HAARLEM'S DAGBLAD. ™EE51?,4S- 01,1 ONS HEEN No. 15t7 Organist en Orgel. IL In een vorig artikeltje behandelde Ik vluchtig dc tank van den organist van de Groot© Kerk. laat, ons nu een ep ander zéggen van het orgel. Het is, naar men weet, gebouwd in de jaren 1735 tot 1738 en werd toen algemeen bewonderd. Toch sprong de man, die een tijdlang het onderhoud voor zijn rekening had. er wonderlijk mee om. In het begin van de negen tiende eeuw waron, zoo staat in het boekje van den heer Ovenneer over de Ilaarlemsche orgels te lezen, ,,alle de dubhel© sprekende pij pen door den orgelmaker spraakloos gemaakt", zoodat ze door een eerlij ker opvolger weer opengebogen moes ten worden „Slechte konStgrepen van epn orgelmaker, dié daardoor zijne inkunde of slcgt gehoor of onge duld verraadl", zegt iemand uit d. tijd. Schoongemaakt en nagekeken is het in den loop van de jaren horhaalde- lijk er bij die gelegenheden werd ook wel .rekening gehouden met de verbe tering? in den orgelbouw. In 1S68 vooral moet er een belangrijke her stelling hebben plaats gehad, er was toeu een nieuwe orgelmaker noodig, die het onderhoud op zich nemen won. mar - de ma.n dien B. en W. daar voor op het oog hadden, bod geen lnct »n de functie, omd-at, naar hij in ecu rapport uiteenzette, het orgel in wendig vrl slot was, de pijpui (einden dcor de herhaalde stemmingen, veel hadden geletien. bovendien waren er door- en bijspraken op bijna alle windingen en tongwerken waren ge deeltelijk ingezakt. Een herstelling van ruim f 13000 volgde, totdat 35 jaar later, in 1903. een nieuws reparatie noodig was. Bij deze gelegenheid is onder de leiding van de hceren Ezerman, Hendriks en Verhei) het orgel gedeeltelijk gemo derniseerd. Ik zeg gedeeltelijk, omdat naar het schijnt aan een modern con certcrgel eischen gesteld wonden waaraan dit instrument nog niet voldoet. Laat ik mij haasten er bij te zeg gen, dat ik daarover als volslagen leek geei? oordcel waag uit te spreken. Wat hier volgt is het oordeel vpn een in alio opzicHen bevoegd deskundi ge .zijn woorden geef ik hier eenvou dig weer, ze 1)1 ij ven voor zijn reke ning. Maar ze zijn zeker, op dit oogenblik nu er weer een tijdperk van overgang -voor hel orgel aan breek i. de moeite van onderzoek en overvoering waard. Het orgel is gebouwd in een tijd. toen daarop alleen het kerkgezang moest worden begeleid. Tegenwoor dig vei langt men, dat daarop de mo derne litteratuur zal worden uitge voerd Een getrouw bezoeker van de orgelconcerten heeft eens gevraagd, wanrem niet de werken van de nieu were meesters op bet instrument ge speeld worden. Het antwoord kan kort zijn en eenvoudig omdat het niet mogelijk is. Da omvang van dc klavi.itunr is te klein, ze loopt tot d, terwijl de nieuwe conccrtwerken loopen tot g, soms zeds wei tot a. Hoe moet men nu zulk een modern werk op dit orgel ten ge- hcore breugen Door veel weg te la tenof ecu octaaf lager te spelen, of er maar wat van te maken, kortom door allerlei kunstmiddeltjes, die den organist natuurlijk niet bevredigen en bet werk lang niet tot zijn rcehl doen komen. Ook de pedaal-klaviatuur is te klein, ze gaat niet verder dan d, ter wijl ze lo' pen moot tot minstens f of g Zelfs Bacil al tot f gesohre- ven. En voor b uw is op ons Ilaar lemsche orgel wel plaats. Het mechanische deel fa at uit dit oogpunt eveneens zeer veel i sohen over. In de Duitsche orgclcom- posities, vindt men sterke dynamische tegenstellingen, groot© forti en pia- nissimi, verbondon door een sterk crescendo en decrescendo. Het moder ne orgel bezit vaste combinaties collectief-knoppen, de organist heeft er voor de voeten een rol. waarmee hij een geweldig crescendo of decres cendo kan te weeg brengen, alleen door den rol van zich af of naar zich toe te draaien ja het moderne orgel heeft zoogenaamde voorbereidende combinaties, die de speler gereed kan maken vóórdat hij begint. Vergelijk 'daarbij het uittrekken van de regis ters van het Ilaarlemsche orgel, dat wanneer het snel moet gebeuren (en dat komt dikwijls voor) een geluid geeft, alsof er een linnenkast, ver plaatst wordt 1 Het is dan ook bekend, dat een organist, die rijk wil instru- menteeren. op het Ilaarlemsche orgel niet zonder een helper spelen kan. Do speeltafel is ook niet meer 1 dezen tijd. men maakt die tegenwoor dig gemakkelijker, de speler heeft haar meer onder de hand. En er ont breekt in ons orgel totaal een inrich ting, waarmee men het geluid van ver af of dichterbij kan doen klinken, de zoogenaamde jnlousiekast. Wil men het orgel op deze manier verbouwen, dan zal daar een belang rijk bedrag mee gemoeid zijn. Maar technisch is dat zeer goed mogelijk, zooals gebleken is in de kerk St. Sulpico te Parijs, waar de beroemde Wido'r het orgel bespeelt en, om dich ter bij buis te blijven, in de St. Jam kerk in den Bosch, waar het oude orgel volkomen gemoderniseerd In deze richting, zoo verklaarde mijn zegsman, moet men zich bewe gen, als men het Ilaarlemsche orgel behouden wil als concertorgel van de zen tijd. Die toooge eischen zijn gevolg o. a. van het groote verschil in opvatting van het instrument, dat er bestaat tusschen Duitsche en Fran- sche componisten. De Duitse hers be handelen bet orgel altijd als een or kest, de Franschen leggen zich meer toe op het naar voren brengen van solostemmen en al zijn de tongwerken voor dié fijne stemmetjes wat bestaat zeker mogelijkheid, om ons Ilaarlemsche orgel voor de beide soorten van muziek geschikt te ma ken! Zoo sprak mijn zegsman en ik breng zijn ooi^leeLeenvoudig over. Hier valt inderdaad een. gewichtige keus te doen. Beschouwt men de begeleiding van den kerkzang ais do hoofdzaak, ja als -het ecnige waarvoor feitelijk het orgel is gesticht, dan is het ia zijn huidigen staat natuurlijk zeer vol doende. W il men het omhoog laten gaan met de stijgende eischen van techniek en litteratuur, er een con certorgel van maken, dat in dez© prachtige kerk landgenoot en vreem deling zullen kunnen bewonderen, dan ie er naast een virtuoos-organist, een volkomen modern instrument noodig. Moge de Raad zich op deze belangrijke en kostbare zaak ernstig beraden J. C. P. Buitenlaudsch Overzicht De mynwerkersstakingeïi IN ENGELAND. In de pers wordt de belangwekken- De meerderheid dor stakers In Zuid Wales, Noord-Wales en War wickshire is voor hervatting van den arbeid, do moesten in Cumber land daarentegen willen blijven sta ken, ook in Lancashire en Cheshire verwacht men een. meerderheid ten gunste van voortzetting der staking. Schotland en Yorkshire zuilen zich waarschijnlijk voor hervatting van den arbeid verklaren, hoe het in Not tingham, Durham. Northumberland en Derbyshire zal gaan is nog twijfel achtig. Woensdagavond of Donderdagoch tend zal de volledige uitslag der stemmingen bekend zijn. Mot spanning wordt deze verwacht Intusscben wordt reeds uit verschil lende miindisf rieten gemeld, dat deeds meer stakers 't werk opnemen. IN AMERIKA. De United Mine Workers Union heeft de staking in de Amerikaanscb anthracietmijnen bevolen. Zaterdag hadden reeds meer dan 10.000 mande mijnen verlaten. Men verwachtte, dat Maandag in bet. antbracietgebied overal het werk stil zou staan, waar door 700.000 man zonder werk zullen geraken. IN FRANKRIJK. In dc pas door de Kamer aangeno men mijnwet wordt de arbeidsdag voor mijnwerkers op 8 uur gesteld. Dg oorlog tusschen Italic enTurklja Dc vlootactie tegen Turkije Italiaanscho marine zon Turksche eilanden bezetten, Smyrna en Salo- niki zouden gebombardeerd worden, de Dardanellen geforceerd en Kon- stantinopel zelfs zou beschoten wor den! is. niettegenstaande de krach tige pers-campagne, voorloopig weer 'tgesteld. is althans niet aanstaande zoo seint althans een Fronsch cor respondent uit Rome aap zijn blad: Andere berichten Uit Home stellen de zaken iets anders voor. Daarin wordt verzekerd, dat liet. plan is, om binnen enkele dagen Zoeara en de baai van Boniba te bezetten, waar door bet smokkelen van oorlcgscon- trabande. langs de grenzen van Tu nis en Egypte belet kan worden. Ver der zal een eiland van den Egeischen archipel door de Italianen bezet wor den, óm de verbinding van die eilan den niet Cyrenaica en Tripolis voor de Turken onmogelijk te maken. Uit Konstantuiopel wordt geseiud, dat de Turksche regeering dezer da gen met de mogendheden over vre desvoorwaarden zal gaan onderhan delen. Volgens de Italianen heeft er Zon dag bij Tobroek een gevecht plaats gehad. De Turken en Arabieren ruk ten met ongeveer 3000 man tegen een der nieuwe ltaliaansc'he voorposten op, maar werden teruggedreven. In do loopgraven werden ongeveer 45 iooden gevonden. In den Italiaanschen Senaat be tuigde do minister-president zijn dank voor den steun, verleend bij de jong ste onderneming, die het vaderlands lievend gevoel weder beeft doen ont waken en voor den heilwensoh aan de -oldaten in Tripolis, de mededeel!ug-gedaan, dat de regee- ïing voornemens is op de meest uitgebreide schaal een enquête te doen houden over de oorzaken van de onrust in de arbeiderswereld van Engeland, niet het doel om maatrege len te kunnen, pemen tot bet voorko men van werkstakingen. Die enquête zal vermoedelijk ge schieden door een Staatscommissie. Ove rhet algemeen genomen vallen de stemnungen onder de mijnwerkers, over de al of niet hervatting van den arbeid, nieerendeeis uit ten gunstej nomen. Ik verzoek daarom der Ka- van beëindiging der sta- nar ons haar vertrouwen te sehen- king. >ken." Keizer Frans Jozef en de politieke crisis In Hongarye. Men weet 't geval zelf reeds uit ons rig Overzicht. De Keizer heeft dezer dagen aan den minister-president ge zegd „Als de kwestie, betreffende t onder de wapenen roepen der re serve niet geregeld wordt, blijft mij, met het oog op den toestand die ont slaat, niet anders over dan...." Hier op maakte dc monarch een gestie om ian tc duiden, dat hij een gewichti- ;o persoonlijke beslissing had'geno- iion en van do regeeiing verder zou ifzien. Du incident heeft in "t land diepen ndruk gemaakt. Algemeen wordt aangenomen, dal de grijze vorst geen tooncel gespeeld heeft, maar zijn be- eiging ernstig meende. De politieke crisis is nu wel een boetjo aan 't luwen, maar alle drei gende wolken zijn nog niet vau den politieken hemel. Graaf K hueu Hedervary besloot pre mier to blijven en heeft zijn nieuwe ministerie gisteren aan de Kamer oorgestcld. Daarbij verklaarde de graaf„Het was onze plicht het ge weten van den Koning gerust te stel- leu en complicaties, iKe onberekenba re gevolgen konden hebben, te ver hinderen. w ij hebben de leiding der zaken weder op ous genomen 'om ons te ven wel will end he id van den Koning en om den arberd te kun- voortzetten, die wij in het be lang van het land op ons hebben ge- (Uitroepen „Leve de Koning.") Op daze verklaring volgde eenige discussie. O. a wérd t woord gevoerd door Zic-loy, die zei, dat de katholieke volkspartij zwicht voor de argumen ten van den brief van den Koning en zich aansluit bij het voorstel, om aan den Koning een brief te schrijven, waarin betoogd wordt, dat on zijn rechten als souverein geen inbreuk is gemaakt. Namens de Justh-partij werd even wel zooveel verklaard, dat 't zeker is, dat do obstructie door de opposi tie zal worden volgehouden. De crisis is dus nog niet geheel voorbij. Allerlei. DE PRESIDENTS VERKIEZING IN AMERIKA. Taft is reeds druk aan de voorbe reiding ziiner verkiezing" bezig. Een eerste voorwaarde ispopulair wor den. Toen dc dikke Taft te Boston aan kwam, om zijn verkiezingscampagne met-een groote redevoering te ope nen, zap hij in de vestibule van de City-club een elfjarig meisje staan, een dochtertje van een rechtsireleer- de. De president nam bet kind op en kuste het, ten aanschouwe van een talrijke menigte, die vermaak had deze vriendelijkheid va staatshoofd. En door geheel Amerika gaan nu de pers-telegrammen, d it Taft zijn eerste „campagne-kus" heeft gegeven. Roosevelt. Bryan en de andere can- didaten zullen nu weldra het gege- m voorbeeld moeten volgen. Als ze ook maar onder de 12 jaar blijven Stadsnieuws CONCERT .TOIL STEENMAN. Ten voordeele der yerceniging „Wel- Feuilleton haidée. Naar het Engelsch door A. W. MARCIIMONT. 10) Wij zullen er alstublieft niet meer over spreken, Mr. Orniesby, ant woordde zij. haar pus versiicllend en ecnige schreden voor mij uit loopesnd. Maar :k haalde haar vlug in. -- En als een vriend mij op een fout opmerkzaam maakte, dan zou ik het onwaardig van mijzelf vinden, dien vriend te verbieden er verder over te spreken. Een vriend lachte zij smadelijk. Ja, zeker, een vriend, zei ik met klem. Dadelijk daarop zei ze Ik veronderstel, dat u wel weet hoe hatelijk het is op zijn fouten ge wezen te worden Dat overkomt mij, helaas, her haaldelijk maar men geraakt daar aan gewoon. En ten slotte is hel een versterkend middel, evenals zoo vee! andere dingen, die men moet slikken en liet verheldert den geest van fouten moet nadenken. En nu is mijn zedenpreek uit. Bedoelt u, dat u mij berispt Zeker, doe ik dat. Dan zul u we! verbaasd zijn te hooren, dat ik er geen oogenblik spijt van heb. Dan zal dat nog wel komen. Niemand met uw hoofd en hart en uw liefde daarin voor Cyrus zou er onverschillig-onder kunnen blijven hein in het hart gegriefd te hebben. Hij is een veel te goede man om zoo in het publiek aan de kaak gesteld te worden. Wat zou u dan gewikl hebben, dat ik deed, toen hij trachtte mij te grieven in het publiek, zooais u met zooveel nadruk zegt Er waren vijftig andere dingen, die u liadt kunnen doen. U hadt bun nen zeggen, dat u niet wel was, u luidt kunnen doen alsof u wilde toas ten, dan het glas bij ongeluk over Lord Angus laten vallen en het een ongeluk noemen, u hadt op het geluk van Cyrus kunnen drinken o, vijf tig dingen en geen van alle zoo thea traal. Uw manier van optreden was melodramatisch en dat getuigt al tijd van slechte vormen. Hij had mij niet moeten willen grieven. Verwijt hem dat niet. U weet, dat ik geen vriend van de Griekin ben ilc zou er wat voor over heb- i bijzonder, als meii over het, herstellen ben als wü haar kwijt konden raken maar als die besté Cyrus mij vrawgt hein gelukkig te maken door op haar gezondheid to drinken, dan zou ik een flesch of zelfs ©en okshoofd wil len drinken, als ik het uit kon hou den om den besten vent van de we reld en den besten broeder, dien een meisje kan bezitten, zijn zin te geven, U zal mij dwingen u of mijzelf to haten, als u op deze wijze voortgaat. Geen kwestie van. U begint al leen in te zien. dat u van alle moge- lij ko dingen, die go hadt kunnen doen, het slechtste gekozen hebt. Wij verliezen allemaal ons hoofd wel eens maar de wereld stoort er zich niet aan. Daarom moeten wij niemand ha ten en zoker onszelf niet. Ik wou, dat ik hier niet gekomen was. Het is verstandiger om iets te bedenken, waardoor wij uit deze moeilijkheid kuiuien komen. Ik ga zooura ik thuisKorn, naar Cyrus om hem alles to vertellen, wat ik van deze vrouw denk. Evenals de man. die zijn vinger top brandde en toon zijn gohoelen aim m het vuur stak om de pijn wat te doen-verminderen. Heel goed. Ik geloof, dal u de onaangenaam ste man is, dien ik ooit ontmoette. Ik zal van geen uwor raadgevingen ge bruik maken. Ik ben geneigd daaraan te twij felen, maar in. elk geval weet ik raad nu u niet. dadigheid naar Vermogen gaf de heer Steenman, Zaterdagavond met zijn orkest (een groot strijkorkest, de harmonie gegeven werd door piano's, harmonium en één fluit! c?n concert in de Concertzaal der Soc. Veréeniging. Voor zoover onze herinnering van deze concerten strekt, was dat van Zaterdagavond zoo niet hcf best ge- Jaagde, dan toch één dor besten die de heer Stcenman met zijn schare uit stekende dilettanten heeft gegeven. Niet minder dan do Sinfonie No. 2 maj. van L. van Beethoven had de heer Stcenman ter uitvoering gekozen, cn al werd de kleurschakeering der houten én koperen blnas'nstrümehten r póócr geïmiteerd door het har monium en de piano's, het strijk- quïntet was een genot om te hooren. De heer Steenroan verschilt in zijn qwattüfg In dit werk nog al aanmer kelijk vim andere dirigenten; zoo had den wij b.v. nog nooit na iedere pe- iode een zoo lange z g. luftpauzé waargenomen als de heer Steenman dit deed. Ons kwam die overdreven rust, wel wat rustverstorend voor' Het Larghetto was zeer mooi van klank, wat mede zijn oorzaak wel zal vinden in de goede instrumenten die voor namelijk do le violisten bezitten. Als medewerkende soliste trad op Jonkvrouwe M. de Jonge, sopraan, uit Den Haag. Zij zong de mooie Aria uit Der Freiscbutz" van C. M. von We ber; begeleid docr orkest, en maakte zij daarmede een goeden indruk. Haar stem is los, omvangrijk en glas zuiver; zoo klonk 1' v. de hoogste noot, :b boven de balk; zeer helder De recitatieven he h n wel wat dui delijker kunnen zijn: het orkest had daarin ook moeite haar naar béhoo- ren te volgen. De tweede solist was ceu fluitist, de heer Vincent Huf. Deze heer droeg een concert in A.min. van A. Ter- schack, mede door het orkest bege leid, voor. Nimmer nog hebben wij een dilettant zoo verdienstelijk fluit liooron blazen als dezen liter. Had h.j te voren reeds ia de Sinfonie gelegen heid -gehad zijn mooieu toon te doen bewonderen, thans gaf hij gelegenheid zijn brillante techniek te waarde oren. Van den hoogsten tot den laagsten noot spreekt zijn mooi instrument aan, en vooral de laatste variutie met de 32e figuren die ook veel ,,aus dauer* vereischen, bracht de aanwe zigen in extase. Evenals de zangeres had de heer Huf dan ook ec-n groot succes met zijn werkelijk schitteren de voordracht. Het fluitconcert zelf kwam ons wat verouderd voor, er zijn ook heele mooie concerten, van Chaniinade, die wij den heer Huf gaarne aanbevelen. Nadat de heer Steenman, van niej. Lieftinck, een kraus in ontvangst had genomen, voerde het orkest na de pauze de Peer Gynt Suite van Grieg uit. Alles gaf ook hier blijken van uit stekende studie. Dat de heer Steenman evenwel Ases Tod zoo vlug voorbe reidde was wel wat jammer; hier hadden dunkt ons de piano's niet be hoeven mede te spelen; zoo als gezegd, het strijk-quintet is zeer mooi en zou dan ook in dit nummer en in Amitras Tanz, een bepaald beteren indruk ge maakt hebben dan met de versterkin; der piano's. Ingrids Klage en Arabischer Tanz waren zeer goed; vooral het laatste werd pittig gespeeld. Ilierop zong Jonkvr. de Jonge nog eenige Duitsche liederen van Schu bert en Kreutzer die den goeden in druk omtrent haar zang nog verhoog den en besloot het orkest zijn belang rijke taak met Bizet's Suite l'Arlé- sienuo. Mocht de heer Steenman het nog eens zoo ver kunnen brengen om de harmonie door blaasinstrumenten te laten uitvoeren, dan zou zijn orkest zeker het beste dilettanten-orkest hier te lande zijn. Onze Lachhoek MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID. De tentoonstelling van tafelgerei, messen, vorken en lepels die in het Museum van Kunstnijverheid te Haar lem in den loop van deze week zal geopend worden, is buitengewoon ge slaagd, niet minder dan 780 voorwer pen uit verschillende tijdperken van de middeleeuwen af tot in de tweede helft der vorige eeuw werden bijeen gebracht, die ons de meest eigenaar dige opvattingen en de meest, verschil lende bewerkingen doen zien. Het behoort zeker tot de grootste zeldzaamheden, in ons land eene der gelijke verzameling van de meest kost bare met goud-en zilver bewerkte al tot de meest eenvoudigen exemplaren met in hout gesneden heften, bijeen te zien waarbij elk voorwerp zijn eigen karakter draagt en zijn eigen ge schiedenis heeft. Het plan bestaat, de- tentoonstelling gedurende drie weken geopend te hou den. De catalogus, der inzeudingen, met eene korte inleiding zal gedurende dc tentoonstelling voor belangstellenden verkrijgbaar zijn. EEN WELGESLAAGDE MARSCH. Kwart voor zevenen, Zondagmor gen. Langs de straat is alles nog stil en rustig, alleen op de Groote Markt staan reeds een paar deelnemers naar wijzerlooze klok van de Groote Kerk te staren; langzamerhand komen er meer en als het zeven uur slaat is het aantal tot achttien gestegen, j Nog even wordt gewacht, want ook' nummer 19 is in aantocht. Als deze zijne plaats in het gelid heeft ingéno-i men. wordt onder het s'.aan der trom if gemarcheerd; van de hoorn mag oorloopig nog geen gebruik worden gemaakt. 30 KM. 't Is een geducht eind voor ongeoefenden in het niurcheeren. r het is nu eenmaal een eisch voor verkorte oefening en de deelne mers hebben d'an ook vost besloten den marsch te volbrengen. het hun is gelukt? Yolkpmen. Dank zij de opgewekte stemming en de onvermoeidheid van tamboer en hoornblazer kwam de afdceiing te halflwee in uitstekende conditie op d© Groote Markt "terug. Tc Heemstede was ze nog opgewacht geworden door den heer J. M. Wentink, uit Amster dam, directeur der afdeeiingen voor verkorte oefeningen ie Amsterdam, Rotterdam en Haarlem, die belang stellend informeerde naar de ver moeidheid en lichamelijke gesteldheid der leerlingen en het laatste gedeelte den marsch medemaakte. Kees was soldaat, en Kees was erg onhandig. Op zekeren dag vroeg een sergeant hem: Uilskuiken, wat dee jij voor je in dienst kwam? Wel sergeant, voor ik in diensl kwam dïeef ik vee, maar sinds ik hiér bén is 't net omgekeerd. STIJLBLOEMPJE. Casimir schrikte zóó geweldig, dat zelfs zijn schaduw op den muur ver bleekte. GOED GEANTWOORD. Heer (tot zijn knecht, met wien hij oon geschil heeft;. tfen ik gek of jij? Knecht. Och, mijnheer, u is er toch de man niet naar, om gekke bedienden te houden. GEVONDEN VOORWERPEN. Terug te bekomen bij: A. Sindorp, Kloosterstraat 15 Tood, een bril. M. Pompe, Potgieterstraat 1, twee paar manchetten. W. II. Biele, Parklaan 99, ec-n hals kettinkje. J. D. Klein, Teylerstraat 3, een kinderoorbellelje. J. Voshard, Oosterstraat 45, een rozenkrans in étui. Hijma, 2e Hoogewoerdstraal 1, twee handschoenen. Carton, Voo'rtingstraat 49, een ijsmuts. I-Toogenaar, Brouwersstraat 186, een pince-nez. Bertholé, Vroomstraat 10, een rijtuigmoer. Koning, Sophiaplein 18. een beursje met geld. Bureau van Politie, een knipmes. A. Piek, Generaal Cronjéstraat lli, te Schoten, een rozenkrans in étui. W. Kloppenburg, Jordensstraat 36, een horloge. Ploeg, Meester Joostenlaan 19, een ceintuur. Lam. De Keystraat 8 zwart, een portemonnaie met inhoud. van Halm, Klarenbeekstraat 55 rood, ecu portemonnaie met inhoud. Vermeeren, Koolsteeg 19, een ceintuu'r. de Braai, Maerten van Heems» kerekstraat 17, een portemonnaie met inhoud. JAN GIJZEXVAART. Door het besluit van den gemeente raad van Velsen oni een gedeelte der Jaii Gijzenvaart te dempen en het protest daartegen van eenige bloem bollenkweekers te Bloemendaal is de andaclit dezer dagen op genoemde tart gevestigd In tegenstelling met ele andere buiten watertjes is de oor sprong van de Jan Gijzenvaart be kend. In 1537 gaf Reinoud van Brede- rode aan Jan van Gijssen te Haarlem morgen duin in pacht tegen 5 stuivers per jaar. Deze duinen lagen onder Bloemendaal. Tevens werd hem daarbij de vergunning gegeven een 'aart te maken door dc heerlijkheid •un Brederode tot aan de Delft en' rdc-r door zijn eigen land, dat ge legen was tusschen het Spaarne en dit riviertje. Naar den graver kreeg den naam van Jan Gijzenvaart. Opgemerkt zij dat kort vóór de Delft erd verlegd en daarna dwars door de Jan Gijzenvaart, liep tot aan den .Verkoerden Weg" eu verder naar het Wijkérmeor. Gedurende een twee-' tal eeuwen is Haarlem eigenares ge- eest der Jan Gijzenvaart. In Juli IG37 kreeg zij het bezit over 1/8 deel der vaart en in 1636 van de 7 8 doelen in de bleekerijen en landerijen, die bij dit water behoorden. De verkoopers udden bovendien toegestemd in de voorwaarden dat Haarlem de vrije doorvaart kreeg en zich zou belasten niet het onderhoud van de vaart en haar bruggen. Doch de verkoopers bleven eige naars vau de vaart zelve. In 16S8 reeds kreeg genoemde stad ook het volle eigendomsrecht over de vaart eu nu ze geheel en 'al baas was Het is zeker Iets hce-1 vernede rends voor mij natuurlijk. Ik gaf geen antwoord, eu wij wan delden een poosje zwijgend voort, tot dat de vyaag kwam, waarop ilc wachtte. Welken raad woct u dan De minste wezen en uw woorden intrekken. ik zou nog liever, tegenover dre vrouw, barstte zij op heftigen toon los. Of uw woorden goed praten, be sloot ilc. Er is geen middenweg, be halve misschien de vlucht. U zou naar New-York terug kunnen gaun. Zoo denk ik er oves. Als u het ver keerde inziet, dan is er niets vernede rends in uw woorden in te trekken. Maar ais wij gelijk hebben en bewij zen kunnen krijgen, dan kunnen wij uw wantrouwen rechtvaardigen, zeds al kuimeu wij uw nuuiitr om het te toonen niet recht praten. Ik weet, dat ik gelijk heb. Daar twijfel ik met aan daar Zijn wij allen van overtuigd in zoo'n stemming maar kunnen wij feiten en bewijzen krijgenAls u van mijn hulp gebruik wil maken, dan zal ik doen, wat ik kan maar dc ben geen genie, zelfs niet ais spion. En op één conditie die u misschien niet bij zonder zal bevallen. Wij moeten rond uit met Cyrus spreken. U moet hem vertellen, dat het u spijt... Dat doe ik nietdat dóe ik niet. Iloe durft u mij zooiels vragen Dat u zoo theatraal is opgetreden en do vrouw, die hij tot zijn echtge noot© heeft 'uitgekozen Lu 't 'publiek beieedigd heeft. Dan zullen wij hem samen vertellen, dat wij geloovcn, dat zij zijner niet waardig L«, en hem openhartig zeggen, dat wij ons best zullen doen, dat te bewijzen, en dat er een feusschentijd van onzijdigheid moet zijn, terwijl wij ons best doen om te bewijzen, dat zij een engel is of hei tegenovergestelde. Zij luisterde tot mijn groote verba zing geduldig naar mij en antwoordde niets. De stilte had langer dan een minuut geduurd, daarop keek ik haar aan, en zag tot mijn schrik, dat haar oogen vochtig waren van de tranen, die zij met kracht poogdo tc onder drukken. Zij bedwong zncii echter eu zei met een stem, d:e aandoenlijk in mijn ooren klonk Dus u waagt er een woordenwis seling met hem op voor mij voor deze zaak Cyrus en ik kunnen niet twisten. Hij is te ruim van blik om uiij niet te begrijpen. Ik loop geen gevaar. Er komt meer gevaar van d©a kant dor Griekin. \Y:j naderden nu het Witte Huis, en ik verlangde er naar haar toe stemming op hot voorstel te krijgen maar zij bleef zwijgen totdat de poort in het gezicht was, waarop zij stil bleef staan. Ik zal doen wat u wenscht. Mr. Onnesby eu ik ik geloof, dut u het werkelijk heel goed meent. Ja ik.... Och, laat u mij er maar buiten. Ik tel niet mee. Maar het verheugt mij, dat u er toe over wil gauu. Het is de eenige weg. die voor ons open staaten daarop stapten wij het buis binnen en zeiden niets meer. Toen ik in mijn eigen kamers kwam, was ik ©enigszins verrast Grant daar op mij te vinden wachten. Hij zag er heel opgewonden uiten zat hevig rookend met gefronste wenk brauwen voor zich uit te staren. Hallo, Cyrus, nog eerder terug dan ik. Dus niet naar het Tehuis ge gaan zei ik op tuchtigen toon, ter- wijl ik mijn hoed op een stoel wierp en een sigaret nam Is Eind mei je teruggekomen Teruggekomen Wel natuurlijk. W aar zou zij anders in Pera bron- gaan Ik zal dat nooit vergeten, Mer- vyn, zei bij boos. Nooit eenige jaren vooruit zien, beste man maar ik heb haar gezegd dat zij zich veel te kinderachtig heeft aangesteld. Vrouwen doen dat im mers wol eens meer. Zij zal van hier moeten vertrek ken. Mijn aanstaande vrouw mag .-Liet aan de kans van zulke beleedigingen worden blootgesteld. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 5