HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD. WOENSDAG 17 JANUARI 1912 Hoe Ko Doncker do ge' scliiodenis der Schilder kunst ziet. I. „HAARLEMSGH' GEZELSCHAP" ..HET SCHIMMENSPEL". „Het bestuur van bovenstaand gezel schap heeft de eer, u uit te noodigen tot bijwoning vim de besloten voor stelling van liet,schimmenspel „Do Geschiedenis der Schilderkunst", wel- k<- zal plaats hebben op het schilders atelier der hoeren Kruider ©n lieiloo, aan de Grooto Houtstraat 9 B, te Haarlem, op Zaterdag 13 Januari .30 !P, 1o 81/2 uur pyeciés. Hoogachtend, Het Bestuur' voornoemd KO DONCKER H. KRUIDER". Het begin was vol geheimzinnig heid. Uit de Zaterdagavond-drukke Houtstraat stonden we in het stik donkere poortje naast hét filiaal van HilJen. Inden sigarenwinkel had men gezegd men lachte er «ok ol myste rieus bij ,,'t Poortje moet u in; daarnet is 'i gezelschap naar binnen geirann. U moet er rechts onr gaan en dan zal ïi wel muziek hooren." Rechtsom in 't duistere gewelf gen we 'n groen lampje bij licht gat. dat vierkantig in de donkerte uitgebrokt -was Dat bleek 'ie ingang tel Viftt r'U- ,J„r sehinimeii te zi'n. Iioewe! 't nortaai niet schemer gehou den wus. V\ant er zat. een jonge dame hu u dressoor met 'n naamboek be legd. Hei ineiske was wèl weer in den toon van 't vreemdeopgewacht te worden in het stadscentrum door een ITdeeeuwsch en zeer artistiek gekleede jontre dame is niet alle daags. Do onverwachte verschïj-. ning droèe een onderkleed van zilve- rig-blauwe zijde, waarop een sac oranje-pui per-fluweel een brutaal kleurenmooï maakte. Langs het blan ke halsje was 't weer luiver-fijn: het dons-witte randje langs 't fel-tintigo oppersewnad rondde sneeuwi? op 't teer-reine doeltje, dat in smetloosheid met het halsïe wcdiiwrde. liet ce- zichtje. fijn van liinine. was lief der den overvloed van blondheid, die 'l tapse) daarboven aureoolde. Een kunstzinnig en aanminnig en- trfio d»s' Een w""rdi"n ^rnehvacht- ster voor een schildersatelier. Onze namen stonden in 'l boek we klommen de smvrna-beloonerde trap op, waar een manr één-mensch- Imeivt dus smal on get je de be- 2<v>Ire,-c near hef SrTli1'lnrc)v>ili.?<tr>rr voeren moet '1 Atelier, dadelijk om den bock. leek me een zolder te zijn, maar eeii zolder, die dour artisüekén zin en smaak in een wonder van kunptólijk© intimiteit herschapen was Langs de wanden schilderstukken, die nu te avorid in het 1)alf-v©l geduisterde ver trek geen nauwkeurige beschouwfni. toelieten. In golieim halfdicht was 't atelier, al vochten dó talrijke kaar sen-vlammetjes in de antieke kope ren oud-TIollandsehe kronen imn schijnsels tegen de donkering in. Onder de luchters was al eon gemêleerd gezelschap bijeen. Daar was een knnst-bemirtnepd en kunst- beoefenend Raadslid., daar waren schilders, beeldhouwers, tooncólspe- Iers, politici, die op staatkundig 'en maatschappelijk terrein elkanders antipoden zijn. Maar Uier waren de dames en heeren zeer kameraad schappelijk, zonder onderling* ge deeld he id bijeen. Kan dit ai.ders in .-ecu n.unstunuars- atmosker Hue kunnen er scheids- muurtjes en kloven zijn, als je 9nmen zit op een plank, die slechts aan de uiteinden cedragen wordt door stoe len Primitiefheid werkt ontugoon tegen purtijzuebtig exclusivisme. Tijd tol nog diepzinniger beschou wingen werd me n et igelaton. Want een stem uit de vooruit-donkerte, die later „la cuisine' bleek te zijn, waar men de toestel voor de vertooning gereed maakte, beval „licht uit!" En ik zag sch Jders-vau-riaóm opstaan uit de rijen, om ééb-voór-een de kaarse-v lammetjes uil t: blazen. Toen zaten we ,n 't tieel-dnlster, dut de gemoedelijko stomm.ng tot een nog- hooger graad van kameraadschap en verirouwelijkhe d hiej Een muziekje achter een gordijn deed weenioedlg-cubaretachtig en «en meiaukoheke stem zong ,n het jgespeel een chatnoi-r g liedeke, dat «en grootmeester van den Montmar- tre met gerechten trots had kun- De melankcdieke stem achter T gor- J dijn zorig: Een schaduw is 't leven, Een schim ons LestaanI Wat 't heden kan govern Is spoedig vergaan. Wees blijde, zonder zorgén: liet leven is kort En goon men sch weet of-ie mergen Begraven wordt...! Do niét-z.eer-opvvckkendo proloog was do ouverture yar „De Geschie denis der Scli'ldorkuTist," dat ons bolopfd was te zullen zijn een „Groot sclvimmeaispc] in ontelbare tafioroe- lón." Eén vriendelijk mari uit bet gezel schap, had me al i'r,(gelicht, dat deze cabaret-vertoon-'ng oorspronkelijk op touw was gezot ter gelegenheid van «en onderling feestje, waarmee de le den vnn het teekencollege .Ku'nst zij ons doel," het 90-jarig bestaan van het genootschap hebban befuifd. Dat was toen zoo in den smaak go- vallen, dat men nog eens de nu-meer- uit-gehrcido verlooning voor genoodig- den hield. Achter de schermen heb ik later ge zien. dat de persona li te'ten der schimmen kartommn figuren waren, <te naar verluidde door een zestal artisten waren u tgesneden. Ko Doncker heeft daarbij liet li bretto geschreven. En al weet 'k niet, of 't aandeel van dezen humoristi- sclien caricaturist rïi 't uitsnijden der poppen Kroot is geweest, 'k meen de de beoldeiisniïei'5 geen onrecht to doen hoe mooi-knnst g hun werk ook isl toen 'k stria ks in het op schrift Doncker op den voorgrond zette De luimige d'chter en tee kon aar van „Dr. Mofs avonturen" droeg ach ter 't schlmmen-nreïectied'^ek ook zelf zirtn historieel epos voor. Hij sprak aldus: Het spel gaat beginnen, hoort allen mij aan...! Wat h er voor uw oogeu voorbij zul gaan Is een schaduw vaa al wat is ge weest; Waarin go allen de geschiedenis leest Van de schilderkunst, die ons zoo na aan hei nart lelt En dte ons helder zal zijn, nteltegcii- staaude de zwartheid. Haar geboorte, haar leven, haar hee- lo histor.e, In vreugde en rouw, In kwijnen «in glorie. Maar nu vangen wij aan. Z,et goed too en luister, Voort geen, kattekwaad uit in d'.t som bora duister! Wo hebben doze zedclcs zeer ern- st:g ter harte iomen, ook omdat nu de zwarte schimmen, d'.e de pop pen op 't lantaarnverl.chte doek beeldden on de poëz'o van den llhret tist do geheele aandacht in beslag namen. 't Was een verstard levende beel- den-spel, deze fijn-geestige gesneden figuren; maar niet doods-verstard, want in do stille gebaarlooze zwart jes zat vaak zulk een acte van lijn, dat men in 't kartronresnij meer dan 1 geknutsel, subtiele kunst zelf waar-1 deerde. En die waardij leed niet door do humoristische p'rachtg- rako caricaturen; integendeel zij werd cr door verhoogd. liet begin van de geschiedenis deri schilderkunst ligt. als dat van zoo-1 vele audere geschiedenissen, in den nacht der tijden verscholen. Om- a ent Doiickei's nypoihcsen aangaan de dezo prao-picturale periode zal 'k niet uitweiden, want hel eerste hou vast krijgt men pas bij de regenboog. Die iris up het lichtdoeK hier was er een in den irant der. primitieven, 't was u.h.w. de materia, prima iun een regenboog. Bestaan I de gew vuo aardsche regenbogen uit strooiiuii kleur, die ontbonden zijn uit t vvuic licht, de altisten achter 't schf iin vertoonden kalm-weg een hal- fei- cirkel van wit hchi! -lijkbaar speculeerden do vertoo- lers er op, dat de nienschen in 't, tolioi- een prisma in plaats eon bol- manier de zeven tinten in te zien. Do iris nu is, volgens Doncker, de aanleiding "geweest tot de - geboorte der schilderkunst. Vandaar deze lof zang: De regenboog, Iedereen kent hem, de iris, Zonder welk de schilder een rede loos dier is.. O, regenboog, steunpilaar, hoek steen en rots, Waarop wij steeds bouwen met fierheid en trots. Mijn vrienden, hier kunnen we eerst met fatsoen Onz' intrede met do schilderkunst doep. Want al.dat/watéT verklaart ons wél. Dat thans de tijd'rijp Is voor d'aqua- rel. Do Egyptenaren waren fantastische schilders, mnnr'zij verspilden hirn ta lenten door in de grafplaatsen der py ramid?)) to schilderen. Daarom: Egyptische schilders werden nooit groot; Want hun klanten en bewonderaars waren meest dood En zelfs do geniaalste gaven Werden srehjk mot do mummie be graven. Dan kwamen andere kunsttijdper ken: Daar heb le de Assiriêrs, Perzen en Meden, Dio ook wel wat aan hel sciuldcren; deden, Ze hielden toch meer van bakkeleien Dun van mooie moderne schilderijen- Ze kwamen vaak vechten in het land van Egypte Welk land hen er echter weer spoedig uitwipte. Voor de schilderkunst der Grieken en Romeinen heeft Doncker een diepe ïninachtinc: Hij siclt him kuust geiijx met die van de schilders in do Muas- ti ichLSchc aardewerkfabrieken: Ook bij do Grieken en Romeinen Was do schilderkunst danig aan 't kwijnen. Wel schilderden z'op vezen en al dat gedoe Net als nu nog bij Regout. Do Grieken waren te primitief. Maar ze beminden den eenvoud zoo in nig diep. Dat de schilderkunst welhaast te be delen liep. Bij de Romeinen in den heidenschen keizertijd was 't niet veel beter: En ach, in tiet bloeddorstig Romo Kon ook van de schilderkunst- niet veel kernen. Toch was er gelukkig nog oen uit zondering: Bijvoorbeeld zoo'n schilder in Pom- JAC. C. M. Jr. CuiicaÜandscïi Overzicht Ds oorlog tusschen Italië en Turkije NADERE BIJZONDERHEDEN OVER I 'T ZEEGEVECHT. Do Italiaansche minister van mari ne heeft van den bevelhebber van do ze-macht in de Roode Zee een uitvoe rig rapport ontvangen betreffende 1 gevecht nabij Karfonda, dat eindigde met do vernieling van zeven Turksche kanonneerbooten. Er is een poging gedaan, om tiet succes der Italianen te verkleinen, door de voorstelling, dat do Turksche kanonneerbooten de zelfde walen, die de Egyptische ie- geeruig ie Suez ontwapend liotit bij het bogin van den oorlog. Uit liet re laas van den vlootvoogd blijkt do on juistheid daarvun hij meldt ni. dat tusschen de italiaansche en Turk- sciio scnopciiwelke gesteund werden door eemge laudbaitenjen, geduren de ruim drie uur EEN HEVIG VUURGEVECHT heeft plaats geluid, dal bij liet inval len van de duisternis eindigde. Den volgenden ochtend b.cck, dat do Turken hun geheel outreddeide schepen hadden verlaten, waarop de Italianen deze verder iu den grond schoten, aangezien zij niet meer to herstellen bleken. Slechts een jacht weid opgebracht. De Italiaansche mariniers dio aan land waren ge gaan, maakten zich meester van «o- nige mitrailleurs, een paar vaandels en wat munitie, door de Turken "s nachts- aan wal gébracht. EEN VLIEGMACHINE IN BESLAG - GENOMEN. Een te Tunis ontvangen telegram bericht, dat een Italiaansche torpedo- boot het stoomschip „Carthage", dat een aëroplane, toebohoorende aan den ayiateur Duva.1, aan boord had, naar Taglieri zou hefiben opgebracht. Dnval wilde dus blijkbaar de Tur ken gaan helpen. VREDESONDERHANDELINGEN. Volgens berichten iiit Konstantino- pel móet Rusland aan de onderleeke- naï'én 'van het verdrag te Berlijn een voorstel' hebben verzonden, betoogen- de, het: bijleggen der vijandelijkhe den tusschen Italië en Turkije. Eerst als deze onderteekenaren het voor stel aannemen, za) het Russische voorstel aan Turkije worden over handigd. Daar dit Russische bemid delingsvoorstel gebaseerd ia op don algeheelen afstand van do Afnkaan- schc provincie aan Italië, is de mo gelijkheid van eeri aanneming van bet voorstel door Turkije uiet groot. Uit Turkije. Do cohvmissie uit den Senaat ver klaarde zich met algeineeno stem men vóór ontbinding vail do Kamer en verdaagde daarna haar zittingen tot den volgenden dag. Als de regeering tot KAMERONTBINDING overgaat, dreigen er onlusten in het land. Reeds nu hebben zelfs do nota belen van Trichtana daarmee ge dreigd. Ook' komt er een gerucht, dat Said pasja als grootvizier vervangen zal worden door Hilmi pasja. De RUksdayverkieziiigen in ümisciilaiid. Dezen keer is 86,6 pCt. der kiezers opgekomen, in 1907 was 't 84,7 pCl De Hbid.-correspondent heeft uitge-j rekeno, dut op rechts 4.600.O00 stem men zijn uitgebracht (200.00U miuder dan in 1907) en op links 7.500.000 (1,500,000 meer dan in 1907). Door de indeeling der kiesdistricten is do ver houding van het getal gekozenen evenwel heel anders. Over DE HERSTEMMINGSKANSEN iint deze correspondent nog „Wal de houding van de natio- naal-Iibëralen bij do a. s. herstem mingen betreft, moet geconstateerd worden, dat zij steeds meer geneigd schijnen hun steun tc geven aan tie conservatieven, inplaats van aan de sociaal-democraten. Zelfs de voor mannen van do agrariërs zullen door hén geholpen worden. En wat nog erger is, in enkele districten, b.v. in Oldenburg, hebben de nntionaal-libe- raleii zicii vei bonden met do agrari sche, conservatieven, om te agoeren tegen de vrijzinnigen." Het centraal bureau voor de natio- naal-lujet-aie puiuj heelt iu Bcilgn beraadslaagd. Desioton werd overal, ir een hriks-hberuul iu hei sten ig komt, dien te ondersteunen en verder af te zien van het goven van algeine-e-jio, vouiscnuflen. Aan do plaatselijk© organisaties zul het overgelaten woioen in do eigen dis tricten het standpunt te bepalen. Ilct bestuur van do hberulo arbei- dérsVéreéniglngen in Beieren hoeft besloten een adres te richten lot het partijbestuur vaai den natiónaiil-lilie- ralen bond en aan de partijleiders van de vujzuinigo partij, om bij do aanstaande herstemmingen over het' geheele njk eeu cumproniis te slui ten met-do sociaal-democraten. Uit de Frauscue politiek. 't Nieuwe ministerie heelt zjch gis termiddag aan de Kamer voorgesteld. De premier Poincaré las DE MlKISTER1EELE VERKLARING voor. In do eerste plaats weixl geconsta teerd, dal alle fracties der ïepubh- korusche partij door ©en zelfde natio naal gevoel wuidon beheorscbL Het land, altijd al onverscmilig voor per- souen-ijuaesties, wil zien in moeilijke tijden tot gruote opvattingen verhef fen tot het algemeen welzijn. Wat Spanje betreit een loyule entente, in oprecht viedelievenden geest, zul de organisatie van het prolectoraat in Marokko mogelijk maken. De regeering zal zonder zwakheid het gezag uitoefenen en zal niet al leen den vrede moeten hond haten, maar ook onder contróte der Kamers, leiding geven aan de sociale ontwik keling. 't Kabinet zal zich met de kiesrecht- commissie in verbinding stellen, op dat zoo spoedig mogelijk een hervor ming zal kunnen tot stand komen, die de politiek© partijen een Juister© vertegéiiwoordiging zal waarborgen en dio d© gekozenen in staat zal-stel' len de plaatselijk© belangen onderge schikt te maken aan het nationale be lang. 't Ministerie wil verder; dat de leekertschool-de nationale school zal blijven, toegankelijk voor alle kinde ren en die nauwlettend de vrij-heid van geweten eeFhiedigt. De regeering zal trachten met Ka mer en Senaat tot overeenstemming te komen over de wijzigingen in de wet op do ouderdomsverzorging en zal zich bezighouden met het ontwerp op de inkomstenbelasting. Do voorlezing der verklaring werd herhaaldelijk onderbroken door .toe juichingen. In het bijzonder werd' de pnssape toegejuicht, waarin gespro- kon wordt over dó -trouw nan de vriendschapsbanden en bet bondge nootschap. De gclieelc Kamer applaudiseerde bij de peroratie. Met 410 tegen 6 stemmen werd een motto, waarin vértrouweii in 't nieu we ministerie wordt uitgesproken, aangenomen. Een groot© meerderheid, maar.... voor hoe lang De opstand In Cliina. Thans staan 18 provincies van het eigenlijke China aan de zijde der re publikeinen en slechts 4 zijn do kei zerlijk© regeering trouw gebleven. Om aan het bloedvergieten een einde te maken, geeft de regeering alles toe, alleen berust zij niet in dé stich ting van een verbond van de veree- nigdc staten van Glnna, zulks met het oog op de geringe geestelijke ontwik keling van de volksmassa. DE AANSLAG OP DEN MINISTER-PRESIDENT. De drie personen, die den aanslag hebben gepleegd op Joean Sji Kai, zijn in hechtenis genomen. Een politiebeambte en «en soldaat werden gedood, twaalf soldalen en drie burners gewond. Ook werden een aantal paarden gedood en gewond. 't Is dus wel een wonder, dat de minister-president er zonder kleer scheuren is afgekomen. Uit en over rerzil De Noordelijke districten zijn Yolko- nen in Russische handen. Volgens eon gerucht zouden de Engelscheu van plan zijn, de havens in dé Perzi sche Golf te bezetten. De Perzen la ten alles kalm u\©r zich heengaan. D© regent .wil het land verlaten. De ex-sjah en diens broeder zijn daaren tegen nog steeds op Perzisch grond gebied en winnen steeds meer aan hangers, vooral in de streken, door do Russen bezet. De weinige régee- rjiigstroepen,, die tot nu een zooge naamd leger vormden, zijn verdwe nen. Waar gaat 't toch heen 7 Er worden NIEUWE VERKIEZINGEN voorbereid. Hot gaat daarbij zoo, 'l it' de commissarissen, die door de overheid waren belast met de voorbe reiding der verkiezing, daarmee zijn opgeiiouden. Dé Bacnuaren oefenden j Ktucliuge pressie ton uadee- de 'dcuiueidten uu, dat' er van eén werkelijk 'vrije verkiezing iii' hot gelieel geen sprake zou zijn geweest. Aherlei. HET ENGELSCHE KONINGSPAAR IN WEENEN. Uit Ween en wordt gemold, dat het IEngelsche koningspaar in de eerste weck van de maand Mei keizer Frans Jozef zal bezoeken. DE DUITSU1E KEIZER GAAT NAAR ZWITSERLAND. vermoeitelijk in t begui van Septem- her, ter bijwoning van de manoeu- VROUWENK1ESRECIIT IN Z\\ EDEN. Gisteren opende de koning den Rijasdag. in de troonrede werd o. a. veteiaard, dat de regeemig het bil lijk acnt, dat ook aan vrouwen het recht om te kiezen en verkozen te worden wordt verleend en aangekon digd wordt, dat een desbetreffend voorstel zal worden ingediend. DE OPSTAND IN ECUADOR. Uil Panama woixli geseind De toestand is uiterst verward. Vier ge neraals betwisten elkander de macht. De spoorweg naar Guayaquil is ge stremd, de havens zijn voor den han del gesloten. Onze Laclikoek NIET GEVAARLIJK. Marie. Waaraan stierf je tante toch eigenlijk? Anna. Ik weet het niet, maar de dokter zei, dat het niets te beduiden had. MOEILIJKE OPDRACHT. Een opzichter, die toezicht moest houden over een zeker aan tér werk lie den, zag op eon rtiorgen dat hij de ronde deed. drie mannen bezig aan een schutting. Denkende dat dit te veel was voo'r zoon karwei en eens willende toonen dat hij wat te zeggen had, riep hij uit: Met je hoewel en zijm jullie daar? Met ons drieën, was 1 antwoord. Dat is veel te veel, laat de holft dadelijk hier konienl Ctzdsricuws ONTSLAG-QUAESTIE. Naar aanleiding van het ontslag- Koornstra weixl do volgende motie aangenomen, die men verzocht te pu- bliceeren ,Do afdoeling Leeuwarden van don Bond van Christen-Socialisten, in haro vergadering van 12 Ja nuari kennis genomen hebbende van het ontslag vuil huren bondsmakker Agur (M. Koornstra), propagandist van den Ned. Mil Bond en vuder van het Militair Tehuis te Haarlem, wicn men niets ten laste kon leggen dan zijn christen-socialist zijn, hetwelk hij dengenen, over wicn hij als vader r. verzorger gesteld was, niet pre dikte. erwegende, dat den heer Koorn stra niet was opgedragen, het mili tairisme aan de christenen, maar hot christendom aan de militairen te brengen spreekt hare diepe verontwaardi ging uit over dit omslag zuuder eeiug pensioen, te meci nu zuiks is geschied op od-jaugêu leeilijd vun Ueu uinsla- geiio en na een uioeid oy uil terreiu an 28 jaar. waarwet door zijn supe rieuren, die hem nu omsEegen, steeds hun volle tevredenheid is be tuigd, i gaat over tot de orde van den dag." Excursie. Dinsdag brachten do leerlingen van het eerste studiejaar van de Rijks kweekschool voor Onderwijzers, on der geleide van den heer Rumer, een bezoek nan de Hunrlemsche Brood- en Mceifabnék up de üaaeu*»öei gruent. Door den chef van de fabriek rond geleid, bezochten zij achtereenvol gens dó graan- en meelzolders, de malerij en de bakkerij. De nieuwe ma chines voor graan- en meelzuivcring en die voor de deegbewerking trok ken vooral de aandacht. Na eon bezoek van ongeveer twee uur, waarbij hun ook de gelegenheid was verschaft zich van de smakelijk heid van sommige producten te over tuigen vertrokken zij, hoogst vol daan over het leerrijke en aangena me bezoek. Rubriek voor Vragen Oonbonneerden lieliben bet vourreebt, /ragen op verschillend gebied, mils voor beantwoording vntbnnr, in te senden bij de Redactie van Haarlem's Dagblad, Gro'ote Houtstraat 63. Allo antwoorden worden gebcel kosteloos gegeven en zoo spoedig mogelijk Aan vragen, die uiot volledig naam en woonplaats van den Inzender vernielden woidt geen aandacht geschonken. VRAAG: Mag eeu mevrouw haai dienstmeisje beletten op catech'satio to komen? AN 1'WÓÓRD: Natuurlijk niet; maar is t niét meer d© kwestre, dat men t met ce. 3 kan worden ovér hot uur van do catechisatie? VRAAG: Heeft mevrouw het recht om een meisje op 7 Januari den d enst op te zeggen tegen 1 Februari, daar ze haar Nieuwjaarsfooi aJ heeft ont vangen? ANTWOORD: Neen! Een m&sjo voormacht-eu-dog moet met zes wo ken opgezegd worden. Zij kan «Jus met voor 3 Mei worden opgezegd. VRAAG: Kunt n ook zeggen waar ik mij moet vervoegen om als los werkman bij de N. Z.-H. tram, dio hiér wordt aangelegd, te worden aait gesteld? -fcUlLLEfON Het Nest van din Sperwer. F.en ruinuii uit do 17de eeuw. Naar het E n g o 1 s c h dooi de schrijfster van „d o Roode Pimpomel" enz. 7L Hij schudde zijn hoofd on zuchtte, blijkbaar aan groote.verlegenheid ten prooi. In liet diepst van zijn ziel kun hij geen excuus vinden Voor de licht zinnige moeder, dio er blijkbaar up uil was geweest de verantwoordelijk heden te vermijden zich te ontdnen van haar kinderen, opdat zij met niuor vrijheid en gemak een loven van genot en luchthartige pleiziertjee, Waarnaar zij haakte, zou kunnen lei den. Mijn moeder was ecu vreemde vrouw, sing Mis. De Cliavusso ern stig voort, terwijl zij haar kleine blanke hand op de zwarte mouw van den advocaat le»Ue, zij gaf wpinig om mij en mets om Louden on do ge zelschapskringen. Zij begreep niets ven de vele plichten, die een dergelijk leven meebrengen... En ik was in die idmren een vrouw vnn aanzien. luHn- tig jaar geleden I —O, natuurlijk, natuurlijk I, zucht te Master Skyffington." Misschien kon zij niet anders handelen na eenige jaren werd zij aanhangster van dat vreemde, nieu we gc'.o^fdie menschen die zichzelf „Vrienden".... die niemand met den hoed groeten, en die zoo vreemd pra- t-'ii van „iij" en „jou", zelfs als zij hun meerderen aanspreken. Zekere George Fox had grooicn invloed op haar. Hij was toen nog maar een jon geling. Hli heeft, geloof ik, haar ge dachte omtrent mij vergiftigd, en bracht er haar toe. mij op haar sterf bed te vervloeken. Zij huiverde even uit angst misschien. De moederlijke vloek zoo dacht zij zou misschien toch ..og vruchten dragen. De watergie oogen van Master Skyffingtuii druitu-n vriendeJujire sympathie uit. Zijn beroep had hem veel van do verborgen geheimen van den menschelijken aard en bet leven ontsluierd luj raadde, dat de tijd als hij er al niet was niet verre meer zou zijn, waarop dezo ongeluk kige vrouw zich de ledigheid van haar eigen bestaan bewust zou worden en de wrange vruchten zou plukken van het zaad, dut zij zelf had uitge strooid. —Ja I Ik schrijf het alles toe aan die „vrienden", die er in slaagden een moederhart tegen haar eigen dochter op te zetten, ging Mrs. De Chavasse voort. Zij berichtte mij nooit dat ziek was. zond mij noch een brief, noch een of andere bood schap pas na haar dood kreeg ik een kort briefje, eigenhandig door haar geschreven, en dat zij had toe vertrouwd aan een van haar geloofs- genooten, dio grinnikte terwijl ik de hartclóoze boodschap las. Mijn moe der had hnnv kleinkinderen wegge zonden, schreef zij mij in den brief, teen zij voelde, dat haar einde nabij was. Zij had mijn jongens mijn jongens, master achtergelaten in de zorgen van een 'vertrouwd „vriend" die zo gront zon brengen ver vnn don invloed hunner moede'-. Mijn jongens, muster, bedenk, dat wel... zij zouden groot gebracht worden zonder hun waren naam te kennen zonder zich bewust te zijn van het bestaan van hun moeder. De „vriend" na tuurlijk een echte Kwaker was dat met mijn moeher op haar sterfbed overeen geko m en Hm 1 het is heel vreemd, en heel treurig, zei de advocaat, nu met echte sympathie, want er klonk iets van waar verdriet in de stem van Mrs. De Chavasse, maar langza merhand.... hm.... en met geld en in vloed..,. hm.... kan er misschien veel gedaan worden. O, master, geloof mij, dat ik deed w,at ik kon. Ik was toen in Lon den.... ik Vloog naar Canterbury, waar mijn moeder woonde.... vond haar dood.... en de jongens verdwe nen.... geen van de buren kon mij ver tellen waarheenAlles wat zij wis ten was, dat er den lantsten tijd efu vrouw bij mijn moedor had inge woond, die was heengegaan en de jongens mee had genomen. Mijn Jon gens, muster, en niemand kon mij vertellen waar zij waren hoenzegaan! ik gebruikte het geld, dat ik bezat, en Sir Marmaduke droeg op edelmoe dige wijze zijn aandeel in de kosten van een voortdurend onderzoek bij, terwijl do Graaf von Northallerton toen niets doen wilde, om mij te hel pen. Heel vreemd.... heel droevig, fluisterde Moster Skyffington. zi|n noofd schuddend, maar mij dunkt, ik herinner mij.... hm.... dat onge veer zes jaar geleden.... een quaestie aanlULiigUf was, die leidde tot een sleutel.... e.... ik meen.... dut twee jonge gentlemen. Indringers, master, utttwoord- de zij, ju Sin is dien tijd zijn er velen zoo geweest Eerst plucht ik ge loof te slaan aan hun verhalen.... Eerst 1 riep hij vol verbazing uit, maar werkelijk... hm. hun gelaat.... uw eigen zuons, mevrouw.... O zeker I hun gelaat I zei zo, terwijl een blos vau verlegenheid, zelfs van schaamte, nu haar blceko wangen overtoog. Ik bedoelu begrijpt,.-., ik ik had mijn jongens niet gezien sinds zij als baby's op mijn arm lagen.... zij waren tien jaar oud, toen zij werden weggenomen... muar liet is nu al twee-en-twintig j tar geledon, sinds ik hen gezien heb Ik zou ze niet kennen, als zij mij oorbij liepen. Tranen deden haar stem beven. Bij haar verdriet had zich schaamte ge- .oegd. Inderdaad was hel ecu vrce- selijk verhaal, volgend op een levens geschiedenis van onbeduidendheid en harteloosheid, die Mrs. De Chavasse. bijna voordat zij het zelf wist, verteld had aan den armen .eenvoudigen ad vocaat uit de provincie. Verlangend om, het koste wat het wilde, haar vrijheid te behouden, had zij zich met een licht hart van haar kinderen gc- «riieideri; blij dat hun grootmoeder bereid was. haar van alle verant woordelijkheid te ontheffen. De tijd verstreek terwijl zij zich amuseerde, danste en flirtte, dobbelde en haar rol speelde in die wereld van sport en aanzien, waarin een moederhart geen plaats kan vinden. Tien jaren zijn een lange tijd in het leven van een oude vrouw, die in een afgelegen provinciestadje woont, en die met langzame maar zekere schreden den dood ziet naderen maar dat zelfde tijdsverloon is niets dan een voorbij snellend uur voor de vrouw, die jong is en voor het oogenblik leeft. Do Jongens waren vergeten ge weest, lane voordat zij verdwenen I Vergelen misschien nietl maar de herinnering aan hen was opgebor gen in een hoekje vuil den geesl, waar andere onaangename gedachten een plaatsje hadden gevonden om alleen voor den dag gehaaid en be schouwd te worden, als andere aangenamer denkbeelden het brein niet meer vervtüden. Zij voelde zich vernederd tegenover dezen eenvoudigen man, die zij wist, dat geschokt was dcor het verhaal van hoar verstokt gemoed. Zijn on vergelijkelijk goedige aard bewoog hem tc trachten zijn gevoelens te ver bergen on het onderwerp voor het ofgéiiblik op zijde, to zetten Sir Marmaduke handelde zeer "delmoedig, toen hij u in deze quaes tie hielp, zei hij op zachtcn toon, blij in staat te zijn iemand te prijzen, dio hij zich verplicht voelde te res pecteeren, wiant onder deze om standigheden.... hm.... Ik zal Sir Marmadüko geen moeilijkheden ln den weg leggen, antwoordde zij, ik twijfel niet, of mijn zoons zijn dood. anders zou ik wei eerder bericht van hen gearegon hebben. Hij keek haar scherp aan zoo scherp als hij durfdo met zijn vrien delijke, blauwe oogen. Het was moei lijk sympathie Voor haar te blüven voelen Haar stemmingen schenen te veranderen, terwij! zij over haar jon gens en toen over Sir Marmaduke

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 5