HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD, Op jacht naar Avontuur WOENSDAG 13 MAART 1912 OM ONS HEEN No. 1506 Slachtoffers van hun uitvinding liet droevig lot van Relchelt, die mot oen parachute van den Eiffel- toren sprong en dood viel, omdat het instrument zich niet ontplooide, heeft Ernest Laut aanleiding gegeven, na te gaan, wio er zoo al in den loop dei- jaren hun loven hebben gelaten, of althans hun levensgeluk opgegeven voor èen uitvinding. Dc lijst is lang en zeker niet volledig. Tot dc laatste categorie behoort onder anderen T urpi n, de uitvinder van liet me- liniet, een springstof, die vooral in Frankrijk vermaardheid heeft ge kregen, maar den uitvinder niet ge lukkig gemaakt. Jaren lang is hij in de bureaux van het Ministerie van Oorlog aan den praat gehouden, bedot, beroofd van de vruchten van zijn werk. ja zelfs ten onrechte be schuldigd van verraad, onteerd, door het slijk gesleurd, beroofd van zijn kruis van 't Legioen van Eer en twee jaar gevangen gezet. In 1885 begonnen do onderhandelingen niet liet Ministerie, in 1891 volgde zijn ge vangenzetting en eerst zeer kort ge leden is in een proces do Staat ver oordeel, hem een schadevergoeding van vijftigduizend gulden te bot alen. Geez evenredige vergoeding voor zijn bedorven leven, het verlies van zijn vermogen, eer cn vrijheid. En Charles Tellier, van wien on langs in do couranten werd vermeld, dat hij gebrek leed, Charles Tellier, die de uitvinder was v'n een uiterst vruchtbare en moderne niiverheid, de toepassing van de koudeHij was het, die in 187R met het beginsel van ccnserveeren door koudo aankwam en daarvoor dc eerste boot inrichtte, die de reis maakte van Rnuean naar Buenos Ayres. Thans worden vol gens dit systeem vruchten, vleoscli, enz., uit verre landen overgebracht, deze handel ~aat over een som van meer dan acht milliard francs, dat is 4000 millioen gulden, per jaar. en menigeen heeft er zijn fortuin ann te danken. Maar CliarW Tellier is er arm bij gebleven en verkeert op zijn 82ste jaar in ellende.... En Laut zet de namen van onge lukkige Jandgenooten, die hem het meest ann het hart gaan, In droeve rij naast, elkanderBernard Palissy, dio zijn laalsten cent uitgaf en zijn •'laatste meubel verstookte, om zijn aardewerk- maar te kunneu bakken en nu vergelen is; Philippe Lebcn, uitvinder van hot lichtgas, die op ge- heimzinnife wijze vermoord werd en zijn vrouw in do diepste armoede achterlietJacques de Romas, die vóór Franklin den bliksem afleider uitvond en om zich heen niets vond dan onverschilligheid Dallerv. uit vinder van de schroef van stoomboo ten, die geruïneerd werd door de te genwerking der administratie. Er zou zegt Laut zwaarmoedig, wel een boekdeel te vullen zijn met de geschiedenis van geniale mannén, wier droom hen voerde tot ellende, zelfmoord of krankzinnigheid. En wat de voorgangers van Rei- chelt betreft, ze zijn talrijk. In de elfde eeuw bijvoorbeeld een Benedic tijner monnik, Malmosbury gehec- ten, die, zooals velen in deze orde, zich tot een bij uitstek wetenschap pelijk mau had cevormd. Niet tevre den met wis- en sterrekunde, wilde hij ook het vlieg-vraagst.uk oplossen, stelde ecu machine samen en uoo- digde, toen die gereed was, vele ge leerden uit tot bijwoning van oen vlucht, die hij doen zou van den to ren te llave, bij Birmingham. He laas, de vleugels wilden niet werken en de arme uitvinder lag deerlijk ge kwetst op den grond. Daarover beklaagde lui zich even wel niet, maar wol over een fout, die hij nu in zij" toestel meende te zien „ik heb van de vogels de vlcu- gels afgekeken, maar wat ontbreekt is hun staartwanneer ik dio er aan maak. zal mijn toestel stellig goed werken." Do gelegenheid om de proef te her vatten, ontbrak hem, eenlgo dagen later overleed hij aan de gevolgen van zijn wonden. In de vijftiende eeuvv sprong een wiskundige to Perouse, Jean Baptist" Dante, met een vliegtoestel van don toren der kathedraal, maar toen een van de vleugels brak. viel hij op liet dak van do kerk en brak een been daarmee had hij er genoeg van cn probeerde het niet weer. Onder Lodewijk XIV vertoonde do koorddanser Allurd zijn kunsten voor het hof to St. Germain, met een toe stel, dat hij zelf had uitgevonden en waarmee hij naar Parijs dacht te vliegen. Maar do man had te veel van zijn krachten gevergd en stortte in een kuil, waar men hem zwaar gekwetst opnam. Eenige jaren later stelde een werk tuigkundige te Sable, zekere Besnier, een soort van werktuig met zeilen samen, dat hij beurtelings met han den en voeten door middel van hef- boomen, in beweging dacht te bren gen. Hij klom op een huis, sprong er dapper af <m stortte naar beneden, maar gelukkig voor hem werd zijn val door al de zeilen gebroken, zoodat hijer met eenige kneuzingen af kwam. Onder de mooiste proefnemingen behoort die van den markies De Bacqueville, die m 1744 aankondigde, dat hij van de stoep van zijn huis over dc kade zou vliegen, daarna de Seine oversteken en neerdalen zou aan den overkant, voor de muren van het Louvre. Inderdaad wist hij over de kade te komen, maar toen hij hoven de Seine was, raakte zijn toe stel onklaar en stortte hij neer op een schuit, zoodat hij een been brak. Dertig jaar later deed de abt Des- forges een nieuwe poging, met een werktuig met beweegbare vleugels, maar zonder succes. De vleugelslag kon niet beletten, dat hij naar bene den viel, waar hij zich gelukkig niet bezeerde. De uitvinding van den luchtballon gaf natuurlijk opnieuw aanleiding tot allerlei proefnemingen. Onder anderen met het valscherm. Blan- chard heeft daarmee eenige proeven genomen, maar stelde zelf zoo weinig vertrouwen in de deugdelijkheid, van zijn systeem, dut hij er alleen- dieren aan waagde. Anderen vertrouwden er wel hun leven aan too. Zelfs is in 1794 het valscherm gebruikt door Franschè krïjgsïjóyangenèn, bij hun» r,e poging om uit 'DiütSchlaud te ont vluchten De een was Drouet, de postmeester van St. Mepehould, dio to Varennes Lodewijk XVI op zijn vlucht liet gevangen nemen. In do vesting waar hij opgesloten zat pro beerde hij een valscherm samen te stellon bliikbaar een fantastisch ding, daar servetten, lakens, reepen van zijn kleeren on het houtwerk van zijn bed de grondstof moesten leveren. Geen wonder dat hij, na van den vestingmuur te zijn gesprongen, in de gracht terecht kwam, waar hij met een gebroken been uit word op- gevischt. Eerst drie jaar later werd hij losgelaten. Zekere Garnerin, die hetzelfde denkbeeld wilde toepassen, kwam r.iot eens aan de proefneming toe, daar zijn toestel werd ontdekt en in beslag genomen. Maar bet valscherm is ook meer malen met. succes gebruikt. Of is indertijd niet van het terrein «Ie Plioenix te Haarlem een Amerikaan- sche opgestegen, die zich hoog in de lucht, op een soort van schommel ge- zelen, die een valscherm vormde, naar heneden vallen liet Zij kwam bebouden op den grond. Het scherm is, n-oed samengesteld en van vol doende grootte, zeer wel te gebruiken, al blijft er steeds een groot gevaar bestaan, namelijk dal het zich niet op het juiste oogenblit opent. Roeke- loozen, die proefnemingen begonnen met nieuwe modellen, hebben dat duur betaald, zooals bijvoorbeeld John Cocking, die het parasol-model omkeerde en op een hoogte van 1200 meter niet neerdaalde, maar neer stortte, zuodat hij letterlijk verplet terd opgoaoftien werd. Leroux, Le Turn, Do Graaf, het zijn allen voorgangers van do moderne aviateurs, die hun leven er bij heb ben ingeschotendo laatste van die reeks was Lilionthal, die na ver schillende goedgeslaagde proeven, met zijn toestel, dut op een reusachtiger! vogel geleek, den lOdert Augustus 189G door een rukwind kwam te vul len ep, het leven liet. Duppcr altijd, roekeloos meerma len, hebben ul deze mannen bijgedra gen tot bereiking van het doel, dat no« ver is maar dichterbij komt,... J. C. P. Buitenlandsch Overzicht mijnwerkemtakingen jn duitschlanS. In Saksen werken 33,000 mijnwer kers. De staking in Dujtscliland doet zich nu al gevoelen, 't Verkeer in de kolen- haven te Hamburg is g-'heêl opgehou den, evenzoo de aanvoer van kolen naar de stoomschepen. Het gemeentebestuur van Berlijn heeft besloten wegens dc staking en de mogelijkheid, dat ook in Opper- Sllezi'é het werk in dc mijnen zal worden neder gelegd, do straatver lichting tot de helft te verminderen. Stettin was Maandagavond reeds ten döölo in duisternis gehuld. IN ENGELAND is de stand der staking nog niet veel veranderd. Dit zinnetje zegt veel en niet veel. Juist beschouwd- beteek ent 't, dat het gelul stakers nog altijd over de 1,000,000 is - zoodat allo ar beid in dè mijnen stil ligt en dal er trieer dan 600,000 menschen dooi de staking werkloos zijn geworden. Gisteren zijn op aand ringen «'er re geering de conferenties tusschen de rii i.indi recti es 'en dc stakers horvat- Er had een algemeen© beraadslaging over den toestand plaat», maar eonig beslist resultaat werd nog niet be reikt. Heden worden de conferenties voortgezet. Do ellende door de staking veroor zaakt wordt steeds grooter on nijpen breidt de staking zich uit. Alleen in 't Hulirbekken staken 280,000 man, dat is ongeveer 60 pCt En steeds wordt dit getal grooter. Van enkele mijnen staakt 80 pCt., zoodat daar de arbeid bijna geheel stil ligt. 't Werken in dag- en nachtploegen is voorloopig afgeschaft. De arbeids- willigen werken nu in één ploeg en wel enkel overdag. De Christelijke organisaties heb ben zich tot de autoriteiten gewend met liet verzoek om betore bescher ming der arbeidswilligen, daar het gisteren bij den aUnvang van den ar- boid herhaaldelijk tot ongeregeldhe den kwam. De politie moest vaak van de sabel gebruik maken. Arbeidswil ligen werden beschimpt en hier en daar ook aangovallen door vrouwen van stakers, die met steenen wierpen cn zich aan mishandeling schuldig maakten. Iu t Pruisisch© Heerenhuis heeft een debat plaats gehad over de be scherming van werkwilligen. De re geering beloofd© de bestaande wetten dio zo voldoende acht streng te zullen toepassen, om op te treden te gen bemoeilijking van don arbeid van werkwilligen. Dc mindere kolenopbrenst wordt alieön in 't Ruhrbekkcn op 1 millioen ton per week geschat, 't Verlies aan arbeidsloon is van 11 tot 11 millioen mark. Do beschuldiging van contract breuk, die thans door de werkgevers wordt geuit, noemt de „Fraukf. Zlg." ongerechtvaardigd .Zeker, dc werk lieden hadden correoter gehandeld, zoo zij dadelijk bij het stel Ion van de loón-eischen een voorwaardelijke, dienstopzegging hadden gevoegd. Maan dan zouden de werkgevers eikel bespreking hebben afgewezen niet de niot.iwori.iig, dat-zij niet-de werklie den, die Mli diens toont r act hadden opgezegd, geen boodschap meef -hod-1 den. Dit klinkt wellicht dwaas zoo schrijft de „Frankf. Ztg." maar bij de opvatting, die dc ondernemers in het RulU'bokken herhaaldelijk toon den ,is het de eenvoudige waarheid. Trouwens, in 1905 zei dé Centrums- j afgevaardigde Spabn bij de interpel latie in den Rijksdag „Of in dit go-j vul door contractbreuk bet recht ge- schonden is, doet er minder toenu de strijd eens is uitgebroken, moeten wij met onderzoeken wie de aanlei ding gaf, maar wel hoe wij den vrede j herstellen kunnen. Wie den oorlog! verklaart kan moreel in een betere positie zijn. dan wie den tegenstander door zijn houding tot dc oorlogsver-1 klaring dwingt." Ook in Opper Silezië wordt dc stem ming dei' arbeiders gunstiger voor de staking. Di Saksen is men algemeen van' opinie, dat de staking daar alleen voorkomen kan worden, wanneer de inijndirecties besluilep, onmiddellijk onderhandelingen tc beginnen met de arbeidersccmites. De bond der ar beiders heeft medegedeeld, dat zij in geen geval de ondeilnlndelingen sle pende moeten houden, maar krachtig aan de eist hen moeten vasthouden. Mochten de onderhandelingen tot mets voeren, dan zal de staking Maandag geproclameerd worden. De regeering is van plan alles in het werk te stellen om de staking iu dit bekken te voorkomen eu te Dachten de mijneigenaars over te halen, om de loonen aanmerkelijk te verhoogen. IN FRANKRIJK waar de mijnwerkers een proteststa king van 24 uur gehouden liebbco, om te betoogen tegen lage ouder - dom s pen si oenenwerd gisteren, zoo verklaarde de minister van bitwen- landsche zaken, de arbeid in de mijn- districten algemeen hervat, IN BELGIS begint 't ook al. "t Nationale comité van den mijmverkersbond heeft beslo ten tegen 24 Maart te Brussel een' congres bijeen te roepen, waar do eisch zal worden gesteld tot invoering van een minimumloon eu een loons- verhoogiug van 15 procent. Voorloopig is daar dus nog wel geen stakingsgevaar, maar geheel zuiver is t toch ook niet. IN AMERIKA. Ondanks de weigering der mijneige naars orn de eischen der mijnwerkers in te willigen, zijn de ondet handelin gen nog niet afgeloópen. Er zal waar schijnlijk lieden een gemeenschappe lijke Conferentie plaats hebben en men ia vrij algemeen overtuigd, dat toch nog een compromis zal tot stand komen. Bij dit conflict zijn 170,000 mijnwer kers betrokken. i»" De oorlog tusscben Italië en Turkije De Turken, vooral de 'Arabieren, teijn 'strijdlustig De! Turksche commandant In To- bvoek heeft een brief geschreven aan den Dgliaansche generaal in Tobroek vaiidjjn Volgenden inhoud „Gene raal Pin mijn hoedanigheid vuji op- percopimandant van Tobroek heb ik het recht u te zeggen1, dat gij, wilt gij aan uw militaire eer geen afbreuk doen, uit uw vestingwerken moet ko- mern Mijn dappere. Arabische solda ten ^Hakken tui.ar ©en gevecht. Zij plagen u lederen dag door voor uw verschansingen te versclijjncn, maar ik Waag hen niet'nutteloos aan dit. gevaar. Wanneer gij het land verove ren wilt, kom dan uit uw versterkin gen, .om onze.soldaten te overwinnen. Wij treffen voorbereidingen om u bij uw steeds verwachte komst goed te ontvangen." Aan' deze „vriendelijke" uitnoodi- ging is tot nu geen gehoor gegeven. Wel hebben de Turken en Arabieren een nieuwen aanval gedaan. Na een gevecht wenden ze teruggeslagen of trokken uit eigen beweging weer te rug. De Italianen hadden 13 dooden en 73 gewonden. De Turksche verlie zen zijn nog niet bekend. Het Engelsche departement van buitenlandsche zaken hoeft een tele gram ontvangen van zijn gezant te Kohstanünopel, dat niet het oog op dè ondereeesche mijnen, die in de doorvaart der Dardanellcn geplaatst zijn, de schepen van beide richtin gen door loodsvaartuigen door liet vaarwater zullen worden geloodst. Alleen Italiaapsche oorlogsschepen zullen niet door Turksche loodsen ge leid worden. De oorlog wordt dus met kracht voortgezet, rut van de bemiddelings pogingen der mogendheden niets goeds meer t© verwachten is. drag van 44,085.400 pond, zijnde 307,100 pond minder dan liet vori ge jaar. Voor hoogere cijfers aanwijst Het nieuwe program bevat4 groo- te gepantserde schepen, 8 lichte ge pantserde kruisers, 20 torpedo-vernie lers, en bovendien een aantal onder zeeërs en hulpschepen. Het personeel wordt uitgebreid met 2000 man. In de toelichting -tot de bagrooting verklaart minister Churchill, dat men bij het opmaken der begroeting is uitgegaan van de veronderstelling, dat dc programma's van andere zee mogendheden niet uitgebreid zullen worden. Mocht dit evenwel toch het geval zijn, dan zal een aanvullingsbögroo- luig ingediend moeten worden, waar bij meer manschappen ert meer geld worden aangevraagd. Een vvaargchuwing aan 't Duitsche adres I HET SPAANSCHE MINISTERIE, is aldus gewijzigd justitie Miranda, financiën Reverter, openbare werken Villnnueva, openbaar onderwijs Alba. De andere ministers behielden hum portefeuilles. UIT CHINA. Tang-sjao-yi is benoemd tot minis ter-president. Een Engclscli blad verneemt uil Peking, dat de algemeene toestand som bei- eu onheilspellend blijft. De te rechtstellingen blijven op groot© schaal voortduren. De \orige week hebben er alleen in Peking en Tient sin een duizendtal execu ties plaats gevonden. Dit werpt -eet» grimnug licht op den staat van za ken. Een ieder ziet de toekomst, met wantrouwen tegemoet, en de regee ring vreest voor het leger. ROOSEVELT, die er onaangenaam verbaasd over is. dat zijn candidutuur tegenkanting on dervindt iii tal van «kringen, die hij op zijn hand waande, gaat een prc- pagandareis maken om voor zijn can didatuur te werken. Stadsnieuws Allerlei. De vergiitlgingszaak in de Hieuwe Meer voor het Amster- damsche Hof. ii. Het l.gl niet iu ons voornemen, al ctc getuigenverklaringen, die straks voor het Hof zuilen afgelegd worden weer te geven, daar deze voor 't mee- rendcel herhalingen zullen zijn van do i getuigenissen op 17 Augustus te Haar lem afgelegd. In aansluiting met liet artikel van gister, vqlge daarom hiér een. samenvatting van het getuigen verhoor voor de Ilaarlemscbo Recht bank. Dr. Folméï- u't Hoofddorp was do arts, die Christina Vaii Exte.rVan Raam behandeld heeft. De reden, dat hij was gaan twijfe'en aan zijn aan- I vankeiijke diagnose: acule darmca- tarrh, was deze. dat cte zieke klaagde over een branderig, stekarig gevoel in j de keel. iets wat hij bij een dergelijke f ziekte' nooit had waargenomen, tc'r- wij.l hij wist dat deze verschijnselen j zich wel voordeden bij arrenicura-ver- giftiging. Wijl hij daaromtrent geen bepaalde studie had gemaakt, las hij 't een en ander na over de werking van dit vergift en vond opgegeven, dot bij zulk een vergiftiging de urine ei wit bevat. Op zijn verzoek bracht Van Exter een flesch urine van de zieke, maar daarin werd geen eiwit gevon den. In Maart, nadat het geval met Jan Hogenhout bekend was gewórden, onderzocht hij de rest der urine weer en vond toen arsenicum. Christina was zeven dagen bedlegerig geweest. Toe vallig is dp. geneesheer bij de zieke ge komen. omdat hij in de woning van de buun'rouw vrouw Hogenhout— De Haan moest zijn, daar hier een der kinderen ziek was. Do familieleden van Van Exlers vrouw: haar oude moeder en haai' twee broers H J. en C. H. van Raam, wisten allerlei dingen te ver'©!'en, om trent de verhouding tusschen Van Exter en Vrouw HogenhoutDe Haan. Van Exter en zijn vrouw konden het vroeger goed met elkaar vinden, tot dat Jan Hogenhout en zijn vrouw naast hen kwamen wonen. Onze Laehhoek Een Engélsch geestelijke zegt: Ieder huisgezin moet 'n bond hebben. Het zal voor de menschen wezen, alsof zij voortdurend een baby in huis heli- ben, wat wel zoo prettig is als gfoo- t« kinderen to hebben. Hij zal nooit geheimen verraden, ren' lastig© vra gen doen, niet zeuren, nooit zich in schulden steken, nooit te Jaat aan het ontbijt komen, nooit humeurig wezen en altijd klaar staan om u.«Wr zijn vroolijkheid te vermaken*'. Nurks hoorde gisteren dat zijn knecht een. stapel bordenMet vallen. Stommerik, riep hij, hoeveel zijn er gebroken? Geen een, mijn héér. Dan ls 't ook de moeite niet waa'rd, dut go zoo'n schrikkelijk leven maakt, ezel! De hakker kwam wel 12 tot 20 kee* ren op een dag bij vrouw Hogenhoub, terwijl haar man van 6 uur 's morgens tót 's avonds 7 utfr naar Am sterdam was om daar te werken. Zelfs op den dag van de begrafen s van zijn vrouw, was de bakker zoo lang bij vrouw Hogenhout. aan wie hij den hoogen hoed was gaan terug brengen, die hij hij- do begrafenis op gehad had, dat men hem terug moest halen, toen de gasten naar huis gin gen. Gezien wus ook eenige malen, dat d© bakker en de vrouw van den met ro'aar elkaar zoenden en intiem de den. Dat zag ook de arbeider HenêKk Scha'rrighuisen eens. Ook de bakkers knecht Piet Heiloo wist van de'onpret tige verhouding tusschen zijn patroon (hij was bakkersknecht bij Van Exter) en diens echtgenoot©. Van E had hem wel eens gevraagd: „Wie vind je aar diger, mijn vrouw of vrouw Hcgen- hout?' Toen de jongen antwoordde, dat hij vrouw H. niet zoo goed kende, had de bakker gezegd: „Nu ik wel." Over zijn vrouw sprak hij ook tegen den jon gen, als van „dat lastige meubei". Wat de getuigen A décharge betreft, deze waren blijkbaar door de verde diging gedagvaard, om de mogelijk heid aan tetoonen, dat niet Van Exter zijn vrouw zou hebben vergiftigd, maar dat dit dóór vrouw Hogenhout geschied was. Iu dit vérband verklaar den Johanna Markus, die in liet ze'f- de huis had gewoond als de Hogen- houts, en Ida Hogenhout, dat vrouw 11.— Do li. in December 1910 in het bo zit was van arsenicum, dat zij had ge kregen, toen" een oom. Augustijn ge- heeten zijn medicamenten opruimde, die hij voor 't curoeren van voo ge bruikte. De eerst© getuige a décharge vertélde ook, dat vrouw II.-De H. ver gif had willen werpen in den water put en dut zij een hekel aan haar man had. Ecu zoor bezwarende vérklaring, waarop naar Mr. Vis' oordeel de go- lieel© beschuldiging was gebouwd, was de verklaring van den drogist Kunst. Deze herkende Van Extér aan stem en lonkenden gang jortinent als do man, die twee koorau 5 gram arseni cum bij hem had gekocht. Van Exter kwam meer bij hem in den winkel, en hij herinnerde zich, hoe hij den bakker e.'U oplossing van arsenicum in carbonas natricus had klaargemaakt en hem geraden, dit in melk te doen, om de lastige katten to dooden Van Exter ontkende echtér ooit iets anders duu houtzeep en drop bij den drogist te hebben gekocht. Tot zoover de getuigenverklaringen voor de Rechtbank ln het verslag, dat men in het Eerste blad van heden vindt, wórden de nieuwere déta.is ver meld. JAC. C. AL Jr. Mntthaus Passion. Ook te Amsterdam bestaat zeer groote belangstelling voor deze uitvoe ring en vele aanvragen om plaatsen werden reeds vandaar ontvangen, cn van do omliggende gemeenten is een groot© toeloop zekei. In 1893, toen de MuUhüus Passion eveneens in dè Groote Kerk werd uit gevoerd. was deze totaal be zot en kwamen er plaatsen te kort. Feuilleton i). L Mijn vriend, do hoer Ledbet, is een schraal mannetje met een rond ge zicht, wiens aangeboren zachtheid van oogopslag verschrikkelijk' óver dreven wordt voorgesteld, wanneer go do lichtstralen uit zijn oogen door zijn bril opvangt, en wiens zware, forsclio stem prikkelbare menschen nog meer nrikkelt. Eén zekere welver- zorgde duidelijkheid van uitspraak is hem uit zijn studietijd bijgebleven. Daarbij komt nog een van zijn ken merken en wel. een zenuwachtige vastberadenheid, om zicli in allo go- vallen des levens, gewichtig en niet gewichtig, flink en doortastend te be toon en. 11 ii is een geleerde en een schaakspeler, en velen verdenken hem, dat hij heimelijk de hoogero wiskunde beoefent, allemaal veeleer geloofwaardige dan belangwekkende dingen. Zijn gesprekken zijn ietwat langdradi-r en dalen vaak in noodo- loore bijzonderheden af. Velen noe men dan ook ziin omgang vervelend en hebben mij zelfs de eer bevve-zen mij te viageu, waarom ik met hem omga. Weinigen schijnen onze vriendschan met een onverschillig cog to beschouwen. Maar dat komt, omdat zij niets weten van den bami. die ons samenhoudt, van mijn vriend schappelijke betrekking, via Jamaica, tot liet verleden van den heer Ledbet. Aangaando dat verleden legt hij een angstvallig© bescheidenheid aan den dag. Ik weet niet, wat. er van mij worden zou, als hel bekend werd, zegt hij, en hij herhaalt met nadruk: Ik weet piet, wat er van mij wor den zou. Eigenlijk gezegd betwijfel ik, of hij wel iets anders zou doen dan tot over do ooren rood worden. Maar dat zal later blijken ook zal ik u niet ver tellen, hoe wij elkaar ontmoet hebben, vermits in den gewonen regel, of schoon ik dien gaarne verbreken wil het eind jran een geschiedenis na, maar niet vóór het begin dient to ko men. En het begin der geschiedenis ligt een heelen tijd achter ons in derdaad, het is nu bijna twintig jaar geleden, sinds het lot, door een reeks van ingewikkelde en verbijsterende manoeuvres, den heer Ledbet, om zoo te zeggen, op mi ju pad voerde. Ik woonde destijds op Jamaica, en do heer Ledbet was ieevaar in Enge land. Hij had zich hier aan de hoo gere studiën gewijd cn w as reeds toen kenbaar als dezelfde man, dien hij nog heden is hetzelfde ronde ge zicht, dezelfde of een gelijk soort bril, en dezelfde zweem van verbazing op zijn rustig gelaat. Hij zag er natuur lijk slecht verzorgd uit, toen ik hem aantrof, en zijn boord had minder van een boord dan van een natten doek. en dut heeft misschien wel er toe bijgedragen, de natuurlijke kloof, die ©»ns scheidde, te overbruggen, muur hierover, gelijk ik zeg, later. II. De geschiedenis begon te Ilither- gate aan Zeo, en viel samen met I.edbet's zonier-vacuntie. Hij had die plaats uitgekozen, om er een hoog- hondige rust to genieten eü kwam er aan met ecu-lichtbruinen koffer, go- merkt F. W. L., een nieuwen wit-en- zwtul strooien hoed en twee wit fla nellen broeken. Hij was bijzonder op gewekt wegens zijn „verlossing" uit do school, gelijk iiij het noemde hij hield niet veel vun de jongens, die hij te onderwijzen had. Na tafel kwam hij in gesprek met een spraakzaam monscli, die gelogeerd was in hetzelf de kosthuis, waarin hij. op raad van zijn tante, zijn intrek had genomen. Dezo spraakzame menscli was de c-enige andere man in liet huis. Hun gesprek liep over het akelige verdwij nen van spoken en avonturen in de laatste tijden, de voorliefde van groo te reizen om den aardbol, de ophef fing van alle afstanden ten gevolge van stoom en electricitelt, de ont aarding der menschen door do be schaving en veel van die dingen. Bijzonder welsprekend was de spraakzame man over het vervul van den menschelijken -moed tengevolge van de groote veiligheid, die thans overal heerschte, een veiligheid, dié Ledbet, wel wat gedachteloos, hem hielp betreuren. In zijn eerst© gevoel van blijdschap, dat hij van zijn „dag taak" bevrijd was, en misschien er op uit, zich den naam van „durven- rneedcen" te verwerven, gebruikte Led'bet. meer dan dienstig was, van dc uitmuntemie whisky, die de spraakzame incnsch inschonk. Maar hij werd niet beschonken, hij kon er tegen. liij was enkel wat welsprekender, dan liij "géwoón was, 'en zijn oudcr- schéiduigiivermogeii hud wel wat van zijne fijne puntjes verloren. Eu na dut lange praatje over dien goeden 'ouden tijd, die voor immer voorbij was, ging hij alleen en onvergezeld het door de maan beschenen lüther- gato uit en den straatweg op, waar de villa's op ecu rij gebouwd staan. Hij hud het lot betreurd en nu hij langs dien eenzamen weg voort schreed, betreurde hij het nog dat hem tot zulk een kalm, aan gebeurte nissen zoo arm leven als dut van een paedagoog geroepen had. Wat ren prozaïsch bestaan moest hij het zijne noemen, zoo stil. zoo kleurloos Kalm eu zeker, een en al methode, jaar in, jaar uit hetzelfdekrêtjg hij wel eens gelegenheid zich dapper en flink te loonen Hij dacht met afgunst aan de mid- deleeuwsche tijden van zwervend le ven, aan strooptochten en spionnen en condottieri en meer van die dap pere dingen Eu opeens ontsprong er een gedachte aan zijn brein, een twijfel, een vreemde twijfel, die de positie, welke hij dien avond had in- genomen, geheel en al omverstiet. Was hij. de heer Ledbet, ten slotte werkelijk zoo dapper als hij voorgaf.' Zou hij het werkelijk'zoo aangenaam vinden, uls alle spoorwegen, politic- mannen en veiligheidsdiensten opeens vun de aarde verdwenen? De spraakzame menscli had benij dend over de misdaad gesproken. De Inbreker, zei bij, is de eenige ware avonturier, die er nog op aarde bestaat. Denk eens aan zijn op eigen gelegenheid govoerden strijd tegen de geheeld beschaafde we reld Én de heer Ledbet hunkerde naar een avontuur. Qie w eten nog eens pret uit het leven te slaan en hebben daar ook slag van. Welk een gevoel moet het bijv. voor ben zijn, voetangels en klemmen te ontloopeh En hij lachte boosaardig. Thans, nu hij met zijn eigen gedachten al ken was, betrapte hij er zich op, dat hij een vergelijking maakte tusschen zijn eigen moed en dien vun den ge wonen misdadiger. Hij trachtte d:c arglistige vragen met een onnoozcl gezicht te beantwoorden, Dat alles zon ik ook kunnen, dacht de heer Ledbet; Ik verlang er zelfs naar. Maar ik gaf niet aan mijn misdadi ge opwellingen toe. Mijn zedelijke moed houdt mij daarvan terug. Maar hij twijfelde toch nog, terwijl lui zich dit alles voorhield. De heer Ledbet kwam een groote, alleenstaande villa voorbij, llcel ge schikt voor zoo'n gelegenheid, name lijk boven em rustig, gemakkelijk bereikbaar balkon stond een venster, zwart gapend, wijd open. Op dit oogenblik merkte bij dat ter uuuvver- nood op, maar allengs verwerkte hel zich met zijne gedachte. Hij ver beeldde zich, dat hij zeif daar tegen dat balkon opklom en ln die donkere, geheimzinnig© ruimte daarachter ver- dwoen. BaliGe zoudt niet dui ven zei de geest van den Twijfel. Mijn plicht tegenover mijn mede- menschen verbiedt het, zei Led- bet's gevoel van eerbied voor zich zelf. fWordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 5