HA ARLEM'S DAGBLAD.
DERDE BLAD.
HET NIEUWE RAADHUIS TE ZANDVOORT
DOinjjEKDAG 30 i\OVEMEii_K 1811
Uit bet Staatsblad.
DE NIEUWE ARBEIDSWETGEVING
Begi'n Januari (de juiste datum
moet nog nader worden vastgesteld)
treedt de wet van 7 October 1911, tol
wijziging der arbeidswet, in werking.
Zooals men weet is dit slechts een
verkorte term. Eigenlijk is hier spra
ke van de wet, houdend bepalingen
tot het tegengaan van overmatigen
en gevaarlijken arbad van jeugdige
personen en van vrouwen. Aan het
eerste wetje van d'on aard, het eer
ste zoogenaamde sociale wetje, is de
naam van den hoer Van Houten ver
bonden. Sedert hoeft de sociale wet
geving reeds een grooten omvang aan
genomen en do democratische rich
ting drijft haar steeds voort. De don
arbeider beschermende wetten ne
men niet alleen in omvang, maar ook
in innerlijke kracht loo, on de jong
ste wijziging der Arbeidswet ls daar
van weer eon sprekend voorbeeld.
Van den omvang, d: en dit onder
werp van Staatszorg thans aanneemt,
zullen wij trachten een eenvoudig en
duidelijk beeld te geven.
Vooreerst zijn tha.ns eenige specia
le bedrijven in den kring der Staats
bemoeiing getrokken,, ?oodat eik-
schillen, teensovrifln. hoepëlmaken
en werkzaamheden in lokalen waar
vlas gebraakt of gezwingeld wordt,
als ark» d in den zin dezer wet wor
den beschouwd; als arbeid dus waar
in jeugdig© personen on vrouwen be
horen te worden beschermd, al is
ook niet bepaald van een onderne
ming en'alleen maar van bloote
werkzaamheden sprake.
Als jeugdige personen zullen voor
taan beschouwd worden, persc/uen
beneden zeventien jaa'r, als vrouwen,
vrouwelijke personen van •"vention
jaar of ouder, Onder de jeugdig© per
sonen vallen natuurlijk evenzeer
mannen als vrouwen, of zoo men wil
jongens als meisjes.
Eon kind Insneden 13 jaar of dat,
ofschoon 13 jaar oud zijnde, nog leer
plicht g is of, met andere woorden,
nog niet geheel do klasse doorloopem
heeft, waarin het bij den aanvang
van het 13e jaar zat, mag beslist geen
arbeid in den zin der wet verrichten,
anders gezegd niet werkzaam zijn in
eeno onderneming, noch de be
paalde werkzaamheden verrichten,
d.e wij hierboven hebben opgenoemd.
Zooals men weet behooren o.a.
werkzaamheden in of voor een land
bouw-, tuinbouw- of boschbouwonder
neming, niet tot do ondernemingen
waarop de arbeidswet slaat
Ook deze wet regelt alweer de
hoofdzaken, geeft algemeene lijnen
aan en laat do uitwerking der onder-
deel en aan koninklijke besluiten over
die, bij gebleken behoefte, vrij wat
gemakkelijker kunnen worden gewij
zigd.
Bij zoodanig besluit zal nu moeten
worden voorgeschreven, dat bepaalde
soorten van arbeid, of arbeid onder
bepaalde omstandigheden, door (alle)
personen beneden 18 jaar en, in la-
briekeu of werkplaatsen douï vrou
welijke personen van 18 jaar of ou
der, op grond van gevaar voor de
gezondheid, de zedelijkheid of het le
ven, u;et of slechte onder zekere voor
waarden mogen worden verricht.
Ook do regeling van den werktijd
is gewijzigd. Een jeugd,g persoon en
een vrouw (zlö omtrent liet begrip
hiervan hierboven) mogen, in fabrie
ken en werkplaatsen, met langer ar
beid verrichten dan 10 uur per dag
en 58 uur per week, en geen urbod
verrichten tusschen 7 urn- dos namid
dags en 0 uur- des voorniiddags
(avond en nacht).
In het belang van het gezin is
voorts bepaald, dat een vrouwelijk
persoon, die gehuwd is of die, onge
huwd zïinde, een huishouding te ver
zorgen heeft, en van dit. laatste aan
het hoofd of don bestuurder der on
derneming heeft kennis gegeven, des
Zaterdags in fabrieken en werkplaat
sen geen arbeid mag verrichteu na 1
uur des namiddags, behoudens bij
koninklijk besluit toegestane uitzon
deringen.
Ook kan bij besluit, voor alle of
voor sommige bedrijven in 't alge
meen worden bepaald, dat een
jeugdig persoon en een vrouw dos
Voorgevel van het Raadhuis
Indeeling van hei gebouw (Begane grond)
Indeeiing van het gebouw (Verdieping)
Hierboven drukken wo de teekenIn-
gen af, die een denkbeeld geven van
bet nieuwe Raadhui s te Zandvoort.
Toelichting behoeven de teekenin-
gen niet, daaï tto platte gronden te-1
vens de bestemming der lokalen aan-i
geven-
De ontwerpen ijn gemaakt door dsen
Gomeon'te-architect, den beer Joh.
Jansen.,
Zaterdags in fabrieken en werkplaat
sen geen arbeid mogen verriohten na
des namiddags 1 uuf.
Hierna sprekende over de rust
tijden, zullen wij zien, dat daar
o. a. sprake is van het geven van
rusttijden van minder dan een half
uur.
Behalve deze estr a-rusttijden
van hoogstens een half uur, worden
rusttijden van minder dan ©en half
uur niet, gerekend, dat zijn gewone
werktijd on.
Ren jeugdig persoon en een vrouw,
die gewoon zijn arbeid te verrichten
in een fabriek of werkplaats, mogen
daarbuiten geen arbeid ver
richten op a n d e r e uren, dan waar
op zij het in de fabriek zouden mogen
doen.
Bij koninklijk besluit kunnen, voor
alle gemeenten in 't algemeen of voor
sommige in 't bijzonder, onder zeke
re voorwaarden, uitzonderende bepa
lingen op het hierboven gemelde om
trent de werktijden worden gemaakt
cn kan worden toegestaan
dat in fabrieken of werkplaatsen
jeugdige personen van 14 jaar of
ouder en vrouwen tusschen 7 uur
's namiddags en 6 uur des voormid
dags (avond en nacht), arbeid in uf
voor bepaalde bedrijven, bepaalde
soorten van arbeid of arbeid onder
bepaalde omstandigheden verrichten,
mits zij niet langer arbeid verrichten,
dan 58 uur per week en niet langer
dan tien uur per dag of, met speciale
vergunning van den Minister van
landbouw, niet langer dan tien en een
half uur per dag
dat vrouwen gedurende zekere tijd
vakken tot zekere bepaalde uren des
nachts haring speten.
Uitzonderende bepalingen kunnen
ook worden gemaakt, wanneer ineen
onderneming of bedrijf op zekere tij
den van het jaar een opeen hooping
van werk pleegt voor te komen, of
zich bijzondere omstandigheden voor
doen. Bijzondere vergunningen kun
nen dan door het districtshoofd der
arbeidsinspectie worden verleend.
Voor een onderneming, waarin ge
woonlijk spoed eischen de gevallen
voorkomen, kan zelfs door of na
mens den Minister het bij uitzonde
ring handel on zonder vergunning
worden toegestaan, mats in acht ne
mende de bijzondere wettelijke bepa
lingen van dat geval geschreven om
trent den arbeidsduur.
Wat de rusttijden betreft,
moet de arbeid Yan een jeugdig per
soon en van een vrouw, op eiken dag,
waarop zij meer dan zes uur arbeid
verrichten in fabrieken en werkplaat
sen, worden afgewisseld door een
rusttijd van ten minste eon uur voor
hen, wier arbeidstijd te 6 uur des
namiddags of vroeger eindigt en van
ten minste anderhalf uur voor hen,
wier arbeidstijd later eindigt.
Bovendien moet worden nageleefd,
wat door het districtshoofd der in
spectie is voorgeschreven omtrent het
verleenen van een extr a-rusttijd
van hoogstens een half uur, en van
de uron van den dag. waartusschen
de gewone rusttijden moeten wor
den gegeven.
Jeugdige personen en vrouwen mo
gen gedurende de rusttijden niet ver
blijven op een besloten plaats, waar
alsdan de bedrijfsarbeid wordt ver
richt dit natuurlijk opdat de bepa
ling omtrent de rusturen niet onge
merkt worden ontdoken.
Stadsnieuws
S1NT-NIC0LAAS-VLERING.
Het feest van den goeden Sint komt
elk jaar terug. Even getrouw hebben
ook elk jaa'r de St. Nicola as-vieringen
in de Kleine Vereeniging plaats.
Reeds enkele dagen zijn deze aan
den gang, maar steeds komen or zóó
veel kleine feestelingen, dat het ge-
ta Ivoorstellingen vermeerderd móet
worden. Dat pleit voor de Vreugde,
die de jeugd daar te gemeten krijgt!
Maandagavond was de intocht van
don Sunt, en nu blijft hij daar tot
Zondag, zoodat er dan -iet minder
dan zeven voorstellingen plaats
hebben, waarbij telkens 600 kinderen
tegenwoordig zijn, zoodat er in liet
geheel 4200 kleuters feest vieren. Een
respectabel aantal!
We hebben eens een kijkje bij zoo'n
voorstelling genomen. De kinderen
worden bezig gehouden met een bios-
coopvertooni ng. Met zorg zijn num
mers gekozen, die door kinderen ge
zien mogen worden en d.e ze ook
aantrekkelijk vinden. Grappige beel
den zijn liet talrijkst, maar ook wor
den eenige mooie geschiedenissen op
-het doek gebracht o.a. een Kerst-
gebeurtenis en enkele leerrijke
projecties.
Het luide applaus der kinderen
toont, dat ze zich uitstekend verma
ken, waartoe ook bijdroeg, dut bij
de beeldenreeksen een duidelijke ver
klaring werd gegeven.
Maar kan 't anders? de clou
van den avond is do komst van SL-
N;icolaas to paard, vergezeld van z'n
zwarten knecht Piet ën twee herau
ten.
O, wat is die Sint bejubeld! Er is
honderd uit gezongen van „Ze de
maan schijnt door de boomen en
daarbij vergaten de zangertjes geheel,
dat het buiten zeer mistig was en Or
van een maan niets te zien wasl
Langen tijd bleven Sint en z'n ge
volg lm do zaal, om onder de kleinen
te verkeeren.
Om strijd trachtten de kinderen
goede maatjes met hem te worden. Er
werden gunsten gevraagd, of Sint op
z'n vdrjaardag wilde denken, dat hij,
of zij, graag dat cadeautje wilde heb
ben. Zelfs werd om de gunst van
Zwarten Piet gebedeld en de kleinen
beloofden heel, heel zoet te zijn. O,
heerlijk kindergenot!...
Toen eindelijk het uur van schei
den kwam, mocht elk kind bij Sint-
Nicolaas komen, om hem een hand te
geven en (dat was weer het voor
naamste!) een stuk speelgoed
hem te ontvangen.
En toén gingen de kinderen wel
voldaan huiswaarts o.a te droomen
van den- lieven, in lden Sint.
Vanavond hebben weer 600 kinde
ren t zelfde feest. Vele ouders zullen
den directeur dér KI. Vereeniging,
d©n heer Van Tol, dankbaar zijn
voor 't genoegen aan hun kleinen bo
real.
Rubriek voor Vragen
Geabonneerden hebben bet voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mils voor
beantwoording vatbaar, in te renden bij do
Redactie ran Haarlem's Dagbiad, Groote
Houtstraat 53.
Alle antwoorden worden geheel koste!ooi
;egeren en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet Toüedig naam en
vroonplaats ven den ineender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG: Mijn salaris is f 600. Daar
gaat af voor korting 5 pet. pensioen
en 2 1/2 weduwen en weezen, zoodat
ik totaal per week kaïi ontvangen
1 14.48. Ik ben aangeslopen in de Be
drijfsbelasting voor f 3.85, en voor
Uoofdolijken omslag voor f 5.25. Is
dat juist? Aan personeele belasting
moet ik dit jaar f 1.80 betalen ik heb
uog4 minderjarige IcindereD onder
■lo 12 jaren) en verleden jaar was die
belasting f 2.58. Ik woon in dezelfde
woning en verwoon f 2.70 per week.
ANTWOORD: Voor een inkomen
van f 14.48 per week is aan liednifs-
belasting verschuldi gd f 3.02. ls
daar niets bijkomt bv. voor kleding,
fooien, gratificatie, enz. dan u (e
hoog aangeslagen.
Wat de personeele belasting betreft
bedraagt de belasting htt huur
van f 2.70 per week en 4 kinderen
ben. 20 jaar f 3.37. Rr n dus een
omstandigheid zijn di e in uw schrij
ven niet vermeld wordt, b.v, verhu
ren van een kamer, of het hebben
van een werkplaats voor bedrijf of
beroep, die aanleiding geven tot la-
geren aanslag.
Wat de Hoofd. Omslag betreft,
moot n te Schoten bel- betalen
van f 350, d. i. dus f 5 25, hetgeen
overeenkomt met uw aonslag.
VRAAG; Pk zou graag lid willen
worden van oen too'neelvereenïgip.g.
Zoudt u mij ook eenigo adressen ©p
kunnen geven?
ANTWOORD: De secretn'ris van de
tocnieólvereeniging D. I. U. is de heer
J. W. Gnoenefeldt ,Tr.. Rol landstra at
44; van Melpomene en Thalia, de
heer L. F. Heuperma'n. Oosters tra at
5; van Vooruitgang, de heer IBij's-
nia, Parkstraat 41 rood.
VRAAG. Door verandering mij
ner oorlogsbestemming ontvfng ik
van het regiment ,'Genie. Utrecht)
meerdere uitrusting. Voor 't meeren-
dcol bestaat dit uit oud good met ge
heel andere wapennummers dan het
mijne, benevens mijn ransel, welke
laatste zoo vol met motten zit, dat ik
die onmogelijk kan verwijderen. Ben
ik nu verplicht dit zoo te aceeptee-
ren
ANTWOORD. Tedere verlofgan
ger Uei untitle ur Kiuawmi mut-i ui
het bezit zijn van eenige voorwerpen
san wapenen, Weeding en uitrusting,
behoorende tot zijne velduitrusting.
Deze voorwerpen moeten zich in
goeden staat bevinden, doch behoe
ven niet nieuw te zijn. Zij zijn van
het wapennummer vau den man
voorzien.
Zij zijn vermeld in het zakboekje
van den betrokken milicien of land-
wee rplichtige, terwijl de man verant
woordelijk is voor het in goeden
staat onderhouden.
Voldoen de genoemde voorwerpen
niet aan dezen eiseli. dan moeten
worden teruggezonden aan den af
zender, onder mededeeling dal. om
de redenen in de vraag vermeld, de
verantwoording hierboven bedoeld
niet kan worden, gedragen.
VRAAG Zoudl u mij de adres
sen kunnen opgeven van de Stoom
vaartmaatschappij „Nederland", 'o
Amsterdam, zoo ook van de „Rotter-
damsclie Lloyd" en de Holland-Anie
rika-Lijn
ANTWOORD. De directeur der
Maatschappij „Nederland" is Jhr.
L. P.' D. Op ten Koert, te Amster
dam, die der „Rotterdamsehe Lloyd™
is W. Ruys ie Rotterdam- De presi
dent-directeur der Holland—Amerika
Lijn is de heer J. V. Wierdsma.
VRAAG. E-en meisje is op 18 Nov.
in dienst getreden. Zij is voor 3 maan
den gehuurd. Van weerskanten be
valt het niet Mevrouw zei, ze kon
direct weg gaan. maar het meisje
vroeg om 1 Dec. te gaan. Hoe lang
moet mevrouw haar nu uitbetalen?
ANTWOORD. Tot 1 December,
want de overeenkomst is met weder
zijdse he toestemming herroepen.
VRAAG. Zijn broers en zusters
volgons de wet verplicht oen hulp
behoevende zuster, d:e uiet ui haar
onderhoud kan voorzien, voor hunne
rekening te verzorgen?
FEUILLETON
De NSeesteres
van hef Kasteel.
Ik zie een poort aan den over
kant bij de stallen kan men haar
afsluiten
Als u sterk genoeg is, mijnheer.
Hij dacht een oogenbük na en ging
toen voort met meer opgewondenheid
dan hij sinds ons vertrek uit Berlijn
nog getoond had.
Als ik op de brug kon konion en
de poort afsluiten, dan zouden de sol
daten aan den éenen oever van de
rivier zijn en hun paarden aan don
anderen. Dat is schitterend om mee
te beginnen. De vraag is echter wat
voor don drommel moeten wij met
den schildwacht beginnen
Hem in de rivier gooien, opper
de ik
Precies wal ik meende. Nu, als
ik op do brug kon komen door langs
de steen en pilaren to klimmen, en
gij tweeën gingt in de pont zitten,
en maak tot zoodoende, dat hij uit
liet venster keek, dan zou ik in dien
tijd de poort kunnen sluiten en hem
een bad geven, vóórdat de anderen
hun karabijnen te voorschijn hadden
gehaald. Het is altijd do moeite
waard, om geprobeerd te worden
Ik gaf hem daarin gelijk. Beter
iets. dan een nacht van honger of mis
schien meerdere nachten in dit lugu
ber verblijf te moeten vertoeven. De
kleine Claudine was het volkomen
met ons eens. Een dapperder kind
heb ik nooit gekend. Het gevaar, dat
zij liep was even groot als het mij
ne, dal do Uhlanen op de pont zou
den schieten en ons beiden dooden.
Zij nam het even kalm op alsof zij
naar een bal zou gaan.
Wij wachtten totdat het volkomen
donker was op de rivier en toen ging
I-Iarry naar buiten, klom als een kat
langs een smal randje in den grooten
muur en maakte volgens ons idéé ge
noeg gerucht, om een mijl verder ge
hoord te worden. Tot op heden be
grijp ik niet, waarom de soldaten niet
gealarmeerd werden door hot vallen
de puin en de echo van het waterplas
sen in de diepte. Mogelijk sliepen zij
in de prachtige slaapkamers boven,
met een schildwacht bij dc poort,
maar niet aan de rivier. Op dat oo
genbük had ik echter geen hoofd om
kalm na te denken, terwijl ik luister
de naar die dreigende, geluiden en
wachtte op het gevreesde „Wie
daar Toen onze beurt kwam en
wij van een klein venster in een
tweeden kelder in een bouwvallige,
oude pont kropen, die met een roes-
tigen ketting aan een roestigen ring
in den muur was vastgemaakt, kwam
het geheele plan mij b pi ten gewoon
roekeloos voor. Zij moesten ons hoo-
ren, dacht ik. Als er tien seconden
voorbij waren, zou er alarm geblazen
worden en de Uhlanen naar buiten
komen. Ik maakte mij er een verwijt
van, dat ik bet kind had meegeno
men. En toch, hoe zou ik haar bob
ben kunnen achterlaten
Op dit oogenbük was de pont los
gemaakt met éen groote krachts
inspanning had ik haar dwars over
de rivier doen schieten. De rivier was
hier niet broeder dan een goed ka
naal, en ik had geen vaarboom noo-
dig om de pont ouder hetzelfde ven
ster te brengen, van waaruit wij
vroeg op den dag liet hoofd van den
schildwacht gezien hadden. Vervuld
van ons pion, stond ik recht overeind
in de pont en wachtte op het alarm.
Eindelijk kwam het. toen een groot
ongewasschen hoofd bijna tegen het
mijne aanstiet en een Duitsrhe stem
riep „Wenda." Toen geloof ik, dat
de kleine Claudine luid schreeuwde
maar ik sloeg den Duitscher mei
mijn vuist in liet gelaat en op het
zelfde o ogenblik hoorde ik de poort op
de brug boven mij dichtslaan en ik
wist, dat zij gesloten was.
Ja, het was een oogenbük om nooit
weer te vergeten, al leefde men nog
door twintig eeuwen heen do
schorre kreten uit de vensters van
het kasteel, liet rinkelen van de ge
weren, die op goed geluk af naar de
diepte waren gericht, het geschreeuw
vau den Duitscher. waarmee tk vocht,
die zijn kameraden bezwoer niet op
hem te scliieten dit alles en de
smeekbeden van het kind gevoegd bij
mijn eigen pogingen, om den man
door het venster te trekken, opdat
W'ï van de pont zouden kunnen ont
snappen.
Wat die man krijschte, zich ver
weende en ons verwonschte. Een wil
de kat zou niets geweest zijn bij hem
vergeleken maar ik hield vol, totdat
mijn vingers op het punt schenen te
breken, terwijl ik voortdurend Har
ry's naam riep. Ik bedacht, dat van
het resultaat hiervan het leven van
twee mannen en het geluk van een
kind afhing, en ik vocht zooals ik
nog nooit in mijn leven meer gevoch
ten had. Zou hij mij of ik hem bun
nen worgen Jk wist het niet en liet
kon mij in de spanning van het
oogenbhk ook weinig schelen.
Zooals een man, die aan een lijn
trekt, "welke plotseling wordt doorge
sneden. of een die een vracht ijzer
wil optrekken en merkt, dat het maar
papier is, evenals oen voetbalclub,
die een onverwachte overwinning be
haalt zoo ging ik eendelijk van liet
venster uf met den grooten Duitscher
op mijn schouder. Tot op lieden kan
ik zijn woedend geschreeuw nog hoo-
ren, toen de sterke hand van Harry
hem overnam, hem bals over kop
van de pont gooide, en het water zich
bovon zijn hoofd sloot. Maar op
dat oogenbük kende :k geen mede
lijden. Het kind in mijn armen ne
mend, gaf ik het aan Harry over
en volgde hem zoo gauw ais ik kon
naar de stallen. Ook sprak geen van
ons beiden een woord totdat dr:e goe
de paarden in galop den weg naar
Tours lanes redan de vallende
sneeuw het kasteel en zijn lichten
voor onze pijnlijke oogen verborg.
Wij waren te middernacht in Tours
en te Havre op den morgen van den
derden dag daarna. ff»rn- beweert,
dat miin eerste woord in Engeland
over Mademoiselle Claudine was.
Het kan wel zijn want zij bracht
de weken, die zij wachten moest, in
mijn Engelsch tehuis door, en toen
zij na den oorlog naar het Kasteel
Nogent la Louppe terugkeerde, ging
mijn vrouw met haar. De verhalen
van den Hertog over Metz zijn een
beetje lang, maar zijn jachtterrein is
"prachtig
EINDE.
