1 V 1
TWEEDE BS AD.
Haidée.
VH JDAG 5 AP. IL 1912
Buitenlandsch Overzicht
08 mijQwerkerssiakiQyeu
IN ENG INLAND.
De officieele uitslag van de stem
ming tier mijnwerkers is: 201.013 voor
eu 214.011 tegen hervatting van tien
arbeid.
Daar er geen meerderheid van 2/3
der uitgebrachte stemmen is, advi
seert het uitvoerend comité tot her
vatting van den arbeid.
De stemming is wel merkwaardig
uitgevallen. De mijnwerkers in Zuid-
Wales, die onmiddellijk voldeden aan
den oproep tot staking, zijn thans in
meerderheid voor hervatting van het
werk en de arbeiders uit liet Noor
den, die eerst minder voor de stuking
gevoelden, zouden die thans gaarne
lot het uiterste willen volhouden.
Morgen, Zaterdag, zal nu een na
tionale conferentie van mijnwerkers
worden gehouden, die beslissen zal of
de raad van het bestuur opgevolgd
zal worden.
Een der bladen meldt, dat de be
stuursvergadering van het mijnwer-
kersverbond stormachtig was. De ver
tegenwoordigers van Yorkshire en
Lancashire, de machtigste riüjrfdis-
tricten. hebben de hervatting van het
werk hefti"- bestreden. Het voortbe
staan van het mijnwerkersverbond is
herhaaldelijk bedreigd en een vin
nige hervatting van den strijd op Za
terdag staat vast. De meening drijft
echter boven, dat de meeste mijnwer
kers de volgende week het werk zul
ten hervatten.
De algemeene opinie is nogal ge
rust omtrent den afloop dezer confe
rentie en beschouwt het als zeker, dat
binnen een week weder overal in de
mijnen gewerkt zal worden.
De correspondent van het „Hbld."
sclireef gisteien:
Het wordt een aller-ellendigst geval
voor de leiders der mijnwerkers, als
zij hier biieenkornende, zullen hebben
te beslissen, wat ze nu verder deen
moeten. Vermoedelijk zullen zij aan
raden de staking geëindigd te ver-
Maren, omdat zeker geen twee der
den der mijnwerkers zich thans uit
sprak tegen het hervatten van het
werk. Maar zullen de stakers daar
mede tevreden zijn Zullen zij niet
beweren ,.dit was geen stemming
over al dan niet staken, want de sta
king was er al, en dus blijven wii ons
recht behouden op uitkeering uit de
slakings-fondsen" En weigert het
federatie-bestuur daarin mede te
gaan, dan zal men rare dingen zien
gebeuren in den mijmverkersbond
dan kon het daar wel eens op eene
splitsing uitloopèn.
Verschillende districts-stakingskas-
Bcn zijn uitgeput, zoodat er geen on
dersteuning meer aan stakers zou
worden uitgekeerd.
Reeds zijn verscheidene mijnwer
kers weer aan het werk gegaan.
Woensdag werkten in Warwicks
hire, Staffordshire, Bristol, Forest
of Dean, Noord-Wales en Schotland
ongeveer 40.000 man en naar men
verwachtte, zou het aantal Donder
dag tot 60.000 stijgen.
Toch zegt dit nog niet heel veel op
bijna. 1.000.0(H) stakers.
Te Sowhill hij Pontypool zijn ern
stige ongeregeldheden voorgekomen.
Fen aantal stakers sloegen de ruiten
in bij eenige werkwilligen. Fen aan
tal menschcn zijn door steenworpen
gewond
Te Glencraig in Fife, waar meest
ongeorganiseerde mijnwerkers wo
nen, hebben eveneens ernstige onge
regeldheden plaats gehad.
De politieke crisis in Hongarije
en Kroatië.
De minister-president Khuen I-Ic-
dervary blijkt vastbesloten niet terug
te deinzen voor krachtige maatrege
len. Hij zei, na afloop van de Kamer
zitting'van Woensdag, in de wandel
gangen tot een groep Kamerleden, dal
het vanzelf sprak, dat de Kamer ont
bonden zou worden, wanneer blijken
mocht, dat zij niet tot werken in
staat, zou zijn.
„Ais de orde in het parlement niet
hersteld wordt zoo eindigde liij,
beleven w;? binnen een maand de
ontbinding van de Kamer."
In Kroatië is het ook een spannende
toestand.
De landvoogd Cuvay is lot konink
lijk commissaris benoemd en heeft de
verkiezingen, die reeds uitgeschreven
waren, voor onbepaaldcn tijd uitge
steld, de vrijheid van drukpers en
vereeniging opgeheven, kortom in
het algemeen den toestand hersteld.,
zooals die was voor de invoering vai
een grondwet.
Aanleiding tot dit krasse optreden
Is de houding, die de meerderheden
van de verschillende landdagen in de
laatste jaren hebben aangenomen te
genover Hongarije. Zij eischten name
lijk niets minder dan de erkenning
van Kroatië c. a. ais zelfstandig ko
ninkrijk, naast de staten Oostenrijk
en Hongarije.
Of men thans door het nemen van
strenge tuchtmaatregelen de ontevre
denheid kan nekken, valt te betwijfe
len. In Kroatië is men althans nu
reeds zeer ontstemd over den loop der
zaken.
Allerlei.
DE OORLOG.
Veel nieuws is er niet van het oor
logsveld. Alleen het volgende telegram
uit Benghasi:
Bij oen verkenningstocht van Ita
lianen slaagden dezen er in, de zich
in de oase Socani en Osman verbor
gen hebbende Arabieren te verdrij
ven.
Een Italiaansch oorlogsschip be
schoot Cooftia.
TSAAR EN KEIZER.
Half Juni zullen de Russische Tsaar
en de Dnïtsche Keizer elkaar in del
Finsche Scheren ontmoeten.
UIT CHINA.
Men meldt uit Peking, dat reeds
voorbereidende maatregelen werden
getroffen voor de zending van bijzon
dere gezantschappen naar het bui
tenland v»or de erkenning der repu
bliek, nadat het kabinet ten volle zal
zijn geconstitueerd.
DE VEREENIGDE STATEN EN
MEXICO.
De regeering der Vereenïgde Staten
stelt een onderzoek in naar de juist
heid van het bericht, dat 51 Amerika
nen in den staat Chihuahua (Mexico)
gearresteerd zijn. Het heet nameliik,
dat zij moeten dienen als gijzelaars
in geval van een eventueele inter-1
ventïe van Amerika.
Stadsnieuws
SCHILDERSPATROONS.
In de Nijverheid is Donderdagavond
de aangekondigde vergadering gehou
den, belegd door de vereeniging van
Schilderspatroons voor Haarlem en
Omstreken, met het doel een bespre
king te houden over den druk door
vele sociale wetgevingen op den vak
patroon uitgeoefend.
Er zijn vrij wat belangstellenden
aanwezig, als de heer v. d. W e i-
den, de vice-voorzitter, de vergade
ring opent, en mededeelt dat de heer
Veldheer, afdeeiings-voorzitter, ver
hinderd is de bijeenkomst te leiden.
Spr. geeft het woord aan den spre
ker van den avond, den heer J. L. de
Groot. Deze brengt hulde aan het
door de Haarlemsche vereeniging ge
nomen initiatief, om te geraken tot
samenwerking in, zake sociale wetge
ving. Voor spr. is het een voldongen
feit dat in den Nederlandschen mid
denstand het zelfbewustzijn moet te-
ru-gkeeren. Buiten overheid'sbemidde-
ling hebben de werkgevers langen tijd
huil arbeidsvoorwaarden geregeld.
Toen is er verbetering gekomen; de
regeering heeft getracht onder den
naam „sociale wetgeving" een rege
ling te maken. Maar wat gebeurde!
Alle partijen stelden hun eigen belan
gen op den voorgrond. En thans
wordt het bestaan van den klein-in-
dustrieel vrijwel onmogelijk gemaakt,
en zegt de sociale wetgever dat die
middenstand ten doode is opgeschre
ven, en maar verdwijnen moetl De
sociale wetten zijn een ondermijning
van des middenstanders bestaans
voorwaarden. Dc Ongevallenwet
brengt de premiebetaling eu een deel
der administratie voor rekening van
den werkgever. Hoe goed die admini
stratie wordt uitgevoerd boeten en
zelfs gevangenisstraf liggen als voet
angels en klemmen op den weg. De
wet op het Arbeidscontract is een
voortdurende bron van strijd en on-
eenigheid tusschen werknemer en
werkgever geworden. En nog is de
maat van „heilaanbrengende" sociale
wetten niet gevuld. Ziekteverze
kering en Invaliditeitsverzekering zijn
naar Dnitsch model zoo'n beetje pas
klaar gemaakt, en het particulier
initiatief is er geheel bij uitgesloten.
Bij het laatstgenoemde wetsontwerp
is de premiebetaling zeer hoog in ver
houding tot de uitkeering. De patroon
is aansprakelijk voor alle te betalen
premiën, en treedt dus hier weer op
in de nieuwe functie van Rijksont
vanger zonder salaris! Met cijfers
toont spr. aan, dat de Rijkspremien
aan billijkheid wel wat te wenschen
overlaten. Het is hier weer een wet
die haar di>el voorbij rent. Door al
deze wetten ban de middenstander er
toe gedwougen worden, den strijd te
gen zichzelf aan te binden. Uit het feit
dat de werkman een deel der premie
moet betalen volgt, dat dit [natuurlijk)
in een loonsverhooging moet worden
gevonden, dat dus de prijzen stijgen,
de concurrentie scherper en het aan
tal faillissementen hooger wordt.
Spr. wil niet aanraden om front te
maken tegen de Regeering. Maar
zegt hij we zijn aan ons zelf en
aan de onzen verplicht om te hande
len, om te maken dat wij gehoord
worden, om te zorgen voor zelfbehoud.
Een voortdurend contact tusschen hen
die de besluiten uitvoeren, en hen, op
wie ze betrekking hebben, is noodza
kelijk. Wij moeten werken voor het
behoud van onzen stand! Plaatselij
ke federaties moéten worden opge
richt, zich samenvoegen tot een groot
federatief verbond. Met hetzelfde doel
is verleden jaar een federatie van
vereenigingen van patroons in de
bouwbedrijven opgericht, waarvan
spr. secretaris is. Hij adviseert ook,
zich in verbinding te stellen met de
afgevaardigden ter Tweede Kamer.
Want de middenstand zal niet ver
dwijnen! Zullen we ons nog langer
onder 't aanhooren van schoonklin
kende leuzen en belangen laten ver
trappen? De socialisten beheerschen
feitelijk de Regecring, omdat zij ver-
eenigd zijn en in nauw contact met
hun afgevaardigden staan. Waarom
doen wij dat niet met de onzen?
Sluit u aaneen, middenstanders!
opdat een beweging gaande worde
tot opbouwende herziening dor socia
le wetten! Aarzelt niet, sluit de gele
deren nu het de tijd is. Wij kunnen
niet langer wachten, geen dag en geen
nacht! (Applaus).
Op verzoek van den V oorzitter
deelt de heer De Groot nog mede,
hoe men in Rotterdam tot ageeren is
gekomen. De uitbreiding der Arbeids
wet was de aanleiding. Men maakt
van den arbeider een soort van heili
ge, en van den patroon-werkgever een
ezel, die alle lasten moet dragen!
Men heeft iu Rotterdam een federa
tie gesticht, en er is hard gewerkt.
Baron Van Wijnbergen deelde in een
vergadering mede, dat men van recht-
sche zijde alles zal doen om het par
ticulier initiatief in het wetsontwerp
te brengen. Men heeft zich ook per
soonlijk met den Minister in contact
gesteld. Tenzij men tot evenredige
vertegenwoordiging komt, zal het niet
waarschijnlijk zijn dat we zelf onze
afgevaardigden in de Kamer krijgen.
De lieer Scheer zou een centraal
bestuur willen vormen van afgevaar
digden van alle vakvereenigingen,
met een rechtskundig adviseur aan
liet hoofd. Hierdoor zou men reeds
een belangrijken stap doen in de goe-1
de richting. We moeten iemand heb-1
ben die leidt, omdat de patroons er
zelf zoo weinig tijd voor hebben.
De heer De Groot: Wat u daar 't
laatst zegt, is nu juist het verkeerde
standpunt van den middenstand. We
moeten zelf handelen. Is er ove'rdag
geen tijd voor, dan desnoods maar 's
nachts voor onze vakbelangen wer
ken!
De heer Doing houdt een beschou
wing, waarin bij wijst op de leemten
in het vcreenigingsleven, dat langen
tijd door de zucht tot concurrentie is
onderdrukt.
De heer Kemper meent, dat de
sociale wetten, de groote belangen
dus, in de vakorganisatie der pa
troons moeten besproken worden.
Veel te veel tijd wordt nu verspild
met. prutserijtjes en frutserijljes
verschillende vakveïeenigingen moes
ten eens niet voorlichting van een
rechtsgeleerde de verschillende wets
ontwerpen bestudeeren. Een federatie
is zeer gewenscht, maar spr. dringt
•ook sterk aan op kennisneming van de
wetsontwerpen. We moeten elkaar
niet meer beschouwen als concur:
ten, maar ais mannen die te zanien
één belang, dat van den middenstand,
voorstaan. (Applaus).
De heer D e G r o o t deelt mede, dat
de Rotte-rdamsche Sciiilderspatroons-
vereen#ging mr. Heerxna van Voss als
rechtskundig adviseur heeft. Aan alle
leden geeft hij voor f 1 per keer des-
gewenscht adviezen, en dit jaar hield
hij reeds twee lezingen, waarvan zeer
veel geprofiteerd weid. Dit bewijst,
dat 't door den heer Kemper geopperde
denkbocld toejuiching verdient.
De heer D o n g critiseert het ont
werp op de Middenstandskamers. Er
staan bepalingen in, die gewoonweg
te gek zijn. Daarom is dit een voor
beeld van eon concept, waarbij voor
uit gehandeld moet worden. Meestal
klaagt men pas als een ontwerp wet
is geworden, maar dat geeft niets!
De Voorzitter is van mconing,
dat de schilders- en bukkersbonden
van de middenstanders wel het meest
actief zijn, ten opzichte van 't zoeken
van 't zich wenden tot de regecring.
Waarom doen de anderen dat niet?
Spr. wekt alle aanwezigen op, om in
hunne vereenigingen de zaak te be
spreken, omdat men kome tot de op
richting van een federatie van bouvv-
vakputroons. Tevens kan men dan
de verschillende concepten van wet
in studie nemen. In een eerst\olgetide
vergadering zal men nu eens een com
missie kunnen gaan benoemen tot het
ontwerpen van een reglement.
Spr. stelt op den voorgrond, dat
hier de politiek geheel buiten de
kwestie blijft De Regeer'ng welke
het dan ook zij moet op de hoogte
worden gesteld. De tegenwoordige Re-
goering woidt verondersteld te goeder-
trouw te bandelen, maar zij is niet
genoeg op de hoogte.
Besloten wordt, alle betrokken ver
eenigingen aan te schrijven, en over
een maand opnieuw te vergaderen (op
den eersten Donderdag in Mei).
De vergadering wordt te 10 1/4 uur
gesloten.
UIT HET BOLLENLAND.
Men meldt uit HUlegom nan het
Hbld.
De bloembol lenvelden staan dit
jaar mooier dan ooit, en de bloei be
looft lang aari te houden.
Ten gevolge van het zachte voor
jaarsweer hadden de hyacinten zich
zeer tijdig ontwikkeld, zoadat de vroe
ge soorten reeds sinds korten tijd hun
geuren en kleuren verspreiden. Deze
dagen is het weder echter wat koeler
geworden, waardoor de bloei min of
meer tot stilstand werd gebracht. In-
tusschen beginnen nu de latere soor
ten ook hun knoppen te openen, zoo
dat door de eigenaardige weersge
steldheden de verschillende soorten
tegeliik in bloei staan, wat zelden
voorkomt.
Er valt voor de bloomen- en natuur
liefhebbers met de Paaschdagen, om
welken tijd de bloei zijn hoogtepunt
znl hebben bereikt, weer volop te ge
nieten.
Het Tooneel
VRIENDEN VAN ONS, blijspel in 4
bedrijven van Victoriën Sardou
door het Delftsche Studenten-
Tooneelgezeischap.
Wij zijn gisterenavond gezellig uit
geweest. Je zou al een alleronaange
naamste, isegrim.migo nurks moeten
zijn, als je geen plezier zou hebben ge
had om al die bakvlschjes, die rechts
en links, voor en achter je zoo -sma
kelijk zaten te. lachen om het klap-
loopende echtpaar Vigneux, den zuïen
Marécat, den herrie-schoppencten Ab-
dallah en om Rafatl niet het minst,
den „zoeten" jongen, die zoo zedig
keek, als papa er bij was, maar die
al zijn lesjes had vergeten, zoodra
zijn zorgzame vader maar zijn hielen
had gelicht. En als er even niet ge
lachen werd en je op het punt stond
om je te gaan vervelen, kwam daar
op eens die prettige gedachte bij je op,
dat wij daar nu allen zoo gezellig „on
der ons" zaten voor een liefdadig
doel, dat wij enkel en alleen door
daar op een stoel in den schouwburg
te zitten een goed werk verrichtten,
een werk van barmhartigheid. Daar
voor hebben wij den Delftschen stu
denten, die naar Haarlem waren ge
komen om zich in dienst te stellen van
de liefdadigheid dan ook dankbaar te
zijn. En het dient gezegd, zij kunnen
tevreden zijn; in dit opzicht was de
avond een zéér groot succes; de zaal
was stampvol!
Voor de pauze werden aan de mede
werkende dames, aan Dr. Tholosan
en aan den dirigent van het Delftsche
studenten-mandoline gezelschap, dat
in de eutre-acte3 voor aardige, vroo
lijke muziek zorgde, bloemen en kran
sen aangeboden en het hartelijk ap
plaus van het publiek zal hun hebben
bewezen, dat hun streven hier sympa
thie heeft gevonden.
De opvoering van „Vrienden van
Oris Och, zij was op dit gezellig on
der-onsje eigenlijk bijzaak. Er is a
kelijk en veel gelachen en dat zal voor
de Delftsche studenten zeer zeker de
grootste voldoening zijn geweest.
Maar als zij bij een volgende gelegen
heid eens een stuk speelden, dat niet
boven hun krachten ging, dan... ja,
dan zou de voldoening misschien toch
nog groote'r voor hen zijn.
De rol van Dr. Tholosan is de on-
vervalschte raisonneursrol, zooals wij
ze kennen in de meeste salonstukken
uit den tijd van Sardou. Zoo'n rol
eischt een bijzonder knap speler, een
zeer fijn en geestig diseur. Morin, de
raisonneur bij uitnemendheid, heeft
er vroeger triomfen in gevierd. Van
onze tegenwoordige acteurs zouden
wij slechts heel weinigen weten te
noemen, die deze rol naar behooren
zouden kunnen vervullen. Het was
dan ook niet te verwachten, dat een
dilettant tegen deze zware taak opge
wassen zou blijken te zijn.
De heer P. de Bordes, verreweg de
beste van het gezelschap, kan tevre
den zijn met het door hem behaalde
:es: hij speelde vlot en beschaafd,
maar een raisonneur was hij niet.
Het zegt voor een dilettant echter al
heel wat, Dr. Tholosan met losheid
en routine te kunnen spelen.
J. B. SCHUIL.
AMBACHTSSCHOOL.
De jaarvergadering der Haarlem
sche Ambachtsschool had Donderdag
middag om 2 uur plaats, onder pre
sidium van den heer P. KLEIWEG
DYSERINCK, die meedeelt dit te doen
als plaatsvervanger van den voorzit
ter, den heer Rinkeina. die wegens
ongesteldheid verhinderd is. Spr.
wenscht hem een spoedig herstel toe.
penningmeester, de heer H. J.
Geyl Czn., brengt het financieel ver
slag uit. De inkomsten en ook de uit
gaven over het afgeloopen jaar be
dragen f 27055,67, die der Avond-vak-
teekenschool f 4722,24 (met een batig
saldo van f 212,90). De rekening der
school heeft een klein nadeelig saldo,
dat zij!n oorzaak vindt in de oprich
ting van den behangers- en stoffeer
derscursus aan de school, die eenige
vrij belangrijke uitgaven eischte.
Overeenkomstig het advies der fi-
naneiëele commissie wordt de pen
ningmeester onder dankbetuiging ge
dechargeerd.
De VOORZITTER herinnert aan dc
ieuwo plannen tot uitbreiding der
school. De heer Diunont heeft inder
tijd als bestuurslid bedankt, omdat
hij in zijn qualiteit van directeur van
gemeentewerken over de plannen ad
vies aan het gemeentebestuur moet
uitbrengen.
Thans heeft een voorziening in de
vacature plaats. De Voorzitter zou
gaarne zien, dat een specialiteit in het
behangers- en stoffeerdersvak zou
worden benoemd. Met algemeene
stemmen wordt de heer J. C. Caderius i
Veen tot bestuurslid gekozen.
Verder wo'rdt een commissie tot na
zien der rekening benoemd.
Het jaarverslag wordt uitgebracht
door den heer GEYL, namens het be
stuur. Het aantal leden der Am
bachtsschool bedroeg, op 31 December
1911, 67; het aantal donateurs en die
der vereenigingen, die de school steu
nen, bedroeg 25.
Het aantal leerlingen bedroeg op
31 Dec. 1911 in totaal 132, w.o. 4a tim
merlieden, 15 meubelmakers, 63 sme
den en 9 schilders.
In 1911 verl-eten 11 leerlingen utt
het le en 2e leerjaar om verschillen
de redenen de scliooL
Wegens wijziging der voorwaarden
vau de Rijkssubsidie werden met In
gang van deu cursus 1911 ook leer
lingen van onvermogende ouders kos
teloos tot de school toegelaten. Aaa
37 leerlingen die den 3-jarigeu cursus
geheel hadden dooiloopen (9 timmer
lieden, 21 smeden, 4 meubelmakers en
3 schilders) werd een getuigschrift
uitgereikt.
De aangifte van smeden was ook
dit jaar weer zóó groot, dat niet
allen konden geplaatst worden en
door vergelijkend examen moest wor
den aangewezen, welke leerlingen
konden worden toegelaten, 't Geheeld
aantal leerlingen bedraagt nu 143 (nL
smeden, 51 timmerlieden, 18 meu
belmakers en 8 schilders) 45 dier leer-
lingen wonen buiten Haarlem.
Het met de verschillende autoritei
ten gepleegde overleg heeft nog niet
geleid tot een definitieve vaststelling
der plannen tot verbouwing en uit
breiding van de Ambachtsschool. Het
bestuur vleit zich evenwel, dat in den
loop van 't jaar 1912 de vaste vorm
daarvoor zal worden gevonden.
De lessen der AVONDVAKTEEKEN-
SCHOOL werden einde December ge-
olgd door 157 leerlingen, t. w.: in de
eerste klasse 67, in de tweede 49, in
de derde 33 in de vervolgklasse 8.
Uit de omliggende gemeenten bezoch
ten 33 leerlingen de school (w. o. 13
uit Heemstede).
Bewijsschriften van met vrucht
doorloopen cursusjaar werden afge
geven: in de le klasse aan 53 leerlin
gen, in de 2e klasse aan 38, terwijl
aan 24 leerlingen der 3e klasse het ge
tuigschrift kon worden uitgereikt.
Na, het lezen van het jaarverslag
spreekt de VOORZITTER de leerlin
gen, die een diploma hebben verdiend
hartelijk toe, en wordt overgegaan
tot de uitreiking der diploma's er
prijzen.
ORGELBESPELING
op Dinsdag 9 April, des nam. van 1—2
uur, in de Groote- of Sint-Bavokerk
alhier, door den Kee rW. Ezerman.
No. 1. Preludium en Fuga, No. 1,
Mendelssohn.
No. 2. Koraal: „Wie schfin leuëhtet
der Morgenstern", G. Flügel.
No. 3. Fantasie op: „Jesus mei-na
Zuversicht", W. Rudnick.
No. 4. Andante funèbre, J. Svendsen.
No. 5. Aria: „Und ob die Wolke', C.
M. v. Webër.
Binnenland
KONING WILLEMSHUIS.
liet Koning-Willemshuis te Amster
dam herdenkt in 1914 zijn 50-jarig
bestaan.
MOORDAANSLAG.
Aan een benedenhuis in de Ohrri»
straat te 's-Gravenhage schelde giste
ren iemand aan, om een quitantio te
presentceren. De bewoner opende hel
straatdeurraampje en schoot daar
door met een revolver in de richting
van den man, die had aangescheld.
Het schot miste, waarop de be
dreigde ijlings heenging en van het
gebeurde aangifte deed bij de politie.
De kogel was langs zijn arm gegaan
en in den deurpost van een nabijge
legen woniDg gedrongen.
De man, die het schot had gelost,
werd gearresteerdhij is, als ver
dacht van poging tot doodslag, ter
beschikking van de justitie gesteld en
naar het huis van bewaring overge
bracht.
NIEUW RAADHUIS
TE ROTTERDAM.
Volgens mededeeliug van den Bur
gemeester in de [Raadszitting, zijn
uitgenoodigd om vóór 3 November
1912 oen ontwerp voor don bouw vuu
een nieuw Raadhuis in te zonden, de
volgende architecten K. P. C. de
Bazel te Bussum M. Brinkman en C.
B van der Tak te Rotterdam, nrof.
Henri Evers te Deift, C. N. van Goor
on W. F. Overeynder te Rotterdam,
■prof, J. F. Klinkhamer to Deift. W.
Kromhout Cz. te Rotterdam, J. A. G.
vau der Steur te 's-Graveuhage, Jac
Stuyt te Amsterdam.
Feuilleton
Naar het Engelsch
door
A W. MARCHMONT.
13)
Hij was oen Turk van de oude
school, zooals het heet een echte Mo
hammedaan, met een groote minach
ting voor hervormingen en een diepe,
intense haat tegen Europeanen.
Hij was in Stamboel geboren op de
onderste trede van de maatschappe
lijke ladder cn was langzamerhand
hooger geklommen, zooals men dat
daar doen kan door z«ch vast te
klemmen aan voornamer menschen,
totdat hij zich een vermogen had ver
gaard, macht had gekregen, de aan
dacht van den Sultan had getrokken,
en het bestuur had gekregen overeen
provincie met den daarbij behooren
den titel van Pasha.
Het bestuur van zijn provincie was
een schandaal geweest zelfs voor Tur
kije, waarvan het bekend is, dat het
aan de provinciale gouverneurs vrij
spel geeft, om van de ongelukkige
boeren, landbouwers en kooplieden
geld af te ncrscn. Onidat zij weten.
dat hun ambt onzeker is en wel heel
kort kan duren, laten de Pasha's de
ongelukkige menschen die onder hen
staan ongenadig bloeden om zonder
het minste uitstel hun eigen zakken
te vullen. Maraboukh had bewezen
een w aar meester in dat werk te zijn
totdat de geheele provincie openlijk
in opstand kwam. hij teruggeroepen
werd en er een minder hard tiran in
zijn plaats werd gesteld.
Hij legde zich niet bij dat terugroe
pen neer, en kwam in Stamboel te
rug om een samenzwering tegen de
Regeerïng op touw te zetten.
Hoe Haidée Patras met hein in ken
nis kwam, weet ik niet, maar hij had
haar blijkbaar wijsgemaakt, dat hij
wraak zou kunnen nemen voor het
door haar geleden onrecht als het
verhaal, dat zij ons verteld had, waar
was en zij over geleden onrecht kon
spreken ofschoon het veel waar
schijnlijker was, dat hij haar noodïg
had voor zijn plannen en haar -liar-
na zou opofferen zooals hij met ieder
een deed.
Eerst wisten wij al die dingen om
trent hem nog niet. Hij was een man
die er slag van had zijn daden te ver
bergen achter allerlei sluiers, en zoo
waren zij Grant onder het oog ge
bracht. Toen wij de waarheid te we
ten kwamen, was het te laat., en om
dat ik het hoofd was van ons geheim
onderzoekingsdeparlement, moest Ik
de verantwoordelijkheid van deze
fout op mij nemen.
Ik was bij hot gesprek tegenwoordig
in weerwil van de tusschen komst der
Griekin, maar ik was voortdurend
niets dan een dwarskijker, daar het
gesprek m het l'ransch werd ge
voerd. Mijn diensten als tolk waren
dus overbodig, een feit. dat zou blij
ken heel gelukkig Co zijn.
De Pasha woonde in een groot, vier
kant lcelijk huis in Stamboel, en het
inwendige zag er uit als dat van bij
na alle Moliammednnen niet netjes,
slecht onderhouden, vuil on slordig.
Wij werden binnengelaten en Ma-
rahoukh kwam met de gewone over
dreven begrootingen op Grant af en
maakte heel weinig omslag met mij.
Men heeft mij wel lang laten
wachten. Excellentie, zei Grant op
hooghartigen toon in het Fransch,
waarop de Pasha, een kort, gezet, on
smak lijk uitziend mannetje, zich
uitputte in verontschuldigingen eu
zijn zwarte, kraalachtige, wrecde
oogen op zijn bezoeker gevestigd
hield, gretig Item in het gelaat lezend,
alsof hij bedacht, welke houding hij
het best tegenover hom kon aanne
men- Intusschen zorgde ik er voorop
den achtergrond te blijven. Grant
nam de verontschuldigingen aam en
mot een handgebaar naar de twe©
menschen, die in Oostersch costuum
gekleed, als standbeelden aan lederen
(kant van do dour stonden, zei hij
- Ons gesprek moet particulier
zijn.
Dat zijn stommen, monsieur,
doof en stom, en hij raakte zijn
mond on ooren aan. om ons te ken
nen to geven, dat de tongen van bei
den gespleten en de trommelvliezen
doorboord waren naar de men6chRe
vende gewoonte in het Oosten. Zij
vormden de lijfwacht van den Pasha.
Ik zag Grant huiveren bij die be
vestiging van wat ik hem eens ver
teld had, dat de gewoonte was bij
Ottomanen van
En uw gezelschap dan zed de
Pasha. terwijl hij mij oen vragenden
blik toewierp.
Hij is geheel in mijn vertrou
wen, on een van de onzen. Hij is
mijn tolk.
Dat is goed, luidde hot antwoord
met eon buiging en een handgebaar,
dat moest aanduiden, dal ik verder
buiten beschouwing bleef
Welnu dan. Mademoiselle Patras
beeft mij verteld, dat u tot mijn on
uitsprekelijk genoegen besloten hoeft
uw zaak met de ouzo to verbinden,
zei Marabouhk met zijn kalme, wel
willende stem; en dat u een waarborg
voor ons in de toekomst wenscht te
hebben. Ik inorkte op, dat hij tijdens
dit onderhoud allo bloemrijk© wijze
van spreken, die hij in het Turksch
zeker gebruikt zou hebben, had la
ten varen. Hij voelde instinctmatig,
dat oen taal recht op den man af
oneer in den smaak van ©en Ameri
kaan zou vallen.
Ik heb éen conditie gemaakt,
Excellentie. Er mag geen geweld ge
bruikt worden en ook geen bloed
worden vergoten. Het leven van Zij
ne Majesteit moet onschendbaar zijn.
Geweld bloedvergieten riep
Maraboukh uit, met oen vriendelijk
lachje van verbazing. Waartoe zou
dat dienen Waarom zou er geweld
gebruikt worden Vijftig of mis
schien twintig jaar geleden zou zoo
iets noodig geweest zijn maar nu
niet meer en ik hoop. dat wij Ot
tomanen genoeg van het Westen ge
leerd hebben om zonder dat van Re
geering te verwisselen.
Twintig jaar geleden ongeveer,
overkwam Abdul Aziz een ongeluk,
dat de buitenwereld als moord be
schouwde, Excellentie, zei Grant
openhartig.
Verkeerd begrepen, monsieur, go-
heel verkeerd begrepen.
Maar nu mogen er zulk© onge
lukken met meer gebeuren on weer
spreidde de Pasha zijn handen uit en
haalde minachtend zijn breed e schou
ders op.
Er zullen geen ongelukken gebeu
ren, Monsieur Grant, ik zweer het u
bij den baanl van den Profeet.
Het verheugt mij dat te hoorei»,
want bij het eerste teelten van geweld
zou ik mij terugtrekken en allen in
vloed, dien ik bezit aan den anderen
kant overbrengen.
Ik zou het in dit opzicht geheel
met u eens zijn, monsieur, verklaar
de de oude Turk met nadruk, alsof
hij door het idéé alleen pijnlijk ge
troffen was.
Wil u mij dan precies vertollen,
wat uw plannen zijn
Wil u mij dan de stellige verze
kering geven. dat u zich bij ons aan
sluit en dat ieder woord, dat verder
gesproken wordt, geheel tusschen ons
blijft?
Ik geef u in beide opzichten
mijn woord onder de conditie, die ik
zooeven genoemd heb.
Zeker, onder die conditie. Wel,
ik behoef u de grieven van ons wik
niet te vertollen zii zijn. helaas, al
gemeen bekend. Het land slaat op den
rand van den ondergang van een pu
bliek bankroet. De soldaten worden
niet betaald, de beambten worden
van do langste tot de hoogste rangen
niet betaald, de marine ODtVtOgj
geen soldij, het volk gaat gebukt on
der te hooge belasting, cn het Turklj<
van heden gaat ten gronde en hoefl
geen enkelen vriend ïn Europa over
gehouden En wat is daarvan anders
de oorzaak dan een verkeerd bestuur!
Do hervormingen, die twintig jaai
geleden nieuw bloed in onze aderen
deden vloeien, staan nu weer sill
(Wordt vervolgd).
