VORSTEN VRIENDSCHAP
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
BeRaad over deBegrootlng
29© Jaargang. No. 8680
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 7 OCTOBER 1SU C
HM
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PBP DRIE maanden» »p£ Van 1—5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem - - 1.2U JK-Haarlem van 1—5 regels /l.elke regel meer ƒ0,20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der ïirOTMSS5fp BiJ Abonnement aanzien];^ rabat.
gemeente) 130 /ZJ Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels. 25 Cts. per plaatsin-y
Franco per post door Nederland1.6d '&:rm 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Geïllustreerd Zondagsblad, 'voor Haarlem' 1 1 J a37K Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 7?4.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buitea het Arrondissement Haarlem In dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon in tere. 6229.
DF.RDE BLAD.
Hot uitvoerig uittreksel, 'dat giste
ren in dit blad is opgenomen, heeft
doen zien. dat de besprekingen over
de Gemeentebegrooting in de afdee-
lingc-n van den Raad gevoerd, een
zuiveren weerklank geven op de Be-
grooling zelve, in dit opzicht, dat er
evenmin belangrijke nieuwe punten
zijn aangevoerd, bij deze discussies,
als de Begrooting er zelf bevatte.
Geen enkel nieuw geluid vernemen
we uit de dorre reeks opsommingen,
die de drie jong» Raadsleden in hun
qualiteit van rapporteur, ons hebben
voorgezet, 't Is een doffe geest, die
over de besprekingen scliijnt gehan
gen te hebben.
Do drie velletjes Begrootingsversla-
gen, die telken jare van het Stadhuis
komen, zijn zoo do lijstjes van verlan
gen, die de Raadsleden hebben opge
maakt, voor het nieuwe Jaar. De vroc-
den van den Piinsenbove zijn ditmaal
al heel bescheiden geweest in hun
verlangens. Want opzienbarende din
gen hebben zij niet gevraagd.
't Is zoo een restje van de vorig©
jaren, dat men bijeengegaard heeft.
Sommige wenschen zijn zelfs al van
jaren her. b.v. de demping van de
Bakenessergracht, die in twe© af dee-
lingen is ter sprak© gebracht. Dat is
niet heel nieuw 1 De kwestie van de
uitbaggering der grachten heeft deze
zaak opnieuw te berde gebrucht. Men
wil die gracht evenals de andere Haar
lemsche wateren regelmatig gaan uit
baggeren. Heel logisch zei men in de
eerste afdeeling, dat men eerst eens
behoorde uit te maken, of men wel
iets uit de Bakenessergracht zou gaan
halen, daar men er reeds jaren over
peinst, deze gracht geheel vol to
gooien.
Wat ook niet nieuw is, is het ver
langen door Raadsleden, in drie af
deel Inge n geuit, om één Wethouder
met de bedrijven te belasten. Men is
dit reeds lang van plan. Maar een
oud rijmpje sprak al over den groe
ten afstand, die er ligt tussclien „doen
en zeggen'.
Dat wordt ook weer bewaarheid in
de geschiedenis der reclamezuilen.
De Raad heoft goruimen tijd gele
den al besloten, om een eind te
maken aan de onooglijke aanplakkerij
van affiches en reclamebiljetten op
muren van gebouwen.
In plaats daarvan zouden reclame
zuilen komen. Ook al weer goruimen
tijd geleden, heeft men in den Raad
gevraagd, hoe het met die zuilen
stond.
Als ik mij wel herinner, was het
toen do vorm. waarover men het niet
eens kon worden. IJit het antwoord
van B. en W. zal wel blijken, wat
thans de plaatsing van de reclame
zuilen vertraagt
FEUILLETON
Bewerkt naar bet Engelsch.
42)
Zij moet werkelijk betooverend
zijn.
Mijn metgezel glimlachte.
U vindt dat ik in mijn trouw wiel
wat aangespoord mug worden, zei hij.
Heel vurig is zij niet te noemen,
antwoordde ik, maar ongetwijfeld
bruikbaar genoeg voor zoover den Ko
ning betreft
Als ik een romanschrijver was,
ging hi' voort, dan zou ik den Koning
aan "Mis» Anchester, en u aan Prinses
Muthilde uithuwelijken.
En uzelf aan Mrs. v. Troebcr.
Neen. antwoordde hij. Dat zou
niet meer noodig zijn, dat is al een
beklonken zaak. Weusch mij maar
geluk. De bekoorlijk© weduwe heeft
mij al den gelukkigsten man in Euro
pa gemaakt
Dat wil heel wat zeggen, maar ik
boop niet te voel. Ik wensch u van
ganscher harte geluk en ledig mijn
glas er op. Dat verbond za_l een ideale
samenvoeging van hersenen en
schoonheid zijn.
Evenmin kan op verschbeid bogen
de klacht over het uitblijven van het
Bestratingsrapport. Sedert 1908 is deze
zaak nu hangende. De Raad wilde
teen 't was meen 'k bij de verstra-
ting der Groote Markt een systema
tische verdeeling van bestratingsmate
riaal en noodigde daarom, op voorstel
van den heer Van Rossum. B. en W.
uit om een algemeen Bestratingsrap
port op te maken. De hoer Dumont
toog aan 't werk. Hoever hij er mee
staat zijn we nog niet gewaar gewor
den. Verleden jaar informeerde een
Raadslid bij de Begrooting er naar,
doch kreeg toen de weinig geruststel
lende meedeellng, dat men Lu Utrecht
wel 15 jaar op een dergelijk rapport
had moeten wachten.
De tramkwestie is er ook al een. die
veel van ous geduld vergt. Een der
leden wil een geschiedkundige be
schouwing hebben over bet verloop
dezer zaak. „Gelukkig het land, dat
geen geschiedenis heeft", is geschre
ven. Het hebben van een geschiedenis
is voor een tram al evenmin een gun
stig toeken, want het bewijst, dat de
aanleg weinig opschiet. De informa-
tor in den Raad heeft er de vraag bij
gevoegd, of het waar is, dat B. en W.
ds concessie hebben verlengd.
Die vraag klinkt wel wat zonderling
in de ooren. Het is, meen 'k. do Raad
en niet B. en W., die d© concessie kan
verlengen. Van deze kwestie is verder
weinig te zeggen. Over-en-weer schij
nen de onderhandelingen over de
technisch© détails niet heel vlot te
gaan. W ie wel eens in de gelegenheid
is menscben te sproken, dio bij deze
zaak betrokken zijn. krijgt niet be
paald den indruk, dat er snel en door
tastend wordt gehandeld.
De Commissies van bijstand zijn ook
al een onderwerp, die in de meeste af
delingsverslagen paradeert. Men
heeft dezen keer de Commissie-pastei
in verschillende vormen. Men hooft 't
nu over Commissies, die bestaan,
maar niet geraadpleegd worden, over
Commissies, die bestaan, maar niets
doen, over Commissies, die behoorden
te bestaan, maar niet bestaan en ten
slotte over Commissies, die niet be
staan, maar die men wenschte te doen
bestaan.
De eerste dier vormen is de stereo
type, nl. dat B. en W. niet altijd de ad
viezen-der Commissies inwinnen. Mr.
Thiel lieeft nog in de laatste Raads
vergadering daarop gewezen. Het ant
woord vaD toen, zal gewis ook nu in
de Memorie van beantwoording van
B. en W. komen te staan dat B. en
W. ten zeerste de adviezen der Com
missies van bijstand op prijs stellen.
Een nieuwe vorm van 't onderwerp
Commissie van bijstand is, de Commis
sie voor de besludeering van het
vraagstuk dor VVethouderspensioenen.
Dit is een Commissie, die reeds één
jaar oud is, zonder dat de leden ooit
bijeen zijn geweest Deze zaak heeft
reeds lang eenige vroolijkheid gewekt.
Een der Raadsleden schijnt nu uit te
willen maken, aan wie de schuld ligt
van de werkeloosheid dezer Conmiis-
Hartelijk dank. Maar wat Ik zeg
gen wil, blijft u tot het einde van het
bal
Waarschijnlijk niet, antwoordde
ik. Over 't algemeen houd ik niet van
bals» maar ik geniet van het kalme
genoegen hier. Het lijkt meer op een
schouwspel.
Het is zeker iets als een schouw
spel om den Groothertog zoo onveran
derlijk beminnelijk te zien. Nog meer
om den jongen Max zich te zien ge
dragen met do onbezorgdheid van een
gezonden schooljongen.
Ilct heeft bijna iets onnatuurlijks,
zei ik.
De Generaal haalde zijn schouders
op.
Schneider is er alles behalve door
op zijn gemak, zei hij. Die man is een
wonder. Hij leest in hot hart en den
geest dor menschen evenals in een
open book.
Langzaam ging de avond voorbij in
een opeenvolging van walsen, polka's,
cotillon en quadrille. Hall mededan
ser, half toeschouwer, bracht ik mijn
tijd door, door nu eens met Prinses
Mathilde te dansen, die in haar op-
gewektste stemming was en die als
een feo over den dansvloer zweefde
en dan weer met Fr&ulein v. Helder,
die ook in de beste stemming was en
als een olifant den vloer mishandelde.
Dan weer in perioden van aangename
werkeloosheid, sloeg ik den Groother
tog gade zooals hij met de robuste
sie. Hij informeert ©r nL naar. wie de
Commissie moet bijeenroepen. Al is 't
er geen, 't lijkt een Commissie van bij
stand. nl. in dezen zin, dat de Com
missie, er maar zoo bijstaat.
De Commissie, die behoorde te be
staan, maar desondanks nog niet be
staat, is de Commissie van advies, die
op te treden heeft, wanneer een werk
man bij de Gemeente ontslagen is.
Mr. Thiel hoeft er in den Raad al
reeds op gewezen, dat die Commissie
er behoort te zijn. Want, daar sinds1
1 Juli het nieuwe Werkliedenregle
ment in werking is. moot die Commis
sie er z'jn. om in geval van ontslag
van een Gemeente-arbeider daarover
B. cn W. te kunnen advisceren.
Eindelijk is de laatste soort der
Commissies, die ter sprake kwamen,
een Commissie van bijstand voor de
Onderwijs-aangelegenheden. Do heer
Loosjes, is de eenige Wethouder, die
nog geen Commissie naast zich heeft,
natuurlijk bohulve de Plaatselijke
Schoolcommissies, die geen Raads
commissies zijn. Dis Onderwijscom
missie zou zich dau' al dadelijk kun
nen bezig houden met het Voorberei
dend Onderwijs. Of dit noodig is, valt
te betwijfelen. In de vergadering van
de Haarlemsche Hoofden van Scholen
•heeft Wethouder Loosjes ïog eens
duidelijk doen blijken, hoezeer hem
de nadere regeling van dit deel van
het onderwijs ter haite gaat.
Het lijkt niet zeer gelukkig de in
stelling dezer Commissie in één adem
te noemen met dit voorbereidend on
derwijs. Waarom dat gedaan wordt,
is niet duidelijk, Met blijkt niet uit
dit hier wel wat al te sobere a erslag.
De belangrijkste beschouwing, die
in de afdeeli.ïiigen gehouden is, is on
getwijfeld d e omtrent den financiee-
len toestand der Gemeente. Een der
leden heeft gesproken over een im
passe, waarin Haarlem zou verkee-
ren. Is dat beeld niet wat zwart ge
kleurd? Dit lid sprak van de voortdu
rende stijging van den belastingdruk.
Het valt niiet gemakkelijk uit. te ma
ken, lioe dit op te vatten >is.
Een verzwaarden druk kan de fis
cus op tweeërlei manier te weeg bren
gen. Hij kan liet belastingpercentage
verhoogen, of wel bet belastbaar in
komen vermeerderen.
Nu is in de laatste jaren het per
centage niet gestegen, integendeel «is
het gedaald.
De verhoogde druk moet dus ver
oorzaakt zijn door de verheuging van
het belastbaar inkomen.
Nu as het evenwel de Vraag, of in
dit opzicht van „druk" mag gespro
ken worden.
Immers, de verhooging van het be
lastbaar inkomen wordt begrensd
door het werkelijk 'inkomen. Fedteilijk
kan het belastbaar inkomen niet hoo-
ger zijn, dan dat deel van het inko
men, dat volgens de verordening mag
belast worden. Ik wil hieirmee zoggen,
dat wanneer in den laatsten tijd het
belastbaar inkomen opgevoerd is, dit
eindelijk gebracht zal zijn op de som,
dio dit belastbaar inkomen altijd had
moeten bedragen. M. a. w., dat er
kracht van zijn middelbaren leeftijd
en met een zekere aangeboren waar
digheid de Polka Mazurka danste. Ik
merkte Herr Schneider on. hier. daar
en overal, steeds glimlachend, steeds
gesticuieerend, onveranderlijk be
leefd, een volmaakt danseur, een ver
wonderlijk vloeiend prater, die toch
nergens welkom was.
Heel spoedig na één uur vertrokken
hunne Majesteiten, en een uur later,
toen de menigte zichtbaar gedund was.
keek ik op mijn balboekje. Ik had er
nog maar één dans op staan, nummer
zeventien, en ik had vast beloofd dien
met Prinses Mathilde te zullen dan
sen.
Het gezelschap van hei Brun-varad
was al we>e, maar als getrouw part
ner, was ik nog gebleven. Mijn beloo-
ning bloef lang uit. want er werden
extra dansen tusschen gevoegd, en ik
had ul lang berouw over mijn belofte
vóórdat met de bekende valse bleue
het einde van mijn vervelend wachten
was aangebroken.
W al een schande om u zoo lang
te laten wachten, zei de Prinses spot
tend. toen wij elkaar bij de met bloe
men versierde pilaren van de muziek-
galarij ontmoetten. Ik heb opgemerkt,
hoe u langen tijd den muur om steun
hebt gevraagd. Arme man hij ver
langt naar zijn bed na zijn edele pres
taties van dezen dag
Ik verlang er naar mijn gelief-
kooBdon wals met u te dansen, zei ik
vroeger betaald is naar oen te gering
belastbaar Inkomen.
Het lid, dia/t den fanancieelen toe
stand tor sprake bracht, deed als
middel tot vorbeteitng aan do hand:
hot middelbaar em hoogor onderwijs
geheel te laten betalen door de ouders
dor leerlingen.
Op die manier zou dan f 120.000
per jaar worden bespaaril. Hot
Raadslid zag we! in, dat Haarlem een
dergelijke maatregel, gestold dat men
dio wiilde nemen, niet alleen zou kun
nen treffen. Daarom wilde hij de
„Vereoniging van Nederlandsche Ge
meenten" een dergelijke regeling
doen voorbereiden, die dan alle Ge
meenten, welke middelbaar en hoogdr,
onderwijs doen geven, zouden kum-.
nen invoeren.
Begrijpelijk zou die schoolgeldre-
geling progressief of degressief
moeten zijn, om te voorkomen,
daA dergelijk onderwijs noot al
leen bereikbaar zou zijn voor
zeer gefortunee-rden. In ons uittreksel
hebben we gistar al meegedeeld, wel-'
ke bezwaren tegen oen dergelijk© re
geling zijn aan te Woeren. Men kan
er vetder voor het oogenbLk gepast
hot zwijgen toe doen. Deze zaak lijkt
mij op dit moment slechts van zeer
theoretisch belang omdat 'n invoering
van een dergelijke principieel© 'rege.
ling vóór het geheclo land niet spoe
dig verwezenlijkt zal worden.
Ik heb hiermee eenige der voor
naamst© begroofingspunton gore-
viewd en zou kunnen e'ndi/roi. Maar
n g even dient de aandacht geves
tigd op een wensch in de tweede af
deeling geuit, waar men een steno
grafisch verslag van de Raadsverga
deringen wenschte. Een dergelijk©
opmdrking komt geregeld om de zoo
veel jaren voor. Nu hebben we er in
een jaar of vijf niet meer van ge
hoord.
Toen was het de heer F. W. N. Hu-
genholtz dio met een voorstel kwam.
Maar de Raad ging er niet op in.
Thans zal men ongetwijfeld weer
mot een voorstel komen en we zou
den gelaten het lot daarvan kunnen
afwachten, zonder meer, wanneer
niet ter motiveering van de invoering
van het stenografisch verslag was
beweerd, dut ïn de dagblad ver slagen
de gevoerde discussies niet altijd
juist weer worden gegeven. Zie, d-t
is een novum! Het is verre van mij
een oratio pro domo to hou don, maar
toch wil ik even opmerken, dat dit
verwijt niet verdiend is.
Aan eon dagbl adv erslag, dat gereed
is met hot eindigen der zitting, kan
men niet den eisch van stenografisch©
volledigheid stellen.
Maar dat het verwijt van onjuist
heid gegrond zou zijn, geloof ik ge-
rustel ijk te mogen ontkennen. Wil
men zich de weelde van een stenogra-
f sch vierslag veroorloven, het is ons
wel; moor mem koine dan met betere
motieven I
JAC. C. M Jr.
beleefd. Mijn gapen is een toeken van
opgewondenheid, niet van vermoeid
heid.
Kom dan mee, zei ze vroolijk, laat
ons genieten zoolang wij nog Jong
zijn. Wat zag Miss Anchester er van
avond bekoorlijk uit. U moet haar
zee te woordjes in het oor fluisteren.
Dank u. zei ik. Mijn gewone con
versatie is al zoo dwaas, dat ik mij
dikwijls haar verwijlen op den hals
haal. Ik beef er voor, dat ik zou over
gaan tot eon of ander sentimenteel
gesprek.
Ik geloof ook met. dat dit u heel
goed zou afgaan, lacht© mijn partner.
Ik ben er totaal ongeschikt voor,
stemde ik toe. Maar ik ben heel ge
schikt om te soupeer en Heeft u al ge
soupeerd
EéninaaL
En ik ook éénmaal, maar nu ben
ik al svoer aan mijn tweeden eetlust
toe.
Wij zochten onzen wqg naar de eet
kamer, die bijna leeg was. en deden
een prijzenswaardigen aanval op wat
kip met mayonnaise en een Oescli
bourgogne.
Er stonden nog meer dansen op het
programma, maar de Prinses toonde
peen lust om ons tfite êt téte t© ver
korten.
Ik heb mij vanavond uitstekend
geamuseerd, zei ze met nadruk.
Spreek niet van genot in het ver
leden, zei ik. Het tegenwoordige is ze-
Arasterdamsclie Kout
XXII.
Het woonhuis van Joost van
den Vondel onder den mo
ker. Dichters voorheen en
thans. De Dam voorheen,
thans en in de toekomst.
In de groote steden, met krachtig,
bloeiend leven, zijn de veranderingen
in den huizenbouw en den stratenaan
leg bijna niet van de lucht. De inwo
ner bemerkt het echter zoo niet, om
dat alles zoo geleidelijk gaat. Doch
degene, die, zij het slechts een vijf of
zes jaar, elders vertoefde, staat ver
baasd over liet zoo zeer veranderde
aspect op tal van hem zoo goed be
kende punten. Oude bouwvallige hui
zon moeten op hun tijd natuurlijk
vervangen worden d<x>r nieuwe hc-t
bedrijf legt soms do hand op oude
woonhuizen, en het verkeer, dat zoo
heel audere cischen stelt dan in vroe
ger eeuwen, maakt ook menige veran
dering noodzakelijk. Met zekc-rcn wee
moed zien wo dan de stomme getuigen
van eeuwen onder den moker vallen.
Geldt het nu een ook uit bouwkundig
ocgpunt in een of ander opzicht nog
merkwaardig gebouw, dan is men cr
gelukkig in onzen tijd wel spoedig ge-
icceg bij. om verzet aan ie t«-ei.<::en
tegen het doodvonnis. We herinneren
slechts aan de militaire pakhuizen
hier ter stede, bekend onder den naam
van het „Arsenaal", dat zou hebben
plaats te maken voor een beurs voor
den Diamanthandel. Doch er zijn nog
zoo vele huizen, waaraan wel een his-
toiïsche herinnering is verbonden,
doch die uit e:n architectonisch oog
punt nu jv.rij geen beteekenis hebben.
Zou men echter alleen reeds om deze
reden al die huizen willen behouden,
dan zou men zich ongetwijfeld schul
dig maken aan een Chinoiserie, die
dcct donken aan zeker plan, een aan
tal jaren geleden, om een gedenkplaat
aan te brengen, op de plek van de ver
schansing van zeker Ned erin ndsch
oorlogsschip, waar H M. de Konigin
eens gemakkelijk nonchalant e-. en
was gaan zitten. Gelukkig heeft men
destijds het dwaze van dat plan begre
pen en vond het geen instemming.
B'jna even dwuas zou het zijn, alle
huizen te willen bewaren, waar De
Ruyter, Vondel, Rembrandt en nog
tal van andere historische figuren
van het tweede plan uit onze Gouden
Eeuw in de verschillende tijdstippen
huns levens hebben gewoond ook
al waren die lieden minder verhuis-
zjok dan hun nazaten van thans zoo
tegen 1 Mei.
Zoo is dezer dagen weder een huis
verdwenen niet tal van historische
herinneringen op onzeu eersten dich
tervorst betrekking hebbend, in het
alleroudste gedeelte der etaddo
Warmoesstraat.
Het huis De Kracck (no. 110) is niet
te Amsterdam Vondels eenige woon
plaats geweest, doch waarschijnlijk
wel die, waar hij het meeete van zijn
huiselijk geluk heeft gemaakt, ul
heeft hij er ook te worstelen gehad
met zorg en achteruitgang. De vader
van Vondel, ook wel Van Vendelen of
Yondelons genoemd, hoedenstoffeer
der van beroep, moest ais lid dor
Doopsgezinde Broederschap van Ant
werpen naar Keulen uitwijken, om
zich aan de dreiger.de vervolging
te onttrekken, vestigde zich ver
volgens te Utrecht en daarna te Am
sterdam, waar hij in de Wai moes-
straat een kousenwinkel opende. Na
dat de jonge Joost lezen, schrijven en
rekenen had geleerd, hielp hij zijn var
der in het kousenbedrijf en zette het
na den dood zijns vaders in 1608
kor genotvol gonoeg. Ik beschouw al
tijd deliehte vorfrisschingen aan het
eind van een dans als het toppunt
van het genoegen. Maar toch bestaat
er nog minstens een sjjort booger op
de ladder dor genoegens.
En die is?
De sigaar na de lichte verfris-
sching.
Dan kan u tot de hoogste sport
van uw gevoelsladder klimmen.
Hier niet
Noenmaar ik kan u naar een
plaats brengen, waar u mag rooken.
Alleen
Neen, in mijn gezelschap als u
het goed vindt
Dat idéé is uwer waardig, zei ik
la igzaam. Dat is te zeggen, het is be-
w onderons w aardig.
Wil u dan bij mij in mijn bou
doir komen rooken 1
Er klonk ècn kwalijk verborgen be
geert© uit haar toon. en haar oogen
schenen vol verwachting op mijn toe
stemming te jvuebten.
Het voorstel is heel aanlokkelijk,
zei ik langzaam. De vraag Is. of uw
vader toestaat, dat uw danseurs in
uw boudoir komen rooken?
Is u bang, dat mijn vader boos
op u zul zijn
In 't minst niet. Ik ben bang, dat
hij boos op u zal worden.
—0. lachto zij, dan is alles in orde,
omdat ais u niet bang is van mijn
vader, tk het ullcrminst ben. Bov en-
voort Daar ontwikkelde zich zijn aan
leg voor de dichtkunst, waardoor hij
in aanraking kwam niet de voornaam
ste leden van de bloeiende Rederij
kerskamer met P. C. Hooft, L. I.
Reval en D. V. Coorniicrt.
Twee Jaar later trad hij in het hu
welijk met Maaiken of Maria do
Wolf, wier ouders ook tot de Proles-
truitsehe uitgewekenen behoorden en
zich eveneens eerst te Keulen en later
te Amsterdam hadden gevestigd, en
wier broeder gehuwd was met een
zuster van Vondel. De winkelzarg
grootendeels san zijn wederhelft
overlatend, wijdde hij zich nu hoofd
zakelijk aan de beoefening der dicht
kunst. De meest bekende werken van
Vondel vonden dus bier hun ont
staan.
Vondel was geruim.cn tijd diaken
der Doopsgezinde Gemeente en in do
geschillen tusschen Reuionsti anten
<m Contra-Remonstranten koos bij de
zijde van de eersten, waarvan go-
tuigt zijn „Paiaineucs of de ver
moorde oiinoozélJieni", waarin do
hoofdpersoon blijkbaar Oldenbarne-
veldt vertegenwoordigt. Hoewel pruis
Muuriis bij de uitgaaf reeds overle
den was, trachtte de Regeering de
versprei dong van dit stuk te beletten,
deed de gedrukte exemplaren in be
slag nemen en ontbood den schrijver
naar Den Haag Heimelijk verliet de
dichter zijn huis aan d© armoes-
straat en verborg zich eenigen tijd
ten huizo van zijn zwager Hans de
Wolf, waar hij voor zijn onvoorzich
tig geschrijf vele verwijten te hooren
kreeg, zoo zelfs, dat hij boos heen
ging om gastvrijheid te genieten op
de hofstede Scheibeek, bij Beverwijk,
bij z'n vriend Laurens Joosten Baako,
Toen Vondel vernam, dat het stede
lijk bestuur van Amsterdam pc;ti
nent geweigerd had, hem uit te leve
ren. keerde hij weder naar zijn
kousen terug. Echter werd hij „op
dc „schoutsrolle'' gebracht en ver
oordeeld tot een boete van drie hon-
deixl gulden, terwijl oramige rech
ters lichamelijke kastijding en zelfs
do doodstraf hadden geëiseht.
En dan klagen in onzen d de
dichters nog wel, dat ze ffei hunne
verzen zoo weinig veedienen Laten
ze toch bedenken, dat niemand min
der dan Vondel nog honderden moest
toegeven en bijna zelfs zijn hoofd.
Vondel, die een tijdlang in een die
pe zwaarmoedigheid verviel, vol
hardde en schreef hier een paar jaar
later hot hekeldicht„Het lianekot",
waarin hij de leden van den onver-
druögzamen Amsterdamschen Keike-
raad voorstelde als haueu met scher
pe sporen en het „Lied van Heintje
de Vos", doelende op den Amster-
datiiichen burgemeester Reinier
Pauw.
In 1630' schreef hij liokeldichten,
zóó scherp, dat hij het niet waagde,
zo te onderteekenen, als „De Har
poon" en „De Roskam" en „Decretuin
iherrill© of Gruwel der verwoesting
In 1638 speelde men voor het eerst
do „Gijsbrecht van Amstel", waar
mede de Costers-academie op de Kei
zersgracht werd ingewijd, opzettelijk
voor die gelegenheid vervaardigd. In
het volgend jaar schreef hij „De
Maagden",
„Maria Sluart of de gemarteiJe
Majesteit" koste hem in 1645 tachtig
gulden.
Die goede, oude tijd toch
„Lucifer", waarvan Roy aard 3 C'iV
langs een openlucht-voorstelling gaf,
baarde bij ztin verschijning zóóveel
opzien, dat de eerste duizend exem
plaren binnen acht dagen waren uit
verkocht. Reeds waren de decoration
voor het stuk gereed, toen de opvoe
ring, ter vermijding van ergernis,
word verboden. Ten behoeve van die
dien, ging zij voort, toen zij zag, dat
ik nog aarzelde, van dergelijke dui
gen trekt bij zich in 't minst niets
aan. Waarom zou hij ook?
Och ja, waarom sprak ik na.
Ik ben heel erg beleedigd, als d
niet komt.
Dat heeft u nog eens tot mij ge
zegd, toen u mij inviteerde om mee
te gaan bob-sleighcn.
O lachte zij, toen had ik een mo
tief.
Welnu dan, zei ik, opstaand, ik
geloof, dat ik u uw zin maar moet
geven, ofschoon het wel met de vormen
strijdt.
De Schnttenbergs geven niet veel
om de vormen, zei ze. terwijl wij de
kamer uit gingen.
In plaats van naar de balzaal te
rug te koeren, gingen wij links een
zijgang in. sloegen rocliis een hoek
om, liepen een paar treden van een
trap op, en gingen oen tochtdeur door
naar een onverlichte corridor, welks
raam het uitzicht had op een met
sneeuw bedekte binnenplaats.
Nu ziin w ij m hel oude gedeelte
van het Marienkasteel, merkt© mija
bekoorlijke gids op. terwijl zij uit het
venster keek aan dien toren daar in
den hook hingen do Hertogen van
Schattenberg hun krijgsgevangenen
uit dio dagen op.
Een merkwaardig© familie, dié
van u, merkte ik op.
(Wordt vervolgd).
