NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
29e Jaargang. No. 8726
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1911 P
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN A D V E R T E N TI N:
per drie maanden: U'fN ^jfF Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem ƒ1.20 -» Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der BiJ Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) 1.30 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels. 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland1.65 50 Cls- voor 3 Plaatsingen a contant.
OeïHusheertf Zondagsblad, "voor Haarlem' 0.37'i Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post 0.45 In(ercommunaalTeIefoonnuninierderRedaclie600enderAdminIs£ratie724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames^van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd liet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
Buitenlandsch Overzicht
Deoorlogtusschen Italië enTurkije
Het is nu zeksr dat de Italianen bij Tripolis een overwinning
behaald bebben. De Turken en Arabieren moestenterugtrekken
Lijken van italiaansche strijders zijn gruwellik verminkt. Zijn
italiaansche gevangenen levend begraven 't Rende kruis
door de Turken beschoten
De -uropeesche politiek. De ruzie tusschen Engelsebeen
Duitscbe diplomaten. De pot verwijt den ketel...
De revolutie in China. De revolutionairen winnen steeds
meer veld. Een ontwerp voor een urondwet.
Rog meer bijzonderheden ever
't groote gevecht van Zondag,
Over Uit gevecht komen steeds meer
bijzonderheden. De al gemeen e voor-
waavtsche beweging zoo seint do
oorlogscorrespondent der Times
is
EEN BESLIST SUCCES VOOR
ÏTALlë,
want het doel van het gevecht, de be
zetting van Mesri en het dorp Henni
(beide punten gelegen voor hot Zuid-
Oostfront van de vesting Tripolis) is
bereikt. Turkeii en Arabieren hebben
zich uit die lijti moeten terugtrokken.
Hot Italiaanscheoptreden was
reeds dagen lang voorbereid. Zater
dagavond was alles voor den op-
xnarsch gereed, zoodat Zondagoch
tend in de vroegte'de troepen opruk
ten. Al spoedig bleek, dat do vijaitd,
blijkbaar gewaarschuwd, op zijn post
was.
Bersaglievi en grenadiers rukten in
hreedo linie en met sterk aangesloten
nfdoeling dóór de öasc voorwaarts,
cn moesten, toen zij het dorp Ijlenni
naderden,
IN EEN STRIJD MET 'T BLANKE
WAPEN T TERREIN VOET
VOOR VOET VEROVEREN.
Deze operatic, waarbij voii voorttrek
kende beweging geen sprake was,
bleek zeer bezwaarlijk de huizen,
walletjes cu tuinen moesten één voor
één genomen worden. Om vier uur
's middags (de troeocn waren reeds
's morgens om 5 uur aangetreden)
was het dorp Henni in hot bezit der
Italianen.
Onder deze bedrijven hadden drie
regimenten infanterie, met een regi
ment cavalerie, een omvattende be
weging gemaakt 'op den Italiaan-
schcn rechtervleugel. Na een hevig
gevecht, dat vooral tusschen 9 cn 10
uur uiterst verwoed was, slaagde de
ze afdeoling er in, baar opdracht te'
vervullen, namelijk
dat, den 2Gsten October door de Ita
lianen opgeblazen door de Tugken
wel weer zoo goed en zoo kwaad uls
het ging, in staat van verdediging
zal zijn gebracht.
Inmiddels had een brigade infante
rie van 1 1/2 regiment een beweging
uitgevoerd in de richting van de oase
Ain-Zaro, zuidelijk van de Tripoli-
taanschc oase, teneinde geregelde
Turkscho troepen, die zich daar in
het terrein hadden gekampeerd, te
verdrijven, en hen tevens te beletten
hulp te verleenen bij dc verdediging
van de lijn Henni-Mesri. f
Do correspondent vertelt, dat deze
colonne mn 2 uur 's middags achter
de duinen uit het gezicht verdween,
om tegen 1 uur terug-te keeren in
haar stellingen, na een marsch dooi
de woestijn, waarbij zij niet aange
vallen werd. Maar om -4 uur werd de
bewoging, nadat do Turksche artille
rie naar Ain-Zara was teruggetrok
ken, herhaald, ditmaal ondersteund
d'.or Italiaansche artillerie, welke in
het veroverde Mesri in stelling was
gekomen.
Om 5 uur zweeg de artillerie en
was het gevecht geëindigd.
De journalist deelt dan nog mede,
dat hij met eigen oogen gezien heeft,
d,ut de
MUZELMANNEN HERHAALDELIJK
VUURDEN OP DE AMBULANCE
WAGENS VAN HET ROODE
KRUIS,
waardoor drie officieren van gezond
heid gewond werden, terwijl een
reeds gekwetste nog een schotwond
kreeg. (Men vergete hierbij niet, dat
alles zich qfspeclde op een beperkt
en veelal bedekt terrein, zoodat de
opzet nog niet bewezen .is. Red.
II.'s.D.).
Heden komt een telegram uit Kon-
stantinopel, waarin medegedeeld
wordt, dat
DE TURKSCHE COMMANDANT ER
KENT, DAT HIJ MET Z'N LEGER
MOEST TERUGTREKKEN,
en dat dc Italianen lot het dorp Hén.
ni waven .doorgedrongen.
Dit is dus een fett geworden 1
Maar volgens het Turksche tele
gram hebben de Turken en Arabie
ren, vergeleken met de Italianen,
slechts geringe verliezen geleden.
Het relaas, dat een andero oorlogs
correspondent van het gevecht geeft,
eindigt met de mededeeling, dat de
Italiaansche troepen in do veroverde
stellingen bleven, en' onmiddellijk
aan den arbeid togen, om deze krach
tig te bevestigen. Uit hot feit, dat Ita
liaansche artillerie de beweging te
gen Ain-Zara uit het fori Mesri kon
steunen, mag men afleiden, dat de
Italianen er op uit zijn geweest, te
zorgen, in staat te zijn dadelijk een
mogelijkcn tegenaanval het hoofd te
bieden.
Uit latere telegrammen blijkt, dat
de Turken inderdaad zoowel 'snachts
als overdaa getracht hebben de Ita
lianen, vóór dezen do stellingen te
sterk hadden kunnen maken, er uit
te werpen. Deze
GEVECHTEN
duren nog voort.
Stagen do Turken er niet in, de
Italianen terug tc dringen, dan moe
ten zij er op bedacht zijn, een spoe
dig voorwaarts dringen der Italia
nen in de richting van Ain-Zara te
gen te gaan. Met hoeveel man de Ita
lianen deze overwinning bevochten
hebben, is nog niet precies bekend,
evenmin als het cijfer der dooden en
gekwetsten.
Ook
BIJ BENGHASI IS WEER
GEVOCHTEN;
do Turken en Arabieren werden te
ruggeslagen. Do Italianen hadden 12
dooden en 30 gewonden.
Turksche gruwelen.
Dit Italiaansche bron wordt' ge
meld
Generaal Forza, met officieren en
journalisten, die do plaatsen hebben
bezocht en eon verkenning dedon,
hebben
28 VREESELIJK VERMINKTE LIJ
KEN VAN ITALIAANSCHE
SOLDATEN GEVONDEN.
gevallen in het gevecht van 23 Octo
ber. Op een Arabisch kerkhof werden,
Italiaansche soldaten gevonden, wier
hoofd boven den grond uitstak, en
die, naar het scheen, levend be
graven waren.
Een groot aantal andere lijken
dreogen sporen van mishandeling,
lion korporaal had gezien, dat onder
de personen, die de soldaten hadden
gemarteld. Turksche officieren en
soldaten en ook vrouwen waren.
Uit Tripolis wordt nog geseind
De
CIIOLER A-EPIDEMIE
in de stad is zoo goed als beteugeld.
De Italianen zijn begonnen ver
schillende openbare takken van
diénst in te richten.
De moskees zijn reeds heropend.
DE ITALIAANSCHE VLOOT
is thans gedeeltelijk in de Roode
Zee aan het kruisen. Zeker om ver
dwaalde Turksche oorlogsschepen te
vernielen, maar.... de Turksche oor
logsschepen blijven veilig in de
Turksche havens.
UIT DEN BALKAN.
In de Roemeenscho troonrede zei
dc Koning, sprekend over het Ita-
liaansch-Turksche geschil ..Onze po
sitie legt ons absolute neutraliteit op,
maar maakt het ons tevens mogelijk
mede te werken tot handhaving van
den vrede in den Balkan. Wij kunnen
de toekomst met vertrouwen tege
moet zien, daar Roemenië zich ver
hengen mag in dc algemecne sympa
thie en de betrekkingen met alle sta
ten van den meest hartelijker! aard
zijn.
De uitstekende financieele toestand
stelt ons in staat in ruime mate te
voorzien in de behoeften van het le
ger, welks voortdurende vooruitgang
gebleken is bij de jongste manoeü-
Duitsctiland en Engeland
De Berliner Lokal Anzoi-
ger schrijft nog meer tegen Enge
land. (Zie reeds het vorig Overzicht).
Nu heet 't
Tegen de. onnoodig onvriendelijke,
zoo niet aanmatigende houding van
de Engelsche regeering moest do
Duitsche regeering wel scherp optre
den.
Do Engelsche regeering heeft het.
algemeen geloof aan een onmiddel
lijk uitbreken van den oorlog tegen
Duitschland, wanneer geen overeen
stemming met Frankrijk verkregen
werd, met geen enkel woord trachten
te weerleggen, niettegenstaande haar
dit gemakkelijk geweest zon zijn,'
door Lu Juli reeds de aandacht te ves
tigen op een eventueele conferentie
(Heeft de Engelsche minister niet
verklaard, dat Duitschland niets van
een conferentie wilde weten? Red.
H.'s D.). Sir Edward had de inlich
tingen van Faber dienen te demon-,
teerenf Ofschoon tijdens de ge heel o'
crisis geen enkel Duitsch of Engelsch
oorlogsschip op voet van oorlog ge
bracht was,' en ook overigens geen
noemenswaardige oörlogstoeboreidsc-
len getroffen werden, heeft men de.
wereld voortdurend in den waan ge
laten, en laat men nu zelfs neg den
waan voortduren, dat Engeland ge
reed stond en staat, elk ocge-nblik
voor belangen van een andere mo
gendheid .naar de wapens te grijpen.
ue Engelsctie règeeruig heeit met
opzet ao wereld laten gelooven aan
een oorlogsgevaar, en is daarom ver
antwoordelijk voor
DE WAANZINNIGE OORLOGS
VREES
van de laatste -maanden.
Onder zuTke- omstandigheden, bij-
dii Wanii-^uwou iogoi» OcDuibïlic
politiek, kon do redevoering van Sir
Edward Grey niet anders uitvallen.
Tn onze regoeringskringen heeft men
niets 'anders Verwacht. De Duitsch-
Engelsche verstandhouding za.l nog
huig geen bijzonder vriendelijke zijn.
Maar zij is weer normaal geworden
tot eert volgende crisis, die wij ho
pen, dat nog in de verre toekomst
mag liggen. zoo besluit dit invloed
rijke Duitsche blad, dat meermalen
de spreektrompet der Duitsche re
geering is.
Ook
IN HET HOOGERIIUIS
is het debat over de buitenlandsche
zaken begonnen. Eerste spreker was
Lord Courtney, die, er op wijzende,
dat de vroeger steeds terugkeerende
moeilijkheden met Frankrijk door
het tractaat van 1904 waren opgei s',
van oordeel was, dat er z. i. geen
reden was, waarom wat in dit geval
was gebeurd, ook niet ten aanzien
van Duitschland zou kunnen geschie
den. Zooals men er in geslaagd was,
met Frankrijk op goeden vóel to ko
men, zou men ook kunnen slagen
met andere naties.
DE DUITSCHE KEIZER EN DE
RIJKSKANSELIER.
Keizer Wilhelm heeft blijkbaar
belioefte 'gevóéld; na de dagen van
opwindende Marokko-discussies, den
Rijkskanselier een bewijs te geven
van zijn bijzondere gunst. Na de
scherpe'critiek in den Rijksdag en de
demonstratieve houding van den
kroonprins, heeft de keizer den heer
Vcvn Bethmann-Hollweg. die gisteren
jarig was. een vaas vereerd met dc
keizerlijke handteekening.
De opstand in Gbina.
Officieele telegrammen melden, dat
do toestand in Mandsjoerije ernstiger
wordt. Japanscho troepen arriveer
den te Moechvvang. Gemeld wordt,
dat Sangsan door do revdlutionriai-
ren ingenomen is, roovers en gepeu
pel opereéren in Fen gehang en Foe-
chow. De onderkoning houdt alle be
schikbare troepen te Moekdcn. De
onderdrukking van den opstand
wordt verwacht. De versterkingen
van de Japansche troepen voor het
gezantschap te Peking zijn daarheen
vertrokken.
Uit Peking wordt gemeld. dat
Yoean-Sji-Kai' voornemens is, uit
naam der dynastie de hulp der mo
gendheden tegen de revolutionnairen
in te roepen Dit voornemen zou le
vendig protest te Pelschili en Kian-
Foe hebben verwekt. Men zon daar
de meening zijn toegedaan, dat de
dynastie, door dezen step te doen,
haar eigen doodvonnis zou ondertee
kenen.
Over de gebeurtenissen in China
heeft. naar uit Petersburg gemeld
wordt tusschen
DE MOGENDHEDEN
een gedachten wisseling plaats gevon
den. Er is besloten do gezautschaps-
wachten tot 300 man te versterken,
maar voor het overige af te zien van
een inmenging in de binnenlandscho
aangelegenheden van China.
Amerika denkt er evenwel anders
over. President Taft heeft zicli laten
interviewen. De journalist sprak hot
vermoeden uit, dat Amerika mis
schien binnenkort genoodzaakt zou
zijn zich met de zaken van China te
bemoeien, waarop de president zelde:
Wij zullen natuurlijk voor onze
belangen opkomen, maar daarbij
trouw.blijven aan het beginsel van
de integriteit van het Ilomclsche
Rijk en dat. van de geopende deur.
Wij kunnen niet. dulden,
dat. China een d o o r den
t r ij tl der p a r t ij e n v«r-
s c ho u r d 1 a n d w o r d t, ten
prooi aan buitenlandsche hebzucht,
en waar dus onze ondernemingen
geen zekerheid meer zouden hebben.
Waartoe-de revolutie in China lei
don zal, weet nog niemand. Wij moe
ten dus voorzichtig optreden en blij
ven binnen dc perken van de inter
nationale overeenkomsten, die na
don boxeropstand gesloten zijn."
Reeds is bericht, dat de prins-rogont
een aantel door het voor-parlement
voorgeslagen regelingen had aan
vaard als grondslag voor een grond
wet. 1
Men geeft nu den tekst dier rege
lingen als volgt weer
1. Do Mantsjoe-dynastie wordt voor
al lijd en onveranderlijk gehand
haafd., 2. De persoon des keizers is
heilig'eri onkwetsbaar. 3. De be
voegdheden des •keizers wórden bij
do Grondwet beyorkt. 4. Do grondwet
wordt door het voor-parlement ont
worpen en aangenomen en door den
keizer afgekondigd. 5. Veranderingen
in dc grondwet moeten van den rijles-
dag uitgaan en door dit üchuuin
worden goedgekeurd. 6. De afgovaar-
(liL-dön van het hoogerluiis van den
rijksdag worden door net voik inge
volge do uitgovaaixligde kiesvoor-
schriften gekozen. 7. De rijkskanse
lier wórdt door den rijkedag gekozen
en door don keizer benoemd. Do mi
nisters worden op voorstel van den
rijkskanselier door den keizer be
noemd. lntussQhen mag geen lid van
het keizerlijk huis met de function
van rijkskanselier of minister wonlen
belast, noch ook «ene hoogc waardig
heid in eenig provinciaal bestuur be-
klecden. 8. Wordt do rijkskanselier
door den rijksdag in staat van be
schuldiging gesteld, dan wordt de
rijksdag ontbonden of treedt het mi
nisterie af. Eenzelfde ministerie mag
slechts tweemaal overgaan tot ont
binding van don rijksdag. 9. De kei
zer is opperbevelhebber van leger' en
vloot. Binnen de grenzen van het rijk
mag geen deel van leger ef vloot
worden gebruikt dan in do door den
rijksdag voorziene gevallen. 10 Geen
Jurizorlijk besluit mag eeno wet nf
wat eenmaal bij dc wet geregeld is,
terzijde stellen, behalve in uitzonde
ringsgevallen. die in bijzondere arti
kelen 'zullen worden aangegeven. 11.
Verdragen met het buitenland mogen
niet zonder toestemming van den
rijksdag worden gesloten. Op oor
logsverklaringen of \redesbesluiteii
in tijden, wanneer dc rijksdag geen
zitting houdt, moet de goedkeuring
later worden gevraagd. 12. liet schep
pen" van nieuwe ambten en bestuurs
maatregelen, waarbij zulks geschiedt,
kunnen slechts bij de wet worden ge
regeld. 13. Is dc bcgrooting voor
ocnig jaar nog riet vastgesteld, dan
mag die van een vorig jaar niet uls
maatstaf worden aangenomen. Over
schrijding der begrooting mag niet
plaats hebben. 14. De civiele lijst des
keizers en de uitgaven der hofhou
ding worden bij de wet geregeld, la
Het ceremonieel en de huisvvetten
van het keizerlijk huis mogen met In
Strijd zijn met de grondwet, lb. Do
rechtspraak wordt dóór den rijksdag
geregeld. 17. De door het parlement
uitgegeven wetten moeten door den
keizer worden afgekondigd. 18. De
artikelen 8 tot 10 en 12 tot 14 zijn
reeds vóór dc opening van den rijks
dag voor het voor-parlement van
kracht.
RUMOER IN DE OOSTENRIJKSCHE
KAMER.
In het Oostenrijkse)!©. Huis van Af
gevaardigden is het weer tot schan
daal-scènes gekomen. Dc minister
van justitie liet zich bij de beepre-
king van de benoeming van rechters
in Bohemen de uitdrukking „Duitscn
Bohemen'1 ontvallen, waaróp de
Tsjechen zoo woedend werden, dat
zij kabaal maakten, om den minister
liet verder spreken te beletten. De
Duitschers gingen om den minister
staan, de Tsjechen duwden met alle
kracht do Duitschers weg. De presi
dent luidde met de schel, zoo hard hij
kon. De minister sprak steeds door,
dat wil zeggen hij dicteerde den ste
nografen zijn redevoering verder.
Toen do Tsjechen bemerkten, dat hun
lawaai op deze manier niets gaf,
haalde een hunner een fluitje voor
den dag en begon dit instrument zoo
schel mogelijk to bespelen. 'Dit was
het teeken voor de Tsjechen, om
handtastelijk te worden. Tsjechen en
Duitschers sloegen er duchtig op los.
De zitting werd eeschórsi, maar een
later weer heropend.
Stadsnieuws
HET T00NEEL
Jubileums-voorstelling van
Mevrouw Mann-Bouwmeest8r
te Haarlem.
liet Haarlemsche publiek heeft gis
teravond de eminente tóoneeljublla-
resse Mevr. MnnnBouwmeester ge
huldigd met de mooiste huldebetui
ging, die hot der kunstenaresse sclieii
ken kón., nl. door een schitterende op
komst.
Het was eer)'blijdschap voor de oo-.
gen, de geheel-volle schouwburgzaal
n to komen. lil do zaal zelf: stalles
en parterre ipct aan-el kaar geschou
derd publiek, do baignoires in hjaat-
loozo 'rijen bezet en ook verder naar
boven had het publiek de plaatsen,
zonder er, een open te laten,- bezet.
Dit moot wel oen zeer-behaaglijken
en -'sterk'-influenceérenden .indruk op
do jubilaresse van het oogeijbük ge
maakt hebben-, toon zij na liet eerste
doek-rijzén d>'C menschenvolte in de
zaal-donkerte geschoten -zog.
Want inden er een fluïde bestaat
tusschen toehoorders en op-'t-tooncel-
ipelehden, moei dio geheimzinnige
stille kracht wel ecu tot-op-het-hoogst.
ïvoAnntiinn 1 l»ezit:töa_ rui
ecu avond, als deze, waarop hel pu
bliek komt mét do a-priorist, sclie be
doeling om sympathie to toónen.
In die sterke sfeer van vriendelijke
waardeeringsgenoi-gd vuig het, spel
aan. En niet het bedrijf steeg H con
tact tusschen zaal én tooneel, welks
aantrekkelijkheid dezen avond sa
mengedrongen werd in do persoon
van Mevrouw, ofschoon mee aan de
andere tooneel sten de huldigende
belangstelling, zeer verdiend,
onthouden werd.
Óver spel en spelenden kunnen we
ons in dit verslag onthouden, zelfs
over dó jubilaresse .zelve, nii onze
tooneelverslaggever de heer J. B.
Schuil, uitvoerig daarover is geweest
bij de feestvoorstelling te Amsterdam.
Wat hierover te schrijven zou zijn,
komt neer ojf herhalingen.
Genoog zij, dat liet publiek reeds
voor het groote huldigingsmoment,
door hartelijken en warmklinkeriden
bijval Mevrouw Mann feteordë,. Na-
't vierde bedrijf werd eenjgo malen
gehaald.
Het groote hpM'girtgsniament kwam
na het vijfde bedrijf.
Toen, na eenigo malen terugroepen
het scherm even neerbleéf," verliet 't
publiek de zaal niet. Het programma
had de bezoekers er op voorbere.d,
dat men na het vijfde bedrijf 'Mevr.
Mann zou huldigen. Dus bleef men
geduldig afwachten.
Toen liet scherm weer rees, ston
den in twee rijen op "t tooneel, waar
straks mevrouw Mann haar terug
tocht als ontmaskerde intngeerende
denii-monda/ ne had gemaakt, deftig
in 't zwart-en-wil de leden van liet
Eere-cunüté en de vertegenwoordigers
van do Haarlemse!»© tooneelvereen
gingen e. a.
All eon de uniform van den heer
Schuil, d.e straks de jubilaresse zou
toespreken, maakte vroolijko kleur
in de groep van donkere plecht.g-
j heid.
Een oogenblik en door de achtérdeu-
i ren trad Mevr, Mann op. Uit de zaal
c'n van het tooneel omklonk haar al-
ree eón ovatie. Maar dat verzwond,
toen do heer.Schuil het woord nam,
om Mevrouw Theo MannBouw
meester te compt'lmonteereu met haar
tooneelfeest.
De heer Schuil sprak ongevoel
de volgende réde uit
Mevrouw Mann I
Het is eigenlijk met éenigèn
schroom, dat ik, die het voorrecht
lieb gehad u>y jubileum-voorstelling
te 'Amsterdam bij te wonen, heden
avond het woord tol u richt. Ik voel
zeer goed, dat mijn woorden slechts
een herhaling zullen zijn van al het
geen reeds te Amsterdam en elders
lot u is gesproken, en ook. dat onze
bescheiden huldiging slechts een
zwakke weerklank kan wezen van
uw grootsch feest op het Leidsche
Plein. Maar al moge er dan een ver
schil zijn in de grootte van de zaal en
het publiek en in het aantal feest
redenaars, in één opzicht staan wij
allen gelijk, namelijk in onze onver
deelde en oprechte bewondering van
uw, machtig, heerlijk talent.
Het was in één der Haarlc-msche
bladen, dat kort voor uw jubileum
het. bericht 'voorkwam, dat u zich in
het jaar'van dit herdenkingsfeest zou
hebben vereist, u zelf hebt ons de
overtuigende bewijzen gegeven, dal
do tijd van uw 40-jarig jubileum wer
kelijk gekomen Was, maar ik wil u
gaanje bekennen, dat wanneer ik al
de data en uw geheele loopbaan niet
had gekend, en ik u hedenavond vóór
het allereerst in de „Demi-Monde
had zien spelen, ik dan zeker zou
hebben gezegddie Amsterdomsche
correspondent moet gelijk hebben,
maar hij heeft alleen een nulletje
vergetenmevrouw Mann vergist
zicli geen 3, maar ze vergist zich 30
jaar. (Applaus).
Zie, mevrouw, dit is voor ons hei
verbijsterende in dc twee groote jubi
lea, dio wij in den loop van dit jaar
hebben meegemaakt, dat dc Bouw
meesters, die ons het meeste in'de
kunst hebben gegeven, blijkbaar het
minste hebben geleden, dat :gij
tweeën, die de langste jubilea
viert, nog steeds onder de j o li g-
s t e n behoort.
üp uw feest te Amsterdam roemde
mevr. IIoliron—Van Gelder uw on-
ermoéidlieid, uw zonnige opgewekt
heid cn uw kloeke werkkracht en zij
Ie u een voorbeeld voor al uw
confraters en confrateressen. Ik zou
dit willen uitbreiden tot een leering
voor ons allen. Want is het in ónZen
te-genwoordigen tijd, waarin ■wij
.langzamerhand nieenen, dat rust
'het eenigo heilbrengende middel is
voor onze slappe zenuwen, geen op-
iijmL-t/iin.i i'oiarhoAiri.Aa.frissche onver-
woestbare jeugd te zten van mevr.
Mann—Bouwmeester na een tijdperk
40 jaren gestadigen arbeid. (Ap
plaus).
Maar er is meef dan kerngezonde
kracht ch opwekkende energie, wat
u bewonderen en dat is uw
onvergelijkelijk talent. Om onze
eerste, Nederlandsche actrice te
huldigen, daarvoor zijn wij heden
avond naar den schouwburg gegaan.
Wij Haarlemmers, hebben dubbel
reden oin dit jubileum te vieren, óm-
dal wij hierdoor het voorrecht heb
ben, u eindelijk weer eens n ons
midden te zien. Zoo langzamerhand
begonnen wij te Vreezen, dat u Haar
lem en de Haarlemmers u zouden
gaa'n vergeten. Wat hebben de Haar
lemmers in de laatste jaren niet veel
van uw kunst moeten missen? Over-
nnaors. Haar groote Dag, Anna
Karenino, Geloof en Vaderland, de
Volkstribuun, ik noem maar ec-nige
stukken, waarin u geschitterd hebt,
en de ons alle voorbij zijn gegaan.
Ë.n toch, u ziet het aan de stampvolle
zaal, .mevrouw, hoeveel bewónde-
tars- u ook hier in Haarlem telt.
Ik'weet, dat ik de tolk bén van'die
allen, als ik u mijn dank-betuig en
mijn groote bewondering tevens voor
t vele en 't groote, dat u ons tijdens
uw roemrijke loopbaan hebt geschon
ken. Uit naam der Ilaarlemsche
Schouwburgbezoekers bied ik u deze
i aan als 6en hu'de voor uw
groote kunst en ik voeg daarbij de
wensch, dat het ons gegeven moge
zijn u voor uw gouden jubileum nog
heel dikwijls op deze plaats te mo
gen toejuichen.
Namens alle'n roep ik u toe: Me
i-rouw Mann, is in Haarlem altijd
volkom! (langdurig applaus).
De bloemenhulde bestond uit eer.
zeer fraaien groeten tuil gevuld nk<
de schatten der kweekerijen.
Do heer P. van O o y sprak na
mens „Cremer". Hij huldigde Mevr
Mann a's de groote priesteresse dei
kunst, dio ook voor „Cremér"
zoo vele jaren een voorbeeld
was, om van te leeren. Daar
voor was „Cremer" dankbaar.
Herinnerend aan het optreden van
Louis Bouwmeester bij Cremer, zel
de do lieer Van Ooy, dat de -Bouw
meesters voot zijn vereéniging geen
onbekende was.
Daarom had „Cremer'1 besloten
Mevrouw Mann te huldigen, als de
véreentging het haar broeder had ge
daan, nl. door haar het Eere-lidmaat-
schap aan te bieden.
In 'verband hiermede overhandigde
hij do jublarcsse het Eere-dipïoma,
met den legpenning, geslagen op het
stempel van „Cremer". Doelende op
de bloemen, die hij er bij aanbóod,
j sprak hij den wensch uit, dat, „als
reeds lang deze flora's kinderen ver-
