HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
DONDERDAG 2 NOVEMBER 19X1
OM ONS HEEN
No. 1483
Nabetrachting van den
Gemeenteraad.
Zoo is dan mol oen kleine mcerder-
hoid van 17 tegen '13 stemmen in den
Raad het beginsel aangenomen, dal
elke belastingschuldige verplicht is
het bedrag, wuavvoor hij vermeent in
de inkomstenbelasting te moeten wor
den aangeslagen, zelf op te geven.
Naar ik boorde, zijn sommige Raads
leden daarover verwonderd geweest
zij hadden niet geducht, dat dezen
koer het beginsel zou zijn aangeno
men. Toch schenen de kansen gunstig,
daar liet voorstel niet kwam uil wat
aten kortwog pleegt te noemen „den
rooien hoek", maar ook onderteek©
naars had verkregen van geringer
pooruilstrevendheid.
Mij kwam het voor. dat het meest
Juiste woord in do discussie gezegd is
door Mr. Thiel, toen hij, na een waar
schuwing aan hen, die er te veel van
verwachtten, den maatregel beschreef
als een gegeven te moer voor de vast
stelling van het juiste inkomen. Waar
om zou dat gegeven versmaad moeten
worden De bestrijders waren niet
heel sterk. Wanneer de hoeren Thijs-
sen en Krelage verlUaren, dat een
groot gedeelte van do belastingschul
digen zijn eigen inkomen niet kent,
dan mogen wij dat natuurlijk op het
gezag van hunne ervaring als juist
aannemenzij kunnen het weten,
maar dan volgt daaruit nog niet, dat
'de eigen aangifte niet nuttig kan wer
ken bij de andere belastingschuldi
gen, die het cijfer van hun inkomen
wèl kennen. We moeten toch niet ver
geten, dat al ziet notaris Wilkens
.vooruitgang in de openbare eerlijk
heid tal van belastingbetalers pen
te lagen aanslag blijmoedig aanvaar-
'den, al ware het alleen omdat zij ver
moeden (en zeker niet altijd ten on
rechte) dat ook hun buurman niet op
zijn juiste cijfer geschut is. Zooals in
'den oorlog gezamenlijk uit dooden
gaan voor niemand een misdrijf meer
is, zoo achten velen het betalen van
te weinig belasting geen fout, juist om
dat die daad door hen gezamenlijk
wordt begaan. Met de verplichte aan
gifte wordt dat anders. Vooreerst
wordt dan elk geplaatst voor de vraag,
of hij een onwaarheid neerschrijven
,wil en bovendien weet lvij. dat de tot
idnsver meesmokkelende- buurman de
zelfde vraag te beantwoorden krijgt
en voor dezelfde, moeilijkheid staat.
Ziehier de schaal der gerechtigheid
voor eiken belastingbetaler neergezet.
Zal hij die altijd en onveranderlijk
naar den juisten kant doen doorslaan?
Ik ben optimistisch genoeg om voor
vele gevallen te meenen van javoor
de overige vinden we behoorlijk cor
rectief in het oog van den controleur,
die meer en meer gewicht in de schaal
zal kunnen leggen.
Om die redenen lijkt mij het Raads
besluit gelukkig. En bovendien nog
omdat het al de ingezetenen behan
delt op gelijken voet. Vragenlijsten die
wel aan den een en niet aan den an
der ter invulling worden toegezonden,
zijn toch, afgescheiden van hunne
min of meer gelukkige inrichting, din
gen die ontstemmen en prikkelen. Zul
len nu de ingezetenen met groote in
komens door de simpele vraa| „hoe
groot is uw inkomen zoo beleedigd
raken, dat zij huu biezen pakken en
over de grens gaan wonen Ik wil
hun de beleediging niet aandoen, dut
te veronderstellen. Een enkele zal wel
licht pruttelen en, zoodra hij aan den
maatregel gewend is, daarin berus
ten. De fiscus is toch geen geblind
doekte kunstenmaker, die tusschen
eieren danst én zorgen moet, dal hij
er geen van stuktrapt
Binnen een paar jaar na de invoe
ring zal wel blijken, dat er van al de
voorspelde narigheid niets is uitgeko
men. Misschien lag die gedachte on
bewust on den bodem van het ver
stand der bestrijders, waaruit dan het
onzekere, het aarzelende van hun yer-
zet zou zijn te verklaren. Wellicht
moeten we daarin ook de aanleiding
zooken tot den flater van Dr. Kruse-
man, die daar vertellen kwam, dat hij
zelfs Mr. Thiel op het onjuiste van zijn
aangifte opmerkzaam had moeten ma
ken. Er ontbrak nog maar aan, dat de
wethouder den aanslag van Mr. Thiel
er bij noemde Waar blijft aldus* de
geheimhouding in belastingzaken
Uier was Dr. Kruseman op den ver
keerden weg. Een kalme terechtwij
zing van den voorzitter naar den goe
den weg zou van pas zijn geweest.
Er is iets komieks in, dat na do be
slissing over het beginsel het voorstel
zelf niet duidelijk genoeg geredigeerd
bleek te wezen, zoodat do voorstellers
mot Di\ Kruseman de ware re
dactie zullen trachten te vindon.
Tromp, die vóór Duins den Span
jaarden kruit en lood aanbood, om te
vechten, wordt door onzen wethouder
van financiën waarlijk overtroffon
De breedsprakigheid van den Raad
liet dezen middag .veel of niet te
wenschen over hoe moet ik hot
eigenlijk zeggen Zij kwam vooral
aan den dag, toen de heer Lusschuit
eon opmerking maakte* naar aanlei
ding van een verzoek van twee Haar-
lenische brandstoffenhandelaars, om
cokes vau de gasfabriek te koopen be
neden rlen prijs, waarvoor deze aan
het publiek verkocht wordt.
Do heer Losschud bracht de vraag,
of het niet onbillijk was, dat te weige
ren, te berde met een vuur. alsof de
zaak hier voor de eerste maal behan
deld werd. Toch was zo maar een
weer opgebakken pudding, waaraan
do Raad nu al een paar maal de tan
den gestooten heeft. Kort gezegd Is de
quocstic deze, dat de brandstoffenhan
delaars, na geruimen tijd flink aan de
Ilaarlemsche cokes te hebben ver-
dieaid, de fabriek met een groote mas
sa lieten zitten en van elders hier co-
kos gingen invoeren. Natuurlijk prik
kelde dit de fabriek tot verweer uit
zelfbehoud. Toen de handelaars haar
afnemers niet meer waren, zocht zij
haar klanten onder het publiek zelf en
leverde tot lagen prijs. Ilct restant
gaal naar handelaars buiten do stad,
die dat natuurlijk niet in Haarlem
mogen verknopen. De fabriek heeft nu
de Haarlcmsehe handelaars niet meer
noodig en dit schijnt lion toch onaan
genaam le stemmeu, omdat er af en
toe een poging' gedaan wordt om den
strijdbijl te begraven.
Willen zij do relatie met do Ilaar
lemsche gasfabriek opnieuw aonknoo-
pen, onder waarborgen, dio vroeger
niet schijnen te hebben bestaan, dan
zullen zij zich moeten haasten. De fa
briek zal meer en meer cokes aan par
ticulieren slijten en dus telkens min
der groote hoeveel lieden tot logen
prijs aan handelaars elders kunnen
afgeven. Zoodra zij'deze kooplieden in
't geheel niet meer noodig heeft, is de
kans voor de Ilaarlemsche firma's na
tuurlijk glad verkeken. Misschien is
er nu nog gelegenheid voor hen, om
door het betalen vnn een behoorlijken
middenprijs voor de geheelo massa en
een verbintenis, om de cokes tot be
scheiden prijs aan het publiek te ver
knopen, do drieërlei belangen van
de fabriek, van het publiek en van hen
zelf, onder één en denzelfden hoed te
vangen.
Hoe eigenaardig do verhoudingen
voor een gemeentebedrijf zijn of al
thans kunnen worden, bleek uit de
discussie. Was er voor het standpunt
van den heer Lasschuïl, die opnieuw
aan de handelaars leveren wou, een
meerderheid' geweest, dan zou aldus
do Raad hebben ingegrepen ln den
gang van 't bedrijf, nóg wei zonder
(bet bleek uit de discussies) den juis
ten toestand le kennen. Slechts vijf
leden veroorloofden zich de weelde
hem bij te vallen. Waren het er vijf
tien geweest, dau zon de fabriek iu
een zonderlinge positie zijii gebracht.
Waarschijnlijk zal de heer Las-
schuit, nog eens over de zaak naden
kende, dankbaar zijn aan de velen,
die iiet -niet met hem eens waren en
inzien, dat men in den Raad hoogst'
voorzichtig behoort te wezen met
denkbeelden, die in den gang van een
gemeentebedrijf wijziging zouden kun
nen brengen.
liet derde punt van aanbelang gold
de benoeming van een Commissie van
onderzoek in verband niet de hooge
prijzen van verschillende levensmid
delen, Zij zal antwoord hebben te ge
ven op een tweetal vragen, die aldus'
luiden
In hoeverre is tengevolge van.
de langdurige droogte in den afge-
loopen zomer een algemeen© nood
te verwachten, in verband met de
stijging der prijzen van verschil
lende der eerste levensbehoeften
Kunnen en moeten bij bevesti
gende beantwoording van voren
staande vraag van gemeentewege
maatregelen worden genomen tot
algemcono leniging van den nood
en, zoo ja, welke?
Toon de Raad die vragen goedge
keurd had, was van zelf meteen uïtgo-'
maakt, dat hij niet zou ingaan op. de
voorstellen van de vcreeniging van ge
meente-werklieden en van den heer
Bregonjo, om reeds nu dodelijk een
bijslag le geven op het loon der ge
meente-werklieden. Immers, eenmaal
vragen aan de Commissie doende,
moest de Raad wel het antwoord daar
op afwachten.
Wat bij dit alles de grroote vraag
moot wezen, is- dithoe zal de Com
missie haar taak opvatten Zal zij,
zich vergapende ami theoretische eco
nomie, liaar onderzoek op al te breo-
den basis bouwen Dan is haai- rap
port in dezen winter niet meer te ver
wachten. öf zal zij, liet oog gevestigd
houdende op de niet te loochenen
duurte, zonder oppervlakkigheid maar
met practisehcn zin werkende, binnen
korten tijd haar antwoord weten te
geven
Dat ik liet laatste hoop is duidelijk.
Vooral ook omdat blijkbaar vele par
ticuliere werkgevers op dat antwoord j executies te beperken,
wachten, om daarna al of niet tot le-
gemoetkoming aan him personeel te
besluiten.
Bustenlandscli Overzicht
D© oorlog tusschen Italië en Turkije
Turksche overwinningen.
Gruwelen door de Italianen bedreven.
Nieuwe Arabische strijdkrachten komen r.aar Tripolls.
Een groots veldslag.
't Turksche legerbestuur publiceert
thans het verwachte officieels bericht
over de gevechten bij Tripolis, luiden
de „In den nacht van 26 October oiv
deruamen de Turken
EEN AANVAL OP TRIPOLIS.
Zij nikten van de oasen op tot de stad
en wierpen de Italiaansche verdedi
gingslinie tot in de stad terug. In den
■nacht van 28 October -werden twee for
ten genomen. Op het snelvuur van hot
Italia,anscho geschut en de mitrailleu
ses en op het" vuur der infanteristen,
die in de loopgraven verschanst wa
ren, hebben onze troepen eenvoudig
geantwoord door een intensief -ge
weervuur, dat den dood bracht in de
vijandelijke gelederen. De verliezen
der Italianen moeten buitengewoon
hoog zijn, Het aantal konden wij niet
vaststellen. Het definitieve resultaat
van den stormaanval, die nog voort
duurt, zal later gepubliceerd worden."
Kort na de publicatie van dit com
muniqué is'door bet departement van
oorlog een nieuw telegram ontvangen,
waarin melding wordt gemaakt van
het succes der Turken in Tripolis en
do verovering van andere forten.
Vervolgens kroeg de minister nog
Maandagavond oen telegram, waarin
gezegd wordt, dat
De Italianen zijn 'ingesloten en kun
nen zich niet verdedigen.
Deze officicelo Turksche berichten
worden bevestigd door den correspon
dent van 't Turksche blad Tatïn.
De Turksche troepen, met inbegrip
der Arabische Vrijwilligers zijn bij
Tripolis thans 70,000 man sterk. Het
groote succes van do laatste gevechten
wordt toegeschreven aan den nieuwen
bevelhebber Fethi-Bey, die de'plannen
ontwierp.
BEVESTIGING VAN DE TURKSCHE
OVERWINNINGEN.
Mahmoed Chefkoet, de Tui'ksche
min. van oorlog verklaarde over deii
omvang der Turksche overwinningen.
Onze vlag waait op de 5 hoofdfeilen
van Tripolis. Onze lieden hebben in do
straten van Tripolis één tegen drie ge
vochten en hebben een modern leger
niet zijn moderne machinegeweren en
technisch volmaakt geschut overwon
nen. Het wus de gelukkigste dag
mijns levens, toen ik van de overwin
ning van dit dappere troepje soldaten
hoorde. De strijd sjieélde zich af in
drie aanvallen, waarvan de eerste oon
nachtgevecht was, de tweede een aan
val tegen het Grieksche kwartier en
de derde een gevecht m de hoofd
straat van Tripolis. Op het meest kri
tieke oogenblik naderden twee Ita
liaansche kruisers de kust. Hun werd
medegedeeld, dat men voor het lot
der duizenden Italiaansche gevange
nen niet kon instaan, als slecl^s één
schot van de schepen viel. De schepen
trokken zich daarop terug. Generaal
Caueva, de Italiaansche comman
dant. zou volgens geruchten gevangen
genomen zijn. Te Bonghasi, waar op
dit oogenblik ook hevig gestreden
wordt, zijn .alle forten reeds in han
den der Turken.
TEGENSPRAAK VAN ITALIë
Uit Italië komen slechts weinig be
richten. Alleen is er een telegram,
waarin van een aanval der Turken ge
waagd wordt, die twee verlaten
forten in bezit namen. De Turksche
kanonnen wei-den door de Italianen
tot zwijgen gebracht.
En in een ander officieel bericht, uit
Italiaansche bron wordt zelfs verze
kerd, dat er na 26 October (dus in do
dagen, dat de Turken Juin glorieuze
overwinningen behaald zouxlen heb
ben niet gevochten is.
Is er grooter tegenstelling moge
lijk
Wie moeten we nu golooven de
Turken of de Italianen
DE JWIATEURS EN DE OORLOG.
Uit Tripolis wordt gemeld, dat een
ItaJiaansch aviateur er in slaagde,
vier bommen in 't. vijandelijke kamp
te worpen. Of de bommen moordda
dig gewerkt hebben (daartoe dienen
zo immers wordt er niet bij ge
seind.
Uit Malta wordt geseind, dat onge
veer 37,000 Arabieren uit Egypte naar
Tripolis op Gekken om aan den heili
gen oorlog tegen de Italianen deel te
nemen.
Gruwelen door Italianen bedreven
De Engelsche bladen bevatten brie-
yen van oorlogscorrespondenten,
waarin deze de gruwelen schetsen,
welke de Italianen begingen, toen zij
dc oose van Tripolis zuivoixlen van
Arabieren na den aanval in hun rug,
waaraan zij de vorige week bloot
stonden en waarbij geiieoie compag
nieën werden neergeschoten. Drie da- - -
gen lang schoten de Italiaansche sol-1. volutiemakers, door t doen van con-
daleii volgons deze berichten alles cessies, op een accoordje te gooien.
£30G MEER GRUWELEN.
De correspondent van de Stani-
p a schrijft
„Onze (de Italiaansche) soldaten
hebben zonder erbarmen gefusilleerd.
De oproerlingen, die meenen, dat zij
bun leven offeren voor hun gods
dienstige overtuiging, sterven in vol
komen gemoedsrust.
Be heb oenige executies bijgewoond.
Bij een man en vrouw waren wapens
gevonden. Daarom waren zij te:r dood
veroordeeld. Zij hielden elkaar lief
devol bij de band vast en toonden
geen spoor van angst. De officier gaf
bet conmiaiulo, eerst den man dood
to schieten. Do vrouw hield teen ook
nog do hand van den do ode Vast en
zag moedig den eigen dood tegemoet.
Een tweede bevel en oük zij was een
lijk.
Daarna weird een grijsaard, vervol
gens een knaap gefusilleerd, einde
lijk nog een oude vrouw, dié eerst
uitgekleed werd, omdat zij in haar
kleuren patronen verborgen had.
De soldaten zijn dronken van
wraakzucht en de officieren moeten
al huu gezag aanwenden, om deze
is te beperken.
Ook twee Grieken weiden per on
geluk doodgeschoten, omdat zij re
volvers bij zich hadden."
De Italiaansche regeering laat te
genspreken, dat do Italianen zich aan
gruwelen hebben schuldig gemaakt.
Maarwaarom zouden de Italiaan-
'scltö corres'ilóliuéntëii "buil ir.r.ujiënoö-
ten onverdiend van zulke ernstige
Wandaden beschuldigen
Bovendien geeft bét officieele be
richt toe, dat do Arabieren, die met
wapens in do vuist werden aangehou
den. doodgeschoten zijn 2200 anrlere
Arabieren werden door de Italianen
gevangen genomen en naar «le Itali
aansche eilanden overgebracht.
Toch in.pöii we voor do eer der
Europeanen, dat de berichten over de
Italiaansche gruwelen overdreven
zijn.
UITBREIDING VAN 'T OORLOGS
VELD
Nu de Italianen in Tripolis veel te
genspoed hebben, is er wel
kans, dat zij een kansje zullen wa
gen, om de Turken op Europeesch ge
bied to benadeel en. Zelfs wordt verze
kerd, dat eiken dag de Italiaansche
oorlogsschepen voor Salonika en
Smyrna to verwachten zijn.
Wat zullen de mogendheden in aoo'n
geval doen
't G i o r n a 1 e d'l I a 1 i a sclirijfl
Het is volstrekt noodzakelijk, dat,
wij tot een verschrikkelijken aanval
overgaan, dio Turkije in het hait
treft, ondat het eindelijk gedwongen
wordt toe te geven. Van Europee
sch en kant zal ons geen hinderpaal
in den weg gelegd worden, indien
wij tegen Turkije een oorlog tot het
uiterste voeren. Wij zouden de Euro-
peesoho mogendheid wol eens willen
zien, die aan een bondgenootschap of
oen vriendschappelijke verhouding
met Turkije do voorkeur gaf boven
eon bondgenootschap of een vriend
schappelijke verhouding niet Italië.
DE "POLITIEK ,IN TURKIJE.
Het Jong-Turkschc Centrale Comi
té heelt verklaard,, dat liet zich niet
meer zal mengen in rogeeringszaken,
maai' don vooruitgang der bescha
ving zal bevorderen, trachten een
dracht to brengen under de rassen en
dat het verder de maatregelen van
de regeering zal steunen.
De opstand In China
De kroon tracht de revolutie le be
zweren door 't aanstellen van niéuwe
regeerders.
Yoean Sji Kai is benoemd tot eerste-
ministor, generaal Yin-chang tot chef
van den generalcn staf. W ei Koeang-
tao, de vroegere ouderkoning van
Canton, is benoemd tot, onderkoning
van Iloekoeahg, Prins Tsjing zal de
functie van premier blijven vervullen
totdat Yoean Sji Kai dit ambt zal kun
nen aanvaarden
Yoean Sji Kai is immers nu aan '1
hoofd der regeeringstreepen, die de
opstandelingen besnijden. Iiij vecht
niet alleen, maar tracht 't met de rc-
uci, uw uuj| mi den weg trad. Onge^j ut hem cut zaï .gelukken
■openden, vrouwen eu kinderen zou- i Eenigc groepen opstandelingen heb-
cii bij dit bloedbad met ontzien zijn. ben het verzet al opgegeven en zich
De andere revoluti
daarvan evenwel no
willoii
niet weten.
neer, wat hup
enden, vro
bij dit bloedbad
HET AANTAL SLACHTOFFERS
WORDT GESCHAT OP 4000.
Ook Italiaansche correspondenten
toonen zich verbolgen over liet optre
den van de Italianen bij die gelegen
heid. Een berichtgever vertelt, hoe
van kloercn beroofde grijsaards, vrou- JACOB VAN LENNEP.
wen en kinderen aan elkaar gebonden "We kunnen nu juist niot- zeggen
en zoo door de stad gedreven werden, dat Jacob van Lennep dit jaar
Deze gruweldaden zijn volgens dezen leden veel nieuws voorzet. We begon-
correspondent door officieren gekist. 1 non met liet lang niot première-nch-
Stadsnieuws
tige „Goudvischjc". Dinsdagavond
kwam T ook al-weor-een.ige-j aren-
oude „Met den Handschoen ge
trouwd" van onzen voormal i.gon stad
genoot en collega Fabricius, die na
een kort verblijf in Holland, weer in
do Indische journalistiek werkzaam
is, En voor Brniniese krijgen we
andermaal „Het Goudvischjo". Hoe
komt dit Natuurlijk is het voor do
Joden van dé voreenigxng veel gemak
kelijker, om de oude stukkon te her
halen, want het vaJt niet-te ontken
nen, dot het insludeeren van nieuwe
tooneelwerken, vooral voor dilettan
ten, groote moeilijkheden, moeilijk
heden voel grooter, dan buitefietaan-
den bevroeden kunnen, oplevert.
En het is niet alleen „Jacob van
Lennep", die in dit euvel van repri
ses valt. Speelde niet Bouwmeester
op denaelfden avond en ook in Haar
lem voor den zooveelsten keer den
„Shylock" 1
Zeker, wat „Jacob van Lennep"
herhaalt, is goed, zoo zelfs, dat men
vraagt, om nog eens een oud stuk op
te voeren. Maar we zien zoo gaarne,
dat een flinke, krachtige vereeniging
als „Jacob von Lennep" frisch en
fleurig voor den dag komt met nieu
we stukken. Een tooneelvereeniging,
die gaat teren op oude stukken, hoe
goed die ook gegeven wordpn. gaat
achteruit. Hot opvoeren van nieuwe
tooneel werken is een van de voor
naamste. de voornaamst! voorwaov-
<te -/elf»,' voor 'bet bestaan van 7,nik
een vereenïging. Wérken, ijverig
werken, sin deer-em en nog eens stu-
deeren, houdt een tooneel club staan
de. Wie oude stukken blijft geven,
slaat stil, gaat, achteruit, sterft zelfs.
Men meene niot. dat wij een te som
ber beeld ophangen we schrijven
deze inleiding alleen, omdat we een
ernstige waarschuwing aan het adres
van „Jacob van Lennep" willen rich
ten een waarschuwing die. naar wij
hopen, f.en gevolge zal hebben, dat
wü weer spoedig zullen kunnen mee-
deelen, dat de vereeniging een geheel
nieuw en frisch répertoire gaat in
sludeeren, ten voordeele van do. ver
eeniging zelve.
We hadden dit al geschreven, toea
we den heer Wynandts de openings
toespraak hoorden houden. De hoer
Wynandts gaf antwoord op de hier
boven gestelde vraag, lli.j verleide
namelijk, dat het. stuk van Fabricius
'nog eens gegeven werd, op „veree-
rend verzoek" van degenen, dio „Den
Hondschoen" gaarne nog eens wilden
zien, en het „Goudvischjo" zal her
haald worden, omdat publiek en pers
dit in hot begin vau het seizoen zoo
gunstig hebben ontvangen. Men zal,
na 't voorafgaande, inzien, dat dit
antwoord ons niet geheel bevredigt.
Maar wij doen er hier verder het
zwijgen toe. We hopen, dat de vol
gende programma's een ander eu
beter antwoord zullen geven.
We hebben Fabricius' stuk voor 't
eerst zien spelen, nu een jaar of vijf
geleden to Amsterdam, toen de
do schrijvêi4 nog in ons'land 'was.
liet warén toen, meenen wc, de Rot
terdammers. die den „Handschoen'
spoelden, met Nico dc Jong in de rol
van Frans van Laax\
Het is altijd heel moeilijk, om het
spel van dilettanten te waardeeren,
wanneer men een opvoering heeft
gezien van berocpsmenschen, eu
vooral van zulke goede boroeps-
menschen. Te meer valt het te loven,
wanneer men dan nog kan schrijven,
dat, lirct spel van zoovellen goed is. Dit
geldt namelijk de heerenrollen. Wan
neer men een oor heeft dichtgedaan
i voor dc niet heel melodicusc spreek-
taal va.11 den opzichter Wcsterveld,
I valt er op hun optreden" nagenoeg
niets aan te merken.
Frans van Laar was góed, Terborg
was heel goed en Bühmer was zoo
aardig en juist in deze rol, als we
nog maar weinig van hem antron. Is
d.it een aanwijzing, dat hij dit soort
rollen moet spelen Over de twee da
mes Lizo en Anna Kelling kan niet
met onverdeelden lof geschreven
worden. In de eerste acte al mxsio
hot tooneel, waarin zij samenspeel
den, distinctie; Kon dit in den aan
vang als een verschijnsel van to j-
neelkoorts gelden, later werd het,
wat Lizc althans betrof, niot beter.
Anna Keliing was meer in den toon
gekomen, maar de-juiste spel-nuanca
hod zij niet. Daardoor was er b.v. in
het geheele slót-bedrijf, waaraan Li-
zo én Anna zulk een 'groot aandeel
hebben, absoluut gebrek aan atmos
feer. 1-Iet was voor het meerei 1 ried
hard cn droog gepraat in een veel te
snel tempo, misschien omdat 't al
naar 12 uur liep. Daardoor kwam er
van dit fijn-au.rido-enlïik bedrijf niet
zoo heel veel terecht. De enscenéering
was mede niet in overeenstemming
met het stuk, want er had 00 liet
tooneel een haJve schemer moeten
FEUlnXB i UN
Een Muis van
Overvloed.
(Naai- het Engelsch door Max
P e m b e r t o n).
Handen, die dc geweren ophie
ven om den Duitschei' de hersens in
te slaan, werden teruggehouden door
kameraden, die liet leven van hun
kinderen verschuldigd waren aan de
trouw en liefde, waarmoe deze stati
ge vrouw'hen verzorgd hack Voor hun
welzijn woonde zij, wier tehuis eens
geweest was in een prachtige woning
aan den overkant van de rivier, nu in
deze mindere buurt. Geen hunner zou
zijn hand tegen Mademoiselle Dolores
durven opheffen en dezelfde dank
baarheid, die haar beschermde, be
schermde ook den Engelschmon,
wiens hut" zij nu had aangenomen.
De menigte zette zich tegen wil en
dank in beweging, luid haar woede
uitroepend, maar niet tot handluste-
.lijkhedoii overgaand.
Een verademing? Ja; maar voor
•boe lang en wat zou bet einde zijn
Edmund Orlopp sloot 'nooit zijn
oogen voor de waarheid. Ilij wist, dut
Dolores van hem 'wilde, dat hij dézen
man zou redden en toch scheen liet
krankzinnigheid op volkomen redding
te 1 lopen.
Zoo voor tl o op enrl door de nauwe
straten voorbij do torenhoog© oude
huizen, on een streepje stonehemel
tusschen de daken door, met een groo
te menigte voor en een nog grooter
foulc achter hein, die uls wilde beesten
schreeuwden om mensehenbloed
hoe zou zoo het wachthuis den gevan
gene kunnen redden of een of andere
kapitein van dc Wacht het durven wo-;
gen hem vrij te laten gaan? Als hét
meeliep, zou de kerel iu den vroegen,
morgen worden nceuwsclvofcen. Liep
het tegen, dan zou men hein een mar
teldood doen ondergaan, zooals al
zoo menigeen in deze dagen van haat
had ondervonden.
I11 weerwil van dit alles echter ver
loor de Engelschman don moed niot,
er moest iets op gevonden worden.
Orlopp besloot, niot alleen, dat de
inon niet naar het wachthuis zou
gaan, maar ook. dat bij alles wat in
een mensch zijn macht stond, zou aan
wenden om hem voor do woodo der
menigte te behoeden. Hoe dat moest
gebeuren, welke list hij daarvoor zou
moeten trebruilien, was hij zelf nog
niet in staat te zeggen.
Nu werd hij nog voortgedreven als
een blad voor den wind, nu dezen, dan
dien kant uithet volk huilend, sprin
gend, krijschend achter hem, een hon
derdtal kelen schreeuwend „Dood
aan den spion I" een honderdtal vra
gend om rechtvaardigheid en nog al
tijd kwam er geen denkbeeld in hom
op en hij kon slechts schreeuwen
„moed", en zeggen, dat alles in orde
zou komen.
Nu ging de weg door de straal des
Fos dwars over do straat St. Jacques
naar den grooten Boulevard St. Mi
chel, wu.ar de leerlingen van de scho
len tijdens die crisis van het beleg
hoofdzakelijk samenkwamen,. Velen
hunner kenden Edmund Orlopp en zij
kwnmen aangekropen, om hem te be
groeten, toen de menigte naderbij
kwam. Ofschoon het hem aangenaam
aandeed hiér bondgenooten te vinden,
begreep hij toch wel, dat zij niet veel
invloed zouden hebbencn het wekte
zijn verbazing niet, toen bleek, dat de
jongelui het eens wuren nieL do fana-
tieUen, die verlangden, dat de Duil-
scher zou worden opgehangen.
Werkelijk werd het opdringen vn.11
weerskanten uu zoo sterk, dat do ge-
heele straat geblokkeerd was en toen
de joelende, tierende menigte bleef
opdringen, en de scholieren hen half
In ernst., half in scherts begonnen te
rug te drijven, kwam bij Orlopp plot
seling het idéé op, dat zijn eigen huis,
ginds in de Racinestraat, hun doel
moest zijn. en dat zij daar de kwestie
verder moesten uitvochten.
Al zijn enomio spierkracht aanwen
dend zooals hij haar nog nooit te vo
ren gebruikt liad, wist hij zich een
weg to banen naar den Boulevard en
in de begeerde haven aan te komen.
Het geknars van het slot. hot ge-
schuur van de zware grendels, toen
hij zijn eigen huisdeur bereikte en met
een laatste krachtsinspanning de deur
achter zich gesloten had, klonk hom
als muziek in <le ooron.
Hier zou hij ten minste eindelijk
weer durven ademhalen. Nu kon het.
gepeupel zooveel razen en tieren als
het wilde, hij gaf er niet, om, daar hij
door uitstel wal kon winnen.
Waren er ooit minuten kostbaarder
geweest Die wolven zouden de gehee
lo stadswijk in brand steken als zij
dachten, dat hun prooi hun ontsnapt
was. Vol dorst naar mensehenbloed,
schreeuwden zij 0111 vrijwilligers, die
de deur in wilden trappen, dxe do uit-
Saugon wilden bewaken en fakkels om
en boel in brand te steken. En ieder
woord, dat zij spraken scheon tot hen
die daarbinnen waren, to komen als in
bazuingeschal. ZeLfs do dappere Ma
demoiselle Dolores beefde voor hun
woede.
Albert Muntz, de D uitschei-, schreide
als een kind. Edmund Orlopp al
leen liep mot flinken tred op en heer
en handelde als iemand, die een vast
besluit had genomen.
Help mijn bedienden bij hetgeen
zij straks moeten verrichten, zei hij
tot Dolores, ilt reken op uw moed. Als
ik voor het venster tot de menigte
spreek, moet deze man na.ast mij
staan. Er is eten in mijn kelders. Ik
wensch, dat iedereen weet, dat dit
een huis van overvloed is. Help hen,
Dolores, want ik vrees, dat zij laf
aards zijn.
Veroordeel hen niet, antwoordde
zij, nog bevend over al haar leden. Je
kunt dezen man niet redden, Ed
mund je hebt liet, recht niét er je
eigen leven voor te geven.
Allo tocht', Dolores, omdat jij
miin hulp hebt, ingeroepen. Als liet,
gevaar grooter wordt, zal ilt daaraan
denken. Gehoorzaam mij nu, mis
schien komt alles dun nog terecht. Men
moet toch ook ten slotte totohen' den
naam van Engelsclien dokter waard
te zijn.
Een glimlach verhelderde zijn ge
woonlijk effen gelaat. En den Duit-
sclier verzoekend met hem mee te
gaan, ging hij op hel balcon, nam
een lamp op, zoodat ieder zijn gelaat
kon zien en het gelaat van den man'
die naast hem stond en sprak ten
tweeden male dien avond tot de me
nigte.
Het zou onmogelijk geweest zijn, zei
hij, zijn vriend mee te nemen naar hot
wachthuis zii konden zelf zien, dat
er in de straten geen doorkomen aan
was. Toch stemde hij toe, dat hun
verzoek, 0111 een vonnis juist was.
Laat 'uw leiders hier bij mij bo
ven Konten en gezamenlijk zullen wij
dezen man verhooren, zei iiij. Eu
daarop vroeg hij Ben ik minder een
vriend van Frankrijk, dan gij Is
Mademoiselle Morizon een verraad
ster van haar land, zij, die gij een
Dochter van het Volk hebt genoemd
Dal laat ik aan uw eigen gezond oor
deel over. Komt hier en verhoort hem,
en vergeet niet, dut ge Franschen
zijt.
Zij luisterden vol verbazing naar
hem. Het beroep op hun gezond' ver
sland miste zijn uitwerking ulot. Dat
do spion niet ontsnapt was, zagen zij
met hun eigen oogen. En zij zonden
hem ter dood Kunnen brengen ja, dat
moest bot zijn, want rij wisten, dat
hij schuldig was. Nu volgde eenig ge-
disputeer over de namen van hun af
gevaardigden, eindelijk zonden zij er
twaalf naar binnen mannen in uni
form, burgers, de caféhouder, de man,
dio hél papier opraapte, de leider van
de menigte, die het eerst om wraak
op den spion geroepen had.
(Wordt vervolgd).
