TWEEDE BLAD
Zaterdag 12 October 1912
Haarlemsche
Handelsvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk besluit
van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Koninkl. besluit van 21
Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909, No. 52.
Bureau: Jansvveg 11, geopend alle
werkdagen van 95 uur.
Telepboon No. 403.
Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem
de Vereeniglng hier ter stede opge-
riolit met het duel de belangen der le
den op allerlei gebied te behartigen,
doelt allereerst de belangen hunner
bundel of bedrijf te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
vun iufónllutiën en het incasseeren
yan dubieuse vorderingen.
Voor posten welko men de vereeni-
ging tor invordering in handen stelt
op buiten de stad woonachtige per
sonen moet 10 ct. porto worden be
taald. terwijl van alle vorderingen
door de vereenigiug geïnd 3 pet. pro
visie wordt geheven.
lil Juli en Augustus 1912 zijn 68
vorderingen tot een bedrag van
l 4251.14 betaald; 19 vorderingen wer
den afbetaald en 17 vorderingen uit
gesteld.
Bovendien hebben de leden het
recht op het hun gratis te verstrek
ken advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereeniging de beeren
Mrs. Th. de Haan Hugenholtz en A.
H. J. Merens, Spaarue y4 alhier, die
desgeweuscht ook in proceduren en
faillissementen gratis voor hun op
treden natuurlijk echter alleen voor
zaken betreffende den handel of het
bedrijf der leden.
Bij elke vordering de rech.sgeleer-
den in handen gesteld moet 10 ct.
voor porto worden gevoegd, terwijl
van de bedragen der langs dezen
weg ingevorderde posten a pCt. moet
worden betaald. II. 11. reciitsgeleer-
deu hebben het recht in geval van ge
rechtelijke vervolging het door hun
noodig geooideelde voorschot te vra
gen aan den inzender der vordering.
Over in de stad woonachtige per
sonen geeft de vereeniging gratis
mondelinge of telephouische inlich
ting; verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct. berekend,
terwijl voor information op buiten de
stad wonende personen f 0.60 pl.m.
5 ct. portovergoeding moet worden
tetaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons k 10 ct. verkrijgbaar, waarop
men aan, het bureau van den Burger
lijken stand op het Raadhuis inlich
tingen kan bekomen over de adressen
van hier tér stede op het bevolkings
register ingeschreven personen.
Verder zijn voor de leden verkrijg
baar legitiinatiekaartenwaarop zij
persoonlijk information kunnen vra
gen, in andere plaatsen bij de daar
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onilerl. Infor. en Schuldinvordering-
bureanx en Handelsvereenigingen
aangesloten vereenigingen. Deze in
formation kosten 25 ct.
Het is noodig er nog eens uitdruk
kelijk op (e wijzen dat goed informee-
ren. vooral naar nieuwe cliënten eene
bepaalde noodzakelijkheid is gewor
den, waar zoovele geheel onbekende
personen zich in onze stad en aan
grenzende gemeenten komen vestigen.
Onder alle koren is kaf.
Bovengenoemde Bond, waarbij 18
vereenigingen m de voornaamste
plaatsen van ons land gevestigd zijn
aangesloten geeft uit eene tweemaan-
haarlemmer Halletjes
ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Naar ik hoor zal Maandag a.s. een
van onze meest bekende burgers ten
oorlog trekken. Het is de directeur
ran onzen schouwburg de heer van
Gasteren, d.e indertijd door den ko
ning van Montenegro geridderd is
wegens de opvoering van een too-
neelstuk door do vereeniging „Cre-
mer" en deze gelegenheid wil aan
grijpen, oiu dan ook een tegenbe-
leeldheid te bewijzen. Men zegt, dat
hij al bezig is, niet achter de coulis
sen een van de toonoolzwaardcn
scherp to slijpen, hoewel dat rnaar
is in geval van nood, omdat de heer
Van Gasteren niet voornamelijk
bloedvergieter van beroep is. Veeleer
stolt hij zich voor om des avonds bij
bet kampvuur, waarom de Montene-
grijnen op schilderachtige wijze ge
groepeerd zijn, een heldendicht of
bai'.ade voor te dragen. Zijn titel zal
dan ook wezen: „bard des konings,
bij het Montencgrijnsche leger". Be- I
weerd wordt, dat toen men hem
vroeg, toch te blijven en te denken
aan het gevaar en aan de komedie,
hij ten antwoord gegeven heeft:
„juist daarom, ga ik, die eeuwige ko
medie ben ik moe, w e r k e 1 ij k -
h o i d wil ik zien". Er is dus niets
meer aan te veranderen. Maandag
morgen vertrekt hij met den snel
trein .over W'oenen en wie hem nog
eero de liand drukken en de compli
menten aan vorst Nikita meegeven
wil, kan dat een kwartier te voren op
hef- Stationsplein doen.
ITet is wel een veelbewogen tijd,
waartp we leven, een periode van
aelijkscfie irjet van namen van per
sonen omtrent wien men wordt aan
geraden inlichtingen te vragen voor
dat men met hen In handelsbetrek
king treedt, waarvan het geheim on
geschonden moet blijven en die als
waarschuwingsmiddel uitstekende
diensten bewijst.
Waar eene vereeniging, die hare le
den al deze voordeden en gemakken
aanbiedt, slechts ƒ3.50 jaarlijksche
contributie vraagt, is dit zeker een
zeer bescheiden eisch te noemen, te
meer daar al liet opgenoemde niet liet
eenige is wat de Ilaarlemsche Han
delsvereeniging doet; steeds hoeft zij
een open oog gehad voor alle zaken,
die hare leden in 't bijzonder en onze
gemeente in 't algeméén betroffen en
altijd neeft zij daarvoor gesproken.
Het zou te ver voeren alles op te noe
men, waarvoor zij opkwam, alleen
dient nog vermeld, dat het hare be
doelïng is, in deze richting krachtig
voort te gaan.
In verband hiermede zijn in het be
stuur drie commission gevormd en is
daarvoor het bestuur uitgebreid. Van
deze comrnissiën bemoeit eene zich
met het Informatie- en Incassowezen,
eene met algemeene Middenstundsbe-
langen en is er eene voor Gemeente
belangen.
Alles te zomen genomen roepen wij
allen toe, hondelaar of particulier
Steunt deze onze vereeniging door lid
te worden, het werk, dat zij doet en
waardoor zij onnoemelijk veel goeds
tot stand brengt verdient uwe sympa
thie en de contributie, 3.50 per jaar,
kan geen bezwaar zijn. Hoe sterker
zij is in ledental, de-s te meer kan
de Haarlemsche Handelsvereeniging
doen.
Sluit u bij haar aan ten bate van
aller belang, dus ook in uw eigen be
lang.
HET BESTUUR.
Haarlem in de 19e eeuw.
IV.
Ons vorig artikel besloten wij met
de reorganisatie der politie in 1875,
heL jaar waarin de eigenlijke nacht
wachts werden afgeschaft. Wij schre
ven, dat burgemeester Iordens zich
niet meer verantwoordelijk kon stel
len voor de handhaving van den
nachtdienst c-n daarbij argumenten
aanvoerde, die nog van kracht zijn
voor ons verouderd instituut van 4ua
klasse agenten. Zooals wij weten wa
ren voor dezen dienst aangewezen -16
agenten 3de klas, die om den anderen
nacht dienst moesten doen voor een
jaarlijksche bezoldiging van 156. Het
hoofd der politie betoogde liet vol
gende in de zitting vun 18 Augustus
van genoemd jaar
„Om te kunnen leven moeten deze
„agenten een beroep uitoefenen,
„waaruit het grootste gedeelte hun-
„ner inkomsten moet vloeien. In don
„regel zijn de agenten don ook werk-
„of ambachtslieden. Nu blijkt het,
„dat zeer dikwijls bij nauwkeurig on
derzoek naar de plichtsvervulling
„der nacht-agenten, overtredingen
„worden ontdektte veel worden
„agenten slapende op hun post gevon
den, of nalatig in het doen der hun
„opgedragen rondes. De menigvuklig-
„heid der ontdekte tekortkomingen
„vestigt bij mij de overtuiging, dat
„de zekerheid voor een goed politie
toezicht des nachts ontbreekt. Naar
„mijn oordeel is hierin geen verbete-
„ring te brengen, wanneer men de
„tegenwoordige organisatie behoudt,
„aangezien het niet kan uitblijven,
„dat de nacht-agenten, die veelal ver-
„moeid van h-un dagelijkse hen arbeid
„in dienst komen, te afgemat zijn om
„een wakker toezicht, te houden."
En verder
„Voor den nachtdienst bah oor en
„agenten werkzaam te zijn, die uit
fluitend hun middel van bestaan
„vinden in het ambt van agent van
„politie."
Men ziet dus, dat burgemeester Ior
dens zich reeds vóór bijna 40 jaar be
slist uitsprak tegen het. tweeslachtige,
namelijk half burger, half agent.
Haarlem, dat in tal van gemeentelijke
organisaties met den tijd is mcego-
gaan, is in dit geval op het rloode punt
gebleven en behoort nog tot de zeer
weinige plaatsen, waar zulk een in-,
stelling is. Immers onze ie klasagen-
ten vormen niet het reserve-personeel
daden. Waarlijk, Neerland's volk be
zit nog energie. Zelfs is er nu een
voorstel, om het huis aan de Kruis
straat, dat pas ruim drie jaar onge
bruikt is gebleven, beneden voor het
gas en boven voor het bouwbedrijf te
bestemmen. Zoo moet het wezen: da
den, daden willen we zien. Maar as
jeblief verstandige daden. Als je toch
leest, dat een juffrouw haar mede-
voorstandsters van vrouwenkies
recht in Engeland oproept om, wan
neer de regeering weer geen voor
stel tot invoering doet. den 25sten
December te middernacht een hon-
gerkuur te beginnen, dan twijfel je
aan 't menschel ijk verstand. Want
waar gaan we heen! Als iemand uit.
droefheid over iets dat ze niet krij
gen kan, uit hongeren gaait, dan
dient ze wel, wanneer ze iels aange
naams krijgt, dat met een groot eet-
feest te vieren. Zoo kan een schrij
ver op den eersten November al dus
redeneeren: „vandaag treedt de
nieuwe auteurswet in werking, dn ar
èet ik zes -heel© biefstukken op". En
dan het drinken, ,,'t Regent vandaag
te hard, ik voel me ongelukkig en,
zal dus niemendal drinken". Maar
als 't mooi weer is en de man zich
prettig voelt: „op zoo'n dag moet ik
extra veel gebruiken!"
Het is eeumaal in deze wereld zoo
gemakkelijk niet om zuiver logisch
te redeneeren. Toen de kazerne in
brand stondi, was iedereen vol lof
over de vlugge manier waarop het
vuur voornamelijk door de vrijwilli
ge brandweer was gebluscht. En
daar zie ik tot mijn verwondering,
dat in de derde afdeeling van den
gemeenteraad enkele leden, verwij
zende naar dien brand, het bezit van
een stoombrandspuilt .noodtakelij|k
genoemd hebben. Als daar een motie
voor den politiedienst, bij zeer hooge
uitzondering gaat er uit hen een over
in vasten dienst. Waar bet aan de
overige agenten, hunne vrouwen en
inwonende kinderen verboden is ne
ring te drijven en zij zeiven er geen
bijwerk bij mogen doen. is dit aan de
4de klas politïe-acenten toegestaan
volgens art. 49 hunner ambfs-instruc-
tio, 12 Juli 1912 vastgesteld door den
burgemeester in overleg met den com
missaris van politie.
Vermeldenswaard is het zéker, hier
to wijzen op enkele der emolumenten,
die in vroeger jaren de agenten geno
ten, doch die aan allen zijn ontno
men, hetzij omdat zij in strijd waren
met de waardigheid, of wiel omdat zij
vervielen door gewijzigde toestanden.
Hiervoor kwamen de ve.r schil lend©
Iractementsverhoogïngen in de plaats
In dit blad is vóór een paar weken
reeds medegedeeld, dat de politieman
nen specialiteiten waren in het op
vangen van losloopende honden. Voor
elk zoo'n dier kregen ze 50 cent en er
waren er, die dikwijls 20 a 2.5 gulden
bijverdienste met dit bedrijf wisten te
halen per half jaar. Ook ontvingen de
agenten voor het verleenen van hulp
hii brand 1 en soms meer, een pre
mie, die later werd Jèrnggebracht, tot
25 cent.. Voeg hierbij, dat het aantal
branden tegenwoordig gelukkig veel
zeldzamer is, dan volgt. Veruit, dat
die oude agenten hot met hun lager
salaris nog niet zoo kwaad hadden.
Ook was het hun vergund, kermis-en
nieuwjaar te wenschen en dit eerste
geschiedde niet alleen bij de ingezete
nen, rnaar ook bij de kermisreizigers
en bij de eigenaars van inrichtingen
c«p het kermisterrein. Dat dit een wan
toestand was, zal niemand tegen
spreken. In 1S93 of 1894 werd "dit
streng verboden, doch de burgemees
ter wns toch zoo welwillend, den
agenten daarvoor een jaarlijksche
schadeloosstelling toe te kennen. En
het is om deze reden, dat er nu nog
ongeveer een 20-tal agenten zijn, die
nog stee-is met kermis /2.50 extra ont
vangen (boven hun 5 gulden voor
buitengewone kennisdiensten) voor
het verbod, om kermisreizigers een
goede week toe te wenschen.
We! een bewijs dus, dat het hoofd
der politie bij verbetering van toe
standen ook het financieele gedeelte
op het oog had. flet verbod van ker
mis- en nieuwjaarwenschen aan de
ingezetenen is nog niet zoo vele jaren
in werking.
Doch om tot de reorganisatie van
1875 terug te keer en, zij vermeld, dat
met ingang van 1 Januari 1S76 de be
trekking van agent 3e klas (de nacht-
wachts) werd opzeheven. In plaats
van deze 46 rner schort breloot de Raad
het personeel der politie (e doen be
staan uit.8 agenten der lst.e-, 8 der
2de- en 16 der 3de klasse. Allen moes
ten zoowel nacht- als dagdienst ver
richten. Tevens werd besloten tot
aanstelling van 6 agenten der 4de
klasse, die echter geen bezoldiging
zouden genieten, maar alleen beloond
worden, wanneer zij voor de agenten
der 1ste-, 2de- of 3de klasse dienst
deden. De salarissen van het vaste
personeel werden aanmerkelijk ver
beterd.
De hervormingen der politie na
1887 vallen buiten het kader dezer ar
tikelen. Toch willen wij uit de tegen
woordige inrichting enkele zaken ine-
dedeeleu, die onzen lezers niet be
kend zullen zijn. Even vóór zijn af
treden stelde burgemeester Boreel een
ambts-instructie vast voor de diena
ren van politie in overleg met den
commissaris, den heer Van Goor. De
ze instructie verscheen in druk. In de
eerste plaats blijkt hieruit, dat de
indieeliug op militaire leest is ge
schoeid. Wait men in andere takken
van dienst niet kent, ontmoet men
hier, namelijk een duidelijke om
schrijving van ambtenaren en beamb
ten. De ambtenaren bekleeden rangen
(van den hoofd-inspecteur tot de ad-
junct-inspeeteurs), de beambten (de
klerken met de agenten) graden. De
anciënniteit in rang, graad of klasse
is op dezelfde wijze geregeld als in
het leger, evenals de eisch van on
voorwaardelijke gehoorzaamheid der
minderen aan de meerderen. Ook bij
'de kleeding treffen wij er uitdrukkin-
1 gen in aan, die ons aan een „Inwen-
digen dienst" herinneren. Zoo lazen
wij, dat in uniform het dragen van
„model handschoenen" verplicht is,
dat zij niet mogen ontbreken op ap-
over in den Raad gebracht wordt
dan zou ze aldus moeten luiden:
De Raad,
van oordeel, dat sinds onheu
gelijke jaren de vrijwillige brand
weer alle branden, ook de felste,
heeft bedwongen tegen zeer ge
ringe kosten,
overwegende dat een stoom-
brandspuit alleen daar nut kan
hebben, waar zeer hooge gebou
wen zijn, die men in Haarlem
"weinig of niet vindt;
bedenkende, dat een stad, die
met haar tijd. meegaat, in het be
zit van een stoombrandspuïH!
dient te wezen, omdat dit bij het
meubilair van een behoorlijke ge
meente behoort,
overtuigd, dat de belastingbe
talers er goed voor zijn,
besluit tot aanschaffing van
een stoombrandspuit van prima
quaüleit daar een gemeente nieis
ten halve doen mag,
en gaat over tot de orde van
den dag.
In deze derde afdeeling bleek trou
wens wel duidelijk, dat we leven in
een eeuw van stoom en snelheid. Ge
wezen werd op de wenschelijkheid
om alle aanhangige zaken door den
Raad te laten behandelen, vóórdat de
nieuwe burgemeester in functie
treedt. Dat is wat anders, dan om de
veertien dagen vergaderen, zooals
door een ander lid wordt gewenscht.
Naar ik hoor heeft de wensch om
alle aanhangige dingen vóór den
12den November het tijdstip waarop
de nieuwe burgemeester zijn ambt
aanvaardt, af te maken, bij Burge
meester en Wethouders groote kans
van slagen, onder één voorwaarde
evenwel, dat Raadsleden en ambte-
naren in die vier weken het Stadhuis
péls, dat zij zindelijk gepoetst voor
den dag moeten komen, geen j>ara-
pluie mogon dragen of een horloge
ketting op zichtbare wijze, enz. enz.
Het militaire saluut ontbreekt even
min, doch is alleen wat veranderd,
wat het halt en front maken be
treft.
Wij lezen, dat ieder politieman zijn
meerderen in rang, graad of klasse
op militaire wijze moet groeten, „door
„6 pussen van te voren de rechter-
„hand loodrecht en gestrekt aan de
„rechterzijde der klep van het hoofd
deksel te brengen, de vingers en
„duim aaneengesloten, de handpalm
„naar voren, terwijl de meerdere
„daarbij wordt aangezien en het
„hoofd rechtop gehouden. De linker-
„hand gestrekt tegen en terzijde van
„het linkerbeen. Stilstaande groeten-
,,de, nemen zij de positie aan en slui-
„ten de hielen."
Voor den burgemeester moei op 6
pasren halt en front worden gemaakt.
Uit deze enkele artikelen hl ijkt wel
strenge tucht en het groote verschil
van deze organisatie met die van vóór
een eeuw, toen de heeren op klompen
liepen.
Wij eindigen hiermede onze be
schouwingen over ons politiekorps,
waarvoor wij wel wat meer plaats
ruimte vroegen dun ons plan was,
doch in hooiuizaak omdat ons bleek,
dat voor de geschiedenis en ontwik
keling eene bijzondere belangstelling
bestaat.
Ter afwisseling willen wij als slot
van dit artikel iets uit hot Haarlem
sche leven van voor een GO a 70 jaar
vertellen, om do volgende maal weder
geregeld voort te gaan.
Het Spaarne was destijds een zeer
belangrijke rivier. De doorvaart van
vrachtschepen was voor onze stad
een belangrijke bron vun inkomsten,
en uit de registers blijkt, dut er jaar
lijks minstens 30.1X10 schepen passeer
den in beide richtingen. Wat van
Friesland naar de Zuidelijke rivieren
van ons land voer, passeerde hier
grootendecls en de vrachtschippers
gaven de voorkeur aan dezen water
weg, daar het IJ en de Haarlemmer
meer een open gelegenheid voor door
varen aanboden. Bovendien was
Haarlem, in bet midden gelegen, een
.goede diepe haven, waar zij zich van
alles konden voorzien en de schippers
lieten zich bij harde vorst liever hier
dan elders invriezen, ook omdat zij
in dien tijd nog andere werkzaamhe
den konden waarnemen. Het Spaarne
dat in die dagen een belangrijken
golfslag vertoonen kon, was voor
Haarlem ook in een anderen zin niet
onvoordcelig. Als men het water te
gen de hoofden van de Gravesteenen-
brug en Melk brug met schuimend ge
weld zag opspuiten, liet liet zich wel
aanzien, dat daarin een goede water-
verversching voor de grachten en
singels moest gelegen zijn. En nie
mand kon toen voorzien, dat er om
standigheden zouden komen, waar
door de stroom zooveel van zijn
kracht zou verliezen, dat aan 't droog
maken der grachten moest worden ge
dacht en de uitloozing van 't fabrieks
water een bedreiging voor de ge
zondheid dor inwoners zou worden.
Het varen was toen nog de hoofdzaak
en de schipperij aan het Amsterdam-
sche Veer beleefde een ongekenden
bloei. Uit Amsterdam kwamen tal
van menschen, om hier de schoon©
omstreken te bezoeken, niet alloen in
de trekschuiten, want dezo waren
overvol, maar ook per rijtuig of te
voel. Ook het reizen naar vergelegen
streken was toen geen mode, de Haar
lemsche familiön beperkten haai' reis
lust tot kleine uitstapjes en zochten
vooral liet genoegen thuis. Het was
zooals Mr. Gerlings schreef nog
oen handhaving der oude tradities.
De omstreken werden niet ver
smaad, Hartjesdag werd niet verge
ten, op dc kermis te Overveen zag
men ettelijke bezoekers, en de Hille-
gommer kermis bracht half Haarlem
op do been.
BEURS-OVERZICHT
van de Firma E. Sassen en Co.,
Parklaan 14B, '1 olefno. 2051.
5-11 Oct. 1912.
De factoren welke de vorige week
ce stemming op de internationale
niet verlaten. Andera komt de boel
niet af. Voorloopig vergaderen B. en
W. dan iederen morgen te zeven
uur. Daarna komt de Raad bijeen te
negen, beraadslaagt tot één, drinkt
dan koff:e tot twee en zet de beraad
slaging voort tot vijf uur. Daarna
worden de leden op de Groote Markt
gelucht tot halfzes. Middagmaal in
de Oude Raadszaal. Halfzeven voort
zetting van de beraadslagingen tot
tien. Gezellige kout voor wie dan nog
mocht kunnen praten, tot half elf,
elf uur naar bed. Kribben zijn op de
zolders van t Stadhuis opgesteld,
voor de wethouders met een rood
bandje in de hoofdkussens.
Dinsdag vergaderen den heelen
dug de Raadscommissies: wie daar
niet in zit mag naar huis gaan en
een beetje orde op zijn misloopende
zaken gaan stellen, mits hij 's avonds
vóór tienen weer binnen is. Blijft hij
in gebreke, dan gaat Schipper, de
concierge, hem met den sterken arm
halen.
Alleen op die manier schijnt het
mogelijk te wezen, alle aanhangige
zaken, binnen vier -weken tot een ein
de te brengen. B. en W. zijn naar ik
hoor, bereid om het offer te brengen
en ook tal van Raadsleden voelen
zich welwillend voor het plan ge
stemd. Alleen schijnt het regelen
van de presentiegelden nog eenig be
zwaar moe te brengen, maar ook dit
bezwaar zal tot oplossing komen. En
de doctoren in den Rand opperen de
ze moeilijkheid: zal niet de nieuwe
burgemeester, ons na vier weken van
zoo geweldige inspanning ontmoe
tende met bleek© gezichten en holle
oogen bevreesd worden, dat do Haar
lemsche gemeentepolitiek een heel
ongezond vak is?
Éen van de ledén. In xiin lijd een
beurzen beheerechten hebben ook de
ze week weder haar invloed doen
gelden. Was men aanvankelijk ge
neigd, door het uitblijven van ongun
stige berichten, de toekomst niet te
donker in te zien en aan hel welsla
gen der bemiddelingspogingen der
mogendheden te geloven, toen echter
bleek, dat Montenegro aan Turkije
den oorlog bad verklaard zakten de
koersen op alle groote beurzen in de
meeste gevallen nog ver onder het
laagste pe 1 van de vorige week in.
Men vreesde dat, nu door de klein
ste der Balkanstaten, zeer waar
schijnlijk niet goedvinden der overige
verbonden landen, den oorlog was
verklaard dit spoedig dóór de ande
ren zou worden gevolgd en zoodoen
de de pogingen der mogendheden orn
den strijd te voorkomen niet liet ge-
wenschte gevolg zouden h«bb..n. Ook
maakte het bericht, dat de Russische
Staatsbank aan de Servische regee
ring een crediet van twintig miiboen
francs heeft verleend een zeer ongun-
stigen Indruk en meende men uit de
ze houding te mogen opmaken, dot
Rusland met de bedoelingen der Bal
kanstaten is op de hoogte geweest en
zeer waarschijnli'k de pogingen zul
hebben aangemoedigd.
Toen echter de oorlogsverklaring
van Montenegro niet spoed'g door die
der andere Stoten werd gevold!werd
de houding der beurzen veel kalmer,
op de redeneering da', zoolang ce
diplomatieke onderhandelingen nog
worden voortgezet alle kans op be
houd van den vrede nog niet is ver
vlogen.
De koersen konden daarop h er en
daar iets opkomen. Op den laatsteD
dag echter bleez men, ten op.--K.hte
van de vertraging van de oor.ogsver-
kiaring der overige Balkanstaten,
meer over te bellen tot de redelive
ring dat deze stalen blijkbaar nog
n.et geheel met de mobilisatie gereed
zijn en de tusschenkomst der mo
gendheden toch geen oorlog meer zal
kunnen voorkomen.
De grootste dalingen kwamen aan
de beurzen te Parijs en Berlijn voor.
De Fransche rente, welkt zich de vo
rige week goed op prijs hield, zakte
tot 88.80 in, een koers, sinds 18S8 iliet
voorgekomen.
Ook de Russische Staatsfondsen
waren gevoelig lager, doch de specu
latieve soorten, waaronder Rio unto,
die van 2060 frs. tot 1880 frs. terug
liepen, hadden wel het meeste te lij
den. Servische en Bulgaarsclic Staats
fondsen waren procenten lager.
Ook te Berlijn heerschte een koorts
achtige stemming. Behalve Russen,
Serven, Bulgaren en Turken, welke
•laatste van 891/2 tot 82 terugliepen,
waren op deze plaats industrioele
waarden en speciaal die, welke in de
betrokken Tanden belangen hebben,
tientallen procenten lager. Zoo h.v,
noteerden Gelsenltirchen 189.20 tenen
202.30.
Van de Europecsche beurzen kon
Londen nog de meeste kalmte bewa
ren. Natuurlijk waren ook daar die
fondsen, welke te Parijs en Berlijn
werden genoteerd, lager, doch overi
gens hielden zich de Britsche waar
den tamelijk wel op prijs. De koers
der 5 pCt. Montenegrijnsche leening,
die einde 1909 tegen 97 pCt. aan de
Londensche markt is gebracht, zakte
deze week van 97 pCt. tot 75 pCt, in.
Resumeerende kan dus worden ge
constateerd, dat, blijkens de koorsbe
wegingen op de groote beurzen, voor
al op het vasteland van Europa, 'de
toestand nog donker wordt ingezien.
Wellicht is een oorlog, doch dan met
de zekerheid, dat deze tot de Balkan
staten beperkt blijft, tc verkic-zen bo
ven dezen onbevrediger.den toestand,
en zooals zoo vaak gebeurde, zal
waarschijnlijk ook ditmaal bij het uit
breken van den strijd, de invloed
daarvan op de koersen, althans van
die, welke daarmede slechts in ver
wijderd verband staan, zeer gering
zijn, in aanmerking nemeodo het la-
go peil, waarop de meeste fondsen
reeds zijn aangeland.
New-York is zoo ver verwijderd van
goed rederijker, heeft evenwel be
loofd, op den dag van de installatie,
al de leden met wat verf roode wan
gen te schilderen.
Natuurlijk zal in die dagen het
Stadhuis met zijn kostbaren inhoud
extra goed bewaakt moeten worden.
De derde afdeeling weet er al weer
raad op. „Voorgesteld wordt", zoo
lees ik in 'i verslag van haar verga
dering, „de bewakers van het raad
huis, inplaats van door een tweeden
persoon, te doen vergezellen door
eenen goeden politiehond".
„Eenen goeden", het staat er dui
delijk, de rapporteur, de heer Elffcrs
is blijkbaar de verbuigings-uitgan-
gen van school nog niet vergeten.
Ziehier dan een keurig verbogen po
litiehond. Eenige toelichting tot het
voorstel wordt niet gegeven. Inder
tijd vernamen we, dat de eene waker
die rondliep, af en toe last had van
bangheid, zou de tweede daar ook
door aangestoken wezen? 't Is waar:
een hond Is niet bang voor schadu
wen en uit lijsten turende geschil
derde koppen, zoo'n dier is te stom,
om bang t© wezem Maar wanneer
dan ook hier de dierenwereld de
menschenm-aatsqhappij overtreft,
waarom ter wereld, zoo vraag ik, ne
men we dan niet liever een nog veel
geweldiger beest, bijvoorbeeld een
leeuw? Een tweedehands-leeuw, een
zonder nagels en tanclen bijvoor
beeld, zou heel goed kunnen dienen.
Als hij maar brult is t al mooi genoeg
Dan beeft 's nachts al wat boos en
slecht is op zijn be enen, bij 't hooren
van die geduchte stem en zelfs de
bronzen Lourens Janszoon, kijkt
angstig naar de deur van 't Stadhuis,
of die wel stevig dicht is.
Zoowel in de tweede als in de der-
het terrein van het mogelijk Earo-
peésch conflict en is, behalve door de
geldmarkt, zoo weinig daarbij be
trokken, dat het zich blijkbaar niet
daarover meent te behoeven te ver
ontrusten en de algemeene verbete
ring, die handel en industrie in de
Vereenigde Staten de laatste maan
den onderging» gepaard met den ovor-
vloodïgen oogst, die thans wordt bin
nengehaald, dienen zoodoende weder
als krachtiger hausse-argument, dan
de invloed, die duurder geld en on
zekerheid aangaande de presidents
verkiezing in de tegengestelde rich
ting vermag uit te oefenen.
Het aantal onuitgevoerde bestellin
gen bij de Steel Córp. bedroeg op liet
einde der maand September 6.552.000
ton tegen G.163.O0O ton einde Augustus
en 3.612.000 ton eirtde September 1911.
Ook werden verschillende artikelen
opnieuw in prijs verhoogd. I-Iet deze
week bekend gemaakte regeeringsrap-
port betreffende den stand der gewas
sen, stelde nog eens duidelijk liet
fraaie resultaat van den oogst in het
licht.
De oostelijke spoorwegen kwamen
met de machinisten overeen de loonen
met 10 pCt. te verhoogen. Dit feit ging
nagenoeg onopgemerkt voorbij, niette--
genstaande over deze gevraagde loons-
verhoogïng zooveel te doen geweest is.
Bij de ongui stige dispositie der
Europeesche beurzen was New-York
genoodzaakt het van die zijde voort
durend en in groote bedragen aange
boden fonds, op te hemen. Dat deze
plaats hiertoe, tegen slechts een wei
nig wijkende prijzen bereid bleek, kan
als bewijs dienen, dat de bankiers In
de Unie overtuigd zijn van een nade
rende bloeiperiode, waarvan danool
alle gegevens aai wezig zijn.
De industrieel.: afdeeling der Ame-
rikaansche Markt liep bij het groote
aanbod van het publiek langzamer
hand terug. Steels begonnen de weck
op 80 3/4 en eindigden op 7713,16 ex
1 1/4 pCt. dividend. Car Foundrys
note©ren. 60 ex 1/2 pCt. div. tegen
62 9/16. Am. Can. echter 44 15/16 tc-gen
43 7/8. Standard Milling 1 7.8 voor de
gewone en 2 pCt. voor de preferente
aandeelen lager. Am. Hide Leather
zakten van 31 13/16 tot 28 1/2 in, doch
konden zich op gunstige berichten over
den leerhandel herstellen tot 29 5-8.
De koperstatistïek geeft een ver
meerdering van den voorraad aan op
einde Sept. van 16 millioen pond. Hoe
wel deze vermeerdering niets veront
rustends in zich heeft, daar tie geheele
beschikbare voorraad nog slechts voor
het verbruik van 2 weken toereikend
is, was toch onder deze omstandighe
den de invloed hieivau op den koers
van Amalgamated sterker dan een mo
gelijke aaustaauda verböogïug van t
dividend. Zij zakten van 91 9/16 lot
881/4 in. Am. Smeltings noteeren
86 3/16 tegen 89. Unit. Cïgurs verlóren
bijna 3 pCt.
Spoorwegwaarden hadden mede en-
der de groote liquidaties te lijdon.
Niettegenstaande de gunstige ontvang
sten over de afgeloopen maand, welke
over de loopende maand nog beter be
loven te worden, was de algeme.na
.agitatie voor vele houders te sterk en
moest New-York steun bieden door
groote bedragen op te nemen.
Unions liepen van 176 7/8 tot '171 5/8
ex. 2 1/2 pCt. div. terug, South Paci
fic reageerden van 113 5/8 tot 110 3/4,
Atch. Topeka- van 110 3/8 tot 108 5/10.
Ook de. kleinere shares hadden onder
den al gem eenen verkoopsdrang te lij
den en reageerden 1 a 2 pCt.
Marinewaai den op het voorbeeld van
de andere scheepvaartaandeelen mede
lager, voor de preferente 1 1/4 pCt.,
voor de gewone aandeden 1/2 pCt-,
voor de bonds 1 pCt.
Begrijpelijkerwijze deed de algemee
ne onrust ook zijn invloed op de lokale
Markt gelden.
Van deze waren bet vooral Petro
leum waarden, welke, vooral voor de
maatschappijen welke in of bij dc»
Balkan terreinen bezitten, gevoelig
terug liepen. Gecimsulideoi-dcn daal
de» verder van 2563/8 tot 2243,"i na
tusschentijds 21S le zijn geweest Ko
ninklijke liepen van 5291/4 tot 5141,-4
terug. Intern. Rum Petr. noteeren
144 3/2 tegen 157 1/2. Orions 112 3, i
tegen 119 5/16.
Tabaksaandcclen waren mede ge
voelig lager. Deli Batavia verloren
21%. Delï Cultuur S Deli Mij.
de afdeeling is er op aangedrongen,
dat de aanslagbiljetten van de belas
ting wat vroeger zullen worden rond
gezonden.
In dien geest heb ik bij' buren,
vrienden en kennissen nooit zoozeer
wenschen opgemerkt. -Wel zou het
hun aangenaam wezen, althans wan
neer daartegen geen technische be
zwaren bestaan, dat de biljetten in
't geheel niet worden uitgereikt. Ze
houden dan wat meer geld over om
dat te besteden aan de belasting op
do publieke vermakelijkheden, die
door een of meer leden van de twee
de afdeeling gewenscht wordt.
Deze belasting zou 'het niet geringe
voordeel opleveren, dat een van de
tegenwoordige ambtenaren het daar
voor noodige werk in de avonduren
gemakkelijk zou kunnen waarne
men. Het komt namelijk betrekfc.-iijk
zelden voor, dat een publieke ver
makelijkheid bezocht wordt door een
talrijk pubb'ek. De weinigen die ko
men, moeten dan ook maar extra be
talen. Weliswaar volgt daaruit, dat
de belasting dan ook niet veel op
brengen zal, maar er is eenmaal
geen heffing te vinden zonder scha
duwzijde en Tiet gepruttel over be
lastingen wordt langzamerhand sa ui
en vervelend.
Ik zou hiermee voor dezen keer
kunnen eindigen, wanneer ïk niet'
vernomen had, dat nu al overtuigend
gebleken is, dat do nieuwe burge
meester beter dan wie ook in Haar
lem thuis behoort.
Of is het soms niet waar, dat in
het duinlandschap van Kennemer-
land een „Sandberg" op zijn plaat»
is?
FIDEUO.
