Van diversen waren Wostersuiker
Opnieuw 3 boter.
Staatsfondsen waren aanvankelijk
op den gespannen toestand in den
Balkan vooral voor Serven en in I
mindere mate ook voor Hongaren en
Russen lager, doch per saldo zijn de
verschillen niet groot.
Alleen 4 Servië uoteeren op 76 te
gen 77 7/16 nog lager.
Ned. Werk. Schuld alleen voor de
integralen fractioneel beter.
Prolongatie 3 3/4
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Ct3. per regel.
Rugpijn Is nlerpUn.
Iemand met gezonde nieren zou
haast vergoten, dat hij een rug heeft,
maar zij, die een nieraandceiung heb
ben, zijn altijd lijdend. Zij staan 's
morgens steeds met pijn in den rug
op. Wanneer zij zich bukken of iets
zwaars optillen, trekt een scherpe
pijn door de lendenen. Hetzelfde 's
avonds en 's nachts, hun rug gunt
hun geen rust.
Pijnlijkheid in den rug en de zij
den moet onze aandacht vestigen op
de nieren. Zij liggen onder het smalle
gedeelte van den. rug, en wat als rug
pijn beschouwd wordt is gewoonlijk
nierpijn. Daarom wordt rugpijn spoe
dig gevolgd door andere verschijnse
len van een nieraandoening, zooals
waterzuchtige zwellingen onder de
oogen of der voeten, bewolkbheid,
branderigheid van het water, bezink
sel. Nierzand, jicht, rheumatiok, ont
steking der blaas, niersteen (nier-
koliek), zijn andere gevolge A van
het verwaarloozen der nieren.
Foster's Rugpijn Nieren Pallen die
nen enkel voor het genezen der nie
ren en blaas. Zij herstellen deze or
ganen en bewerken, dat zij het bloed
bohoorlijlt filtreeren en de onzuiver
heden daaruit afvoeren.
Te Haarlem verkrijgbaar bij de
h.h. K. v. Eden, Spaarne 38, en I. J.
Göppinger, Gr. Houtstr. 147a. Toe
zending geschiedt franco ha on tv. v.
postwissel f 1.75 voor één, of f 10.
voor zes doozeoi.
Eisohi de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen,
weigert elke doos,
k die niet voorzien
van neven
staand handel s-
merk.
Binnenland
TARIEFWET EN HOUTHANDEL.
Door eon 22-tal houthandelaren en
eigenaren van stoomhoutzagerijen of
scliaverijen in de provincie Gronin
gen, is aan de Tweede Kamer een
adre3 gezonden naar aanleiding van
het ingediende wetsontwerp tot vast
stelling van een nieuw tarief van in
voerrechten.
Het wil hun voorkomen, dat deze
wet niet bevorderlijk is voor den
meerderen bloei van hun bedrijf.
KAMERVERKIEZING IN 1913.
Do N. R. Ct. meldt:
De afdeeltng Heerenveen van den
Bond voor Staatspensionneering heeft
besloten, inr. J. Limburg, liet Kamer
lid voor liet kiesdistrict Schoterland,
en mr. Mende Is, candid aat van de S.
D. A. P. in dat district, toL een debat
uit te noodigen over staatspension-
neering.
De kiesvereeniging Burgertrouw"
in Schoterland heeft candidaat ge
steld mr. Limburg, aftredend lid.
DE NEDERLANDSCHE TAAL VOOR
DE ENGELSCHE MARINE.
De Engelsche admiraliteit dringt
er in den laatsten tijd op aan, ster
ker dan vroeger, dat de hoogere zee
officieren vreemde talen zullen loe
ren. Met name worden de officieren
van het Engelsche Noord zee-eskader
aangeniocdjg l, de talen der aan de
Noordzee gelegen landen te Ieoren.
Dezer dugen verwierf nu de eerste
Engelsche zeeofficier, Geo P. Thom
son, luit.-conimandant van de onder-
zeeboot C 24, gedetacbeord aan het
Submarine Depot te Dundee, zijn di-1
ploma eerste klas als tolk in de No-1
derlandsch© taal.
VROUWELIJKE) POLITIEREAMRTE.
De te 's-Gra\erhage bij de politie te
plaatsen vrouwelijke adsistent voor de
afdeeling „Zedenpolitie'' met den rang
van inspecteur van politie 3e klasseen
de aanvangswedde aan dien rang ver
bondon. moet aan de volgende ver-
cischten voldoen leertijd minstens 30
jaren, gezond en sterk lichaamsgestel,
onberispelijk levensgedrag, beschaaf
de manieren, olgenieeno ontwikkeling,
voldoende vaardigheid in het. gebruik
der inoderue talen. De cand;date moet
bewijzen kunnen overleggen, dat zij
reeds eerder op het gebied vnn maat
schappelijk werk in de richting vun
de gevraagde positie is werkzaam ge
weest of daarir. een opleiding heeft ge
noten.
EEN MERKWAARDIGE PROMOTIE
Merkwaardig mag zeker genoemd
•worden de promotie, die te Utrecht
heeft plaat3 gehad. De heer J. A. Ro-
seiuveldt promoveerde op stellingen
tot doctor in de reohitsweitenschap;
van de verdediging zijner stellingen
valt niets bijzonders te vertellen; de
merkwaardigste hebben geen aanlei
ding gegeven tot discussie. Maar wel
is zijn studie vermeldenswaardig.
De heer Rosenveldit kwam met oen
einddiploma van de H. B. S. met 3-
jarigen cursus aan het spoor en
heeft zich opgewerkt tot goederen-
klerk. Toen hij korten tijd op het
hoofdbureau was, worden de aanvul
lingsexamens door do maatschappij
ingesteld in de d>rie vreemde talen.
Dszo drie examens deed hij allo bin
nen het jaar, zonder een enkele pri
vaatles. Daarna begon hij te werken
voor het staatsexamen voor de uni
versiteit. In alle vakken 'had hij
examon te doen en hij bracht het er
kranig af, ofschoon hij nagenoeg
geen privaatlessen had ontvanger.
Dit staatsexamen deed hij 6 jaar gele
den. Hij hoefit daarna voor geruimen
tijd zijn stud.ie laten varen, hoofd
zakelijk omdat hij het druk had in
do vakbeweging (hij is sociaal-demo
craat). Voor de 2 jaar en 3 maan
den vatte lh.ij de studie in de rechts
wetenschap op. on slaagde in een
minimum van t'-.'d voor alle examens;
alleen bij zijn doctoraal kreeg hij 3
maanden uülstel. Zijn studie in het
volkerenrecht bleek toen niet vol
doende to zijn geweo3t daar had
hij ook slechts 5 dagen aan besteed!
Zijn promotie werd door vele be
langstellenden bijgewoond.
(U. D.)
WINKELSLUITING.
In de vergadering van den Raad
der gemeente Assen, werd (volgens
do Tel.) overeenkomstig het voorstel
van li, en W. met II tegen 1 stem
afwijzend beschikt op het adres van
do afdeeling Assen van den Ned.
Bond van Handels- en Kantoorbedien
den om een verordening op do winkel
sluiting in het leven te roepen.
EXAMEN VAIN VOORGEOEFEND-
HE1D.
Het examen voor Voorgeoefendheid
bedoeld in het eerste lid van art,, 70
der nieuw Militiewet, door de MilL-
1 taire Commissie onder voorzitter
schap van majoor de Wit Huberts,
hoeft jl. Dinsdag, Woensdag en Don
derdag te Amsterdam plaats gehad.
Op bet exercitie-terrein achter
Oranje-Nassaukazerne waren 242 mi-
litieplichlgen opgekomen om zich aan
genoemd examen te onderwerpen, dat
door cöd 30-tal officieren werd afge
nomen. De eerste dag was aan do
gymnastiek en athlotiek gewijd. Dat
liet er serieus toeging, bleek uit het
feit, dat, zoodra iemand slechts aan
één oefening niet voldeed, de verdere
deelneming werd ontzegd.
Vooral het speerwerpen en steon-
slooten bleken de grootste hindernis
sen. Daardoor bloven er slechts 78
personen over voor de afstaudmar-
schen, die de beide volgende dagen
werden gehouden.
Woensdag gmg de marsoh naar
Wee.sp, Muiden en langs den Muider-
straatweg terug. De keuring, daarna
gehouden had tot resultaat, dat
slechts 1 deelnemer uitviel. Donder
dag ging het met 77 deelnemers naar
Ouderkerk, langs 't Kalfje naar -Ab
coude en ovor Du i vend recht terug,
welke marsch door allen met goed go-
volg werd volbracht.
Het eindresultaat was, dat slechts
aan 77 personen van de 242 personen,
dio voor dit examen waren opgeko
men, liet getuigschrift zal worden u-1
gereikt.
Stadsnieuws
ZUID-AFRIK. VEREENIGING.
Men schrijft ons:
Een voorloopig comité stelt pogin
gen in het werk om de tijdelijk opga
heven afdeeling Haarlem en Omstre
ken van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaarische Verec-niging weder op te
richten
Het roept .hen, die hun steun
willen verleenen bij de wederoprich
ting tot een vergadering op.
Zuid-Afrika staat midden in den
strijd voor zijn geestelijke en male-
rleele belangen, Ons Nederlanders,
stam- en taalverwanten van het Afri
ka nnsche volk. kan en mag het niet
onverschillig zijn of Zuid-Afrika zijn
taal behoudt, of het wederom een
bloeiend land zal worden. Want met
Zuid-Afrika's toekomst zijn de Ne-
derlandsche belangen, ten nauwste
•erbonden. Gedurende bijna de ge
heel© 19e eeuw kan men van een
„verzuimd Zuid-Afrika" spreken. Nu
vocTen wij gelukkig welke belangen
er ook voor ons op het spel staan.
Mogen velen dan de vergadering
bijwonen.
BESTEKSBEPALINGEN.
De Haarlernscho afdeeling van den
Christclijken Besturenbond heeft aan
den Raad verzocht, om de volgende be
paling in de bestekken voor Gemeen
tewerken op te nemen:
„Behoudens het 7de lid zullen de
artikelen 1638 c en d van het Burg.
Wctb. van kracht zijn. Werklieden,
in het bezit van een arbeidscontract
waarin een bepaling voorkomt., 'die'
hiermede in strijd is, worden op het
werk niet toegelaten".
In de toelichting wordt er op gewe
zen, dal in de prectijk do artikelen
1638 c en d, B. W. die geen bin
dende kracht hebbe-n, niet tot huil
recht komen.
In de contracten der arbeiders
neemt men b.v. bepalingen op, die de
toepassing dezer artikelen buiten wer
king stellen.
Daarom verzoekt de Chr. Bestui
bond aan de Gemeente de naleving
dezer artikelen voor te schrijvenoi
Gemeentewerken.
De Kamer van Arbeid van de Bouw
bedrijven, wier advies de besturen
bond overlegt, luidt, dat do Kamer
van meening is, dat het Gemeentebe
stuur de handhaving der artikelen
behoort te bevorderen en dal, zoolang
door het on tb reken van de daarvoor
noodige gegevens de aannemers
geen berekening maken van de
kosten duaruit vcortvloeiende, deze,
kosten voor rekening der Gemeente
behooren te weiden genomen.
CENTRALE RAAD VAN BEROEP!
(O n g o v a 11 o n v e r z e k o r i n g).
In de te Utrecht gehouden openba
re terechtzitting hoeft de uitspraak
plaats gehad in de volgende zaken:
I-Iooger beroep van de Rijksverzeke
ringsbank tegen do uitspraak van den
Raad van Beroep te Haarlem, waar
bij met vernietiging ©ener beslissing
van de Bank, die na 27 November
1911 verdere schadeloosstelling wei
gerde, aan A. D., gas-arbeidor te Hil
versum, ingaande 28 Nov. 1911 is toe
gekend eene rente van 1.41 1/2 per
werkdag naar 100 pCt- invaliditeit,
ter zake van een ongeval, tengevolge
waarvan hij eene wonde aan de kin
en kneuzing van het borstbeen te-
kwam. De Centrale Raad, op grond
van een rapport van Prof. Laméris
van oordeel dat bij getroffene geen
ongeschiktheid tot arbeid meer be
stond, vernietigde de uitspraak en be
vestigde de beslissing der Bank.
Hoogor beroep van do Rijksverzeke
ringsbank tegen de uitspraak van den
Raad van Beroep te Haarlem, waar
bij met vernietiging eener beslissing
van do Bank, die ingaande 21 Mei
1912 voorloopige rente toekende naar
30 pCt. invaliditeit ad f 0.41 per werk
dag, aan J. S., smidsknecht te Haar
lemmermeer, is toegekend eene rente
van f 068 per werkdag naar 50 pCt.,
invaliditeit, ter zake van een ongeval,
bengevolg* waarvan 3e pink en 4de
vinger der rechterhand' stijf zijn. De
Centrale Raad vernietigde do uit
spraak en bevestigde de beslissiing der
Bank.
Hooger beroep van de Rijksverze
keringsbank tegen de uitspraak van
den Raad van beroep te Haarlem,
waarbij op vordering der Plaatse
lijke Commissie aldaar is vernie
tigd de beslissing der Bank, die met
herziening eener vroeger toegekende
rente na-ar 60 pCt. invaliditeit, aan
B W-, iocomotiefbankwerker Hol-
landsche Spoor te Haarlem, met in
gang van 2 Mei 1912 toekende eene
rente van 0.89 per werkdag naar 50
pCt. invaliditeit; de Raad verstond,
da,t aan W. van 2 Mei 1912 af zal blij
ven toegekend de tevoren door hem
genoten rente van f 1.07 per werk
dag. Door den Gentralen Raad werd
een nader verhoor van getuigen-des-
kundlgen en den getroffene gelast.
(N. It. Ct.)
Rubriek voor Vragen
Geabonneorden hebben bet voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te zenden bij de
Éodactio van Haarlem's Dagblad, Qroote
Houtstraat 58.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven on zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, dio niet volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Tot wien moet ik mij
wenden om aart de posterijen te ko
men? Welke vooruitzichten zijn. daar
aan verbonden?
ANTWOORD. Meldt u aan bij
den directeur van het postkantoor.
Daar wo niet weten, welke betrekking
ge wenscht. kunnen wij ook niet mee
deden, welke vooruitzichten er voor
u zouden kur.nen bestaan.
VRAAG. Waar lean men het best
en goedkoopst lessen krijgen in Ned.
Taal, schrijven en rekenen?
ANTWOORD. Informeert u eens
bij de Haarl. Tcyubee-Vereeniging,
Donkere Spaarne
VRAAG. He verhuur kamers. Nu
was ik ziek gewerden en wilde toen
een grooler kamier hebben. Ik vroeg
nu de kumer van een commensaal,
wat deze goed vond. Na een paar da
gen (19 October) zei hij mij dat hij
vertrekken ging Moet hij nu schade
vergoeding geven of de maand No
vember betalen? Ik heb nog wat on
dergoed van hem Mag ik dit behou
den als hij mij niet schadevergoeding
of de maand November betalen wil?
ANTWOORD. Indien hij per maand
betaalde, zal hij de maand November
moeten blijver', of wel u schadeloos
siellen.
Betaalde de ccirmensaal per week,
dan schijnt een termijn van 14 dagen
om op ie zeggcr wel voldoende.
Zijn goed mag u in geen geval als uw
eigendom behouden.
VRAAG. Wanneer geschiedt het
indeelen voor de lotelingen van 1912.
Welke moeten dienen voor da veld
artillerie?
ANTWOORD. De indeeling van
de lotelingen der lichting 1912 is reeds
geschied.
Vermoedelijk wordt hier evenwel be
doeld, „indeelmg van do lotelingen
der lichting 1913".
Deze indeeling heeft plaats te Haar
lem op 20 Jur.uaii, 17 Maart, 17 Juni,
4 October en 1 December 1913.
Bij do veid-ariilierie worden inge
deeld, zij, die zich daarvoor opgaven
en voor dat waper. zijn goedgekeurd.
VRAAG. Kimt u mij ook inlich
tingen geven aai.gaande een blad of
courant, die alle Europeosehe scheep
vaartlijnen signaleert?
ANTWOORD Het blad „Scheep
vaart", uitgevers M. Wijt Zonen,
Reederijstraat, Rotterdam.
VRAAG. Ik lieb roomboter, wel
ke sterk is geworden. Kunt u mij ook
een afdoend middel daartegen opge
ven?
ANTWOORD/— Dat ïs ons niet be
kend, Misschien weet een onzer lezers
raad daarvoor.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
De waterleiding.
Wc hebben verleden week reeds het
een-en-ander gemeld omtrent het ad
vies dor Staatscommissie, ingewonnen
door de Bloemendaalsche Gezond
heidscommissie inzake de waterlel-
diiigskweslie. Wo onllccnen daarover
nog het volgende aan het laatste num
mer van het „Bloemend. Weekblad":
„Men besteedde het kostbare werk
aan en ging allengs f 200.000 in den
grond steken, zonder een enkelen
waarborg, dat niet binnen eenigen
tijd zal zijn te proeven, dat dit alles
nutteloos is, terwijl, wanneer men
zijn wettelijk voorgeschreven plicht
had gedaan, opvolgen van het advies
der gezondheidscommissie, daartegen
zou hebben behoed, welk advies even
wel in den raad nicl eens is voorge
lezen.
De gezondheidscommissie, die slechts
voorloopig had geadviseerd en een
nader advies had toegezegd, zat niet
stil, maar vroeg en verkreeg door be
middeling van den Commissaris der
Koningin te dezer zake het deskundig
advies van de staatscommissie voor
drinkwatervoorziening. Deze commis
sie verklaart aan het slot van haar
op 31 October ingekomen advies (11.
Woensdag in de vergadering der ge
zondheidscommissie voorgelezen en
behandeld, zonder dat den leden cem-
ge geheimhouding of terughouding
te dezer zake is opgelegd of verzocht),
het volgende:
„De staatscommissie is dan ook van
mcening, dat eene waterwinning, in
gericht als in het rapport (Holznberg
de Beckfelt en raadscommissie, Red.
„BI. Wkbld.'j wordt aanbevolen, den
degelijken grondslag mist, welke naar
hare meening voor het opzetten van
een zoodanige onderneming onmis
baar is en waarop, naar het haar
oorkomt, de gemeente Bloemendaal,
zoowel met het oog op de daarbij
voor haar betrokken hygiënische be
langen als om financiëele redenen,
inspraak mag maken."
De staatscommissie beveelt, in over
eenstemming trouwens met den heer
der Sleeu, in het Bloemendaal
sche rapport genoemd, een deugde
lijk onderzoek met voortgezette pomp-
jjroeven aan, alvorens op de aan zoo
ernstige bedenkingen onderhevige
voorstellen der raadscommissie wordt
ingegaan.
Üemengd Nieuws
DE MOORDAANSLAG OP CANA-
LEJAS.
Do TeL schrijft:
Do Madrileensche rechter van in
structie is er vau overtuigd, dat .Ma
nuel Pardinas, de moordenaar van
dien Spaansichen ministerpresident,
een anarchist is, die op eigen, gezag
handelt, en dat hij ofschoon hij veel
in anarchistische kringen verkeerde,
zijn misdaad heeft bedreven zonder
aan iemand iets van zijn moorddadi-
gen opzet mede te doelen.
Men vraagt zich rfe Madrid af,
waarom .h-ïj juist Canalejas tot zijn
slachtoffer heeft gekozen, die een op
recht democraat was, in plaats van
andere politici aan te randen. Men
vermoedt echter, doit hij den man
heeft willen dooden die aan hot hoofd
der regeering stond.
Misschien heeft hij ook Canalejas
uitgekozen, omdat do premier weinig
bewaakt werd en den agenten die
met de zorg voor zijn veiligheid be
last waren, op het hart had gedrukt,
zich steeds op een afstand te houden.
Hij liep altijd alleen-' door de straten
van Madrid, stond voor de winkels
stil, sprak opgewekt met de vrienden
die hij tegenkwam, zonder zich te
bekommeren om heit gevaar, dat alle
hooggeplaatst© mannen, zelfs do po-
pula'ren onder hen, steeds loopon.
Zijn vertrouwen in het volk, dat Ca
nalejas liefhad, is hem noodlottig ge
worden.
Emilio Corona, de scbildersknecht
en zijn vrouw, bij wie Pardinas de
zer dagen logeerde, zijn spontaan
belangwekkende verklaringen bij den
rechter van instructie, komen afleg
gen. Corona maakte te Saragossa
kennis met Pardinas, toen belden
jongmaatjes waren bij een huisschil
der, Hij kwam op zijn 14e jaar naar
Madrid en verloor zijn vriend uit het
oog. Bij toeval Jcwam hij hem in
Maart 11. op straat tegen. Pardinas
vertelde hem, dal hij van Cuba kwam
on dat 'hij werk zocht. Corona bood
hem gastvrijheid aan en bezorgde
hem werk bij een aannemer, die
werkzaam was bij den bouw van het
Hotel-Palace.
Pardinas leidde een voorbeeldig le
ven. Hij dronk nret, rookte niet. was
vegetariër, ging 's avonds niet uit en
ging met niemand om. Hij -hield zeer
veel van kinderen on spoelde vaak
met hen. Hij legde één ware harts
tocht voor de sterrenkunde oo.n den
dag en kocht voortdurend Fninsch©
en Spaansche werken, die daarover
handelden. Over politiek sprak hij
nooit. Hij was zeer terughoudend.
In Mei vertrok Pardinas weer en
iCorona kreeg in het geheel geen be
richten van zijn vrind tot in Augus
tus. Op dat tijdstip zond. Purdinas
hem een brief uit Parijs en een brief
kaart uit Bordeaux. Zondagmorgen
1.1. trad. Pardinas onverwacht bij Co
rona binnen. Hij reide, dat hij van
Bordeaux kwam, waar hij een ver
loofde had, en dat. hij nu weer een
betrekking te Madrid zocht, om daar
te kunnen trouwen met 't meisje, dat
hij liefhad.
Den dag voor den aanslag kwi
hij bij Corona met een werk over
tronomie. dat hij aan een der kinde
ren van zijn gastheer gaf. Hij wilde
niet eten, maar ging vroeg naar bed
en las tot half één 's nachts. Den
volgenden morgen om 9 uur ging hij
uit, na niet meer zorg dan gewoonlijk
zijn toilet te hebben gemankt en zijn
gastheer zag hom niet weer terug.
Een medewerker van de Matin" is
te Parijs don twintig-jarigen broeder
van den moordenaar, August© Par
dinas, gaan opzoeken, die sterk on
der don indruk was van de afschu
welijke daad van zijn broeder, wien
hij zooiels nimmer had durven toe
denken. Manuel was altijd zeer zacht
aardig. Of hij anarchist geweest was,
daarvan wist zijn broeder niets,
vvarut Manuel/had zich tegenover hem
nooit over zijn politieke beschouwin
gen uitgelaten. Manuel was steeds 'n
goede broeder voor Auguste geweest
en daar hij een uitnemend werkman
was. verdiende hij ruim zijn brood.
Tien jaar geleden, zoo vertelde de
broeder van den moordenaar, had de
ze zijn ouders verlaten, die te El-
Grado wonen, om achtereenvolgens
(e Saragosso, Burgas en Madrid
het beroep van huisschilder Ie gaan
uitoeferen. Daarna vertrok hij naar
Cuba. Na een v.rij langdurig vetblijf
op dit eiland was bij Amerika door
getrokken en daarop weer naar
Spanje teruggekeerd. In Augustus
trok hij naar Bordeaux, waar hij al
vroeger had gewerkt.
Van September tot het eind van
October af, had Manuel Pardinas
voortdurend te Parijs gewerkt, maar
waar, dat wist zijn broeder niet juist.
Des avonds hieven de broeders steeds
bij elkaar en behalve met Auguate,
had Manuel Pardinas met niemand
omgang. Veertien dagen geleden
kreeg Manuel heimwee. Hij verveel
de zich, naar zijn zeggen, en wilde
eerst te Bordeaux een paar weken
gaan werken, om. vervolgens naar
zijn land terug te kecren. Op 7 No
vember verliet hij Parijs. Twee da
gen later ontving Auguste een brief
kaart uit Bordeaux, waarin zijn
breeder meedeeide, dat hij nog steeds
geen werk had gevonden en daarna
hoorde hij niets meer van hem.
Ten slotte verklaarde Auguste Par
dinas nog, dat hij nooit een wapen
in het bezit van zijn breeder had ge
zien.
Inifcusschen rangschikte do Spaan
sche politie Manuel Pardinas onder
„gevaarlijke anarchisten", het
geen hieruit blijkt, dal hij bij zijn
vertrek uit Madrid naar Bordeaux
ongemerkt door een rechercheur ge-
'Olgd werd, die hem bij zijn aankomst
le Bordeaux dadelijk bij de politie
aldaar meldde, waarop de meting en
fonografisch© opnemingen plaats had
den, die op iederen verdachten
vreemdeling in Frankrijk worden
toegepast. Daar zijn strafregister
echter geheel blanco was, moest men
hem wel weer loslaten.
Bij de lijkschouwing bleek, dat de
moordenaar van CaunLejas verschei
dene kenteekenen vertoonde van zoo
wel physiologisch als intellectueel
achterlijk te zijn. Het gewicht van
zijn lierscnen was beneden het mid
delmatige.
GTÏOOTE BRAND.
Uit Düsseldorf wordt- aan de N. R.
Ct gesoind:
In de Rheinisohe Metal.1 waren fa-
brik is brand uitgebroken in de ge-
schutafdeeling. In korten tijd slöegeu
de vlammen op schrikbarende wijze
uit. De eene ontploffing volgde op de
andere. Een groot aantal patronen,
voor de oorlogvoerend© staten
Bulgarije en Servië liesiemd waren
en die lieden derwaarts zouden wor
den gezonden, zijn vernield. Veertig
kostbare machines gingen verloren.
Een arbeider wordi vermist.
Rechtszaken
POGING TOT MOORD.
Voor de Amsterdam6 c he rechtbank
stond terecht Elias Q., oud 28 jaren,
beklaagd van poging tot moord op
zijn echtgenoot©, de lS-jarige Geer-
truida Do Borst. Subsidiair was hem
ten laste gelegd: hel toebrengen van
zwaar 1 chamelijk letsel of mishande
ling.
Beklaagd© reeds vroeger wegens
mishandeling veroordeeld had vóór
het huwelijk met 'zijn vrouw geleefd;
14 Februari 1912 werd het huwelijk
voltrokken, maar het was niet geluk
kig. Ilij mishandelde de vrouw en
dwong haar tot leclij'lce dingen. Zijn
vrouw werd ziek en moest naar het
gasthuis. Nadat zij daaruit was ont
slagen, weigerde zij tot bekL terug te
keeren en ging bij haar ouders in de
le Jan van dor Heijden straat :nwo-
nen. Zij werd na dion tijd herhaalde
lijk door bekl. opgezocht, die
zocht weer met hem te gaan
wonen. Zij bleef echter weigeren. Ook
de dreigbrieven, die bij tot de vrouw
richtte, vermochten haar niet van
haar voornemen af te brengen.
Op 11 September zocht bij haar
weer op eu vroeg haar met hein moe
te gaan. Om een oploop voor haar
woning te voorkomen, liep zij een
eind met bekl. mede. Bij het Sarpba-
tipark gekomen, haalde bekl. teen bij
wijze v an vredessymbool een mes te
voorschijn, boog dit om en wierp het
weg, zeggende: „ik zie, dat je nu
'weer goed met mij bent."
Op 13 September begaf bekl. zioh
andermaal naar de woning zijner
vrouw. Ifij sprak baar in een gange
tje bij de keuken en noodigd© haar
weer uit met hem mede te gaan.
maar zijn vrouw weigerde. „Ik ga
niet mee. Je heibt net zoon gezicht als
een moordenaar, ala een van die
autobandieten," zou de vrouw gezegd
hebben. Bekl. werd toen, volgens zijn
zeggen, zoo woedend, dat lh.ij een
daags ie voren op den Zeedijk ge-
kocht knipmes, dat hij oj>en in den
zak had, te voorschijn baalde en
daarmee naar zijn vrouw stak, over
al waar bij haar maar raken kon.
Zij kreeg wonden fn het hoofd, d©
rechterschouderstreek, den rechter-
bovenarm, den linkerbovenarm en bet
rechleubovenbeen. Aan de tusschen-
komst van een buurvrouw is het ver-
moedel ijk te danken dat erger voorko
men werd. De itocgebracht© wonden
waren niettemin zeer ernstig, zoodat
do vrouw na verlxmden te zijn, on
verwijld in Ihet Wilhelmi na-Gosthula
opgenomen moest worden.
Wat 'bekl. betreft, na zijn daad
vluchtte hij in de keuken. Daar haal
de hij liet mes te voorschijn, hracht
zich aan de pink der linkerhand, in
de palm dier hand en aan de knie
verwondingen toe en wierp bet ver
volgens half dicht in het naburige
tuintje.
Beklaagde zei in een soort waan
zin te hebben gehandeld. Het plan
om zijn vrouw te dooden zei hij niet
te hebben gehad.
Het O. M. achtte wel degelijk po-
girig tot moord aanwezig en eischic
acht jaren gevangenisstraf.
Mr. J. de Vrieze, trad als vendedi-
;er op.
Den persoon van den bekl. die zich
goochelaar, prestidiöitateur en de
genslikker noemt, schetste pl. als in
booge mate zonderling. Bekl. leeft
in een bijzondere gedaehterisfoer, die
het moeilijk maakt hem te vólgen.
Vooral zeer vreemd is zijn gedrag al3
het gaat ever messen, doodmaken
enz. Pl. zei dat niet om bekl. schoon
te wasschen, maar om het licht te
doen vallen op zijm innerlijk leven.
Bij de strafmaat moet dan ook wel
degelijk h'ermede rekening worden
gehouden.
Bekl. had zijn vrouw zielslief, hoe
wel zijn gedrag soms onverklaarbaar
•was. In ieder geval is hij niet te l>e-
schouwen als een moordenaar, maar
als een goedhartig, beklagenswaar
dig man, die spijt over het gebeurde
heeft.
Ook wees pl. or op dat beikl. nage.
noeg blind eu doof is.
Ilij vroeg clement.'© voor zijn cliënt.
Uitspraak over veertien dagen.
PALE1SLOTEN.
Vrijdag werd door de Amsterdam
scho rechtbank uitspraak gedaan in
zaak van de naamloozo vennoot
schap tot het voeren van administra
tion en het geven van rechtskundigen
bijstand „Rechtszekerheid", tegen de
vaste commissio ran het waarborg
fonds der geldloening van het Paleis
voor Volksvlijt,, bestaande uil; do
na ami. vennootschap de Nederland-
sclie Trustmaatschappij en de heeren
mr. C. D. As&or en N. de Graaf.
Eischeres had gevon'erd, dat de ge
daagden in hun hoedanigheid als le
den der commissie van het waarborg
fonds zouden worden veroordeeld om
alsnog binnen één maand nadat het
vonnis in staat van wijze in gegaan
do uitgelote obligation uit het waar
borgfonds te volooen, plus een rente
van 5 pCt. van den dag af der dag
vaarding, een en ander met veroor
deel ing tol betaling van do kosten
m het geding.
Eischeres werd niet ontvankelijk
verklaard in haar vordering en ver
oordeeld tot betaling der kosten, hl,
f 215.
Koloniën
ATJEH.
V a n honger omgekomen.
Aan de „Sumatra Post" ontleenen
ij het volgende:
ln hetzelfde terrein, waar oenige
maanden geleden een patrouille on
der den onderluitenant Nutters, na
verdwaald te zijn, bijna geheel ten-
onderging ten gevolge van gebrek
aan levensmiddelen, in den Boek it
Barisan tusschen Samalanga en de
Westkust te Panton Mahmoet, is
tlian's weer een patrouille onder een
jong officier aan het dwalen geraakt,
althans een deel er van. Toen in
Geumpang geen voldoende leeftocht
werd aangetroffen, heeft de patrouil
le zich gesplitst, een deel kwam eerst
na dagen dwaleus terecht en had,
naar de berichten luiden, een viertal
door uitputting gestorven, zegge ver
hongerde, dooden.
Het zal voor den patrouillecoinman-
dant, naar men zoo boort, niet ge
makkelijk zijn, ofn het door hem ge
voerde beleid te rechtvaardigen; hij
zou nl. de zwaarste taak aan een on
dergeschikte hebben overgelaten.
Letteren en Kunst
DE NOBELPRIJS VOOR NATUUR
KUNDE.
De ingenieur Gusiaf Daleu, die den
Nobelprijs voor natuurkunde heeft
gekregen, is in 1869 te Stenstorp ia
Zweden geboren.
Behalve een paar jaren te Zurich,
studeerde hij in Zweden. Na zijn te
rugkeer uit Zwitserland deed hij proc-
van met eon warmelucJ/iUurbine, Iu
1899 werd hij als constructeur aange
steld aan de Laval's fabriek vau
stoomturbines te Stockholm. Van
1901 tot 1903 v as hij verbonden aan
de Zwec-dsche Carbied- ea Acetyleen-
Maatschappij, waarna hij naar da
Laval terugkeerde.
ln 1905 word hij le ingenieur bij
oe rfarbriek vali gasaceumulatoren-
Sedert 1909 is hij directeur van de
Zwec-dsche Maatschappij voor Gusae-
cumulatoróii, wier acetyleengas-
accumulator, dank vooral zijn werk
nu over de heolo wereld is verspreid.
De Nobelprijs is Dalen toegekend
voor zijn uitvindfifgvan zelfwerkende
regulatoren, die in verbinding met
gnsaocumulatoren gebruikt worden in
vuurtorens on voor lichtboeien,
meldt de „N. R. Ct.".
j JOSEPH WIENIAWSKÏ.
I Te Brussel is Joseph Wicniawski,
pianist-componist overleden.
