Hun tail
F e u i 81 e t o ri
HET EOÖDE LICHT.
TWEEDE BLAD
Woensdag 2 October 1912
•Servië Hadden gemobiliseerd on zelfa
Italië Had, zooals kort geleden pas
door een toeval bekend word, zeer
ernstige militaire voorzorgsmaatrege
len getroffen, maar toch kwam liet
niet tot een botsing. Natuurlijk waar
borgt ons niets, dat de troepen, die
Turkije, Bulgarije, Servië, Grieken
land en Montenegro nu gemobiliseerd
hebben, even vreedzaam naar hunne
kazernes zullen terugkeeren.
De Frankf. Ztg. gaat dun de oorza
ken van het tegenwoordige geschil na
en eindigt hare beschouwingen al
dus
„Rest de vraag, en dat is ten slotte
de voornaamste: wat willen Bulgaren
en Serviërs met hun mobilisatie Het
is niet onmogelijk, dat zij verblind
genoeg zijn, om het oogenblik voor
een dergelijke overrompeling van
Turkije, als Italië een jaar geleden
beproefd heeft, gekomen te achten.
Maai- dat is toch niet het waarschijn
lijkste geval. Meer voor de hand ligt
het vermoeden, dat met deze gelijk
tijdige mobilisatie een druk beproefd
zal worden. Een druk op Turkije en
een druk op de groole mogendheden.
Een druk, waarvan Het rechtstreek-
sche doel de autonomie van de natio
naliteiten in Macedonië, liet einddoel
echter de verdeeling van Europeesch
Turkije zou zijn. Het is te hopen, dat
deze poging tot druk omgekeerd tot
een even krachtigen invloed van Eu
ropa op de vredeverstoorders op den
Balkan zal leiden, zoodat dezen de
lust zal vergaan, om met hun onheil
spellend werk voort te gaan."
Servië's eischen.
In regeeringskringen te Belgrado
verklaart men. dat Servië de autono
mie van Oud-Servië met inbegrip van
den sandjak Novibazar on het vilajot
Skoetcyi tot Adrianopel eisc'ht, wijl
door deze oplossing alleen een duur
zame vrede in Europeesch Turkije ge
waarborgd wordt.
De houding van Roemenië.
Een kenner van de toestanden in
den Balkan heeft aan een Duitsch
journalist medegedeeld, dat Het meer
dan twijfelachtig is, dat Roemenië
zich zal iaten meesleepen door
tegenwoordige gebeurtenissen. De ge
ruchten van de mobilisatie van dezen
staat zijn in elk geval voorbarig. Roe
menië neemt voorfoopig de houding
aan van een afwachtenden, belang
stellenden toeschouwer, die in goede
verstandhouding leelt met hel Drie
voudig Verbond en met Turkije,
die waarde hecht aan de correcte
verstandhouding met alle andere mo
gendheden. Maar Roemenie heelt er
belang bij, dat Bulgarije niet te mach
tig wordt. Het zal van de aanstaande
gebeurtenissen afhangen, of Roeme
nië zich verzetten zal tegen to groot»
uitbreiding van Bulgarije.
Zou Turkije dan hulp krijgen tegen
Bulgarije
De mogendheden.
De groote Europeesche mogendhe-
de sprekers vorst Schwarzenberg (don hebben aan de Balkanstalen nic-e-
daarover aanvielen en ooit graaf gedeeld, dat zij tusschenbeiden zullen
Bercbtcld betoogde, dat Oostenrijk komen in geval van oorlog,
naar geen territoriale uitbreiding De mogendheden stellen blijkbaar
streeft, verlangde Schwarzenberg een j al het mogelijke in het werk, om Het
geheime zitting der delegatie. Hij j uitbreken van den strijd te
wilde daardoor graaf Berchtold in do men en terwijl ze den kleinen Balkan
gelegenheid stellen, den toestand staten tot kalmte aansporen, oefenen
nauwkeuriger uiteen te zetten, en j ze te Konstantinopel een druk uit op
dan zou de vorst waarschijnlijk
Buiteniandsch Overzicht
Ben algemeene Balkan-
oorlog?
De kans daarop wordt steeds groo
ter. Do oorlogskoorts stijgt en Het
wordt met de bedreiging van den vre
de zeer bedenkelijk.
Tooh zijn er nog factoren, die doen
hopen, dat do Balkan-brand nog niet
tal uitbreken, maar.
Dit is wei zeker, de kans op oorlog
Is grooter, dan die op het behoud van
den vrede.
En algemeen dreigt 't gevaar.
Reeds wist men, dut Turkije, Ser
vië, Bulgarije, Montenegro en Grie
kenland hun legers mobiliseeren en
dat ook Rusland verdachte manoeu
vres houdt. Nu heeft ook Oostenrijk-
Hongorije een deel van zijn leger
korpsen opgeroepen, om zijn rechten
In den Balkan te handhaven.
Maar wat verstaat men daar in de
Dorau-monarchie onder Balkan-rech
ten
Zal Oostenrij k-H o n g a. r ij e
Sandjak Novibazar
bezetten
Het orgaan van do Oosten rijk-
eche militaire partij, schrijft over do
in de kringen van het legerbestuur-
bestaande opvattingen het volgende
Toen in het midden van de vorige
week het alarmeeren de gerucht ver
spreid werd, dat Bulgarije reeds den
oorlog verklaard had, trof het Gos-
tenrijksche legerbestuur onmiddellijk
een i ge maatregelen, die duidelijk
toonden, dat men in deze kringen bij
het uitbreken van een oorlog zich niet
tevreden wilde stellen met de rol van
een afwachtend toescnouwer. Zoodra
de verontrustende berichten uit den
Balkan binnen kwamen, wei-den alle
verloven van officieren ingetrokken.
Met alle beslistheid kan worden ge
legd, dat het legerbestuur vast beslo
ten is bij een oorlogsverklaring van
Servië en Montenegro, aan Turkije
het binnen rukken van troepen dezer
beide staten in het Sandjak Noviba-
za.r niet toe te slaan, maar dit dis
trict onmiddellijk door Oostenrijfesche
troepen (e laten bezetten. Bijna alle
.voorbereidingen daartoe moeten reeds
getroffen zijn. Dit was ook de reden,
waarom vorst Karl Schwarzenberg in
de delegatie vroeg, of Oostenrijk, in
geval van troepenbewegingen aan de
Bosnische grens, niet voorzichtig
heidshalve eenige strategische pun
ten moest bezetten- Toon vorschillen-
ooik de Porte,
wel wat duidelijker hebben gespro
ken. Maar na de redevoering van den
sociaal-democratischen afgevaardigde
Ellenbogen, die scherp tegen oorlog»
drijverijen polemiseerde,
delegatie Het voorstel
met de hervormingen in
Macedonië niet te wachten en door
invoering hiérvan de aanleiding tot
een bloedig conflict te vermijden, Het
is natuurlijk de vraag, of deze diplo-
-wierp "de matieke invloeden sterk genoeg zui-
vorst len zijn, om de onder de Balkan-vol-
Schwarzenberg. ken opgewekte hartstochten te bo
llet sciiijnt niet onmogelijk, dat ook dwingen. Want dit blijkt wel uit alle
thans, erenais in den laatsten tijd berichten uit het Balkangebied, dat
van AehrenthaTs bewind, een scher
pe tegenstelling tusschen het leger
bestuur mi ue leiding van het minis
terie van buitenlandsche zaken merk
baar zal worden.
VY at willen de Balkan
volken van 1' u i- k ij e
de geestdrift voor een oorlog tegen de
Turken in Bulgarije en Servië hoog is
gestegen, en hét blijft dus nog steeds
een vraag, of de regeeringen, ook in
dien zij zwichten voor de argumenten
der groote mogendheden, in staat zul
len zijn, den strijdlust hunner bui-
De üui'en B Turkije schijnen de i"? ,bedw!"W- 'lSlk S'sval 15
verzoeking niel leniger te kunnen ""J ?^»r, dot do inwle zeer erne ,g
neeismaï 0111 vui do leelvuldige KVS'!i? dat »«■",?-
buiten en binnenlandsche noouOT ?„e,JL"00!?,15 ™n ?,en
Ven den „zieken man" len eigen luie '°s «nttetcnomiMai loert linar op
pui m ié L-ekken. den Balkan al reeds zoo lang op een
Neg is bei beslissende woord, dat seleeenlieid, om don Turk te lijf te
de ei landen oerles tusseben de seiegooheid toj
«l «g T"k-
r.««"öi?jsïiï r-4 4
..oorlogsvèrklurïng", en hot Is te K®
grijpen, dat ae Lunchten uit Sofia
Belgrado op tie beurs eeü paniek be
werkt hebben. Toch is de oorlog nog
niet uitgebroken en het gevaar kan
nog voorbij trekken. Do mobilisa
tie is wel bijna altijd de stap, die aan
de oorlogsverklaring voorafgaat,
maar niet elke mobilisatie eindigt
tuet het kruisen van de getrokken
zwaarden. In de Bosnische crisis, in
1908, Heeft Europa 'een toestand be
leefd, die misschien nog meer gespan
nen en voor den wereldvrede beden
kelijker was dan de tegenwoordige w JSPSfflP
toestand. Oostenrijk-Hongarijo en 1 den den oorlog in den Balkan zullen
en Servië, door een of- en defensief
verbond vereenigd tot volkomen sa
menwerking hebben besloten, is het
bovendien wel zeker, dat ook Monte
negro en Griekenland het uitbreken
van een strijd tusschen Turkije en
Bulgarije en Servië niet werkloos zul
len aanzien. Breekt een oorlog uit,
dan zal het een algemeene Balkan
oorlog zijn en kan Turkije er zeker
van zijn, van alle zijden te worden
aangevallen.
Te Berlijn is men heel pessimistisch
gestemd. De hoop, dat do mogend he-
den den oorlosr in rlen Ra.lkan »nll«i
voorkomen, is bijna geheel opgege
ven. Aan den goeden wil der diploma
ten wordt niet getwijfeld, maar men
meent, dat de mogendheden te weinig
invloed in den Balkan hebben. Voor
al omdat de toestand nu zoo gecom
pliceerd is.
De officieele kringen te Konstantino
pel achten de pogingen dor groote
mogendheden tot het behoud van den
vrede voor een deel niet ernstig, in
elk geval echter zonder eenig vooruit
zicht. Zij zijn dus voorbereid op het
begin der vijandelijkheden.
Verzekerd wordt, dat vooral Duitsch-
land alles zal doen om *t uitbreken
van den oorlog te voorkomen.
Ook Oosteni ijk-Hcngarije zal nog
een poging wagen.
Stookt Rusland achter
de scherra en?
De Berliner LokalAnzei-
g e r publiceert een artikel, nuar vorm
en inhoud stellig officieus. Daarin
wordt erop^gev. ezen, dat niet de mobi
lisaties in de Balkan-landen het pu
bliek en de beurs een schrik op het
lijf gejaagd hebben, maar de groote
vraag„W ie steekt daar
achter? Wie heeft het gedaan ge
kregen, dat vier staten als Bulgarije,
Servië, Montenegro en Griekenland,
met zulke uiteenioopende belangen,
die zoo dikwijls vijandig tegenover el
kander hebben gestaan, plotseling ge
meenschappelijk en eensgezind optre
den r
- Met argwaan wordt naar het Oosten
gezien. In veler oogen heeft door de
onverwachte ontwikkeling van de
Balkan-quaestie, de proef-mobilisatle
van gedeelten van het Russische leger
corps in het Weichsel-gebied, die tot
nu weinig do aandacht trok, plotse
ling een reusachtig groote beteekenis
gekregen. En wanneer die zienswijze
juist is, dan kan men den toestand
niet somber genoeg inzien.
Men begint in de Europeeiscihe kan
selarijen in to zien, dat men duet ge-
gevaar, dat van de kleine Baltkan-
staten dreigde, te onverschillig Ihceft
opgevat en dat men niet bijtijds den
kuvioed heeft uitgeoefend, die noodig
was. Maar men dient er op te letten
dat men nu nog niet weet, door wel
ke oorzaak eigenlijk de zaak zoo plot
seling aan het rollen i6 gebracht. Neg
op het einde van de vorige week luid
den de berichten van alle buitenland
sche vertegenwoordigers geruststel
lend. Reeds uit het plotselinge ver
trek van den koning van Griekenland,
die gerekend (had lang te Kopenhagen
to blijven, kan men zien, hoe onver
wacht de crisis gekomen is. Waar
om? Dat zal men misschien nooit
booten. Thans ev enwél moet de kalm
te bewaard blijven. Bij alle kabinetten
in Europa bestaat niet alleen het'
vaste voornemen conflicten te ver
mijden, doch zij zijn ooik beslist over
tuigd, dat dit gelukken zal. Tot een
dadelijk er op slaan zal Het zeker niet
komen, daar het gros van de gemobi
liseerde legers eerst in 'het binnen
land vastgehouden zal worden. Het
eenige gevaar schijnt dus te liggen
in de eventueel© grensconflicten en.
pan-Slavüscliie stroomingen buiten 't
Balkan-schiereiland. Reeds om deze
redenen zuEen en moeiten de mo
gendheden snel handelen, en Turkije
tot enkel© concessies dwingen, tot
welke iheit nu wel zal moeten beslui
ten."
Het is zeer duidelijk, niettegenstaan
de het betoog omtrent de prcef-ntobili-
saties, dat dit artiikel gericht is tegen
Rusland, dat Du-tsoiiluJKl des de hou
ding van Rusland in deze aangele
genheid absoluut niet vertrouwt, het
aan de Russische regeering toe
schrijft, dat de Balkan-stoten zoo
plotseling eensgezind uit den hoek
gekomen zijn tegen Turkije.
Ook te Weenen schijnt men do di
plomaten te Petersburg niet te ver
trouwen. Volgens den Weenschen
correspondent van den „Berl. Lokal-
Anz., heeft Oostenrijk, natuurlijk op
t vriendschappelijke!! Icon, to
Petersburg laten vragen, wat Rus
land eigenlijk bedoeld heeft en be
reiken wil met deze proef-mobilfsntie.
Rusland heeft nog eens verzekerd,
dat 't in den Balkanhoek alleen een
proef-niobilisatie heeft gehouden, die
iet in verhand staat met do ande
re Balkan-quaestie.
't Kan waar zijn I
Vooral in Bulgarije Stijgt
de oorlogskoorts..
Zondag zijn te Sofia zeer oorlogs
zuchtig.?, betoogingen gehouden.
Groote monschenmenigten verza
melden zich op de pleinen en aan de
stations, waar reeds dien dag, al was
de mobilisatie dan nog niet 'officieel
afgekondigd, groote troepenmassa's
aankwamen, om verder naar de zui
delijke grenzen te worden gediri
geerd. De weinig© officieren, die hier
blijven, roepen Jiun vertrekkenden
kameraden toe„De vrijheid of de
dood 1" Nooit heb ik zoo schrijft
een journalist ooggetuige soldaten
met meer geestdrift, zien vertrekken
naar hetgeen zij dan hot oorlogstoo-
neel mee non te zijn. Zij maken op mij
den indruk van mannen, die hun
hoogste vreugde verkregen hebben.
Allen zijn prachtige gestalten en hun
houding maakt den besten indruk.
De Bulgaarsche regeering heeft in
de voornaamste steden den staat van
beleg laten afkondigen, om den toe
stand meester te blijven.
Reeds nu zijn Turken in Bulgarije
lastig gevallen.
In de Turksche wijk van de stad
Roestsjoek wierp de bevolking steunen
naar de moskee, zoodat geen ruit heel
bleef.
Ook in Bulgarije staan handel en
verkeer bijna stil, zelfs de postdienst.
Alles is aan het werk voor de mobi-
lisatia.
Ook in Servië is het volk oorlogs
zuchtig. Ook daar vaderlandslievende
betoogingen, waarbij volksliederen
gezongen zijn als uiting van de goest-
j drift voor den oorlog. Studenten de
den zelfs aan deze 'betoogingen mede.
In alle landen, waar de mobilisaties
bevolen zijn, heerscht nu veel ver
warring.
Vooral in Servië en zijn hoofdstad
Belgrado.
De handel staat totaal stil, daar een
'sMelrfe rijk buiten Europa gebod van
troepen ontblooten, zonder gevaar ie
loopen, dat ook dit dreigt uiteen
vallen, en bovendien moeten er,
■het leger in Europa op oorlogsvoet te
brengen, 151.000 reservisten opgeroe
pen worden, en van dezen komt
slechts een klein gedeelte uit Europa,
en de rest uit Klein-Azië, en natuur
lijk kost het nogal veel tijd, eer die
mannen aangekomen zijn.
Het oordeel van een.
deskundig e.
Een hooggeplaatst Duitsch gene
raal, die lang in Turks-hen dienst ge
weest is en instructeur was bij het
Turk9Che leger hoogstwaarschijn
lijk de beroemde veldmaarschalk Von
der Goltz-pasja heeft aan een jour
nalist medegedeeld, dat het, volgens
hom. zeer twijfelachtig is, of hel den
Balkanstaten gelukken zaJ, om Euro-
peesch-Turkije onder elkander to ver-
deelen. „Turkije is zóó sterk, dat het,
zonder bondgenootschap nut de bu
ren, het we! klaar kan spelen. Turkije
is besloten alle consequenties 1c- trek
ken en het handelt niot anders dan
een huisvader, die de noodige midde
len gebruikt om zijn eigendom te be
schermen."
De generaal is overtuigd, dat Tur
kije verstandig zou doen, vrede te
sluiten met Italië, cmdat Tripolis
toch verloren is. Komt de vrede niet
tot stand en landt Italië troepen in
Griekenland of aan de Klein-Aziati-
sche kust, dan is Turkije militair
sterk genoeg om het ook tegen dezen
vijand op te nemen In Klein-Azië zal
het den Italianen gaan als in Tripo-
waar zij ook niet verder komen
groot gedeelte van het personeel voor 'dan de kuststreken, en dan nog onder
den dienst is opgeroepen, waardoor bescherming der scheepskononnên.
sommige kantoren geheel en al leeg
staan.
Het tramverkeer is gestaakt, daar
de meeste conducteurs onder de wa
pens zijn geroepen en paarden en rij
tuigen door het ministerie van oorlog
gerequireerd. zijn.
Er heerscht een levensgevaarlijk
•gedrang voor de handelsbank, door
dat zooveel spaanders hun geld kwa
men opeisclien.
De vijanden van Turkije zullen nog
loei ijk op hun neus kijken, De Arnau-
ten zouden zich dan als de besle vrien
den der Turken betoenen, daar het
rasverschil tusschen Serviërs, Bulga
ren en Arnuuten zeer groot is. De
bergschutter, die de guerilla uitne
mend kent, zou aan Servië en Monte
negro zooveel te doen geven, dat het
geheele Turksche leger gebruikt kan
worden voor de eerste gevechten te
gen Bulgarije. Turkije zou onmiddel-
Volgens te Weenen uit Konstanü-jjij.; den heiligen ooi-Jog proclanieeren.
nopel ontvangen berichten is de Bul- Het tooneel van den oorlog zou door
gaarsche gezant bij de Porte doorzijn het RHodope-gebergte in twee deelen
regeering reeds teruggeroepen en zou gesplitst worden. Hier kunnen
het uitbreken der vijandelijkheden
oogenblik kunnen worden verwacht.
Een nieuw Griekse li-
Turksch incident.
Onze Lachhoek
Wat dunkt u van koude baden,
dokter?
O, die: kan ik u zeer warm
aanbevelen.
UIT EEN POLITIERAPPORT.
Jozef Meier werd gearresteerd, wijl
hij ondanks de aanmaning der poli
tie, geen samenscholingen ie vormen,
niet uit elkander ging.
BEGRIJPELIJKE BESCHEIDEN
HEID.
Elly, je bent stec-ds door een
ring van mannen omgeven 1
Ja, maar een ring van één man
was ine heel wat liever!
UIT DE KAZERNE.
Sergeant: Muller, wat is de eer
ste vereischte voor een soldaat om
met militaire eer begraven te wor
den?
Recruut: Dat-ie dood is, sergeanti
Binnenland
Turken 500.000 man bijeen brengen.
Bovendien kan Turkije met zijn pant-
tjeikruisers, die niet legen Italic ge
bruikt worden, de geheele Bulgaar
sche kust bestrijken. Bulgarije bezit
De Turksche regeering besloot opslechts enkele torpedobooten en ook
alle Grieksc-he schepen, die zich in de Servië mag zich wel tweemaal beaeu-
Turksche wateren bevinden, beslag t© kon, voor hei den oorlog verklaart,
leggen, ten einde deze voor het trans- want aan zijn westkust staat het Oos-
port der troenea te gebruiken. tenrijksche legerkorps gereed oin in
te grijpen.
De Hinting van Ilaii5 DeoorlogtussehenItanesnTnrkUe
De Italiaansche bladen betoonen zich
over het algemeen niet ingenomen Voor de eerste maal z.ji. va.,.vcge
met de wending- die de zaken in den e j^kscne regeennj- Op^a
Balkan hebben êer-omen strekt omtrent ae kosten, die de oor-i
De „ilessagero" hoopl/dnl de vijan-jlOK «-» tot «inde A.igtews voor
delijkïeden Jog veruijdio tuilen Lun- t**m heeft meegetoaei t.
nen worden. Maar in geval van oorlog! ^venng jmllioon iranken iverden
ssEStSsrc» svirsf»
den status quo wil handhaven, ander- ^„skosten tan veiscmnenuen
zijds echter in oorlog is met Turkije.
logskosten van verschillenden aard
en voor bijzondere door den oorlog
nocdig geworden leveringen uitgege
ven. Dus te zamen nagenoeg honderd
millioen gulden.
Allerlei.
UIT MAROKKO.
Na een expeditie van twee maanden
in het gebied ten oosten van Fez, is
het Fransche detachement-Pein in de
hoofdstad teruggekeerdDe kolonne
heeft heftige aanvallen van de stam
men rond o m Fez te doorstaan gehad.
Het gebied der Hayaïna heet thans
gepacificeerd. De troepen hebben hun
operaties uitgestrekt tot een kleine 40
K.M. van Taza.
DE SPOORWEGSTAKING IN
SPANJE.
Volgens de laatste berichten neemt
de stakingsbeweging steeds toe.
Uli Barcelona wordt geseind, dat
de pogingen, om tot een vergelijk te
komen, mislukt zijn.
De stemming onder het spoorweg
personeel had tot resultaat, dat 65409
v. -......-v. stemmen voor en 1418 tegen de sta-
infanlerie, 1920 ruiters en 43 batte-king werden uitgebracht. Hel bestuur
van den Bond van Spoorwegpersoneel
gaf aan de autoriteiten kennis van de
afkondiging der algemeene staking.
De regeering ham reeds maatrege
len met het oog op de algemeene sta
king.
Een trein met militairen is nabij
Barcelona op een tram geloopen. Bij
de ontstane botsing werden 8 perso
nen zwaar gewond.
Een elders op wacht staande sol
daat is door een trein overreden en
gedood.
In elk geval is Italië niet verantwoor
delijk voor den tegenwoordigen toe
stand. Het heeft alle mogelijke offers
gebracht om den vrede in Europa te
■handhaven.
De legers.
't Bulgaarsche leger telt hij
volle mobilisatie 288 bataljons van
lOüö geweerdragenden, Uus 288.0UI
strijders, ongerekend nog de aanvul-
liiigstroepen en de 72 bataljons land
storm.
De brigade cavalerie telt C regimen
ten en ae ruiten-divisie regimenten.
De veldartillerie heeft 1US batterijen,
54 van zes en 54 van vier stukken.
Dan zijn er nog pioimiers; spoor
weg- en felegraafbrigades, enz.
De discipline en geoefendheid van
het Bulgaarsche leger wordt alge
meen geroemd.
Het Servische leger schat
men op ongsveer 158.OW manschap
pen. 65ü0 ruiters eu 420 kanonnen.
Griekenland heeft 86.400 man
rijc-n (172 kanonnen;. Met andere
woorden deze drie geallieerden zul
len tusschen de 6 a 7 honderdduizend
man ttïgen Turkije in het veld kunnen
brengen. Daarbij komen dan waar
schijnlijk nog de Montenegrin-
scire nranschappen, dut wil zeggen,
alle strijdbare Montenegrin nen tus
schen het 20ste en 45ste, zoo r.oodig
het 60ste jaar. Men schat hun aantal
op ongeveer 60.000, beschikkend over
11 batterijen, of te wel een veertigtal
kanonnen.
Het Turksche leger is, met zijn on
geveer één en 'n kwart millioen man
schappen, sterker dan die zijner te
genstanders hij elkaar, maar de
vraag is hoeveel van al die mannen
Turkije in het veld kan brengen ten
eerste kan het toch moeilijk het uitge-
I5EN MASSA-ARRESTATIE.
Uit Petersburg wordt geseind 200
bandieten woonden de begrafenis bij
van Kossovsky, een. recidivist, die in
Odessa is gedood. De politie arres
teerde 162 hunner.
STAKING ZUIDERGASFABRIEK
TE AMSTERDAM.
Er is een staking uitgebroken ondef
de klinkers werkzaam aan de Zusdcre
gasfabriek.
Naar van de zijde van het federatie
bestuur van de metaalbewerkers
wordt medegedeeld, was de looneisch
30 cent per uur. Deze werd niet inge
willigd; wel toonden de aannemers
zich bereid een uurloon te betalen ven
cent voor de eigenlijke vaklieden
28 cent voor de sjouwerlieden, doch
i moesten de aannemers vrij zijn
ten aanzien van het nemen van ran
cune-maatregelen. En bovendien zou
het loon voor vaklieden die als sjou
werlieden werkzaam zijn, 28 cent per
uur bedragen.
Hierop werd door de arbeiders niet
ingegaan. De staking omvat 31 man.
EEN MANIE.
Bij de firma L., vischhandelanr te
Amsterdam, werden in de laatste da
gen meermalen van Rotterdam uil te
lefonische bestellingen van visch ge
daan, naar men opgaf voor de firma
te Rotterdam. De bestelde visch
werd <lan uit Amsterdam verzonden
en men hoorde er verder niets meer
an. Maar bij onderzoek bleek, datile
firma H. van niets wist.
Toen nu de firma L. weer per tela,
foon een dergelijke bestelling kreeg,
nam zij de politie in den arm. In over
leg met deze werd uit Amsterdam per
boot een ledige kist verzonden. Toen
de boot aan ae Maaskade te Rotter
dam aankwam, begaf zich een man
aan boord, die deze kist opeischte uit
naam van de firma H. Hij werd aan
gehouden door de rechercheurs, die
zich reeds voor de aankomst van de
boot aan de Maaskade op post bevon
den. Het bleek te zijn J. van S., die
acht dagen geleden uit het krankzin
nigengesticht te Medemblik is ont
vlucht. Een paar jaar geleden heeft
li ij zich aan dezelfde praktijken schul
dig gemaakt. Toen had hij een munie
om kippen en worst te bestellen.
EEN 100-JARIGE.
De weduwe Reijerse, verpleegde irt
het gasthuis te Goes, hec-ft onder vele
blijken van belangstelling haar lOOcn
verjaardag herdacht.
WINKELSLUITING TE ASSEN.
Op een verzoek van de afdeeling A
sen van den Ned. Bond van Handels-
en Kantoorbedienden, een verordening
in het leven te roepen op de verplich
te winkelsluiting, werd, na een enquê
te. indertijd door B. en W. voorge
steld om afwijzend op het verzoek t©
beschikken. In verband met een ver
zoek van hei bestuur der vereeniging
werd daarna door den Raad besloten
de beslissing aan te honden tot ook het
resultaat van de intusschen door do
afdeeling ingestelde enquête bekend
zou zijn. In de thans gehouden Raads
vergadering is dat resultaat ingeko
men. Daaruit bleek, dat van de 338
winkeliers zich 171 vóór en 98 tegen
de verplichte winkelsluiting hadden
verklaard 19 hadden zich onverschil
lig verklaard, terwijl 50 er zich niet
over wcnschien uit te spreker.. B. en
W. zullen in verband hiermede de
zaak opnieuw overwegen en in da
eerstvolgende vergadering advies uit
brengen.
VERG. EX. COMMIES DIR.
BELASTINGEN.
Op 1 April 1913 en volgende dogen
zal te Arnhem 'het verg. examen voor
kommies dar directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen wenden ge
houden, ter vervulling van 100 plaat
sen, welk© in 1913 of later mochten
openvallen.
De verzoeken can toelating moeteil\
op zegel geschreven, vóór 20 Dec, hij
het Min. van Financiën zijn ingeko
men.
Roman uit ht>t Duitsch
van Anny v. Panhuys.
15)
Felix Buchenau kwam op het bordes
het naderende rijtuig tegemoet, hij
had zijn monocie in het oog geklemu
en de oude heer liep nu de
tredc-n af, schoof Hector, die eerst uit
het rijtuig gesprongen was en Marian
ne bij het uitstappen de hand wilde
geven, snel opzij en stak het jonge
meisje de hand toe.
Welkom op Buchenau
Aan zijn arm ging Marianne het
huis binnen, nadat hij ook haar vader
beleefd de hand gedrukt had. Binnen
in haar gezellige woonkamer ontving
de barones de gasten. Onder den blik
van die goedige lieve vrouwenoogen,
die als onderzoekend op haar rustten,
verdween het laatste beetje verlegen
heid in Marianne en toen werden er
hartelijke, zachte armen naar haar
uitgestoken en barones Buchenau om
helsde de kleine actrice Marianne
Roszner. Marianne juichte van jube
lende vreugde, zij voelde, dat zij in
/deze armen een vergoeding voor haar
te vroeg overleden moeder luid gevon
den.
Nu zou ik ook wel eens aan de
beurt willen komen, zoo kwam Felix
Buchenau tusschenbeiden en kuste het
jonge meisje hartelijk op beide wan
gen.
Zij kwam, werd gezien en over
won, iei Hector. Hij had het wel ge
weten, Marianne zou bij zijn ouders
zeker in den smaak vallen. Zij moest
eigenlijk in haar reine, onbedorven
schoonheid bij iedereen een goeden
indruk maken. Hoe schitterend goud
bruin kwam het overvloedige haar bo
ven het smalle, blanke voorhoofd uit
en lice edel welfden zich de donkere
wenkbrauwen boven de diepblauwe
oogen. Hector keek trotsch glimla
chend zijn vader aan als wilde hij
zeggen Heb ik te veel gezegd En de
ze was vol vriendelijke belangstelling
voor Marianne en ieder kwartier be
viel hem het natuurlijke ongedwonge
ns van het jonge meisje beter. Ook
papa, de oud-ontvanger, maakte met
zijn bedaarde manier yan doen een
goeden indruk.
In 't bijzonder veelde Marianne zich
tot de barones aangetrokken cn de
oudere vrouw babbelde met het meis
je over haar e enigen zoon. lloe hij
als kind was en later opgroeide. En
Marianne luisterde met een blos op
het gelaat en schitterende oogen naar
de verhalen van zijn moeder, waaruit
bleek, dat hij in weerwil van zijn vele
luchthartige streken toch altijd een
flinke vent was geweest.
En op een volgenden dag sprak Do-
ra Buchenau ooit met haar over het
roode licht. Hoe zij daartoe gekomen
was, zou zij zelf niet hebben kunnen
zeggen. Misschien dacht zij er te veel
aan en werden die gedachten onwil
lekeurig door haa-" or.der woorden ge
bracht. Marianne wilde om die spook-
gesc-liiedenis beginnen te lachen, maar
een blik op het ernstige gezicht van
Hector's moeder deed haar het lachen
inhouden. In weerwil daarvan echter
waagde zij het op te merken
Het is een oude sage, zcoals er
misschien zooveel zijn, zooiels wordt
altijd gezien, maar zelf ziet men het
nooit.
Ja, toch wel, mijn kind, de baro
nes huiverde als onder den invloed
van een beangstigende herinnering,
ik zag bijv. het roode licht met mijn
eigen oogen.
Maar u zei toch, mevrouw, dat
de koetsier en het kamermeisje het
den 1 aalsten keer, dat hot zich ver
toonde, zagen.
En ikzelf I maar dat hield ik lie
ver voor mij, tegenover de dienstbo
den mocht ik er r.iots van zeggen, an
ders was de opgewondenheid onder
die menschen nog grooter geworden,
dan zij nu al was. Tegenover mijn
man en Hector durfde, ik er eerst niet.
goed over spreken, zij zouden mij uit
gelachen en gedacht hebben, dat ik
in overspannen toestand verkeerde.
Daarom hield ik het maar voor mij.
Zij stond van den gomakkelijken stoel
op, waarin haar in 't zwart gekleede
kindergestalte als verloren was weg
gekropen en ging voor het venster
staan. Kom bij mij, Marianne, ver
zocht zij en het jonge meosje ging
naast haar staan.
Deze kamer is de laatste van den
rechter zijvleugel, zei de barones,
niet waar over hei midden van het
slot heen zie je juist de drie torens.
Ja ^neer wist Marianne niet te
zeggen. Wat de barones haar zooeven
gezegd had, had haar aan 't schrikken
gebrachtzou Hector's moeder lij
dend zijn^zouden haar hersens door
de oude spookhistorie abnormaal ge
worden zijn.
De arm der kleine vrouw legde zich
om Marianne's middel.
En bier vóór liet venster, zat ik
eens op zekeren nacht, toen ik den
slaap nic-t kon vatten, mijn slaap
kamer is hier vlak naast en ik keek
naar buiten. Daar kwam van achter
een donkere wolk de maan to voor
schijn. Gedachtenioos richtten mijn
blikken zich op don toren en daar
de barones beefde, als was zij door
koorts bevangen, daar zag ik het
roode licht.
Maar liev.o mevrouw, dat was ze
ker verbeelding, zei het meisje beda
rend en daarbij trilde onwillekeurig
haar eigen stern ook.
Het was geen verbeelding, kind,
en al kijk je mij nu ook nog zoo vol
twijfel aan, ik kan je bezweren, wat
ik gezien heb. Plotseling kreeg zij een
hevige kleur en zei ze zacht nu heb
ik, onvoorzichtige, je mooi geluk door
mijn leelijke spookgeschiedenis ver
duisterd. Vergeef mij, Marianne, en
vergeet wat ik verteld het.
Maar mevromv, wat zou ik u
moeten vergeven, het meisje kuste de
vrouw hartelijk de hand, maar ik zal
nooit kunnen vergeten, wat ik van u
vernomen hel). U mag niet zooveel
over deze dingen tobben, het kon oeiis
schadelijk zijn voor uw gezondheid.
Je hebt gelijk, mijn kind, maar 't
is sterker dan ik ben. Verheel je, iedc-
ren nacht sta ik nu hier en kijk naar
den toren of het terugkomt
Wat terugkomt
Hector was ongemerkt binnengeko
men en deed die vraag. Vóórdat de
barones hot verhinderen kon, liet Ma
rianne zich ontvallen
Het roede licht 1
01 Hector glimlachte. Mama
schijnt aan dat geheimzinnige roode
licht te gelooven, laat je door haar
bijgeloof als je blieft mot aansteken,
Marianne. Maar daarbij komt mij
wat in de gedachte, er kwam een pein
zende trek op zijn gelaat, ik heb on
langs iets opgemerkt, dat misschien
op ©enigerlei wijze met zekerheid kan
ik het hog niet zeggen, - met. het roo
de licht samenhangt. Ik vond een
spoor en zal probeeren dat spoor te
volgen, Misschien zal ik daardoor met
zekerheid kunnen zeggen, dat dit roo
de licht daarboven in den toren feite
lijk op waarheid berust en ook werke
lijk gezien wordt.
Marianne stootte een gedrukt ge
voel, dat zich van haar had meester
gemaakt, met kracht van zich of.
Maar Hector, js waarschuwt mij voor
het bijgeloof en jijzelf...
Laat mij uitspreken, lieveling,
viel hij haar in de rede Tegelijkertijd
echter hoop ik aan te tonnen, dat dit
geheimzinnige roode licht op heel na
tuurlijke wijze ontstaat.
Ja, maar Hector, ik begrijp niet,
mevr. v. Buchenau zei het op angstig
vragend en toon.
Dat is ook niet noodig, mamaatje
en eigenlijk kan ik er ook nu nog
niets zekers van zeggen. Ik kan mij
natuurlijk ook vergissen. Binnen kor
ten tijd hoop ik mij echter duidelijker
te kunnen uitdrukken. Hij .wendde
zich tot Marianne. Mijn vader wandelt
op het oogenblik met jouw vader in
liet park, de beide heereu kunnen liet
goed samen vinden.
Hij verheugde zich erover, want hij
had er een beetje tegenop gezien don
oud-onlvnnger met zijn vader in ken-
