NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 39e Jaargang, No. 8858 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. DINSDAG 7 MEI 1912 A HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN A D VERTENT I ËN: Veer (flattent per drie maanden: Van 1-5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Bijlen het Aiiondisscniênt Voor de dorpen' in' dm 'omtrek wa'ar 'een Agent 'geves'tig'd is (kom 'der m van 0 rege 30 PCf Wget Franf^stdóorNedérlind' l| tSStSS&ïïE&i Per p'traUing; Afzonderlijke nummers0.U2bs r Sv V X n x i j Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H J/f Vv^rf Ksoaene en Administratis: Groote Houtstraat 53. n de omstreken en franco per post ,0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOQM.Drnkkerij: Zuider Bniteospaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buftenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALT A Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA WOENSDAG 8 MEI. D-3 Kroon: Association Frantjaise. Causerie de Mons. J. H. Sauveur, 8 heures. Soc. Vereeniging: Openb. verg. R K. kleermakers, 8 12 uut. Hillegom: Raadsvergadering voorin. 10 uur. Stadsnieuws Om Ons Heen. In het Tweede Blad van dit num mer vinden onze lezers een artikel „Biljartwedstrijd", 'n de rubriek Om Ons Heen. VIJF UL'R BURGMEESTER. Daar het College van B. en W. Maandag op audiëntie ging bij H. M. de Koningin le Amsterdam, was het oudste Raadslid in jaren van elf tot vier uur burgemeester. Vroeger dat ile heer Joh. Winkler, nu de heer C. G. Loorneijer Jr. Naar wij vernemen heeft de heer Loorneijer in dien korten tijd toch nog diensten bewezen. GEVAARLIJK GAT. In de Frankcstraat bij de Peus Was, waarschijnlijk door instorting van een oud riool, een gat ontstaan in de straat van ongeveer 11/2 M. diep, wat zeer gevaarliik was. Giste renmiddag echter heeft men rneenteïwege het gat gestopt, zoodat men 's avonds zonder gevaar weder passceren kan. BILJARTZAAL. In de biljartzaal der Sociëteit „Ver- ooniging" staan nu zes Wilhelinina- biljnrls, waaronder vijf geheel nieuw. De hinderlijke lampen vlak boven de tafels zijn of worden vervangen door clectrisch licht aan de zoldering, dat een aangename en gelijkmatige ver lichting van de biljarts, teweeg brengt Een zeil is gelegd, waarop de voet niet uitglijdt en daar de biljarts klei ner zijn dan de oude, is er grooter ruimte tusschcn de tafels onderling ontslaan Er wordt al een druk gebruik van gemaakt. CHRISTIAAN KRIENS. Uit een ons toegezonden program ma blijkt, dat er Maandag 22 April in New-York in de As tor Gallery van liet Waldorf Astoria Hótel, een concert is gegeven van enkel compo sities van onzen vroegeren stadgenoot, den heer Cfiristiaan Kriens. Uitgevoerd werden een strijkquartet liedoren, sonate voor viool en piano, stukken voor harp en cello; het pro gramma werd ten gehoore gebracht door Anton Witck, viool, Nita Witek, piano, Léo Schulz, cello, Maud Mor gan, harp en Eva Emmct Wycoff, so praan, benevens door het Kriens- strijkquartet. Het programma bevat vleiende be oordeelingen van Pablo de Sarasate en Enrico Caruso over Kriens' werk. WEDUWEN- EN WEEZENBEURS. Gisteren had in de Groote kerk een bijeenkomst plaats van de Weduwen on Wcezenbcurs van de Nederl. Herv. Gemeenten der Classis Haarlem. De rekening van liet vorig jaar werd vastgesteld. Het bleek, dat het kapitaal vermeerderd is met onge veer I600. 3 leden zijn toegetreden. Er zijn thans geen predikantswedu wen aan wie een uitkeering gedaan behoeft te worden. SNELVERBAND. Do Eerste-hulp-verceniging „Snel- Terband" vergadert Vrijdag in „Het Blauwe Kruis". Dr. J. van Schuijlen- burch zal spreken over „De werking van alcohol op het menschelijk li- ehaam." TEN WEDSTRIJD. Naar wij vernemen zal de muziek- vereeriging „Vooruitgang", directeur de lieer Harriot, deelnemen aan den wedstrijd van arbeidersmuziekveree- nigingen, welke met Pinksteren a.s. te Dordrecht gehouden zal worden. CENTRALE WERKPLAATS. Tot ploegbaas in de afd. wagen- makerij van de Centr. Werkplaats der li. IJ. S. M., is benoemd de heer R. Slot, inplaats van den heer W. Prins, welke den dienst met pensioen verla ten heeft. DE GROOTE KLOK. De speelvv:jsje3 van do Groote to renklok woeden veranderd. Met hcel- slag zal gespeeld worden .Jubel lied" en met kalfslag .Altijd Vroo- I lijk". Instantanées. Vraaggesprek van den dag. OVER DE HAARLEMSCIIE BOUW VAKARBEIDERS. Wij hebben een onderhoud gehad met een der Haarlemsche patroons over de nog steeds hangende kwestie van het arbeidscontract van de werk lieden in de bouwvakken. Hoe lang is het. al geleden, vroegen we, dat het vorig collectie! contract eindigde? Dat was op 31 December 1910. Het contract was toen gedurende vijf jaar van kracht geweest. Hoe werken de arbeiders nu Zij hebben eik een persoonlijk contract. De zaak van het collectieve contract heeft lang gehangen. N'u is er eens wat voortgang gemaakt, en thans zal de zaak spoedig tot een goed einde komen. Gisteravond is er een bijeenkomst geweest, maai' die leidde nog tot geen resultaat. Wat was de reden daarvan Het contract wordt aangegaan met zes arbeidersverenigingen. Een er van is eigenlijk geen vereniging, doch een losse groep van arbeiders, zonder rechtspersoonlijkheid. Nu moet het contract voor deze menschen ae- teekend worden door de groote orga nisatie, waarbij zij zijn aanvesloten, namelijk de Centrale Federatie van Bouwvakarbeiders. Aan het bestuur van deze Federatie door den notaris, die het contract hoeft ongemaakt, een volmacht gezon den. Die was gisteravond nog niet te- ontvangen, zoodat de zaak nog niet beëindigd is kunnen worden. In hoever is het nieuwe contract nu vonrdeeliger voor de arbeiders Zij krijgen 2. cents loonsverhoo- ging. Het loon van timmerlieden en metselaars wordt op 27 cent gebracht dat der opperlieden en grondwer kers op 22 cent per uur. Dan is er een nieuwe bepaling, dat bij ziekte tot een maximum van f6 per week wordt uitgekeerd, op beding evenwel, dat de zieke een even groot bedrag ontvangt van een ziekenfonds of een ziekenkas der vakvereenieing. Er wordt dus een bijslag gegeven, even groot als de ziekteuitkeering van fonds of vakvereenieing, maar tot een maximum van 6. Ook is de bepaling opgenomen, dat m coimuissie de geschillen over het contract zal beslissen. Deze commis sie, die permanent is, zal bestaan uit drie werkgevers en drie werknemers, welke samen een voorzitter kiezen. Evenals in het vorige contract is de werktijd bepaald op 10 uren. Het loon wordt bij overwerk met 25 pCt. en des Zondags met 50 pCt. verhoogd. Tot hoelang loopt dit contract? Tot 31 December 1913. De arbei ders-organisaties wilden voor geen langer termijn contracteeren. En wanneer treedt het in wer king Zoodra als het geteekend is. PROVINCIALE STATEN VAN NOORD-IIOLLAND. Heden hielden de Prov. Staten een buitengewone vergadering. Ingekomen was het bericht van overlijden van Mr. J. A. Sillem Di 'Oorzitter sprak aldus: „Ik ben er van overtuigd, dat ik ge heel handel in den geest uwer ver gadenng, wanneer ik ook van deze plaats hulde breng aan de nagedach tenis van Mr. Sillem, die langer dan een kwarteeuw zijn talenten heeft dienstbaar gemaakt aan de belangen van dit gewest. Ik behoef u, die hem gekend hebt, den eenvoudigen, be scheiden, hartelijken man van fijnen geest en toegerust met een scherp verstand, niet te schetsen, genoeg zij het te constateeren, dat zijn onver wacht, plotseling heengaan, een groot verlies is voor deze provincie, een Ver lies, dat het diepst gevoeld zal wor den door hen, die in meer nauwe amb telijke verhouding tot hem hebben ge staan. Gedurende die 21 jaar, dat Mr. Sillem door het vertrouwen uwer vergade ring geroepen werd deel uit te ma ken van het college van Ged. Staten, heeft hij in dit college een belangrijke plaats ingenomen, dank zij zijn toe wijding, zijn grooten ijver en buiten gewone nauwgezetheid, een plaats, die moeilijk te vervullen zal zijn. Maar in het onvermijdelijke kunnen wij slechts berusten. Intusschen zal het beeld van Mr. Sillem bij ons allen in aangename herinnering blijven en zijn naam met gulden letters geboek staafd blijven in de annalen onzer provincie." De leden hoorden deze rede staan de aan. Vervolgens deed de griffier mede- deeling van een schrijven van den heer P. B. J. Ferf, waarbij deze ken nis gaf op te houden lid der Staten te zijn, door zijn benoeming tot lid van de Eerste Kamer en tevens dank zei voor het vertrouwen, dal de Staten zooveel jaren in hem hadden gesteld. De voorzitter zei daarop het vol gende: .„Alvorens over te gaan tot de werk zaamheid waartoe ik u krachtens machtiging van de Koningin heb bij eengeroepen, wensch ik, en ik ver trouw, dat zulks met uw instemming geschiedt, een kort woord van dank en hulde te brengen voor al hetgeen de heer Ferf in het belang dezer pro vincie heeft gewrocht. Sedert 1880 lid van de Prov. Staten en sedert 1888 Gedeputeerde, had hij zich zoodanig ingewerkt in alles wat de provincie betrof, dat ik er nog niet geheel overtuigd ben, of uwe vergadering goed heeft gedaan, om den heer Ferf de gelegenheid te geven, deze verga dering en het college van Ged. Staten vaarwel tc zeggen. Ik misgun den heer Ferf niet het bewijs van vertrou wen, dat gij hein geschonken hebt, ik betreur slechts, dat de functie waar toe ge hem hebt geroepen, niet ver- eenigbaar is met het lidmaatschap van Ged. Staten en het eenige wat ons ten slotte vrede kan doen hebben met uwe keuze, is, dat wij er van overtuigd zijn, dat de heer Ferf, die dc nooden en behoeften van dit ge vest door en door kent, die, ook als lid van het hoogste staatscollege met al de kracht die in hem is, zal voor- staan en bevorderen Ik weet zeker, dat de heer Ferf met gemengde ge voelens een werkkirng heeft opgege ven, die hij zoo lange jaren met zoo veel ijver en toewijding heeft vervuld en waarin hij zich zooveel vrienden heeft verworven. Ik hoop en vertrouw, dat de heer Ferf ons niet zal verge ten, terwijl hij er van overtuigd kan ijn, dat onze beste wenschen hem olgen op zijn verder levenspad.' (Applaus.) Het nieuw gekozen lid voor Zaan dam, do heer W. J. Dekker, werd ge- nstalleerd. De voorzitter wcnschte den nieuw-gekozene geluk. Hierna volgde ile verkiezing van oen lid van God. Staten (vacnture- B. J. Ferf.) Bij de eerste stemming werden uit gebracht 72 stemmen, als volgt ver deeld: Th. M. Ketelaar 34, Jhr. Mr. D. van Lennep 25, W. 11. Vliegen 8, •Boissevain 1, Verkouteren 1, Wibaut 1 en blanco 2. Er volgde een tweede vrije stem ming, met het volgende resultaat: Uit gebracht 73 stemmen, Ketelaar 45, v. Lennep 24, Boissevain 1, Verkouteren 1, blanco 2. De heer Ketelaar was dus ge kozen. De gekozene aanvaardde de benoe ming, onder dankbetuiging aan dc Staten. De zitting werd daarop gesloten. DE STAKING DER KLEERMAKERS. Van stakerszijde bericht men ons: In den stand der staking is nog geen erandering te bespeuren. Door den bond worden thans pogingen aange wend verschillende stakers naar an dere plaatsen te doen vertrekken. Verschillende stakers reizen deze week aL Komt het conflict niet spoedig tot een oplossing dan vertrekken de vol gende week weer eenige stakers. Door de beide organisaties wordt te gen Woensdagavond een groote open bare vergadering belegd. Als sprekers trede» op de heeren E. Kupers en A. Th. Derksen, van Amsterdam, secretarissen van de bei de in strijd zijnde organisaties. GOUDEN HUWELIJKSFEEST. Op 21 Mei a.s. hoopt het echtpaar E. van der Steur—Meeuwig, wonendo Barendsestraat 5, zijn gouden huwe lijksfeest te herdenken. Heden is het de z.g. aanteekendag. Alle bewoners der straat hebben de driekleur uitgestoken, als blijk van belangstelling. Het echtpaar woont reeds 33 jaren in die buurt. De beide oudjes, oud 78 en ?2 jaar, genieten nog een goede gezondheid, hebben 8 kinderen, waarvan 2 in Indiè en 12 kleinkinderen. HET HAAGSCHE BOSCH. Het Staatsboschbeheer heeft een uit voerige brochure uitgegeven over den storm van 30 SeptemberOctober 1911, die voor 20 cents bij de inspectie van dat beheer te Utrecht te krijgen is. Hoe groot de verwoesting wel ge weest is, blijkt uit verschillende pho to's, uit een kaartje, waarop in zwart de plekken zijn aangegeven waar ver woesting plaats had en uit het gewel dige cijfer van 2G43 boomen, die zijn I omgewaaid, doorgebroken of zoo scheef gewaaid, dat hunne opruiming noodzakelijk was. De schrijver der brochure, de in specteur der Staats-bosschen en ont ginningen Van Dissel, doet o. a. op merken. dat de dunning in vroeEere i jaren in het Haagsche Bosch geheel is verwaarloosd en voegt er aan toe „Gedeeltelijk moge dit hieraan toe „te schrijven zijp, dat het beheer van „het Bosch langen tijd aan niet-des- kundige» was opgedragen, die wel „telkens adviezen vroegen, doch voor „wie de beslissing daarover moeilijk „was en die dan licht geneigd waren „om niet te vellen, waarschijnlijk niet „zelden onder den invloed van de „publieke opinie, die steeds een groot „aandeel heeft gehad in het beheer „van het Bosch."' Dit is dan ook een van de redenen van de ramp, die de schrijver opgeeft, met deze beide andere, dat het beheer van het Haagsche Bosch in vroegere jaren met groote onzekerheid is ge voerd en eerst de laatste 15 it 20 jaren meer een vast stelsel is gevolgd, eindelijk dat de eik te veel door de snelter groeiende beuk is verdrongen. Die opmerking over de publieke opi nie mag ook buiten Den llaeg wel eens worden overwogenhet ontr breekt in Haarlem evenmin aan perso nen, die toegeven geen verstand van boschcultuur te hebben, maar niette min te hoop loopen wanneer deskun digen maatregelen nemen, die hun niét aanstaan. Onder de maatregelen tot. herstel der schade, die de schrijver aan de hand doet, is dun ook regelmatige dunning, alsmede opruiming van zie ke boomen, niet vergeten. Wij herinneren er aan, dat in den vermaarden stormnacht de schade in onzen Hout en plantsoenen van zeer geringe beteekenis is geweest, omdat daar tijdi- de zwakke broeders, lange, slappe boomen, waren weggenomen en dus niet meer, zooals in liet Haag sche Bosch is opgemerkt, in hun val krachtige boomen konden meeslepen of doodelijk beschadigen. onder Uit de Omstreken SCHOTEN. Maandagavond vergaderde Sclio- tens tooneelvereeniging „Vriendschap zij ons doeL" In de plaats van den heer II. Jan sen, die tot zijn spijt als voorzatter en regisseur heeft moeten bedanken en gewoon werkend lid geworden is, werd als voorzitter gekozen do heer Schaaf en als regisseur de heer C. de Heer. Waterlevering aan Schoten. De gemeente Haarlem heeft zich be reid verklaard duinwater te leveren aan de bewoners van Schoten, indien daarvoor genoegzame deelneming wordt betoond. De Brandmeester Wouterse, Paul Krugerstraat 25, geeft inlichtingen. HILLEGOM. De Commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland heeft benoemd tot lid van de gezondheidscommissie voor de vereeniging van gemeenten, waarvan de zetel is te Katwijk, den heer Th. A. Adrlaanse, bouwkundige te liillegom. BLOEMENDAAL. Men meldt ons dut in de ledenver gadering van Maandag j.l. der anti- rev. Kiesveroen. „Nederland en Oran je", alhier, voor de vacature-v. Hooff in den Gemeenteraad besloten is den candidaat der R.-K. Kiesvereeniging „Recht cn Plicht" te Bloemendaal, den heer F. J. Eldering, over te nemen en te steunen. HAARLEMMERMEER. Weinig waard! Door B. en VV. zijn aan school 11 (Li86crbroek) 33 schoolbanken ver kocht voor de luttele som van 10.171/2 per stuk. Naar wij vernemen staan er nog meer disponibel voor den verkoop, waarvoor evenwel nog geen bod is ontvangen. Woonwagenlast. Was vroeger deze gemeente het toe- luchtsoord voor woonwagens en kon men, zoowel op de verschillende los plaatsen langs den ringdijk als in 't midden der gemeente, verscheidene woonwagens aantreffen, dit is nu ge heel anders. Door het optreden der politie trett men nu bij uitzondering hier of daar eens een woonwagen aan en dan nog wel een doortrekken de, daar hij, bij het innemen van een standplaats, onmiddellijk kans beloopt een bekeuring te krijgen. Een oogen- schijnlijk harde, maar toch goede maatregel! IJ MUI DEN. Heden kwamen per stoomschip Ad miraal Dirks te IJmuiden aan de le den van de Hollnndsch-Belgische .Maascommissie voor een bezoek de havenwerken en in het bijzonder de visschershaven. Zij werden daarbij rondgeleid door den ingenieur, belast met het toezicht op de visschershaven, de beer Canter Cremers. WIJKEROOG (Velsen). Op Zaterdag 11 Mei a.s herdenken de echtparen H. Kaandorp en echt- genoote en P. Komen en echigenoote den dag, waarop zij vóór vijftig jaar in het huwelijk werden verbonden. BLOEMENDAAL. Maandagavond had in 4e zaal van Rusthoek le Bloemendaal een geza menlijke algemeene vergadering plaats van de afdeoling Bloemendaal van den Bond van Vrije Liberalen en van de Vrijzinnige Kiesvereeniging Bloemendaal. Deze vergadering was zeer goed bezet ea werd gepresideerd door den heer Jhr. G. C. Quartes v. UffortL De voorzitter deelde mede, dat door het bestuur der twee bovengenoemde kiesvereenigingen aan de besturen der Katholieko kiesvereeniging en der Anti-revolutionaire kiesvereniging was voorgesteld samen één candidaat te stellen en wel Dr. Born water Overveen. De Katholieke kiesvereeni ging gaf evenwel kennis, dat zij deze niet met de twee kiesvereenigin gen samen kon gaan, van de Anti- r evol uta on a i re ki esvereeu i gin g nog geen definitief antwoord ing men. De heer Dr. Gomwater had daarop kennis gegeven, dat hij geen candi- dafuur wens elite te aanvaarden. De besturen verzochten nu bij n de van den voorzitter of er ook onder de leden personen waren, die een candidaat hadden op te geven, werd daarop gevraagd of de besturen ook candidalen hadden 'ie noemen, waarop door den voorzitter werd ge antwoord, dat het bestuur in deze lie ver geen pressie wenscht uit te oefe nen, maar het zeer op prijs zou stel len, indien uit de vergadering candi- daten wonden genoemd. Hieraan werd na eenig heen en eer gediscussieer voldaan en de na- en genoemd der heeren I. C. Laan en A. Bertling. De vergadering had met algemeene stemmen op éen na in principe uitgemaakt, om de candida- tuur des heeren Eldering door de Ka tholieke kiesvereeniging gesteld, niet te steunen, vooral uit overweging, dat de verhouding der partijen in den Ge meenteraad thans niet. in verhouding is met het aantal vrijzinnig© kiezers. De candidatuur van den heer Bert ling ondervond niet genoeg onder steuning voor deze verkiezing, werd aan de vergadering in overwe ging gegeven bij een volgende verkie zing dien naam niet te vergeten Met algemeene stemmen op éen na erd hieroo de heer L C. Laan candi daat gesteld voor de volgende Ge meenteraadsverkiezing de heer Lg^ui is acht jaar lang wethouder van Wor- merveer geweest. Binnenland DE POLITIEKE TOESTAND. Men meldt uit Den Haag aan „De Tel.": Volgens hier in Binnenhofkringen loopende geruchten zou het onver achte verschuiven van de reis van If. M. dc Koningin naar Dobbin, wel ke reis aanvankelijk op 9 Mei a.s. was bepaald, oorzaak vinden in de be staande onzekerheid in den politieken toestand van het oogenblik. NOODLOTTIG ONGELUK. Zondag is het 12-jarig zoontje van II. Willers te Valthermond door den 17-jarigen Z bij ongeluk met 'n revol- cr door het hoofd geschoten. De ge kwetste is naar Groningen vervoerd. De dader die naar Assen is gebracht, rd na een verhoor voor den rech- tcr-commlssaris weer in vriiheid ge leld VERDRONKEN Te Wormt-rveer is in den nacht te water geraakt de 21-jarige N. de Bak ker, van beroep timmerman. Vóór men er in slaagde hem op het droge ie brengen, was hij reeds overleden. GEVALLEN, net zoontje van den heer K. Konijn, tc Zaandam, had liet ongeluk in een zeis te vallen. Hij werd daarbij zoo verwond, dat zijn opneming n 'n zie kenhuis noodzakelijk is. II. M. DE KONINGIN-MOEDER IN DE HOOFDSTAD. Men meldt ons uit Amsterdam: H. M. de Koningin-Moeder, die gis terenavond hier ter stede aankwam, om enkele dagen in de hoofdstad te vertoeven, heeft heden reeds eenige bezoeken afgelegd. Vanmorgen omstreeks kwart voot tien werd reeds door II. AL de Ko ningin-Moeder uitgereden tot liet brengen van een bezoek aan dc Vier jaarhjksche in het Stedelijk Museum. Om kwart over twee vertrok H. M. de Koningin-Moeder van hel Paleis om het eerst een bezoek te breng n aan de Luthersche Diaconesscniiirieh- ting, aan di-n Koninginnen weg Daar na zou volgen een bezoek aan liet Te huis voor schoolgaade kinderen, aan de Nic. BeetsstraaL Het bezoek zou ruim een half öur duren. Van hier werd teruggereden naai het Paleis. NEDERLAXDSCHE PROCESSIE NAAR LOURDES. Heden vertrok de Ncderlandscbd Processie naar het genadeoord van O. L. Vr. te Lourdes. Ecu 7G0 tal pelgrims en 106 ziek' ii aanvaardden tie reis. Als geneeskundige maakt dr. A W Auscius van Utrecht de reis mede. Centr. VRIJHANDEL E.N EMIGRATIE. Ons wordt plaatsing verzocht van het volgende De ontworpen Tariefwet bedoelt „be vordering van den nationaien arbeid en eenmaal in werking getreden, zal zij, naar van protectionistische zijde steeds weer wordt vernomen, vercliij- ven, althans doen verminderen, de aan den vrijhandel geweten werkloos heid. En daarbij komt men dan, om ;e bewijzen, hoe nadeelig het vrijhandel- stelsel werkt, altijd maar weer aan dragen met het groote aantal der ver klaringen van Nederlanderschap, af gegeven aau hen, die willen gaan werken in Duitschland, het land def protectie, omdat binnen onze gren- zen voor hen geen werk en brood zotl te vinden zijn. Als wij nu ook maar eerst, beschermende iechten hebben zoo luidt dan de conclusie dan zul len de Nederlaridsehe arbeiders in eigen land werk kunnen vinden in overvloed, en behoeven zij niet mcc-r te emigreeren. Laat ons nu beginnen met op la merken, dat de werkloosheid evenzeer voorkomt in protectionistische staten als in landen, waar het vrijhandel- stelsel hcerscht. De werkloosheid toch hangt niet af van de heffing van in- voerbelastïngen, doch van een com plex van gansch andere factoren. Met en zonder beschermende rechten zul len schommelingen van vraag en aan bod op de arbeidsmarkt hestnan. In voerrechten kunnen de hoeveel heid werk niet doen toenemen, om dat beperking van den invoer mede brengt vermindering van den uitvoer. Wij stauu hier aan de zijde van den Minister van Binnenlandsche Zaken. Immers, in de zitting der Tweede Ka mer van 15 October 1903, waarin do interpellatie-Troelhtra naar aanlei ding der toen heerschende werkloos heid aan de orde was, verklaarde de hoer Heemskerk onomwonden, dut hij „nooit zou beweren, dat protectie iii staat is het gevaar voor werkloosheid weg te nemen". „Dit toch", zoc sprak de minister verder „zon in strijd zijn met de ondervinding." En hoe zit het nu met het schrik beeld der emigratie? W ie zijn de emi granten en waarom trekken zij naar elders? Welnu, een zeer groot dc-1 dezer „landverhuizers' bestaat uit grensbewoners, voornamelijk in Ovcr- ijsel. Het zijn ten eerste menschen, die zich des morgens uit het aan do grens ontstane dorp Glanerbrug en andere grensplaatsen naar hun werk op Duitsch grondgebied begeven, om na hef eindigen van hun dagtaak n<-.ar hun woning terug te keeren en ten tweede seizoen-arbeiders, die op ju t land werken en in de vvintermannde i raar de Duitsche mijnstreken gaan. Dezen doen dus precies hetzelfde al- vele arbeiders uit Oost- en Zuid- Duitschland. Dat de emigratie in hel alremeen, ook voor zoover betreft degenen, die zich voor goed in Duitschland vcsti- gen, niet op rekening van den Vrij handel kan worden gesteld blijkt wel het best hieruit, dat de trek uit pro tectionistische landen als Oostenrijk Italië, veel groot.-r is dun uit Ne derland. en dat de toeneming der emigratie uit landen, waar het be schermend stelsel heerscht. ook rela tief veel sterker is. Voorts behoeft uit het fc l. dnl zoo veel Nederlanders over de grenzen aan werken. het zijn vo-r een groot deel textb-larh.ude: - neg nb-t tz worden af-eleid. dat xl| hier te lande eeen werk zouden kunnen vin den. Voor zoover rij dapeUiks boen en eer trekken, of hun huisgezin hief laten, profiteeren zij eenvoudig van de D»if«ehe protectie In Dnitsehlnnd to b zijn als gevolg der hooge invoerrechten de lonrvn hooger dan hier. doch het voordeel gaat voor den Dtiitsehen, of den in ntiiisrbland ge vestigden, arbeider ge heel verloren, omdat zijn levensonder houd in verhouding nog duurder is Wordt een arbeider nu echter volgens

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 1