NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
39e Jaargang, No. 8858
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 7 MEI 1912 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN A D VERTENT I ËN:
Veer (flattent per drie maanden: Van 1-5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Bijlen het Aiiondisscniênt
Voor de dorpen' in' dm 'omtrek wa'ar 'een Agent 'geves'tig'd is (kom 'der m van 0 rege 30 PCf Wget
Franf^stdóorNedérlind' l| tSStSS&ïïE&i Per p'traUing;
Afzonderlijke nummers0.U2bs r Sv V X n x i j
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H J/f Vv^rf Ksoaene en Administratis: Groote Houtstraat 53.
n de omstreken en franco per post ,0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOQM.Drnkkerij: Zuider Bniteospaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buftenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALT A
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 8 MEI.
D-3 Kroon: Association Frantjaise.
Causerie de Mons. J. H. Sauveur, 8
heures.
Soc. Vereeniging: Openb. verg. R K.
kleermakers, 8 12 uut.
Hillegom: Raadsvergadering voorin.
10 uur.
Stadsnieuws
Om Ons Heen.
In het Tweede Blad van dit num
mer vinden onze lezers een artikel
„Biljartwedstrijd", 'n de rubriek Om
Ons Heen.
VIJF UL'R BURGMEESTER.
Daar het College van B. en W.
Maandag op audiëntie ging bij H. M.
de Koningin le Amsterdam, was het
oudste Raadslid in jaren van elf tot
vier uur burgemeester. Vroeger
dat ile heer Joh. Winkler, nu de heer
C. G. Loorneijer Jr.
Naar wij vernemen heeft de heer
Loorneijer in dien korten tijd toch nog
diensten bewezen.
GEVAARLIJK GAT.
In de Frankcstraat bij de Peus
Was, waarschijnlijk door instorting
van een oud riool, een gat ontstaan
in de straat van ongeveer 11/2 M.
diep, wat zeer gevaarliik was. Giste
renmiddag echter heeft men
rneenteïwege het gat gestopt, zoodat
men 's avonds zonder gevaar weder
passceren kan.
BILJARTZAAL.
In de biljartzaal der Sociëteit „Ver-
ooniging" staan nu zes Wilhelinina-
biljnrls, waaronder vijf geheel nieuw.
De hinderlijke lampen vlak boven de
tafels zijn of worden vervangen door
clectrisch licht aan de zoldering, dat
een aangename en gelijkmatige ver
lichting van de biljarts, teweeg
brengt
Een zeil is gelegd, waarop de voet
niet uitglijdt en daar de biljarts klei
ner zijn dan de oude, is er grooter
ruimte tusschcn de tafels onderling
ontslaan
Er wordt al een druk gebruik van
gemaakt.
CHRISTIAAN KRIENS.
Uit een ons toegezonden program
ma blijkt, dat er Maandag 22 April in
New-York in de As tor Gallery
van liet Waldorf Astoria Hótel, een
concert is gegeven van enkel compo
sities van onzen vroegeren stadgenoot,
den heer Cfiristiaan Kriens.
Uitgevoerd werden een strijkquartet
liedoren, sonate voor viool en piano,
stukken voor harp en cello; het pro
gramma werd ten gehoore gebracht
door Anton Witck, viool, Nita Witek,
piano, Léo Schulz, cello, Maud Mor
gan, harp en Eva Emmct Wycoff, so
praan, benevens door het Kriens-
strijkquartet.
Het programma bevat vleiende be
oordeelingen van Pablo de Sarasate
en Enrico Caruso over Kriens' werk.
WEDUWEN- EN WEEZENBEURS.
Gisteren had in de Groote kerk een
bijeenkomst plaats van de Weduwen
on Wcezenbcurs van de Nederl. Herv.
Gemeenten der Classis Haarlem.
De rekening van liet vorig jaar
werd vastgesteld. Het bleek, dat het
kapitaal vermeerderd is met onge
veer I600. 3 leden zijn toegetreden.
Er zijn thans geen predikantswedu
wen aan wie een uitkeering gedaan
behoeft te worden.
SNELVERBAND.
Do Eerste-hulp-verceniging „Snel-
Terband" vergadert Vrijdag in „Het
Blauwe Kruis". Dr. J. van Schuijlen-
burch zal spreken over „De werking
van alcohol op het menschelijk li-
ehaam."
TEN WEDSTRIJD.
Naar wij vernemen zal de muziek-
vereeriging „Vooruitgang", directeur
de lieer Harriot, deelnemen aan den
wedstrijd van arbeidersmuziekveree-
nigingen, welke met Pinksteren a.s. te
Dordrecht gehouden zal worden.
CENTRALE WERKPLAATS.
Tot ploegbaas in de afd. wagen-
makerij van de Centr. Werkplaats der
li. IJ. S. M., is benoemd de heer R.
Slot, inplaats van den heer W. Prins,
welke den dienst met pensioen verla
ten heeft.
DE GROOTE KLOK.
De speelvv:jsje3 van do Groote to
renklok woeden veranderd. Met hcel-
slag zal gespeeld worden .Jubel
lied" en met kalfslag .Altijd Vroo-
I lijk".
Instantanées.
Vraaggesprek van den dag.
OVER DE HAARLEMSCIIE BOUW
VAKARBEIDERS.
Wij hebben een onderhoud gehad
met een der Haarlemsche patroons
over de nog steeds hangende kwestie
van het arbeidscontract van de werk
lieden in de bouwvakken.
Hoe lang is het. al geleden,
vroegen we, dat het vorig collectie!
contract eindigde?
Dat was op 31 December 1910.
Het contract was toen gedurende vijf
jaar van kracht geweest.
Hoe werken de arbeiders nu
Zij hebben eik een persoonlijk
contract. De zaak van het collectieve
contract heeft lang gehangen. N'u is er
eens wat voortgang gemaakt, en
thans zal de zaak spoedig tot een goed
einde komen.
Gisteravond is er een bijeenkomst
geweest, maai' die leidde nog tot geen
resultaat.
Wat was de reden daarvan
Het contract wordt aangegaan
met zes arbeidersverenigingen. Een
er van is eigenlijk geen vereniging,
doch een losse groep van arbeiders,
zonder rechtspersoonlijkheid. Nu moet
het contract voor deze menschen ae-
teekend worden door de groote orga
nisatie, waarbij zij zijn aanvesloten,
namelijk de Centrale Federatie van
Bouwvakarbeiders.
Aan het bestuur van deze Federatie
door den notaris, die het contract
hoeft ongemaakt, een volmacht gezon
den. Die was gisteravond nog niet te-
ontvangen, zoodat de zaak nog
niet beëindigd is kunnen worden.
In hoever is het nieuwe contract
nu vonrdeeliger voor de arbeiders
Zij krijgen 2. cents loonsverhoo-
ging. Het loon van timmerlieden en
metselaars wordt op 27 cent gebracht
dat der opperlieden en grondwer
kers op 22 cent per uur.
Dan is er een nieuwe bepaling, dat
bij ziekte tot een maximum van f6
per week wordt uitgekeerd, op beding
evenwel, dat de zieke een even groot
bedrag ontvangt van een ziekenfonds
of een ziekenkas der vakvereenieing.
Er wordt dus een bijslag gegeven,
even groot als de ziekteuitkeering van
fonds of vakvereenieing, maar tot
een maximum van 6.
Ook is de bepaling opgenomen, dat
m coimuissie de geschillen over het
contract zal beslissen. Deze commis
sie, die permanent is, zal bestaan uit
drie werkgevers en drie werknemers,
welke samen een voorzitter kiezen.
Evenals in het vorige contract is de
werktijd bepaald op 10 uren. Het loon
wordt bij overwerk met 25 pCt. en des
Zondags met 50 pCt. verhoogd.
Tot hoelang loopt dit contract?
Tot 31 December 1913. De arbei
ders-organisaties wilden voor geen
langer termijn contracteeren.
En wanneer treedt het in wer
king
Zoodra als het geteekend is.
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORD-IIOLLAND.
Heden hielden de Prov. Staten een
buitengewone vergadering.
Ingekomen was het bericht van
overlijden van Mr. J. A. Sillem Di
'Oorzitter sprak aldus:
„Ik ben er van overtuigd, dat ik ge
heel handel in den geest uwer ver
gadenng, wanneer ik ook van deze
plaats hulde breng aan de nagedach
tenis van Mr. Sillem, die langer dan
een kwarteeuw zijn talenten heeft
dienstbaar gemaakt aan de belangen
van dit gewest. Ik behoef u, die hem
gekend hebt, den eenvoudigen, be
scheiden, hartelijken man van fijnen
geest en toegerust met een scherp
verstand, niet te schetsen, genoeg zij
het te constateeren, dat zijn onver
wacht, plotseling heengaan, een groot
verlies is voor deze provincie, een Ver
lies, dat het diepst gevoeld zal wor
den door hen, die in meer nauwe amb
telijke verhouding tot hem hebben ge
staan.
Gedurende die 21 jaar, dat Mr. Sillem
door het vertrouwen uwer vergade
ring geroepen werd deel uit te ma
ken van het college van Ged. Staten,
heeft hij in dit college een belangrijke
plaats ingenomen, dank zij zijn toe
wijding, zijn grooten ijver en buiten
gewone nauwgezetheid, een plaats,
die moeilijk te vervullen zal zijn.
Maar in het onvermijdelijke kunnen
wij slechts berusten. Intusschen zal
het beeld van Mr. Sillem bij ons allen
in aangename herinnering blijven en
zijn naam met gulden letters geboek
staafd blijven in de annalen onzer
provincie."
De leden hoorden deze rede staan
de aan.
Vervolgens deed de griffier mede-
deeling van een schrijven van den
heer P. B. J. Ferf, waarbij deze ken
nis gaf op te houden lid der Staten
te zijn, door zijn benoeming tot lid
van de Eerste Kamer en tevens dank
zei voor het vertrouwen, dal de Staten
zooveel jaren in hem hadden gesteld.
De voorzitter zei daarop het vol
gende:
.„Alvorens over te gaan tot de werk
zaamheid waartoe ik u krachtens
machtiging van de Koningin heb bij
eengeroepen, wensch ik, en ik ver
trouw, dat zulks met uw instemming
geschiedt, een kort woord van dank
en hulde te brengen voor al hetgeen
de heer Ferf in het belang dezer pro
vincie heeft gewrocht. Sedert 1880 lid
van de Prov. Staten en sedert 1888
Gedeputeerde, had hij zich zoodanig
ingewerkt in alles wat de provincie
betrof, dat ik er nog niet geheel
overtuigd ben, of uwe vergadering
goed heeft gedaan, om den heer Ferf
de gelegenheid te geven, deze verga
dering en het college van Ged. Staten
vaarwel tc zeggen. Ik misgun den
heer Ferf niet het bewijs van vertrou
wen, dat gij hein geschonken hebt, ik
betreur slechts, dat de functie waar
toe ge hem hebt geroepen, niet ver-
eenigbaar is met het lidmaatschap
van Ged. Staten en het eenige wat
ons ten slotte vrede kan doen hebben
met uwe keuze, is, dat wij er van
overtuigd zijn, dat de heer Ferf, die
dc nooden en behoeften van dit ge
vest door en door kent, die, ook als
lid van het hoogste staatscollege met
al de kracht die in hem is, zal voor-
staan en bevorderen Ik weet zeker,
dat de heer Ferf met gemengde ge
voelens een werkkirng heeft opgege
ven, die hij zoo lange jaren met zoo
veel ijver en toewijding heeft vervuld
en waarin hij zich zooveel vrienden
heeft verworven. Ik hoop en vertrouw,
dat de heer Ferf ons niet zal verge
ten, terwijl hij er van overtuigd kan
ijn, dat onze beste wenschen hem
olgen op zijn verder levenspad.'
(Applaus.)
Het nieuw gekozen lid voor Zaan
dam, do heer W. J. Dekker, werd ge-
nstalleerd. De voorzitter wcnschte
den nieuw-gekozene geluk.
Hierna volgde ile verkiezing van
oen lid van God. Staten (vacnture-
B. J. Ferf.)
Bij de eerste stemming werden uit
gebracht 72 stemmen, als volgt ver
deeld: Th. M. Ketelaar 34, Jhr. Mr. D.
van Lennep 25, W. 11. Vliegen 8,
•Boissevain 1, Verkouteren 1, Wibaut
1 en blanco 2.
Er volgde een tweede vrije stem
ming, met het volgende resultaat: Uit
gebracht 73 stemmen, Ketelaar 45, v.
Lennep 24, Boissevain 1, Verkouteren
1, blanco 2.
De heer Ketelaar was dus ge
kozen.
De gekozene aanvaardde de benoe
ming, onder dankbetuiging aan dc
Staten.
De zitting werd daarop gesloten.
DE STAKING DER KLEERMAKERS.
Van stakerszijde bericht men ons:
In den stand der staking is nog geen
erandering te bespeuren. Door den
bond worden thans pogingen aange
wend verschillende stakers naar an
dere plaatsen te doen vertrekken.
Verschillende stakers reizen deze
week aL
Komt het conflict niet spoedig tot
een oplossing dan vertrekken de vol
gende week weer eenige stakers.
Door de beide organisaties wordt te
gen Woensdagavond een groote open
bare vergadering belegd.
Als sprekers trede» op de heeren
E. Kupers en A. Th. Derksen, van
Amsterdam, secretarissen van de bei
de in strijd zijnde organisaties.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Op 21 Mei a.s. hoopt het echtpaar
E. van der Steur—Meeuwig, wonendo
Barendsestraat 5, zijn gouden huwe
lijksfeest te herdenken.
Heden is het de z.g. aanteekendag.
Alle bewoners der straat hebben de
driekleur uitgestoken, als blijk van
belangstelling. Het echtpaar woont
reeds 33 jaren in die buurt. De beide
oudjes, oud 78 en ?2 jaar, genieten
nog een goede gezondheid, hebben 8
kinderen, waarvan 2 in Indiè en 12
kleinkinderen.
HET HAAGSCHE BOSCH.
Het Staatsboschbeheer heeft een uit
voerige brochure uitgegeven over den
storm van 30 SeptemberOctober
1911, die voor 20 cents bij de inspectie
van dat beheer te Utrecht te krijgen is.
Hoe groot de verwoesting wel ge
weest is, blijkt uit verschillende pho
to's, uit een kaartje, waarop in zwart
de plekken zijn aangegeven waar ver
woesting plaats had en uit het gewel
dige cijfer van 2G43 boomen, die zijn I
omgewaaid, doorgebroken of zoo
scheef gewaaid, dat hunne opruiming
noodzakelijk was.
De schrijver der brochure, de in
specteur der Staats-bosschen en ont
ginningen Van Dissel, doet o. a. op
merken. dat de dunning in vroeEere i
jaren in het Haagsche Bosch geheel is
verwaarloosd en voegt er aan toe
„Gedeeltelijk moge dit hieraan toe
„te schrijven zijp, dat het beheer van
„het Bosch langen tijd aan niet-des-
kundige» was opgedragen, die wel
„telkens adviezen vroegen, doch voor
„wie de beslissing daarover moeilijk
„was en die dan licht geneigd waren
„om niet te vellen, waarschijnlijk niet
„zelden onder den invloed van de
„publieke opinie, die steeds een groot
„aandeel heeft gehad in het beheer
„van het Bosch."'
Dit is dan ook een van de redenen
van de ramp, die de schrijver opgeeft,
met deze beide andere, dat het beheer
van het Haagsche Bosch in vroegere
jaren met groote onzekerheid is ge
voerd en eerst de laatste 15 it 20 jaren
meer een vast stelsel is gevolgd,
eindelijk dat de eik te veel door de
snelter groeiende beuk is verdrongen.
Die opmerking over de publieke opi
nie mag ook buiten Den llaeg wel
eens worden overwogenhet ontr
breekt in Haarlem evenmin aan perso
nen, die toegeven geen verstand van
boschcultuur te hebben, maar niette
min te hoop loopen wanneer deskun
digen maatregelen nemen, die hun
niét aanstaan.
Onder de maatregelen tot. herstel
der schade, die de schrijver aan de
hand doet, is dun ook regelmatige
dunning, alsmede opruiming van zie
ke boomen, niet vergeten.
Wij herinneren er aan, dat in den
vermaarden stormnacht de schade in
onzen Hout en plantsoenen van zeer
geringe beteekenis is geweest, omdat
daar tijdi- de zwakke broeders, lange,
slappe boomen, waren weggenomen
en dus niet meer, zooals in liet Haag
sche Bosch is opgemerkt, in hun val
krachtige boomen konden meeslepen
of doodelijk beschadigen.
onder
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
Maandagavond vergaderde Sclio-
tens tooneelvereeniging „Vriendschap
zij ons doeL"
In de plaats van den heer II. Jan
sen, die tot zijn spijt als voorzatter en
regisseur heeft moeten bedanken en
gewoon werkend lid geworden is,
werd als voorzitter gekozen do heer
Schaaf en als regisseur de heer C. de
Heer.
Waterlevering aan Schoten.
De gemeente Haarlem heeft zich be
reid verklaard duinwater te leveren
aan de bewoners van Schoten, indien
daarvoor genoegzame deelneming
wordt betoond.
De Brandmeester Wouterse, Paul
Krugerstraat 25, geeft inlichtingen.
HILLEGOM.
De Commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Holland heeft benoemd
tot lid van de gezondheidscommissie
voor de vereeniging van gemeenten,
waarvan de zetel is te Katwijk, den
heer Th. A. Adrlaanse, bouwkundige
te liillegom.
BLOEMENDAAL.
Men meldt ons dut in de ledenver
gadering van Maandag j.l. der anti-
rev. Kiesveroen. „Nederland en Oran
je", alhier, voor de vacature-v. Hooff
in den Gemeenteraad besloten is den
candidaat der R.-K. Kiesvereeniging
„Recht cn Plicht" te Bloemendaal, den
heer F. J. Eldering, over te nemen en
te steunen.
HAARLEMMERMEER.
Weinig waard!
Door B. en VV. zijn aan school 11
(Li86crbroek) 33 schoolbanken ver
kocht voor de luttele som van 10.171/2
per stuk.
Naar wij vernemen staan er nog
meer disponibel voor den verkoop,
waarvoor evenwel nog geen bod is
ontvangen.
Woonwagenlast.
Was vroeger deze gemeente het toe-
luchtsoord voor woonwagens en kon
men, zoowel op de verschillende los
plaatsen langs den ringdijk als in 't
midden der gemeente, verscheidene
woonwagens aantreffen, dit is nu ge
heel anders. Door het optreden der
politie trett men nu bij uitzondering
hier of daar eens een woonwagen
aan en dan nog wel een doortrekken
de, daar hij, bij het innemen van een
standplaats, onmiddellijk kans beloopt
een bekeuring te krijgen. Een oogen-
schijnlijk harde, maar toch goede
maatregel!
IJ MUI DEN.
Heden kwamen per stoomschip Ad
miraal Dirks te IJmuiden aan de le
den van de Hollnndsch-Belgische
.Maascommissie voor een bezoek
de havenwerken en in het bijzonder de
visschershaven.
Zij werden daarbij rondgeleid door
den ingenieur, belast met het toezicht
op de visschershaven, de beer Canter
Cremers.
WIJKEROOG (Velsen).
Op Zaterdag 11 Mei a.s herdenken
de echtparen H. Kaandorp en echt-
genoote en P. Komen en echigenoote
den dag, waarop zij vóór vijftig jaar
in het huwelijk werden verbonden.
BLOEMENDAAL.
Maandagavond had in 4e zaal van
Rusthoek le Bloemendaal een geza
menlijke algemeene vergadering
plaats van de afdeoling Bloemendaal
van den Bond van Vrije Liberalen en
van de Vrijzinnige Kiesvereeniging
Bloemendaal. Deze vergadering was
zeer goed bezet ea werd gepresideerd
door den heer Jhr. G. C. Quartes v.
UffortL
De voorzitter deelde mede, dat door
het bestuur der twee bovengenoemde
kiesvereenigingen aan de besturen
der Katholieko kiesvereeniging en der
Anti-revolutionaire kiesvereniging
was voorgesteld samen één candidaat
te stellen en wel Dr. Born water
Overveen. De Katholieke kiesvereeni
ging gaf evenwel kennis, dat zij
deze niet met de twee kiesvereenigin
gen samen kon gaan, van de Anti-
r evol uta on a i re ki esvereeu i gin g
nog geen definitief antwoord ing
men.
De heer Dr. Gomwater had daarop
kennis gegeven, dat hij geen candi-
dafuur wens elite te aanvaarden.
De besturen verzochten nu bij n
de van den voorzitter of er ook onder
de leden personen waren, die een
candidaat hadden op te geven,
werd daarop gevraagd of de besturen
ook candidalen hadden 'ie noemen,
waarop door den voorzitter werd ge
antwoord, dat het bestuur in deze lie
ver geen pressie wenscht uit te oefe
nen, maar het zeer op prijs zou stel
len, indien uit de vergadering candi-
daten wonden genoemd.
Hieraan werd na eenig heen en
eer gediscussieer voldaan en de na-
en genoemd der heeren I. C. Laan
en A. Bertling. De vergadering had
met algemeene stemmen op éen na in
principe uitgemaakt, om de candida-
tuur des heeren Eldering door de Ka
tholieke kiesvereeniging gesteld, niet
te steunen, vooral uit overweging, dat
de verhouding der partijen in den Ge
meenteraad thans niet. in verhouding
is met het aantal vrijzinnig© kiezers.
De candidatuur van den heer Bert
ling ondervond niet genoeg onder
steuning voor deze verkiezing,
werd aan de vergadering in overwe
ging gegeven bij een volgende verkie
zing dien naam niet te vergeten
Met algemeene stemmen op éen na
erd hieroo de heer L C. Laan candi
daat gesteld voor de volgende Ge
meenteraadsverkiezing de heer Lg^ui
is acht jaar lang wethouder van Wor-
merveer geweest.
Binnenland
DE POLITIEKE TOESTAND.
Men meldt uit Den Haag aan „De
Tel.":
Volgens hier in Binnenhofkringen
loopende geruchten zou het onver
achte verschuiven van de reis van
If. M. dc Koningin naar Dobbin, wel
ke reis aanvankelijk op 9 Mei a.s. was
bepaald, oorzaak vinden in de be
staande onzekerheid in den politieken
toestand van het oogenblik.
NOODLOTTIG ONGELUK.
Zondag is het 12-jarig zoontje van
II. Willers te Valthermond door den
17-jarigen Z bij ongeluk met 'n revol-
cr door het hoofd geschoten. De ge
kwetste is naar Groningen vervoerd.
De dader die naar Assen is gebracht,
rd na een verhoor voor den rech-
tcr-commlssaris weer in vriiheid ge
leld
VERDRONKEN
Te Wormt-rveer is in den nacht te
water geraakt de 21-jarige N. de Bak
ker, van beroep timmerman. Vóór
men er in slaagde hem op het droge
ie brengen, was hij reeds overleden.
GEVALLEN,
net zoontje van den heer K. Konijn,
tc Zaandam, had liet ongeluk in een
zeis te vallen. Hij werd daarbij zoo
verwond, dat zijn opneming n 'n zie
kenhuis noodzakelijk is.
II. M. DE KONINGIN-MOEDER IN
DE HOOFDSTAD.
Men meldt ons uit Amsterdam:
H. M. de Koningin-Moeder, die gis
terenavond hier ter stede aankwam,
om enkele dagen in de hoofdstad te
vertoeven, heeft heden reeds eenige
bezoeken afgelegd.
Vanmorgen omstreeks kwart voot
tien werd reeds door II. AL de Ko
ningin-Moeder uitgereden tot liet
brengen van een bezoek aan dc Vier
jaarhjksche in het Stedelijk Museum.
Om kwart over twee vertrok H. M.
de Koningin-Moeder van hel Paleis
om het eerst een bezoek te breng n
aan de Luthersche Diaconesscniiirieh-
ting, aan di-n Koninginnen weg Daar
na zou volgen een bezoek aan liet Te
huis voor schoolgaade kinderen, aan
de Nic. BeetsstraaL
Het bezoek zou ruim een half öur
duren.
Van hier werd teruggereden naai
het Paleis.
NEDERLAXDSCHE PROCESSIE
NAAR LOURDES.
Heden vertrok de Ncderlandscbd
Processie naar het genadeoord van
O. L. Vr. te Lourdes.
Ecu 7G0 tal pelgrims en 106 ziek' ii
aanvaardden tie reis.
Als geneeskundige maakt dr. A W
Auscius van Utrecht de reis mede.
Centr.
VRIJHANDEL E.N EMIGRATIE.
Ons wordt plaatsing verzocht van
het volgende
De ontworpen Tariefwet bedoelt „be
vordering van den nationaien arbeid
en eenmaal in werking getreden, zal
zij, naar van protectionistische zijde
steeds weer wordt vernomen, vercliij-
ven, althans doen verminderen, de
aan den vrijhandel geweten werkloos
heid. En daarbij komt men dan, om ;e
bewijzen, hoe nadeelig het vrijhandel-
stelsel werkt, altijd maar weer aan
dragen met het groote aantal der ver
klaringen van Nederlanderschap, af
gegeven aau hen, die willen gaan
werken in Duitschland, het land def
protectie, omdat binnen onze gren-
zen voor hen geen werk en brood zotl
te vinden zijn. Als wij nu ook maar
eerst, beschermende iechten hebben
zoo luidt dan de conclusie dan zul
len de Nederlaridsehe arbeiders in
eigen land werk kunnen vinden in
overvloed, en behoeven zij niet mcc-r
te emigreeren.
Laat ons nu beginnen met op la
merken, dat de werkloosheid evenzeer
voorkomt in protectionistische staten
als in landen, waar het vrijhandel-
stelsel hcerscht. De werkloosheid toch
hangt niet af van de heffing van in-
voerbelastïngen, doch van een com
plex van gansch andere factoren. Met
en zonder beschermende rechten zul
len schommelingen van vraag en aan
bod op de arbeidsmarkt hestnan. In
voerrechten kunnen de hoeveel
heid werk niet doen toenemen, om
dat beperking van den invoer mede
brengt vermindering van den uitvoer.
Wij stauu hier aan de zijde van den
Minister van Binnenlandsche Zaken.
Immers, in de zitting der Tweede Ka
mer van 15 October 1903, waarin do
interpellatie-Troelhtra naar aanlei
ding der toen heerschende werkloos
heid aan de orde was, verklaarde de
hoer Heemskerk onomwonden, dut hij
„nooit zou beweren, dat protectie iii
staat is het gevaar voor werkloosheid
weg te nemen". „Dit toch", zoc
sprak de minister verder „zon in
strijd zijn met de ondervinding."
En hoe zit het nu met het schrik
beeld der emigratie? W ie zijn de emi
granten en waarom trekken zij naar
elders? Welnu, een zeer groot dc-1
dezer „landverhuizers' bestaat uit
grensbewoners, voornamelijk in Ovcr-
ijsel. Het zijn ten eerste menschen,
die zich des morgens uit het aan do
grens ontstane dorp Glanerbrug en
andere grensplaatsen naar hun werk
op Duitsch grondgebied begeven, om
na hef eindigen van hun dagtaak n<-.ar
hun woning terug te keeren en ten
tweede seizoen-arbeiders, die op ju t
land werken en in de vvintermannde i
raar de Duitsche mijnstreken gaan.
Dezen doen dus precies hetzelfde al-
vele arbeiders uit Oost- en Zuid-
Duitschland.
Dat de emigratie in hel alremeen,
ook voor zoover betreft degenen, die
zich voor goed in Duitschland vcsti-
gen, niet op rekening van den Vrij
handel kan worden gesteld blijkt wel
het best hieruit, dat de trek uit pro
tectionistische landen als Oostenrijk
Italië, veel groot.-r is dun uit Ne
derland. en dat de toeneming der
emigratie uit landen, waar het be
schermend stelsel heerscht. ook rela
tief veel sterker is.
Voorts behoeft uit het fc l. dnl zoo
veel Nederlanders over de grenzen
aan werken. het zijn vo-r een
groot deel textb-larh.ude: - neg nb-t
tz worden af-eleid. dat xl| hier te
lande eeen werk zouden kunnen vin
den. Voor zoover rij dapeUiks boen en
eer trekken, of hun huisgezin hief
laten, profiteeren zij eenvoudig van
de D»if«ehe protectie
In Dnitsehlnnd to b zijn als gevolg
der hooge invoerrechten de lonrvn
hooger dan hier. doch het voordeel
gaat voor den Dtiitsehen, of den in
ntiiisrbland ge vestigden, arbeider ge
heel verloren, omdat zijn levensonder
houd in verhouding nog duurder is
Wordt een arbeider nu echter volgens