Sb taljes-Akriantiên van HAARLEM'S DAGBLAD well:', zouden zijn het onvergankelijk j metaal van den legpenning er haaf aan zouden herinneren, hoo warm Cromer's hart klopte in het verleden, maar ook, hoe warm het klopt in het lieden en vodr de toekomst. Hij wenschte haar toe ©en langdu rige en gelukkige loopbaan en ein digde er mee, dat nu de feesteling© haar ju bol tocht van Amsterdam uit liegonnen is ook te Haarlem, als over al weerklinkt de jubelkreet: „hang leve Mevrouw Theo Mann-Bouwmees- ter." De hoor Boissevain te Bloe- mendaal, ean der deelnemers aan de Selenka-expeditie, die oenige jaren geleden op Java, hij Trenil, opgravin gen deed !n verband met het vinden van fossiele overblijfselen van den z.g. P thecantropos ereclos, bood Me vrouw Mann een zeef eigenaardig ge schenk aan, nl. een broche gemaakt van twee dier fossielen. Wanneer de afsluitingen, tusschen "zaal en tooneel verbroken waren, zou zeker liet kunstlievend publiek naar het tooneel snellen, zei de heer Bois sevain, om Holland's grootste en eer ste actrice een ovatie te brengen. Als een uit dat publiek kwam spreker zijn souvenir, dat een groote wetenschap pelijke waarde had, aanbieden. De heer S. Wynantsz Cz„ voor zitter van „Jacob van Lennep", bood bloemen aan met den wensch, dat men nog jaren zal mogen genieten van Mevrouw Mann's heerlijk talent. De heer G. J. van Gasteren dankte met bloemen en een hartelijk toespraakje de jubilaresse er voor, 'dat zij voldaan had aan zijn verzoek, om hier te komen. Al die toespfeken werden met veel applaus begroet. Mevrouw Mann, die na het laat ste bedrijf alleen, don crème satijnen mantel had afgedaan, en nu in een zeer fraai kleed van dezelfde stof ge kleed was, had al telkens met hand 'drukken gedankt voor de gebrachte hulde. Nu vatte zij die dankbetuigingen nog eens alle samen in een aardig toespraakje. Met een tooneelgebaartj© zich op 't tooneel rond wendende, zeide zij on geveer het volgende: Ja, heeren, ik weet werkelijk niet, met wiep ik moet beg.nnen om te be danken. Mag ik het dan maar allen in eens doen met u mijn hartelijken dank te betuigen? U hebt dezen dag niet alleen een feestdag voor mij ge maakt, maar ook een onvergetelijken dag. Ook dank ik het publiek, dat in zoo ruime mate mij bijval geschonken heeft. Het is waar, éénmaal per jaar moet Ik dein Haarlemmers .iels onaange naams zeggen, maar als dit weer ge beurt, als ik in den aanvang van het volgend jaar weer optreedt als Badc- iui.li, a-u viuuw van uysnrecm van Aomstel, en weer moot zeggen: Nu kent men Ilaorlem eerst., nu blyclren Egmonis.laegen. Nu lachenze om mijn stadt, zoo lang van bun benyt. dau zal ik er heel zachtjes aan toevoegen en Joost van den Vondel zal 't, hoop 'k, mij vergeven Haar lem is zoo slecht niet, Haarlem is lief, Haarlem is charmant voor mij geweest 1" Die aardige toespeling wekte een luid applaus onder de menigle. De muziek der „Harmonie", die ge durende uo pauzes reeds telkens goe de en vroolijke muziek had doen hoo ien, befanfarede de woorden van de sprekers en mevrouw Mann. Tc mid den van die kiankbaaier van koper en handgeklap, kwam de jubilaresso nog eenige raaien dankend terug. Toen was 't in den schouwburg, af- geloopen. Daar buiten stonden reeds de electrïsche trams met. den restau ratiewagen klaar, om 't tooneelgezel- schap met 't eere-comité naar Am- sterdam over te brengen. 't Duurde nog een poos, eer het ge zelschap instapte. De „Harmonie" kortte den tijd met eenige muziek nummers van het balcon ten Leste to geveh, tot groot genoegen van de: honderden, die buiten, achter het po- litie-cordon, het vertrek van mevrouw Mann stonden af te wachten en in- tusschen den sprookjes-mooi-versier- den restauratiewagen bewonderden. De zoldering was versierd met afhan gend fijn asperge-groen, die als een tecrkleurigen hemel met sprankelend ©lectrisch licht er in het wagen-inte rieur overhuifde. Dat maakte een zeer mooi effect bovon do hagol-witte tafeldekken, waarop de serviezen en zilver aangenuam-behagelijk aande den. In het voorgedocUe van den wagen had een chic rood-gerokl strijkje plaats genomen Omstreeks half twaalf stapte het gezelschap in. Mevrouw Mann werd met fanfares, handgeklap, hoera's en •hoc-dongewuif begroet. Nadat de bloemstukken en de gar derobe in oen afzonderlijke vóór tram waren geplaatst, plaatste het gezelschap in den restauratie-wagen zich, wat vreemd-lnchrig, om t zoo in 't openbaar aanzitten, nu 't niet op 't tooneel gebeurde, aan tafel. l!n dadelijk daarop vertrokken de trams naar Amsterdam. Nog lang bleef mevrouw Mann buigen en wuiven naar 't publiek, dat haar de laatste hulde bracht. Een van de deelnemers aan het souper in het E. S. M.-rijtuig schrijft ons liet volgende Buiten had zich voor den Schouw burg een groote menigte opgesteld, welke onder de opwekkende tonen van Harmonie de gevierde actrice opwachtte. Toon mevrouw Mann aan den arm van den voorzitter van liet feestcomité naar buiten trad, om zich naar de tram te begeven, werd haar op straat nog een zeer harte lijke ovatie gebracht. De restauratiewagen hiertoe niet de meeste welwillendheid ter be schikking gesteld door de E. S. M. was, dank zij de voortreffelijke zor gen van den heer Binger, in een bloemenprieel veranderd. De bagage netten waren tot „hangende tuinen" gemaakt, terwijl groote manden met geraniums tusschen bogen van groeu hingen. Van buiten waren aan den wogen kleine, roode lichtjes aange bracht, wat aan het geheel een fan tastisch aanzien gaf. De altijd even vindingrijke hoer Binger behoeven wij nog tc zeg gen, dat dit aardige, origfneele idee geheel van hem was had kans gezien, in de betrekkelijk kleine ruimte nog oen „hoofdlafel" tc fabri- coeren, waaraan mevrouw Mann met eenige loden van het eere-comité plaats nam. De overige dischgenoo- ten waaronder de loden van Het Nederlandsch Tooneel zetten zich aan de kleinere tafeltjes, terwijl het orkest een in roode frakkeu ge stoken mandoline-gezelschap in den hoek had plaats genomen. Een volgwagen deed dienst als grollende vestiaire". Onder een algemeen hoera en fan fares van Harmonie zette de tram zich in beweging. Van soupeeren kwam voor het gezelschap voorloopig weinig, daar do jubilaresse verplicht was, zich nu en dan aan de „verza melde menigle" te verloonen. Maar toen eenmaal de brug over het Spaar- no was gepasseerd, werd dc schade spoedig ingehaald. Iloo de stemming gedurende de reis in dit motern restaurant was Vraag het aan de aapjes-koetsiers, die de tram aan het Spui opwacht ten, cn bekijk aandachtig de kiek, welke voor „Dc Prins" bij Sloterdijk van het gezelschap weid genomen. Maar ik zog u er bij dat was een utircige, ue ..oiiiciceie' nu otnüicunuf die is voor mijn particuliere fecsl- vorzameling. Slaapt u wel, hot is half drie on do rest moet u maar gelooven. Binnenland DE VUILVERBRANDING TE AMSTERDAM. Na lange voorbereiding' kwam deze quaestio gistermiddag weer bij den Amsterdamschen gemeenteraad in behandeling. B. en W. stelden voor lien te mach tigen, de invoering van vuilverbran ding voor te bereiden, 't College vroeg een crediet aan van f 5000, om de in voering voor te bereiden van een stel sel van vuil verwijdering, waardoor het vuil, na voorafgaande sorteering behalve in tijden van epidemie wordt verbrand en dg daarbij vrijko mende warmte productief wordt ge maakt. De hoeren Scheltoma, Schoch en Zwart stellen voor B. en W. te mach tigen .de invoering voor te bereiden van a. een machinale sorteer in rich- ling, b. één verbrandingsoven en B. en W. uit te noodigen een commis sie van vijf leden te benoemen, ten einde te rappnrteoren over de verwer king van vuil tot brandstofnoten. Over de voorstellen werd langdu rig gesproken. Eindelijk vve'rd lot stemming over gegaan. Het eerste deel van het voorstel- Scheltema c.s. wordt verworpen met 33 legen 7 stemmen. Het tweede deci 'an liet voorstel ingetrokken. feostem ©en -garje maar zijn een gtzldle» -gsriatafcJPcB., omdat do oplage van HAARLEM'S DAGBLAD zoor groot is en steeds blijft stijgen. Jaarlijks worden er TIENDUIZENDEN geplaatst. Honderd vijftig. Jacques Cozic was een jonge Bre tonsche visscher. Bij den doud van zijn ouders had hij, de oudste, de zorg op zich genome voor een vijf- tal broertjes en zusjes, :n wier le vensonderhoud hij voorzag, door te visschen met de Dentu, de schuit, liern door zijn vader nagelaten. Hij was vijf en twintig jaar, een kloeke kerel met open, eerlijk gelaat, ca daarom was het niet te verwonde ren, dat hij het hart had veroverd van de mooie Marianne met haar glanzend zwart haar, dat in een vlecht, dik als een kabel, om haar hoofd lag, en haar oogen zoo diep als liet water der zee. Kon hij haai* tot zijn vrouw maken, dan zou er niets aan zijn geluk ont breken. Marianne wilde wel, maar haar vader had ook een woord te zeggen en de oude Salaun was 'niet gemak kelijk. Alles sidderde in de kombuis van zijn schip, als hij met de vuist op tafel sloeg: zijn vrouw, Marianne en de twee broers. Er waren er meer, die naar dc hand der mooie schipporsdocliler stonden, en één vooral was voor Jac ques een gevaarlijke mededinger, niet omdat Marianne hem de voorkeur gaf, maar Salaun stelde zijn edschen cn daaraan kon die mededinger lic tor voldoen dan hij. Wel is waar was hij een landrot en zou vader Salaun zeker het liefst, een varensman als schoonzoon heb- j ben gehad, maar hij bezat een boom gaard met honderd appelboomen, een akkör, een aardappelveld, een paard, vier koeien en vijftig schapen en wat kou de arine Jacques daar tegenover steHén? Op een Zondagmorgen, toen zij uit de kerk kwamen, sprak Salaun den jongen man aan: Mijn jongen, het is nu al twee jaar ongeveer, dat je Marianine na loopt. Daar moet oon einde aanko men. Ik mag je wel lijden, ge zijt een brave kerel, maar wat heb je op zak? Ik bezit de Dentu cn het huisje van vader. Jawel, maar daarvan moeien do broers en de zusters ook hun portie hebben. Eu dan lieb ik nog mijn moed en mijn sterke armen. Daar zal ik nr.ete van zeggen, maar kijk eens hier, ik geef Marian ne een huisje, oen stukje grond, een koe en honderd gulden baar geld De voordracht van B. cn W. werd daarna goedgekeurd1 mol 34 togen 6 stemmen. Tegen stemden de heeren Diepen horst, Sclieltema, Zwart, Worst, Schoch en J. N. de Vries. Letteren en Kunst EEN „LISZTVRONDVRAAG. De redactie van de Allgem. Mus. Ztg. heeft bij gelegenlield van den honderdsten geboortedag van Liszt oen „rondvraag" gericht, aan de voornaamste Duitsche toonkunste naars, luidend: „VVorin orblicken S e dio entsche.dende Redeutung Franz L/szts für die Entwïckelung des deut- schen Mustklebens". Ruim een vijf tigtal liecft aan den oproep der re dactie gehoor gegeven. We laten er hier eenige volgen: Johannes Messchaeri: „De machtig© indruk, dien ik als jongme'nsoh van Liszt als mensch en kunstenaar door persoonlijk© aanra king heb gekregen, is te sterk, dan dat mijn oordeel over zijn beteekenis als Componist niet onder den invloed ervan zou staan. Toch geloof ik, dal inen zijn beteekenis voor do „ontwik keling" van liet Duitscli muziekleven, overschat." Willem Kcs: „Het is moeilijk een krachtig© en veelzijdig© persoonlijkheid als L'iszt met weinige woorden te kenschetsen, moeilijker echter nog, ui het kort haar nrtistieken invloed naar billijk heid te bepalen. Voor mij is do mensch Liszt de in carnatie der gocdiieidi Voor anderen denken en zorgen was zijn leven. Hij liegroep d© muzikale behoeft© van zijn tijd, en vond middelen en wegen, te helpen materieel en idcoel: „Les bonnes penséos v.énocnt do coeur", zogl Voltaire! Als den gonial en schepper van een nieuw, vrij kunstgenre, van de „sym- phonische Dichtung", willen wij hem niet verantwoordelijk stellen voor „rqa'nclies krause und wtiste Zeug", dat onder d o vlag vaart, doch erken telijk zijn voo'r de ontsterfelijke wer ken, d/ e hij on andoren in dat genre hebben voortgebracht. Hetgeen Liszt, de pianovirtuoos, zelf was en voor anderen werd, is met onuitwiaohbnre letters in de ta- fele'n der muziekgeschiedenis gegrift; Hor moeten wij in eerbied zwijgen e.n bewonderen". Felix Weingartner: Afgezien van de phenomenal© be teekenis van Liszt voor de piano be rust voor mij zijn duurzame plaats in de muziek- en kunstgeschiedenis op het volgende: 1. Hij was de grootmoedigste, meest onbaaizucht'go en gelukkigste helper yan groote tijdgenoolon on begaafde jongeren. fei 2. In zijn werken zijn duidelijk de grenzen getrokken, welke clo muziek niet mag overschrijden, v. ii z© haar wezen niet ontrouw worden. Deze werken vormen daarom in positief, moe, ongerekend haar u.tzet. Ge be grijpt, het zou een schande zijn, als zij je nam zonder iets, en gij zijt veel te flinke borst om dat to wen- schen. Dus stel ik je de voorwaarde: breng honddndvijftig gulden mee. Do anno Jacques keek, o' Salaun hem een klap in liet gezicht gegeven had, en wat bet ergst© was, hij moest erkennen, dat de oude schip per gelijk had. Hij moest den volgenden morgen uitzeilen op de vischvangst on hoop te, door het werk wat afleiding te krijgen in zijn leed, maar telkens kwamen hem de hcmdörd vijftig gul den weer in de gedachten, die voor liern het bea.t van het beminde meis je vertegenwoordigden. Op zekeren morgen zat hij op het dek van zijn schip, waarvan de zei- Ion slap langs den mast hingen, want er lag een dikke mist over do zee en liet was windstil. Uit den mist zag hij een sloep op doemen, d.e door een man geroeid werd. Hola! riep de man, mag ik aan boord komen? Goed, sprak Jacques, en wierp hem een lijn toe, waaraan hij de sloep naar het schip trok. Ik ben een schipbreukeling, zei- de de man. Ik heb honger cn dorst. docli ook" in negatief opzichl eën ba ken". Eugen d'Alberl: „Het is Liszt's verdienste, de pro grammamuziek in de Duitsche con certzaal te hebben ingevoerd. Men moga ove'r de bestaansreden ervan denken zoo men wil, bu'te" kijf heeft Liszt aan de verdere ontwikkeling der instrumentale muziek een krach- tugen stoot gegeven, die onze dagen bijzonder merkbaar is". Ferruccio Busoni riet de beteeke nis van Liszt voor het Duitsche mu ziekleven: lo. In de openbaring van de wér ken von Bach, Beethoven, Schubert, YVebeï en Schumann door Liszt* pio- nr'stiscbe kunst en geestdrift; 2o. in de (twijfelaclitig©) schepping dor ..Symphorvteche Dichtungeu", welke tegenwoordig de Duitsche „Symphonie" dreigt te verdringen (niet, dat ik deze verdringing zou be treuren 3. in den steun van en den invloed op Rtehard Wagner 4. in de opvoeding van voorname Duitsche leerlingen (als Bülow en KLindworth)." Max Schillings: „De pos.tieve beteekenis van Liszt ligt voor mij in da geweldige impul sen, die van zijn machtige, rein© per soonlijkheid uitstralen. Hij te in liet Duitsche muziekleven een cultuur factor geweest, dien smaak noch tijd van zijn werking kunnen berooven". WEEK- en MAANDBLADEN. DE KUNST. „SmeninLs Kinderen", .verder too neel- ©n muziekverslagen; „Een nieu we Kunsthandel"; Tentoonstelling II. van Doornik; Veiling P. J. Zörcher met afbeeldingen; Veiling C. F. Roos; J. H. Speenhoffs Liedjes, Wijzen cn Prentjes en Fonds-Catalogus. ARCHITECTURA Medede&lingen betreffende Ge nootschap. Gratis reclame door eon dogblad. Glasschilderkunst (Vervolg). Naar aanleiding van een courantenstukje. Boekaankon diging. Monumentale Scb Iderkunst Het voormalig beursgebodw te Vlissingcn. Algemeen© regelen voor nationale bouwkundige prijs vragen. Van allerlei aard. Week bladen en Tijdschriften. Prijsvra gen. DE BOUWWERELD Echo's. X. Heemschut en inonunien tenzorg onnatuurlijk? Barokkunst, d'ooir J. H. W. L. (met een© dubbele losse plaat) (vervolg en slot). Raad huis te Zand voort. Ontw. Joh. Jansen. Gem.-Arch, (met 3 afb.). Gemoede lijke samenspraak. Berichten en mededeel ingen. Boek e'n Tijd- srhrift. Vérslagen van vergaderin gen, Personalia. Met drie af beeldingen in den tekst en' ©ene dub bele losse plaat. Het nas hean wel aan te zien, want zijn gelaat was vermagerd en inge vallen. Goed, sprak Jacques, bet is hier wol geen restaurant, maar g© kimt toch wel eten en drinken krijgen. Hij gaf hem scheepsbeschuit met gerookt sjiek, een kroes water en een Oeschje brandewijn, hetgeen de schipbreukeling zich goed liet sma ken. Hij werd vroolijk en lachend riep hij: Zie zoo, het ©enig© .wat mij nu nog ontbreekt, ïs een goede sigaar. Ook daaraan kan ik u helpen*, zei Jacques, Ik heb er eenige uit Lon den meegebracht. Hij haalde een sigaar uit de kom- btfs, waar hij er eenige zorgvuldig had verborgen, om in Frankrijk bin nen te smokkelen. Zijn gast rookte niet zichtbaar wel behagen en vroeg verder: Zijt gij gelukkig? Dat liahgt er van af, antwoord de Jacques norsch? Waarvan? Van honderd vijftig gulden, die ik hebben moet om met de mooie Ma rianne te trouwen. En ge hebt ze niet? Neen. De schipbreukeling glimlachte en ;r werd niet vérder over gesproken. D EHUISHOUDGID3 Recepten. Menukalender. net koken in papieren zakken. Verzor ging van de huid in don winter. Huwelijksgeluk. liet opfrisschen van fluweel. Hot bewaren van win teraardappelan. Correspondente. Feuilleton. FLORA LI A EN AVICULTURA. „Behandeling van vruchtboomen in den winter"; Bemesting van Vrucht boomen; Blauwe Beversche of Blau we Ween er Konijnen, enz. Rechtszaken BRANDSTICHTING. Voor de 5e Kamer der Rechtbank te Amsterdam stand gisteren teroclit de 24-jarige koopman en kleermaker N. A., beklaagd dat hij op 27 Juni 1911 te Amsterdam in perceel Amstel No. 85 met het opzet van brand te stichten althans om een ontploffing (e weeg te brengen, na in de op de hei-étage gelegen suite, welke door hem als magazijn gebruikt werd ver schillende goederen zoodanig go- plaatst t© hebben, dat indien er brand ontstond /deze zich gemakkelijk kon uitbreiden, en uitstrekken tot alios wat in do vertrekken van do suite aanwezig was, opzettelijk vuur of licht in aanraking heeft gebracht met in die suite aanwezige mei petroleum of met benzine of een© andere licht brandbare vloeistof gedrenkt© goede ren tengevolge waarvan oene ont ploffing en brand is ontstaan, terwijl daar van genreen gevaar voor goe deren ontstond, immers voor de op de bovenbedoelde belétage gelegen verdieping, waar door do firma Zel- denrnst en Querido kantoor werd ge houden, aanwezig© van die firma toe- behoorend© kantoormeubelen als ook voor de op do verdieping onder be doelde bel-ëtage aanwezige aan voor melde firma toebehoorendo machines zoomede voor de belendende aan an deren dan aan bekl. toebehoorende perceelen. In deze zaak zijn gedagvaard 16 getuigen ft charge en 28 t\ décharge. Verdedigers zijn Mrs. Alfr. Levy en L. N. v. Gigch. Bekl. ontkonde, schrijft het onge val toe aan de petroleumkachel, rnec- nende die uit te blazen, kroeg hij de vlam in het aangericht. Een groot aantal photographieën zijn aanwezig ter opheldering van den plaatselijken toestand na het ongeval. De bediende van bekl. als eerste getuige gehoord, verklaart dat er op de stellingen in de zaak nogal wat stoffen (voor kleermakorij) waren opgeslagen. Van het gas was de me ter bij de firma Zeldenruat en Queri do, dc petroleumkachel diende In den regel tot het koken of warmhouden van melk. 't Getuigenverhoor zal Vrijdagmid dag worden voortgezet. POGING TOT DOODSLAG. Voor do Rechtbank to Arnhem storid terecht F. K, oud 22 jaar thans gedetineerd, ter zake, dat hij op 23 October getracht hoeft Vrouw Hoedt van .bet leven te berooven door inet een revolver op haar 1© schieten en vervolgens, toén de agont van po litie Van Beers Item wilde arreslee- 'ren en hem achtervolgde, herhaalde lijk in de richting van dien agent 're- Vijf dagen bleef hij aan boord vain de Dentu, totdat deze ©on stoomschip praaide, dat hom overnam en bij het afscheid nemen van den visscher vroeg hij diens naam en waar hij thuis behoorde. Jacques bleef nog een maand op zee zwalken en liep toén do haven van zijn Bretonsch dorp binnen. Na de broers en zusters omhelsd te heb ben, ging hij aaa'r het schip van va der Salaun, dat naast het zijne in de haven lag. In de kombuis vond hij Marianne, maar zij was niet alleen. Hear vader en moeder waren bij haar en Salaun vroeg: Hebt go een goed© reis gehad? T- Tamelijk. En de vangst? Dia kon beter. Dan zult go waarschijnlijk geen honderd vijftig gulden meebrengen? Helaas niet. Neem daii maar afscheid van Marianne, bromde de oudie schipper, want ik hebgeen lust, om haar oude vrijster te laten worden; daarom zal het mij aangenaam zijn, als ge niet meer hier komt. Jacques trok een gezicht, of hij zijn doodvonnis hoorde vellen en Marian ne barstte üa tranen uit. De oud© Salaun was nog zoo mede volvorschoten te lossen. Beide pers©-' non werden niet geraakt. Beklaagde zegt, met do bèdocHng gehad t© hebben d© vrouw te dowlen, evenmin den agent. Het O. M. achtte bek), schuldig aan het misdrijf van poging tot doodslag en eischte 1 jaar gevangomsstraf, met aftrek der prevent eve hechtenis, VRIJGESPROKEN. Het Gerechtshof te Amsterdam hoeft bevestigd liet vrijsprekend von nis van de Utrechtsche rechtbank to gen M. L. S., die terecht had go- staan wegens verduistering van een aanzienlijk© partij effecten (do waar- do van ongeveer ƒ350.000,, welk© toe behoorden aan zijn overleden tante. Lauci cii Tuinbouw CHILISALPETER IN 'T NAJAAR (Slot). „liet schoon seizoen is hoengesneld En reeds wordt op liet dorre veld De ruwe storm vernomen; Het laatste bloempje neigt ter aard, En d'adem van den herfst oij,- r, blaart. De schaduwrijkste hoornen. En ate de bladoren gevallen zijn, de levensfuncliën bijna hebben ojigo- houden en de boom schijnt te slapen, dan is de tijd gekomen om voor do bemesting van den ooftboom zorg te dragon. Zoo hebben wij althans de laatst© jaren gehandeld: do hooldbomestuig. ook van de vruchtboomen, deden wij vallen in den herfst of in den vroegen winter. En wij bevinden ons daarbij best. Onze bootmen dragen ieder jaar, natuurlijk niet altoos even rijk. maar toch zeer bevredigend. Ook dit najaar kunnen wij zolder en kelder weer rij kelijk voorzien. Dat geregeld dragen (hebben wij aan de-n kunstmest te danken, waardoor wij in staat zijn den boom naar zijn behoefte te voe den. een behoefte, waarin met uit sluitend stalmest, hoe rijk ook, niet is te voorzien. Bovendien heeft een ruime stalmestbomestiiig het bezwaar, dat te veel stikstof kun worden toe gediend, waardoor de kanker in J© hand wordt gewerkt, volgens verschil lende deskundigen (Lesser. Mosclike. Prof. dr. Paul Soraner e.a.) Passen wij een kimstmest-bemesting toe. dan zijn wij in staat juist zóóveel stikstof te geven, als thé voor den boom noodig oordeeien. Onze gemiddelde bemesting was do laatste jaren per Are: 7 K.G. patent kali, 4 K.G. Thomasslakkenmcel. 3 K.G. Chilisalpcter, 20 K.G. kalkmer- gel. Men zal in vele gevallen lioogor kunnen en moeten gaan; deze cijfers geven een houvast. De boom zelf zal het wel vertellen, of hij nog meer ver langt. Draagt hij door den regel nog niet voldoende, dan moet hij krach tiger govoed worden. Evenzoo moet hij een extra-bemest,ing ontvangen, wanneer het een zeer vruchtbaar jaar Wij bemesten dan in 't najaar. Ook met stikstoïmest? vraagt go. Ja, lezer ook daarmede. Het is hier ©enigszins dezelfde geschiedenis als met <le win tergranen. Deze zoo zeiden we ui ons eerste artikel moeten voldoen de voedsel óók «lus stikstof ont vangen, om door dioih winter te kun nen komen, voor do vruchtboom én geldt dit: de tafel moet gedekt zijn on van alles voorzien, opdat zij, als de winterrust voor hen voorbij is, al les kunnen vinden, wat zij behoeven. Alles, dus ook stikstof. En daarom geven wij al dadelijk ook wat Chili- salpeter. Ntek veri toch genoeg. De sapstroom, d,ic w... ©e wortels uitgaat, dus ook de wortelwerkzaam- heid, begint bij een vruchtboom al vroeg weer, reeds in Februari. En dan moeten de worlols daar. waar 7.ij zich bevinden, voedselvoorraad hebben. Dus moeten tot die laag, dat is op ©en diepte van 30—50 cM., de voedingsstoffen zijn doorgedrongen. Dat .kan wanneer in 't najaar do meststoffen worden aangebracht, niet te laat. maar natuurlijk ook niet 1© vroeg, niet vóór het vallen der blade ren, want dat zou den boom prikke len tot langer doorgroeien in den herfst dan gewcnscht zou zijn. Een uitsluitende voorjaars- of zo- nicrbeinesting met Chilisalpeler zou dus te laat kunnen komen. Ook stik- sjofvoedsel moet de boom direct kun nen vinden, ojidat het wortelgestel zich sterk kan uitbreiden. Daartoe kan ©en gift van 50100 K.G. Chili straks dienen. Hiermee gaat men liet zekerst, zekerder dan met zwavelzu ren ammoniak, waarvan «1e omzet ting in den winter zeer langzaan plaats heeft. Men verzuime derhalve bij dc mi nerale bemesting ook die met Chili an! peter in den boomgaard en ooft- luin ii.nl lijdend met zijn vrouw naar liet dek te gaan, om het afscheid der jongelui niet te storen, maar even later i.ep hij in de kombuis: Jacques, daar is een brievenbe steller, die naar je vraagt. De brtevenbestellér hiejd Jacques oon brief, met lakzegels gesloten, voor én tevens eeai register waar n hij teekenen moest. Verwonderd draaide Jacques don brief om ©n om. Eindelijk brak hij de lakzegels ojien en slaakt© ©an kreet. Er waren vijftien biljetten van briefje bij met de woorden: honderd gulden in en er was een „Ontvang hot bijgaande met een hartelijke dankbetuiging van den door u geredden schipbreukeling. „JOHAN ORT1I." Jacque3 werd als dol van vreugde. Hij greep Marianne om haar mddel en kuste haar, waar de oude Salaun bij stond. Wie Johan Orth was, wisten zij geen van allen. Eerst hij, die de hu welijksakte opmaakte, doolde hun mede, dat deze geredde sch piuv ting, aartshertog van Oostenrijk en kleinzoon van don keizer was (Centr.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1911 | | pagina 6