NIEUWS=
en ADVERTENTIEBLAD.
29e Jaargang. No. 3750 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. zaterdag 30 december ion e
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warrnoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlemf 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)„1.30
Franco per post door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers.0.02 Jj
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 Yï
n „de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
AD VERTENTIEN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
VIJFDE BLAD.
Buitenlandsch Overzicht
Van 't oorlogsveld.
'T GEVECHT BIJ TOBUOEK.
Nu komt w^er een Turksche lezing
over dit gevecht. De Turksche minis
ter van Oorlog deelt namelijk mede,
dat bij den aanval op Tobroek de Ita
lianen do helft van hun effectief ver
loren en o. a drie Italiaansche offi
cieren sneuvelden De Turken hadden
7 dooden en eenïge gewonden.
Ook dit bericht komt ons onwaar
schijnlijk voor. Wanneer zullen wo
eens "t juiste over dit. gevecht weten.'
Nu geven de Italiaansche bladen
toch ook toe, dat het gevecht bij To
broek geen overwinning <ler Italia
nen is geweest, zooals eerst via Rome
word verkondigd
De verliezen der Italianen zijn veel
grooter dan officieel medegedeeld is.
De vermisten zijn niet opgegeven,
hun auntaL bedroeg minstens 200
man, waarónder 50 dooden.
Een Italiaansch oorlogscorrespon
dent laakt de lichtvaardige wijze,
waarop deze expeditie op touw gezet
.werd.
De soldaten hadden ieder slechts
168 pulronen en proviand en water
voor één dag bij zich voor de beide
kanonnen waren slechts MO projec
tielen aanwezig, 's Avonds was de
uit 2000 man bestaande colonne abso
luut zonder ammunitie. Alléén aan
het feit, dat de vijand in den nacht
geen aanvallen meer deed, was het
to danken dat de colonne tot Aïn
Zara kon terugtrekken.
EEN GEVECHT IN BARKA.
Vier" bataljons infanterie, 6 stukken
geschut eu 4 secties mitrailleuses
hebben stroomopwaarts langs de ri
vier de Derna een voorwaarlscho be
weging uitgevoerd om de herstcl-
lingswerkzaamheden aan een water
leiding te beschermen. Do Italianen
stootten spoedig op de Turken, die
over een belangrijke macht met ge
schut beschikten. Een levendig ge
vecht ontstond. De Italianen wierpen
de Turken, door een omtrekkende be
weging te maken, terug. Aan Itali
aansche ziide waren 3 dooden en 77
gewonden.
DAPPERE ITALIAANSCHE
OFFICIEREN GEHULDIGD.
Bij koninklijk besluit zijn de kapi
tein ter zee Cagni en do kolonel Fora
benoemd tot vice-admiraal en ge no*
raal-majoor. Zij zijn do populairste
officieren bij de Italiaansche zee- eu
landmacht.
Men herinnert zich wat de kolonel
Cagni met een handjevol mariniers
in de eerste dagen van den oorlog
gepraestcord heeft. Hij is het type
van een krijgsman.
Fara heeft zijn. naam bekend ga-
maakt door zijn weergaloos stoutmoe
dig optreden op 23 October, tóen hij
met het 11de" regiment Bersaglieri
het Italiaansche -leger redde van den
dreigenden ondergang, ten gevolge
van den pletselingen overval der
Turken. Ook moet dc wijze, waarop
hij zijn troepen uit liet gevecht bij
Birtobras terugtrok en naar Aïn Za
ra, voerde, uitnemend zijn geweest.
Ook den 26sten October en Novem
ber namen de Bersaglieri van Fara
bet leeuwenaandeel in den strijd.
Da opstand In China.
Uit Nanking wordt geseind
D r. S u n-Y at-Sen is door de
revolutionairen mot een
parigheid van stemmen tot
president der Chineesche
republiek gekozen.
Eindelijk is 't er dus van geko
men!
Sun-Yat-Sen is thans 45 jaar. Hij
was con der eerste der jongere gene
ratie in China, die zich naar het bui
tenland begaf, om beschaving en
staathuishoudkunde te keren. Wie
Sun-Yat-Sen gedurende zijn veeljarig
verblijf te Parijs leerde kennen, zou
niet vermoed hebben, dat de beschei
den en stille man de leider van een
der grootste revolutionaire campga-
ues was en dat door zijn handen de
draden gingen, die Cluria niet de re
volutionaire clubs te Londen, Berlijn
en Parijs verbonden.
In 1904 verwierf Sun-Yat-Sen den
doctorstitel op een dissertatie „De
oplossing van de Chineesche kwes-j
tie". In dit werk oefende hij oen ver-
nietigende critiek uil op de Mandsjoe-
regeering en schetste in groote lijnen
de revolutie, die zich thans afspeelt.
Nu is vriiwel alle hoop voor de kei
zerlijke regeering van China op het
behoud van den troon verdwenen.
De vredesconferentie te Sjanghai
lieeft geen succes en het volk van het
Hemelsche rijk verleent steeds meer
'steun aan de revolutionairen.
China een republiek....
Wie had dat eenige jaren geleden
gedacht
Uit en over PerzlS.
Het bericht, dut de Britsche consul
Smart, na zijn zeer avontuurlijke
reis, behouden te Kaseroen is aange
komen, wordt bevestigd.
De vermiste werd met een heup-
wonde aan den weg gevonden. Ge
vaar voor zijn leven, is er niet.
De Perzische minister van Buiten-
landsche Zaken bracht een bezoek
aan den Engelschen gezant en gaf
zijn leedwezen te kennen over den
aanval op Smart. Ilij verklaarde, dat
de noodige maatregelen zullen wor
den genomen, om do schuldigen
streng te straffen.
Voor
DE RUSSEN
moet de toestand in Tabriz zeer ver
beterd zijd. Do versterkingen moeten
evenwel nr.? aankomen, wellicht he
den. De Russen moeten van plan zijn
alle oproermakers aan te houden en
to fusileeren.
De N o v o j a Wremja verzekert
dat do Turken do hand gehad hebben
in den overval der Russischo troe
pen.
To Petersburg is bericht ontvangen,
dat het viifde regiment jagers na een
gevecht van 18 uren de stad Tebris
is binnengedrongen en daar de orde
hersteld heeft.
Uit nadere berichten zal moeten
blijken, wat do Russen verstaan on
der „de orde herstellen".
ENGELSCHE TROEPEN NAAR
PERZIe
Uit Calcutta wordt geseind:
De regeering overweegt de vraag,
öf zij troepen naar de Perzische golf
zal zenden."
Allerlei.
NIEUWE GEVECHTEN IN
MAROKKO.
Volgens de jongste berichten uit
Melilla heeft een groot gevecht plaats
gehad, dat met een nederlaag van
de Marokkanen eindigde, die onge
veer 400 man Verlóren. Drie kanon-
neerbooten bombardeerden den vijand
van de monding van do Kert-rivier
uit. De Spaunsclia verliezen bedroe
gen 61 dooden en 210 gewonden.
Gesneuveld zijn o. a. 1 kolonel, 3
kapiteins en 3 onderofficieren; go-
wond 2 hoofdofficieren en 16 subal
terne officieren.
't Was dus nogal een flink gevecht
en men verwacht nog een voortzet
ting van den strijd.
UIT PORTUGAL.
Reuter meldt, dat heden een decreet
zal verschijnen, waarbij aan den pa
triarch van Lissabon, den bisschop
van Güarda en den administrateur
van het diocees Oporto het verblijf in
do districten Lissabon, Castellöbra n-
co en Oporto voor twee jaar wordt
verboden, het reelit op geldelijke toe
lage van staatswege afgeschaft en
een uitstel van 5 dagen toegestaan,
om gemelde districten te verlaten.
Dit is bedoeld als straf voor den
wederstand dier kerkvoogden tegen
het oprichten van cuitueele vereeni-
gingen.
ONRUST IN ECUADOR.
Uit Guayaquil wordt geseind
De dood van president Estrada
heeft politieke onlusten verwekt. Ver
schillende bij de nieuwe verkiezing
betrokken partijen hebben revolutio
naire troebelen uitgelokt to Guaya
quil. Br zijn verscheidene dooden en
gewonden.
Stadsnieuws
STUKKEN VAN DEN RAAD.
In da-uk is verschenen het reeds
meegedeelde voorstel van den heer
M. do Braai, om den lantaarnopste
kers geen gratificatie te geven, doch
met ingang van 1 Januari hun loon
te verhoogen van 5.50 tot f 6.
Mede is in druk verschenen het
vei zoek van het Bestuur der Soc.
Vereeniging. die zich op de reeds
daarover meegedeelde gronden, ver
zet tegen dc onttrekking van het
Damsteegjeaan den openbaren
dienst.
Examen handenarbeid.
Voor 't to Amsterdam gehouden
examen zijn geslaagd de liceren A.
Adcma, B. de Beer, J. do Boer, J. Q.
Borgwat, A. van Braam. J. A. Bij, L.
Germeraad, J. Greiner, J. J. Janzen,
A. J. Klein, P. Krabbendam, F. Kra
mer, C. B. van Nes, M. A. S. Nolte,
II. A. C. Pommee, A. A. J. van RaaJ-
te, Chr. de Wilde, II. do Winter, W.
M. L. C. Zandvliet, M. Schutter, al
len van de Rijkskweekschool voor on
derwijzers te Haarlem.
B a d o n.
In t döuchebndhuis aan den Kou-'
denhorn zijn in de afgeloopcii week
522 baden genomenin dat aan het
Leidsehepleia 580.
Examen.
Do heer P. Th. Elfring te Haarlem
is geslaagd voor het examen voor 't
diploma van candidaat-actuaris, go-
houden door de Vereeniging van wis
kundige adviseurs bij Ned. Maatsch.
voor levens verzekering.
Uit de Omstreken
VELSEN.
Suppletoire agenda openbare ver
gadering van den gemeenteraad van
Velsen op Dinsdag 2 Januari 1912,
des namiddags te half twee uur, teu
gemcentehuize.
Punt 2. Suppl. Crediet waterlei
ding.
SLOTEN.
De hofstede „Vrederust" met 15 1/2
H.A. land aan den Uitweg bracht üi
publieke veiling 42550 op.
HA YRLEMMERMEER.
Aan de Vijfhuizen zijn bij do Ge
reformeerde Gemeente tot ouderling
en diaken gekozen de hoeren B. Rip
en J. Bonsing.
Binnenland
BOND VAN NEDERL.
ONDERWIJZERS.
"(Vervolg.)
't Hoofdbestuur stelde voor 't vol
gende besluit le nemen:
„In de Wet worden omtrent de re
geling der schooltijden en vacancies
slechts de volgende algemeene bepa
lingen opgenomen:
Ia. De duur van de gezamenlijke
jaarlijksoh© vacanties bedraagt voor
a!/Je scholen 10 weken.
b. Van deze vacanties is er één, de
zflmervacantie, die minstens 5 we
ken duurt en di.e beg.nt met den twee
den Zaterdag in Juli.
c. Do over.ge weken worden, over T
jaar verdeeld met inachtneming van
deze bepaling, dat er voor alle scho
len fcussehen de zomervaeanties en
Kerstmis, een herfstvacanti© wondt
gehouden, dl.o 1 week duurt.
d. Om do vacantia voor alle k.nde-
ren aan haar doel te doen beantwoor
den en om in do bezwaren voor die
kinderen, welke een bekrompen tehuis
hebben, te voora.en, worden door do
overhe.d, vooral in de steden, open
bare speelterreinen ingericht.
II. Gedurende eiken schooltijd wordt
een pauze gehouden van minstens 15
minuten. Deze bepaling geldt voor al
le klassen van een school.
Het hoofdlbestuursvoo'rstol werd
aangenomen.
Een geamendeerd voorstel van het
hoofdbestuur werd aangenomen, om
aan te dringen op wijzigingen in de
koninklijke besluiten omtrent den
bouw en de inrichting van schoollo
kalen voor openbaar en bijzonder on
derwijs.
Besloten werd te overwegen of do
financieel© regeling voor de kleine
afdeel in gen gunstiger gemaakt zal
kunnen worden.
Aangenomen werd 't voorstel van
hét hoofdbestuur
De vorgaderiqg besluit
a. de afdeelingen van don Bond
vooralsnog niet te binden aan eer.
bepaald systeem van contributiehef-
fing
b. de proportioneele heffing voor do
algemeene kas vooralsnog tc besten
digen.
Do afd. Purmerend trok haar voor
stel in, om te bepalen, dat de bond
alleen optreedt voor zijn leden en
voor hen, dio krachtens do statuten
geen lid van den bond kunnen zijn.
't Hoofdbestuur verklaarde, dat het
voorgestelde in de praclijk reeds
wordt toegepast.
Aangenomen werd een voorstel-
Rotterdaiu do vergadering draagt t
hoofdbestuur op, middelen te bera
men om uit de gewone middelen een
vast fonds voor de weerstandskas te
stichten.
't Voorstel van "t hoofdbestuur over
de leerstof en don omvang van het
onderwijs, werd van de agenda afge
voerd.
Met groote meerderheid van stem
men werd besloten om een stichting
te vormen onder den naam „eigen
gebouw".
Heden wordt de vergadering voort
gezet.
GUST. VAN DE WALL PERNé.
Het stoffelijk overschot van den
schilder Gust. van de Wall Pernó
werd gisteren onder zeer talrijke be
wijzen van deelneming te Amsterdam
naar dc laatste rustplaats geleid.
Uit de kringen der kunstenaars,
waarin Van de Wall Perné had ver
keerd, waren zeer velen gekomen om
den ontslapene de laatste eer te be
wijzen.
Namens „St. Lucas" sprak dc heer
Ureitenstein, voorts voerden nog 't
woord de heeren Bouberg Wilson en
Joh. C. P. Be-mier.
20 kransen dekten de baar.
VEREENIGING VOOR PAE-
DAGOGIEK.
Tb Utrecht wérd de 25ste vergade
ring gehouden van de Vereeniging
voor paedagogïek.
Dit jaar traden 35 nieuwe leden toe,
zoodat 't ledenaantal thans 290 be
draagt.
De volgende vergadering zal weer
te Utrecht plaats hebben.
In de plaats van dc heeren W. Jan
sen en J. Lindeboom, die niet her
kiesbaar waren, werden als bestuurs
leden gekozen de heeren P. Qostcrlee
te Nijmegen en M. B. Hoogeveen te
Leiden.
Duarnu hield dc heer W". Jansen
uit Middelburg een inleiding over:
„Alzijdige cf éénzijdige opvoeding'.
VAKSCHOOLLEERAREN.
Te Utrecht is do jaarvergadering
van den Ned. Bond van Sehoolloera-
reti en lecraressen gehouden.
't Ledental is thans 433, waaronder
64 dames.
Besloten werd bij den Minister aan
te. dringen op Jiet spoedig tot stand
komen van een wettelijke regeling
van het vakonderwijs.
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
EEN VETER ANEN-WEDSTRIJD.
Op Oudejaarsdag wordt, 's middags
om twee uur, op het 1L F. C.-vetd een
wedstrijd gespeeld tusschcn een
Haarlemsche en een Nederlandsche
veteranen-combinatie.
BANDY.
EEN TOURNOOI TE BRUSSEL.
Te Brussel hebben op do Kerstda
gen wedstrijden plaats gehad tus-
1 schen de vertegenwoordigende elftal-
1 len van Canada, Duitsclüand, België
en Frankrijk, die resp. 6, 2, 3 en 1
punten verwierven. De Canadeezen
waren veel sterker, wonnen van
Frankrijk met 7—0 en van Duitsch-
land. inet 8—2.
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
EEN MiLLlOEN YOOR SPORT.
Iemand, die onbekend weuscht te
blijven, heeft aan den Frauschen
bond voor lichamelijke opvoeding een
millioen francs geschonken ten einde
in liet belang dor openlucht-sport ge
bruikt to worden.
De bond zal dezer dagen moeten be
slissen op welke wijze liij dit kapitaal
wenscht productief te maken, ilet is
niet onwaarschijnlijk, dat men liet
gclil voor een groot deel zal besteden
tot het aanleggen van sportterreinen
en tot het maken van een flink iwcm-
bassiu.
Ongetwijfeld zal de Fransche open
luchtsport van dit edelmoedig ge
schenk groot voordeel trekken.
(Tel.)
KEGELEN.
NATIONALE KEGEL WEDSTRIJD.
In den nationalen kegeLwedstrijd
om wildjp'rijzen, gehouden van 10 tot
26 December 1911, in café „Zur Gol-
denen Sonne" te Amsterdam, behaal-
do Waterpas van Haarlem in den
kui-pswedstrijd de 5e plaats met 291
punten. Hout of fout, van OveTveen,
de 4o met 293 punten.
In den personeelen wedstrijd was
dö hoer E. Martens (van Haarlem),
no. 2 met 40 punten, de lieer Lonune-
laurs (Haarlem) no. 6 met 38 punten,
do heer Fr. Dassari, Haarlem, no. 10
met 37 punten.
WATERPOLO,
HAAGSCHE ZWEMCLUB—R. Z. C.
De pas-opgerichte Haagsdie Zw cru
el ub had Donderdag een zrwem-
avond' georganiseerd in de overdek
te zweminrichting aan de Mauritska-
<Lo te Den Haag. Een partij -waterpo
lo werd gespeeld tussohen de zeven
tallen der Rottei-damscho Zwemclub
(lo klasse N. Z. B.) en der llaagsclie
Zwemclub. Door ongeoefendlied ver
loren de Hagenaars natuurlijk van
de sterke tegenpartij met 0—6 (rust
0-4).
Bij de Haagsclio Zwemclub speelde
Eddy de Neve, de bekende ex-voetbal
ler, back.
Een estafette wedstrijd won de R.
Z. C. eveneens, terwijl verder ver
schillende sprongen enz. werden uit
gevoerd.
VOETBAL.
I1ET PROGRAMMA.
Voor den Nederlaudschen Voetbal
beker worden morgen de volgende
matches gespoeld
Haarlem llaarlom—Quick (den
Haag).
Arnhem Vu Less-Go'akead.
Den Haag H. B. Sr— A. F. C.
Rotterdam V. O. C.Quick (Nij
megen j.
Verder hebben op de. beide Zonda
gen de volgende nationale en iuterna-
le ontmoetingen plaats
Roosendaal RoosendaalBeer
schot A. C. (Antwerpen],
Zwolle P. E. C.—Z. A. C.
Amsterdam 11. A. P.—V. V. A.
Kiel F. C. IlolsteinH. F. C.
Utrecht Kampong—Vil au grand
air de Médoc.
MaastrichtM. V. V.Wilhelmina.
Maandag 1 Jan.
Amsterdam 11. A. P.A. F. C.
Nijmegen Quii.k—Vil au grand air
de Médoc.
Verviers C. S. VerviéfoisMaas
tricht V. V.
Hamburg Hamburger P. C.—H.
F. C.
Rechtszaken
NA DE STAKING.
Vrijdag 26 Januari zal voor de 5e
kamer der Amsterdamsche rechtbank
worden behandeld do zaak tegen den
28-hrrigen bierbuouweisknecht J. A.
J., die in verzet is gekomen evenals
hel O. M. tegen een bij verstok ge
wezen vonnis dier Kamer waarbij hij
veroordeeld was tot drie jaar gevan
genisstraf onder ten laste legging van
openbare geweldpleging in den nacht
van 5 op 6 Juli in vereeniging met
andere personen togen militairen an
politie agenten in de 2e Kattenburger^
dwarsstraat door uit een raam van
zijn woning met een met scherp ge
laden vuurwapen te sch eten op mi
litairen, waaronder do sergeant A.
J. ten Ivate en do kapitein T. W.
ileynders.
RAAD VOOR DE SCHEEPVAART.
DE RAMP VAN DE „IXION".
De llaad voor de Scheepvaart deed
uitspraak in de ramp, op 1 October
jl. in den Indischen Oceaan overko
men aan het s.s. „Ixion", kapitein b.
de Roer, uit Holluni, reederij Ned.
Stoomvaart-Mij. „Dc Oceaan", te
Amsterdam.
Gelijk rnen zich herinnert, werd de
„Ixion geheel door brand vernield.
Van de 47 opvarenden konden slechts
23 gered worden. De anderen vonden
den dood in do golven.
Dc Raad heeft getracht de oorzaak
vast te stellen van dc ramp, maar de
ze viel niet op te maken. Zelfont
branding der lading acht men uitge
sloten.
Ontploffing der gassen in de stuur
boord-bunkers is wel mogelijk, hetzij
dat een petroleumlamp omviel, al of
niet door menschelijke kracht.
De Raad is van oordeel, dat het ge
drag van gezagvoerder De Boer ge
durende en na de ramp niet kon wor
den gelaakt.
HOOGE RAAD.
KERKELIJKE BELASTING.
De Hooge Raad vernietigde het von
nis van dié Haagsche Rechtbank, wei-
ka luid ineeAweaon de vordering der
Nederlandsche Hervormde Gemeente
te 's-Gravenhage, tegen den heer Boe-
Ie v an Hensbroek tot betaling van de
kerkelijke belasting.
De Hooge Raad was met den kan
tonrechter van oordeel, dat de ge
daagde deze belasting niet behoefde
te betalen, in hoofdzaak op grond,
dat do doop, waardoor gedaagde m
liet kerkverbond was opgenomen,
hem slechts tot zijn meerderjarigheid
aan de kerk verbond.
Kerk en School
PROTESTANTENBOND.
Tot voorganger van de afdeeJing
Briolle van den Ned. Protestanten
bond is gekozen ds. L. S. P. van dei
Chys, van Amsterdam.
R. K. KERK.
PATER W. Til. NEFKENS.
Naar de Maasbode meldt, is op 30-
jarigen leeftijd te Kingchow-Kan in
China aan de typhus overlodcn pater
Willibrordus Thomas Nefkens, se
dert September 1907 aan de miss.e in
China werkzaam.
Koloniën
HET BEGINT WEEIt OP TIMOR.
Naar'da correspondent van de Java-
Bode mededeelt, komen er weer sfrub
belingen tussohen Hollandsche en
Portugeesche autoriteiten in het
grensgebied voor.
Do gouverneur te Diliy is mat nieu»
we chicanes aangekomen over een
bergtop aan de grens van Lakmarus,
welke hij beweert, dat tot het Portu
geesche gebied behoort en waarop hij
een benting wil vest.gen, terwijl liet
tractaat duidelijk uitwijst, dat do
grens over dien top heen loopt en de
ze dus niet uitsluitend aan Portugal
toevalt.
Verder hebben Portugeeeen weder
om cc.ii raid ondernomen in Maoeka-
tar, dat als Hollaudseh geböed behoort
te blijven beschouwd, totdat liet
grenstraclaat in werking is getreden,
en zich vermeten protesten in te die
nen tegen do aanwezigheid van een
HoHandsch bivak binnen dat gebied.
Gemengd Nieuws
EEN AANVARING.
Te Norfolk. (Virginë V. S.) is d«
torpedojager Warrington bij een aan
varing met een schoener ernstig J>e-
schadigd. Verscheiden mannen der
equipage werden gewond.
GEVAARLIJKE BEESTJES.
Op het buiien van den Londenschon
bankier Barclay werden twee leeu
wenwelpen gehouden, die men voof
tam hield. Een van de wélpen heeft
échter den zoon des huizes zoo zwaar
gewond, dat hij bezweken is.
HET WINNEN VAN ZWAVEL.
In studieboekjes maken wij nog al
tijd kennis met de wijze, waarop het
zwavel winnen in Sicilië plaats heeft.
De Siciliaansche zwavel, die tot nu
toe vrijwel wereld-monopolie bezat,
zal dat eerlang af moeten staan aan
Amerika.
Reeds geruimen tijd wist men. dat
zich aldaar uitgestrekte en hijzonder
rijke zwamelmijnen bevonden, maar
men stuitte bij de exploitatie op zulke
onoverkomelijke moeilijkheden, dat
men wel twijfelde of een ontginning
wel ooit loonend zou zijn. De zwavel-
lagen worden nl. aangetroffen op eon
diepte van 150 k 200 M. en dan nog
wel onder een laag welzand. Na ja
ren lange proefnemingen is men er
echter in geslaagd thans een bruik
bare methode te vinden, die even ori-
gineol gedacht als stout van uitvoe
ring is.
Evenals dat voor hettwinnen vav.
petroleum geschied, worden boorga
ten gemaakt en in die gaten een bui
zenstelsel neergelaten. Door de bui
tenste buis wordt nu onder sterken
druk oververhit water geperst, dat
door gaten aan het ondereinde met
groote kracht de zwavelhoudende la
gen doorspoelt. Wijl dat water alsdan
nog een temperatuur van 175 gr.
Celc. bezit, wordt de zwavel, die bij
114 gr. smelt, vloeibaar, en dringt
naar onder, waar het terechtkomt in
een nauwere buis. In deze nauwere
buis bevindt zich weer een andere,
waardoor sterk verhitte lucht met
groote kracht wordt geperst. Door de
daarop geoefende druk mengt zich de
heete lucht met de gesmolten zwavel
en dringt gezamenlijk tusscheu de
nauwste en de daarop volgende buis
naar boven, wanr zij uit de standpijp
vloeit. Van daar wordt de zwavel ge
leid naar groote hakken, die dik
wijls 12 tot 15 M. hoog en even breed
zijn, en waarin zij tot een reusachtig
blok stolt.
Aldus gewonnen zwavel is voot
minstens 99 pCt. zuiver en eischt der
halve geen verdere raffinatie. Na
tuurlijk zijn de instellatiekosten
enorm hoog, doch staat daartegen
over, dat een enkel boorgat dikwijls
400 k 500 tonnen per dag levert., en
in den regel eenige weken blijft
doorvloeien.
Hoe hooger de temperatuur van het
water is en met hoe grooter kracht
het wordt uitgeperst, des te uitge
breider is ook de omtrek welke door
een boorgat wordt „uitgewasschen".
Wijl men bovendien de gaten zeer
systematisch boort, kan men van eau.
