missie de hoer De Koning, die er op
wees, lioe dit feest de sympathie liad
van heel Amsterdam. Voor spreker
vertegenwoordigde mevrouw Mann
met tiaar broer do essonoo dor Neder-
landsche tooneelspoelkunst. Als eon
tweede Sinterklaas deelde hij zijn ge
schenken uiteen reuzen krans, de
geheimzinnige, nooit ontbrekende en
veloppe. den Theo Mann—Bouwmees
ter-ring. die van geslacht op geslacht
zal overgaaf aan de beste tooneel-
speelstcr, opdat de naam van mevr.
Mann nooit vergeten worde, een oor
konde en het album met handteeke-
Uiugen.
En toen verscheen de man, zonder
wien een jubileum in den Stads
schouwburg niet denkbaar is Pa De
Leur. ..Niet alle feesten", sprak hij
ongeveer, „zijn even belangrijk, maar
wij voelen allen, dat dit h o t g r o o-
t e f e c s t is, omdat wij hierbij hul
digen onze eerste kunstenares. Dank
zij de bereidwilligheid van den Raad
van Beheer, kunnen ditmaal allo ar-
tisten aan uw feest deelnemen en gij
ziet ze dan ook allen om u heen. Wij
zijn zoo innig blij, omdat het van
daag Haar groote Dag is
dit was een zinspeling op een barer
laatste succesrollen want wij hou
den van je, omdat je zoo echt sympa
thiek bont, zoo'n goede confrateres en
zoo hoog eenvoudig I"
Even hartelijk en welgemeend was
de toespraak van mevr. Holtrop—
Van Gelder. „Wij glimmen van plci-
zier, nu wij het feest der feesten vie
ren. Wij bewonderen uw kloeken
werklust en uw werkkracht. Wij we
ten. dat uw weg niet altijd op rozen
ging, maar gij hebt nooit bij do pak
ken neergezeten. Als wij in het Noor
den zitten, 's morgens heel vroeg, op
eep donker station, wie klaagt er dan
nooit? Mevrouw Mann. Als wij heel
laat thuis komen, wie klnntrt er dan
nooit Mevrouw Mann. Wie dut er
nooit in den trein Mevrouw Mann.
Zij is ons een voorbeeld van werk
kracht en energie 1"
En onder oen donderend applaus
gaf zij haar kunstzuster den toonecl-
kus.
De heer .Ihr. A. W. G. van Riems
dijk bood daarna een oorkonde aan
namens alle tooneelsclirijvers van
Noord- en Zuid-Nedorland en voor
zoover wij hoorden, ontbrak or geen
een.
En daarop kwam voor de juhila-
resse misschien wel de grootste vor-
ïassing, een telegram, dat luidde
Mes plus sincèrcs félicilations.
SARAH BERNHARDT.
Er kwamen nog ontelbare bloemen
en kransen en telegrammen en mis
schien ook speeches, edoch, het was
10 minuten over twaalf go worden en
ik rekende uit, dat ik met een taxi
<nog juist den 1 au Is ten trein naar
Haarlem zou kunnen pakken. Ik heb
nog eens een vluchtigon blik gewor
pen op mevrouw Mann, die stralend
van geluk, met het telegram van haar
groote Fransohe kunstzuster in de
hand, daar op het tooncel stond, ik
heb nog éénmaal hartelijk mecgo-
sclireeuwd bravo 1 en toon ik evon
later in mijn taxi wegreed, had ik de
overtuiging, dat ik het mooiste en
hartelijkste tooneelfoost hart meege
maakt, dat in jaren in den Stads
schouwburg is gevierd geworden.
J. B. SCHUIL.
Koloniën
EEN THEEFABRIEK AFGEBRAND.
Telegrafisch bericht uit Java pis
ontvangen, dat de theefabriek van do
plantage „Santosa" (nabij Ban
doeng) door brand is vernield.
EEN SCHIP VERBRAND.
Te Makassar is het stoomschip Van
Nek verbrand. De schade bedraagt 7
ton aan het schip en 1 ton aan de la
ding. Er hadden geen persoonlijke
ongelukken plaats.
Gemengd Nieuws
EEN CYCLOON
heeft Wisconsin, Jowa en ll!ino:s ern
stig geteisterd. Vooral Illinois schijnt
zwaar bezocht te zijn. Het stadje Vir
ginia, van ongoveo'r tweeduizend z e-
len, is vrijwel geheel verwoest. De
storm ging vergezeld van een belang
rijke temperatuursverlagiïrg. De om
vang van de ramp is nog niet volko
men vast te stellen, maar blijkens de
tot dusver uit verschillende streken
ontvangen berichten, moeten meer
dan twintig menschen gedood zijn en
meer dan vijftig gewond, terwijl de
inatereele schade ver over een mll-
lioen dollars moet bedropen Men
vreest echter, dat het zal blijken, dat
deze cijfers nog veel te laag zijn en
dat het aantal slachtoffers belang
rijk grooter zal zijn.
Volgens een telegram uit Chicago
heeft ook de scheepvaart op de meren
ernstig geleden en zouden tal van
scheepsongelukken hebben plaats ge
had.
Vervolg Gemeenteraad
De VOORZITTER deelt mede. dat
zijn ingekomen
le. een verzoekschrilt van A. Ver-
berne, eervol ontslugun werkman aan
de Gemeentelichtfabrieken, om hem
pensioen te verlcenen krachtens art.
a lelt b. der Pensioeusverordcning
2e. een verzoekschrift van C. P. W.
Kriens, om hem voor den duur der
met hem ceslnten overeenkomst %n
met instandlu««dinR van het jaar-
lijksch subsidie aan Hnarlcm's Mu-
ziekkorps. t<>t een bedrag van ten
hoogste (5000 per jnnr te waarborgen
teren verlies;
R. dat ziin ingekomen
le een voorstel van B. en W. tot
va«tslellimr eencr 2c suppletoire bo-j
granting der gemeente, dienst 1911
2e. een amendement van de beieren
L. Modoo A. ninkema en H. \Vel-
«ennnr op bet voorstel b treffend© dep
bouw roner Hoo<»erc Bureerschool
met 3-jarieen cursus cn daaraan ver
bonden Handelsschool inct 2-jarigon
Cursus
(Te behandelen bij punt 5 van den
oproepingsbrief).
3e. een amendement van den heor
E. 11. Krcluge en een amendement van
den hoor Jhr. Mr. F. van Styrum, op
het voorstel van den lieer Mr. J. H.
Thiel e. a., inzake wijziging van de
verordening op de hoffing ©ener plaat
selijke directe belasting naar het in
komen
(Te behandelen bij punt 6 van den
oproepingsbrief.)
-Ie. oen verzoekschrift van de afd.
Haarlem van het Ned. Werkliedenver
bond „Patrimonium", om in de ver
ordening op do heffing eener plaatse
lijke directe belasting naar het inko
men het beginsel van kinderaftrek
neer te leegen
5e. verzoekschriften van verschil
lende vereenigingen, houdende betui
ging vun instemming met het ver
zoekschrift van de afd. Haarlem der
Soc.-Democratische Arbeiderspartij,
betreffende wijziging van de verorde
ning op de heffing eencr plaatselijke
directe belasting naar liet inkomen
6e. een verzoekschrift van B. A. Ko
per e. a.. geldoplialers aan de Ge
meente-lichtfabrieken, om hun vier
twee-Jaarliiksche verhoogingen van
1100 toe te kennen en ai zoo het maxi
mum hunner jaarwedde op 1100 te
brengen
7e. een verzoekschrift van G. Mooy,
teekonaar aan de Gemeente-lichtfa
brieken. om verbetering van de voor
hem vooreesteldc salarisregeling;
8e. een verzoekschrift van den Alge-
meonen Nederl. Opzichters- en Teeka-
nanrsbond om aan de technische
ambtenaren, die f2000 of minder ver
dienen, een toeslug op het salaris te
verloenen
9e. een verzoekschrift van liet be
stuur der kicsvereeniging „Liberale
Unie", betreffende de zorg voor het
voorbereidend onderwijs
(Tc l>ehandelen bij punt 8 van den
oproepingsbrief.
10e. <en voorstel van den heer J. L.
E. I. Breda Kleynenbcrg, inzake de
oplichting van gemeentelijke scholen
voor voorbereidend onderwijs
(Te behandelen bij punt 8 van den
oproepingsbrief.
C dat door den Commissaris der
Koningin aan E. .T. Kuyper, ontsla
gen agent van politie 4o klasse, ont
slag is verleend als buitengewoon ge
meenteveldwachter
d. dat B. on W. na overweging van
do desbetreffende opmerking van don
hoor E. Lovert, geen aanleiding heb
ben g-evorden, om voorstellen te doen
tot verhooging van het schoolgeld
voor de scholen voor Middelbaar On
derwijs
e. dat ter lezing is uedergelegd een
nota, houdende overzicht van den loop
der aan de II. IJ. S. M. verleend» con
cessie voor den aanleg van electrische
tramlijnen
f. dat B. en W. naar aanleiding van
een verzoek van het bestuur dor Ma-
riaalichtimr de kosten voor verpleging
van patiënten, die voor rekening der
geaneonte in dat gesticht verpleegd
worden, hebben verhoogd, nl. voor vol
wassenen tot 1,25 en voor kinderen
tot f 1 per >'ag en per patiënt
g. dot IJ. en IV. voorstellen om liet
Raadsbesluit van 1 Nov. j.l. no. 4,
houdende benoeming van mej. H.
Cats tot leerares aan do Avondschool
voor Handelsonderwijs, als data van
ingang dier benoeming te lezen in
plaats van 22 October 2 Nov. 1911
h. dut zijn ingekomen de geloofs
brief en verdere stukken, genoemd in
urt. 17 der Gemeentewet, betreffende
den lieer A. Elffers Jr., op 10 dezor
gekozen tot lid van den Gemeente
raad.
PUNT 5.
B. en W., voldoende aan de uitnoo-
diging van den Raad, komen weder
met een voorstel omtront den bouw
van een nieuwe H. B. S.-Handels-
school.
Het nieuwe plan is geheel gelijk aan
het oude, omdat de ingewonnen ad
viezen en besprekingen de wensche-
lijkheid hebben bewezen, dat de be
staande plannen gehandhaafd moeten
worden.
Het gevraagde crediet is f 245,000,
waarin begrepen zijn de kosten van
het meubllulr en van de huisvesting
der Burgeravondschool.
De hoeren L. Modoo, A. Rinkemn en
J. H. Welsenaar stellen voor te bepa
len. dat het crediet van f 245 000 voor
de H B. S.-Handelsschool znl verleend
wordenbehoudens nadere
goedkeuring der uitge
werkte plannen en tecke-
ningenvoordienbouw, door
den Raad.
Do hoer RINKF.MA zegt, dat de
Commissie van Openbare Werken dt
plan niet kent De Raad heeft ook
geen voorlichting gekregen. Vroeger
kreeg men die plannen, gevelteekenin-
gen cn berekeningen wel in de Com.
missie. Soms keurde de Comm. de
plannen ni et goed. Dat was onaange
naam. Maar toch meent spr. dat men
hiervan niet mag afw ijken. Men heeft
d1 e plannen altijd in de Comm. ge
had.
De heor LOOSJES knikt van neen.
De hoi-r RINKEMA: De heer Loos-
jes knikt van noen, n>aar dan weet
hij 't niet 'gelach).
Do lieer Rinkema wijst er op, dat
de heer Kteijnenberg van meening
is. dat het gebouw wel f 25.000 goed-
kooper kan worden. Mr. Thiel meen
de dit ook, maar alleen uit onder
wijskundig oogpunt
De heer Kleijnenberg wt 1de echter
uitsparen op 't gebouw. Om dit te be-
oordee'.en, moot men de plannen
kennen.
13b lieer Thijsscn had spr. ge
vraagd, of de Burgeravondschool wel
in het gebouw kon gemaakt worden,
maar spreker kon daarover geen n-
iichtingen geven, omdat hij de plan
nen niet kende.
Spreker ontkent, dat de Comm. to-
g«i de adviezen van den Dn-ecieur
van Openb. Werken ingaat.
Do Comm. werkt bovendien snel
de zaken af. De Voorzitter zal inis-
sohien zeggen, dat spr. voorbar g is.
Maar spr. wil zekerheid hebben, dat
do Raad voorgel clit zal worden.
Dc heer THIJSSEN bevestigt de
vraag aan den heer Rinkema ge
daan. Hij stelt die thans aan B. cn
W.
De heer MODOO brengt de geschie
denis van dit voorstel ter sprake.
Teen er onderwijskund'ge bezwar-n
werden gemaakt, zijn alle moge'ijke
Comm. gehoord, maar niet is de Com
missi geboord, die over den bouw
zelf moet oordeden. Men kan al.'e
respect hebben voor den Directeur
van .Openb. Werken, maar de Raad
os ï/et verantwoord 2 1/4 ton te vo-
toeren. alleen op de meedeoling van
een persoon, d.e zegt, dat zulk em
gebouw zooveel zal kosten.
Spr. herinnert er aan, dat de zaak
van liet Armenhuis weer gebed vol
gens de gewone orde van zaken be
handeld is.
Waarom doet men d.t nu met de
H. B. S.-Handelsschool niet? Men
zal geen aanmerkingen maken op
kleine dingen, als liet laten zakken
van een raam enz.
De heer KLEIJNENBERG heeft
van den heer Loosjes vernomen, dat
€n W- de plannen der H. B. S.-
Handelsschooi niet in de Comrn
van Openb. Werken zullen brengen.'
Spreker ,s er niet voör, dat men do
p.annen brengt in den Raad. Dan
komt men bij een college van 33 men-
schen, d.e niet allen \erstand hebben
van bouwkunde. Daar is hij dus to
gen, maty wel, wil spr. dat de G m-
miss e van Openb. Werken de plan
nen eerst eens onderzoekt.
Daarom is spr. voor aanhouding van
het punt.
De heer WELSENAAR her nnert
aan t spreekwoord „Wanneer ie
mand bouwen wil, moest men eigen
lijk tweemaal kunnen bouwen." Dat
houdt in, dat er altijd fouten worden
gemaakt en dus de plannen n et ge
noeg kunnen worden onderzocht.
Sjir. me riet op, dat de Comm. van
Openb. Werken zich nooit bez.g ge
houden heeft met het architectonische
gedeelte der plannen, doch alleen met
de mdeeling der gebouwen.
De plannen kwamen, misschien met
oou enkele uitzonden ng, bij de Com
missie.
De heer LASSCHUIT wil de plan
nen wel i.n den Raad hebben. Niet
allen zijn ondeskundig. Spr. weet er
wel wat van af.
De heer LOOSJES vindt de zaak
eenvoudig. Tegeu het behandelen dei-
plannen in de Comm. van Openb.
Werken zou geen bezwaar zijn. wan
neer de Comm. alleen de bedoeling
had om de bestekken na te gaan,
maar wel, wanneer de Comm. na 't
onderzoek voorstellen zou willen
doen anii den Raad, om de bestekken
te wijzigen.
Daarvoor is 't nu geen tijd meeir.
Kr s tijd genoeg geweest, ook in de
laatste zittuig, toen de moLe-Van
Styrum aan de orde kwam.
Spr. wijst op deu plattegrond. D e
acht hij wel voldoende. Met do H. B.
S. 5-ja'r. cursus, met de M. U. L. O.-
school no. 1 is 't op dezolfdo inunier
gegaan, als met deze H. B. S.- Han
delsschool. Is dat zoo vorkoord uit
gevallen?
Spreker houdt pertinent vol, dat
de Comm. van Openb. Werken met
heeft gezien do plannen van de H.
B. S. 5-jar. cursus en de M. U. L. O.
school no. 1.
De Comm. krijgt wel de plannen
bij verbouw, niet bij n.euw bouw.
De hoer RINKEMA houdt vol, dat 't
noodig is, dat de plannen nog iu don
Raad komen. De vrees van den heet
Kleijnenberg, dat de ondeskund ge
Raadsleden met klenigheden zullen
komen aandragen, zal niet verwezen
lijkt worden. Dat is nog noo-'t ge
beurd. Het plan van het Armenhuis
ging er in deu Raad zonder beraad
slaging door. Spr. zegt, dat men
evenmin oon bedrag zal beschikbaar
stellen voor oen architect, om een vil
la te bouwen, zonder te weten, wat
men voor dat geld zou krijgen. Voor
de Raadsleden is 't pl.cht, dat men
weet, wat men voor iLe 2 1/4 ton
Krijgt. Nu weet men bijna n.eis. Men
heeft een plattegrond, maar men weet
niet hoe 't gebouw wordt. Men weet
bv. met of 't gebouw niet te luxueus
wordt
De heer MODOO merkt op, dat hij
bezwaar heeft gemaakt legen den
monumentalen ingang, die toch niet
gebruikt wordt.
Op dat bezwaar heeft dc heer Loos-
jes hem geen antwoord gegeven.
De heer SPUOR is ter vergadering
gekomen.
De heer KLEYNENBERG schaart
zich thans aan de zijde van de voor
stellers, omdat het z. i. niet aangaat
de historische lijn te verbreken. Het
gaat niet aan, nu te zeggen, dat men
vroeger de plannen ook niet gaf, het
geen de Commissieleden betwisten.
De heer LOOSJES vraagt wat het
standpunt der Commissie nu eigenlijk
is. Zal men nu nog voorstellen, om
t bestek of den plaitengrond tc wij
zigen. ais men deze bestudeerd heeft
Spreker herinnert er aan. dat een
voorstel-Van den Beig, om'de plan-
ren van de H. B. S. met 5-jarigon
cursus no? iu den Raad te brengen,
indertijd zi|n afgestemd. De heer .Mo
doo vergeleek het bouwen van een
mooie deur, die niet gebruikt wordt,
bij een boerenmanier. Maar dat doen
van den boer is niet zoo vreemd, als
dc heer .Modoo wel denkt. Want 't is
inderdaad onverstandig, om al de mei
den en knechts door de hoofddeur te
laten gaan. Want dan wordt d© ves
tibule vuil Zoo is 't ook met de II. B.
S.-Handelsschool
Men kan de honderden fietsen niet
trup-op, trap-af, en door de vestibule
laten gaan. Men iaat haar de poort
doorgaan. Die poort heeft nog een
paedag<«gisch voordeel. De leerlingen
hoeven met voor de poort te blijven
staan, tot de bel gaat. maar zij kun
nen reeds in d& poort wachten.
De hoer MODOO is 't nu eens met
net maken van de poort. Maar niet is
m> t er mee eens. dat zulk een kost
bare hoofddeur wordt aangebracht,
daar die toch niet wordt gebruikt
Voor dc kosten van de hoofddeur
a li de 5-jarige II. B. S. had men een
woning kunnen bouwen.
L>c heer THIJSSEN vraagt nogmaals
of het bijeenbrengen van Burg. Avond
school en H. B. S.-Handelsschool geen
aanleiding zul geven lot moeilijkhe-
den.
De lieer LOOSJES antwoordt, dat
de genomen proef gunstige resultaten
Beeft gehad.
Het amendement-Mode o c s. wordt
met 22 tegen 7 stemmen aangenomen.
Vóór waren de beeren Van de Kamp,
isser. Schram, Seigoette, Bregouje,
Loomeijer Weyland. 'J immer, Slm-
genberg, Van ltossuin. Levert, Kley-
uenberg, Van den Berg. Thijssen, V. il-
kens, iviereus, Thiel, Spoor. Modoo,
Welsonaar. Lusschuit en Rinkema.
De plannen worden du» nog nader
in den Raad behnndold. Het gevraag
de bedrag van /245.<XJ0 wordt thans
toegestaan.
PUNT C.
(Verplichte aangifte van het inko
men voor de berekening van den
Hoofd. Omslag).
De VOORZITTER deelt mede, dot de
ingekomen amendementen niet alle
behoorlijk door B. en VN', konden on
derzocht worden. Daarom stellen B.
en W. voor dit punt aan te houden
Dc aangifte zal neg niet verplicht ge
steld worden in de eerstvolgende Bc-
schrijvingsbiljetten.
Het voorstel wordt aangehouden.
PUNT 7.
B. en W. stellen den Raad voor, om
aan liet onderwijs aan den vervolgcur
sus der Burgeravondschool, behalve
iu cWtro-tnrhniek en werktuigkunde,
bij wijze v in proef, onderwijs in do
bouwkunde te geven, waarmode zoo
wel de inspecteur van het middelbaar
onderwijs, als dc plaatselijke com
missie. blilkcns hun adviezen, zich
kuunen veroenigen. De kosten worden
geraamd op f600 per cursus, zijnde 8
uur ad. 75.
De heer RINKEMA vraagt of men
den cursus in eloctrotecliuiek zal
handhaven. De cursus in bouwkunde
hoort meer thuis aan een vakschool,
niet aun dc Burg. Avondschool. Spre
ker zal er niet tegen stemmen, omdat
hij den cursus in 't belang dor bouw
kunde acht.
De beer I.OOSJES antwoordt, dat
de cursus in elertrotechnick pas aan
den ga*." is. Spreker verdedigt verder
den nieuwen cursus.
Het voorstel van B. en NV. wordt
aangenomen.
PUNT 8.
Bij de ontwerp-bcgrooting voor
1911 werd voorgesteld den post 190
uit te trekken op f 1.—, omdat het
Collogo voornemens was, een voorstel
te doen tot invoering van voorberei
dend onderwijs.
De Raad besloot echter, 26 October
1910, gameiden post „pro memorie"
uit te trekken en B. en W. uit te nm-
digen, den Rnnd voor te lichten om
trent de wenschelijklicid tot stichting
vnn scholen van voorbereidend on
derwijs.
Wanneer men het groot aantal par
ticuliere bewaarscholen in doze ge
meente in aanmerking neemt, achten
B. on W. die wenschelijkheid wel
aanwezig.
Al deze scholen worden door ruim
2000 kinderen bezocht. Dut daarmede
nog niet in de behooflo voorzien
wordt,-valt af te leiden uit de omstan
digheid. dat er in dc gemeente meer
dan 4000 kinderen ziin, die voor het
genieten van voorbereidend onderwijs
in de termen vallen.
Do wonschei ij kbeid van dat ouder
wijs in hot algemeen moet worden
toegestemd, wijl er een grondslag
mode gelegd wordt voor het onder
richt aan de lagere scholen.
De meerderheid van B. en W. stelde
zich devraag of 't particulier initiatief
dat tot heden alleen en op loffeliike
wijze voor liet voorbereidend- (of be
waarschool-) onderwijs zorgde, niet
langer bij machte was sreblokem, om
te blijven voorzien in de behoefte aan
dat onderwijs, ook nl mocht d»e lx*-
hoefto gaandeweg toegenomen zijn.
Die vraag achtte zij ontkennend ,e
moeten beantwoorden, al zou, voor
een tegenovergestelde meemoe, gewe
zen kunnen worden op het verzock-
scluuft van de Commissie uit don
Kerkeraad der Ned. Hervormde Ge
meente alhier, van 17 Juli 1910, waar
bij voor een tweetal harer bewaar
scholen financïeele steun gevraagd
werd. B. en W. herinneren er echter
aau, dat genoemd verzoekschrift, in
de zitting van 3 Augustus daaraan
volgende, zonder hoofdelijke -tem
ming werd afgewezen.
In de tweede plaats kan men zich
do vraag stellen: Zou het gemeentebe-
stuur-zèlf het voorbcr. onderwijs niet
tot een voorwerp van zijn zorgen kie
zen. en tot het oprichten van open
bare scholen of klassen voor dat on-
ikirw ijs overgaan
Ook die t raag is door liet College
onder de oogen gezien, doch, na am
pele overweging nieenen B. en NV.,
den Raad het besluit daartoe voorloo-
pig te moeten ontraden.
Voornamelijk op grond van de kos
ten.
Zij hebbeu daarbij voorts nog over
wogen, dat van een wensch of be
geerte van belanghebbende ouders.
|om het voorbereidend onderwijs tc
|doen geven aan gemeente-scholen,
nog niet is gebleken, alsmede, dat
van invoering van openbaar voorbe-
reidend onderwijs subsidiecring van
dc bijzondere scholen een noodwea-
:dig gevolg zal zijn. weshalve van de
gemeente oji tweeërlei wijze nieuwe
en drukkende uitguven zouden wor
den gevergd.
Dp deze gronden heeft de meerder
heid van het College van B. en NV.
gemeend, te moeten vooistelten, den
post ook nog voor 1912 „pro memo
rie" te ramen.
De minderheid is evenwel van mee
ning, dat de heide argumenten, die
de meerderheid aanvoert, een princi-
pieele verandering van zienswijze
van het College van R. cn NV. in zake
het openbaar voorbereidend ander
wijs, niet wettigen. Immers, dat de
evontueelo bemoeiing van de gemeen
te met hot voorbereidend ouderwijs
gel'lelijke offers zal vragen is dit jaar
enen waar als het dat verloden jaar
was. Alle genieentezorg kost geld en
de vraag ia dus maar. of het gold
goed. besteed is. En dat liet goed be
steed aal zijn voor liet voorboreiden.l
onderwijs ln onze gemeente, Is vol
gens de minderheid, aan geen twijfel
onderhevig. NVant het is toch niet de
vraag of het particulier initiatief, dat
tot heden alleen voor het voorberei-
dend onderwijs zorgde, niet langer
bij machte is gebleken om te blijven
voorzien in liet onderwijs, zooals de
meerderheid meent, maar het >s de
vraag, of dat particulier initiatief er
zoodanig in voorziet, dat ket voorbe
reidend onderwijs goed. in alle op
zichten goed en op de hoogte van den
tijd genoemd mag worden. Dat nu
betwijfelt de minderheid ten zeerste.
Zij zou dus wenschffn, dat op de
begrooting voor 1912 de post uitge
trokken wordt op f 1.—, opdat aan
B. en NV. de uitnoodig.ng gereld zal
kannen worden, nadere voorstellen
betreffende het voorbereidend onder
wijs bij den Raad in te dieren.
Het bestuur der vereeniging van
Hoofden van Scholen in Nederland,
afd. Haarlem deelt den Raad in een
ad ree mede, dat zij van meening is,
dat goed ingerichte bewaarscholen
van groot belang zijn voor de kinde
ren van ouders, die, om welke reden
ook, n et voor hun kinderen kunnen
zorgen. Het verzoekt den Raad eer
biedig, maatregelen te nemen, waar
door die scholen in deze gemeente
worden gesticht en ingericht over
eenkomstig de eischen, die daaraan
tegenwoordig worden gesteld.
De heer KLEYNENBERG stelt voor
B. en NV. uit te uoodigcu, 0111 te ko
men met Dlannen tot inrichting van
Gemeentelijke Voorber. scholen. Spre
ker bepleit het nut dezer scholen voor
de Lagere school. Nu kunnen vele leer
lingen der Lagere school het eerste
half jaar niets leeren, omdat zij geen
voorbereiding hebben gehad. Daarin
voorzien de Gemeentel. Voorbereid,
scholen, dio spreker zou willen noe-
mon Scholen ter voorbereiding tot de
Lagere School. Spreker hoeft het
oordeel van den lieer Van der Ley
ingewonnen. Deze zcide„De Raad
heeft een ooging gedaan om 't Lager
onderwijs meer vruchten te doen dra
gen door de zevende klasse iu te voe
ren. Geheel volmaken zou de Raad dit
onderwijs door Voorber. scholen in te
richten." Spreker schakelt uit de
kwestie van subsidieeren van bijzon
dere voorber. scholen.
De heor TJEENK WILLINK wil de
zaak --'aten aan het Rijk. In de
Regeeringscolleges is de schoolstrijd
al lang uitgestreden. Door Gem. Voor
ber. scholen in te richten, zou men
den schoolstrijd in den Raad brengen.
Voorloop)^ wil spreker het particulier
initiatief de scholen laten beboeren en
volstaan met 't goven van subsidie.
Do heer LASSCHUIT is niet over
tuigd, dat de Gemeente dergelijke
scholen stichten moet De ouders der
kinderen hebben daarvan niets doen
blijken.
Spr. verdedigt de bijzondere be
waarscholen tegen de gedane aauval-
len. lir is onlangs een bijzondere on
derwijzeres benoemd bij 't openbaar
voorber. onderwijs. F.r kan wel iets
mankeeren aan de Christ, bewaar
scholen. maar dat zal ook wel 't geval
zijn bij de openbare scholen. Spreker
wijst ook op de kosten.
Spr. is wel verheugd over de aan de
ordestelling van dit onderwerp, om
dat dit ten goede zal komen aan de
bijzondere bewaarscholen.
De .lieer VAN DEN BERG is tegen
het voorstel, uit hygiënisch en finan
cieel oogpunt. Bewaarscholen zijn een
noodzakelijk kwaad, die de versprei
ding van de kinderziekten op haar re
kening hebben. In meer gegoede krin-
iii men genoegzaam doen voor
de opvoeding en ontwikkeling van het
jonge kind. De bewaarscholen moeten
dan voorzien in de behoeften der min-
dergegoeden. Spreker wijst ook op de
geldelijke offer5:, die de inrichting dei-
scholen zal vorderen.
Du heer SCHRAM bestrijdt den
heer Van den Berg. In de kapitalisti
sche maaischimnii blijft het geldelijk
bezwaar altijd bestaan. In góed-inge
richte Gemeentelijke scholen zullen de
kinderen minder last van kinderziek
ten hebban. De scholen behoeden de
kindertjes voor het verblijf in onge
zonde woningen en op verkeerde
plaatsen Snreker \vii«t on 't gunstige
oordeel van den Districts-schoolopzle-
nar. Dr. Gunning, en van den heer
Van der Ley omtrent het Voorber. on
derwijs.
H.iarlem heeft in dit opzicht een
achterstand, dien men echter inhalen
kan.
De heer RINKEMA is op zuiver
financieel» grol den tegen Iset denk
beeld van den heer Kleynenberg.
Men kan niet volstaan met één
school. De kosten zullen over een
jaar of drie wel f 40.000 en nog meer
per jaar bedragen.
Spreker gelooft, dat. als men oen
kapitalistische gemeente had de
heer Schram sprak over een kapital
maatschappij ieder voor inrichting
van dergelijke scholen zou zijn. Maar
mi dat niet het geval is, kan men
het geld nog wel 1 veter besteden dan
voor voorbereidend© scholen.
Re heer LOOMEYER is een voor
stander van voorbereidende scholen
Hij heeft indertijd een voorstei-Das-
achuit gesteund, om het bijzonder
voorbereidend onderwijs ie rubsi-
diocren. Hij herinnert aan de verga
dering van de Vereeniging van Hoof
den van Scholen, waar de heer Kloe
ke het den inleider bestreed, dat het
eerste half juar in de lagere school
verloren zou zijn voor bet onderwijs,
door gebrek aan voorbereiding.
Spreker is nog niet overtuigd, dat
de zaak op het oogenblik al zoo noo
dig is.
De heer VAN DEN BERG zegt, in
antwoord aan den heer Schram, dat
men de kinderen van 3 tot G jaar
vrij moet laten spelen. Dan hebben
zij gelegenheid genoeg, om hun zin
tuigen te ontwikkelen
De heer I.OOSJES. de minderheid
In het collego van B. en NV., is voor
het voorbereidend onderwijs. Een
vau de aangenaamste plichten van
spreker is geweest, om dc zevende
klasse aau de lagere scholen van
sprekor's voorganger in te richten.
Daardoor wordt de lAgere school
naar boven afgerond. Spreker zou
gaarne de lagere school naar bene
den afronden. Dat doen de voorberei
dende scholen. Spreker komt er te
gen op. dat do heer Van den Berg
meent, dat de kinderen op de vooi
bereidende scholen altijd maar op
nanken zitten. Juist zijn spel en han
denarbeid hoofdzaak De scholen zul
len wel oeu 30.1XMJ kosten. Maar nu
nog niet, ook. met over twee of drie
jaar, doch over zus of tic-a jaar, want
men zal vijf schoolgebouwen moeten
stichten.
De heer MODOO siuit zich bij deu
lieer Van den Berg aan. He; kind
moet vrij en ongedwongen leven, on
der moeders leiduig, zoolang nel
kan. Zelfs zijn er onderwijs-auion-
teiten, die deu ze»ju:
te vroeg achten voor de kindereu, om
ter school te gaan. Spreker is wél
vóór verlenging van deu schooltijd
naar boven, maar niet voor verkin-
ging naar beneden.
Spreker is het dus eens ïuui oe
meerderheid van B en V. maar
niet op grond van liet kostenbezwuar.
Spreker zou het een schande achten,
als hij daarom iels zou d- >_:i, wat tot
nadeel der kinderen strekte.
De heer BKEGOXJE is lx-t melden
heer Modoo eens De inrichting der
voorbereidende scholen is niet zoo,
als de geest is, die in 't volk leeft.
Het volk ziet niets anders in die
scholen, dan het bewaren d?r kinde
ren. De scholen moeten alleen diuiieu
voor de ouders, wier kinderen hun
tot last zijn. Daarom acht spreker
zich niet verantwoord, voor deze
scholen zulk een groot bedrag uit te
geven
De heer SCHRAM zegt, dat de voor
bereidende scholen in de eerste
plaats schooltuinen ziin. Van h.t
ziften op bankjes is dus geen sprak?
Meer.gegoeden laten hunne kinderen
f ró hel -onderw i i s geven
Spreker verdedigt erder het voor
stel van den h©er Kleynenberg.
De heer THIEL motiveert zün «(©m
vóór het voorstel-Kleynenlx-rg. El
ders zijn die scholen wel in gericht
Sprekor wijst op het nut \an deze
scholer- vo©r het - -"-her-
denvijs
Spreker betreurt het. dat niet in
gewonnen zijn de adviezen der Plaat
selijke Schoolcommissie en van het
Schooltoezicht. Deze adviezen zouden
ongetwijfeld gunstig zijn, evenals 'ie;
vermelde advies van den heer N in
De heer KLEYNENBERG heeft wel
gedacht, dat zijn voorstel niet wel
sympathie zou vinden, maar niet van
zijn huurlieden Rinkema en I.oo-
ineyer en nog minder \an de heoren
Modoo en Brogonje. De hygiënische
toestand op de voorbereidende scho
len te Amsterdam en Botterdam -s
zeer goed. Spreker pleit voor do
stichting van de scholon op grond
van de waarde dier scholen voor het
lager onderwijs. Vergelijking tus-
schen de leerlingen der scholen v in
de heeren Jansen en Saeys kan dn/le
lijk het verschil doen zieni tusschen
leerlingen uit ontwikkeld© en min
der-onwfikkelde omgeving.
De VOORZITTER zegt, dat hel eo-
heele College van B. en W. vóór
voorbereidend onderwijs is. M'eo© d»
groote uitgaven maakten, dat men
niet kon komen met voorstellen. Spre
ker is het niet met den hoer Modoo
eens, dit de kindoren op do voorbe
reidende scholen g°en bl: de ieugrt
zouden kunnen hohbe-n.
Den hoer VAN DF.N RF.RO u it
voor den derden keer het woord ver
leend. De heer Van deu Berg zegt,
dat de hoer Kleynenberg hem ver
keerd moet verstaan hebben. Spre
ker heeft het niet gehad over do
slechte hygiënische inrichting der
scholen, maar daarover, dat het bij
eenbrengen van kleine kinderen aan
leiding geefl tot het verspreiden van
kinderziekten.
De beraadslagingen worden geslo.
ten.
Het voorstel-Kleynenberg wurdt
met 20 tegen 9 stemmen verwor
pen.
Vóór de heeren Schram, Timmer,
Slingenborg, Kleynenberg, Merens,
L o osjes, Schreuders, Thiel en Spoor.
PUNT 9.
B. en NV. stellen den Raad voor. een
bedrag van f 81,000 te hunner beschik
king te stellen ter verbetering v in
den verkeerstoeetand bij' dc Amstcr-
damsche Poort volgens liet gewijzigd
plan van deu directeur vnn Openhare
Werken, met uitzondering van het
aanbrengen var. een nieuwe brug in
het verleng ;.e van den doorgang van
do Amsterdamsc-he P°ort inplaats van
de te sloopen b©ftnande brng.
B. en NV h*hboo ab-orens dit nd-
v'es te goven, ook hot gewiiz.igd voor
stel van bet raadslid den heer J B.
Lrsschuit gedateerd van 13 December
1910) in beschouwing genomen, en
hebben doarteeen bez^'T (niettegen
staande erin een croftore weebreed'e
wordt voorgesteld dan in het eerste
plan) met het oog op den tc verwach
ten toestand van verkeer in beide rich
tingen aan l>eide zijden Ook verzetten
de belangen van het Hoogheemraad
schap Rijnland zich tegen s heeren
Lasschuit's plannen.
Eenvoudig en logisch schiïnt het B.
en \V. alleen, de heide richtingen van
het tram- cn ander njverkeer naast
elkand-.-r f© brengen en hof voetgan
gersverkeer daarlangs te leiden, zoo
als algemeen met moderne wegen is
geschied.
Aan het denkbeeld, dat aan het
plan van den directeur van Openbare
NVerken ten grondslag ligt. geren B.
en NV daarom dc voorkéur en zij heb
ben. hoewel noode. hun voorstel in
dier votge gewijzigd, dat de br.ig in
het verlengde van den doorgang van
dc poort wordt weggelaten. Een min
derheid in het college blijft evenwel
van t irdeeL dat de Poort ais zoodanie
behoort te blijven bestaan.
NVordt aangehouden wegens 't ge
vorderde uur
De heer BREGONJE vraagt in ver
hand met een courantenbericht, om
de plannen met lichtbeelden door des
kundigen t© doen demonstreeren in
een vergadering van de Burgerij, om
dat de ingezetenen veel belang in do«
kwestie stellen.
Do VOORZITTER gelooft niet. dal
dit \erroek voor inwilliging vatbaar
is. De zaak is uu bij den Raad in be
handeling.
PUNT 10.
B. en NV. stellen den Raad voor. der
firma Gonnermann Co.. alhier, eon
stuk grond, groot 15 rierk. M.. gele
den aan de Frie6clie Varkenmarkt, le.
gen f0.40 nor vierk. M.. te verhuren
voor den tijd vnn 5 Jaar. die geacht
