K 'J,
DBRDB BLAD.
VRIJDAG 28 JUNI 1912
Buitenlandsch Overzicht
Bi muitsrU iu het Turksche leger
Er komt een telegram uit Monas-
tir <lat door berichten, die door de
Turksche regcerlng ontvangen zijn,
"wordt bevestigt]. In dit bericht heet
het o. a., dat de Albaiieesche opstan
delingen den wali en den stedelijken
commandant van Monastir gevangen
genomen hebben. De militaire op
stand. waarvan Monastir, Perlepe en
Debre de middelpunten zijn, neemt
een onrustwekkenden omvang aan.
In Monastir muiten op dit oogenblik
reeds 12 bataljons. Daarvan hebben
zich er 4 met de opstandelingen ver
bonden.
Een bekend staatsman verklaarde,
dat de opstand in Albanië onrustba
rend veel lijkt op den opstand, waar
door Abdul Hamid, de afgezette
Sultan, tot het verleenen van eene
constitutie gedwongen werd. De re
volutie schijnt het scheppen van en
nieuw vrijheidsleger ten doel te heb
ben Men vreest, dat de beweging op
Kr.nsfantinopel en de Dardanelien
z tl overslaan, waar de verhouding
htissciièn manschappen en officieren
zeer gespannen is. Een van de hoofd
lieden van de beweging schijnt Hoes
sein Kiazim, de wali van Saloniki, te
zijn, die ongeveer een rol speelt, als
in '^rtijd Hilmi pasja.
Do Turksche minister van binnen
in mlsche zaken begaf zich onmiddel
lijk na de ontvangst van de laatste
berichten uit Albanië met verschil
lende andere ministers naar Saïd
pasja. Hij deelde he-m mede, dat de
militaire opstand gevaarlijke vor
men aannam eti dat evenals vier
jaar geleden vele officieren zich in 'le
ber"e" teruggetrokken hebben.
Saïd pasja gaf kalm de volgende
rerklarine af Znodra ambtelijk 1 re-
we zen is. dat er ontevredenheid
heerscht over de tegenwoordige re
ferring. beschouwt hij het aLs zijn
plicht zich terug te trekken, daar
men hij den hnitenlandschen oorlog
nog niet een binneitlaudsche onoenig-
heid hebben kan.
Tl ij diende daarom als eerste mi
nister zün ontslag in
Saïd pasja bleef op zijn stuk staan,
ofschoon de minister van binnenland-
scho zaken verklaarde, dat de groot
vizier gomeene zaak mankte met de
opstandelingen, als hij thans aftrad
in plaats van tegen hen-op te treden.
De ministers hielden daarop een
buitengewone vergadering zonder
Saïd pasja, die 7 uur duurde F.r
werd beslo'en met Ililmi en Ttakki te
onderhandelen over het. grootvizier-
schap
Op do Porie komen onophoudelijk
nieuwe berichten binnen over uit
breiding van den opstand. Daaren
tegen beeft de Turksche minister van
oorlog tegenover een journalist de
herirbten over den opstand in Mo-
nn^-r nveriruvAn genoemd.
Men verklaart ambtelijk, dat in
hst geheel 7 Aibaneesehe officieren en
53 soldaten, afkomstig van Monastir,
Perlepe en Debre, zijn gedeserteerd.
Twintig soldaten zijn teruggekeerd.
Drio officieren en drie soldaten zijn
get an gen genomen.
De deserteurs eïschen, dat de mi
nisters aftreden, behalve die van bin-
nenlandscbe zaken, en dat het Jong-
Turksche comité wordt ontbonden of
van de voor hen ongewenschte ele
menten wordt gezuiverd. Hot comité
moet geneigd zijn, het ministerie ge
deeltelijk op te offeren, maar de Ka
mer niet.
Do regeering geeft al iets toe. Zij
heeft aan de Alhaneezen van Debre,
Mali en Kalice laten weten, dat de
regeering voorioopig het innen van
de nieuwe belastingen zal staken.
De opsüml Id Y-mee.
Men weet het al, dat het weer mis
Is in Yemen. Het Turksche garnizoen
dec Farsan-eilnnden, dat meer dan
3DD man telde, is door de troepen van
Saïd Idris die op 11 als oorlogs
schepen uitere ruste zeïlbooten daar
heen gezonden waren gevangen
genomen. Het garnizoen bood slechts
goringen tegenstand.
Op het vasteland zijn in de laatste
wclvii verschillende gevechten gele
verd. die alle gunstig voor Saïd Idris
uitvielen. Bij oen dier gevechten
werden de door den groot-sjerif van
Mekka aan de Turken te hulp gezon
den versterkingen, die onder het be-
vul van zijn zoon Faissel bey ston
den. verslagen. Faissel bey verloor
daarbij veel manschappen en alle
kameelen. Hij" lieproeft thans de om-
sir.ccling van Sufd Idris' troepen te
ontgaan. Nu hij evenwel al zijn ka
meelen verloren heeft, is het zeer on
waarschijnlijk, dat dit hem gelukken
zal-
Naar beweerd wordt, is een sjorif,
d-c door tien groot-sjerif van Mekka
met een som gelds naar de Turken
afgezonden was door de mannen van
Saïd Idris gevangen genomen. De
geldsom, die meer dan 360.000 gulden
bedroeg, werd door Said Idris onder
de soldaten, die den sjerif gevangen
namen, verdeeld.
Soliman pasja, die te Ebha bele
gerd wordt, trachtte uit te breken,
maar werd na een konen strijd, in
welken bij meer dan 200 man ver
loor, gedwongen zich opnieuw in
zïj:i vesting terug fe trekken.
Ook Konfuda wordt door de troe
pen van Saïd Idris belegerd, terwijl
I.oheia en Hodeida met een belege
ring gedreigd warden.
Het aantal aanhangers van den
sjeik groeit met den dag. Een der
sterkste stammen van Imam Jahia,
de stain Haxed, die eenige duizenden
geweren telt. is van Imam na.tr Saïd
Idris overgeloopen en bevindt zich
op het oogenblik te Haroda. Deze
of val van Imam Jahia is van veel be-
Qaiiig, daar tlians ook de biesland
•voor Sana, de hoofdstad van Yemen,
hachelijk wordt.
Van een Turksch optreden tegen
den sjeik is tot heden nog niets be
kend.
Da strijd om de presidentsver
kiezing ia dn Veretnigas Sisten
De democratische conventie te Bal
timore hervatte Donderdag de zit
ting. De stemming over de betwiste
zetels voor Zuid-Dakota gaven eeno
aanwijzing nopens de sterkte van de
partijen van Wilson en Clark. De
stemmencijfers639 tegen 437, dui
den op een besliste overwinning voor
W ilson's partij.
Vervolgens voltooide do conventie
hare constitutie. James werd tot per
manent voorzitter gekozen. Een toe
speling van James op Bryan in do
rede, die hij hield, om voor zijn be
noeming zijn dank aan de conventie
te betuigen, verwekte luide toejui
chingen voor Bryan.
Evenwel houdt men het or alge
meen voor, dat slechts 2 candidaten
kans hebben om partij-candidaat te
worden gesteld, namelijk Wilson, de
gouverneur van New-Jersey, en Clar
ke. de voorzitter van het Huis van
Afgevaardigden.
Bij de opening van de zitting bood
de vergaderzaal van de conventie
eer zeer levendig schouwspel. De ga
lerijen waren propvol met duizenden
bezoekers. Overal stonden do politie
agenten op 10 pas afstand van elkan
der opgesteld.
Omdat in de zaal de temperatuur
van een smeltoven hecrschte, ver
schenen versciieidenc gedelegeerden
en hezoekers met hun jas uit.
Er waren wel meer dan 1000 bezoe
kers. die geen 1 ïljet hadden.
Een groote menigte luid namelijk
de portiers onderste boven g-rioopen.
Zoo vonden velen, die van kaarten
waren voorzien, hun plaatsen bezet.
Dit gaf aanleiding tot hevige stand
jes en de politie was niet in staat de
orde te handhaven. Zoo scheen het
eerst of er geen sprake was van een
ordelijk verloop der werkzaamheden.
Ofschoon de uitslag van de stem
ming over de gedelegeerden van Zukl-
Dakota een verrassende sterkte van
de partij van Wilson aan het licht
bracht, en de stemmencijfers met
donderend gejuich werden begroet,
zouden zo hem toch niet de meerder
heid van tweederden kunnen geven,
vereischt voor een candidaatstelling
voor h"4 nresiuontschap.
Belangrijke stakingen.
In F r a n k r ij k.
Er wordt uit arbeiderskringen ver
zekerd, dat tc Marseille weliswaar
vier schepen met bemanningen,
samengesteld uit zeelieden van de
marine of ingeschrevenen bij de
vrije arbeidsbeurs met bestemming
naar verschillende havens het anker
hebben kunnen lichten, rnaar dat er
toch nog zestig schepen in de haven
stil liggen.
Er heerschte in de stad eenige op
winding onder de „inscrits", wegens
de veroordeel in g van 32 opvarenden
van de „Salta", die schuldig bevon
den werden aan desertie, tot 15 dagen
gevangenisstraf.
Een groote menigte stakers was
voor het marine-gerechtshof samen-
geschoold, terwij] daar ook een groo
te politieipacht op de been gebracht
was. Tot ernstige botsingen kwam
het gelukkig niet.
In eeno vergadering van de
„inscrits" werd een besluit genomen,
waarbij tegen bedoeld vonnis verzet
weid aangoteekend.
Uit andere groote havens, Havre,
Bordeaux, Port Vend res en Cette
wordt gemeld, dat daar eveneens
slechts enkele Fransche schepen kon
den vertrekken.
Het comité van reeders heeft aan
den minister van koophandel ge
schreven, dat het het voorstel tot
scheidsrechterlijke beslissing van het
geschil rnet de zeelieden verwerpt. De
Compagnies des Messageries Mariti-
mes is de eenige geweest, die het voor
ste! niet afwees.
De minister zal aan de ingeschre
venen der marine vragen, of zij een
voorstel nopens een beperkt scheids
gerecht aannemen.
Na afloop van de behandeling van
een interpellatie nopens de ingeschre
venen bij de marine, heeft de Kamer
met algemeene stemmen een motie
aungenomen, waarin zij verklaart te
vertrouwen, dat de regeering de on
derhandeling over het scheidsgerecht
zoo spoedig mogelijk tot een goed
einde zal brengen.
In de Kam or hoeft Berry voorge
steld interpellaties te houden over de
verhooging van den broodprijs te Pa
rijs en verscheidene andere grooto
steden van Frankrijk. ivlani, do
minister van handel, verklaarde dut
de regoering kon verzekeren, dat de
broodcampagne, die men op touw
trachtte te zetten, van eiken grond
ontbloot was.
De ministerraad beeft zich bezig
gehouden met liet verschaffen van
den noodigen voorraad meel.
Te Toulon is de hak kersstaking
geëindigd. De prefect had den mole
naars laten weten, dat hij, als ze
geen meel leverden, zich onver
wijld 200.000 K G. per sneltrein door
de rogeering uit Parijs zou laten zen
den. De molenaars besloten diensvol
gens liet gemeentebestuur G00 balen
meel terstond en voor do volgende
dagen telkens 400 balen per dag, zoo
lang de stakirtr duren zou, te leve
ren Dit hegloit maakte echter r>ok
aan den tegenstand der bakkersba
zen -oen einde, die zich nu bereid
verklaarden den prijs van 75 centi
mes voor de vijfpondsbrooden te aan
vaarden en hun bakkerijen te her
openen.
Te Londen.
Het bestuur van de haven van Lon
den maakt bekend, dat gisteren 14.020
bootwerkers aan 169 sclicpen aandeu
arbeid waren.
Dit Marokko.
Generaal Dalbiez is den 21sten Juni
om 11 uur 's avonds aangevallen door
een aanzienlijke troepenmacht, afge
zonden door Sidiraho. Den 22sten
ging tiij tot den aanval over hij
bracht de vijanden in verwarring. Zij
leden groote verliezen en namen de
vlucht in de richting van Taroet. De
Franscheu hadden 4 dooden en 6 ge
wonden.
Alürltl.
DE ONTMOETING VAN TSAAR EN
KEIZER
De Poter sburgsche correspondent
van een Duitsck blad verneemt over
de ontmoeting tusschen den Tsaar en
den Duitaohen Keizer in de Finsche
."Scheren het volgende
Het is niet onwaarschijnlijk, dat,
behalve de betuiging van bet be
staan van goede betrekkingen tus
schen de beide naburige rijken, van
Duitsche zijde zal worden verklaard,
dat het streven van minister Sasso-
nof en zijn aanhangers naar ten
vaste politiek en hun houding ten
opzichte van den Italiaansch Turk-
schen oorlog in overeenstemming is
met de zienswijze van Duitschland.
De Keizer zal den 4den Juli in
Reval komen en den 5den Juli terug
koeren.
De in de pers opgedoken geruchten
over bondgenootschappen en een
nieuwe groepeering der mogendhe
den, die zou worden ter sprake ge
bracht, worden verzinsels genoemd.
HET INCIDENT IN 'T PRUISISCHE
HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN.
Volgens berichten uit Berlijn zal
de zaak tegen de sociaal-democrati
sche afgevaurdigden Borchardt en
Leinert reeds op S Juli voor de recht
bank worden behandeld. Borchardt
wordt beschuldigd „uit een afgeslo
ten, voor don openbaren dienst be
stemde ruimte, waarin hij onbevoegd
aanwezig was, op la9t van den daar
toe bevoegde zich niet te hebben ver
wijderd en wederrechtelijk in die
ruimte te zijn binnengedrongen;"
Tevens worden Borchardt en Lei
nert nog beschuldigd „de politie
agenten, die tot uitvoering der bevo
len van de autoriteiten zijn aange
wezen, in de rechtmatige uitoefening
van hun ambt, door geweld weer
stand te hebben geboden.'.'
Het verzoek van de beide beschul
digden, om een vooronderzoek in te
stellen, is afgewezen. De strafkamer
is van meening. dat geen reden be
staat, om een vooronderzoek in te
stellen.
KIESRECHTHERVORMING
IN ITALIë.
De algemeene beschouwingen in
den Senaat over de kiesrechthervor
ming zijn gesloten.
Giolitti deed de noodzakelijkheid
uitkomen, do landarbeiders, door
hun het stemrecht te verschaffen,
deel te laten nomen aan de regeering
van het land. De toekomst van de
natie, zeide hij, zal voortaan berus
ten bij de volksklasse en deze moet
men overtuigen, dat zij het meest be
lang hebben bij den gang van zaken.
De minister hoopte, dat een b re ede
schaar van arbeidersafgeyaardigden
in de Kamer zou komen.
Ten slotte verklaarde hij rich voor
het oogenblik tegen vrouwenstem-
recht
De Senaat nam daarop het ont
werp met 135 tegen 19 stemmen aan
en ging over tot de stuksgewijze be
handeling der artikelen.
UIT OOSTENRIJK-HONGARUE.
Het Heerenliuis hoeft met algemee
ne stemmen het wetsontwerp nopeus
de legerhervorming aangenomen
Hei Hongaarsciie Huis van Afge
vaardigden Ls tot den 17den Septem
ber verdaagd.
Binnenland
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is, met in
gang van 1 Juli, benoemd tot referen
daris bij de Algemeene Rekenkamer,
M Sterkenburg, thans hoofdcom
mies.
Zijn, met ingang van 1 Juli, ter
Algemeene Landsdrukkerij benoemd
tot adjunct-commies, J. B. van der
Veen ,te Amsterdam, en D. W. Ihn-
ken, thans lste-kierk bij die druk
kerij.
Zijn, met ingang van 1 Juli, bij het
Departement van Financiën bevor
derd tot hoofdcommies, W. F. J.
Houtkamp en M. L. Eybergen, bei
den thans commies; tot adjunct
commies, W. F. Reeser, thans 1ste
klerk.
Is aan J. J. van Gorsel Hz., op ver
zoek, met ingang van 1 Augustus eer
vol ontslag verleend als burgemees
ter der gemeente R ill and-Ba th, ou
der dankbetuiging voor de langduri
ge diensten iu die betrokking bewo
Is benoemd tot reserve-kapt.-kwar
tiermeester 2de landweerdistrict, de
idem lste-luitenant F. Dekker, van
dal district.
Is benoemd tot 2e-l ui tenant-comm.
van het korps, gevormd uit de Ver.
Vrijwilligerskorps to Venlo P. Clerkx.
NAAR ZUID-AFRIKA.
Naar men meedeelt, is prof. J. A.
van Hamel voornemens dezen zomer
een reis naar Zuid-Afrika te maken.
De hoogleeraar vertrekt 5 Juli a s.
VERBETERING DER SPOORWE
GEN ROND AMSTERDAM.
„De Tel." meldt:
De plannen tot wijziging der spoor
wegen in deze gemeente omvatten,
naar in de gehouden vergadering
van de Kamer van Koophandel be
kend werd gemaakt, den aanleg vgn
een nieuw viaduct langs de bestaan
de viaduct aan de Westzijde van het
Centraal-Station, benevens uitbreidin
gen van dat station met aanleg vau
rangeerterreinen; alsmede scheiding
van goederen- en personen-spoorbaan
onmiddellijk ten Oosten van het
Centraal Station.
In verband met dc op groote schaal
ontworpen uitbreiding van de hout
en petroleumhavens zoowel als rnet
het oog op een nieuw haveucomplex,
waarvoor aansluiting aan den spoor
weg noodzakelijk is, zal het maken
eener goederenceintuurbaan om Am
sterdam onvermijdelijk blijken. Zoo
als men weet heeft reeds de Staats
commissie van 1901 deze ceintuur
baan ontworpen. In de nieuwe spoor
wegplannen kan ze ilechlt voorioopig
vermeden worden.
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
B. en VV. van Amsterdam stollen
den raad dier-gemeente voor, den heer
J. H. Scholte, leeraar uan de le H.
S. met ó-jarigen ours us aldaar, te
benoemen loi gewoon boogleeraar in
de Duitsche laai en letterkunde aan
ue universiteit,
In de Iweuie plaats stellen zij voor,
dr. H. D. J. Bodenslétü, te Bloemfon
tein, te benoeuieu tol gewoon hoog
leeraar in het hedeuUaagsche Ro-
meiusch-Hoilandsclie Hecht.
EEN ONGEVRAAGD ONTSLAG.
B. en W. van Amsterdam berichten
aan den raad dier gemeente, dat zij
mevr. H. E. de Boor-Lodder, onder
wijzeres aan de openbare school voor
gewoon lager onderwijs niet meer s»
schikt achten voor de vervulling van
haar laak.
Deze onderwijzeres genoot in de ja
ren 1910, 1911 en 1912 verschillende
verloven.
Uit een verklaring van den ge
meente-arts blijkt, dat deze van oor
deel is, dat de onderwijzeres niet
meer geschikt is voor de vervulling
van baar Laak.
Met het oog op het bovenstaande
zijn li. en W. Yau mcening dat het
belang van de school, waaraan mevr.
de Boer verbonden is, met gedoogt
haar langer in hare betrekking te
handhaven.
SPOORWAGEN IN BRAND.
Van een dóórgaande» goederentrein
bleek gisteravond aan bet station
Hilversum een waggon met rioolbui
zen, bestemd voor IJmuiden, in brand
te staan. De wagen werd uitgehaakt
en onder een watei kraan voor locomo
tieven gezet. Het vuur was toen gauw
gebluscht; de buizen waren evenwel
voor het meerendeel gebarsten. Ver
moedelijk is eon vonk uit de locomo
tief op het zich tusschen de buizen
bevindende stroo terecht gekomen.
MUNTWET.
Op het ontwerp tot wijziging van de
Muntwet heeft de heer Van Dedem
een amendement ingediend, strekken
de tot het doen vervullen van den
nikkelen stuiver.
WAREN ZE GEVAARLIJK?
De zwaarden van de 4 bellebard iers,
dienstdoende bij de bloemententoon
stelling te Harlingeu, zijn door de
politie in beslag genomen, als zijnde
het dragen daarvan in strijd met de
wapenwet.
BEDOLVEN.
Te Swalmen (Limb.) is het 4-jarige
dochtertje van den lieer W. onder een
omvallende schuurpoort geraakt, met
het gevolg, dat het eenige oogenblik-
ken later aan de bekomen verwondin
gen is overleden.
GEVALLEN.
Het 7-jarige zoontje van den heer
K. B. te Oudega (Fr.) is van
een volgeladen hooiwagen ge
vallen, mót het gevolg dat do wie
len hem over het lichaam gingen. Den
volgenden dag is de knaap aan de be
komen verwondingen overleden.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
Te Groningen is in hei academisch
ziekenhuis overleden de 20-jarige
dienstbode U. H., die Zondag te water
was geraakt.
DE NEDERLANDSCHE SLAGERS-
BOND
zal zijn juatlijksche vergadering hou
den op Woensdag 17 Juli, te Dord
recht
DUITSCHE POLITIEMANIEREN.
Men schrijft aan „De Maasb." uit
Nijmegen:
Dal de politie aan de Nederlandsch-
Duitsche grenzen wei eens voorbarig
;is, blijkt weer uit het gebeurde met
ideu chauffeur Br., alhier, die de vo
rige maand, éven op Duitsch gebied
I zijnde, gevangen genomen werd, ver-
i dacht schuldig te zijn aan de ont
vluchting van den sigarenhandelaar
K uit Nijmegen.
Br., die zich in voorloopige hechte
nis bevond, en die doorbracht met een
ketting aan de voeten en het boeven
pak aan, Ls uu op vrije voelen ge
steld, omdat hij niet schuldig was.
Vraag: is de Duitsche politic gerech
tigd, om een Nederlandsch chauffeur
op bovenomschreven manier in voor
arrest te houden en hem dan zonder
schadevergoeding na een maand als
onschuldig te ontslaan?
Dat B. zijn belangen aan den Hol-
laiidsclien consul le Kleef heeft toe
vertrouwd, behoeft dan ook geen ver
wondering te wekken.
KERMISKWEST]F. TE LEIDEN.
Men schrijft aan „De Tel." uit Lei
den:
Door het gemeentebestuur onzer
gemeente werd voor twee jaar liet be
sluit genomen tot afschaffing der ker
mis, wat iu verschillende kringen,
vooral van neringdoenden, kwaad
bloed zette. Men begon zich echter
weer cenigszins in het geval te schik
ken, toen door het houden van een
kermis op particulier terrein de zaak
weder plotseling aan de orde is geko
men. B. on W. gaven tot deze parti
culiere kermis op een terrein bij het
Posthof niet alleen vergunning, ze
stonden zelfs toe, dat deze kermis
twee Zondogen open bleef, wat in de
laatste jaren met dc stadskermis niet
eens 't geval was. Wat vooral kwaad
bloed zette, was het feit, dat de rege-
ting dezer kermis voornamelijk in
handen was van den algemeetien
markt- en havenmeester, bijgestaan
door diens adjunct; twee gemeente
ambtenaren dus. De plaatselijke or
gai.eu schrijven or over en iu inge-
zor den stukken werd er over ge
klaagd.
Ook in den gemeenteraad kwam de
zaak aan de orde. Prof. Heeres achtte
zich geroepen er B. en W. een paar
scherpbelijude vragen over te doen en
anderen klaagden er over, dat de ker
mis Zondagsavonds was geopend ge
weest.
B. en W. wilden op deze interpella
tie liever nu niet antwoorden tenge
volge van uitstedighcid van den bur
gemeester, doch zouden in een volgen
de vergadering, als de burgemeester
van zijn verlof was huiswaarts ge
keerd, zich verantwoorden. Een en
ander verhinderde niet, dat er menig
hartig woord werd gesproken, wat
doet vermoeden, dat het er in de vol
gende zitting nog wel eens zal span
nen. Hoe B. en W. zich over een en
ander zullen rechtvaardigen, wordt
met belangstelling tegemoet gezien.
Letteren en Kunst
M UZIEK-PA ED A iOGISCH
CONGRES.
Den tweeden congresdag is aller
eerst het debat voortgezet over de
quaestle, op het programma geformu
leerd als die van „Cijfers of Noten
en ingeleid door de heeren Ary Be-
iinfante en J. H. Gunning.
De voorzitter van de Maatschappij
tot bevordering der Toonkunst gaf
nog in overweging dat de qtmestie
„cijfers of noten" en die van „de be
tere opleiding van den onderwijzer
wat aangaat het zangonderwijs" in
studie genomen zal worden door een
te benoemen commissie, welke bij de
regeering deze zaak zal kunnen voor
staan. De vergadering stemde hier
mede in.
Mejuffrouw Marie Berdenis van
Berlekom, Middelburg, boeide de aan
wezigen met haar behandeling van het
onderwerp „De ontwikkeling van het
muzikaal gevoel bij bet kind" door
haar evenzeer hehandei een on
langs verschenen boekwerkje
Hierna verkreeg de heer A. D. Lo-
man Jr. bet woord om, kortelük uit
een te zetten een nieuw systeem van
elementair muziekonderwijs, Zijn
systeem zou zijn. afschaffing van 't
cijferschrift; behoud van klankietler-
grepeu om op te ztugen (andere dan
do-re-mi), terwijl om zoo te zeggen
spelenderwijs muziek geleerd wordt;
een meuw eenvoudig lees- en schrijf
materiaal (in plaats van cijfers), te
gebruiken vóórdat het nulenschrift
ouderwezen wordt (allereerste muziek
onderwijs].
De heer Daniël de Lange ontving
het woord om te spreken over „het
muziekonderwijs ui verband met het
innerlijk wezen der muzikale kunst
De heer Joh. Oostveen bespiuk tiet
onderwerp „Het spreek- eu zanyoiider
wijs aan kweek- en uorinaalscliolen."
De hcor Peier van Anrooy behan
delde het onderwerp: „Combinatie
van Symphonic- eu Harmonieor
kest".
NEDERL. MUZIEKFEEST.
Derde avond.
Nu de Gijsureght en liet concert van
Woensdagavond m de kleine zaal,
gisterenavond een uitvoering in de
groote zaak Voor de pauze werd de
avond ingenomen door de uitvoering
van Jan van GUse's „Line Lcbens-
messe" met voorspel.
„Der Meuscli, der dem Schichsal ge-
wacusen ïst.'
Eeu machtige muzikale bewerking
van dit grootsoii gedicht van een der
Duitsche modernen uit Stelau Geor
ges Dichter Kreis, Richard Dehlfer.
In den winter van 19031904 ge
componeerd, werd het in 1911 het
eerst uitgevoerd door de afd. Arnhem
vau Toonkunst.
Gisterenavond in Amsterdam, een
vertolking die niet te verbeteren is en
den indruk iu Arnhem gewekt, zeer
vergrootte. De grijsaards (koor), in
zicit zoekend „die Almacht der
Mensch, der dein Schichsal gewach-
sen isi'de jonkvrouw, gezongen
door 'l'ilia Hill, in haar ontzettend
verlangen, de vaders (koor) in hun
vertrouwen en Ondervinding. Jac. Ur-
lus had de partij van den held, tien
individualist die „reit' von Sieg zu
Siegen nis ich dem Schichsal orzege,
den icli gewachsen bin
De solisten waren schitterend, waar
ouder ook nog Herimne Scholtcu, die
ue partij van een wees zong en Hen
drik Kubbiuga, als zonderling, hoe
wel wij z:jn geluid slechts even hoor
den. Nog blijft het moeder- en kinder
koor.
liet geheel was een wondere harmo
nie van geweldige kracht. De kope
ren instrumentatie was soms even le
forscli, le zwaar, 't was misschien dan
ook het eenige. Willem Mengelberg
had ecu donderend applaus iu ont
vangst te nemen dat tot eeu sponta-
te hulde aangroeide toen de compo
nist op het podium verscheen en hem
een krans werd aangeboden.
Na de pauze een concertino voor
trompet en pauken met orkestbegelei
ding van Cornelia Dopper. Prachtig
technisch werk. Ook Dopper moest
zijn hulde komen moogsten.
Lief was 't orkestnuminer: „He
was iu dc Mei", muziek van Willem
Audriessen, in 't midden iets te krach
tig. Ook deze jonge componist werd
uit dc zaal geroepen.
Hierna nam li. J. den Hertog de lei
ding over. Eeu vijf en twintig liederen
voor 't kinderkoor. Heerlijk sober,
zuiver, klonken dc eerste verzen,
vroom 't „Nu zyt wellekome", krach
tig 't „Merck toch hoe sterek", een
werkelijk zeer hoogstaande prestatie.
No. 4 was veel minder, Zweer's „Mei"
weer heel zuiver.
Zelf bedankte d« componist bet
koor voor de vertolkii g. „Eer
Winterdag" was wel het beste bewijs
dat wil een gedicht-compoeitie vol
maakt zijn in de eerste plaats het ge
dicht volmaakt moet zijn, daar, indien
de componist 't gegeven zuiver aan
voelt, hem de leege of valache expres
sie van 't gedicht niet kan ontgaan.
De soms weinig mooie gedichten de
den veel afbreuk. Een Kraai (no. 6)
in zijn voile klankplastiek, deed heel
lief, in groote tegenstelling mei „Met
sneeuwt waar iiet warrelende ge
dwarrel der vlokken in 't geheel niet
getracht was tot klank ie beelden.
Ook was zoo „Sneeuwballen" waf
flauw; vlug flink klonk weer hel
„Schaatsenrijden waar liet „Kris-
Kras! Kris-Mras! Daar gunt het beent
Rechts nu, links dan, Been maar vooi
been", prachtig het slieren weergaf, ir.
verdere coupletten weer jammerlijk
verwaarloosd. Een aardig lied van
Philip Loots „Naar den Dam" besloot
dit concert, dat zoo ontzettend veel te
genieten heeft gegeven. Veel na de
pauze had geschrapt kunnen worden.
De avond was, ook wat het seizoen
aangaat, lang genoeg, trouwens in do
lengte zit hel niet. Maar dat deze
avond ons weer wat dichter bij jong
muzikaal leven, inzonderheid bij de
compositie van Jan van GiI.m-, heeft
gebracht hetgeen het doel vau dit
feest is, kan met groote vreugde ge
construeerd worden.
C. N. Jr
INHOUD TIJDSCHRIFTEN.
Aflevering no. 2 van de Muzikale
Brieven, tevens l>cvultende de tiaode-
lingeu van de verooniging ..liet Beet-
hovenhuis onder redactie van Willem
Hutscheuruyter, bevat: lekst: Het al
gemeen-menschel ;jko ui Beethoven.
Korte karakteristiek door Is. Querido;
Overzicht door Wm. H. A. l)e Bc-etho-
venhuis-idée in hel licht der Christe
lijke levensbeschouwing; M. Vereeui-
ging van Residentie-Orxe^lledeu; C.
Paedagozische Concerten J; Program
me's der Paedagogische C ncerter.
1912; Geschiedenis en Handelingen
der Yereeniging „Hel Beethovenhais''
(uit het jaarverslag 1911).
Illustraties.- Hal met ingangen naar
de zalen; Zaai voor uitvoeringen van
Kamermuziek (naar de ontwerpen van
1L P. Berlage Nzti.)
Rechtszaken
EEN RECIDIVIST.
De afd. Alkmaar vau hel Genoot
schap tot Zedelijke Verbetering var.
Gevangenen verzocht aan de afd. Am
sterdam een blikslager, die reeds
171/2 jaar iu de gevangenis gesleten
had, iu de gelegenheid le steiicn met
karretje blikslagersgereedscliap
den hoer op te gaan. Waar de man
juist door zijn zwervend leven her
haaldelijk tot misdriji vervallen was,
achtte men het te Amsterdam beter
hem aan de hoofdstad te binden, ten
einde op die wijze hem beter iu het
oog Le kunnen houden. De afdeeling
besloot daarom een keldertje voor hem
te huren, welk keldertje als werk
plaats ingericht zou kunnen worden.
En om den man aan hel uoodige ge
reedschap te helpen, ging een ambte
naar met hem naar het Waterloo-
plein, waar voor 35 aan gereedschaj
gekocht werd. Dat gereedschap werd
hem in bruikleen gegeven cd hij tee-
kende een contract, waar.ii de man
zich verbond /I per week ui te beta
len. Maar reeds den volgenden oag
maakte hij het gereedschap te gelde.
Nu stond de man voor dc Ainster-
damsche rechtbank terecht wegens
verduistering.
liet O. M. cischte z:ju veroordeeling
tol twee jaren gevangenisstraf.
LOTISICO.
Voor hei Gerechtshof te Arnhem
stond sister in hooger beroep terecht
J. K., geb. 6 Mei 1875, winkelier en
koopman te Amsterdam Bekiaagde
heeft den 30en April jl. voor de
Rechtbank te Arnhem terecht gestaan
ter zake dat hij iu eer. in het te Arn
hem uitgegeven dagblad .Dc Nieuwe
Arnh Courant" ingezonden stuk, op
zettelijk de eer en den goeden naam
heeft aangerand van de leden van
den Raad van Commiss iris.-*n der
Eerste Nederiandsche Maatschappij
tot verzekering van risico in loterijen
(Lotisicc), althans die personen opzet
telijk heeft beleedigd.
Bij vonnis d.d. 14 Mei werd bekl.
tot -4 dagen gevangenisstraf veroor
deeld. En de beklaagde èn de officier
van justitie kwamen van dit vonnis in
hooger beroep.
Voor het Hof was slechts één getui
ge decharge gedagvaard.
Dc adcovaat-jroneraa! cischte we
gens smaadschrift 14 dagen gevange
nisstraf.
De verdediger. Mr. Denekamp,
pleitte vrijspraak.
JACOB HOLLANDER.
De kantonrechter te Gouda deed uit
spraak in de zaak van den marktven
ter Jacob Hollander wegens het onbe
voegd uitoefenen van de geneeskunde
en veroordeelde hem tot eeu geldboete
van 75 subsidair GO dagen hechte
nis. Dc eisch was 1150 sub. 60 da
gen.
DIEFSTAL POSTWISSEL, ENZ.
Voor de Amstcrdamsche rechtbank
stond een 22 jarige buffetchef terecht,
die een aan zijn patroon gezonden
postwissel, groot f 44-25, wegnam, den
wissel liet eridossceren ten name van
een ander persoon en het endosse
ment liet teekencn met den naam van
den geadresseerde, om vervolgens den
wissel op het postkantoor ter beta
ling aan te bieden en uitbetaald te
krijgen.
Het O. M. eischte één jaar gevange
nisstraf tegen bekl.
DIEFSTAL IN EEN KERK.
De rechtbank te Alkmaar had den
reisenden koopman J. H. W., wegen»
poging tot diefstal uit de offerbussen
der It. K- kerk te Bover karspel va»
