ibieïs busii
DERDE Ei LAO
Vrijdag 15 November 1912
Buitenlandsch Overzicht
Dö Baikan-krijg.
Naar übb vrede?
Onder de telegrammen in ons vorig
niuiijiier was Le lezen een draadbe-
ficht uit Konstamtinopel
„Een officieuse nota ver
klaart, dat T u r k ij e, n a te
hebben geconstateerd, dat
ile besprekingen der mo
gendheden overeen bemid
deling tot geen resultaat
hebben geleid, besloten
heeft, zich direct tot de
oorlogvoerenden te wen
den."
Bovendien wordt verzekerd, dat
Turkije al met Bulgarije aan het on
derhandelen is over een wapen
stilstand. De Russische gezant
moet daarbij als tussclienpersoon op-
ticden.
Uit Sofia wordt geseind:
D.e Bulgaarsche regeering
nam nog geen beslissing
over de directe vredes
voorstellen van T u r k ij e.
Turkije voelt zich dus blijkbaar wel
zeer bekneld, dat het zelf om vrede
gaat vragen.
Nu gaan ook 't is wel wat laat
de mogendheden aan 't werk voor;
bemiddeling. De gezanten te Sofia
hebben aan de Bulgaarsche regeering
de volgende mededceling gedaan
„Naar aanleiding van het verzoek
der Porie aan de mogendheden om
bemiddelend op te treden, is ons op-
gedragen te vragen, of Bulgarije be
reid is die bemiddeling aan te ne
men, en, zoo ja, ons de voorwaarden
mede te deelen, waaronder die bemid
deling zou worden aanvaard."
Een Bulganrscli minister antwoord-
_e dut do regeering hel verzoek van
Turkije ter overweging zal geven aan
don generalen slaf en zich zal ver
staan met de ministeries der verbon
den Balkanstaten.
Waaraan Bulgarije de voorkeur zal
gevenaan directe onderhandeling
mei Turkije of door bemiddelling der
mogendheden We gelooven aan het i
«rsto. De bemiddeling der mogendhe
den komt nu wel wat als mosterd na
den maaltijd.
Maar als "t eene niet helpt, dan
misschien het andere.
L'it Sofia komt nog eens het bericht,
dat de Bulgaren beslist het resultaat
van het gevecht in ue Tsjataldja-stel- j
ling willen afwachten.
Van lis ooFiogsveluen.
DE BULGAREN:
Nog altijd zijn de gevechten in de
Tsjatald ja-stelling die nu al dagen
duren 1 niet tot een beslissing ge
komen.
Uut Turkschè bron wordt gemeld,
dat de Bulgaren nu een kïachtiigoii
aanval op de Turksche forten begon
nen zijn.
De Bulgaren hebben ook een goede
positie. Ze hebben humors den spoor
weg Kirk Kjlisse—Baba Eski—Loele
Boergas in exploitatie gebracht, dus
kunnen alle aanvoeren van troepen,
munitie en voedsel ontvangen.
Over de gevechten wordt geseind
„De Bulgaarsche aanval is niet vol
doende door artillerievuur voorbe
reid. De Bulgaren trachten vooral op
den zuidelijken vleugel van Silivri in
den nacht met gebruik van zoeklich
ten voort to dringen, en de Turksche
linie door te breken. Do aanvallen
werden evenwol tot nu toe door liet
vuur van de Turksche scheepskanon-
ncn met succes teruggeslagen."
De Turken verzekeren, dat er
JO.OOO goede soldaten voor de halve
maan in do Ts j at aid j a-stel 1 i n g strij
den, want in de laatste dogen hebben
to belangrijke versterkingen gekre
gen. Een deel dezer troepen is over
8?e getransporteerd.
Hebben de Turken nog ver
trouwen in de Tsjatnldja-
stelling?
Aan 't Berliner Tageblatt" wordt
geseind
„Het vertrouwen der Turken is
blijkbaar zeer gering. Naar medege
deeld wordt, is een commissie va.n
generaals, die het leger en de ver
sterkingen van de Tsjalaldja-linie ge
ïnspecteerd had, te Konstantinopel
teruggekeerd en heeft zij de regie
ring medegedeeld, dat zij geen hoop
meer hadden op een krachtdndigen
tegenstand. Daarom heeft de regee-
ring, in overeenstemming met de ge
zanten, maatregelen getroffen om
Galata en Pera te beschermen tegen
de eventueels vluchtende, terugkee
rt!,de troepen. Het hoofdkwartier, dat
tijdelijk te Tsjataldja was, is overge
plaatst naur Hademkoj. VeleTur-
ke n hebben hun laatste
hoop gezet op een Eu rope e-
chen oorlog, dien zij voor
anstaande houden. (Deze
kans voor de Turken is in de laatste
dagen wel belangrijk verminderd
lied. H.'s D.J.
De Turken leden ook in de laatste
gevechten zware verliezen. Eén regi
ment verloor bij Tsjorloe 1000 man.
Daar Konstontinopol niot in staat
is de vele duizenden gewonden onder
dak te brengen, is xnen begonnen de
gewonden te transporteeren naar
bröcssa en fsmïd.
OmAdrianopol.
Omtrent deze gevechten werd uit
Woestafa pasja geseind
„Bij een verbitterd en wanhopig
Tveclit, waardoor de Turksche be
zetting van Adrianopel den moed
herwonnen beeft, sluit zich waardig
aan een met groote strijdkrachten on-
dernomou uitval naar het N.W. De
hoofdaanval was ge-richt op Elcmek-
tesjkoj en Karaboela (beide ten noor
den van Kusiskoy tussclien de Mari't-
za en do Toendja). De Bulgaarsche
batterijen beantwoordden dit vuur
met een oorverdóovend kanongedon
der, dat zelfs in de huizen van Moes-
tftfa pasja te hooren was. Eerst na
middernacht verstomde het vuur. De
Turken weken met groote verliezen
terug."
Uit Belgrado wordt onder voorbe
houd gemeld, dat een gerucht wil, dat
Adrianopel door de Servisch-Bulgaar-
sche troepen genomen is.
Voor de hoeveelste maal komt dat
gerucht
De Turksche vloot
bombardeerde Woensdag de Bulgaar
sche divisie, die Diagonbeny, Deyr-
mentewe en Djerakkiofflil beziet lind,
met het gevolg, dal de Bulgaren zich
rnet groote verliezen van deze hoog
ten moesten terugtrekken.
DE SERVIëRS
staan met hun hoofdmacht bij Monas
tic Daar bieden de Turken den laat-
sten tegenstand op Maccdoniscli ge
bied. Mon astir is dan ook neg in han
den der Turken, die vrij talrijk zijn
(men zegt 90.000)..
Het gerucht, dat Monastir gevallen
zou zijn, was dus onjuist.
De Serviërs die 120.000 man moe
ten hebben, die onder leiding'van den
kroonprins staan hebben de Tur
ken gesommeerd, de stad over te ge
ven. Gebeurd is het evenwel nog niet.
De Turksche commandant eischt, dat
de Turken met de wapens zullen mo
gen aftrekken, maar daarin hebben
de Serviërs geen lust.
Als de Turken de stad niet over-;
geven, zal het gevecht spoedig begin
nen.
DE MONTENEGRIJNEN
belegeren nog altijd Skoetari. Tenge
volge van hot slechte weer hebben de
krijgsoperaties gedurende eenige da
gen stilgestaan. Donderdag is de be-;
schieting van Skoetari hervat. De
stad staat op verschillende punten in
brand. Het artillerievuur der Turken
verzwakt.
Omtrent het bombardement wordt
nader bericht, dat het de Montene-
gnjnsohe artillerie is gelukt, de bat
terijen van Tarrabosj en voor Skoe
tari tot zwijgen te brengen. Het bom
bardement heeft groote schade uan-
goricht in het gebied van de stad.
Eenigo werken op Tarrabosj zouden
totaal vernield en het garnizoen uit
eengedreven zijn.
De Montenegrijnen hebben na een
hevig gevecht de Turksche vesting
Bardanjolt genomen. Do verdedigers
zijn teruggetrokken in de richting
van Skoetari.
Een telegram aan de „Reichspost"
van oen voornaam Albanees bericht
„De Montenegrijnen waren tot aan
Alessio aan do Adriatische Zee door
gedrongen, konden evenwel die haven
niet nemen en leden, door het ingrij
pen van de Mirdieten, die zich met de
Turksche troepen vereen ijgd hadden,
zware verliezen. Zij werden gedwon
gen hun posities langs de Drïn bij de
dorpen Kakaritsj en Kukli te ontrui
men en terug te trekken tot de Boja-
na-rivier. Onder de Mirdieten heeft
het groote verontwaardiging gewekt,
dat de Montem gr ij nsche troepen bij
Kukli eenvoudige Albaneesche hJsren
hebben aangevallen. Tot nu toe is nog
geen enkele Albanèesche havenplaats
in handen van de Montenegrijnen".
DE GRIEKEN
hebben Metsowo bezet, na een ver
woed gevecht van 8 uur. 40 Turken
sneuvelden, 81 werden krijgsg-#, .ui-
•géïv gemaakt
Cholera.
Het uitbreken van de cholera te
Konstantinopel wordt nu officieel toe
gegeven. Sedert Zondag zijn op de
vertrekkende schepen papteren aan
gebracht „Cholera heersoht te lvon-
siantinopei'De officieele cnolera-
stalistiek geef* natuurlijk slechts on
beduidende cijfers. In den tijd van
Zondagavond tol Maandagavond wa
ren, volgens die statistiek, 15 nieuwe
ziektegevallen en drie dooden voorge
komen. De werkelijke toestand is on
getwijfeld veel ernstiger. In alle hos
pitalen liggen choleralijders. Bij de
massa's vluchtelingen te Stamboel
worden dagelijks nieuwe gevallen
geconstateerd. Iedere trein van
Tsjataldja brengt soldaten mede, dia
aan cholera lijdon. Te Tsjataldja le
den Zondag 200 soldaten aan deze
ziekte, van welke 120 gestorven zijn.
Woensdag moeten meer dan 500 ge
vallen geconstateerd zijn met een
groot percentage dooden. Do ziekte is
door de reservisten uit Azië overge
bracht- Een ambtenaar van den Aua-
tolischen spoorweg vertelde dat 20-000
reservisten van het vilayet Adama,
die reeds naar Roemelië onderweg
waren, ten spoedigste terug moesten
koeren, daar onder hen dagelijks 200
choleragevallen voorkwamen.
Uit Salonilti wordt geseind
„De gezondheidstoestand der vluch
telingen is slecht. Er heerschen ty
phus, zwarte pokken en koorts alle
moskeeën zijn als ziekenhuis ingericht
en overvol, het aantal naar Salc/iUi
gebrachte gewonden stijgt met den
dag, evenals hel aantal der zieke sol
daten. Groot is de ellende, die over
het land is gebracht, haar omvang zal
eerst uit do govolgen juist kunnen
blijken."
Ziekteen muiter ij in het
Turksche leger.
Uit Konstantinopel wordt aan c
„Berliner Zcitung am Mittag" ge
seind
„Het besluit van den ministerraad,
om direct met Bulgarije te onderhan
delen over een wapenstilstand, is voor
ingewijde kringen niet onverwacht
gekomen. In deze kringen weet men,
dat het Turksche leger zich in een
toestand bevindt, die niet alleen elke
kans 'op een verandering van het ocr-
logsgelak buitensluit, maar zelfs het
ergste voor liet land doet vreezen. In
het Turksche leger maakt de cholera
steeds meer slachtoffers. Dagelijks
vallen vele soldaten ten offer aan
deze ziekte. Daarbij komt, dat de ver
ontwaardiging in bet leger over het
volkomen gebrek aan de noodzake
lijkste voeding en ziekenverpleging
dagelijks zoo toeneemt, dat men voor
muiterij vreest. In verband met deze
tijding voorkomt de regeering door
het vragen van oen wapenstilstand
misschien een catastrofe van niot te
ovemenen omvang."
't Vorscbrlkkelpe In dsn oorlog
Een oorlogscorrespondent van de
„Vossiscbp Ze it lui g" is uit Bulgarije
gevlucht om nu (van een plaatsje in
Ilomrariie uü) over den oorlog te
schrijven zonder aan censuur onder-,
worpen te zijn.
Hij schrijft o.a.:
„Ongetwijfeld zijn de beschrijvin
gen van Turksche wreedheden in ve
le gevallen juist, maar volgens mijn
opvatting is aan beide zijden <te ma
nier van strijden meer een groote
slachterij dan een oorlog geweest.
Stellig heeft men alle maatregelen
getroffen om te verliinderen, dat deze
wijze van vechten in Europa bekend
werd, en daarom heeft men de oor
logscorrespondenten bijna opgeslo
ten.
De haat over en weer bij Bulgaren
en Turken is zoo groot, dat de offi
cieren bijtio, niet in staat waren, hun
manschappen tet kalm schieten te
krijgen, zij wilden alleen met de ba
jonet optreden en bloed zien. In de
officieele oorlogsberichten wordt
steeds een hooger getal gewonde Tur
ken dan Bulgaren opgegeven.
Toch heb ik in de lange treinen
met gewonden, u tsluitend Bulgaren
gezien. Waarheen zijn de gewonde
Tinken gebracht? Een van mijn
vrienden, die niet journalist is, kwam
naar Kirk Kïlisse tijdens het gevecht
bij die plaats. Hij vertelde mij, hoe
de Bulgaren na den strijd, met haat
vervuld, afgesneden hoofden van
Turken op bujonetlen prikten en zoo
ronddroegen. Hij heeft persoonlijk ge
zien, dat Turksche lijken verminkt
werden. Voor de eigen gewonden heb
ben de Bulgaren zeer goed gezorgd,
maar er waren geen wagens om de
gewonden snel weg te brengen. Des
te kie ner was de kans, dat de gewon
de Turken geholpen werden.
Mijn mededeelingen hebben alleen
ten doel, de opinie uit de wereld te
helpen, alsof er alleen wreedheden
aan Turk rc he z:;de begaan waren. Er
was een haat van eeuwen. Zoo is de
j brand ontstaan, een brand zoo woest,
dat Europa er geen begrip van heeft."
De strüil om Albanië.
De quaesties tusschen Ser
vië en O o s t e n r ij k-
Hongarije
zijn nog lang niet 'uitgevochten. Meu
is evenwel aan het onderhandelen en
het gevaar voor verdere verstoring
van den vrede is voorloopig bijna ge
heel verdwenen.
Dat is ten heole geruststelling
De oplossing der geschillen is even
wel nog niet gevonden. Als men
echter over en weer wat wil toe
geven, is een formule wel te vindon.
Uit Petersburg wordt geseind
Er had een buitengewone zitting
van tien ministerraad plaats, waarin
over de vraag gesproken werd, of
Rusland tot militaire maatregelen
zou overgaan. Minister Sasonof ver-;
klaarde, dat hij geen reden had,!
het uitbreken van een Eu-
jrópeeschen oorlog te vree
zen, da_ar alle mogendhe
den, wier belangen door de
gebeurtenissen op den Bal
kan geraakt worden, op
recht 11 a c h t e n, een vrede-,
lievende oplossing van d e j
Adriatische quaestie t a f
vinden, en dat er dientengevolge
geen reden is. om buitengewone mi-1
lilaire maatregelen te treffen.
Ook is de Russische minister Saso
nof aan 't werk, om den vrale te be-
vorderen. Hij had o. a. een onderhoud
met der. Servischen gezant.
Verzekerd wordt, dat Rusland de i
eischen vtun Servië op een haven aan
de zee ondersteunt, maar vertrouwt,
dat tusschen Servië en Oostenrijk een
vredelievende oplossing mogelijk is
Blijkbaar is het de bedoeling, de ha
ven San Giovanni di Medua aan de
Serviërs le geven onder de vorplich
ting, er geen versterkingen aam te
leggen.
De minister zei nog. dat de mogend
heden er geenszins naar streven, den
toestand in den Balkan érnstiger te
maken dan hij is.
De houding van Italië.
Italië niengL zich ook in de geschil-
Versprolda berlcbton.
Vluchtelingen in Kon
stantinopel.
Tot nu toe zijn er 120.000 vluchtelin
gen te Konstantinopel aangekomen,
die gedeeltelijk in de hoofdstad blij
ven, maar gedeeltelijk naar Kleïn-
Azlë gebracht zullen werden. Nog
vele vluchtelingen zijn in aantocht.
De meeste vluchtelingen zijn Moham
medanen.
5 Engelse he oorlogs
schepen
zijn gisteren te Patras aangekomen.
Een ou d-m inïster be
dreigd.
De commandant van het Turksche
legercorps heeft aan de politie last
gegeven den oud-minister Talaat bey,
die op het oorlogsterrein de gelederen
heeft verlaten, te arresteeren. De- po
litie noodigde Talaat bey daarop uit
zich binnen 24 uren bij zijn corps te
melden, daar hij anders in hechtenis
zou worden genomen.
nis bv. die van rechter-cipier het zon'
doen.
En op de tweede plaats mag, als
over iemand do doodstraf is uitgespro
ken, de voltrekking van liet vonnis niet
afhankelijk worden gesteld van de
vraag, of de rechter al dan niet be
reid is den misdadiger op te hangen
of het hoofd af te slaan.
Rechtszaken
Ion.
In een nota, blijkbaar afkomstig uit
diplomatieke bron, bespreekt do
„Gioxnale d Italia" de Buikan-confe
deratie, dio na den oorlog tot stand
zou komen.en waarvan het onafhan
kelijk vorstendom Albanië, welks re*
gearing geschoeid zou zijn op <lo leest
der Duilsche vrije steden, deel zou
uitmaken, „Italië", zegt het artikel
verder, „heeft direct belang b.j het be
staan van pen autonoom Albuueosch
volk, dat in vrede leeft met zijn bu
ren en met de vazal mag wérden van
een naburigen of verder afgelegen
staat".
Montenegro wil nog een
Adriatische haven.
t Nauwelijks is bet Oosienrijkoch-Ser-
vische conllict in een kalmer vaar-
j water gekomen, of Montenegro, dat
reeds in Antivari een Adriatische ha
ven Ixizit, maakt aanspraak op een
tweede haven aan deze kust.
Koning Nïkita zich beroepende
op de bezetting van de Albaneesche
havens San Giovanni dl Medua en
Alessio door Montenegrijnsclie troe
pen verlangt deze beiae -havens
voor zich.
j Natuurlijk zal Oostenrijk-Hongnrije
niet van plan zijn, dezen eisch in te
willigen. De Oostenrijkscho gezant
ging dan ook al naar den koning van
M-o-ntenegro, om hem de verklaring
af te geven, dat Oostenrijk-Hongarijo
de bezetting der Turksche havens San
Giovanni di Medua en Alessio niet
als definitief beschouwen zal. Deze
twee plaatsen moeten blij
ven voor het nieuw op te
richten autonome Albanië,
j Koning Nïkita antwoordde den ge-
j zant. dat hij deze verklaring niet kon
aannemen. Hij moest absoluut de
vrije hand hebben.
Een nieuwe verwikkeling dus, maar
voor Montenegro is men niet zoo bang
als voor do Serviërs.
Een kreet der Albaneezen.
De nationale Albanische organisa
tie drie millioen Albaneezen
heeft de hulp van Europa ingeroepen
om vrijheid en integriteit .van haar
grondgebied,
Allerlei.
Het Spaansche ministerie.
Aan Graaf Rcmanones, de president
der Kamer, is door den Koning opge
dragen het presidentschap van het te
genwoordige ministerie op zich te ne
men.
De nieuwe minister-president heeft
reeds ten paleizo den eed afgelegd.
Alle ministers behouden hun porte
feuilles met uilzoi dering van den mi
nister van opei bare werken, die nog
geen besluit heeft genomeD.
Minister Garcia Prieto heeft den
Koning doen vvc-ten, dat hij onver
schillig welk kabinet ook zou steunen.
Op de vraag van den Koning nl., of
hij de portefeuille van buitenland-
sche zaken zou willen behouden, gaf
hij ten antwoord „Zeker, onverschil
lig onder weikeu minister-president
ook, maar slechts tot na de ondertee-
kening van het Fransch-Spaansche
verdrag."
De oud-mirister-prsident Morel
heeft de benoeming tot president van
de Kamer aangenomen.
Uit de Engelsche politiek.
Bij ae oper mg der zitting was liet
Lagerhuis reeds stampvol en heersch-
te er buitengewone opgewondenheid.
De gewone zaken werden evenwel af
gedaan, zonder dat er iets bijzonders
voorviel.
Nadat do gebruikelijke vragen wa
ren behandeld, bood de unionist Ro
nald Mc Neil, die Woensdag een boek
naar minister Churchill had gewor
pen, deze daarvoor zijn verontschul
diging aan e deze werd gereedelijk
aanvaard.
Voordat het debat over het voorstel
van de regeering tot het ongedaan
maken van de aannemïng'van Banbu
ry's motie zou beginnen, merkte de
voorzitter op, dat het Huis zeker geen
herhaling van tooneelen, zooals j
Woensdag afgespeeld waren, zou wen-
schen. Het was gemakkelijk verklaar-
baar, zoo zei hij, dat het voorstel van
Asquith bij de oppositie op sterk ver-1
zet zou stuiten en hij was derhalve van
meerling, dat, als het Huis gelegenheid I
had de-omstandigheden, die tot het 1
voorstel hadden geleid, nog eens na te
eraan, er misschien een andere oplos-,
sing van de moeilijkheid zou worden
•gevonden, meer in overeenstemming
met de precedenten en waardoor geen
nieuw precedent zou worden gescha
pen. Hij deed derhalve het denkbeeld
aan de hand, dat er meer tijd zou wor
den gegeven tot nadenken, daar hij
van meaning was, dat hij eenig overleg
een oplossing zou worden gevonden,
die voor beide zijden van net Huis
aannemelijk zou zijn.
Asqüith verklaarde daarop over
tuigd te zijn, dal alle leden gaarne
zouden zien, dat er niet gebroken
werd met de tradities, aan welke bet
Huis zijn greote autoriteit onder de
parleinefiten te danken heeft. Namens
ue regeering begroette hij daarom het
voorstel van den voorzitter met inge-
nomeuheid en stelde hij verdaging
van het Huis tet Maandag voor.
De leider der oppositie Bonar Law
gaf zijn volledige instemming te ken
nen met de opmerkingen van Asquith
en verklaard-' verder, dat het optre
den van den vooizitter den eerbied,
dien het Huis reeds voor dezen koes
terde, nog had verhoogd.
Het Huis werd daarop verdaagd tot
Maandag a. s
MOORD.
Uitspraak doende in de zaak van
den 'glazenwassciter E. Gerritsc-n, be
klaagd van moord gepleegd op de we
duwe Hoenstok in de Pastoorewaran
de te 's-Gravenlhage, heeft'de recht
bank aldaar den beklaagde schuldig
verklaard aan moord, en hem des
wege veroordeeld tot tien jaar gevan
genisstraf, (eisch: Uvaalf Jaar).
MOORDAANSLAG.
De L.uit Trïcht is door de recht
bank te Tiel wegens moordaanslag
op zijn meisje en haar vader veroor
deeld tot zes jaar. De eisch was
twaalf jaar.
RELLETJES TE LEEUWARDEN.
Het O. M. bij de rechtbank te Leen- j
warden heeft tegen P. M., 57 j., to
Wierum, wegens opruiing tijdens rel- i
letjes aldaar, 1 jnar gevangenisstraf i
gevraagd.
Tegen den 33-jarigen A. K., den 21-
jarigen H. S., en den 41-jari,gen S. S.,
allen arbeiders to 'Wieriim, die bij do
relletjes den rijksveldwachter Veen- J
stra hebben bedreigd met den dool.
werd 2 jaar gevangenisstraf geëischt.
(N. R- CL)
VEROORDEELD.
De rechtbank te Amsterdam heeft ver
oordeeld tot 8 mnd. gevangenisstraf
een 21-jarig meisje uit Zwartsluis dat
zich Voordoende als „freule'" zich had i
ingedrongen bij de familie Seegers,
goudsmidswinkel aan de Utrechtse be
straat, en geleidelijk een zilveren
beursje, een gulden en een gouden
armband zich had weien toe te eige
nen.
Letteren en Kunst
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
Volgens een opgavo in de „Staats
courant" zijn In de week van tot
en rnet 12 November de volgende ge
vallen van bc-smettelijKo ziekte .n
Haarlem en omstreken geconstateerd:
Te Haarlem 1 geval van roodvonk;
te Haarlemmermeer 2 gevallen van
roodvonk; te Heemstede 1 geval van
roodvonk; te Schoten 1 geval van
roodvonk; te HJlegom 1 geval van
dipliiheritis.
Voor allen der H. S. M.
Bij genoegzame deelneming zal de
Coup. Vereeuiging „Voor alien der 11.
IJ. S. M." voor huur leden iu het
laatst van December een bioscoop
avond organ iseereu.
Jubileum.
Den 2en December a. s. hoopt de
heer A. Andréa den dag te herdenken,
waarop hij vóür 45 jaren bij de firma
Enschedé en Zonen op de gieterij lafcL
koperkamer) ia dienst trad.
Zieken verple
Boeken.
Wie met St. Nicolaas iets aardigs
zoekt voor de kleine kleintjes van vier
tot zeven jaar zoo ongeveer, schafte
zich een of meer van de prentenboek
jes „Voor school en huis" aan.
De firma Erven Marlin Cohen te
Amsterdam gaf er zes boekjes van uit,
waarin Mevr. B. Meddering—Bok
horst merkwaardig-juiste kleur-teeke-
ningetjes maakte, begeleid door een
voudige kinderversjes van Anna Su-
toiïus. Sommige der prentjes zijn zoo
natuurlijk van lijn, dat het ware
kunststukjes zijn. Het is een genot die
leuke kinder-figuurtjes te bezien.
De zes boekjes omramen verschil
lende gebieden vau het kinderleven:
De speuLkamer, winkeltje spélen, aan
't strand, te laat op school, in de wei
en op 't veld, het zijn alle onderwer
pen van echt-kinderleven-gebeuren.
De uitgever verdient een woord van
lof voor de keurige uitvoering. Zoo
bevordert men metterdaad het begin
sel „schoonheid in de opvoeding".
De Internationale scheurkalender,
van W. J. Thieme en Cie, heeft weer
om een modern schild; gc-styleerde
bloemen, door A. Sipkema in blauw
en bruin bewerkt.
De Inhoud geeft weer een schat
van mooie kernwoorden en aphoris-
men uit het literatuurgebied van vier
talen.
In menige huiskamer wordt hij nu
een welkome versiering, die niet al
leen het oog, maar ook het verstand
aangenaam is.
Binnenland
CONSUL-GENERAAL.
Bij konk. besluit is aan F_ M. Kno
bel, op verzoek, met Ingang van 1 Jan.
eervol ontslag verleend als consul-go-
neraal der Nederlanden te Pretoria,
met den rang van minister-resident,
an zulks onder dankbetuiging voor de
langdurige en goede diensten door
hem aan den lende bewezen.
DE VERKIEZING IN OMMEN.
De centrale anti-revolutionnaire
kiesvereeniginfc in het kiesdistrict Om
men heeft in haar gistermiddag te Al
melo gehouden vergadering opnieuw
mr. H. van der Vegie, te Zwolle, can-
didaat gestéld voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer voor genoemd dis
trict.
Mr. B. W. N. SERVATIUS.
oud-president van het gerechtshof te
Leeuwarden, is te Assen, waar hij in
den laats ten tijd woonde, overleden.
Pers-Overzicht
RECI1TER-BEUL.
„Het Huisgezin" schrijft
Naar wij vernemen, wordt in het
ontwerp-prograrn der Christelijk-socio-
lê partij het recht der overheid uitge
sproken om aan de burgers, ter straf
oefening, het leven te ontnemen.
„De doodstraf worde echter alleen
hersteld, zoo de rechters zelf
doodstraf ten uitvoer brengen."
Dit is geen aardigheid het staat
zoo in het ontwerp-program.
Wij zijn voorstanders van de we
derinvoering der doodstraf, maar on
der het boven aar gegeven beding zou
den wij ze toch niet wenschen.
Vooreerst lacht ona de dubbele func
tie vao rech.ter-bGUl niet toe, zoo min
Stadsnieuws
„NEDEiRL. OPERA EN OPERETTE".
Neen, over die „Cannen" van gis
teravond valt weer niet te pochen.
Onder de ontelbare voorstellingen van
dit werk, d e wi) in onzen schouw
burg door allerlei Nederlanüsche ê-i
andere opera-gezelschappen hebben
zien geven, behoorde deze jongste ze
ker tot de minst belangwekkende. De
„Cannen" van mej. Riodain is vooral
niet beter dan, vóór 'tien of meer ja
ren, die van Irma Lozin; evenmin als
Morisson's „Joé" dien van Pauwels
in zijn goeden tijd overtreft. Mej. Ro-
da'.n is als figuur en als actrice uit
stekend voor de rol, maar in muzi
kaal, of althans vocaal opzioét schiet
j zeer te kort.
Van den tenor Morisson kan onge
veer het omgekeerde gezegd worden:
hij zingt goed, maar heeft als acteur
te weinig persoonlijkheid d,it laat
ste in meer dan een beteefoenis. De
beide hoofdpartijen gaven dus geen
reden tot bijzondere opgetogenheid.
De rol van Escam llo en die van Mi-
caëla zijn de traditie van lange
jaren getrouw nog altijd bezet door
Orelió en mevr. Engelen-Sewing. Do-
laatste het 'ia mij een oprecht
genoegen bet te mogen neerschrijven
heeft gisteravond de eer van haar
gezelschap opgehouden. Zij zong ha:
partij werkelijk bijzonder mooi. Van
de kleine rollen kan Ik nog alleen
vermelden die van Frasquita en Mer-
cédes, resp. door de dames Logger
en Thoms. Ook enkele solisten-en
sembles, o.a. het quintet in bet 2e '>o-
drijf, waren verdienstelijk. Do koren
daarentegen in den regel slecht en
slordig. Het gelukte ondanks zijn
goede muzikale bedoelingen, den di
rigent, Dr. Oskar Becker, lang niet
altijd eenheid to verkrijgen 'tusschen
zijn troepen op en onder <le planken.
PHILIP LOOTS.
Examen
ging.
Voor het examen van den Ned. Bond
van Ziekenverpleging, gehouden den
14en November jl. in het St. Elisabeths
of Groote Gasthuis, slaagden de zus
ters A. Hingman, C. P. II. Kist, L. M,
A. Kal ff en H. V. Buys.
TENTOONSTELLING „DE VROUW
1813-1913".
In de etalage van de Firma A. van
der Laan Co., BarteJjorisstraat no.
13/17, zullen van heden af tot en met
Zondag te zien zijn de plannen en
teekeningen voor do tentoonstelling
„De Vrouw 1813—1913".
Tegen den oorlog.
De afd. Haarlem van de S. D. A. P.,
het Haarl. Arb. Secretariaat, Timiner-
liedeabond en nog eenige vereenigiri-
geri hebben voor Zondag a s. een aan
tal afgevaardigden benoemd voor de
meeting die dien dag te Arastor-
dam zal worden gehouden, als pro
test tegen den oorlog.
De afgevaardigden komen bijeen in
het gebouw „Vooruitgang", Smedestr.,
om dan te zamen met den trein te
vertrekken.
Woensdag wordt daarover ook in
Haarlem een prolestmeeting vanwege
d>: Haarlëmschs afdetliug der S. D.
A. P. gehouden
DIACONIE DER NEDERD, HERV.
GEMEENTE.
Gaarne bevelen wij de circul :ire
aan, evenals vorige jaren door diake
nen der Nederd. Herv. Gemeente ver
spreid en waarin een beroep wordt
gedaan op den milddndigheidsziu
ten behoeve der inschrijving tot aan
schaffing van wjuterbehoeften voor
de armen der gemeente.
De j3arlijksche tnrfcollectc zal niet
meer gehouden worden.
Gev. Voorwerpen.
Terug te bekomen bij:
P. de Vries, Botermarkt 25, een
hondje. Mej. M. Kok, Zomerstraat
1, een kinderdas en muts. D; Berk-,
huizen. Vaartstraat 17, een pórtenvn-
naio met inhcud. J. Groen, Olicsia-
gerslaan 5 (gereformeerd weeshuis),
een nikkelen speldekussen. Mr. J.
de Graaff. Krocht 18, een armband.
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
Toen gisterenmiddag de brandstof-
fenhandeiaar R. v. d. Haak alhier, een
schuit met cokes van de Schotensciie
gasfabriek, door het Noorder Buiter
Spaarne naar zijn pakhuis aan de
Paul Krugerkade wilde vervoeren,
bleef zijn vaarboom in het Noorder
Spaarne vastzitten en had-hij het on
geluk van de schuit te water te val
len. Tot 3-maal toe kwam hij boven
en zonk dan weer.
Een gelukkig toeval wilde, dat ee»
der werklieden van de firma Beijnes,
die aan den overkant van het Spaar
ne woont, voor zijn militaire plichten
inspectie moest maken en daarvoor
per roeibootje moest overvaren. Hij
kwam Haak te hulp, die anders zeker
zou zijn verdronken. Tengevolge van
dit ongeval ligt Ilaak ziek te bed en
is onder geneeskundige behandeling.
Vanwege de heidemaatschappij is
men bezig de langs dén trambaan
staande boomen te snoeien, iu ver
band met te plaatsen masten voor d#
elcctrische tram bovenleiding.
Tot groot gomak van do schippers,
bloemisten en 'boeren, is men vanwe
ge Rijnland met een baggermolen bo
zig, de Jan Gijvenvanrt te verbroeden
en uiit te baggeren.
Hierdoor wordt zeer Bekér in oen
lang gevoelde behoefte voorzien.
Voor de oper.komende vacature
oor lid van den gemeenteraad, we
gens het a-s. vertrek van den heer
De Braai, wordt het vroegere raads
lid, de beer E. de Graaf, genoemd.
HILLEGOM.
Personalia.
Tot onderwijzer aan de Chr. Bur
gerschool alhier is benoemd dc heer
A. J. W. van Oosten, te 's- Graven ha ge.
Tooii cel wedstrijd.
Voor den derden wedstrijdavond in
het door „Vondel" alhier uitge
schreven tooneelconcours. trad de
vereèiiigihg „Oefening baart Kunst"
van Velsen, op, met „De Fabrieks
baas", drama in 4 bedrijven,.hetgeen
gevolgd werd door „Daar is Mijn
heer", blijspel van M. J. Gillissen,
De hoofdrollen van het eerste stuk
waren in goede handen, vooral munt
te de-fabrieksbaas uit. De decoraties
•aren mooi.
Het talrijk opgekomen publiek volg-
de met aandacht het goede spel.
HALFWEG.
De Evangelische zendeling, de heer
i- urigens. tijdelijk le Haarlem, hield
Donderdagavond alhier 'n openbaren
zendmgsavond voor hel werk op Hal-
inaheira, daartoe uitgenoodigd door
de alhier bestaande afdeeling van den
Ned. Meisjesbond.
De groote zaal was geheel bezet en
met belangstelling werd spreker in
zijn mededeelingen, die met lichtbeel
den Werden verduidelijkt, gevolgd.
