den tol professor aan de Theologische
School te Kampen dr. G. J. C. Aal-
ders to Ermeloo en dr. J. C. de Moor
te 's-Gravenhage.
IN 440 TALEN.
Thans is de vertaling van den bij
bel in de taal der Zigeuners gereed
gekomen De uitgave geschiedt van
wege het Evangelische Bijbelgenoot
schap. Het is de 440ste taal, waarin
de bijbel is verschenen.
Sport en Wedstrijden
D< Olympischs Spelen.
PERSONEEL SABEL.
De laatste Hollandscbe deelnemer
aan den pers&r.eelen sabel wed strijd,
kapitein 11. de Jong. trok zich terug.
ROEIEN.
DE R. en Z. V. „HET SPAARNE".
In een rondschrijven deelt het be
stuur der roei- en zeilverceniging me
de. dat een vergrooting van het schui-
tcnhuis noodzakelijk is. Na dc stich
ting van het nieuwe clubgebouw heeft
zich de roei- en zeïlsport hier zoo ont
wikkeld, dat gaandeweg een tekort
aan ligplaats en berging der booten
U ontstaan.
De* Gemeenteraad besloot nu on
langs op verzoek der vereeniging,
haar ecu strook terrein en water ten
zuiden van het beslaande schuiten-
huis te verhuren. Als nu de voorge
nomen uitbreiding tot stand komt,
zullen er een twintigtal wherries
im-er geborgen kunnen worden.
Het bestuur doet een beroep op
lien die belang stellen in de roeisport,
voor het mede-helpen volleekenen
van net bcnoodigdc bedrag van ƒ3000,
rentende 21/2 en verdeeld in dertig
obligation.
ZWEMMEN.
VAN DEN OMY AL NAAR
HET KALFJE.
Met gangmaking van J. Coi liever,
Struijs en De Brüne, die elkaar afwis
selden, zwom F. \V. Meuring Woens
dagavond van den Omval naar „net
Kalfje" in 51 min. 7 sec. Hij kwam in J
zoo goede conditie aan, dat hij zich
in staat voelde door te zwemmen en
nog 20 min. met stevigen slag voort
ging. (Tel.)
LUCHTVAART.
OLIVèRES DOODGEVALLEN.
De vlieger Ölivères. die in den afge-
ioopen winter met zooveol succes te
Nizza vioog. is Dinsuag te Bourg-eu-
liieese van 150 nieter nuug gëvanen en
dood van onder z n toestel gehaald.
CRICKET.
ZUID-AFLuiva—AüSTRALIë.
De 2e innings der Zuid-Afrikanen
sloot voor 173.
De Australiërs maakten hierop de
nooaige 48 runs zonder verlies, zooda;
ze met 10 wickets wennen.
WIELRENNEN.
DE TOUR DE FRANCE.
De 9e etappe van de tour de France
weia gewonnen acor Defr&ye, 2e was
C.nr.stophe, 3e Buysse, 4e Coomans,
5e Garr.gcu. 0e Louis Heüsghem, 7e
S-naiou, ^e Devroye.
In de a.gemeene classificatie is
thans Delraye no. 1 met 37 punten en
Cnnstophe no. 2 met 57 punten.
(Tel.)
uemengd uieuws
DE WARMTE.
In Schotiu„u is not meest zonnig
de temperatuur ligt er nog hoog. Ook
iu Engeland lieeft de zonnoschijn de
overhand, en komen zeer hoog© tem-1
peraturen voor.
In de Scandinavische landen is het
weer snel achteruit gegaan momen-
teel heeft het weer er een onvveers-
acl.'tig Karakter en wordt de zonne
schijn "f geweerd óf getemperd.
In Denemarken, Relgië en 't groot
ste gedeelte vnn Duitschland heeft de
zonneschijn de overhand. Het is er
worm en drukkend, en plaatselijk be
staat een neiging tot onweer.
In Frankrijk is het zeer onweers-
aclitie; in het gunstigst geval komt
er getemperde zonneschijn voor. Het
is er warm en drukkend, en afkoe
ling is niet te wachten.
Uit. Zwitserland en Ooslenrijk-Hon-
garije komen weliswaar berichten
van zonneschijn, maar overal valt
een cnvvoersvorniing te constateeren.
D-1 temperaturen liggen er meest zeer
h0"2.
(„Hbld.").
Terwijl het Engelsche Lagerhuis
Dinsdag aan het beraadslagen was
over eon wetsontwerp kwam Sir Al
fred Mend in een wit pak binnen.
„Tot de orde riep men hem spot
tend toe.
In de werkplaatsen vati den Zuid
oosterspoorweg te Londen bracht de
warmte een automatisch alarmtoestel
voor brand aan den gang, Op hel
heilspellende gefluit kwamen alle
werklieden toegeloopen.
De industrieele raad in Winchester
House heeft, op voorstel van denvxor-
zitler, in hemdsmouwen vergaderd.
De Manchester Guardiu heeft tem
pera Luur-metingen laten verrichte;
onder verschillende hoeden. De echte
Panama won liet met 78 galden. On
der andere strooien hoeden was het
80—82 graden, onder een witten vilten
hoed 8ö, onder een hoogcu hoed 89,
onder een pothoed 92, onder een la-
kensche pet 94, onder den helm van
een politie agent 97 en onder een auto
mobiel-pet 98 graden Fahrenheit.
ZICHZELF GEOPEREERD.
Jules Regnault, een Fransch mari
ne dokier, heeft onlangs bij zichzelf
een breukoperatie verricht Hij paste
plaatselijke gevoelloosmaking toe
door middel van cocaine met toevoe
ging van adrenaline en een vooraf
gaande inspuiting van mirline. Twee
heelmeesters waren bij de hand, om
hem zoo noodig te helpen, maar dit
behoefde niet.
Regnault schrijft nu aan de Temps,
dat hij de operatie bij zichzelf heeft
verricht om aan te loonen: le. dat de
plaatselijke gevoelloosmaking bij tal
van groote operaties de algemeone
narkos.* kan vervangen, daar hij
zichzelf zonder pijn heeft kunnen
opereeren; 2e. dat een chirurg op een
afgezonderde plaats met behulp van
die gevoelloosmaking in geval van
nood zichzelf zonder pijn kan ope-
reeren Voor de dokters aan boord
van schepen of in de tropen is dit
laatste punt van groot belang.
STAKING IN DE
KATOENNIJVERHEID.
Uit New-York werd gemeld, dat ve
le duizende arbeiders in de katoen
spinnerijen en fabrieken te New-Bed
ford in Masschuselts het werk hebben
gestaakt. Deze staking is het gevolg
van het verzet der wevers tegen een
voorgenomen boetestelsel.
Andere vakvereenigingen in de tex
tielnijverheid hebben vergaderingen
uitgeschreven om de vraag te behan
delen, of zij zich met de stakers soli
dair zullen verklaren.
DE BUILENPEST IN PORTOR1CO.
Uit New-Vork wordt gemeld, dat de
commissie, die tot onderzoek van de
builenpest naar Portonco was gezon
den terug is gekeerd. De commissie
vreest, dat de ziekte zicii uitbieiden en
epidemisch worden zat en dat voor
den winter met te verwacnlen is, dat
zij zal wijken. Ook vreest men, dat
New-York bedreigd wordt. Uit Trini-
tad, La Guayra en Havana worden
nieuwe gevallen gemeld. Alle West-
Indische schepen worden afdoende
ontsmet.
DE POKKEN.
In Praag heerschen sinds begin
Juni de pokken. Wet zijn er niet veel
gevallen n.l. slechts 17 maar
den Inden alleen werden drie nieuwe
geconstateerd.
EEN ONVERWACHT LEGAAT.
William Busby, een der leden van
het orkest van een rebend looneclge-
zelschap kwam een dezer dagen te
Melbourne aan, waar hij de onver
wachte tijding ontving, dat hem een
legaat van 81.000 gulden was nagela
ten.
Twee jaar geleden had Busby een
ki id het leven gered, dat van de Chel
sea Bridge in de Theems was geval
len De vader van het kind had hem
toen 120 gulden ter hand gesteld,
met de bijvoeging: „Later zult gij nog
wel meer van mij hooren."
De dankbare vader heeft tvoord ge
houden Vandaar net onverwachte
legaat voor den muzikant, die dit be
drag zeer goed zal kunnen gebruiken, j
HONGERSTAKING.
De politieke gedetineerden in de ge
vangenis te Pskof in Rusland, zijn
sind3 het begin van deze maand over
gegaan tot een hongerstaking. Er zijn
in de-e gevangenis 800 gedetineerden,
o. w. 200 veroordeelden wegens poli
tieke misdrijven.
WOLKBREUKEN IN AMERIKA.
In telegrammen is reeds een en an-
derd geseind over verwoestingen, die
in de Vereenigde Staten eu Mexico
door wolkbreuken aangericht werden.
Nader wordt omtrent de ramp in
den Mexicaanschen staat Guanajuato
medegedeeld, dat een grcot deel van
het slaatsgebied werd overstroomd on
verschillende steden geheel verwoest
werden.
Het verlies aan menschenlevens
werd daar op 1000 geschat, terwijl de
materieole schade op 50 millïoen gul
den wordt geraamd.
Alles werd door het water medege-
sleept, zoodat de overlevenden aan
honger en ellende ten prooi zijn.
Na de ramp begonnen nog schurken
zich zich tot benden vereenigd hadden
üe winkets en nuizen ie plunderen.
Er werden troepen naai ae noodlij
dende uistriciea gezonden met ieveus-
midaelen en andere benoudigdueden.
in de Vereemgue staten was het
vooral Denver, m den siuat Colorado,
dat van ue wolkbreuken had <e lijnen.
Over eeu oppervlak van 4 vierkante
liiigelscne mijlen, waar binnen de
heoiüstraten ziju gelegen, werd uio
staa ouder water gezet. Op enkele
plaatsen nad net water een diepte van
drie voet. Er viel echter gelukkig
slechts een cloode te betreuren.
l'e Alton in Illinois werd de bevol
king der voornaamste wijk verrast
door eeu plotseling opkomenden vloed,
die ter boogie van negen voet die wijk
binnendrong, tengevolge waarvan vier
menscben verdroidsen.
DE MOORD OP HERMANN
ROSENTHAL.
Nog slechts weinige bijzonderheden
worden bekend over den sensutionee-
len moord door poiitie-agenten in de
straten van New-York gepleegd op
den speelhuisnouder Hermann Rosen
thal, wiens verklaringen inzake een
onderzoek naar Nevv-Yorkscbe politie-
toestanden door de schuldigen terecht
gevreesd werden Het Central Nevvs-
ugenlschap geeft over den moord een
lezing, die eer.igszins afwijkt
Reuter-telegram.
„Onlangs - aldus het telegram van
de „Central News' diende de hou
der van een speelhuis, H. Rosenthal
genaamd, een aanklacht in tegen de
New-Yorksche politie, daar hij voort
durend door poiitie-agenten lastig ge
vallen werd en tevens verklaarde hij,
dat een luitenant der politie stille ven
noot was in zijn zaak.
Begrijpelijkerwijze verwekte deze
beschuldiging groot opzien en Maan
dag begon nu'. Waldo, hoofdcommis
saris van politie te New-York, een on
derzoek haar waarheid der beschuldi
gingen door Rosenthal geuit.
Dinsdagmorgen vroeg werd Rosen
thai op straat vermoord gevonden.
Zijn gangen waren blijkbaar bewaakt
en toen hij uit het Metropols-hotel
kwam, sprongen op hem zes mannen
toe, die gelijktijdig op den ongelukki
ge schoten lustten, zoodat Rosenthal
op de plaats zelf dood neerstortte. On
middellijk nadat zij de schoten gelost
hadden, spoedden de zes moordenaars
zich naar een automobiel, die m dc
nabijheid stond, sprongen in het rij
tuig en verdwenen met de snelheid van
een orkaan.1"
De naam van den persoon, die in
verband met do Rosenthal-zaak te
New-York gearresteerd werd, is Louis
Libbey. Men neemt aan, dat liij de
chauffeur was, die de automobiel,
waarin de moordenaars ontsnapten,
bestuurde. Niemand betwijfelt of de
New-Yorksche politie bij den moord
betrokken is. Ook schijnt Rosenthal
voor een poging tot wraakneming be
vreesd te zijn geweest, daar hij zich
voortdurend door twee dedectiyes liet
bewaken.
De moord had des morgens om twee
uur plaats. Rosenthal, die laat thuis
gekomen was. had juist zijn souper
genuttigd, toen een persoon op hem 1
toetrad, die tot hem zeide „Er is
buiten iemand, die u zou willm spie
ken." Op geen gevaar bedacht voldeed
Rosenthal aan deze uitnoodiging en
ging aldus den dood tegemoet.
EEN RUMOERIGE BEGRAFENIS.
Te Breslau hebben zien bij de ter
aardebestelling van den bankier Knap
pe, die zelfmoord gepleegd nad, zeer
schandelijke tconeeien aigespeeid.
Verscheidene honderden personen
hadden zich op het uur, waarop Ue
hegrnlenis plaats zou hebben, om liet
sterfhuis verzameld. Op net oogeubhk
waarop de stoet verscneeu, klonken er
van alle zijdei» kreten en ver wensen iu-
gen. Het waren de slachtoffers van l
faillissement van genoemden bankier,1
die op deze wijze uiting gaven aan
hun gevoel van verontwaardiging.
Vergezeld van de steeds fluitende
I en scnreeuweiide menigte, begaf uc
lijkstoet zich op weg naar hei station,
totdat eindelijk de politie lusscnenbei-
de kwam en ue menigte wist uiteen te
drijven, zoo meldt de TeL
ONTWIKKELING IN FRANKRIJK.
Het legernestuur beeft eeu rapport
gepubliceerd betreffende het gehouden
onderzoek naar de geestelijk© ontwik
keling van de rccruten van de licntmg
1910, ter sterkte van 301.407 man, cl. i.
15.733 minder dan de vorige lichting.
Vun hen konden 8412 lezen noch
scnrijveii, 3712 konden alleen lezen.
De verhouding van het aantal anul-
phubeten is stationair gebleven, liet
departement du Nord leverde het
grootste aantal.
DE SCIiEEPVAARTTOLLEN IN
DU1TSCHLAND.
Do vereeniging van Hamburgsch©
reeuers maakt in haar jaarverslag
over 1911—1912 de volgende opmer
kingen over de wet op de riviertollen.
Eerst wordt erkend, dat de verande
ringen in den regel verbeteringen zijn
en ten deel© zelfs van eenig© beteeke-
nis. Desniettemin, zoo gaat het stuk
verder, kunnen wij niet de vrees van
I ons afzetten, dat de invoering van
deze wet de belangen van de bintien-
I scheepvaart niet ten goede zal komen,
1 te meer omdat met een aantal wen-
schen, door alle belanghebbenden ten
opzichte vun het wetsontwerp geuit,
tenslotte geen rekening gehouden <s.
Zoo zullen b.v. de bevoegdheden van
de in de wet genoemde Strombeirute
slechts zeer gering zijn. Na de erva
ringen, die bij de beslissing over bo-
langrijke kwesties de Strombeirate
in Pruisen opgedaan hebben, moet
men vreezen,*dat de invloed van de
renders op de wijze, waarop de wet
zal. worden toegepast, steeds gering
zal blijven. Dat zou men te meer moe
ten betreuren, daar bij de motivee
ring van deze wet steeds er op gewe
zen is, dat men het verkeer en het
scheepvaartbedrijf belangrijk© voor
deden bezorgen wilde.
DE DENEN IN DE ANTILLEN.
Tengevolge eener stemming van de
Kamer, is écn nationale maatschappij
gevormd met een kapitaal van 20 mil-
lioen kronen, welke ten doel heeft, de
haven van Sini-Thomas op de Deen-
sche Antillen te verbeteren en uit te
breiden.
Hierdoor zal genoemde haven zeer
belangrijk worden, zoodra het Pana
ma-kanaal voor de scheepvaart zal
worden geopend. Smt-Thomas ligt nL
op den natuurlijken weg van New-
York—Panama en Colon—Europa.
Het is bekend, dat de Denen sedert
ettelijke jaren het denkbeeld hebben
laten varen om het hun toebehoorend
deel der Antillen te verkoopeu, daar
eeu ware nationale beweging was ont
staan tegen liet ontwerp van afstand
aan Duitschland.
spreidt, maar bij een werkelijke over-
rijiimg zul de positie van liet slacht
offer allicht anders zijn. Trouwens,
indien liet toestel de kansen op »cn
overrijding wnlke dikwijls den dood
ton gevolge heeft ook maar ver
mindert, heeft de Pioteclc.r" ontogen-
zegel ijk zijn nut. Dat zal nu in de
practijk moeten blijken. De directie
vnn de Gemeente-tram heeft er inmid
dels in toegestemd, dut dc motorwa
gen No. 179 van Jijn 5, met het toestel
voorloopig zal rijden. Dan zul tevens
kunnen blijken of de beugel, welke
het toestel bij de minste botsing on
middellijk doet werken en welke 20
c.M. voor den koppel uitsteekt, ook be
lemmerd op het geregelde verkeer zou
kunnen werken.
Kechtszaken
DE ZAAK-EWOLDT
Het „Weekblad van hei Recht bc-
vat «en artikel van dr. T. S. Steen-
huis, privaat-doceut voor gerechtelij
ke geneeskunde aan de un.versiteit te
Groningen, over het gerechtelijk ge-
neesundig onderzoek iu do zuak-
Ewoldt.
j Uitvoerig gaat de schrijver de rap-
DE SCHAT OP KOKOS-EILAND.
Uit Londen wordt gemeld, dat twee
dames to Plymouth een stoomschip
j laten uitrusten om een kolossalen
schat, die op Kokoseiland in den Stil
len Oceaan moet begraven zijn, te
gaan halen. Het eiland ligt, zoo luidt
do ©enigszins onduidelijke aanwij
zing. ongeveer 500 zeemijlen ten Zuid-
Westen van Panama en is reeds het
doel geweest van verscheidene derge
lijk© expedities, tot dusverre met wei
nig succes. Volgens de schat-legende
heeft de zceroover Bonito, die jaren
lang de West-Indische eilanden
brandschatte en plunderde, in Mexico
12 millioen dollar geroofd en is daar
mede naar Kokoseiland gegaan, waar
hij deze schat heeft begraven. Bij de
ze gelegenheid moeten de zeeroovers
onderling ruzie gekregen en elkaar
doodgeslagen hebben.
Veertien jaar later werd de Spaan-
sche gouverneur uit Peru verjaagd en
vluchtte met 20 millioen dollar op het
te Cullao liggende Engelsche schip
„Cel&ry Deer De Engelsche kapitein
en de bemanning vermoordden den
Spanjaard cii begroeven den schat
ook op Kokoseiland. Een Spaansch
oorlogsschip nam later den kapitein
en de bemanning gevangen en schoot
do moordenaars dood, omdat zij niet
wilden zeggen, waar de schat begra
ven was. Later moet een gedeelte van
het geld op het eiland door schatgra
vers gevonden zijn. Een Duitschcr,
die l(j jaren lang op het eiland het
leven van een Robinson Crusoé had
geleid, heeft bijna het geheele eiland
omgegraven zonder iels ie vinden. De
moed der beide Engelsche dames
verdient daarom des te meer bewon
dering.
EEN' VEILIGHEIDSTOESTEL.
In de remise der Gemeentetram te
Amsterdam had een proefneming
plaats met het nieuwe 'veiügheidstoe-
stel, dat in den handel wordt gebracht
door de N'aamlocze Vennootschap
„Protector". Zoowel de directeur der
maatschappij als een zijner bedienden
sprongen eenige maler, voor den nol
een gang van 15 K.M. rijdende mot nr-
vvagen. waarvoor het veiligheidstoe
stel was aangebracht.
Telkens slaagden de proefnemingen
uitstekend, waarbij nochtans niet voor
bij mag gezien worden, dat de pseu-
do-slachtoffers van overrijding voor
bereid waren op ietgeen te gebeuren
stond en zich, op het oogenblik dat zij
door de vung3charen van het toestel
werden gegrepen, tegelijk aan den wa
gen vastklemden. Nu kwamen zij er
zelfs zonder kwetsuren af, rustten
zelfs niet op het var gnet dat zich ter
weerszijden van den scharen uit-
porten der als deskundigen door de
rechtbank gehoorde geneesheeren na
on hij oefent daarop critiek uit, welke
critiok hij aldus besluit:
Als karakteristiek voor verdrinken
hebben wij:
1. llet emphysema aquosum en do
aanwezigheid van veel schuimend
vocht in de luchtwegen.
2. Do aanwezigheid van specifieke,
corpus culaire elementen van do ver
drinkingsvloeistof, het plankton, in de
longblaasjes.
3. De verdunning van het bloed.
4. De aanwezigheid van verdrin
kingsvloeistof in den dunnen darm.
Bij het onderzoek van het lijk zal
de gerechtelijke obducent dus aan de
genoemde punten zijn aandacht moe
ten wijden.
Hij zal moeten kunnen differentiee-
reu tussehen gewoon long-oedeem en
-emphyseem en oedema aquosum en
emphysema aquosum. Hij zal dus de
pathologische anatomie behoorlijk
moeten kennen, niet alleen theore
tisch. maar ook, en vooral, practi&ch.
Hij zal moeten weten om te gaan
met toestellen waarmee men het vries
punt van vloeistoffen bepaalt, hij moet
do methoden van bloedonderzoek kun
nen toepassen, hij moet in staat zijn
do longen microscopisch te onderzoe
ken, den inhoud van maag en darm
microscopisch na te gaan.
Hij moet tot dit alles de bekwaam
heid, ervaring bezitten, 6n hij moet
do gelegenheid hebben om het onder
zoek aldus naar eisch te kunnen ver-
j richten; hij moet kunnen besch.k-
•ken over localiteït, instrumentarium,
hulppersoneel.
Nu is het niet noodig, bij ieder on
derzoek van een drenkeling al de ge
noemde methoden van onderzoek toe
te passen; veelal geven enkele er van
reeds voldoende zekerheid. Er zijn
echter gevallen, en vooraf is het
moeilijk te beslissen welke daartoe
behouren, waarin het niet gelukt mei
een beperkt onderzoek tot een onbe
twistbare conclusie te komen: dan is
men verplicht alle middelen te gebrui
ken die licht kunnen geven; eerst
daarna is men gerechtigd tot gevolg
trekkingen, die in rechten waarde
kunnen hebben.
Een vertegenw oordiger van deze ru
briek was nu blijkbaar liet geval-
Ewoldt.
Aan welke van de eischen, dio ik
hierboven stelde, was nu in dezen vol
daan :uan vrijwel geen enkele.
Het is een fout geweest van de des
kundigen Peters en Ukema, dat zij de
zelfkennis misten, dat zij, in hun om
standigheden, geen goed sectie-onder
zoek konden verrichten; een fout, dat
zij do eventueele moeilijkheden niet
voorzagen en erger fout was liet,
dat zij do onvolledigheid e.i onbe
trouwbaarheid van hun onderzoek
niet inzagen, bij het bewerken van de
conclusies.
Hadden zij beseft, dat hun onder
zoek niet met de vereischte hulpmid
delen was geschied, dan hadden zij
zich van hun positieve gevolgtrekkin
gen onthouden.
Hetzelfde geldt voor de deskundige
k decharge Schoo. Ook voor hem was
het .mogelijk zich op goede gronden
heslist uit te laten.
Ook voor hem -was niet meer be
schikbaar dan het rapport vun liet
onvolledig onderzoek.
Prof. Spronck heeft dezen stand van
zaken juist beoordeeld en gemeend,
dat aan de hand van het deskundigen
rapport geen beslissing kon worden
genomen met welk advies de
rechtbank accoord ging.
Men moet evenwel niet uit ket oog
verliezen, dat de geneeskundigen Pe
ters en IJkema slechts den plicht, hun
door de wet opgelegd, vervulden,
toen zij het sectie-onderzcek verrich
ten, en zich naar de mate van hun
kennis van hun taak kweten. Het ge-
rcchtelijk-geneeskundig onderzoek
vereischt echter zooveel speciale ken
nis en ervaring, dat met den besten
wil een plattalands-medicus niet in
staat is, een lijkschouwing als de be
wuste naar eisch te verrichten.
De volle verantwoordelijkheid voor
den onbevredigenden loop van zaken
komt daarom ten laste van den rech
ter, die aan hen het onderzoek op
droeg; hij heeft, voor hij aan iemand
oen onderzoek gelast, zich al te vra
gen of diens competentie als deskun
dige wel vaststaat; aan de rechters in
het, to zorgen, dat fouten, zooals in
het proces-Ewoldt zijn gemaakt, zich
in de toekomst met herhalen.
POSTKANTOOR TE HAARLEM.
Lijst van de aan dit kantoor ter post
bezorgde brieven en brief kaarten, wel
ke wegens onbekendheid vuil dc ge
adresseerden niet zijn kunnen worden
uitgereikt,
le Helft der maand Juli 1912.
A. Hoogevaart, Abcoude I. Baffruf?
Amsterdam C. v. <1. Veen, id. F. A.
v. Kempen id. v. Rossum, id. De
Graag, id. Mevr. Galbergen, Bloe-
mendaal M. Jansen, 's-Gravcnliage
Mij. Fortunas, id. M. P. Duysenbmg
id. v. Recbteren Limpurg, id. C.
Blokker Hemert, Haarlem Ch.
Hcintzen, id. C. Ue Groot, N. Schar-
woude Oversteeg, Rotterdam J v.
Beek, Sehreveldum, Capelle; Letter M,
Wch! C. Iior Daniei», ZeistM Hem
men. Haarlem C. Meyer, id. 2 zon
der adres.
Binnenland. Briefkaarten.
L. Huischer, Mevr. Vries. Scholten,
M. Kik, B. v. d. List, S. Memo, J. Vee-
nendaai, L. Steenmets v. Bladeren,
fallen te Amsterdam; A. v. Aarst,
j Adams, J Bechi, Mej. Wycrs, Bult
huis, allen 's-Gravenhage? mevr. Re-
nour?, N. Pruis, Mej. de Wilde, II.
M. Andree Willen, L. II. E. v. lleyle-
kamp, allen te Haarlem; I). v. d. Meu
len, Voorburg; O. Vecnenduul M.
Schoute Pekelharing 5 zonder adres
Buitenland.
Brieven
Frau L. Blankenstein, Düsseldorl
Brooham Bloomer, Ladysmith J. J.
Jansen, Port- Saied.
Briefkaarten
A. J. J. Sirksvoord, Brussel Ucele
M Ilalet, Brussel B. E. Gomperts,
Edinburgh Mme. Trapoff, Italië
F G. Bouverie Co., Paris Okbuizeri,
Zurich De Graaf, Duitschland Cla
ra Marcus.
Koloniën
PERSONALIA.
Het Bat. Hbld. vernam, dat de com
mandant der landmacht in Noderl.-
Indië, luitenant-generaal G. C. E. van
Daalen, in het najaar nen militairen
dienst met pensioen zal verlaten.
"Ook de Preangerbode ontving dit
bericht en meldt als lijd van aftre
den de maanden Augustus of Sep
tember.
DE NOOD OP CURAQAO.
De nood op de Curaqaosche eilan
den blijkt zich niet slechts tot Bonaire
te bepalen. Welke de toestand is,
blijkt o. a. uit mededeeliugen in de
thans ontvangen West-Indische bla
den.
Op initiatief van het Elia S. L. Ma-
duro-Liefdadigheidsfonds werd eene
collecte gehouden ter leniging van
den nood. De opbrengst was 1250.
De vraag was echter, wat men met
dit geld moest aanvangen.
De „Amigoe", hoewel den bestuurs
leden van het „Maduro-fonds" vol
doende tact toekennende om hun dit
geheel over te laten, meende eene op
merking niet onvermeld te mogen la
ten.
„Aan geld hebben de armen op Bo
naire en Aruba eigenlijk weinig. Zij
hebben gebrek aan voedsel en aan
goed drinkwater.
Zou er geen middel kunnen gevon
den worden, om geregeld goed drink
water naar de eilanden te zenden,
alsmede aardappelen, boonc-n, ver
sche groenten en vruchten, die alle
ons genoemd zijn als geneesmiddel
van de scheurbuik.
Het gouvernement stuurt dit ook
wel naar Bonaire, maar natuurlijk,
in geringere hoeveelheid, alleen toe
reikond voor de ergste zieken."
Nog zegt de „Amigoe"
,.A1 te veel wordt vergeten, dat die
stakkers wel pannen op hun dak,
maar geen eten op tafel, wel een
kraal om het huis, maar geen goiten
er in. wel een plantage hebhen, maar
die niets, zegge niets, oplevert Zulke
rnenschen sterven zonder bewijs van
onvermogen en zonder doktervan
honger
Slechts enkele zieken krijgen gelde-
lijko ondersteuning van het gouver
nement, en van particulieren kunnen
zij ook maar weinig verwachten.
Is het aantal zieken ontzettend
groot, het aantal der armoedlijders is
Dijna zoo groot als het auutal ïnwo-
llet gouvernement bedeelt alleen
zieken en kan niet aan allen werk
verschaffen.
Daarbij komt, dat veel rnenschen
hun laatste beestjes nog verliezen,
met alleen door hongersnood, maar
door geweld. De talloozo honden lij
den ook gebrek, en als zij eeu geit
kunne.i te pakken krijgen, om zo het
bloed uit te zuigen, dan laten ze het
niet. Nu zal die hondenplaag spoedig
gedaan zijn, want de nieuwe honden-
wet zal streng worden doorgevoeld.
Ook kunnen de rnenschen de bees-
ton niet bij zich houden, bij gebrek
aan eten zoodat de politie ze oppikt.
In de laatste acht dagen zijn er vier
ezels en eJf geiten geschut."
Letteren en Kunst
PRIJSVRAAG VOOR EEN AANPLAK
BILJET VOOR DE TENTOON
STELLING „DE VROUW
1813-1913".
Het bestuur vau de Tentoonstelling
„De Vrouw 1813—1913" verlangt een
aanplakbiljet, waarvoor zij een open-
bore prijsvraag uitschrijft onder dc
volgende voorvvaaiden
De mededinging is uitsluitend open-
gesteld voor Nederlandsche vrouwen.
Het biljet moet 120 bij 80 c.M. groot
zijn. marge medegerekend. Deze ma
ten kunnen zoowel in de hoogte als in
de breedte genomen worden Desnoods
kan een speling van 10 C.M. boven en
onder elk dezer maten worden toege
staan. Het zal lithografisch in twee
kleuren behalve de papierkleur, door
de eerste prijswinster moeten worden
uitgevoerd.
Het biljet moet den volgenden tekst
bevatten
Tentoonstelling „De Vrouw 1813—
1913" van 1 Mei tot 15 September 1913
op „Meerhuizen", Amsteldijk, Amster
dam.
I De ontwerpen voor dit biljet moeten
op ware grootte ii» twee kleuren, be-
.halve de pupicikleur, worden uitge-
voerd. Nadat de jury haar vnorloopige
uitspraak heeft gedaan zal de inzend-
i sier van het eveneens voorloopig voot
de uitvoering bestemde biljet, ver-
I plicht zijn een fragment van haar ont-
I werp, naar keuze van de jury, op steen
te brengen en te doen afdrukken, om
haar bekendheid mei de lithografi
sche technieken te bewijzen. Ieder on
derwerp moet voorzien zijn van ten
motto en een begeleidend verzegeld
schrijven dragende het zelfde motto en
bevattende naam cn adres van dc ver-
vaardigster. Op de buitenzijde van de
enveloppe moe tevens een correspon
dentieadres vermeld zijn. De omwer
pen moeten vóór den Isten October
a s franco worden toegezonden aan
het secretariaat Damrak 28—30, Am
sterdam.
De ingezonden ontwerpen, uitgezon
derd dat, t welk met den eersten prijs
bekroond en voor uitvoering aangewe
zen woiut, blijven eigetiu.'u .a i je
inzendsters.
Hel nesiuur beuuuui zien net icint
voor, aiie ontwerpen twee keer te tx-
poseeren den eersien keer. omniuuei-
lijk na het verschijnen van het jury
rapport, den tweeden keer cp de ten
toonstelling „De Vrouw l8io—i9h»
Als eerste prijs wordt uitg-ioofd 'le
som van 2öU, als tweede prijs liKJ.
Bovendien zal de prijswinster 100
ontvangen voor hel op steen brengen
van het biljet.
De jury behoudt zich het recht voor,
zoo geen der ingekomen ontwerpen
haar voor uitvoering geschikt voor
komt, den eersten prijs niet toe to
kennen. Het biljet moet acht weken
na ontvangst van de opdracht voor
den druk gereed zijn.
De jury zal bestaan uit de dames en
heeren mevr. Tliérese v an Duyl
Schwartze, inej. Nelly Bodenheim.
mej. Marg. Verwey. mevr Branders
Fockema. den heer Nvnoff. Jen "eer
Roland Holst en Dr. Mia Boissevaia
Het verslag van het voorloopig co
mité waarin het doel van de tentoon
stelling nader omschreven is is ie
Afkrijgen aan hei secretariaat. Dam
rak J$—30, Amsterdam, ahvaar tevens
meerdere exemplaren van deze voor
waarden verkrijgbaar zijn
EXAMENS TOONKUNST.
's-Gravenhage, 17 Juli. Examens
Ned. Toonkunstenaars-vereeniging.
Van de 5 Candida ten zijn geslaagd
voor Solozang de dames L. J. B An-
driessen. uit Haarlem en Cath Stam,
uit Wormerveer en vcor Koorgezang
J. W. Sluis, uit Leiden
VAN EEDEN OVER LIOBA.
Over de Lioba-voorstelling op Duin
en Kruid berg deelt Dr. F. van Eeden
in het weekblad „de Amsterdammer1*
(langs den weg van een brief aan een
der spelers dien deze dan macr publt-
ceeren), mede
„Vanwaar dan die afbreekerif in de
dagbladen zul je vragen. Daarvoor
moet je de psychologie kennen vau
wat de Nederlandsche dagb.au-kntiek
heet. Bij beu ontbreekt nog geheel het
respect voor miju dramatisch werk.
Mijn prestige ais dramuseürijver be
staat in Holland niet. De door Kloos
en zijn kliek in zwang gebrachte mee-
ning, als zou Lioba week en zoet ziju,
alleen redelijk in den aanhef, Mie leeft
onbewust nog onder hen voort Het nu
aan het licht gekomen feil, dat Lioba
een sterk dratua is, met dramatisch-
krachtige en tot aan t eind m kracht
winnende taal, geschikt oen groot pu
bliek van begin tot eind te boeien en
een diepen indruk teweeg te brengen,
dat feit is voor onze kritiek, die net
stuk vijftien jaren lang miskende en
negeerde, pijnlijk en verneedarend.
Daarom wordt het onder allerlei on
zinnig en volstrekt onreedeiijk gevit
weggemoffeld, daarom wordt een
schitterend succes beknabbeld en be
duimeld."
DR. CÜYPERS OVER BERLAGE.
De bouwmeester van het Rijksmu
seum, dr. P. J. H- Cuypers heeft aan
een redacteur van de „N. Rott. Ct."
van zijr. meeningen inzake Berlage
meegedeeld.
Op 't hooren van dezen naam, zegt
de rc-dacteur. verstrakte Cuyper's ge
zicht, en er kwam een wrevele tinte
ling in zijn oog.cn:
JJerlage?... Berlage is op één punt
ims: h.J wil nieuwe vormen vinden!
En dat gaat niet aan. Vormen z ïi n
er buiter ons en afhankelijk van ons
in t heelal: de cirkel, de rechthoek,
de parallel. En er zou alléén van nieu
we vormen sprake kunnen wezen, als
er ar.dere materialen in de wereW
kwamen, die nieuwe eischen stelden
en waaraan de bestaande vormer
niet meer voldeden. Doch zoolangdi
niet het geval is, is het begrip nieu
we vormer, onzin. Berlage heeft 't ga
probeerd in zijn Beurs, door op an
dere manier massa's op te stapelen
dan de innerlijke constructie aan
geeft
„Wat is architectuur? Architec
tuur is voor de maatschappij, wat het
kleed is voor de rnenschen. Maat
schappij als gezin, als kerkelijke een
held, als stad: in het woonhuis, de
kerk, het raadhuis, enz. De taak
van de architectuur is: beschutten;
met materialen, die voldoen aan dc
behoefte, in goede, ware en schoons
vormen
„Maar Berlage zoekt te veel naar
andere vormen dan de bestaande.
„De bouwkunst heeft tot taak om
de mer.schen door de bestaande mate
rialen te beschutten tegen de invloe
den va:, het weer. En wanneer er n
nieuwe bouwstof komt, bijvoorbeeld
het gewapend beton, dan moet die ook
logisch worden behandeld; dat is in
dit geval dus zuiver als gietwerk
Maar dit neemt niet weg, dat onze
steen, ons marmer enzoovoort er zijn
en blijvetl om tc gebruiken. En wij le
ven nu eenmaal in een schepping, die
naar vaste wetten is tot stand geko
men, naar een vast stelsel. Er
zijn geometrische regelen, die wrij te
volgen hebben. Dc vormen die wij ge
ven aar. het steen, aan het hout, die
nen tot behoud van die materialen.
Wij geven aan ijzer andere vormen
dan aan hout, omdat ijzer buigzaam
is; en de steen wordt om zijn samen
stelling ook weer anders behandeld.
„Daardoor is de vooruitgang in de
bouwkunst natuurlijk geenszins uit
gesleten. Diezelfde beginselen zijn in
vroegere eeuwen ook toegepast, en
daar kunnen wij nog altijd van leo-
