NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 29e Jaargang. No. 3714 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. donderdag 16 november 1911 a HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlemf 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)„1.30 Franco per post door Nederland Alzonderlijke nummers Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem de omstreken en franco per post 1.65 0.02 M 0.3714 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. AD VERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 1—5 ïegels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA VRIJDAG 17 NOVEMBER. Schouwburg: Optreden van Kelly Lageman, 8 uur. Stadsnieuws Om Ons Heen. In het Tweede Blad van dit n nier vinden onze lezers een artikel „Nabetrachting van den Gemeente raad" in de rubriek Om Ons Heen. Nederlandsch M. O. Geslaagd voor 't examen te 's-Gra- Venhage niej. II. M. Molkenboer te Haarlem. Vrijeen ordeoefenin gen. Geslaagd voor het examen te Am sterdam mej. P. Koers te Santpoort. DE PROTESTMEETING TE UTRECHT. Door de afd. Haarlem van don Ned. R. K. Volksbond zal Zondag a.s. te Utrecht op de motie, de aldaar in gediend zal worden, het volgende amendement worden voorgesteld: Aan do zinsnede: „Spreekt hare die pe afkeuring uit over de wijze, waar op de arbe.d van minister Talma wordt belemmerd,'" toe te voegen: „inzonderheid over de verkapte ob structie. gebleken o.a. bij de behan deling der Mil/.tiewet.' „TER VERBREIDING DER WAARHEID". Gisterenavond herdacht de vereeni ging „Ter Verbreiding der Waarheid" in haar gebouw in de Ridderstraat, haar 58ste vereeuigingsjaar. De voorzitter,- de heer W. ten Boom, heette de aanwezigen hartelijk wel kom en sprak naar aanleiding vau een hoofdstuk uit Ilnggai een kort woord, waarin hij de werkzaamheden der vereeuiging in het afgeloopen jaar herdacht. Dc verslagen van secretaris en penningmeester wezon op gunsti ge resultaten. Het ledental steeg niet 40. terwijl de vereeuiging en hare ver takkingen in het jaar, dut voorbij ging, met vrucht werkzaam waren. Afgevaardigden van zustervereeni- giugen voerden hierna het woord. Do jiuaivereeuiging „lubithu" gaf eeui- ge zanguummers eu voordrachten ten beste. De feestelijke samenkomst werd na een slotwoord van den voorzitter, met dankzegging geëindigd. GENOOTSCHAP IER BEVORDE RING VAN NATLLE-, GENEES- EN HEELKUNDE. Te Amsterdam werd de jaarhjksclie aUmmeene vergadering gehouden. De voorzitter, prof. dr. E. Ver- schaffelt, herdacht dc overleden le den, o. a de hecren Prof. dr. J. Bos- scua en <lr. J. Nieuwen huizen Kruse- man en dr. W. G. Huel uUen te Haar lem. Tot nieuwe leden van het genoot schap zijn honoemd do hoeren dr. J. Dekker, directeur van het Koloniaal Museum Haarlem, en J. Sasse, arts te Sloterdijk. Gezondheid in de Grafi sche vakken. Men schrijft ons Het Centr. Best. der Vcreeniging tot bevordering der gezondheid in de Gra fische vakkeu in Nederland, heeft be sloten, op Nieuwjaarsdag een alge- ineencn bloemendag te houden, ten bate van het te stichten Rust- en Her stellingsoord, dat opengesteld zal wor den voor alle arbeiders en arbeidsters, werkzuum in de Grafische vakken in Nederland. De keuze is gevallen op de vierbladige klaverbloem (z.g. ge- luksbloemj. Ook ae aid. Haarlem heeft reeds een verzoek tot B. en W. ge richt, om toestemming tot liet houden van dezen bloemendag in Haarlem. VOLKS WEER BA AR HEID. Zaterdag a.s. zullen de afdeeling Haarlem, Zandvoort en Blojmendaal- Commando eene velddienstoefening Jiouden in de richting van Vogelen zang Te 8 uur nam. wordt daartoe ver zameld aan het station Overveen. Bij de oefening, die te middernacht zal eindigen, wordt van losse patronen jebru. k gemaakt. BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In de week van 8 tot en met 14 No vember zijn te Haarlem voorgekomen: 2 gevullcn van typhus en febris ty- 5)1 oï(lea. 4 gevallen van roodvonk -en ,v gevallen van dyphtherit's. JONKVROUWE DE LA SEIGLIèRE. De eerste opvoering van Jonkvrou- we de la Seiglière in den Schouwburg alhier had een enorm succes. De zaal was stampvol en het pub! iek opgeto gen. De heer Schiril heeft het stuk reeds uitvoerig besproken na de pre mière te Amsterdam, zoodat wij met deze korte inededeeling kunnen vol staan. Mot het oog op den grooten bijval heeft <ïe heer Royaards besloten, Zon dagmiddag met dit mooie stuk van Sandeau in Haarlem terug te komen. Uit de Rechtszaal DE EERSTE HAARLEMSCIIE VROUWELIJKE ADVOCAAT. Mejuffrouw Willekes Macdonald, sedert Mevrouw Prins—W'illekes Mac donald is de eerste Vrouwelijke ad vocaat in onze stad. We hadden er ous op gespitst, on zen lezers wal te kunnen vertellen van "haar debuut in de Rechtszaal dat naar men weet heden plaats ha.d; maar de deuren bleven dicht, want Mevrouw Prins pleitte t eerst in een kinderzaakje een diefstalle tje door een meisje die altijd met gesloten deuren worden behandeld. Als we wel ingelicht zijn, is 't bin nen kalm afgeloopen. De vice-presi dent heeft gewoon gezegd: ,,'t Woord is aan den verdediger", want „verde- d.ycr' is mannelijk en de wet leent 'zich nu eenmaal niet voor die mieu- werwetsche dingen als verdedigsters en ple.itsters. D.e woorden komen ook niet v'oor, noch in Siegenbeeksche, noch in de De-Vries-en-te-Wi.nkelsche spelling. ,,'t Woord is dus aan den verdedi ger": de Justitie handelt zonder aan zien des persoons, zoo tegenover den beklaagde, ais tegenover de Raads... vrouw van den cliënt. Zelf hebben we de Pleitster alleen even in de hal van 't Gerechtsgebouw gozien. We konden ons overtuigen, dat toga en bef haar net onflalteus kleed den en dat zij gracelijker het zwarte gew-oid droeg dan haar collega's, d e vaak omslobberd zijn door de plech tige rechtskleedij. De vrouwelijke Weledelgestrenge zag cr inderdaad gestreng uit. Mis schiet! deed dit meer de lorgnet, dan do toga. We hopen nog eens iels van de eloquentie van Mevrouw Mr. Prins- Wil iekes-Macdonald te vertellen, als wij haar eens zelf hebben hooren plei ten. De morgen g ng verder heen met een reeks van kinderzaakjes, niet voor des lezers oogen bestemd. Aanbesteding. Heden is door den Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Hol land. alhier, aanbesteed Het onderhoud van de Rijkshaven- vvorkon to Medemblik, gedurende de jaren 1912, 1913 en 1914, behoorende tot de havenwerken in Noord-Hol land. Raming f 1450 per jaar. Minste inschrijver J. W. Jansen, te Haarlem, 1358. Het onderhoud van de bodemdiepte in de Oosterbuiten haven, te Medem blik, gedurende de jaren 1912, 1913 en 1914,. behoorende tot de havenwerken 111 Nuord-Hollar.d. Raming 1700 per jaar. Minste inschrijver J. Lageveen, te Medemblik. 1249. Het verwerken van stortsteen tot vooiziening van het onderzeesch be loop der Holdersche Zeeworïng. Rqming 7500. Minste inschrijver J. de Vries, te Helder, 8480. Het onderhoud van de werken van het Krnbbegnt, te Enkhuizen, gedu rende de jaren 1912. 1913 en 1914. Raming f 3800 per jaar. Minste inschrijver J. Roemer, te Modcinblik. 3590. Ongeluk bij het spel. Aai ons bericht over het ongeluk, dat een tweetal jongens op den liar- mc-njonsweg bij 'l spel met cement- ringeu overkwam, dient hier nog toe gevoegd, dat D. v. M. niet verwond werd aan het hoofd, maar aan den linkervoet en het rechterscheenbeen, terwijl hij verder een schouderkneu zing opliep. Uit een ongesloten tim- merloods aan de Velserstraat is een bruine overjas ontvreemd, toebehoo- rende aan II. C. HAARLEMSCH MUZIEKKORPS. Wij kunnen thans iets meer over hel adres van den heer Kriens aan den Raad meedeelen. Bekend is het, dal hij in de laatste jaren met het korps wel artistiek, maar niet fi nancieel relukkig hooft gewerkt. Nu is in de naaste toekomst zeer onze ker, of en hoe het muziekkorps zal worden geëngageerd voor concerten in het Brongebouw, zoodat een jaar lij kscho post van inkomsten groot 4800 ernstig in gevaar is gebracht. Onder deze omstandigheden beeft de heer Kriens den Rand verzocht om een wuarborgsoin groot ƒ5000. opdat duarvan ©vientueele verliezen zullen worden gedekt. Hij is daartegenover bereid volkomen inzage te geven van boeken en b&talingsstaten. zoodat na mens of vanwege de gemeente con trole op den ~nng van zaken kan wor den uitgeoefend. Dit schijnt ons oen ernstige zaak, het request wijst op ©en nadeelige exploitatie, die wanneer geen steun ondervonden wordt wel oens tot ont binding van het korps zou kunnen leiden. Wij komen hierop nader terug. Zie vervolg Stadsnieuws onder laatste berichten. Uit de Omstreken OVERVEEN. Dinsdagavond hield de Tuin- on Boschbouw-Vereeniging voor Bloo me ndaal en Omstreken, in liet café 't Rooniihuis te Overveen, een onder linge tentoonstelling. Zeer veel schoons was ingezonden, 0. a. zeer •moode chrysanthemums, zware, mooi gevulde planten, groot van bloem. Een zeer mooie collectie was wel de groep Cyclamen persicum giganteuro, waaronder een dubbole variëteit, die zelden voorkomt. Ook de Adianthum Farleynse trok ken ieders aandacht, wat zij dan ook ten volle verdienden. Van de tegenwoordig zoo gezochte Begonia Glorie de Lorraine en Bar- ronne de Rotschild was «en mooie partij aanwezig. Verder waren er nog kleinbloemige en afgesneden Chrysanthemums, als mede een zeer aardige partij Cloxi- nia's (variëteit Fire King). Het was dan ook een heerlijk ge zicht, deze kinderen flora's in al hun ipracht te zien. Enkele leden kregen aJs prijs een keurig uitgevoerd diplo- Nadat door de leden nog ©nkele uren gezellig en nuttig doorgebracht waren, werd deze zeer goed geslaag de onderlinge tentoonstelling door den voorzitter gesloten. BLOEMENDAAL. Dc opbouw van den loren en de kerk te Binnenwijzend is gegund aan den heer D. van Kampen te Bloemcn- daal voor f 13.200. SCHOTEN. Vereeniging „Moederzorg". Reeds lang voor den aanvang was het zaaltje van den heer Staal al vol dames, 0111 op uitnoodiging van Moe derzorg"' het 2-jarie bestaan van die vereen, ging te komen herdenken. On geveer 8 1/4 uur opende mej. v. Wa- geningen, als presidente den feest avond, waarna werd begonnen met het programma. De heer en mevr. Vogel, de dames N. N. allen hebben hun best ge- dann, deze avond te doen sl3gen en zijn daar dan ook heel goed in ge slaagd, getuige het applaus na elk nummer. Nadat de presidente den da mes nog eens hel nut der vereeniging had duidelijk gemaakt en bekend maakte, dat aan den uitgang gecol lecteerd zou worden, werd deze wel geslaagde feestavond, nadat dank aan de medewerkenden was gebracht, gesloten. Scheepsbouw. Gisterenmiddag werd met goed ge volg van de werf Ncerlandia firma Gebr. Brouwer en v. Dijk alli er te water gelaten, een stalen kanaal- sch p, groot 400 ton, terwijl een zelf de schip aan deze werf ter aflevering gereed ligL Het is genaamd Albert I en gebouwd voor rekening dor firma Constant Plï lips. Verder zijn in aan bouw drie schepen, genaam Leopold, Anna en Tiodolite. Al deze schepen zijn voor Belg sche reken.ng, terwijl de firma nog in opdracht heeft een drietal schepen te bouwen voor Duii- sche rekening. Door een vergissing zijn twee ver schillende stukken in onze rubriek ..Schoten" in het voric nummer zon der eeuig© tU6schenruimte bij eikaar gevoegd. De scherpzinnige lezer zul al begre pen hebben, dat de noot onder liet raads\erslag eindigt metdie de curator in het faillissement-Meerman (mr. Sliilgenbcrg) heeft".... en dat daarna de beschouwing van onzen medewerker P. P. eerst aanvangt. HAARLEMMERMEER. Patrimonium. Naar wij vernemen zal in verband met de duurte der levensrniddelon door de gezamenlijke afdeelingen van Patrimofirom in deze gemeente en omgeving verzoeken gericht wor den aan de verschillende werkgevers op allerlei gebied, om een toeslag op het loon van de werklieden te geven, of althans op een of andere wijze daarin tegemoet te komen. Rare manieren. Twee werklieden, di© in een her berg aan den Ringdijk samen hadden zitten drinken, en reeds zeer onder den invloed van sterken drank ver keerden, kregen om het betalen van een borrel ruzie, /ij begaven zich naar buiten en werden daar handco meen. Het eindigde daarmee, dat de één zoo toegetakeld werd, dat zijn ge zicht bont en blauw zag en het bloed hem uit neus en mond liep. Nadat de vechtpartij was afgeloo pen. waschteu ze elkander af en gin gen ze, alsof er niets was voorgeval len, samen in de richting van hun kosthuis. Toen de arbeider K., in dionst bij de landbouwster, de wed. K., te Hoofddorp, van het land reed met oen geladen wagen bietenloof, geraakte het paard in de nabijheid der hoove op hol, waardoor K. van den wagen viel en de wielen over oen zijner han den ging, waardoor dat lichaamsdeel zwaar gewond is. Het zal tangen tijd duren, eer K. zijne werkzaamlucden kan verrichten. Binnenland DE DURE TIJD. De gemeenteraad van Amsterdam beeft gisteravond met 36 tegen 7 stem men aangenomen het voorstel van B. en W., om aan ambtenaren, beambten en werklieden in dienst der gemeente, wier salaris een bedrog van 1200 niet overtreft, in 4 termijnen een uitkee- rhig van 10 te verstrekken, vermeer derd met ƒ2 voor ieder tot het gezin bèhoorend kind beneden den leeftijd van 16 jaar, tol een maximum van 20 per gezin. Een voorstel om dc uitkecring vnn 10 op 20 gulden te brengen, werd ver worpen met 26 tegen 17 stemmen, en een voorstel om den toeslag voor kin deren op 3 te stellen, verworpen met 22 tegen 21 Stemmen. Een voorstel-Wibaut om een commis sie te benoemen, die een adres zou samenstellen aan de Tweede Kamer, tot tijdelijke schorsing der accijnzen, werd rnet 31 tegen 12 stemmen ver worpen. MANèGE INGESTORT. Even voor dat do rijvercewging „Pegasus" te Waspik haar oereniug zou beg.nnen in de manége, stortte dit gebouw in, gelukkig zonder per soonlijke ongelukken te veroorzaken. ONTEIGENING „UILENBURG" TE AMSTERDAM De voordracht van R. en W. betref fende onteigening van gronden en ge bouwen op „Uilenburg" eu vaststelling van het plan van bebouwir\g voor dat stadsgedeelte, werd gisteren door den Amsterdamschen Gemeenteraad goed gekeurd. EEN FAILLISSEMENT. De rechtbank te Amsterdam heeft gisteren den heer Edmund, directeur van Het Duitsche Tooneel, failliet verklaard. Uit inlichtingen, dour den heer Edmund verstrekt, mag volgens 't Hbld. worden afgeleid dat liet hier een particuliere aangelegenheid geldt en de exploitatie van Het Duitsche Tooncci er totaal buiten staat. KONINKLIJKE HOLLANDSCIIE LLOYD. Onder leiding van de Nederland- sche Handel-Maatschappij en de Twenlsche Bankvereen'ging B. W. Blijdenstain en Co. .s een combinatie gevormd, welke aan den Koninklijken Hollandschen Lloyd de middelen zal verschaffen voor den aanbouw van twee groote mailstoomers. Het ligt in de bedoek ng van den Koninklijken Hollandschen Uoyd do nieuw te bouwen schepen, ingericht voor het vervoer van c.rca 1800 passa giers en d;e, wal afmot ngen en snel heid betreft, in ieder opzicht gelijk worden aan de grootste en snelste cl e thans voor de vaart op Zuid-Anierika in aanbouw zijn, in 1913 in de vaart te brengen. Daarmede zal de Maatschappij in staat zijn haren passagïërsdlenst op Zuid-Amerika tot een geregelden 14- duagschen dienst uit te breiden. PLANTEN KEURINGEN. Te Amsterdam is een vergadering gehouden van de vaste-keuringscom- missic der Ned. Maatsch, voor tuin bouw en plantkunde. In behandeling kwam o.a. een voorstel van 't bestuur in 1912 weer een groote keuring te houden. Van de afdoelung Haarlem was een aanbod ingekomen voor een subsidie van f 100, zoo de groote keuring in Haarlem wordt gehouden, maar de vooratter geloofde, dal e'r veel voor te zeggen valt, de groote keuring nu eens met in Holland, maar in een an der deel des lauds Ie houden en be val daarvoFor Arnhem aan. Hierover-ontspon zich een langdu rige discuss e. De hoer Wezeienhurg uit Baarn voelde veel voor Arnhem, de heeren v. Nederhasselt. (Aerden- lioul), Voet (Overveen) en Polderdijk (Haarlem) pleitten voor Haarlem. Voorgesteld werd een voorjaarskeu ring in Haarlem en een najaa'rskcu- ring '.u Arnhem te houden. Ten slotte werd besloten dat het bestuur zich met de afdeelingen Arn hem en Haarlem in verbinding zal stellen on op het gunstigste aanbod zal ingaan. Is de animo groot genoeg en laat do kas het toe, dan zullen een groote voorjaars- en een groote najaarskou'ring worden georgani seerd. DE VISCH WORDT DUUR BETAALD. Met welk zwaar weer onze Noord- zoevisschers in de laatste weken te kampen gehad hebben, verneemt men in onze ri sschensdorpen thans tel kens woer als zij, die dezen zomer op oen haringlogger gevaren hebben, in hun gea 11 zijn weergekeerd. Te Urk kwamen o.a. terug de man nen, die gevaren hebben op den Em- der Logger no. 57. Deze was Zondag 5 Nov. drijvende beoosten Doggers- bank, toen een stortzee het schip zoo overstelpte, dat het aanvankelijk met rijzen wou. Buitengewoon lang ble ven de manschappen, d:e zich tijdig aan het een of ander vastgeklemd hadden, door de zee overdekt, en toen deze eindelijk was vervloeid en de logger dus weer bovendreef, bleek het zt( 1 lo zijn weggeslagen en één der opvarenden, de 20-jarige Jan Visser Fin., u'it Uvk, meegesleurd te wezen door de golven. NEDERLANDSCHE BANK. Naar vernomen wordt, hebben de heeren mr. N. P. van den Berg en mr. 11. P. G. Quack, onderscheiden lijk president en directeur van de Nederiandsche Bank, het voornemen ontslag uit hunne betrekkingen te vragen. BRANDEN. Gister is door de brandweer een zware b.nnenbiand gebluscht in .het perceel Coeiioomslraat hóek Czaa'r Peterstraat te Amsterdam, waar W. I'll. Rutgers een café heeft. De man was afwezig, de vrouw en een kind moesten .u haast vluchten, e\enzoo dc bovenbewoners. De slaapkamer en een gang brandden uit- De ocr- zaak is onbekend; verzekering dekt de schade. Sport en Wedstrijden VOETBAL. INTERNATIONALE WEDSTRIJDEN. De vereenigingen Sparta (Rotter dam) en 11. B. S. (Den llaag; zulJen waarschijnlijk beide met Kerstmis een tour naar Engeland ondernemen, om daar eenigo wedstrijden te spelen. 11. F. C. NAAR DUITSCHLAND. l Eerste elilai van 11. F. C. gaat weer eens ecu tour in Diutscidaud on dernemen. Voorloopig ziju reeds twee wedstrijden vastgesteld. Up Oude jaarsdag speelt 11. F. C. te kiel tegen de F. V. llulstein eu op Nieuwjaars dag te Hamburg tegen de Hamburger F K. 1858. VLIEGEN. F.EN SCHITTERENDE PASSAGIERSTOCHT. De aviateur Molia heeft met vier passugiers ©p een tweedekker Reims naar Mouzon gevlogen, wat een afstand is.van 110 K.M. Hij deedjKci|lk door er 1 uur 12 min. over. to effenen. BEAUMONT'S TOESTAND. De toestand van Beaumont geeft, schrijft het Ilbld., op het oogenbl k reden tot tevredenheid. Hij heeft geen koorts. Bovend.en hebben zich geen complicaties voorgedaan, zoodat de geneesheeren verwachten, dat Beau mont in een maand wel genezen zal zijn. WEER EEN SLACHTOFFER. Woensdagmorgen is op het vlieg- ld in Johannistiial de vlieger Pietschker doodgevallen. De 25-jarige man, die sedert hij in Augustus zijn getuigschrift als pilote verwierf, reeds naam gc-maakt had door mooie toch ten, verschillende prijzen won en en kele dagen geleden een reis maakte rondom Berlijn, steeg nu weer op in zijn Albutros-eéndekker. Binnen enke le minuten was hij 300 M. boog. Plot seling helde de machine naar links over en op hetzelfde oogenblik viel de ééndekker naar beneden. Toen het toestel ongeveer 30 M. van den grond verwijderd wus, werd Pietschker van zijn zetel geslingerd. De geneesheer, die onmiddellijk bij de hand was, kon ullee» nog den dood constateeren teil gevolge van een breuk van de rugge- graat. V\ aarscliijnlijk is een motor defect de oorzaak van het ongeluk. HOCKEY. DAMES HOCKEYBOND. Voor de competitie is Woensdag te Utrecht gespeeld tusschen de Utrecht- sctie dames en Victoria (Rotterdam). Utrecht won met niet minder dan 18—0. Pers Overzicht OVER 'T KIESRECHT. In verband met 't kiesrechtdebat in Tweede Kamer schrijft dc over zichtschrijver van 't Alg. Handels blad o.a. Wij leven onder de kieswet-Van Houten waartegen als grootste grief pleegt te worden aangevoerd, dat on der haar vigeur het overgroote deel der kiezers belastingkiezers zijn. Een gr.ef echter die zin had onder het Vroegere censuskiesrecht, omdat de hoogte van den census een min of meer plutocratisch karakter aan het kiesrecht gaf, doch d e thans z.nledig is geworden nu het belastingminiinum dat kiesrecht geeft, zóó laag is ge steld, dat elk gezeten werkman k e- ze'r kan zijn.., wanneer hij niet te vens belastingontduiker is. Met andere woorden: Vroeger was de belastinggrondslag van het kies recht een prïnoipieele, thans is hij louter een technische grondslag ge worden, gehandhaafd, in hoofdzaak, te'r vergemakkelijking van het opma ken der k ezerslijsten. Bovendien heeft de wet-Van Houten het groote voordeel dat zij den invloed van meer of minder relatieve welvaart tot uit- drukkng brengt (vandaar het ver schijnsel dat ten onrechte, als een „bevoordeeling" van het platteland ördt aangeduid). Maar vooral heeft deze wet een groot expans-.evermogen. Dit laatste is heden door den heer Troelstra dan ook toegegeven; in Am sterdam is, zoo zesde hij, van 1905 tot 1909 het aantal 25-jar.ge mannen met doch liet aantal kiezers met 14000 toegenomen. Hetzelfde had hij trou wens kunnen waarnemen ten opzich te van het geheele Rijk. In de jaren 1906 tot en met 1910 steeg de manne lijke bevolking met nog geen 6 het aantal kiezers daarentegen met rut ra 13 Het laatste aantal bedraagt thans 854539 tegen 609511 in 1901. Dat is een sijging van ongeveer 35 in tien jaar tijds. W'el een bewijs wat er in de wet-Vaü Houten nog zit... en er uit te halen is, wanneer alle lak- schen èn alle kleine belastingontdui kers er uit komen. Eén leemte echter heeft de wet-Van Houten. Een zeer groote. Zo laat geen vrouwen tot de stem bus toe. Maar dat verbiedt haar nu eenmaal de Grondwet. En tot aanvulling van die leemte zal gebruik dienen te worden ge maakt van de komende Grondwets herziening waarvoor een Staats commissie is benoemd. Wij hebben dus, wat de mannen be treft, een breed geschoeid, zeer elas tisch, gestadig en snel zich uitzettend kiesrecht dat zeker enkele gebreken heeft, doch gebreken die dan gemak kelijk door wetswijziging waren weg

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1911 | | pagina 1