HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
DE MILLIONAIRS
VEXJDAG 7 JUNI 1912
OM ONS HEEN
No. 1560
De Verwerping van de
bakkerswet.
Ben bakkerspatroon heeft mij ver
teld, hoe de stemming over de bak
kerswet in haar werk gegaan is. Hij
■at met ©enige collega's, van het Bak
kerscomité en bestuurders van de
vereeniging van middenbedrijven, cp
do tribune het vonnis af te wachten.
Want niemand hunner dacht iets an
ders, dan dat de wet, zij hot ook met
een kleine meerderheid, zou worden
aangenomen. Toen stond de heer
Loeff op en kondigde aan, dat hij en
»i]n vrienden zouden tegenstemmen,
daarop volgden de liceren Bos, Goe
man Borgesius, De Geer, met soortge
lijke verklaringen dc spanning in de
Kamer was zoo buitengewoon groot,
dat ook de sprekers onder den indruk
raakten en de heer De Geer ook de
linkerhand sloeg aan het papier, dat
In zijn rechterhand zichtbaar beefde.
Toen de stemming. Het was dood
stil. Aanvankelijk waren de voor
etemmers in de meerderheid, maar
dat minderde, minderde en het einde
kwam met de verwerping49 tegen
43. „Ik had", zeide mijn zegeman,
„een gevoel alsof ik den hoogsten
prijs getrokken had, nu na zooveel
maanden van spanning de wet dan
toch verworpen was, tegen aller ver
wachting in. Minister Talma, die tij
dens de stemming ijverig bad zitten
turven, was nu doodsbleek. Hij pakte
■ijn papieren bij elkaar en vertrok,
het gezicht strak houdende, als
Iemand die weet, dat ei* van alle kan
ton op hem gelet wordt.
Toen wij buiten kwamen, hoorden
we, dat een bakkerspatroon, zekere
II.. zich hoogst ongepast gedragen
had. Tot de groepen bakkersgezellen,
die teleurgesteld op het Binnenhof
stenden. riep hij „nu gaan we fui
ven." Dat v/as de lont in 't kruit. Hij
Werd uitgescholden, kreeg ook een
paar likken en moest ten slotte in
„Riclio" vluchten. Zoo'n uittarting
wordt door alle bakkerspatroons ze
ker afgekeurd."
Met instemming hoorden wij deze
beoordeeling van onzen zegsman aan.
Maar er zijn er meer, voor wie het
moeilijk schijnt te wezen, Juist in do
uren van triomf, wanneer het 't
meest r.oodig is, do rem op zichzelf
aan te zetten. Men beeft het kunnen
lezen in een berïchtjo in ons vorige
nummer over patroons, die per taxi
eenigo Ilaavlemsche bakkerijen' des
nachts rondgereden zijn.
Neen. dan is een andere uiting heel-
wat sympathieker geweest. In de
vreugde van hun hart zijn de leden
van het Bakkerscomitó en bestuur
ders van do vereaniging van midden
bedrijven samen gaan middagmalen
en hebben daarbij natuurlijk den voor
hen gunstigen afloop herdacht. En
toen ao.ii het einde heeft dc secreta
ris van het Bakkerscomité, Mr. Blau-
pot ten Cate, gezegd, dat hij nog een
«rustig woord wilde spreken. „Mijne
hoeren", zoo zeide hij ongeveer, „de
jwet die dezen middag verworpen is,
was een uitvloeisel van misstanden
fn het bakkersbedrijf. Brengt nu uit
eigen beweging in uw bedrijf verbete
ringen aan en zorgt daardoor, dat er
geen nieuwe wet meer kan worden in
gediend."
Die woorden vei'wékten algemeene
Instemming en een van de aanwezi
gen betreurde het, dat de gezellen, die
allesbehalve vriendelijk gestemd zijn
tegenover den secretaris van het Bak-
kerscomité, deze woorden niet konden
hoeren. Zij zullen die dan nu kunnen
lezen.
Wij hebben onzen zegsman ge
vraagd, waaraan hij de verwerping
.van de wet voornamelijk toeschreef.
„Aan de stijfhoofdigheid van Minls-
ter -Talma en niets anders. Hij hield
maar vast aan de absolute afschaffing
van den nachtarbeid en wou van
geen toegeven weten. Het amende-
ment-Snoeck Henkemans, waarbij de
uren van nachtarbeid beperkt wer
den en bepaald, dat ook de daguren
zouden verkort worden, indien er
vier nachturen in één etmaal vielen,
had de sympathie van iedereen. Het
bedrijf 111 al zijn vormen had zich er
mee kunnen redden en voor de gezel
len zou het een groote verbetering ge
weest zijn. De totale afschaffing
den nachtarbeid is in het vak onmo
gelijk, wel kan een regeling van den
arbeidstijd tot stand gebracht wor
den. Maar de Minister verkoos zijn
denkbeeld van geheele afschaffing
>3 iet los te laten. Wij hebben ons wel
moeite gegeven voor het amende-
ment-Snoeck Henkemans, ten slotte is
het toch verworpen. Had de Minister
er zich bij neergelegd, zijn wet zou
met groote meerderheid aangenomen
zijn."
„Ziet u kans", zoo vroeg ik verder,
„om nu zelfstandig verbeteringen
voor bet personeel te brengen in
bedrijf
„Ja, dat is bij gezamenlijk overleg
zeer wel mogelijk. De misstanden in
ons vak zijn
de lange arbeidstijd
het internaat
de lage loonen bij de kleinere bak
kers.
Wanneer de laatste verhoogd wor
den en de arbeidstijd wordt inge
krompen, dan is er voor den gezel al
veel goeds verkregen. Bij mij is de
werktijd, na aftrek van de schafttij
den, elf uur, maar van Vrijdag op
Zaterdag zestien en een half uur, om
dat dan tegel pk voor den Zaterdag
en den Z.ondag gebakken moet wor
den. Het is ook een kiwaad, dat gezel
len .nadat zij lang gewerkt hebben,
ook nog brood moeten rondbrengen,
maar daarin komt langzamerhand
verbetering, daarmee worden meer en
meer afzonderlijke rondbrengers be
last.
Wel zal hot product/3oor een en an
der iets duurder moeten worden."
Ziedaar wat mijn zegsman, zooals
men ziet een zeer gematigd man, mij
vertelde. Hij voegde er aan toe, dat
wanneer iemand zoolang het gevaar
boven 't hoofd gehangen heeft, dat
het geheele bedrijf in den grond zou
worden gehoord, de neiging groot is,
om zelfstandig verbeteringen aan te
brengen, zoodra dat gevaar is voorbij
gegaan. Deze stemming is heelwat
nobeler, dan die van den fuivenden
Hagenaar en het is voor de gezellen
te hopen, dat andere Haarlemsche pa
troons het met onzen zegsman eens
zijn en binnenkort zullen overleggen,
wat er in het vak voor de gezellen te
verbeteren valt.
„Ik begrijp", zei mijn deskundige,
,wat dat voortdurend nachtwerk zeg
gen wil, ik heb het zelf jarenlang-ge
daan. En op gewone dagen is het nog
wel door te komen, maar van. Vrijdag
op Zaterdag is het 't ergst en dan de
Zondagavond, als ieder ander naar
bed gaat en je zelf aan 't werk moet.
Van Zondag op Maandag voel j© je
dan heusch niet plezierig. Er is al
veel gewonnen, wanneer het perso
neel in twee ploegen kan worden ver
deeld, zoodat de nachtarbeid niet
voortdurend is, maar om de veertien
dagen."
Bij die opmerkingen willen we het
laten. Z^j schenen ons belangrijk ge
noeg, om verder te verspreiden.
Mocbt op de verwerping van de bak
kerswet een edelmoedige bewe
ging van de patroonsorganisaties
volgon, om, nu hun bedrijf voor een
groot gevaar bewaard is gebleven,
zelf te verbeteren wat mogelijk is,
dan zal de ontzaglijke moeite en in
spanning, die pro en contra aan de
wet besleed is, door de eenen om
haar in 't Staatsblad te krijgen, door
de anderen om dat te beletten, niet
te vergeefs geweest zijn.
Buitenlandsch Overzicht
Do etakisg In de londonsctie
haven.
De Loudeusche „HblcL "-berichtgever
schrijft
Er zijn er velen, die maar stijf en
strak volhouden, dat de staking danig
verloopt en dat het spoedig uit zal
zijn. Die bewering hoorden wij een
paar dagen geleden ook al, en toch is
er nog niet de minste reden, om aan
te nemen, dat zulks het geval is. Er
wordt nu gezegd, dat in do verschil
lende dokken ongeveer 12000 man
het werk zijn en dat ongeveer 33 s<
pen gelost worden, maar van de zijde
der stakers wordt volgehouden, dat
het aantal werklieden niet meer dan
een paai- duizend bedraagt, en dat hel
grootendeels ongeschoolden zijn,
waarmede niet veel te beginnen valt.
Aangenomen dat de waarheid in het
midden ligt en dat inderdaad enkele
duizendtallen mannen werk doen in
de dokken, toch neemt zulks niet weg,
dat de toestand er nog in werkelijk
heid niet beter op geworden is, en
dat de crisis vermoedelijk nog niet is
bereikt.
De toestand is inderdaad nog kri
tiek, aangezien do federatie besloot
tot de nationale staking, wanneer de
patroons niet toegeven, den Verzoe-
ningsraad op hun voorwaarden te hel
pen vormen. Het zal nu spoedig moe
ten blijken, of zij die bedreiging zul
len uitvoeren, wanneer de verdere on
derhandelingen tusschen de regeering
en de werkgevers tot niets mochten
leiden. De voorzitter der Federatie,
Gosling, heeft verklaard, dat hij van
oordeel is, dat w ij nu pas aan het
eigenlijk begin der staking- staan.
De VV e s t m. G a z. teekent den toe
stand aldus
Wij hebBéü aan arbciderszijdo een
organisatie, sterk genoeg om het ge-
heele bedrijf van de haven te verlam
men, maar niet gedisciplineerd ge
noeg, om alle leden onder contröle te
houden. Wij hebben aan werkgevers
zijde een organisatie, dio voor baai-
eigen leden voortreffelijk werkt, en
loyaal is aan de overeenkomsten,
maai' die niet het gehcele bedrijf con
troleert en niet in staat is de schen
ding der overeenkomsten door enkele
firma's te beletten. Dus is een nieuwe
organisatie noodig en de regeering,
die de voortdurende bedreiging van
het bedrijf niet werkloos mag aan
zien, moet hiertoe medewerken. "Uit
de verklaringen van minister Lloyd
George blijkt, dat de regeering den
toestand evenzoo inziet en tot de tot
standkoming van een krachtige, ver
antwoordelijke organisatie aan beide
zijden wil medewerken.
Donderdagavond werd uit Londen
Thans wordt de toestand over het
algemeen als hoopvoller beschouwd.
De patroons hebben vergaderd en zijn
vervolgens met de ministers samen
gekomen. liet heet, dat zij in beginsel
geneigd zijn, het voorstel aan te ne
men, maar eerst den vorm eu de groot
te van den te geven finaucieelen waar
borg te leeren kennen, teneinde te
kunnen beoordeelen, of zij er soms
niet bedrogen bij zouden kunnen uit
komen. De minister van financiën
rnoet dienaangaande het verbond van
patroons hebben verzekerd, dat dc
transport-arbeiders hun plan betref
fende den waarborg ernstig bedoelen
en een belangrijk bedrug willen stor
ten, indien de patroons hetzelfde doen.
Us oorlog tumftoo ItallSen Toriyo
Uit Konstantinopel wordt geseind,
dat de Turksche minister van oorlog,
met het oog op een eventueele actie
der Italianen tegen Smyrna of een
ander punt van de provincie Aidin, 3
nieuwe bataljons naar Kaïsaric en 9
bataljons naar het vilayet Aidin ge
zonden heeft, waar de vroegere minis
ter van marine, Moektar-pasja, het
opper-com'mando op zich zal nemen.
De oorspronkelijk voor Albanië be
stemde generoal Alxloclah-pasja Is
reeds drie weken geleden ter organi
satie van een gewupenden tegenstand
plotseling naar Smyrna afgereisd. De
Hedif-divisie uit Ainasia wordt even
eens gemobiliseerd.
De Turksche ministerraad heeft be
raadslaagd over de maatregelen, te
nemen als Italië Chios mocht bezet
ten. De ministerraad was van mee
ning, dat in dat geval de Dardanellen
opnieuw gesloten moesten worden.
Naar men zich herinnert, liep eerst
het gerucht, dat dan de luiksche
vloot zou uitloopen en de Dardanellen
opeu zouden blijven.
De Turken verzekeren, 'dat de Italia
nen 1800 man op het eiland Kos aan
land hebben gezet.
Uit Tripolis toch het eigenlijke
oorlogsveld hoort men niet veel
meer. Thans alleen een kort telegram,
dat een Ilaliaansch luchtschip in het
Turksche kamp verschillende hommen
heeft geworpen.
Allerlei.
FRANKRIJK EN SPANJE.
Uit Keulen wordt geseind
In ingelichte kringen verluidt, dat
Frankrijk aan de pressie van Enge
land za ltoegeven. Spanje zou in Ma
rokko ongeveer het dubbele krijgen
van wat Frankrijk oorspronkelijk had
willen geven.
DE STAKING IX SPANJE.
Zooals men weet heeft het arbeiders
syndicaat de staking afgekondigd voor
liet gcheele Aslurisehe bekken.
Nu wordt uit Almeria geseind De
toestand wordt ernstig. Verschillende
groepen pogen de spoorwegen te be
schadigen.
De gouverneur werd met vijandige
lw.toogingen begroet. De civieie auto
riteiten hielden een rumoerige bijeen
komst, ten gevolge waarvan de ge-
heele gemeenteraad is afgetreden.
DE KBETA-QUAESTIE.
Uit Athene wondt gemeld, dat de
Kretenser afgevaardigden besloten
naar Kreta terug te keeren, daar een
verder oponthoud te Athene nutteloos
is Het regeeriugsorgaan noemt het in
hechtenis houden van dc 19 Kretenser
afgevaardigden op de schepen van de
mogendheden-protectoren een niet te
qualificeeren handelwijze en verlangt,
dat de Kreta-quaestie nog voor Octo
ber opgelost wordt, daar de Grieksche
regeering bezwaarlijk een herhaling
van hetgeen voorgevallen is, dulden
kan. Eemge bladen vragen generaal
Lembritin, een geboren Kretenser, tot
president van Kreta te benoemen,
maar de leiders der Kretenser partijen
zijn daartoe niet geneigd.
DE KONING VAN BUGARIJE.
Uit Sofia wordt gemeld
De kroning van koning Ferdinand
is 0111 gewichtige politieke redenen
voor dit jaar opgegeven. Zo zal eerst
het volgende jaar in Tirnowo plaats
vinden.
DB OPSTAND OP CUBA.
Een telegram uit Havana meldt, dat
het parlement president Gomez mach
tigde de irrondwettelijkc waarborgen
1 de provincie Oriente op te heffen.
Gomez deelde mede, dut hij het op
roerige gebied zal overstroomen met
soldaten.
Zooals men weet, zijn eenige Ameri-
kaansche oorlogsschepen naar Cuba
onderweg. Ze hebben 3000 matrozen
aan boord, om de Amerikaansche be
langen te beschermen.
Binnenland
ONZE KONINKLIJKE FAMILIE.
De Koningin, de Prins en Prinses
Juliana zijn in goeden welstand te
Krakow aangekomen.
EEN SCHIP VAN GEWAPEND
BETON.
Voor rekening van den heer J. v.
Dort, graanfactor te Rotterdam is de
eerste in Nederland gebouwd© mo
torboot vervaardigd van gewapend
lx4on, te water gelaten. Het schip,
dat een draagvermogen bezit van
100.000 KG., is te Vrijenban (aan de
Zwel) vervaardigd.
TE HOEK VAN HOLLAND.
Voor de mogelijkheid, dat schepen
op het Noorder hoofd stranden en niet
per reddingboot bereikbaar zijn, zoo
als indertijd de Berlin, la een red-
dingswageu aangekomen, die door
een hanidwinch langs de pieir kan
voortbewogen worden. Om de kracht
van golven en wind te kunnen weer
staan heeft de wagen ean gewicht
van 3 172 ton.
KOLONIAAL INSTITUUT.
Op uitnoodigirig van de Vereeni
ging Koloniaal Instituut hebben de
architecten Jos. Cuypers te Amster
dam, J. J. van Nieuw kerken te 's-Gra-
venbage en IJ. J. Ouondag te Amster
dam zich belast met het opmaken,
ieder afzonderlijk, van plannen voor
een te stichten gebouw of gebouwen
voor deze Vereeniging.
De gebouwen zullen worden opge
richt in het gedeelte van de voonna-
lige Oo6lerbegraafplaat3, dat door de
gemeente daarvoor beschikbaar is
gesteld.
Er zijn twee verschillende oplossin
gen gevraagd: eene waarbij alle be-
ncodigd© ruimten in één gebouw zijn
vereenigd en eene waarbij het Insti-
tuutsgebouw en het Museumgebouw
gescheiden worden ontworpen.
Aan ieder dezer architecten zal een
overeengekomen, voor allen gelijk
honorarium worden uitgekeerd.
HENRI BOREL.
Men seint uit Batavia aan De N.
CL:
De ambtenaar voor Chineesche Za
ken Henri J. F. Borel, te Soerabaja,
met den persoonlijken titel van advi
seur voor Chineesche Zaken, is ver
plaatst naar Makassar, in verband
met een door hem uitgebracht rap
port over de Chineesche opstootjes,
dat In strijd is met het desbetreffend
rapport van den resident.
WINKELSLUITING TE LEIDEN
Naar aanleiding van de door ver
schillende vereenigingen ingediende
adressen houdende het verzoek om
instemming met het verzoek tot het
invoeren van een bij verordening
vastgesteld sluitingsuur voor win
kets en magazijnen te Leiden, heb
ben B. en W. besloten aan de win
keliers een lijst te zenden, waarin de
volgende vragen ter beantwoording
worden gesteld:
lo. acht u bet vaststellen bij ver
ordening van een algemeen openings-
sluilingsuur voor de winkels en
magazijnen te dezer stede wensche-
lijk?
2o. zoo u voorstander is van ver
plichte winkelsluiting wenscht u dan
het. sluitingsuur bepaald te zien op 9
uur '6 avonds en 7 uur. 's morgens
of zoo neen op welke uren dan?
3o. zoo u voorstander is van ver
plichte winkelsluiting, acht u het dan
gewen&cht voor bepaalde dagen als
bijv. Zaterdag het sluitingsuur vast
gesteld te zien op een later uur, bv.
11 uur s avonds?
4o. welke openings- en sluitings
uren zijn thans bij u gebruikelijk?
NEDERLANDSCHE TOONKUNSTE
NAARS VEREENIGING.
De 37e algemeene vergadering der
Nederlandsche Toonkunsten aursver-
eeniging Werd gehouden te Utrecht
in het gebouw voor Kunsten en We
tenschappen, Zondag den 2en Juni,
'8 nuddags halftwee.
De vergadering was zeer druk be
zocht. De voorzitter Mr. Henri Viotla
lierd acht in zijn openingswoord de
overledene leden der vereeniging
0.111. den toonkunstenaar Jan Blockx.
De aanwezigen brachten door op te
Staan eene stille hulde aan hunne
nagedachtenis.
De notulen der vorige vergadering
werden evenals het jaarverslag
de rekening en verantwoording van
den penningmeester goedgekeurd.
Uit het laatste blijkt, dat de ver
eeniging in igrooten bloei verWeert,
■het aantal leden vermeerderde dit
jaar niet 40 gewone leden.
De ontvangsten bedroegen ƒ6465.02 1/2
do uitgaven f 2456.28, zoodat een ba
tig saldo over is van f 4008.74}.
Het ondersteuningsfonds verleende
hulp aan 2 gewone leden.
De ontvangsten van dit fonds be
droegen f 2014.66}. De uitgaven vor
derden f 1225.98, zoodat een batig
soldo ov'er is van f 788.681.
De aftredende bestuursleden de
heeren S. van Milligen en M. W. Pe
tri werden bij acclamatie herkozen.
Leeuwarden. Venlo of Arnhem wil
len trachten de volgende algemeen©
vergadering met muziekuitvoering in
hunne gemeente te doen plaats heb
ben.
DE AANSTAANDE GRONDWETS
HERZIENING.
De „Tel." meldt
Naar ons uit alleszins betrouwbare
bron wordt medegedeeld, zal het voor
stel der reeeering ten opzichte van het
liiesreOitvraagstuk bevatten het ver-
leenen van het kiesrecht voor Kamer
Staten aan alle mannelijke Neder
landers, die den vijf-en-twintigjarigen
leeftijd hebben bereikt en zelfstandig
in hun onderhoud kunnen voorzien.
De regeering is overtuigd, met dit
voorstel de opinie te vertolken, die
betrekkelijk het kiesrechtvraagstuk bii
de meerderheid der Staatscommissie
bestond en waarvoor het in die com
missie niet mogelijk was. een juiste
formuleering te vinden, die een meer
derheid op zich vereenigde.
Een zeer dék persoon die zijn krui
denierszaak heeft overgedaan, komt
op straat een vriend tegen, die hein
wil plagen.
Je bent afgevallen sinds je met
meer in de zaak bent; je bent 20 ma
ger dat ik je bijna niet meer hei ken.
Nog al duidelijk, antwoordt do
ex-kruidenier. Jk weeg lang zoo .1
niet meer als tOftt ik in m.'jn r.mk
was.
Klein mannetje: (opschoppen Oj
man, oio mij achter mjjii rug heeft
uitgescholden voor een Idioot, l.r.1
00:1 pak ransel, als Ir -..i
geeft.
l-'orsche kerel. Dat was :k.
Klein mannetje .01 1 heel 2'n iijf
rillend,. Maai u, u zuil t.i
kik geven.
Zieke. is dat een goede plaats
voor do zenuwen?
Eigenaar van een herstellingsoord:
Om 11 te dienen; toen ik op
ik f 10 per dag. Nu al f 25.
Dokter; Zoo. ik hoop dat u van
mijn advies profiteert.
Patiént. Ja, dokter, maar niet
zoo goed als u.
Onze Laehhoek
DE MOORDAANSLAG.
In verband rnet den moordaanslag
van den 18-jarigcn B. Ie Ouddorp op
zijn \ader, meldt men nader, dat do
vader gedurende den heelen 111 r:-.1
in het huis was bezig geweest met
het vernielen van het huisraad, zoo
bad bij het bed stuk gesneden, meu
belen vernield en ten slotte bove .dien
zijn vrouw geducht afgeranseld. Do
zoon had daarop een geladen geweer
geleend bij een van de buren ca
daarmee op zijn vader geschoten nv t
los kruit De dader zal naar hiei wor
den overgebracht om voor den offi
cier van justitie te worden rrtlcid.
DE HAAGSCHE LASTPOST.
Vrouw Roerdinkholder heeft gis
terochtend op het Statenplein in den
Haag wederom een relletje verwekt;
zij werd door do politie in een auto
naar het commissariaat overge
bracht.
FEESTGESCHENKEN.
Ter gelegenheid hunner 50-jariga
echt vereeniging schonken de heer eu
mevrouw E. ten Cato—Engberts te
Almelo de volgende giften: uan net
ziekenhuis ƒ5000, de Hervormde dia
conie 4000, Roomsch-Katholk'k arm
bestuur ƒ1500, Gereformeerd armbe
stuur ƒ100, Israël ietiech amilicriunr
ƒ500, Christelijk Gereformeerd armoe
stuur ƒ250," kinderbewaarplaats ƒ250.
RAADSVERKIEZING TE UTRECHT.
Bij de stemming in district B (va-
cature-Meyere) verkregen de uzron
D. Boswijk (lib.) 1031, P. Moltmnker
(soc.-dem.) 340 en M. J. P.-Vormooton
(ant.-rev) 860 stemmen. Ilcrstem niug
tusschen de heeren Boswijk c-u Vcr-
moo ten.
DE WETHOUDER VAN ONDERWIJS
EN DE VOLKSSCHOOL.
In ,,De Volksschool" van Woensdag
1 Mei kwam onder den titel „Mis
bruik van ambtelijke positie" een ar
tikel voer over den Arnsterdauisclieii
cursus tor opleiding van onderwijzers
en onderwijzeressen en haar verbaml
met den twee-jarigen vervolgcursus,
hoofd de heer J. C. Holtzappel.
Naar aanleiding van het schrijven
over deze zaak ric-p do wethouder de
redactie van „De Volksschool" op het
stadhuis en deelde deze mede, dat
volgens de mcening van B. en 55'. de
redactie te veel den persoonlijken
kant uitging en dat in deze zaak, voor
zoover de inlichtingen van B en W.
strekten, de redactie onjuiste mode-
deelingen had gedaan.
„Do Volksstem" bevat thans oen
uitvoerig artikel, waarin do redactie
na een breedvoerig onderzoek conclu
deert, dat het bewuste artikel alleen
op waarheid gegrond was.
BAKSTEEN-TENTOONSTELLING.
Do Vereeniging van Nederlandsche
Baksteenfabrikanten heeft oen ten
toonstelling georganiseerd van bak
steen eu andere kleiproducteu in het
gebouw der Maatschappij voor Bouw
kunst te Amsterdam. De tentoonstel
ling, die van 8 tot 23 Juni duren za!,
wordt Zaterdagmiddag geopend. Na
de opening houdt de secretaris der
maatschappij voor Bouwkunst, de
heer J. Gratama, een voordracht met
lichtbeelden over baksteenarchitec-
tuur.
Feuilleton
Naarbet Engelsch
door
E. Phillips Oppenhei m.
U weet heel goed, oom, zeide
■e, dat ik Diet knap ben, en dat ik
niets van zaken begrijp, of er iets
mee te maken heb, maar ik kan ten
minste beloven, dat ik getrouw zal
tijn. Dat schijnt een heel zwakke be
looning voor alles wat u voor mij ge-
'daan heeft
Ja antwoordde hij, ik ge
loof, dat je dat meent Nu moet ik je
vertollen, dat de vier heeren, die hier
vanavond met mij gedineerd hebben,
met mij een plechtig verbond gesloten
hebben, om al onze operaties op de
markt eu in de financieele kringen,
«oowel i.i üit laad als in Europa, ge
zamenlijk te leiden. Wij bebeerschcn
een onbegrensd kapitaal en genieten
daarvan alle voordeelen. Wij specu-
Jecren nooit ieder afzonderlijk, ten
minste. dat is een conditie van ons
verbond. Je begrijpt dat misschien
niet, maar zoo'n combinatie als de
tuzzc ka i, als zij eerlijk wordt volge
houden, met de geldmarkten over de
gcheele wereld doen wat zij wil. Wij
kunnen ze naar onzen'wil zetten. Wij
koopen of verkoopeu, en onze winsten
zijn zeker. Wij houden ons verbond
geheim, maar toch gist men iets der
gelijks. Ik kan je verzekeren, dat wij
waarschijnlijk dc vijf meert gehate
inenschen in Amerika zijn. Tijdens de
laatste twee jaren hebben wij groote
fortuinen gemaakt. Ons systeem is
prachtig. Üit een oogpunt van voor
deel Is verraad hierbij buitengesloten,
omdat het geen doel zon hebben en
toch speelt een van die vijf menschen
een dubbel spel, zoo niet meer.
Weet u al wie dat is? vroeg
zij ademloos.
Hij schudde het hoofd.
Dat is niet zoo gemakkelijk,
zei hij. ik weet alleen, dat het zoo
is. Vanavond, ging hij voort, ter
wijl hij zijn stem bijna tot een fluiste
ren deed dalen, is er een nieuwe
verdenking in mij opgekomen. Ik heb
een vermoeden, dat er een plan be
staat, waarin alle vier betrokken zijn,
om mij te ruïneeren en den buit sa
men te deelen.
Maai- dot zou schandelijk zijn 1
riep zij uit, bleek wordend.
Hij glimlachte even. Dat was de
glimlach, dien 2ij haatte. Daardoor
scheen zijn gelaat van welwillend in
hard, bijna duivelsch over te gaan.
De kansen, ging hij voort,
schijnen moeilijk, maar ik heb een
man gekend, die zich tegen vier an
deren wist staande te houden. Je
zoudt de verschillende finesses van
deze zaak niet begrijpen, maar dit
moet ik je toch vertellen. Door goheel
Amerika zijn wij, millionairs, die op
de markten groote zaken doen en dc
financiën van het land beheerschen,
gehaat bij de middelklasse. Wij zijn
gehaat bij de kooplieden, bij de wel
gestelde menschen, de arbeidende
klasse en misschien meer dan bij
iemand anders bij de Staatslieden. Dc
vorige maand werd er besloten, ons
en onzen belangen een gevaarlijken
slag toe te brengen. Al lang is men
van plan. oen wetsontwerp bij den
Senaat in te dienen, dat opzettelijk in
elkaar is gezet om onze macht te on
dermijnen. Begrijp je dat
Ik geloof het wel, antwoord
de zij.
Om hierover te kunnen spreken,
hadden wij vanavond een conferentie
Ik zette een val klaar voor mijn vier
vrienden en zij liepen er in. Zij heb
ben een document geteekend, waarbij
zij zweren, dit Wetsontwerp op zoo'n
wijze te zullen weerstaan, dat zij
daardoor aandeel zouden hebben in
een onwettige samenzwering. Dat do
cument is in mijn bezit. Zij teeken
den het allen en ik was de laatste, die
niqn handteekening moest zetten.
Niemand merkte op, dat mijn naam
geschreven stond op een stukje pa
pier, dat over het document zelf .was
heengelegd. Nu houd ik dit als een
bewijs tegen hen in mijn bezit Vroe
ger of later, wanneer hun plannen
rijp zijn, zullen zij merken, wat zij
gedaan hebben. Zij zullen dan be
denken, dat zoolang ik dit document
in mijn bezit heb, ik hen in mijn
macht heli. Weiss was niet op zijn
gemak voordat hij vanavond de ka
mer verliet. Over minder dan een week
zullen zij onder een of ander voor
wendsel trachten dit document weer
in hun bezit te krijgen. Ik zal ;e nu
laten kijken, waar ik het bewaar.
Hij schoof 2ijn stoel weg en rolde
het kleedje op, waarop deze geslaan
had. Zelfs toen nog kon Virginia, die
zijn gebaar gehoorzaamd had en naast
hem stond, niets ongewoons zien in
het uiterlijk van den eikenhouten
vioer. Zij zag echter hoe zijn vinger
de barsten van een kwast in het bout
telde. Toen drukte hij op een bepaald
punt, en een van de houtblokken
sprong even op en werd gemakkelijk
weggenomen. Daaronder was het ijze
ren deksel van een klein kistje met
twee sleutelgaten.
üit is mijn géheimtt bergplaats,
zei hij kalm. en dit. voegde hij
er bij, zijn dc sleuf els.
Hij legde twee sleuteltjes van cigen-
aordigen vórm voor haar neer en
nam uit een lade van zijn schrijftafel
een dun kettinkje van platina en
goud.
Nu, -ZCi hij, xul Jij de be
waarster van deze sleuteltjes zijn. Je
zult dezen ketting voortdurend om je
hals moeten blijven dragen en de
sleuteltjes gaan hierin.
Hij nam uit zijn zak een gouden
medaillon en liet haar, na op de veer
gedrukt te hebben, zien, dat hierin
ïnplaats van een portret, de sleuteltjes
tusschen fluweel precies een plaats
konden vinden. Hij legde ze er in en
deed haar het medaillon om den hals.
Zij keek er half ontsteld naar.
Ik begrijp niet, zei ze, waar
om u mij dit toevertrouwt. Het zou
zeker veel veiliger zijn bij u I
Hij glimlachte grimmig.
Je kent mijn vrienden niet.
zei hij. Bedenk dat niet alleen het
document in mijn bezit is, waardoor
zij genoodzaakt zullen zijn van hun
groot plan. om mij aan te vallen, af te
zien, maar ook, dat ditzelfde docu
ment, indien er een goed gebruik van
gemaakt wordt, in staat zal zijn, hen
te ruineeren en belachelijk te maken.
New-York is een beschaafde stad, dat
ia waar, maar niet geld kan men er
tegenwoordig even gemakkelijk de
revolver van den moordenaar koopen
als honderden jaren geleden het mes
van den struikroover. Heb je ooit ge
dacht aan het groot aantal onver
klaarbare, zooal niet onontdekte mis
daden, waarvan men voortdurend
leest en waarbij dc slachtoffers rijke
menschen zijn Misschien niet, en je
behoeft er je kleine hoofdje ook niet
over te breken maar geloof mij. op
mijn woord, de sleutels zijn veiliger
bij jou.
Virginia legde bevend haar hand op
het medaillon.
Zij zullen veilig bewaard zijn.
zei ze, maar dit wenschte ik nog
wel te weten. Mag ik ze nooit aan
iemand anders dan aan u afgeven
Nooit, onder gc-en enkel voor
wendsel. antwoordde hij.
Zelfs niet, vroeg zij. als
iemand daarvoor een schriftelijk ver
zoek van u zou overbrengen?
Stel daar geen vertrouwen in,
antwoordde hij. Geef ze niet. Alleen
als ik er zelf om vraag, bedenk dat
goed.
Plotseling liet de telefoonbei aan
zijn elboog zich hooren. Phiueus Duge
nam den hoorn op en hield hem aan
zijn oor. De kalme, bedaarde stem
van Stephen Weiss klonk van den an
deren kant.
Zeg, Duge. ik beu half geneigd te
denken, dat wij dom gedaan hebben,
met dat document te teekenen, zei
hij. Natuurlijk weet ik. dat liet on
der jouw berusting veilig is, maar ik
heb er iets tegen dat mijn naam slaat
onder een document, dat een derge
lijke beteokenis heeft. Ik verbeeld mij,
dat Higgins zich ook een beetje ze
nuwachtig maakt. Wij moeten mor
genavond nog eens bijeenkomen, en
er over spreken.
(Wordt vervolgt!]".
