een
1 1/2-jarig kind door oen zolderraam
over do daken gered.
De weduwe Leuring was reeds bij
na naar beneden gevlucht, maar
schrok terug voor de vlammen, die
door het gat. hetwelk de explosie ver
oorzaakt had, sloegen. Zij keerde te
rug en vluchtte op een dor kamers
twee hoog, waar haar geheel ver
koold lijk door de brandweer gevon
den werd.
De brand zelf was door de brand
weer zeer spoedig gebluscht.
Wanneer de ontploff.ng des avonds
of des nachts had plaats gehad, zou
do omvang van dc ramp niet te over
zien zijn geweest De meeste kinderen
van de zes huishoudens, die in de
thans verwoeste huizen woonden, be
vonden zich op straat.
Naar do juiste oorzaak der ont
ploffing stelt de politie een ernstig
onderzoek in.
Nader is gebleken, dat de ontplof
fing is veroorzaakt door 't vlamvat
ten van een theelichtje.
Stadsnieuws
VOORBERE JDEND ONDERWIJS.
Men weet, dat het voorbereidend
onderwijs nier ter stede nog niet is
geregeld. De plannen tot nadere re
geling vtui dit eerste onderwijs zijn
evenwel in overweging geweest, van
daar, dal dit onderwerp er een van
jactueelen aard "s.
Zaterdagavond nu hield de heer
■II. Spruitenburg, van Amsterdam,
voor een klein gehoor ongeveer 20
personen een bespreking over de
vraag,Is voorbereidend onderwijs
een gemeentebelang
Onder de aanwezigen waren de
jhaeren Roodenburch, districts-schooi-
opziener, Sterck, arrondlssements-
schooiopziener, Vincent Loosjes, wet
houder van Onderwijs, en de Raads
leden Mr. Thiel, Dr. Timmer,
Schreudors, Itinkema, Lasschuit,
Schram, Loomeyer, Weyland, Modoo
en Dr. Merens. Verder bet hoofd
bestuur van Bewaarschoolhouderes-
sen en ecnige leeraren en onderwij
zers.
Nadat de heer W. Kloeke, voorzit
ter van de Vereeniging van Hoofden
.van Scholen in Nederland, afdeeling
Haarlem, die deze bijeenkomst had
uitgeschreven, de bijeenkomst had
geopend, ving de heer Spruitenburg
zijn bespreking aan.
Inleiding.
In den aanvang van zijn redevoe
ring verontschuldigde spreker zich,
dat hij geen bevoegd man in dit op-
iziclit is, want er is geschreven, dat
de ma.nnen van het lager ondierwijs
zich niet met dit voorbereidend on
derwijs mochten bemoeien, wanneer
zij niet den geheelen schoolmeester
kunnen uittrekken. Spreker ontkent
echter, dut de lager-onderwijs-man-
uen het voorbereidend onderwijs
aan zich willen trekken. Met voorbe
reidend onderwijs bedoelt spreker
bet onderwijs, dat gegeven wordt ge-:
durende den leeftijd van 3 tot 7 jaar,
dus de Fröbelschool.
Nada-t spreker herinnerd heeft aan
de namen Fröbel en Rousseau, zet
bij uiteen, dat dit soort van ouder
wijs noodzakelijk is, om het kind In
dio jaren naar zijn natuurlijken
aard te ontwikkelen. De fröbelschool
geeft den kleinen ruimte en gelegen
heid, om zich lichamelijk en geeste
lijk te ontwikkelen. Zij geeft hun ge
legenheid, om om te gaan met speel
genoot©!) en zich door nabootsingen
te ontwikkelen.
Dc rijkere kinderen zijn in dit op
zicht beter bedeeld, dan de armeren,
maar ook dio meer bedeelden hebben
andere en betere leiding noodig, dan
bun ten dienste staat. Do armere
kinderen hebben alleen de straat.
Maar die is gevaarlijk voor de klei
nen, ook in dit opzicht, dat hun zede
lijk gevoel voor de toekomst kan be
dorven worden.
Spreker komt tot de conclusie, dat
dit liöbelonderwijs is een poodagogi-
sche eiscli niet alleen, maar ook, dat
liet een sociale eisch is.
Waar dit zoo is, moet de instelling,
die do belangen van het algemeen
behartigt, namelijk de gemeente, dit
onderdeel van het onderwijs op zich
nemen.
Men zal hiertegen aanvoeren, dat
het particulier initiatief in dit op
zicht ooi heeft gedaan. Spreker
merkt echter op, dat vele bewaar
schooltjes en andere soortgelijke in
richtingen niot voldoen aan de
eischen van ruimte, bekwaamheid
der leerkrachten en schoolgeld.
Spreker kent een schooltje ie Am
sterdam, waar 50 kinderen gingen,
voor wie 30 per jaar per kind v.erd
bo-oald. Toch bleken hier de inkom
sten te gering, om do uitgaven te be-
6trijdeu.
Spreker wil dit onderwijs geen
Rijkszaak maken, daar men dan nog
lang op -ion evc-ntucele wat zou moe
ien wachten. Particulier initiatief,
dat go>_d fröbelonderwijs geeft, acht
spreker niet ongewenscht, wanneer
1 "t maar niet sectarisch is, want
secrelariache scholen kunnen niet
voor iedder toegankelijk zijn.
Dc gemeente zou dit onderwijs kun
nen subsidieeren, maar ralioneeler
acht spreker liet, dat de gemeente de
gclieele zorg voor dc fröbelschool op
zich neemt, dan kan zij de eischen
stellen, die zij wil.
Daarna ontwikkelt spreker destel
ling, dat het wenschelijk is, om de
twee eerste leerjaren van de lagere
school af te nemen en bij de "frö
belschool te voegen. Een kind
van zes iaar staat onbeholpen tegen
over de Ia gere-school-leers tor en liet
is zeer moeilijk zijn belangstelling te
winnen. Hoeveel tijd men wel verlo-1
ren laat gaan in het eerste leerjaar
blijkt wel hioruit, dat een kind van
jaar, dat één uur per dag l03 krijgt,
na een jaar niet achterstaat bij een
lund, dat 5 uur por dag les ontvangt.
En bovendien, een kind van 8 jaar
leert in de helft van den tijd, dien 'n
kind van 6 jaar noodig heeft.
Wat de inrichting van do fröbel
school betreft, spreker zal er niet
diep op ingaan, alleen wil hij zeggen,
dat in zulk een school de tuin het
belangrijkste dool is. Dan moeten or
nog een speellokaal en een lcerlo-
kaal zijn.
Spreker hoopt, dat Haarlem spoe
dig Amsterdam zal volgen en ge
meentelijke fröbelscholen zal sitcb-
ten.
De VOORZITTER dankt den in
leider, hoewel bij zich niet ontveinst,
dat deze de voordeelen der fröl>el-
school in liet belang van het onder
wijs wel wat heeft vergroot.
Bespreking.
Aan de bespreking werd deelgeno
men door een aantal der aanwezi
gen.
De heer SCHRAM betuigt instem
ming met de redevoering van den
inleider, maar vestigt er de aandacht
op. dat de beer Spruitenburg het
fröbelonderwijs wil doen eindigen op
7 laar en het lager onderwijs doen
beginnen op 8-jarigen leeftijd.
Wat moet men dan met de kinde
ren van 7 tot 8 jaar doen?
De heer LASSCHUIT meent, dat
dergelijk voorbereidend onderwijs in
Haarlem niet zoo noodig is. Het par
ticulier initiatief zorgt te Haarlem
wel voor goed bewaarschoolonder-
wijs. Spreker spreekt ook over de fi-
nancieele bezwaren.
De arr.-schoolopziener, 3e heer
STERCK wijst Or op, dat naar aan
leiding van een voorstel van Wethou
der De Vries en spreker, do Amster-
damsche Raad besloot ook bijzonder
fröbel-onderwijs te subsidieeren. Hij
:s er oolc voor dit te Haarlem te doen.
Wanneer er ouders zijn, die gemoeds
bezwaren hebben tegen de Gemeonte-
fröbelschool, moet men huil ook tege
moet komen door subsidie voor hun
bijzondere inrichtingen te gevern
Spreker wijst er op, dat Haarlem
in gunstiger cond'ibie is dan Amster
dam om dit onderwijs in te voeTcn.
Amsterdam moest, om de fröbel
scholen in te stellen het reeds georga
niseerde voorbereidend lager onder
wijs opheffen. JLn Haarlem is nog een
onontgonnen terrein.
Spreker wijst dr op, dat bij de vo
rige Begrooting i'n Haa'rlem de post
voor voorbereidend onderwijs Is af
gestemd. Hij hoopt, dat dit jaar bij de
Begrooting zal blijken, dat de Raads
leden van meenung veranderd zijn.
De schoolopziener deelt verder mo
de, dat men met hot voorbereidend
onde'rwijs vreemd heeft omgespron
gen. Er is een tijd geweest, dat het
toezicht op dit onderwijs was opge
dragen aan de politie. Men kon liet
dus zien gebeuren, dat een gehelmde
politieagent Mimen kwam, om te Z:en
of alles in orde was.
'De heer LOOMEIJER zou zijn stem
niet willen geven aan een .voorstel
voor Gemeentelijke fröbelscholen in
te voeren, wan'neer aan die bijzondere
scholen geon subsidie werd gegeven.
Spreker voo'r zich hooft aangename
herinneringen behouden aan de be
waarschool, waarop hij heeft gegaan.
Dat was de z.g. school in 't Pietertje.
De heer FRANCKEN bestrijdt het
oordeol van don heer Lasschuit. Al
ware het onderwijs voldoend, wat do
qualïteit betreft, wat de quanttoil
betreft kan het niet zijn. Spreker be
cijfert, dat in Haarlem aan 5000 kin
deren fröbelonderwijs zou kunnen
worden gegeven.
Dat getal wordt in Haarlem in la'n-
go na niet bereikt. Er is dus wel
plaats voor een Gemeentelijke fröbel
school.
De heer LOOSJES zal hier geen de
bat aangaan met de. aanwezige
Raadsleden. Daarvoor is het bier de
plaats niets. Men begrijpt, dat het
voorbereidend onderwijs hoog zit bij
spreker, na 't geen er in den Raad
is gebeurd. Spreker vraagt een oplos
sing van een puzzle waarvoor de in
leider hem geplaatst heeft. De heer
Spruitenburg heeft gezegd, dat men
do twee eerste leerjaren van het la
ger onderwijs naar het fröbelonder
wijs moet overbrengen. Spreker
niocnt echter, dat het fröbelonderwijs
van 3 tot 6 jaar gegeven van veel be
lang is voor het eerste lager onder
wijs. Wanneer de kinderen dit onder
wijs gevolgd hebben, zal bet bezwaar
van den heer Spruitenburg, dat men
zoo weinig met de kinderen van 6
jaar op de lagere school kan doen,
vervallen.
De heer SPRUITENBURG wil hier
even de verklaring afleggen, dat hij
niet tegen subsidieering van gods
dienstig fröbelonderwijs is. I lij heeft
alleen dit bezwaar geopperd, dat sec
tarisch onderwijs niet voor alle kin
deren toegankelijk is. Spreker zegt
dit om te voorkomen, dat er een le
gende ontstaat, dat hij tegen suba di-
eering van dit onderwijs zou zijn, wat
niet liet geval is.
De heer THIEL sprekend over het
aubsidieeren van bijzonder voorberei
dend onderwijs, wil voorkomen, dat
naar buten den indruk zal gewekt
worden, dat de gehecle vergadering
is voor liet subsidieeren van gods
dienstig voorbereidend onderwijs.
Spreker wil voorkomen, dat deze lo
gende ontstaat, want de legende staat
vaak de waarlieid in den weg. Hij
deelt daarom mede, dat hij een ver
klaard tegenstander is van een der
gelijk subsidie. Meent men. dat de
godsdienstige scheiding aT tot de frö
belschool moet doorgetrokken worden
spreker is niet van die moCning
dan ligt liet op don weg van het Rijk,
om de gemeentelijke als de bijzondere
fröbelscholen te sul>sidneren, even
als met het lager ouderwijs geschiedt.
Daar het frobelondorv.-ijs is voorbe
reiding van liet lager onderwijs,
meent spr. dal het tegen den geest
van de lager-underwijswet is, dat
de Gemeente bijzonder fröbelonder
wijs subsidieert.
De wet verbiedt dit ten opzichte van
bijzonder lager onderwijs.
De heer KLOEKE heeft straks gezegd
dut de inleider het vergrootglas heeft
gebruikt. Ilij komt daarop tlians te
rug en zegt, dat hij het overdreven
vindt, dat de onderwijzer in de laag-
sto klassen verlegen met. zijn tijd zou
zijn. Spreker heeft daarvan niets ge
merkt. Bij hem aan de school vliegt
de lijd voor de kinderen om.
De onderwijzeressen geven het on
derwijs op gemakkelijke, pittige ma
nier. Zij leer eu hel lesten bv. mét let
ter kaartjes. Daarom noemen de kin
deren de juffrouw „de kaartlegster"
De lessen worden afgewisseld met
zang en spelletjes. Bovendien, de
fröbelschool houdt het kind- uiet den
goheolen dog van de straat en uit het
huis. Ook daar overdreef de Inleider.
De heer MODOO heeft indertijd ge
stemd legen heth voorstel inzake het
Gemeentelijk voorbereidend onder
wijs. En snreker is nog niet overtuigd,
dat men kinderen van 3 jaar ml naar
school moet sturen. Men kweekt maar
luio moeders. Sprekers opvatting is,
dat als "t maar eenigszins mogelijk is.
do kinderen zoolang mogelijk thuis
moeten blijven en door de ouders be-
lioorcn ontwikkeld te worden. Men
moet de kleinen, in een periode dot
zij zooveel liehoefte hebben aan de
moederlijke zorg, niet aan boroepsop-
voeders overgeven. Het zal nog zoover
komen, dat men de kinderen dadelijk
ra de geboorte naar het opvoedings
gesticht brengt (Gelach).
Bovendien vreest spreker, dat die
fröbelscholen do lagere school nog
nicer in verwarring zullen brengen.
Want dan zullen die knappe kindè-ren
van de fröbelscholen, op de lagere
school gekomen, moeten wachten op
de achterlijke kinderen van spreker,
die geen fröbelonderwijs hebben ge
noten. (Gelach.)
De heer STERCK heeft een grooten
dunk van den oud-wethouder Thiel
gok regen. Wanneer men spr. in een
school oen verbetering toonde, zeide
men daar altijd bij. dat men dat aan
wethouder Thiel tf dunken had.
Maar hii meent, dat het bezwaar
vua den lieer Thiel tegen subsidieering
van bijzonder fröbelonderwijs niet
zoo overwegend is. Immers art. 15 c.
van do L. O.-wet, dio liet geven van
Gemeente-subsidie aan bijzondere la
ger onderwijs verbiedt, zondert van
dat verbod juist het voorbereidend on
derwijs uit. Do Gemeenten kunnen dus
wel subsidie aan bijzonder voorberei
dend onderwijs geven.
Beantwoording.
De heer SPRUITENBURG wil de
puzzle van Wethouder Loosjes oplos
sen. Sprekers ideaal is voorbereidend
onderwijs van 3 tot 8 jaar en lager
onderwijs van 8 bot 14 jaar. Voorbe
reidend onderwijs van 3 tot 7 zóu
wel onder dat ideaal blijven, maar ook
is spreker op 't oogonblik tevreden
met de periode van 3 tot 6 jaar.
Spreker geeft den wethouder vol
komen toe, dat het voorbereidend on
derwijs ten .goed© komt aan het lager
onderwijs. 11 ij heeft liet eerste echter
willen behandelen als een geheel zelf
standig instituut. En dan bohooren
er in don ideaals ten vorm, dio spre
ker zich denkt, ook de jaren van G tot
8 bij. Den heer Modoo geeft spreker
toe, dat de school is een noodzakelijk
kwaad, maar dus toch een kwaad,
dat noodzakelijk is. Als alle ouders
de gelegenheid en de kennis hadden,
orn liun. jonge kinderen te ontwikke
len, zouden dio fröbelscholen overbo
dig zijn.
Maar nu dat niet zoo is, moeten zij
er komen. Ook de rijke kinderen zijn
misdeelde», want ook hun ouders kun
nen zelf de opvoeding niet ter hand
nemen, zooals dat goweuscht is.
Over de financicelc zijde van het
vraagstuk zal spreker zich niet, uitla
ten. Dat is iets wat des Raads is. Den
heer Thiel verwijst spreker ook naar
art. 15 c. der Lager-onderwijswet, dat
do Gemeente vrij laat in '1 subsidiee
ren van bijzonder voorbereidend on
derwijs.
Aan den heer Kloeke geeft de heer
Spruitenburg toe, misschien iets te
hebben overdreven, maar liij ant
woordt hem toch op een nader gestel-
do vraag, dat hij de fröbelschool voor
alle kinderen noodzakelijk acht.
Wanneer spreker het straks had over
den tijd, die verloren ging Ti do eer
ste leerjaren op de lagere school, dun
bedoelde bij daarmee, dat wat er on
derwezen werd, als de heer Kloeke
vertelde, op do fröbelschool thuis
hoorde.
De lieer KLOEKE deelt nog mee.
dat zijn ervaring als lid van de Com
missie van toezicht op het Bewaar-
srhoolonderwijs hem LH deze erva
ring heeft gebracht, dat het gewenscht
is zeer kleine klassen in te stellen.
Verder zou hij niet één fröbelschool
willen, maar minstens vier, in ver
schillende deelen der stad.
De heer FRANCKEN verzoekt, dat de
vereeniging, die deze bijeenkomst uit
schreef, iif een motie haar wenseben
over de behandelde aangelegenheid
zal formulieren.
De heer KLOEKE zegt, dat deze op
merking de -aandacht er op vestigt,
dat in deze vergadering maar zeer
weinig leden zijn opgekomen. De
wensch van den lieer, Franckon zal
echter in een huishoudelijke samen
komst worden besproken.
Daarna sluit do voorzitter met een
dankwoord aan den inleider en aan
de aanwezige autoriteiten, de verga
dering.
DE RAADSZITTING VAN
WOENSDAG.
Woensdag komt in behandeling het
verzoek van den watermetorhersteller
an dor Molen, die met 24 Maart eer
vol uit den Gemeentedienst ontslagen
is. Was di; na 1 Juli gebeurd, don zou
hij voor 1910 en 1911 een extra loon-
ultkeerirg hebben gekregen, omdat
o'ui de nieuwe loom- gel mg terugwer
kende kracht is verleend, maar alleen
voor lien, dio op 1 Juli nog in Gemeen
tedienst waren.
Wat niet uit hot verzoekschrift
blijkt, wordt duidelijk uit do toelich
ting. die in de Raadsportofeui 1 le is
neergelegd, nl waarom Van der Mo
len zich onbillijk behandeld acht.
De vroegere gemeente-werkman re
deneert zoo Do', aan de loonregeling
terugwerkende kracht is gegeven,
komt hierdoor, dat deze regeling lang
op zich heeft laten wachtc-n. M as deze
zaak vlugger afgehandeld, zooals 't
brhoordo, dan was de loonregeling
ook eerder ingevoerd. En dan zou ik
er ook 15 maanden van geprofiteerd
hebben. Nu is dat niet gebeurd. Maar
de Raad heeft de nadeeiig© gevolgeni
vun de niet zeer vlotte behandeling
der aangelegenheid willen wegnemen,
door te bepalen, dat de regeling terug
werkende kracht zou gegeven worden.
Dat meer-loon is dus geen geschenk,
maar werkelijk verdiend loon.
Van der Molen is daarom van oor
dcel, dat hij van 1 Januari 1910 tot
zijn ontslag toe elk© week loon
te kort heeft gehad. Adressant geeft
toe, dat het wettelijk te verdedigen
is. dat het Raadsbesluit hem hetmeor-
loon ontzetrt. billijkheidshalve moét
het hem toegekend worden, meent hij.
Dat hij een gratificatie vraagt en
niet uitbetaling van het meer-loon.
vindt hierin zijn oorzaak, dat hij wil
voorkomen, dat zijn verzoek wordt
afgewezen op den formoelen grond,
dat de nieuwe loonregeling inwilli
ging niet toelaat
De directeur der Waterleiding ad
viseert, op de reeds door B. en W. ge
melde gronden, tot met-inwilliging
van liet verzoek.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij:
J. Holster, Roosveklslraat 6, een
bruin wasdoeken zeiltje.
G. v. Kessel, Tulponstraal 35 zwart
een zilv. broche.
J. II. v. Froflfcenhuijzen, Vrooni-
'straat 13 zw.. ecu R. K. Kerkboekje.
G. Minderhout, Ripperdapark 7a,
een gouden dameshorloge.
G. Goorke, Gr. Houtstraat 97, een
bankbiljet van f 10.
H. van Wort, Rozenstraat 51 B.,
een vrouwenportret.
M. Kleefstra, Klerk steeg 10 zw.,
een grijze dameshandsclioeu.
M. Bakker, Voortingstraat 24, een
doublé armband.
\V. Schurink, Beltweg 7, een don
kergrijze postduif.
Rubriek voor Vragen
Geabonnoorden hebben bet voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mils voor
beantwoording vatbaar, in to eenden bij de
Itedaotio van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Allo uut woorden worden geheel kosteloos
gegeven ou zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niot volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Als los werkman ver
dien ik gemiddeld geen f 10 per week.
Ben ik nu niet te boog aangeslagen
iu den Hoofdei ijken Omslag? Ik moet-
f 5.62 1/2 betalen.
ANTWOORD. Als u f 500 ver
dient moet u in Schoten 1 1/2 pCt.
van f 200 betalen, dus I 3.
VRAAG. Wat wordt bedoeld niet
do vraag en het antwoord betreffen
de de waardeloosheid van muntbil
jetten van f 10, dezer dagen in de
Vragen rubriek voorkomende?
ANTWOORD. Wij, op onze
beurt, begrijpen niet goed, wat u be
deelt -met deze vraag. Misschien
meeiQfc u dit: Vroeger werden door
het Rijk uitgegeven z.g. schatkist
bons van f 10. Deze droegen den
naam van muntbiljetten. Andere pa
pieren geldswaarden werden door
do Nedorlandsche Bank uitgegeven.
Tegenwoordig zijn alle muntbiljetten
afgeschaft en geeft de Nederlandscho
Bank, een particuliere instelling, al
het geldswaardig papier uit. Men
heeft eenigen tijd gelegenheid gege
ven, om de oude muntbiljetten in te
wisselen. De muntbiljetten, dio thans
nog niet Ingewisseld zijn, zijn thans
v uardeloos.
VRAAG. Bestaat er hier te Haar
lem een ziekenfonds van ambtena
ren zooals bv. „Ziekenzorg" in Den
Haag.
ANTWOORD. Wij weten er geen
misschien een onzer lezers.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij.
Bronsveld. Duinlustpark, een gou
den medaillon met twee portretten.
Bureau van Politie, Kleverlaan,
een kinderpd temonnaie met 1 cent.
Bureau van Politie, Osei-veen, een
zwart lederen portemonnaie.
Waller Zeper, Militairen weg, Over-
veeu, een btil.
C. Heidweiller, Rollandspad, te
Overveen, een duimstok.
A. M Krieger, 2de Hasselaarstraat
G, te Haarlem, een zilveren schakel
armband.
G. de Veer, Doodweg, Overveen,
oen zilveren armband.
Bureau van Politie te Overveen,
eeltige tolgeld bewijzen van Heem
stede, tol on de Caruplaam
UIT SCHOTEN.
Het was in het jaar achttienhon
derd en zooveel dat wij eene raads
vergadering bijwoonden, in het hart
je van den winter, in eene platte
landsgemeente, waar behalve burge
meester en secretaris zeven raadsle
den tegenwoordig waren.
Ons bc-zoek deed do kastelein, bo
ven wiens taveerne de vergaderzaal
lag, do handen van verbazing in el
kaar -slaan. „Dat was in geen 25 jaar
gebeurd. dat er „hoorders" kwamen".
En de vergadering keek ook vreemd
op. Behalve de hoeren en de veld
wachter wist zoo wat niemand, wan
neer dc Raad vergaderde en do af
gelegen plaats van hot raadhuis lok
te ook niet uit tot bezoek, vooral uiet
in den winter.
Een kachel brandde niet.
De raadsleden bic-Men de pot op.
de klompen aan de voeten en hot
„slanpie" in don mond moest stellig
de koude weren.
„Waar het rookt is 't warm", zegt
Uilenspiegel en zoo dachten de vroe
de mannen zeker ook.
Hartstochtelijke rookers als zij had
den spoedig de raadszaal zoo vol rook
geblazen, óat de voorzitter voor ons
bijna onzichtbaar werd.
De goede man, dio zelf nooit rook
te, kreeg 't dun ook zoo benauwd,
«at h;j de verzuchting slaakte: ,,'t is
hier om te stikken."
De geestigheid"' van een der wet
houders op die klacht was te grof,
om hier neer te schrijven.
Gelukkig duurde de vergadering
zeer kort, zooals gewoonlijk, zonder
dat er iemand stikte.
Nou ja, maar, dat was toch zeker
vóór Nuach's tijd in *n plaatsje hier!
of daar aan den zelfkant der bescha
ving. denkt misschien iemand. Het
jaartal, boven bedoeld is er een uit
het laatste vierendeel der 19e oenw
en de gemeente ligt in de provincie
Noord-Hoilaud, volstrekt niet afge
legen, maar Schoten is 't n i e t.
Daar roeken raadsleden sigaren,
tijdens de vergadering, in de 20e
eeuw; hebben geen pet op en klompen
aan de voeten.
Maar rooken en spreken tegelijk
gaat opperbest.
En ook het publiek, dat, als 't ware
aangemoedigd, uitgenoodigd zouden
wij bijna gezegd hebben, om te roo
ken maakt van die gulden vrijheid
gebruik.
Aschbakjes en lucifers staan ge
reed. Ieder kan rooken naar harte
lust. Er ontbreekt nog maar een
kistje sigaren.
Zou 't geen overweging verdienen
eerst het publiek liet rooken te ver
bieden? Een bordje met duidelijke
letters: NIET ROOKEN, zou voldoen
de zijn. Voor de raadsleden zou 't toe
gestaan kunnen w orden, als z ij
zich of anderen verveel
den.
Men beweert immers dat verveling
de grootste aanleiding is tot rooken.
En de Hollanders staan Lekend als
hartstochtelijke rookers dus... Van
daar dan ook dat een minister, die
met tabaksbelasting of debietrecht
aan komt, beel Holland op den hals
krijgt.
't Is voor sommige menschen, ver
slaafd als ze zijn aan tabak, onmo
gelijk enkele uren zonder nicotine te
zijn.
Gelukkig komt er in zoo verre be
terschap, dat men nergens in de
raadsvergaderingen ziet rooken, be
houdens enkele uitzonderingen.
Maar dat het publiek vrijheid heeft
te rooken tijdens de vroedschap ver
gadert, is, zoo ver wij weten, een
unicum!
P. P.
HAARLEMMERM EER.
PAARDEN.
Op den 12den October zullen op de Cru
quiüs-boerderij te Haarlemmermeer
de volgende hengsten van .het fonds
ter bevordering der uaanteifokkerij
in Nederland van de Nedorlandsche
Harddraverij- en Ren vereeniging in
't openbaar worden verkocht: Amiens
(record 1,33 1/2 de K.M.): Fleetwood
S (record 1-23); Dwina (ree. 1.28 3/4);
Dimanche, Evagore, Taquin, Demi-
monde. Ha-roon. Hudson. Hoohet,
Dragon de I,amourette, Brisac de
Courcelles en Dourouski.
ZANDVOORT.
Reddingboot.
Woensdag 27 Sept. a. s. zal des na
middags te 2 uur een proeftocht go-
houden worden met de alhier gesta
tioneerde reddingboot der Noord- en
Zuid-Hollandsche Redding-Mij.
Ga9.
De commissie uit den Raad, bestaan
de uit de hoeren H. M. baron Collot
d'Escury, A. C. F. Biickmann en G,
W. van'Toomborgen, in wier handen
is gesteld het verzoekschrift van de
lloUandsche Residugas-Maatschappij,
tot het oprichten van een gasfabriek
alhier, heeft te Koog aan de Zaan, al
waar een dergelijke fabriek bestaat,
een uitgebreid onderzoek ingesteld,
ook bij verschillende gasverbruikers.
Naar wij vernemen zijn do resultaten
van liet onderzoek zeer gunstig, zoo
wel wat aangaat van licht- als kook-
gas.
Binnenkort zal de commissie rap
port inzenden.
S. Buxry alhier slaagde voo'r het
examen polïtie-diploma.
Pers-Overzicht
DE KAMERVERGADERINGEN VAN
DE VORIGE WEEK.
Enkele bladen bespreken nog de ge
heimenissen van Woensdag en Don
derdag: in de Kamer.
De ic. h.) Nederlander verdedigt
den heer De Savornin Lohnian. Had
mi". Troelstra voorgesteld een adres
aan de Koningin to zenden, niemand
zegt het blad m de Kamer zon
zich tegen bet gebruik maken van
zulk een" voorstel hebben verzet Maar
een adres van antwoord was niet
toelaatbaar. Zulk een adres moet ter
stond worden behandeld en daartoe
was geen tijd Allerminst dit jaar, nu
do Kamer alles deed om het werk te
bespoedigen, ten einde de wet op de
nationale militie in October te kun
nen afdoen.
Nu komt de heer T. geheel die re-
regeliug van werkzaamheden versto
ren.
Déartegen nu ging het verzet.
Niet tegen het verzoek om hetzij
de kiesquaestie, hetzij ©enige andere
quaestie te behandelen in openbare
vergadering.
Ook niet tegen de poging om daar
over, of om eenigo andere quaestie
een adres tot de Koningin te rich
ten.
Maar uitsluitend tegen den door
den voorzitter gekozen vorm, d:e
noodwendig er toe moest leiden, de
Kamer weer den tijd te doen verlie
zen, die zij moeizaam had uitge-
spaard.
Uit het Kamerverslag blijkt dat
geen andere beweegreden de meerder
lieid heeft eeleid.
H-".d de heer Troelstra eenvoudig
gevraagd „over ©enig onderwerp
c-r.voordracht aan den Koning te
onderwerpen", dan ware dit allicht
toegestaan en zou allicht de Kamer
in den loop der zitting oen geschikt
oo? en blik hebben gevonden, om da',
voorstel in beraad to nemen, gelijk
zij dat met andere voorstellen pleec-'t
te doen.
Wat botoekent nu dc woeste op,
winding dor S. D., alsof dc moerder-
heid ui do Kuancr „oen baimulelijltf
misbruik" vyn haar feitelijk© ïuucnt
had gemaakt? En '.vut te zeggen van
ecu liberale peis, die stu ids don
mond vol heeft van iiicisiivcnéi ij.
v an slapheid, van niet strenge tw>
jjassing van het toch roods zoo uiterst
slappe Reglement van Orde, ea
die, nu do KaOicr tracht iets tot stand
to brengen, eenparig dc inooixlcrhctd,
dio niets doet dan haar plicht, uau-
valt éu duor bet slij* steurt! V. ai te
zeggen van de schandelijke tijdver-
mersing door de S. Kamerleden*
die hel er op toeleggen, geneoi de
Staatsmachine to doen stilstaan, om
dat de Kamer haar werkzaamheden
tuol zoo wil inrichten als hun groop
dit wil!
Hetzelfde beginsel als bij de Sa
botage. Als men zijn z:n niet krijgt,
alles kapot trappen, zelfs als geheel
onschuldige» daarvan hot slacht
offer worden, 's Lands Bilang wordt
eenvoudig vertrapt, enkel omdat op
den door hen bepaalden dag zij niot
het woord kunnen krijgen.
Men k.m nu zien, welke mannen
liet zijn. die. zelfs ook met behulp
van liberalen, naar 's lands vertegen
woordiging worden gezonden.
Wij hopen dat dc- Kamer tal voort
gaan met haren plicht te doen. cn
dus, zonder iemand recht te krenken
spoed te maken mot de bchaudeling
van zaken.
Gemengd Nieuws
EEN SPOORWEGSTAKING IN OOS
TENRIJK IN ZICHT.
Aan den „Berlin Lokal Anzeiger*
wordt uit Weenen gemeld: De Óostcn-
rijksche spoorweg-ambtenaren en ar
beiders hebben de Regeering de defi
nitieve eischen overhandigd, en tege
lijkertijd een ultimatum U5t 1 Octobe.
gesteld. De Regeering zal in bet gun^
stigste geval slechts enkele van do
onbelangrijkste eischen kunnen in
willigen. De opwinding van het per
sob eel, toch al groot, moet nog orn-
sttger geworden zijn, nadat de depu
tatie, die den minister van spoorwe
gen persoonlijk dc eischen wilde ten
hand stellen, niet ontvangen werd,
omdat onder de gedeputeerden eenige
leden van het Huis van Afgevaardig
den waren. De utfiwster gaf te ken
nen, dat de wet hem verbiedt een de
putatie te ontvangen, waarbij zich
vertegenwoordigers van het Parle
ment bevinden, zelfs al behooren de
ze vertegenwoordigers tot het spoor
wegpersoneel. Hierna werd het ulti
matum gezonden aan den minister
president.
Bovendien werd ee'n rumoerige ver
gadering van spoorweg-ambtenaren
in Weenen door de politie gesloten.
Het is waarschijnlijk, dat met 1
October in Oostenrijk öf een algemee-
no spoorwegstaking uitbreekt, öf dat
do ambtenaren overgaan tot pass'ef
ve'rzet. De regeering confereert reeds
over eventueele tegen-maatregelen.
Waarschijnlijk zal zij do reservisten
ontbieden om spoorwegdiensten te
p'resteeren,
WEER EEN SCHILDERIJ GE
STOLEN.
Uit de kerk Santa Maria. Novella te
Florence, is het altaarscbihlorij van
Orcagna, voorstellende Christus, sleu
tel en boek overgevend aan Petrus en
Thomas van Aquino, gestolen. Er is
geen spoor te vinden van de bedrij
vers.
ARME OUDE.
Uit Winnipeg, in Canada, wordt
aan de Frankf. Ztg. geschreven, dat
daar onlangs een man van 104 jaaT,
Andreas Kawronka, voor den politie-
'roohter heeft gestaan ter zake vare
bedelarij. De man was zeven jaar ge
leden te Winnipeg, gekomen en had
met lichten handenarbeid zijn kost
kannen verdienen. Maar in den laat-
sten tijd ging dat niet meer en luid
liij, door den nood gedwongen, moe
ten bedelen langs de straten, De amb
tenaar van het O M. eisclite^ toen^
bleek hoe oud de stakker was, geen-
straf tegen hem, maai- vroeg zijne op
neming iu het oudemannenhuis. Do
rechter sloot zich hierbij aan
staande do tc'rechtzittiug werd Onder
het publiek inzameling voor den oó-
den man gehouden, die ecu. aardig
sommetje opbracht Hij zal zich nu in
het oudemannenhuis af em toe ook
een extraatje kunnen veroorloven.
DE MOORDENAAR VAN STOLYPIN.
Uit Petersburg wordt geseind, dat
Bagrof met ijzige kalmte de behan
deling van zijn zaak voor den krijgs
raad volgde on inet dezelfde kalmte
liet doodvonnis aanhoorde. IIij legde
een volledige bekentenis af en zeide,
den aanslag gepleegd te hebben in
opdracht van de revolutionmüre par
tij. Men verdacht hem er van, een
dubbel spel gespeeld te hebben en
had hem daarom voor de keus ge
steld, öf Stolypin te vermoorden, öf
zelf -.ermoord te worden. Afgezanten
uit Parijs hebben hem dc opdracht
overgebracht. Als getuige werd ge
hoord de chef van de geheime politie
to Kief, die te kennen gaf, dat hij
Bagrof volkomen vertrouwd had.
De krijgsraad constateerde, dat een
strafvervolging van de geheim© po
litie te Kief noodzakelijk was.
DE STAKING IN SAKSEN
GEMNDIGD
De staking en o uitsluiting in do
metaal-mdustne in Saksen is geëin
digd. Alle werklieden van «ie metaal-
firma Hercluier en Co., te Leipzig
hebben den arbeid hervat.
DF VERGIFTIGINGSZAAK TE
KOMEN-
Het „Hbld. van Antw." meldt
Het parket lu bezoek gebrart
aan 53 personen en zo ondervraagd.
Vervolgens is het parket afgesfaf
ten "huize van den vteeschhouwor, di
de w-pastei verkocht heeft.
