TWEEDE BLAD.
Haidée.
WOENSDAG 8 MEI 1912
Brieven uit Ned. Iudlë.
Weltevreden, 4 April 1912.
Tut myn spijt kon ik de laatste paar
Weken mijn mail Diet verzenden, dan
zat ik op maildag in den trein en dan
lieer op zee, stelde uit.... en we weten
allen „van uitstel komt afstel" en
toen ik verleden week juist over dcu
maildag It ad beschikt om eens kalm te
Kaan zitten vertollen, over mijn in
drukken en wedervaren in deze zon
nige landouwen, moest ik heel plot
seling Soerabuja-waarts, en kon mijn
vcrh&nl van: „Iloe warm bet was en
Jioe ver", niet naar de bloemenstad
verzendey.
Ondci tnsschen heeft het hier voor
al 111 den Oosthoek van Java, enorm
geregend, zoodut het overal „wate
rig" was, de bali's l uiten hun oevers
waren getreden en zooals wij liet hier
noemen „hnutjirs'Toen Ik verleden
week van. Bandoeng naar Soevabaja
reed, zooals ik reeds vroeger vertel
de, 13 12 uur sporen, moest de trein 3
maal stoppen voor een nardscliuiving
die had plaats gehad, één zelfs zoo
erg dot cr pl.m 509 M3. aarde, een
meter of 10 verplaatst was geworden;
daardoor ontstond natuurlijk veel
vertraging, zoodat de trein, die half 8
moest binnenkomen, eerst lialf 2 aan
kwam. lil de buurt van Djorju waar
da trein tusschen 2 dijken rijdt, wat
als het ware er. geul vomit, stond
zóóveel water, dat eerst de lijn ver
kend moest worden vóór de machinist
wilde doorrijden. Het water stond
hier zóó hoog dat de eerste treeplan
ken der wagens onder water bleven en
bi; hot rijden er doorheen net als bij
oudere mailstoomers) het water golf
de en opmatte en het „kiel -zog van
achteren zichtbaar bleef. Even voor-I
bij Djocja bad de banliir den spoor
dijk eenige meters verschoven, zoodat
op de plu.ds waar eerst de trein reed
nu een diep gat was ontstaan en
vliegensvlug een hulplijn moest ge
legd worden. Ja, die Oostmoeson heelt
hier altijd Wat op z'n geweien en net
als in alle werekl-deelen t geval is,
zijn het liter ook weer de kleine lieden
die er het meeste nadeel van hebben,
daar bun rijstvelden te Jung onder
water staan en zoodoende zeer veel
van den oogst mislukt.
De Oostmoeson blaast echter bin
nenkort weer den aftocht en dan is 't
leed weer oiootendeels geleden. Nu ik
u toch in de buurt van Djocja en Solo
gebracht hel), wil ik u even vei tellen
van mijn laatste bezoek aan do Ja-
vaansche residentie, waar ,k den Soc-
soehoennn, den keizer der Javanen
en den Rijksbestuurder een bezcek
bracht. Ik ging er heen in groot or
naat d.vv.z. in 't zwart met groot ge
volg, plus mijn lijfwacht, (alles ver
eenzelvigd in dien eenen jongen dien
ik er op na houd net als baron von
Muuchhauseuj en het mij eerst al t
schoons der „Kraton" (paleis) wijzen
vóór en aleer ik den groolen heer te
zien kreeg,
Deze Kiaton was wérkelijk een stad
op zioii/.eu, waarvan do 'grootó eigen
aardigheid hierin bestond, dat ik tien
tallen vun straten en straatjes door
reed, aan beide zijden hóóg bemutird,
hier en daar een deur met opscririlt,
eeist in 'l Juvaansch en daaronder in
t üollundsch b.v.: Poerbotjorekko,
(hortuinier), JJodjogoero (Stalmeester)
enz., doch geen enkel raam of woning
zag, later bleek het mij dat alle wo
ningen daar achter lagen. Allereerst
nadat ik was binnengetreden in een
der zijgalerijen, viel mij op dat alle
nicnschcn hier gehurkt zitten, hooge
mutsen droegen in den vorm van een
groot, wijd glas, sommige zwart en
een zwart knopje er boven op, andere,
met gouden knopje en allen 'n sarong
dragen tot op de voeten, terwijl er
achter in hun gordel een kris steekt.
Ik zag een clubje bij elkaar zitten,
indruk gepraat en allen gehurkt of de
beenen gekruist onder zich wat voor
ons op stoelen zittende lieden, een
eigenaardig gezicht oplevert. Een der
bedienden kwam op mij toe en over
handigde mij met een diepe buiging
of slamat een leitje en ging tegelijker
tijd aon mijn zijde op z'n hurken zit
ten in afwachtende houding: ik
schreef mijn naam er op en toen ik
liet hem terug gaf werd nogmaals ge
bogen, wat 'de beste tooneelspeler of
Hofjonker hem niet verbeierd zou heb
ben.
lu alles heb ik trouwens op kunnen
merken, dat hier ul zeer veel Euro-
peesche beschaving is ingevoerd. Na
enkele oogenbükken werd mij ver
zocht mee te gaan, ik liet mijn lijf
wacht achter, doch had intusschen al
sterk staan transpireeren in mijn
zwarte plunje, absoluut ongeschikt hij
eer» warmte van 103 gr., zoodot mijn
boord en manchetten er niet tegen t
klimaat konden, en schrikkelijk slap
geworden waren. Zulke dingen komen.
echter wel meer voor, dus daarom
niet getreurd.
Mijn gids ging mij voor door ver-
scheidcne kantoren, die absoluut niets
hadden van de kantoren van ons de
partement van binneulandsche zaken.
Al deze administrateurs zaten achter
schuin-oploopende bureaux (waarvan
de poolen niet liooger waren dan 1
ö.M.) met gekruiste beenen onder zich
té pennen, terwijl hier en daar een
jongste bediende bezig was al de be
schreven naperassen in te naaien; al
len droegen hooge mutsen, waarop
meer of minder goud hun rang aan
duidde.
Door tuinen en galerijen, waar
Pveral hurkende en buigende men
schcn zaten, kwam ik aan een alleen
staand paviljoen, waar mij iemand,
gekleed in sarong, jas, vest en boord
en gouden muts, stond op to wachten,
die later do zoon van den Rijksbe
stuurder bleek te zijn.
In zeer goed llollandsch begroette
hij mij en noodigde mij uit binnen te
komen, bood mij een stoél aan, doch
ging zelf op z.'n hurken achter z'n laag
bureau zitten.
Nauwelijks zat ik of ik zag door de
deur een groepje bedienden aanko
men waggelen, op zoon eigenaardige
wijze, nat liet zeer zeker op mijne
lachspieren zou gewelkt hebben, wan
neer zij niet in hun eigen milieu wa
ren geweest. Ifet deed mij denken aan;
grappenmakers, die ik wel in Londen
en Parijs zag in specialiteiten-thea
ters. Zij waggelden namelijk op hun
hurken voort, raakten bijna mei hun
parte post •riorum den grond aan,
gomden in dien stand hun beenen
vcoruit op de manier van roeien, en
balanceerden ondertusschen schalen,
met verveï'schingen en sigaren; zóó
kwamen zij de een na den under bij
mijn knieën zitten en presenteerden
sigaren en tliee. Later.zag ik hetzelf-j
de bij den Soesoelroenan, doch daar
ging het nog grootschev; daar zaten
er een stuk of wat op den grond rond
om dezen heerscher in naam, en als
er een weg ging zag ik datzelfde ge-
strompel.
Typisch is de gewoonte, juist an
dersom als l»ij ons Europeanen, bij 't
spreken en toeluisteren; de toege-i
sprokene kijkt naar omlaag en ant
woordt hij, dan legt hij de beide hun-
don tegen elkaar en maakt een paar
malen een snieekende opwaartsche be
weging, tot iiij uitgesproken is. De
Soesoelroenan en Rijksbestuurder wa
ren beiden reeds bejaarde rneiischen.
Ik gooide nog even een balletje op of
de harem te bezichtigen was, doch
daar scheen men zeer geheimzinnig
mee om te springen, want ik heb geen
enkele der tutlooze „Wederhelften"
kunnen zien. In Solo fluisterde men,
dat de Soesoehoenan of kortweg ge
zegd soenan, 3 Europeesche vrouwen
in z'n harem heeft, doch voor de
Waarheid kan ik niet instaan.
Ik maakte daar tevens kennis met
oen der Prinsen, ik meen dat hij
Botjoroko heette, waar ik een gezel
lig partijtje biljart .mee gespeeld heb.
Dit jonge menscb had in Leiden ge
studeerd en ik heb onder het spelen
gezellig met beur geboomd over: Lei
den, Haag, Haarlem en Óud-Moknm,
blij zehs daar, in 't hartje van het Ja-
vaanscno leven, over ons heerlijk
landje te kunnen praten. We hadden
't nog over 't laatste ontgroenings-
schaiidaal en ook deze Javaan moest
er z'n afkeuring over uitspreken. Ver
der heb ik den wilde-di eren schat vun
den soenan bewonderd, een olifant,
verscheidene tijgers, panters, enn rhi
noceros, en een groote collectie apen.
Solo zelf is een heerlijk klimaat,
niet zoo hoog als Bandoeng, doch des
avonds ook heerlijk koel.
De hoofdredacteur van het Nieuws
v. d. Dag van Ned.-lndië heeft één dag
in den kerker gezeten, wegens het
zeggen van „stommerik" tegen een
luitenant die met z'n troep aan den
verkeerden kant van den weg reed;
waar hij langs kwam met z'n auto.
Nu zijn wij altijd gewend aan z'n we-
kelijksche causerieën en toen ik 11. Za
terdag, den dag van zijn „gevangen
schap", naar de causerie zocht, viel
mijn oog op een allerleukste prent in
ue krant, waar Wybrands met zware
kettingen aan armen en enkels ge
boeid zit niet als bijschrift: Reldche!
Wegens verbintenissen elders... heden
avond geen causerie.
Voor ik m'n brief sluit wil ik nog
éven vertellen, dat ik mijn omgeving
vermeerderd heb met een aap, een al
lerleukst beest, dat mijn vrienden hier
Jopie hebberi gedoopt.
Den eersten dag, dal hij bij mij was,,
sloeg hij zeer aanhankelijk beide ar
men om mijn hals en drukte zich ver
trouwelijk tegen mij aan en een dag
luier beet en krabde hij mij. 11; bob
hem toen een vaderlijke vermaning,
in den vorm van een draai om z'n
ooren gegeven, nu echter kijkt hij mij
niet meer aan, negeert mij, en klap
pert met z'n tanden als ik binnen
kom. Ik ben tot de conclusie gekomen,
dat ik niet met hem kan opschieten,
trouwens mijn vrouw heeft in Hol
land ook al eens gezegd, dat ik geen
verstand heb van opvoeden, ik zal dan
ook een boekje zien te koopen over dc
opvoeding.
JOH. J. F. DE FREEZE.
Baïieniandsch Overzicht
Oe oorlog tnsecïien Italië enTu rkfje
Volgens een draadloos telegram
ttft Rhodos, beeft de Italiaanschc ge
neraal iai Rhodos en omgeving afdoe-'
lineeti matrozen ter bescherming Sch-
tergelaten, terwijl hij met zijn gchee-
le troepenmacht naar hel binnenland
van het eiland opgebroken is. om de
Turksche troepen, die zioh damTieen
uit de stad Rhodos teruggetrokken
.hebben, te vernietigen. Dc Turken, bij
wie zich ook afdeelingen artillerie
bevinden, heblien zich tusschen de
bergen F.ïie en Atoyavo versterkt.
Do Italianen hebben ook nog andere
plannen voor do Aegeïscbe Zee.
Lit Saloniki wordt althans gemeld
Een Italiaanscli eskader van 1 sche
nen kruist voortdurend in de nabij
heid van Enos en vorkent de krist. De
Tnrksche overheid beeft den kolen-
kooplieden bier verboden, voorshands
kolen voor andere kustplaatsen te
verknopen.
De Turksohe bladen laat de be
zetting van lthodos koud. I-aten de
Italianen maar .alle eilanden van den
Archipel bezetten, zoo schrijven zelfs
eenige Maden, wij zullen er geen vre
de om sluiten, eiken dag neemt het
zelfvertrouwen dor Ottonmnon toe.
In Milaan zijn thans niet binder
dan -10,000 vverklopzen. Men schrijft
deze treurige omstandigheid toe aan
het feit, dat door den oorlog verschei
dene. markten van den Balkan voor
Italië gesloten zijn.
08 Fraascfcen In Marokko.
Een Fransch blad heeft van zijn
correspondent te Fez een brief ont
vangen, waarin deze liet resultaat
van het 'onderzoek naar den opstand
van den 17den April bevestigt. Hij
schrijft Men staat hier voor oen op
stand, die niet toevallig uitgebroken
is. Onder de iailandscho bevolking,
do notabelen inbegrepen, heersehto
groote ontevredenheid, wantrouwen
tegenover Frankrijk, terwij] verschil
lende stommen reeds gereed stonden
om naar Fez op te rukken. Daarbij
kwam dat tal ran geruchten, die do
ronde deden, als zou de Sultan in den
grond der zaak een gevangene van
Frankrijk zijn, niet tegengesproken
werden.
Wat do ode ma's en de notubelon
betreft, deze -waren er ontevreden
over, dat zij buiten de gebeurtenissen
die in Marokko plaats vonden, gehou
den, weiden. En daar zij niet wisten
onder welken vorm het Franshc pro
tectoraat over Marokko tot stand zou
komen, stonden zij cr vijandig tegen
over. Wat do stemming onder de ver
schillende stammen betreft, deze was
zoo, dat een opstand waarschijnlijk
vroeg of laat toch uitgebroken zou
zijn. Het mag beslist een wonder ge
noemd worden, dut, gelet op do wijze,
waarop de opstand' uitbrak, en op do
deelneming der inlandseho bevolking
van Fez, de Europeanen nog in zoo
grooteai getale iiet gevaar ontsnapt
zijn.
Waren de muiters beter georgani
seerd geweest, en waren zij niet bo
gonneai met de plundering der Mediali,
dan zouden waarschijnlijk slechts
weinige Europeanen aan <le moord
partij ontkomen wezen.
Personen, die met den toestand in
Marokko goed bekend zijn, verklaren
dat con opstand van het geheeld land
niet tot het onmogelijke behoorde.
Daarom raden zij de Fransche rogeo-
ring aan, om de inlaudsche bevolking
in de eerste plaats te doen gevoelen,
dat Frankrijk alleen het goede met
hen voor heeft, waardoor zij ae instel
ling van het protectoraat zullen gaan
waardeeren.
Zooals men weet heeft de Fransche
r ogee ring thans besloten de Fransche
legermacht lu Marokko belangrijk te
ver sterken.
Of daarmee alle gevaar bezworen
kan worden
De Marokkanen beginnen driest op;
te treden.
Volgens een telegram zou de groote
nedexzettrng van de Duitsche firma 1
Renschhausen in Doled Bcssani door
10 ruiters van de hij Alkassar liggen
de Sjcrifijnsche troepen overvallen en
in brand gestoken zijn. Die troepen
staan onder bevel van Fransche offi
cieren. Er zonden 20 void-arbeiders
als gevangenen weggevoerd zijn.
l)o Fransche autoriteiten hebben be
loofd streng tegen dè overvallers te
zullen optreden.
Ook wordt gemeld, dat bij de Duit
sche consulaten in Marokko dikwijls
klachten binnengekomen zijn over do
toenemende aanvallen op de Duitsche
vostingingen.
Einde van deze week zal door de
Duitsche regeerders do vraag bespro
ken worden, welke maatregelen ge
troffen moeten worden, om hieraan
een einde te maken.
lllirlii.
VON MARSCHALL'S REIS.
Do „Berl. Lok. Anz." deelt
waarschijnlijk officieus mede, dat
do reis van den ambassadeur von
Mnrsehall naar Herlijn en Karlsruhe
niets to maken heeft met den
Tm ksch-Italinanschcn oorlog. Het is
wel zoo goed als zeker, dat de heer
von Marschall gezant wordt in Lon
den. En oven zeker is bet, dot de,
heer von Kiderlen-Wiichter minister
van binnenlar.dscho zaken blijft en
niet tot gezant in Konstantinopel be
noemd wordt.
DE KRETA-QUAESTIE.
If t Griekscho rcgcorlngsblad ..Acro
polis" schrijft, naar aanleiding van
ib- .rd aging van het Grlèksche pat-
li ment voor een maand, dat men in
Griekenland hoopt het Kreta-vraag
stuk opgelost te hebben, wanneer die
termijn geëindigd Ls. zoadat er geen
wrijving meer zal ontstaan, wanneer
in <le maand Juni Krctensor afgevaar
digden in het Griekse!ie parlement
zullen zitting nemen. Ook de Grick-
schc minister-president Vonizolos
verrokende, dat hot Krota-vraogstuk
thans zoo rijp is geworden, dat zijn
oplossing binnen zeer korten tijd ver
wacht kan worden.
Welke verrassing staat den Turken
thans te wachten
VROUWENKIESRECHT IN
ITALlö.
Een aantal radicale afgevaardigden
der Kamer 'heeft do volgende motie
voorgesteld Da Kamer, het beginsel
van kiesrechthcrvorming goedkeu
rend ,acht het wenscholijk, dat aan
de vrouw het stemrecht wordt ver
leend.
DE SCHIPBREUK VAN DE
TITANIC.
ITet lingelsche lvof van onderzoek
het:ft gisteren te Londen de zitting
heiwat. Achtereenvolgen s zijn ver
hoord de stoker Beecham, de kwar
tiermeester Hi tellings, de matroos Lu
cas, en de hoofdstoker Ilarratt, maar
hun getuigenissen heblien weinig
nieuw licht ontstoken.
Beecham heeft zijn verklaring her
haald;, dat de reddingboot ïio. 13,
waarin hij de Titanic 'had verlaten,
zonder oompas, lioht, water en le
vensmiddelen was. Hitchings vertelde
weer van het geheimzinnige schip,
waarvan hij de lichten had gezien op
een afstand van 5 mijl. De voorzitter
vroeg aan getuige, of dat schip do
vuurpijlen van de Titanic zou hébben
kunnen zien. „Gemakkelijk", ant
woordde HitcJiiai'gs.
Getuige Lucas verklaarde, dat de
vrouwen uit de 3de klasse in staat'
zouden zijn geweest, de reddingsloe
pen to bereiken, indien iemand haar
deat weg naar dé booten gewezen had.
Getuige voegde er aan toe, dat hij ver
scheidene sloepen was voorbijgeko
men, waarin zich wel water en leef
tocht hadden bevonden.
Do voorzitter heeft ettolijk© aan
vragen van rechtsgeleerden, die pas
sagiers van verschillende ld assen wil
den vertegenwoordigenafgewezen,
en zei de „Wij kunnen dat niet toe
laten zonder liet onderzoek eindeloos
te maken. Do passagiers van verschil
lende klassen bchooren zich aaneen
te sluiten teneinde één vertegenwoor
diger te benoemen."
Hot, Duitsche tan Ls chip „Clio"
heeft op .29 April op 41.25 N. en 48 43
W. een ijsberg aangetroffen, <Lie vol
gens ilm kapitein de ijsberg moet ge-
woest zijn, waardoor de „Titanic" tot
zinken gebracht werd.
Do borg was 13U voet hoog en er
waroa teekenen van de aanvaring aan
te zien een eind was afgebroken. De'
ijsberg was omgeven met resten van
eon salons-meublement van witgelakt
hout, met dekstoelcn, koffers en tal-
looze stukken wrakhout. De kapitein
heeft echter geéu 1 ijken meer gezien.
Binnenland
NEDERL.-BELGISCHE
COMMISSIE.
Do lieer Jhr. Mr. de Brauw is afge
treden ais secretaris van de Neder-
landsche afdeeiing van de Neder-
landsrh-Belgisehe Commissie.
In zijn plaats is voorloopig als se
cretaris aangewezen Jhr. Mr. E. C. U.
v. Doorn, Den Haag.
TENTOONSTELLING TE TILBURG.
De tentoonstelling, in 1913 te Til
burg te houden van 15 Juni tot 15 Au
gustus, omvat handel, nijverheid,,
kunst, onderwijs, alles gesplitst in 2
afdeelingen: provinciale en interna
tionale. De terreinoppervlakte be
draagt circa 250.000 meter.
DIEVEN GEARRESTEERD.
Men meldt trfi Bergen op Zoom aan
de Tel
Twee wielrijders kwamen des
nachts door deze gemeente gereden,
waarvan de eene zonder licht. Hij
werd aangehouden door een der agen
ten en bleek te zijn J. B oud 32
Jaar, gebaren te Müllheim. volgens
zijn verklaring thans wonende to
Londen. Op hem werd bevonden 7
kg. gesmolten zilver. Dit gal onmid
dellijk den commissaris van politie
aanleiding hem nader te ondervra
gen. Bij dit verhoor bleek, dat het
rijwiel, waarop hij gereden hadwas
gehuurd hij eon rijwielhandelaar in
Den Haag. Volgens zijn verklaring
was er door zijn vriend f 100 voor be
taald. Dit bleek echter later niet waar
te zijn, daar een valse h effect in be
leening was achter gelaten. Waar hij
het zilver vandaan had gehaald, wist
hij niet te zeggen: hij gaf voor, het
van een vriend te hebben gekocht. De
Haagse!)© politie werd met het geval
iri kenni6 gesteld, die uit het verstrek
te signalement don "persoon lierker.de,
die verdacht werd van het plagen van
den Rijswijkschen zilverdiefstal.
TWEEDE KAMER.
Gisteren la het besluit omtrent het
pantserschip van 7600 ton, door Mi
nister Wentholt aangevraagd, geval
len-
De Kamer heeft, dat zij aanstonds
vooropgesteld, den aanbouw van dit
schip afgestemd. En zelfs met zeer
groote meerderheid. Niet minder dan
63 leden weigerden het geld toe te
staan, slechts 26 waren toegeeflijker.
Onder die 63 tegenstemmers waren
er 40 van de linkerzijde, al zoo de ge-
heele oppositie, want alleen de heer
Roo.dhuyzen was afwezig, 11 katholie
ken, nl. de heeren Duynstee, van den
Beroh van Heemstede, van Nispen
(Rheden), van Nïsp.en (Nijmegen), Bol-
sius, Janssen (Maastricht), de Ram,
Becker's, van Best, Boogaa rd l"en Koo
ien, allo chrisitelijk-historischen, be
halve de heer Snoéck Henkemans, en
twee anti-revolutionairen, t. w. de
heeren de Monié Verloren en v. d.
Voort van Zijp.
Aan deze beslissing die veel bewe
ging veroorzaakte en die den gan
sehen dag was afgewacht door talrij
ke dames en heeren op de diehlbczët-
to loges en tribunes, was natuurlijk
nog eénig debat voorafgegaan. De Mi
nister-President, mivHeemskerk, nam,
dadelijk bij den aanvang vun de ver
gadering het woord om zich, namens I
de Regeering niet kracht tegen de
motie van den heer Lohnian Le ver
zotten. Hij nam gaarne aan, dat de
bedoeling; van de voorstanders dei'
motie was, der Regeering steun te
bicden, rnaar do Regeering kon er
tot haar leedwezen die bedoeling niet
inzien. Immers de motie legde nauw
verband tusschen een nader onder
zoek in zake de samenstelling van de
Indische vlooi, een onderzoek dat
de Regeering trouwens had toegezegd
en het aangevraagde pantseischip.
Dit verband nu moest d© Regeering
wraken, omdat zij behalve het onder
zoek ook het aangevraagde echïp
wenschte. De motie was dus uit dien
hoofde reeds 'onraadzaam en de Mi
nister vroeg haar dus in te trekken.
De Regeering wilde de quaestie van
de Indische vloot als een zelfstandig
vraagstuk onderzoeken, los van de
vraag of de Kamer iic-t aangevraagde
schip al dan niet wilde voleeren. De
Regeering hoopte nochtans dat de
Kamer met het schip zou meegaan. De
Feuilleton
Naar hel Engelse h
door
V W. MARCHMONT.
401
lk bedoelde natuurlijk zijn besten
Spion, maar liet gebruik van dal
woord zou tot niets anders gediend
hebben, dan tot doeilooze protesten en
discussies.
Toen de spion, wiens naam Kultuk
Said was, was binnengebracht, en de
lijst der gouverneurs aan mij over
handigde. vroeg ik, of alle antwoor
den van do gevangenissen direct naar
liet Witte Ru s gezonden zouden wor
den en daar achtergelaten.
Er is natuurlijk maar één snel en
'doeltreffend middel om van een Turk
uit den laagstcn ambtenaarsstand al
les gedaan te krijgen en dat is door
zijn beurs en zijn belangen.
Daarom liet ik geen tijd verloren
gaan om dit ten opzichte van Kultuk
Said, „den kleinen Said", zooals hij
genoemd werd, tot stond te brengen.
Je moet jc voor deze zaak eens
.heel goed inspannen, Said, begon
.lk, en o!s je mij goed dient, dun zal
ik je flink betalen, en bij Zijne Majes
teit voor bevordering aanbevelen.
lk sprak met zooveel nadruk als ik
maar kon.
Ik ben in een geheim onderzoek
voor Zijne Majesteit zelf gewikkeld,
en hij stolt veel persoonlijk belang in
mijn welslagen. Het is een zaak voor
hem, die geen uitstel kan lijden.
Uwe Excellentie kan volkomen
op zijn dienaar vertrouwen, ant
woordde Said, zijn kleine fretachtige
oogjes glinsterend van gretigheid
naar het aardsche slijk.
Zij schitterden niet tevergeefs, want
ik gitf hem dadelijk een ruim drink
geld. en terwijl hij de gouden munt
stukken in zijn zak stak. gaf hij mij te
verstaan, dat hij al met hart èn ziel
voor zijn werk vervuld was. Ik zag,
dat zijn begeerigheid groot was en
daarom nam ik de rest maar op den
koop toe.
Een veel grooter belooning in
geld zal uw tleel zijn, als wij slagen,
en zooals ik u al zei, stellige bevor
dering.
Ik gaf he:a toén de lijst van de
gevangenis-gouverneurs, en voegde
er bij
De vraag, die je het eerst hebt te
beantwoorden, is deze welke van
deze mannen een vriend van Mara-
boukh Pasha was, en aan wien hun
ner hij waarschijnlijk een man zou
zenden, die veilig opgeborgen moest
worden
Hij keek van het papier op, dat hij
al was begonnen te lezen, en teekendo
tct mijn \erhaziug niét minder dan
zes namen aan, die op de lijst stonden,
terwijl bij drie daarvan een dubbel
merkteeken gaf.
Deze drie, vertelde bij mij, warén
ambtenaren geweest onder Mara-
boukh Pastm, toen hij nog gouver
neur van zijn provincie was, en zij
dankten liun tegenwoordige posities
aan zijn invloed. Een van «ie gevange
nissen lag v er w eg in het Noorden van
Mace.dobié, en juist omdat zij zoover
verwijderd lag, zou dit waarschijnlijk
dc plaats zijn, waar wij vinden kon
den, wat wij zochten.
Maar het zou een halve week in
beslag nemen, om daar te komen,
zei ik, een beetje uit het veld gesla
gen, eu de gevangene kan niet
meer dan drie dagen geleden gevan
gen genomen zijn.
De woorden van Uwe Excellentie
zijn woorden vun wijsheid. Dan zul
len wij ons oog moeten richten op de
gevangenis va:: Megridjeh, onder Re-
cbid Bey.
Hij gaf mij te verstaan, dat ik hier
waarschijnlijk succes zou hebben, om
dat deze gevangenis in de heuvels
lag, vele mijlen van een spoorweg af,
en die daarom dikwijls aan de inspec
tie van de politie ontsnapte. Daar
voor moesten wij een epoorreis van
veertig nrijl maken, en daarna een
langen ritmaar er was niets aan te
deen, en daarom keerden wij terug en
reden naar het station.
Ik besloot niet eenig gevolg mijn
bezoek te maken, en ik zond een bood
schap naar het itté Huis, om Has-
sim Bey en een dozijn soldaten, cm
mij te vergezellen.
Er was eeriige tijd noodig, om de
manschappen en paarden klaar te
maken maar spoedig waren wij on
derweg en de telegraaf snelde ons
vooruit met het bericht naar onze
plaats van aankomst, dat een speciaal
ambtenaar van den Sultan, voorzien
van een volledige volmacht, en van
veel geld, onderweg was, die bij aan
komst eenige hulp zoowel nis drie of
vlei' góede paarden noodig kou heb
ben.
Zij stonden voor mij klaar, en na
orders gegeven te hebben, dat de trein
zou blijven om het gezelschap naar de
hoofdstad terog le brengen, ging ik
aan het hoofd van de kleine cavalcade
de stad door tot verbazing van de ge
heel© bevolking en omdat Said bij m:j
vvus om uls guls op te treden, draaf
den wij zoo snel door, als onze dieren
ons maar dragen konden.
Tijdens deu rit ondervroeg ik den
spion omtrent de beste methode, om
mijn doel te bereiken en zijn antwoord
was karakteristiek.
Als Graaf Stephani ergens in de
gevangenis zit, dan kan Uwe Excellen
tie er op vertrouwen, dat Said hem
zal weten te vinden, lk kon alle celleu,
de geheime incluis. Maar eerst moet n
officieel optreden en doen alsof u den
directeur van de gevangenis, Réchid
Bey, volkomen vertrouwt.
De man was zijn geld wel waard.
Onze komst aai» het somber uitzien
de gebouw verwekte groote opgewon
denheid, en een wacht van soldaten
en bewakers werd bij de groote poort
samengetrokken, ioen ik kwam voor
gereden en naar den directeur vroeg.
Ik werd-naar zijn particuliere ver
trekken gebracht e:i hij kwam onmid
dellijk en zag er. naar niii voor
kwam. weinig op roin gemak uit.
Ik hen Onnes! y Pasha, en kom
hier ter wille van mijn Doorluchtiger!
Meester, Bey Effendi.
Ik liet hem, terwijl ik sprak, de vol
macht van den Sultan zien.
Hij zag er uit als een-ware bullebak
onder de bullebakken, een extra ruwe
kerel, met grove gelaatstrekken,
laag voorhoofd en zware jukbeende
ren en nu buog eu kronkelde bij zich
in allerlei bochten, met een overvloed
vun verachtelijke verontschuldigin
gen. Blijkbaar een schurk, maar
afgedwaald tot den staat van onder
worpenheid, dien ik begeerde.
Ik ben hier gekomen om naar
een van uw gevangenen te zoekeu. Er
zijn leelijkc dingen gebeurd in de
hoofdstad, en eenige verachtelijke
schurken hebben het gewaagd, tegen
het leven van onzen doorluchtigen en
beminden Sultan een samenzw ering te
Onze Lachhoek
UIT EEN GRAFREDE.
De overledene is geen zon der wa
tenschap geweest, maar ook een goed
nachtlichtje kan zijn plicht deen.
KORT EN BONDIG.
Wat is het beste, dokter, dat men
voor de gezondheid doen kan?
Dat men niets tegen haar doet.
NIET ZOO BEDOELD.
Dame. lk had zoo'n pijn, dokter,
dat mijn eenige wensch was te ster
ven.
Dokter. Dan hebt u zeer verstmj-
dig gedaan, mij te laten roepen.
leden van het Kabinet persooulók!
wenschien allen het schip omdat de
aanbouw daarvan reeds wensehch k
was tot vervanging van het bestaand
materieel.
Weigering van het schip zou strijdig
zijn met de belangen van het land en
het Kabinet in een zakelijke ongele
genheid kunnen brengen, die do Ka
mer wellicht spoedig zou betreuren*
De Regeeringsverklaiing bracht wei
nig beweging in de Kamer, vermoede
lijk omdat men dadelijk algemeen be
greep dat de premier niet de Kal»i-
nelsquaestie had gesteld.
De heer Lohman die dadelijk na den
Minister sprak, trok op de meest wel
willende wijze de motie in. Hij hr.d
haar bedoeld als weldaad voor de Re
geering als een soort reddingsplank
maar hij wilde de Regeering tegen
haar zin geen weldaden opdringen.
Hij bleef zich echter met kracht te
gen het aangevraagde schip verzetten*
Steeds quadrutumenteel waar heft
geldt defensiebelangen, kon hij lui
ditmaal niet met zijn overtuiging over
eenbrengen 7 millioen te votceren
voor een schip dat in geen stel&el pas
te, hoezeer hij overigens alsnog bereid
was een crediet toe tc staan voor den
bouw van een schip dat voor dc Ne-
derlandschc defensie van nut kan
zijn.
De heer Marchant bestreed daarna
op zijn beurt nog eens het aange
vraagde schip; de heer IIugen holt a
hield zijn bezwaren vol, maar met do
redo*van den heer Lobman was da
zaak feitelijk beslist. Die beslissing
viel gelijk zij hiervoren is vermeld.
Tusschen dc bedrijven door regel
de de Kamer haar werkzaamheden,
waarmede de middaguren werden
zoek gebracht.
Besloten werd om Vrijdag a.s. te
half tweo eenige spoedeisohende wets,
ontwerpen in behandeling te nemen
en om op 21 Mei te beginnen met de
behandeling' van de Ziekte- en Raden-
wet.
De heeren Patijn, Schaper, Treul>,
Troelstra en Goeman Borgesips be
proefden nog den datum te verschui
ven tot 28 Mei. Allen op grond van
dezelfde overweging n.l. deze, dat do
natie en inzonderheid de direct be
langhebbenden de gelegenheid hebben
gemist de dikke dossiers over dc Ziek
tewet verschenen te bestudeeren.
Maai- de voorzitter en de heer No-
lens en met hen een groote meerder
heid der Kamer het ging bij partij
stemming bielden onverzettelijk
vast aan den datum van 21 Mei.
Evenzeer werd bij partijstemming
verworpen een voorstel van den heer
Troelstra om zijn bekende pensioeu-
molie gelijktijdig bij de Ziektewet te
behandelingen. De heer Schaper dia
de verwerping van dit voorstel voor-
zag> gaf vóór de stemming aan oil.
inzicht uiting in den vorm van een
krachtig protest tegen de „schande-
lijke venvaarloozing van de belangen
van de oude, versleten arbeiders."
Maar gelijk gezegd; het baatle
niet. Gelukkiger was de heer Treub
die met 63.26 zijn voorstel zag aange
nomen om na de Bakkerswet te be
handelen zijn interpellatie over het
financieel gedeelte van het rapport
der Staatscommissie in zake de spoor-
•vegpohuek.
Heden vangen dus dc vroeger on*
derbroken debatten over de Bakkers
wet aan.
smeden. Een van de verraders is
hierheen gezonden, en ik eisch, dat u
hem mij uitlevert. Zijn naam is Ste
phani Graaf Stephani van Pris
ma a
Uwe Excellentie is stellig ver
keerd ingelicht lk heb hier geen ge
vangene van dien naam.
Welke gevangenen zijn hier in
de laatste drie dagen aangekomen
lk verloor hem geen oogenblik uit
het oog en zog hem opschrikken ter
wijl ik dit zei
Uwe Excellentie kan het gevan-
genisregister inkijken, en na een
assistent geroepsn te hebben, liet hij
het halen.
De naam van Stephani stond da r
niet op.
Ztjn er geen anderen aangeko
men dan dezen
Neen. zeker niet. Waarom vraagt
Uwe Excellentie dat?
lk ben niet hier, Bey Effendi, om
u de motieven van Zijne Majesteit lu
vertellen, antwoordde ik veront
waardigd. Ik zal zelf de gevangenis
doorzoekcu. Ik heb een man bij mij,
die den gevangene kan herkennen.
Uwe Excellentie zal mij zeker de
eer wel willen aandoen, een kop koffie
te gebruiken vroeg hij, want zon
der de onvermijdelijke koffie en ciga-
retteu kan in Turkije nooit een zaak.
hetzij officieel, commercieel of vriend
schappelijk, tot stamd gebracht wor
den.
