HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD. WOENSDAG 1 NOVEMEER 1911 Kort daarop volgde de „hoed van het gevool". Daar zaten niet alleen vruchten, groenten, bloemen en vogels op, maar ook poppen en dergelijke voorwerpen, waarine# men zijn gevoel voor het een of ander wist uit te druk ken. De hertogin van Chortrea geeft een beschrijving van zoo'n hoed Ach terop zat een vrouw in een leunstoel, met een zuigeling op den schóót, die den hertog van Valois, zoon der her togin en zijn min voorstelde. Rechts zag men een papegaai met een kers ii den bek, links eon kleinen neger, twee levende wezens, waarvan de hertogin Veel hield, het geheel was versierd met een haarlok van den hertog do Char- tres, haar echtgenoot, den hertog de Penthièvre haar vader en den hertoj van Orleans, haar schoonvader. Dit merkwaardig geheel droeg de hertogin de Cbartres als hoed op haar hoofd. Een fantasie die zoo ver ging, was ook tot andere dingen in staat. Do her togin de Lauzun verscheen op zekeren dag bij dc markiezin du Deffant met een hoed, die een geheel landschap voorstelde een bewogen meer. met eenden aan de rand, een jager, dio op de loer lag om ze te schieten ver der een molen met een molenaarster en de molonaar, een ezel voortdrij vende. Deze ingewikkelde scheppingen be haalden eén „dol" succes (het woord is in dubbelen zin toepasselijk) zoodat de concurrenten van Rose Berlin wel genoodzaakt waren haar op dien weg te volgen. Sommigen wisten haar zelfs te overtreffen. Zoo wordt van een koopman in modes. Benul ar cl, verteld dat hij er op uit was, de belangrijkste gebeurtenissen uls hoedgarneering weer te geven op een dezer kunstwer ken zag men de opening van het par lement, op een ander een heelen En- gelschen tuin. op een derde zelfs de eldslag van Ivry. Over dezen zelfden Beaulard leest men in do Herinneringen aan Marie Antoinette van de gravin d'Adhêmar, de volgende anecdote Hij kreeg op zekeren dag bezoek van eén dame, die tot hem zei„Mijnheer, ik verzoek u yoor mij een geheel nieu wen hoed samen te stellen. Ik ben een Engelsche en weduwe van een admi raal. Meer hebt gij wel niet noodig te weten, uw smaak zal het overige doen." Beaulard dacht over de opdracht na en liet twee dagen lator aan de En- gelsche een merkwaardig hoofddeksel brengen. Met gaas hacl hij een koken de zee voorgesteld en met linten en strikken een heele Engelsche vloot af- ;ebeeld, die de rouwvlag droeg, als toespeling op haar weduwschap. Het merkwaardigste is zeker wel, dat toen de dame met dit wonderwerk op het hoofd verscheen, iedereen in verruk king raakte. Maar Rose Berlin was toch de hof- modiste, leverancierster van koningin Marie Antoinette. Toon deze den troon besteeg leverde de modiste haar een prachthoed, genaamd pouf A la circonstance. De omstandigheid, waarop de hoed doelde, was de verandering van re geering. Links zag men een grooten cypres, aan welks voet een krip een aantal wortels voorstelde, rechts een groote korenschoof op een hoorn van overvloed, waaruit een groot aantal nagebootste vruchten te voorschijn kwamen het geheel was met witte veeren omgeven. Het geheel leek een rebus, met deze oplossing de onder danen, die den overleden koning be- weenen, terwijl de smart haar worte len slaat in hun hart, zien reeds de rijkdommen, die de nieuwe regeering hun voorspelt. Van dezen hoed bestonden varian ten, zoo was er een bestaande uit een korenveld, beschenen door een op gaande zon en waar de Hoop staat te maaien. Het kunstwerk had geen lang leven, maar dat moest ook niet, omdat de geest van Mile Üertin voortdurend nieuwe schoonheden der mode uitvin den wilde. Haar volgende ontdekking was de in e n ti n g s hood. De ko ning was den 18den Juni 1774 ingeënt. Mario Antoinette vond er dus niets te gen, oen hoed op te zetten voorstellen de een met vruchten beladen olijf boom, waarom heen zich een slang kronkelde, die een knods droeg, om slingerd met .bloemen het tafreel werd weer door de onmisbare zon be schenen. Rose Bert in wou er dit mee zeggen, dat de geneeskunst, voorge steld door de slang, kracht genoeg bezat om het monster der besmettelij ke pokziekte te weren. De opgaaQde zon verbeeldde den kroonprins, de olijfboom don vrede Zelfs de ellende van het volk. bij de duurte van het meol in 1775. gaf haar aanleiding een nieuw hoofddeksel te maken do hoed van den opstand. En later in 17S3, tijdens de eerste lucht reizen. verscheen de hoed A la Mont- golfier. In die dagen scheen voor de mode niets belachelijk, thans deinst ze nog voor grenzen torug. J. C. P. buitenlandse!! Overzicht De oorlog tusschen Italië enTurkije Hebben de Turken en Arabieren Tripolis heroverd? Groot» gevechten. Nog 100000 Itallaansche soldaten gaan naar Tripolls. Van 't oorlogsveld op Tripolis. DE ITALIANEN EN DE ARABIEREN. Nu de Italianen veel tegenstaand van de Arabieren ondervinden, wordt door hen zeer streng tegen deze in landers opgetreden. Do soldaten in de vesting Tripolis kregen in 't laatst der vorige week bevel, in den omtrek van Tripolis en alle huizen in de woestijn en oase te doorzoeken, om te zien of daar ook wapens waren. De Italianen drongen in troepen de on se binnen en schoten ioder neer, dien zij op hun weg ontmoetten. Schuldigen en onschuldigem, zelfs vrouwen, werden meedoogenloos .van het leven beroofd. Vele bewoners vluchtten. Er komen nieuwe geruchten, ver zekerenddat DE TURKEN EN ARABIEREN TRIPOLIS HEROVERD hebben. Een Duitsch berichtgever seint b.v. uit Konstantinopel „Uit absoluut betrouwbare bron wordt mij medegedeeld, dat bij don Turkschen generalcn staf een tele gram ontvangen is uit Tripolis, waar in staat, dat dezo stad door de Tur ken heroverd is. In een verwoed ge vecht, dat twee dagen duurde, wer den 5000 ITALIANEN GEDOOD, 700 GE VANGEN GENOMEN EN 95 KA NONNEN, 37 MITRAILLEUSES EN 1700 KISTEN AMMUNITIE DOOR DE TURKEN BUITGE MAAKT. Dit bericht is evenwel nog niet door het ministerie van Oorlog be vestigd. Het schijnt vast to staan, dat de telegraafkabel van Tripolis •r in Turksch bezit is, daar het bovenbedoelde telegram aan den ge- neralen staf direct uit Tripolis geko men zou zijn." In een ander bericht wordt verze kerd, dat de Italianen 7000 dooden hadden. Voor de Turken goed nieuws, ten minste als de geruchten juist zijn. De bewoners van Konstantinopel zijn zoo vast overtuigd, dat de be richten bevestigd zullen worden, dat zij reeds in feeststemming verkee- ren. Nieuw aangekomen recruten worden met muziek afgehaald, en trekken, vaderlandslievende liederen zingende, door de straten. Menschen, die in nauwe relatie staan met het ministerie van Oorlog, vormden een comité, dat dadelijk na de ontvangst van de officieele mededeeling der overwinning een fakkeloptocht zal or- goniseecnen naar het paleis, zorgen zal voor illuminatie van <lo sla/1 en voor volksfeesten. 't Gaat de Italianen nu niet voor den wind Toch verklaren de Itaii- aansche bladen met Idem, dat Italië geen vrede zal sluiten, indien niet de onvoorwaardelijke annexatie van Tri polis wordt toegestaan. Do Popoio Romano bijvoor beeld schrijftItalië zal een bemid deling van bevriende of verbonden mogendheden gaarne aannemen, mits rekening wordt gehouden met den annexatie-eisch, daar het volk zich hiermede geheel vereenzelvigd heeft. De Messagero meent, dat de proclamatie maar spoedig moet ge schieden, zoodat de wereld voor een fait accompli komt te staan. ITALIA A NSCHE VERSTER KINGEN. Naar het Giornale d'Italia meldt, kan de mobilisatie der lich ting van 1889, ten getale van 100. oOO man, ieder oogenblik verwacht wor den. Voortdurend hebben nieuwe troepentransporten plaats. DE DAAD VAN EEN ANARCHIST. De ItaKaonsche bladen maken het volgende opzienbarende bericht uit Bologne openbaar Maandagochtend stond een deta chement .van driehonderd man infan terie op de binnenplaats van de ka zerne aangetreden, om naar Tripolis te vertrekken. Kolonel Stroppa hield een vaderlandslievende rede, waarin hij den soldaten op het hart bond, de eer van Italië hoog te houden, toen plotseling een schot kraakte en de kolonel, in de volle borst getroffen, neerstortte. Het bleek, dat een der soldaten, Augusto Masetii, het schot had ge lost. Hij liet zich. zondereenig verzet te bieden, gevangen nernen en ver klaarde „Ik heb de in Tripolis ge vallen kameraden willen wreken. Ik ben anarchist en geef er de voorkeur ann. in Italië zelf te sterven." Hij bedoelde met zijn daad een pro test to doen hooren tegen den oorlog. DE OORLOG EN T VOLKENRECHT. Het Berliner Ta ge b 1 a 11 bevat een hoofdartikel over de schen ding van het volkenrecht door de Ita lianen, die zich niet ontzien, de hun vaderland verdedigende Arabieren als rebellen te behandelen. Betoogd wordt, dat de gewapende macht van een land. niet alleen bestaat uit be hoorlijke legers, militie en vrijwilli gerskorpsen, maar ook uit de bevol king, van een niet bezet vijandelijk gebied,' die hij hot naderen mn don vijand do wapens opvat om de bin-; nendringende troepen te bestrijden, zonder nog den tijd gehad te hebben zich als leger te organiseer en, onder voorbehoud 'rijt. zij de wetten en ge bruiken van den oorlog eerbiedigt. Er kan geen twijfel bestaan, dat dc aan dè zijde <ler Turken vechtende Arabieren minstens tot die bevolking gerekend moeten worden. Het door hen bewoonde gebied kan nog niet aJs bezet beschouwd worden. De machtsinvloed van Italië reikt niet vérder dan de kust. Daarom moet on voorwaardelijk het fusilleeren der Arabieren en het vernietigen van hun eigendommen veroordeeld worden. DE KRETENSERS WORDEN ONRUSTIG I De Kreten sische vertegenwoordi ging heeft met algemeene stemmen (let wel algemeene stemmen verklaard, dat de voortduur van het huidige, tijdelijke régime gevaar op levert voor liet eiland en dat de om standigheden thans gunstig zijn voor de uitvoering van het besluit tot ver- eeniging van liet eiland met Grieken land, genomen op 24 September luü3, tijdens de toen heerschende Balkan crisis. De vergadering behield zich even wel voor op een later tijdstip de maat regelen aan te geven ter verzekering van de uitvoering van het genomen besluit Blijkbaar vreest men nog de hou ding der beschermende mogendheden, die verzekerd hebben, thans geen ver rassingen op Kreta te zullen dulden. De opstand In China. Uit Peking wordt geseind Joean Sji-Kai is de man van het oogenblik. Hij heeft zonder eenigen twijfel alle draden in handen. Zijn benoeming tot eerste-miriister wordt verwacht Hij is nu. door tussclienkomst van gezanten, in onderhandeling getre den met de strijdende opstandelingen en schijnt er vast op te rekenen, dat hij, door de reeds gedane concessies en de andere, die nog te wachten zijn, meester van het terrein zal blij ven, HET OOSTENRIJKSCHE MINISTERIE. Het ministerie heeft zijn ontslag In gediend, omdat liet geen kans ziet, een meerderheid in de Kamer voor zicli te krijgen. Met zal niet gemakkelijk zijn, op volgers te vinden, die daartoe wel kans zien. Stadsnieuws METAALBEWERKERS. In het gebouw „Sint Havo" werd Dinsdagavond een besloten vergade ring gehouden door de drio metaul- bewerkersbonden, namelijk de Alge meene Nederlardsche Metoalbpwer- korsbond, de Nederlandse lie Roomsch Katholieke Metaalboworkersborid en de Christelijke Metaalboworkersbond in Nederland. Deze vergadering was uitgeschre ven ter bespreking van het onder werp „Onze actie voor verbetering der arbeidsvoorwaardenwaardoor en hoe Er waren een honderd metaalbe werkers opgekomen. De heer W. RUS opende de bijeen komst. Hij herinnerde er aan, dat de actie, waarvan hier sprake is, gaat om den 10-uren-dag, een löönsverhoo- ging van 2 cent per uur en de uitbe- taliner van loon voor de vrije Christe lijke feestdagen. Spreker zeide, dat de metaalbewer kers geen genooe-en kunnen nemen met de één-cen ts-1 óoii sve rhd ogin g r den duren tiid. Spreker wees er op. dat aan (ta loodgieters nu 27 cent. oer uur wordt gegeven. Van de 1200 Haarlemschë metaalbewerkers heb ben er maar weinig dit loon. De heer Rus meende, dat de Haar lem sche Machinefabriek en de Con rad den duurte-toeslag hebben gege ven door de actie van do metaal bewerkers. Het eerst weid het woord gevoerd door den heer W. F. Dekker s, namens den Algem. Nederl. Metaal- bewerkersbond. Dezo wees op de zware lasten, vooral in dezen duren tijd, die de metaalbewerkers drukken. Daarom kunnen zij geen genoegen nemen met één cent tijdel ij ken toeslag. De Haarlemsche werklieden genieten ge middeld maar 21 cents por uur. De industrie kan een looiisverhooging lijden, want de tijd van do crisis is voorbij. Er komt een periode van gunstige economische toestan den. Spreker kent een fabriek, waar men nu al werk heeft tot 1914 toe. Te Leeuwarden we-rkt men tot 's avonds lur. De hoogovens krijgen belang rijke bestellingen. Wanneer te Haar lem de toestand nu nog niet gunstig is, komt die toch dra. Het is nu een periode zóó gunstig, als men in geen 25 jaar heeft gehad Daarom hebben de werklieden het recht, ook wat van do winst te ne men. De actie moet slagen. Uitslui tingen zijn niet to vreezen, want dan zouden op het oogenblik do reuzen- winsten wegvloeien. Spreker laakt nu do firma „Figeo" te Haarlem, die volgons spreker te .Amsterdam op de „zwarte lijst" staat en daar bijna niet meer voor de ge meente mag inschrijven, omdat zulk een gering loon wordt gegeven. De hoer Dekkers begrijpt, dat „Figee niets rnct den Melaalbewerkersbond te doen wil hebben. Spreker noemde deze firma een dei- inferieure firma's. Hij besprak daarna do duurte der levensan iddelen Volgens dezo opgaven zijn de le vensmiddelen gemiddeld 161/2 pCt. gestegen, dat is f 1.65 meer op "de tien gulden, d. i. drie cent per uur werk loon meer. Omdat er zooveel werk op het oogenblik is, schreef onlangs een Leidsche firma voor «-en brug in le gen een prijs, die 11.000 hooger is, dan verleden jaar, dat wil zeggen die firma maakt op deze brug ll.OüO ccr winst, dan verleden jaar Dat men hier slechts een loonsver- hooging van twee cents vraagt, komt omdat hier te Haarlem de patroui.s verwend zijn. In het buitenland vraagt men 5 a 6 cents, hier vroeg men maar één cent. T wee cent is een billijke eisch, want de duurte maakt noodig, dat men drie cents per uur meer moest hebben. Spreker noemde de duurte maar een motief, om de speculatie van het kapitaal te dekken. Er is geen go- brek aan levensmiddelen in Holland. Die liggen opgestapeld in do magazij nen en tegen het voorjaar zal wol blijken, dat er genoeg levensmidde len zijn. Dan zullen de levensmidde len los komen, anders verrotten zij. Thans moet gebruik gemaakt wor den van don gunstigon tijd. Geven de vergaderingen en geschriften niet, dan moet men de straat op, de fabrie ken langs dan maar eens niet. wer ken en met honderden de straat op, om optochten te houden I (Applaus). Te Amsterdam zeide een patroon, dat men wel tien cents meer zou kun nen geven, en dan zou men nog werk genoeg hebben. Als men dat gaf. zou c-r welvaart Jn de gezinnen heer- sc-hen. Onder applaus der vergadering Ixj- sloot spreker met een opwekking tot organisatie. De tweede spreker was de heer G. Burger, die sprak namens den Christ. Melaal bewerkersbond in Nederland. Deze he- treurde de geringe opkomst. Het ia v/el waar, dat de Metaalbewerkers even hard zijn, als 't metaal, dat zij bewerken. Er is moeilijk beweging in hen te kriigen. Dat gebeurt alleen maar in tiiden, als eenige jaren gele den met het arbeidscontract. Thans is er weer zoo'n tijd, uu men door 't g> hcele land den roep verneemt van de arbeiders, om een grooter deel van da bedrijfswinst te krijgen. Dat de drio Metaalbewerkersbonden met terzijdestelling van 'tgeen hen scheidt, te zamen ontrekken, bewijst, dat het hier «aat, ora een belangrijke aangelegenheid. De dure tijd dwingt tot gezamenlijk optreden. Die duurte is daarom zoo erg, omdat de arbeider zich niets meer kan ontzeggen. Want hij kan al niets missen. In den gewonen tijd moet ltij zich tevreden stellen met surrogaten van levens- en voedings middelen. Worden de prijzen hooger, zonder dat hot loon vermeerdert, ont staat er gebrek. Ook de huishuren stijgen. De duurte is niet het gevolg van de actio der vakvereenigiugen. IntegendeelDaare*- moet do arbei der schadeloos gesteld worden door loonsverhooging. Ook bepleitte spre ker de inkrimping van den werkdag. De twéé-centsverhooging brengt de arbeiders nog niet. waar zij wezen moeten. De tijd is zoo gunstig, dat meerdere faciliteiten verkregen kun- ïen worden. De Nederlandsche in dustrie wordt door de buitenlanders bevoordeeld, omdat bie rde loonen zoo veel lager zijn. Daarom laten hv. da Duitsche reeders hier te lande hun booten reoareeren. Die feiten zijneen aanklacht tegen de Nederlandsche ar beiders, die met die lage loonen genoe gen nemen. Verder pleit spr. voor uit betaling van loon op Christ, foestda- gen en voor jaarlijksche vacant ie da gen. Spreker concludeert, dat de tijd thans zoo gunstig is als ooit. om do arbeideïsvoorwauiden verbeterd te krijgen. Dat erkennen de werkgevers nun biuuen. Üok spr. wekt op. tot organisatie. (Applaus;. De derde spreker was de beer C. J. Kuiper, die sprak namens den Koomsch-Kuth. Aietuaioew erkersixind. Deze wilde bet woord voeren als oud-llaurlemmer, tuj meende, dat do Haarlemsche metaalbewerkers moeten komen tot een beter inzicht in hun po sitie. Ondanks dat er vele malen op dat genus aan beeef aan inzicht in nun eigen belang is gewezen, is dat niet veel verbeterd. Hoe komt dit in een stad. waar zoo n groot aantai me taalbewerkers zijn en waar fabrieken zijn, die tot de bloeiendste in ons land behooren, fabrieken, die niet behoeven te concurrceren, maar zelfs werk krij gen op haar naam. Hoe is de toestand bij Beynes Is in de laatste 10 jaren het loon ver hoogd Neen, 't is verlaagd. Want percentsgewijze ls het aantal men schen, dat 22 per uur heeft, minder geworden. Steeds worden jon ger krachten geëxploiteerd. Zoo ook aan do „Conrad". Daar maakte men vrooger in drie maanden een ƒ50 lot OU aan bijwerk. Dat is nu uiet meer t geval. Feitelijk wcurdt met den- dag de toestand slechter. Langzaam aan ga.it men door ge heel het huid voelen, dat de toestand moet ver heter d worden. Spieker wees er op, dut men alleen dan bij den werkgever invloed beeft, wanneer men komt namens vele werklieden. In dit opzicht keurde spreker af, dat de werklieden der firma Beynes een zg. personecl-vereeniging hebben ge sticht. Zoo'n vereenigirig, waarin alle OM ONS HEEN No. 1432 Mode en Actualiteit. Dit is öe tijd van *t jaar waarin de nieuwe wintermodes verschijnen, zegt Krnost Laut in het Petit Jour- n a l en ze sluiten zich aan bij de ac tualiteit. Nu de rokhroek niet inge slagen ls willen de Europeeschc da mes althans door het dragon van tul banden op hare Turkscho zusters go- lijken. Waut de mode houdt er van, om de gebeurtenissen van den dag weer te geven. Vroeger was dat voel erger. Emile Langlade heeft een boek geschreven, waarin b;: de historie vertelt van een vrouw, die te Parijs op het gebied der mode een eerste rol vervuld hoeft. Dat was Rose Bertin. die in 17C8 als werkster in betrekking kwam bij M'lle Pagellc, do modiste, die toen hel be roemde adres in Parijs was en al de Parijscha dames uit de grooie wereld ander hare clientèle had. Rose Bertin legde voel talent voor het vale aan dc-n dag. zoodat haar patrones haar bij voorkeur naar de -'""taste klanten zond en or deze manier kwam Rose in aanraking roet Madame de Conti, die schik in haar had en haar steun be loofde om zich zclfstandie te vestigen. Om te beg'ur.en gaf de oude dame haar bestellingen voor het huwelijk van Mlie dv Penthièvre met den hertog van Chartres. Rose overtrof zichzelf. Bij de plechtigheid op 5 April 1769 gin? er een kreet van bewondering op voor de prachtige toiletten, die dc Jcnge raodiste had vervaardigd. Twintig iaar lang bleef baar win kel „het hoofdlaborutorium van de Franschc modes". Daar kon men de slimme modiste vinden to midden van haar zes en dertig werksters, tronende temidden van stoffen gaas en veeren, voortdurend bezifr met het uilvinden van nieuwe modellen waarbij zij een teldzame fantasie aan den dag legde. Voor al die groote dames vond zij iets. dat haar "oed stond en haar ijdelheid bevredigde. Hoeden was nameliik volstrekt niet haar eentae specialiteit. Een koop vrouw in modes in de 18de eeuw be hoorde een volledig© kennis van alle toiletzaken te bezitten. De algemeene kooplieden-almanak van 1772 geeft een opsomming van al de voorwerpen, die een modehnndelaarster moet leveren hoeden, ochtendjaponnen, badman tels. coiffures van allerlei aard, man teltjes. nelsen, dassen, 'we'rktasschen, degenstrikken, schoenen en pantoffels van met goud, zilver of zijde bestikte stoffen, linten, horlogekoordjes, beur zen, zijden mouwen, halsdoeken, mof fen, handschoenen en mitaines, waai ers h"f- en sehouwburgkleeding. Op een zoo uitgoetaAkt veld zou Rose Bertin haar kunst vertoonen. Zij deed wonderen in alle genres, maar vooral op het gebied van hoeden wist haar verbeeldingskracht hare clientèle te behagen. Meer dan een ander wist zij partij te trekken van de geschiede nis van den dag en er kwam geen op zienbarende gebeurtenis voor. of Mile Bertin vertolkte die in een nieuwe mo deschepping. Toen zii voor hot eerst optrad was de smaak evenals nu Turksch. Haar eerste producten w^ren dan ook hoe den A la Sultane en japonnen A la Mu- sulmane, maar sensatie maakte voor al haar coiffure a ti ques a co. Zij had dio itföOrden oA*»i»e,Yid aan een brochure van Beaumarchais tegen ze keren publicist, waarvan het motto luidde „Ques a c o, Marin?" Dat hoekje had in Parite een groot succes .zoodat iedereen vroeg„Ques aco 1 ques aco Daarvan maakte Ru- se Bertin eebruik om de coiffure ques aco te vervaardigen, bestaande uiteen vederbos van drie veeren. die achter aan 't hoofd werden gedragen, 't Had niets met Beaumarchais of zijn tegen stander te maken, maar toch droegen alle elegante dames den volgenden dag het malle versiersel. rcuiLLiciuiv Een Huis van Overvloed. (Naar het Engelsch door Max Pemberton). 3) Geef hem wat brandewijn, zei Orlopp bedaard, terwijl hij bij de sofa ging zitten en zijn best «leed, precies te weten te komen wat er ge beurd was. Dolores, een lange en statigo ge stalte, met ravenzwart haar en een fluweelachtige teint, bewoog zich be vallig door de kamer, en verborg den angst, die haar hart had bekropen. Het aangroeien en weeir afnemen van het rumoer der stemmen buiten klon ken als het stormgeloei voor hen, die dadelijk naar buiten moesten gaan om een menschenstoriii het hoofd to bieden. Waar hebben zij u ontdekt, mijn heer vroeg Orlopp aan den Duit- jBcher. De man huiverde als van koude en bedekte zijn gelaat. In het Café des Ecolcs, mijn beer. Van welks dak men de Duitsche voorposten te Villejuif zien kan, nietwaar 2 Dat weet ik niet, mijnheer. Waarom beschuldigen zij u, mijnheer Dat kan ik niet zeggen. Er woei een papier uit mijn hand toen ik mijn portefeuille te voorschijn haalde om te betalen en toen Ja juist, het papier verried u! Is u tijdens het beleg voortdurend in Parijs geweest Ja, mijnheer. Waar woont u 7 Hij kon niet dadelijk antwoord ge ven zijn verlegenheid zou aan geen kind ontsnapt zijn. - Er zijn velen onzer in Pariis. Ik woon met eenige van mijn landgenoo- ten in het Café Strasbourg. U kent hrt zeker wel. mijnbeer Het is heel hard voor ons, die hier verblijf houden. Wij wenschlen dezen oorlog niet. Ik ben artiest en alle artiesten zijn mijn broe- dei'9. Zij zullen u alles van mij ver tellen in het Café in de Pooifexstraat, mijnheer .Ik geloof, dat ik u daar wel eens gezien heb. Waarschijnlijk wel. Kunnen zij dezo menschen overtuigen, dat u tij dens het beleg in Parijs is geweest Kan u hun daarvan een bewijs geven? Welk bewijs zou ik kunnen ge ven Zij zijn krankzinnig. Luister maar naar huil geschreeuw. Zij zou den mij verscheuren. Ontzettend, wat een woestelingen Wat een misdaad"! Orlopp wist niet, wat hierop te moe ten antwoorden het ongeduld van de menigte buiten werd nu weer sterker en dreigender. Zij waren nu begon nen met op de deur te bonzen in weer wil van het feit, dat het 't huis van Armand Morizon, den soldaat, was. En Orlorrvn begreep wel. dat de man dien zij vervolgden, was wat zij van hem dachten een Duitsch spion, die misschien gisteren nog tusschen de Pruisische soldaten geweest was. In ieder ander huis, onder elke andere omstandigheid, zou hij den man aan het oordeel van het volk hebben over geleverd maar de welsprekende oogen van do vrouw, die hij beminde, waren op hem gevestigd, zij deden hem een stom verwiit en schenen teleurgesteld. Ter wille van haar,.ter wille van ©en, die alles verlaten had, om haar land in moeilijke dagen behulpzaam te zijn, zou hij tegen het volk ontreden, om het leven van dezen man to redden. Zouden zij naar hem luisteren Tegen beter weten in hopend, wierp hij een raam open, dat op de straat uitzag, en trachtte met hen te spreken. Deze man, zei hij, ia een kennis van Mademoiselle Morizon. Hij is in Leipzig haar muziekleeraar geweest.. Uw vermoedens zijn dus ongegrond. Het antwoord kwam in een rumoer van allerlei stemmen door elkaar, die als een donderslag van beneden naar boven opstegenen toen dat porver- dcovend geweld voorbij was, kon men duidelijk een meer bedaarde stem hoo ren zeggen Mademoiselle zou nooit, een spion bescherming geven. Armand Morizon, een goed Republikein, zou nooit zoo'n kerel in z"n huis herbergen. Laten wij den man naar den kapitein van dit kwartier brengen. Hij moet dan daar zijn onschuld maar bewijzen. En aan dezo woorden werden nog eenige bedreigingen toegevoegd. Man nen balden hun vuisten tegen liet huis, en staken steenen uit do straat, om de duistere vensters te breken. Laat die man dan hier komen Als hij onschuldig was, dan zou lilj zich nu willen rechtvaardigen. Zij zouden hem dooden als hij er heen ging, zei Dolores vlak bij Orlopp. Hij wist niet, dat zij bij hem in de kanier was maar haar aanwezigheid staalde hem, en het kwam hem voor of zijn besluit eerst nu recht krachtig werd. Wij moeten hem uit het huis zien te krijgen zei hij. Je» begrijpt nu wel wat hier zou gebeuren. Het verhoor zal een bespotting zijn, maar het ls beter dan dit. Eu hij voegde er kalm bij We ziin iets aan Armand ver schuldigd. Zij zulien he: huis inbrand steken als wij blijven volhouden. Geloof jo. dat deze man een spion is IMmund Dat zeg ik nlot Het staat niet aan ons hem te rechten. Je zegt, dat hij heel vriendelijk 13 geweest tegenover jo broeder. Laten wij hem dan ten minste een kans geven. Er is maar één manter. waarop dat gedaan kan worden, Dolores. Jij moet met mij meegaan naar den kapitein van de wacht Moet ik meegaan Zij zuilen hem de hersens inslac als jc het uiet doet. Z.j aarzelde green oogenblik meer. Ik zal met je meegaan, Edmund Zij zullen mij geen kwaad deen. Er is "Cen man In Pariis, die Do lores kwaad zou doen. zei hij. Met die woorden sloot, hij het ven ster en keerde naar do andere kamer terug. Dc Duitschor loer nog inééncr krompen on de scfa, alsof hii hiïstar de naar die afschuw elijke voetstappen, die hem zouden vertellen, dat zijn vijanden het huis waren binnengeVn. men. Ieder gebaar verried zijn angst. Hij was pus gisteren door de oostelij ke linies heen Parijs binnengekomen cn niets dan een p ipier. dat hem uit de hand cewaaid was, had hem ver raden, zoonis hij zei. Je moet met ons meegaan, zei Orlopp streng. Wij nemen je mee naar het huis van de wacht. Dan blijft er geen uur levens meer voor mij over. Zij zullen mij onderweg dooden. Neon dat zal niet gebeuren. Ma demoiselle hier gaat met je mee. Ik zal je rechter zijn. De man keek hem van onder zliu woeste wenkbrauen aan. Wat heb ik van u te verwachten, mijnheer Rechtvaardigheid als 't niet an ders kan crenade. Dat zal deze nacht loeren. Kom nu meezij worden steeds ongeduldiger. Dwing hen niet de zaak zelf uit te vechten. De man wankelde overeind en trachtte ziel» te beheerschen maar Trcote zweetdruppels stonden op zijn voorhoofd, en zijn oogen waren half gesloten van angst. Voetje voor voet- 'o, als een misdadiger naar het scha vot liep h:: de trap van het oude huis ,if en greep de handen vast, die hem geleidden. Toen de deur openging en de menigte hem duidelijk zag bij het licht van de toortsen, die zij ophie ven, verhief zich zoo'n geschreeuw om wraak, dot het scheen of dit rumoer nooit te bedaren zou zijn. Nu weer aanzw ellend als een geweldige storm, dan hullend als het geschreeuw van beesten, boven alles woest, zou men gezegd hebben, dat een wonder alleen den man uit de handen van liet volk gered kon liebben. Maar Do lores liep aan zijn rechter hand do Engelsche dokter aan zijn linker. Zij droegen beminde namen in de wijk, waar door armen zooveel geleden werd. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1911 | | pagina 5