geen do kantonrechter onjuist had ge-,
oordeeld op grond dat hot handelen
voor rekening van derden hem die
gehandeld heofl, juridisch nog niet tot
iusschenpersoon stempelde en dat in
casu de bedoelde instelling geacht
moest worden, niet als tussch--nper
soon, doch uit eigen hoofd, te zijn op
getreden.
De procureur-generaal achtte deze
beschouwing als berustend op begin
selen van burgerlijk recht, hier niet
ter zake dienende, en artikel 3 der
kieswet door don kantonrechter ver
keerd geïnterpreteerd. Hij concludeer
de mitsdien tot vernietiging en tot be
vestiging der beslissing van B. en W.
Uitspraak 15 Juli.
Land- en Tuinbouw
VOOR MOES- EN BLOEMTUIN,
ENZ.
Ik moet deze week iets Bclirijven
over de framboos. Nu wij weder vol
op in de frambozen zitten, als ieder
jaar, nu wij van enkele rijen in on
zen tuin dag aan dag ons te goed
doen aan de heerlijke, gezonde vruch
ten, en er geen eind aan schijnt te
komen, omdat de struiken al9 zand
zoo vol zitten, nu willen we er toch
even op wijzen, hoe jammer het is,
dat er van de teelt der framlbozen-
struik over 't algemeen nog zoo wei
nig sprake is. Zij wordt nog zoo wei
nig aangeplant in den tuin voor
eigen gebruik en voor de keuken, en
eveneens wordt zij nog bij vele kwee
kers gemist. Toch is haar teelt -'reds
loonend, zoowel voor den liefhebber,
di; zich met weinig moeite de heer
lijkste, geurigste vruchten verschaft,
als van den handelaar, die er ruime
winsten van kan genieten. Al behoe
ven wij nu voor de frambozenteeTt
geen plaats in te ruimen als haar
wordt toegekend in de omstreken van
Parijs waar zij gemiddeld 50 francs
(f 25.—) per Are opbrengt, wij achten
het wel nuttig en wenschelijk, dat
kweekers, landbouwers en particu
lieren meer aandacht dan tot, heden
aan deze vruchtbare heester schen
ken.
De frambozeatruilt eischt weinig
zorgen en stelt zich tevreden met ei
ken bodem, mits deze genoeg vocht
houdt en doorlatend is. en niet rrm
aan opneembare voedingsstoffen. Zij
haalt heel wat uit den grond en doet
dezen zeer vermageren, wat niet ver
wondert. als men let op de vele vruch
ten en tal van jonge, krachtige loten,
die zij jaarlijks levert. Want deze
plant vermenigvuldigt zich door zoo
genaamde worteluitloopers, terwijl
elk jaar het hout, dat vruchten heeft
gegeven, afsterft en weggesneden
wordt.
Dit afsnijden van het hout gebeurt
in den regel in het voorjaar, beier
is het echter, dat men zulks doet da
delijk nadat de laatste vruchten ge
oogst zijn, dus in den vroegen herfst.
Daardoor blijft veel voedsel gespaard
voor do jonge loten, die rren volgend
jnar vruchten zullen geven; deze zul
len zich krachtiger en flinker ontwik
kelen. Met het oog daarop is het ook
nuttig vóór den winter alle zwakke
en overtollige loten weg te snijden.
Nog beter is het, ook dit in den vroe
gen herfst te doen: do overblijvende
scheuten krijgen dan meer lucht,
licht en voedsel. Nog al dikwijls ziet
men, dat er te veel loten blijven staan:
drie of vier is echter meer dan ge
noeg.
Wil men geurige, groote vruchten
kweeken. dan moeten licht en lucht
genoegzaam kunnen toetreden, 't Is
dan ook verkieslijker de loten aan
latten of ijzerdraden te binden, dan
bij elkaar aan een stok, omdat in het
laatste geval van 'n goede vrnchtont-
wikkeling geen sprake kan zijn. Zet
men hij het planten van framboze-
struiken langs ijzeTdraden of latten
do struiken minstens 80 centimeter
van elkaar, dan is er voldoende ruim
te om de jonge loten, die anders de
vruchdragende scheuten zouden ver
dringen en van lucht en licht l>eroo-
ven, op ledige plaatsen aan te bin-
EEN HAARLOK.
In een ellendig dakkamertje van
een onaanzienlijk huis te Berlijn zit
om een schotel watersoep en een
bord brood de familie Zeidler.
Zeidler was lampenpoetser in den
Ilofschouwburg. /.ïjn talrijk gezin
bestond, behalve zijn vrouw, uit zes
jongens en vijf meisjes, die allen een
eetlust hadden, welken rnen in vele
gevallen gezegend noemt.
Een deftig heer, in een kostbaren
pels gehuld, stijgt tegen den middag
do trappen op naar het kamertje,
klopt aan en treedt op het vriendelijk
„binnenhet kleine, bedompte ka
mertje binnen, wenscht lachend don
aanwezigen een bon appetit toe, 'legt
ee-i lous d'or op de tafel eu verlaat,
na een paar woorden te hebben ge
wisseld, weder het vertrek. Oprechte
zegenwei schcu en dankbetuigingen
vergezellen hom.
Zoo'n louis d'or was iets „noch
nie Dugcwcsenes" in den huize Zeid-
lar.
De geschiedenis van den louis d'or
was deze
Wij spreken nu tot een geslacht,
dat de namen Charlotte von Hagen
en Karl Seydelmann, slechts uit de
geschiedenis der tooneelspcel kunst
kent Beide personen behoorden tot
de glansrijkste sterren, die aan den
theaterhemel geschitterd bobben,
Charlotte von Hagen, die in too-
neelspelerskringen rru nog de Duit-
sche Déjozct genoemd wordt, was een
betooveronde tooneelverschijning: met
den, waar zij ongestoord en zonder
andere te hinderen kunnen door
groeien.
Bij de uanplanting van frambozen
zorge men voor een diep losgcwerk
ten en krachtig bemesten bodem. Is
aan deze twee voorwaarden voldaan,
dan gedijt zij op eiken grond die niet
te droog is. Zij duldt ook volstrekt
geen grond, waarvan de oppervlakte
met onkruidplanton bedekt is. Her
haaldelijk ondiep schoffelen tusschen
de rijen is noodig; doet men het te
diep, dan kwetst inen hot wortelnet,
dat zich tamelijk dicht aan de opper
vlakte uitspreidt, Is eenmaal de plan
ting met zorg aangelegd en vergoot
men niet ieder jaar een flinke be
mesting toe te dienen, liefst vloeiba
ren mest, en zuivert men den grond
geregeld van onkruid, dan kan zoo'n
aanplanting 12 tot 15 jaren duren.
Zoodra zij evenwel begint te kwijnen,
moet men de struiken door andere
vervangen niet alleen, maar ook de
bedden in een ander gedeelte van den
tuin aanleggen. Nog willen we op
merken, dat het natuurlijk zeer nut
tig moet zijn ieder jaar de struiken
van nieuwe aarde te voorzien, zoo
mogelijk half verleerden mest, om de
ontwikkeling der worlels. uit het jon
ge hout gesproten, te bevorderen.
De weinige aandacht, tot hed^n aan
de framboos geschonken, is misschien
oorzaak, dat het aantal goede soor
ten, welke worden geteeld, niet groot
is. Velen zijn nog tevreden met klei
ne, onbeduidende, weinig geurende
vruchten, ofschoon er een aantal
soorten bestaan, die groote, sappige,
heerlijke vruchten voortbrengen. Als
een uitmuntende soort, welke ruime
oogsten kan opleveren, moet in de
eerste plaats vermeld worden: de
H o r n et. 't Is een eenmaal dragen
de soort, evenals: de Engelsche roo-
de, de Superlatief en de Antwerp-
sche roode. Doordragende of herfst-
frambozen zijn: Merveille de quatre
saison rouge cn Belle de Fontanoi,
welke rood zijn, en Suerée de Metz
en Merveille de quatre Saison Joure,
beide geel van kleur. Gele vruchten
geven nog de goede soorten: Yello
Antwerp, Sweet Yellow Antwerp, bei
de Engelsche soorten, en de Fransche
soort: Blanc de Bagnolet. De Hornet
is rood, evenals Red Antwerp, Prin
ce of Wales en Fostolf..Alle genoem
de soorten verdienen aanbeveling.
Het plukken van frambozen moet
voorzichtig gebeuren. Ze worden zoo
licht gekwetst, wanneer men ze tus
schen duim en vinger plukt en eenigs
zins drukt. Toch moeten ze goed rijp i
zijn. Dat zijn ze, als ze donkerrood
va'n kleur zijn en bij de minste aan
raking in de hand vallen.
Voor verzending is het heter ze niet
al te rijp te oogsten, daar ze anders
te veel te lijden hebben. Men plukke
dagelijks of om den anderen dag, en
zie goed toe, of er ook wormpjes in
de vrucht zitten, die men dan kan
verwijderen.
Zijn ze „zuiver" geplukt, dan kan
men het wasschon nalaten; hierdoor
toch verliezen zo veel van heur geu-
rigen smaak.
C. B.
VOOR BEGINNENDE KUNST-
MESTGEBRUIKERS.
I.
Ieder jaar neemt het kunstmest-
gebruik toe; ook in achterlijke stre
ken dringt het door. 't Moet ook wel:
in vele streken is te weinig natuur-
mest, en bovendien: men ziet en hoort
overal, dat met het gebruik van kunst
mest toeneming der welvaart gepaard
gaat. Maar nu gaat het vaak met het
gebruik van kunstmest, waar deze
zijn intocht doet, wonderlijk toe, zoo
dat er wel eens schade in plaats van
voordeel komt. Men kent het gebruik
niet, en begrijpt ook niet, dat dit eerst
geleerd moet worden. Zoo strooit
men dan bv. slechts een enkele mest
stof uit, een der goedkoopste natuur
lijk: kainiet of Thomasmed, zonder te
vragen, wat daarin zit, of zich reken
schap te geven, waarom men juist die
meststof neemt. Men probeert slechts:
luk-raak. En zoo leert men slechts
een weck, lieflijk-klinkend stemge
luid en de geestige bekoorlijkheid
van een naief, frisch talent. Dat na
tuurlijke talent eigende zich vooral
voor het fijne blijspel.
De naam Karl Seydelmann botce-
kent voor den nazaat dien van een
der voornaamste tooneelspelers van
alle tijden Als opvolger van Devrient
en voorganger van Döring staat hij
als een waardige derde midden in
d it bondgenootschap. Zijn leven was
veel bewogen, maar trots veler wan
gunst, trots hof-in trig en coulissen
kabaal bleef hij de goooren kunste
naar zijn originaliteit en zijn ijver
leden er niet onder.
Eens op een avond, toon er in het
Koninklijk theater een voorstolling
was gegeven, waarin Charlotte v. Ha
gen en Seydelmann optraderr, bevond
zich de laatste na afloop in de Con-
ditoiei Stehely. Hij zat in een von-
sternis en bladorde in een tijdschrift,
toen hij aan eon tafeltje naast het
zijne twee hoeren over het voortreffe
lijk spel van juffrouw Von Hagen
'hoorde spreken.
Zij waren balden vol van lof, en de
een zeide
Waarachtig, een lieflijke vrouw,
die Charlotte Ik zou voor een lok
van heur haar terstond een louis d'or
geven.
Nauwelijks had Seydelmann deze
wcorden gehoord, of hij stond op,
begaf zich naar bet tafeltje der bedde
hoeren en zei
Ik houd u aan uw woord, mijn
heer. Ju een half uur breng ik u een
lok van Charlotte von Hagen.
Aangenaam verrust noodigde dé
vreemde lieer den tooneelspeler, dien
hij herkende, uil. zijn belofte na to
bij horten en stooten, waarbij ook
schadeposten komen, hoe men er mee
aan moet, indien men er niet gelieel
mee ophoudt uit wantrouwen.
Ieder, die kunstmest gaat gebrui
ken, moet weten, dat hij daarin dient
te geven alles, wat men ook in stal
mest geeft. Hei zijn voornamelijk vier
stoffen, die als planlenvocdsel moe-
t.n worden aangebracht: kali (vroe
ger potasch genoemd), phosphorzuur,
kalk en stikstof. Op gronden, die van
nature zoo goed als geen planten-
voedsel bevatten, zooals b.v. met
zand- en veengronden het geval is,
moet men in den mest al deze stoffen
geven. Eigenlijk nog eon vijfde voe
dingsstof: magnesia. Zo wordt in den
regel niet genoemd, ofschoon vooral
de vlinderbloemige gewassen: erwten,
boonen, klavers, enz. vrij wat magne
sia bevatten en geen enkele plant er
buiten kan. In stalmest wordt ze ook
aangevoerd. Evenwel, óók in de ge
bruikelijke kunstmeststoffen, of
schoon de meeste gebruikers het niet
weten. Wendt men kainicl of patent
kali aan, met het doel aan de plan
ton kali toe te voeren, dan krijgen die
daarin tevens de noodige magnesia,
waarvoor de gebruiker niet betaalt, 't
Is goed, dat men dit onthoudt, en
steeds blijft bedenken, dat ook mag
nesia voor den plantengroei en ter
verkrijging van een goeden oogst on
misbaar is.
Klei- en leemgronden bevatten van
nature wel kali (en magnesia) en 't
geldt daarom bij vele kunstmestgc-
bruikers als regel om daar geen kali
meststof aan te wenden. Het wordt
overbodig geacht. Maar de ervaringen
der laatste jaren deden zien, dat dit
voor vele dier gronden een misreke
ning is: in den loop der tijden is die
natuurlijke rijkdom blijkbaar zeer
verminderd. In vele klei- en leem
gronden blijkt ook de kalk verdwenen,
en dan staat het daar ook met de
magnesia niet ruim meer, want ook
deze stof zakt op den duur, evenals
de kalk, naar den ondergrond. Het
onvoorwaardelijk weglaten van kali
en kalk kan dus op kleigronden een
fout zijn, een fout welke zich ieder
jaar sterker wreekt door onvoldoen
de oogsten. Een volledige bemesting
kan ook daar noodig zijn; dit dient de
kunstmestgebruiker te onderzoeken.
(Wordt vervolgd).
Koloniën
BLINDE EXAMINANDL
Uit Bandoeng schrijft men aan de
„Java-Bode";
Na een betrekkelijk korte voorberei
ding, daar eerst in Februari j.l. daar
toe werd besloten, hebben twee kwee-
kelingen jan het blinden-instituut: Ca
rolina Pijloo en Adolf Hilling, dezer
dagen, de eerste met goed, de tweede
met ruim voldoende, het kleinambte-
naarsexamen afgelegd.
Het schriftelijk werk, opstel, dictée
en ander taalwerk werd door de kin
deren gemaakt op de schrijfmachine
(typewriter), het schriftelijk reken
werk in brailleschrift en toen aan de
examinatoren gedicteerd, terwijl liet
mondeling-gedeelte geheel werd afge
nomen als aan de andere candidaten.
Wel hebben de kinderen geen prac-
tisch nut van het diploma, het doel is
alleen paedagogisch geweest. Geble
ken is echter, dat blinden evengoed als
zienden het examen met goed gevolg
kunnen afleggen. Bovendien beurt
het hen op en krijgen zij meer ver
trouwen in zich zelf.
FABRIEKJE VAN VALSCIIE BANK
BILJETTEN.
De „Preangerbode" geeft een uit
voerig relaas van een valsche bankbil
jetten-affaire op groote schaal te
Bandoeng, waarin verschillendo Eu
ropeanen betrokken zijn en welke de
politie al aardig bezig is te ontwar
ren.
Do patih vernam van een spion, dat
zekere Raden Prawiro in tiet bezit
■was van valsche bankbiljetten. De
gangen van dezen man werden na
gegaan; en toen hij van Garoet waar-1
komen.
Maar het blijft bij den „louis
d'or", herinnerde Seydelmann.
Natuurlijk. Mijn naam is baron
Von Thalheim.
Haastig verwijderde zich de acteur.
d;e zich naar zijn gevierde mede
speelster spoedde. Het was al vrij
laat en Charlotte was al op het punt,
zich in haar slaapkamer terug te
trekken. Toen echter Seydelmann
werd aangediend, kleedde zij zich
haastig aan en verzocht haar collega
binnen te komen.
Wat voert u nog zoo laat hier
heen riep Charlotte den kunste
naar tegemoet, toen hij binnentrad.
Ik weet, zei Seydelmann,
dat go altijd bereid zijt, een goed
werk te verrichten, daarom zult ge
ook niet boos zijn, als ik u de gelegen
heid geef, dat nog heden te doen.
Ik zal niet alleen niet boos zijn.
maar ook dankbaar wezen, ant
woordde de N kunstenares met hare
groote beminnelijkheid, als ge
mijn zwakke krachten voor de vol
brenging van een goed werk noodig
hebt
Seydelmann vertelde, wat er in de
Conditorei Stehely voorgevallen was
en eindigde met te zeggen
Een louis d'or wil men voor één
lok van uw haar betalen en hoeveel
tranen kan men met dit goudstuk dro
gen, hoeveel ellende er mee verzach
ten Ik ken een gezin, dat door dit
geld uit een dringenden nood gered
kan worden.
Met een bevalligheid zonder gelij
ke i nam de kunstenares een schaar,
gaf die aan Sêydeliïuann en zei, ler-
wiil zij heur mooi lang haar los
maakte
heen hij was gegaan te Bandoeng te
rugkeerde, leidde een onderzoek tot
de vondst van 71 bankbiljetten van
f 25. De man gaf te kennen, het geld
van een Europeaan, zekeren R., tc
hebben ontvangen, die zulks echter
loochende Hoewel in het huis van
R. niets gevonden werd, is deze te Tji-
sondari, waarheen hij zich begeven
had, onder politietoezicht gesteld.
Op aanwijzingen van Prawiro, die
volhield hel geld van R. te hebben
ontvangen, werd nog een bedrag van
f 4700 bij zekeren inlander Achmal en
een van f 5000, beide aan valsche bank
biljetten,, in een tuin achter het, huis
van den assistent-wedana van Baloe
Djadjar gevonden. Beide laatstge
noemde bedragen zijn afkomstig van
Loen, bekend uit de onlangs ontdek
te valsche munlerszaak.
In verband met deze zaak is een
zekere M.. employé van een der han
delsbanken te Bandoeng in hechtenis
gesteld. In Item meent men een me
deplichtige te hebben gevonden van
deze laatste cn voorlaatste valsche!
bankbiljeltenbende. Men vond op
hem f 1000 valsch geld.
Nog een zestal Europeanen worden
verdacht van medeplichtigheid. En
kelen staan onder politietoezicht.
Dat er vermoedelijk, 't zij door Pra
wiro, hetzij door een zijner medeplich
tigen, reeds geld in omloop is ge
bracht, blijkt uit het'feit, dat in de
toko-klontong van een Chinees een
valsch bankbiljet is achterhaald dooi
de politie, afkomstig van een Euro-
peesche dame die tiet Ln de toko ter
wisseling had aangeboden.
Nader word medegedeeld, dat geen
Europeanen in deze zaak in hechtenis
«varen genomen. Wel zijn Europeanen
rerdaebt, ook eene Europeesche dame.
Leger en Vloot
VAARPLAN „ZEEHOND".
Vertrek van Bergen 4 Juli aan
komst te Aberdeen 10 Juli vertrek
van Aberdeen 14 Juli; aankomst te
Leith 20 .1 ulivertrek van Leith 24
Juli aankomst te New-Castle 30 Juli;
vertrek van New-Uastle 3 Augustus
aankomst te Sunderland 9 Augustus;
vertrok van Sunderland 13 Augustus;
aankomst te Nieuwediep 19 Augus
tus vertrek van Nieuwediep 2 Sep
tember.
VAARPLAN VAN Hr, Ms.
„DOLFIJN".
Vertrok van Lerwick 1 Juli aan
komst te Inverness 6 Julivertrek
van id. 11 Juli aankomst té Leith 17
Juli vertrok id. 22 Juliaankomst te
Sunderland 27 Juli; vertrek van id.
31 Juliaankomst te Nieuwediep 5
Augustusvertrek van id. 17 Augus
tus aankomst te Huil 22 Augustus,
vertrek van id. 27 Augustus aan
komst te Nieuwediep 2 September.
Financiëele Berichten
DELI SPOORWEG-MIJ.
In de te Amsterdam gehouden bui
tengewone algemeene vergadering
van aandeelhouders van do Dcli-
Spoórwcg-Mij. waren naar de voor
zitter, do heer J. I. Cremer, mede
deelde, 44 aandeolen, uitbrengende 44
stemmen, vertegenwoordigd. Machti
ging werd verleend tot aanvaarding
van een gewijzigde concessie voor don
aanleg en exploitatie van Asahan en
Padangtramwegen. Besloten werd
voorls het ma a tseltappel ijk kapitaal
met 2 millioen gulden uit te breiden.
In verband hiermede werd tevens de
voorgestelde wijziging der statuten
goedgekeurd.
Naar de voorzitter mededeelde, ligt
het niet in do bedoeling dit geheele
bedrag direct uit te geven, doch zoo
noodig niet het oog op te verkrijgen
concessie.
De vergadering verleende hare goed
keuring aan liet voorstel tot het aan
gaan eener obligalieleening ad
f G.000.000. Deze leening zal niet direct
uitgegeven worden, doch naar gelang
der Itehoefte.
Ten slotte werd machtiging verleend
tot afstand aan de Ned.-lnd. Regee
ring van de rechten en verplichtingen
teh aanzien der spoorweg- en haven-1
Knip de zegen-brengende lok er
zelf maar af.
Seydelmnnn deed tiet en ijlde er
mee naar Stehely.
Daar over handige hij Von Thalheim
de lok en ontving den louis d'or, dien
hij, wij weten dat reeds, den volgen
den dag aan de familie Zeidler tor
nand stelde.
Een jaar na doze gebeurtenis liet
was in November 18J6 bevonden
zich juffrouw Von Hagen en Seydel
mann in hunne respectieve kleedka
mers iii liet Berliner Hof-theater, toen
plotseling «1e deur van de kamer van
Charlotte von Hagen krachtig werd
ingetrapt en zij zich door twee arnien
voelde aangegrepen, die haar weg
droegen.
Help. help, oen krankzinnige 1
schreeuwde do ontstelde kunstenares.
Docli deze hulpkreet bleef zonder
effect en ging in de önge gangen der
coulissen verloren. In minder dan
een oogeublik zag zij zich neergezet
in den foyer, waarop Laar zwarte
ontvoerder «1» 'u bezetene terugijldc
en spoedig daarna terugkeerde mot
een even lawaamiukeiideii en tieren
den last in zijn armen Het was Sey
delmann, dien hij droeg en dien men
door het huis hooide brullen
Ben je razend of bezeten door
den duivel Wat inoet dat I
In den foyer aangekomen, plaatste
de zwarte drager Seydelmann tegen
over Charlotte op een stoel. Zij ke
ken elkaai verbluft en vragend aan,
terwijl de raadselachtige ontvoerder
zich nel zweel van liet voorhoofd
voegde met zijn vuil boezeroen. Toen
eij den man wat beter opnamen, za-
1 terreinen met toebehooren op het ei-
lurid Betawon.
Uit de ter vergadering gegeven
mondelinge toelichting bleek, aat de
Regeering er prijs op stelt de beschik
king over de bewuste emplacementen
te hebben, in verband met de plan
nen tot verbetering en het voor de
groote mailstoom rs toegankelijk ma
ken van de havon van lielawan. Een
drietal arbiters zal worden benoemd,
ten einde het bedrag vast te stellen
wat de Maatschappij daarvoor zal
ontvangen. De voorzitter sloot daarna
de vergadering met het uitspreken 1
van de hoop, dat de genomen beslui
ten tot den bloei van de Maatschap
pij zullen bijdragen.
Pers-Overzicht
EEN NIEUWE BAKKERSWET.
„Het Centrum" wijst er op. dat
thans reed6 van drie verschillende
kanten, naar verluidt, plannen wor
den gekoesterd tot indiening van een
gewijzigd outwerp-Bakkerswel
Drie ontwerpen voor één. Er man
keert nog maar aan, dat ook de vrij
zinnig-democraten met een ontwerp
komen. De bakkers eu de Kamer zou
den dan allicht voor een „embarras
de choix" komen te staanl
Intusschen blijkt uil deze mededee-
lingen, dat de drang naar een Bak
kerswet vrijwel algemeen is. In zoo
verre dus kan men van een heugelijk
verschijnsel spreken. De Christelijb-
historischen en Unie-liberalen schij
nen alsnog te willen horstellen, wat
zij door hun oppositie legen bet ont
werp der regeering deden mislukken,
iets wat natuurlijk van de heeren
Aaiberse en Passtoors niet behoeft te
worden gezegd. Had hel aan hen en
aan de groote meerderheid van Ka
tholieken en anti-revolutionnairen
gelegen, de Bakkerswet ware door de
Tweede Kamer aangenomen.
Des to meer moet men thans waar
deering gevoelen voor hun pogen om
met eenige wijziging tot oen resultaat
te komen. Kan men niet alle3 krijgen
wat men wenscht, dan moet men met
iets minder tevreden zijn, mits de
hoofdzaak maar gered wordt.
Het blad vertrouwt, dat de kans op
een gemeenschappelijke formuloering
niet geheel is uitgesloten.
In „Het Volk" schrijft de heer J.
II. Schaper in een artikel „Weer een
Bakkerswet?" o.a. het volgende: l
Komen Christelijke Kamerleden roet
een nieuw ontwerp-Bakkerswet, dan
is er groote kans. dat zij die groepen
willen bevredigen, welke den kleinen
patroon de vrijheid van nachtarbeid
willen laten. Vooral van Katholieke
zijde zal een dergelijk voorstel te
wachten zijn. Van die zijde toch is in
het debat herhaaldelijk op den voor
grond gebracht de liefde voor en de
waarde van het kleinbedrijf. Daar
door is zelfs wel eens kwaad gedaan
aan de stemming ten aanzien van het
ontwerp-Bakkerswet. We! is door mr.
Aaiberse het arbeidsverbod voor den
patroon warm verdedigd. Maar moet
hij kiezen tusschen een van twee:
het meer ruimte laten aan de groot
industrie dan wel aan hel kleinbe
drijf, dan zal hij allicht het oog ves
tigen op het laatste.
Daartegen zou van onze zijde met
klem moeten worden opgekomen. Ze
ker is er iets voor te zeggen om, zoo
lang geen andere Bakkerswet is tot
stand te brengen, het patroonsverbod
voorloopïg achterwege te laten, opdat
de ervaring als in Noorwegen en
Tessino dat verbod over eenige ja
ren zal brengen. Maar om allen nacht
arbeid aan de gezellen te verbieden
en de (kleine) werkgevers maar te
laten bakken, daardoor zou op enor
me wijze liet dwergliedrijf worden be
vorderd. Wil men voorioopig dezen
kant uit, dan zal men tegenover de
vrijheid van den patroon de vrijheid
moeten stellen van het grootbedrijf
om onder gunstige voorwaarden ook
nachtarbeid toe te staan. In liet ont-
werp-Arbeidawet dor «oci.ial<témocra
ten zit dit beginsel ook. Dit ontwerp
bedoölde natuurlijk niet te zijn een
gei. zij. dat zij den lampenist Zeidler j
voor zich hadden.
Wat moet dat beteekeneh
riepen nu beiden als uit één mond.
In plaats van te antwoorden, ging
Zeidler naar do zaal. opende een
vleugel van de middcldeur en toonde
hen de rood en geel kronkelende
vlammen, die behalve de coulissen,
leeds het orkest en do voorste zit
plaatsen hadden aangetast. Nu
drongen ook brandlucht, een benau
wende walm en rook den foyer bin
nen, en deze ongeluksboden spraken
luid genoeg voor zich Wee denge
nen, die niet gered zijn
Toen die drie elkander de liand
reikten, zullen zij wol gedacht hebben
aan den louis d'or, den prijs voor
éé.i haarlok.
Meer dan een halve eeuw was
sinds verloopen. Seydelmann en
Zeidler waren reeds lang dood. maar
Charlotte von Hagen loofde nog. Zij
woonde in haa» geboortestad Mün-
chen en nam nog f-Tocds met belang
stelling kennis van alles wat op het
theaterloven Ix-trekklivg had. Eens
oo oen dag toonde men haar een zoor
bijzondere advertentie, geknipt uit
oen Münchener blad, die luidde
Voor verzamelaars van zeld
zaamheden 1 Billijk te koop: Een
rijzweep van Lola Montcz, een
ganzenpen, waarmee Birch Pfeif
fer haar roman „Grille" heeft
geschreven, een haarlok van
Charlotte vón Hagen van het
jaar 1S35. Te bevragen bij ue ad
ministratie van flit Blad.
speciale bakkerswet; bel is ontworpen
in de onderstelling dat do Bakkerswet
zou worden aangenomen. Het heeft
alleen, voor wat de gezellen betreft,
ook de materie van deu bakkersarbek!
willen omvatten. Komt er niet eerdeor
een speciale bakkerswet, dan zou men
met dit ontwerp ver kunnen komen.
Maar komt men met een noodhulp-
bakkersontwerp, dan is het stelsel, in
ons groote ontwerp uitgewerkt, eerst
recht liet aangewezene.
„Het Huisgezin" vraagt:
of voor oen breede behandeling van
deri bakkers-nacht- en Zondagsarbeid
ook maar iemand den noodigen tijd
than3 lieschikbaar acht.
Voor een simpele wijziging op één
punt hud men den tijd gemakkelijk
Kunnen vinden.
Maar voor een nieuwe Bakkerswet-
editie in optima forma is de tijd er
niet.
Daarom kan al het praten en aan
dringen om dit in het oog te houden
en dat niet te vergeten, niets anders
beteekenen dan dat men liefct dc Bak
kerswet in de kist wil houden, waar
in men ze begraven heeft.
En indien men zulks niet bedoelt,
dan zal toch het resultaat geen ander
zijn.
GEEN VERBOND.
Ilct vrij-Iiberale orgaan „De Fak
kel schrijft het volgende:
In een te Arnhem gehouden verga
dering werd, na een rede van den
oud-minister Rink, door een der aan
wezigen aangedrongen op samomver.
king bij do a s. Kamerverkiezingen
va nde vrijzinnige partijen mei ri< so
ciaal-democraten De inleider wees er
op, dat tiet on'noodig was daarover te
discussièeren, omdat zonder twijfel
de sociaal-democraten die samenwer»
king zoudon weigeren.
„Het Volk" bevestigde deze mee
ning reeds. Ook intusschen, als de
nood der tijden de sociaal-democraten
wat buigzamer maakte en medewer
king hunnerzijds te verwachten was,
zouden wij ons tegen zulk eeu mon
sterverbond toch met kracht blijven
verzetten. Het óénige wat vrijzinni
gen en sociaal-democraten gemeen
hebben is, dat beiden in den regel
hunne aanhangers niet allermeest
vinden onder wat wij maar de Ker
kelijke orthodoxie zullen noemen.
Overigens ziju zij in haast ieder op
zicht tegenvoeters, allermeest juïsl
ten aanzien van de beide factoren,
die het meest het politieke standpunt
bepalen: de levensopvatting en de
economische inzichten. Do gebeurte
nissen van de laatste woken in de
Kamer, de stemming bij de Bakkers
wet, de discussies over Raden- en
Ziektewet, hebben nog weer eens be
wezen hoe dicht de sociaal-democra
tie bij de reactionnaire en staats
socialistische partijen van rechts
staat en hoe ver verwijderd van de
werkelijke liberale partijen.
Afgescheiden intusschen van do,
voor óns overigens alles beslissende,
beginselv^aag, gelooven wij, dat ook
om practische redenen, uit simpele
overwegingen van stembussuccessen
een samengaan van de liberalen met
de sociaal-democraten altijd tot scha
de van do eersten nfloopt en bijna
nooit, tenzij onder zeer abnormale
omstandigheden, meer zetels aan de
verbonden partijen doet ten deel val
len dan die partijen anders, ieder af
zonderlijk strijdende, te zamen zou»
den verworven hebben.
Natuurlijk zijn deze opmerkingen
slechts van toepassing op een samen
gaan bij do eerste stemming. Wat bij
de herstemmingen moet gebeuren
bangt uf van allerlei omstandighe
den, die met principieele inzichten
niets, met practische politiek zeer
weinig te maken hebben. Bij ons ge
brekkig districten-meerderheidskies-
stelsel is onderlinge steuu bij de her
stemmingen meestal slechts een zaak
van steuimenruil, onver;nijd.lijk vooi
niet geeoaliseerde partijen, d:e niét
allo zetels aan derden willen doet
toevallen.
Charlotte von Hagen gaf last naai
deu eigenaar dezer zeldzaamhe id
onderzo-k te doen en vernam toen,
dit deze- een aan lager wal geruukU
baron, Von Thallwdm gelieeten, was.
Von Thalheim zeide de oude
tooneelspeelster, dat is dezelfde
baron, die indertijd voor een lok van
mija haar een louis d'or gaf. Als het
liem zoo slecht gaat, wil ik hem mijn
lok weer afkoopen.
En zoo geleurde liet ook, Zij zond
den ouden baron dezelfde som, die hij
55 jaren geleden er voor betaalde, en
mocht het l>ewustzijn hebben, met
deze haarlok tweemaal nood en el
lende verminderd en tranen gedroogd
te hebben.
Toen zij een jaar daarop, den 23en
April 1S91. stierf, vond men in hare
nalatenschap de haarlok, met een
lichtblauw zijden bandje er om, lig
gen in liet ...Mig. Theater-I.exikon".
van Blum. Herlossohn en Margpraf,
b;j dezelfde bladzijde, waarop men
haar biografie aantrof.
Hoeveel zal er in haar «red ach ten
zijn voorbijgegaan, toen zij na 55
jaren deze herinnering aan de zon
nige dagen van haar schitterende
jeugd, van haar geluk en haren roem
ter hand nam en hier eon plaats gafT
