t
t
s
10,30
11.40 r.
12.40 j
10.05
6.20 i
gewonden en do Serven on
geveer 2500. N i afloop van dien strijd
l weken de Turken in de richting van
Monastir teru", waar zij in het begin
van November over 60.000 man be
schikten, dank zij de aankomst ter
plaatse van de divisie van Ali-Riza
Pascha. Tegei over deze sterkte aan
troepen stelden de Serviërs in het
Noorden een overmacht van 120.000
man, daarbij gerekend de Grieken, die
uit Zuidelijke richting de Turken be
dreigden. Het hoofdkwartier der Ser-
ven was intusschcn naar Uskub ver
plaatst. Na den strijd bij Prïlep mar
cheerden' de Seivische troepen naar
Monastir, waar de geteisterde Turk
sche troepen zich opnieuw verschanst
hadden, en waar ten slotte het lot van
het Turksche Westerleger Vieslist zou
worden. De slap bij Monastir duurde
vier dagen, de dagen van opmarsch en
voorbereiding va tiet Servische leger
niet medegerekend. De eerste twee da
gen werden in beslag genomen door
lievige artillerie duels, daar het voor
de Servische Infanterie onmogelijk
was voorwaarts te dringen over de ge
ïnundeerde vel der* langs de rivier de
Tcherna. Daar eer. aanval in front
door de terreinsgesteldheid niet wel
uitvoerbaar was werd de Mora wa
divisie de opdracht verstrekt om den
linkervleugel der Turken te omtrek
ken. Marcheevende door moeilijk berg-
terrein, volbrach' deze divisie door ge
forceerde marschen schitterend de
haar opgelegde taak. Van Albanië uit
over Ochrida werd de aanval gedaan,
welke door de Turken te laat werd ont
dekt. De maatregelen door hen geno
men, om den gevaarlijken greep te
ontgaan, waren daardoor onvoldoen
de en zoo zagen de Turken hun terug-
toch&sweg aldaar afgesneden. Zeki pa
scha stelde de helft van zijn macht te
gen die omtrekking doch na een wan
hopige worsteling van beide zijden,
werden de Turken met een verlies van
2000 man teruggeslagen. Dit gebeurde
den loden November en sinds dat suc
ces van de Mcravva-ilmsie werden de
troepen van den Servischen Kroon
prins al nauwer en nauwer om Monas
tir gelegd. De moeilijkheden bij dit
voorwaarts-gaan waren ontzettend,
daar de te overschrijden terreinen al
le in moerassen waren herschapen
(liet dal van Monastir). De 'lurken,
die van den Albar.eeschen weg vvareu
afgedrongen, hadden een sterke stel
ling ingenomen in de heuvels ten N.-
W. van Monastir geleden, de rechter
vleugel aangeleund aan Konjari. Het
centrum van de Turksche positie was
de Kirkliiiaberg, ongeveer 4000 voet
hoog. Door de Moravva-divisie werd
deze positie aangegrepen en met goed
gevolg. De Turken werden verdreven
en lieten in de harden der Serviërs
een batterij berggeschut en 4 stukken
zwaar geschut. De verovering van de
ze kanonnen maakte het voorwarts
gaan over de vlakte voor den aanval
in front veel gemakkelijker, daar die
batterijen het voor- en zijwaarts gele
gen terrein geheel bestreken. Na het
verlies van de Kirklina-positie trok
ken de Turken nog dichter op Monastir
terug, daar ook hun opstelling bij
Kiermaritsa door een bajonetaanval
op 18 November in het bezit der Ser
viërs gevallen was. De Servische ca
valerie trok daarop de Tcherna over
en drong tot dicht bij Monastir door,
dat door de Turksche troepen verlaten
was. Deze ruiterij nam gunstige op
stellingen in. om de Turken het terug
trekken in Zuid-Westelijke richting te
beletten. Uit deze richting van Dennr-
Kapo üit versperde een Servische di
visie ook den teruglochtweg der Tur
ken, zoodat Zeki pasja's leger hetzelf
de lot onderging als het Franschc le-
l ger bij Sedan, Alle terugtochiswegen
waren afgesloten. Kort daarop had
dan ook de capitulatie plaats. De be
richten melder van 40.000 krijgsge-
vangenen. waaronder de generaals
Zekf-, Fethi- e: David-pasja. Met de
gevangenneming van deze troepen is
de campagne in Macedonië geëindigd,
daar op enkele zwakke verspreide af-
deelingen na, geen Turken daar over
gebleven zijn/Het Ille Servische leger
kreeg in opdracht deze verspreide af-
deelingen op te jagen en onschadelijk
le maken, gedurende den marsch naar
de Adriatischo Zee. waar da haven
plaatsen het marsch object vormen.
Aan de capitulatie van Monastir ging
een driedaagsch verbitterd gevecht on
der de muren van de stad, vooraf het
aantal dooden en gewonden aan beide
worden, dat er overeenkomst ie ver
krijgen is, dan zal een wapenstil
stand bet begin van een definitieven
vrede zijn. Ik hoop, dat mijn optimis
me in deze juist zal blijken te zijn.
C. J. A. KRUYT.
Van lis Rcsldsntlo en Baar
bewoner».
CLXXXVI.
Er is hier tsr stede een nieuw bios
cooptheater geopend.
Er zijn er reeds vele.
Het feit schijnt dus amper vermei-,
ding waard.
Of er nu twaalf of dertien van die
inrichtingen zijn, wat doet dat ter
zake
Toch is de opening van de Residen
tiebioscoop eer. daad van beteekenis.
Van beteekenis in onze typische Hol-
landsche wereld.
In deze nieuwe bioscoop is iets on
gehoord nieuws.
Of juister, e ontbreekt iets. wat in
alle andere bioscopen, specialiteiten-
theaters en ettelijke schouwburgen ge
geven is.
Er ontbreekt verlof tot rooken.
Het rooken is er verboden.
Het klinkt ongelooflijk, maar het is
toch werkelijk waar. Het-roo-ken-is-er-
ver-bo-den I
1-loe durft de exploitant het.
Een Hollander zijn eindje sigaar,
zijn bekauweli en afgesabbeld eindje
sigaar verbieden
Heldenmoed is de wer eld nog niet
uit en dat in een tijd van moordende
concurrentie.
Het was merkwaardig op den eer
sten avond de gezichten van alle moge
lijke heeren te zien.
Ze lurkten juist genoegelijk als een
suppoost nadertrad en, met een tik
aan zijn goudgegalonneerde pet zei
Heeren, het rocken is hier verboden
Dan volgden de meest verschillende
Uitroepen san veiwómléiuig, van ver
bazing, van boosheid.
Wie verbiedt nu ook net rooken
aan een Hollander, die zelfs geen
paai' uurtjes uuneii een sigaar kan.
Dagen lang is er over mets anuers
gesproken, -bij kappers, aan de kiets-
taiei, ouder een Inuertje en onder de
inee is de muulregel van de directie
over den tong gegaan.
Er zijn tuaus in Den Haag iwee
partijen, rooaers en aiUi-rookeis; en
do strijd wordt haast niet evenveel
woede gevoerd als indertijd die weike
toute-la-Haye m pro en contra Men-
geibergislen en Viottunen verueelde.
Wat de gevolgen zuiieu zijn, iièi 3
met geun mogelijki-eki uil te maken.
De Resideune-bioscoop vaart er in-
tusschen wel bij; de zaal is telkens
aaruig bezet en door een zeer goed
publiek.
Vooral dames van eenigszins ge-
poseerden leeftijd zijn er m opval
lend groot aantal. De directie schijnt
beloond 1e worden voor haar helden,
moed. Want de durf is groot, ver
bijsterend groot, vooral wanneer we
bedenken, dat in Scala, welks eige
naar Lu ©emgo jaren een zeer welge
steld man werd thans is hij rog
hooger gestegen het rooken op alle
dagen geoorloofd is. Een verbod durf
de de ondernemer niet aan.
In de Kettingstraat schijnt echter
de victorie te beginnen; een victorie
op benauwde berookte zalen.
De tweede schok, die den Haag on
dergaan heeft, werd vooral te Sche
ven ngen gevoeld.
Zooals bekend, heeft de minister
van Oorlog geweigerd toestemming
le verleenen lot het uitdiepen van de
buitenhaven le Scheveningen tot een
dusdanig peil, dat loggers er bij hoog
water zonder hinder zouden kunnen
binnenkomen.
Als visscbershaven !s Schevenin
gen er voor geweest. Het was te
voorzien.
Do haven verkeerd gebouwd, door
civiele ingenieurs, bleek dadelijk
niet aan de eischen te voldoen. Ze
was te ondiep en de de'ntng nad er
te vrij spel. Een groot deel van de
vloot bleef dan ook te Vlaarditigen
of te Maassluis gestationneerd, wat
alle voordeden van liet vissolivr ij be
drijf aan Den Haag onthield.
la 1908 werden plannen aanhan
gig gemaakt voor een ;'e haven. Sche
veningen scheen eindelijk tot bloei
te zullen komen. Scheen, want op
den keper beschouwd vielen do plan
nen met mee en de raad besloot ten
aantal vakmensclren te hooren. 1i t
geschiedde en vijf bekend© autorite -
ten op Waterstaat- en visscherijge-
bled voreenigden zich tot een -om-
missie. die de plannen unaniem
veroordeelde.
Wethouder Lely trok er zich niets
van aan en wist „zijn" haven er door
te drijven, maar de raad maakte het
voorbehoud dat alleen tot hel graven
overgegaan zou worden ais de Regee
ring toestemming gaf tot hot uildie-
pen van de buitenhaven (daartegen
bestond bezwaar omdat een grootere
diepte lorpedobooten in staat zou stel
len de haven binnen-.te loopen).
Nu blijkt dat de Regeering niet
mee wil werken.
Gelukkig l Voor de Ilaageche be
lastingplichtigen, want de nieuwe
haven le Scheveningen werd even
hard veroordeeld als de eerste.
SINTRAM.
BEÜR8-0VERZICHT
van de Firma E. SASSEN GO.
Parklaan 14 B. Tclef. no. 2061.
16-22 Nov. 1912.
Op het bericht dat Turkije den
wensch had te kennen gegeven vre
desonderhandelingen met de Bal-
kanstaten aan te knoopen, waren
de groote beurzen in de afgeloopen
week aanvankelijk zeer opgewekt ge
stemd en Londen, Parijs en Herlijn
op welke plaatsen men meende dat
de vrede binnen enkole dagen zou ge-
teekend worden, gaven door een rij
zing van eenigc procenten van de in
die plaatsen meest populaire fondsen
van hun optimisme blijk. De ge
spannen verhouding tusschcn Oosten
rijk en Servië kon aan deze stem
ming geen afbreuk doen en men was,
zooals steeds wanneer de Beurs in
goede luim is, geneigd ook deze
kwestie door een rooskleuriger! bril
te bezien, daar men aannam dat ten
slotte wel een, voor beide partijen
bevredigende oplossing van het ge
schil gevonden zou worden. Toen
echter spoedig daarop bleek dat de
voorwaarden door Turkije onaanne-
ip k geacht werden en de on- -be
velhebber der Turksche troepen be
vel had ontvangen de vijandelijkhe
den opnieuw te beginnen, trad weder
om een inzinking in op de vrees dat
men thans weder voor onbepaalden
tijd verwijderd is van het tijdstip
waarop de rust, waarnaar de beur
zen zoozeer verlangen, is weerge
keerd. Niettemin, al mag er dan
voor een al te optimistische stemming
geen aanleiding bestaan, na het
geen de beurzen thans reeds hebben
meegemaakt, schijnt ook, alleen op
het afbreken der vredesonderhande
lingen, waarschijnlijk slechts door
Turkije gedaan om betere voorwaar
den te kunnen bedingen, voor een le
pessimistisch gevoelen evenmin vol
doende resultaten aanwezig te zijn.
Het kan echter niet worden ontkend
dat de halsstarrige houding van Ser
vië wel eenigen grond geeft aan het
hier en daar uitgesproken vermoe
den dat dit iand den steun van Rus
land geniet en mocht Oostenrijk met
geweld van wapenen zijn eischen wil
len doorvoeren, waartoe, indien de
toestand niet verandert, veel aanlei
ding schijnt le bestaan, dan zou, wan
neer Rusland ook metterdaad Servië
zou willen steunen, er gegronde >rees
voor ernstige complicaties kunnen
bestaan.
Zoo zal dan. ook al wordt de vrede
tusschen de Balkarstatc-n en Turkije
gesloten, een nieuw element van on
zekerheid de beurzen nog eenigen tijd
in spanning houden, waarbij dan nog
komen de mogelijke geschillen, welke
bij de grensregeling der Balkansta-
ten nog kunnen rijzen. De groote beur
zen hebben in de afgeloojien maanden
de crisis merkwaardig goed doorstaan
en overal bi ij kor de toestanden zeer
gezond te zijn. Hieraan is het dan ook
hoofdzakelijk tc danken, dat de verlie
zen niet grooter geweest zijn en er
nog voldoende veerkracht bestaat on>
bij een gunstige werding direct nei
ging tot verbetering te tuonen.
Deze innerlijk gezonde toestand zou
dan ook nog wel voldoende waarborg
kunnen geven voor een blijvende kal
me houding tegenover de verdere ont
wikkeling der gebeurtenissen, doch 't
is begrijpelijk, dat wanneer eenigo
groote mogendheden zich genoodzaakt
zouden zien, zich niet geweld van wa
penen in tiet conflict te mengen, het
leed voor de Beurs nog niet is te over
zien. Men schijnt echter voldoende ver
trouwen in de meermalen uitgespro
ken overeenstemming der mogendhe
den te hebben, dat zulk een ramp wel
zal kunnen voorkomen worden, al
thans de houding der Staatsfondsen
der'betrokken landen geeft voor zulk
een verwachting volstrekt geen
grond.
Ter beurze van New-York heeft men
in de afgeioopen week, in afwachting
van de ontwikkeling der gebeurtenis
sen in Europa eer. afwachtende hou
ding aangenomen. De omzetten daal
den tot een minimum en aanvankelijk
was nog steeds de tariefkwestie het on
derwerp der gesprekken ter beurzo.
Toen echter bekend werd, dat de nieu
we president legei. Ij April eeu extra-
zitung ter behandeling der tariefber-
zieiiüjg zal bijeenroepen, bleek dit be*
riem hoegeustui-d van geen invloed op
de stemming te zijn, uoeti integendeel
eerder als een gunstige factor ie wor
den uitgelegd, aam- men thans do ver
wachting uitsprak. dat door een spoe
dige afdoening dezer zaak de Beurs
ook des te eerder uit de onzekerheid
zou zijn geholpen. Ook het uiteengaan
van het hooggerechtsnof tot 2 Decem
ber zonder uitspraak te doen in liet be
kende Union-South Pacific proces was
van geen invloed op de stemming. La
ter kon de beurs zelfs sterk oploopcn,
toen de vredesonderhandelingen een
aanvang hadder. genomen. New-York
heeft, gelijk bekend is, in de afgeloo
pen maanden groote hoeveelheden
fonds moeten opnemen en zij heeft dit
ongetwijfeld gedaan in de overtuiging,
dat de heersefcende toestanden in «ie
Unie den prijs, waarop de verschillen
de aandeeieu i.oteeren waard waren,
doch het negeert n van alie ongunsti
ge factoren er, het gunstig uitleggen
van in gewone omstandigheden als be
slist ongunstig aai. te merken omstan
digheden, doet vermoeden, dat men
ginds de troebelen in Europa aanvan
kelijk heeft onderschat en men thans,
nu ook verschillende verschijnselen in
het land zelf tot meerdere voorzichtig
heid aansporen, niet ongeneigd zou
zijn een gedeelte aan Europa over te
deen.
Tot deze onderstelling geeft ook de
op den laatsten dag dezer befiebts-
periode ingetreden plotselinge wil
ligt© aanleiding, toen namelijk de
vredesonderhandelingen een aan
vang 1 radden genomen en men niet
kon verwachten, dat Europa den vol
genden dag, toen de vijandelijkheden
weder begonnen waren, allerminst
tot opneming geneigd zou zijn. Welis
waar heeft Wilson verklaard, dat on
dernemingen, gedreven op eerlijke
wijee on niet in strijd met de wet,
niets van de nieuwe regeering te vree-
zen hebben, doch aan den anderen
kant sohijnt men tot de overtuiging te
komen, dat de handel in liet trust
wezen van een democratische regee
ring niet veel tegemoetkomingen kan
verwachten. Tariefherzieuing zal on
getwijfeld voor vele ondernemingen
mindere inkomsten beteekenen en al
is op den langen duur een verlaging
wellicht in hei belang van het pu
bliek, het feit, dat verschillende
maatschappijen, v.elke door deze her
ziening zullen worden getroffen, zul
ke hooge loonen ea belastingen heb
ben te betalen, dat voor de aandeel
houders reeds thans niet veel meer
overblijft, zal ongetwijfeld de regee
ring niet weerhouden, het deze maat
schappijen, door het buitenland tot
concurrentie in de gelegenheid te
stellen, in hun bestaan nog moeilijker
te maken.
Wellicht dat dan voor de industrie
dezelfde moeilijkheden sullen aan
breken als waarmede thans de spoor
wegen reeds te kampeu hebben. Van
de nieuwe regeering zal het voorna
melijk afhangen, hoede ontwikkeling
van handel en industrie in de naaste
DERDE BLAD
Zaterdag 23 Noyemüer 1912
Maildienst naar
Oost Indië.
De verzending van brieven enz.
heeft deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 26 Novem
ber. (Laatste busLLch-ting 6 u. 15 min.
'e avonds).
Tenzij op verlangen der afzenders
wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzouden voor Atjeh
en Onderhoorigheden, Sumatra's Oost
kust, Polembang, Riouw, Bangka,
Billitou en Borneo.
Over Napels. Woensdag 27 Novem
ber. (Laatste buslichting 12 u. 15 m.
namiddag).
Over Brindisi, Vrijdag 29 Novem
ber. (Luatste busliohting 12 u. 30 m.
namiddag).
Met deze gelegenheid wordt alleen
verzonden correspondentie voor At
jeh en Onderhoorigheden en Suma
tra's Oostkust,
Over Marseille Zaterdag 30 Novem
ber. (Laatste buslichting 6 uur 40
min. 's morgeus).
Sumatra's Westkust en Benkeelen
alleen op verlangen der afzenders,
ov erigens correspondentie voor geheel
N.-O.-Iudië.
Over Rotterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 30 November.
(Laatste buslichting 2.35 's mor
gens).
Het port van met deze gelegenheid
verzonden brieven bedraagt 5 cent
per 20 gram, dat der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dat van druk
werk 2 cent per 50 grarn.
Om nog met deze mail te kunnen
worden verzonden moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 30 m. des
avonds ten postkar bezorgd zijn.
(Atjeh, Sumatra's oostkust, enz.
wordt m6t deze gelegenheid niet ver
zonden).
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dat bedoeld wordt de buslicbting aan
het Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat.
P s
.2
*5 c3
"S
sa a
ii
zz «1
u. ffl
P
5-3
1
a s
(O
2
3.25
m.
8.05 m.
4.50
m.
8.30 t
6.40
m.
12.10 a.
9.-
m.
11.50
m.
1.40 a.
10.40
m.
2.15 a.
12.20
a.
3.15
a.
5.10 a.
3.35
a.
6.40
a.
6.10 a.
4.-10
a.
8.— a.
6.-
a.
6.45
a.
9.35 a.
7.45
a.
6.50
m.
12.10 m.
9.40
a.
4.40 m.
Be oorlog op hot BalRan-
Schierailand.
XL
In VIII verlieten wij de kampplaats
van Serviërs en Turken op het oogen-
blik. dat laatstgenoemden, na het
prijsgeven van Uskub, nogmaals ge
voelige verliezen leden in de gevech
ten bij Kruscheivo er, Prilep (ten Noor
den van Monastir;. Vooral hij de laat
ste plaats was het een ware slaehting.
De Turken verloren er 6000 man aan
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVOND-PRAATJE.
Er wordt wel eens geklaagd, dat er
in Haarlem zoo weinig te doen is, dat
het er zoo'n dooie boel is. Ik veron
derstel, dat de menschen-, dis zoo
spreken, een kanonnade verlangen,
of oen tornado of een aardbeving.
Want er is van minder rumoerige din
gen genoeg" ,,te doen". In onze con
certzalen wordt avond aan avond
muziek gemaakt, je hebt maar te kie
zen waar je heen wiltop twee avon
den achter elkaar hebben we een
piano-virtuoos gehoord en het nog
zeldzamer feit vernomen, dat de een
don ander een krans aanbood, het
geen pleit voor beiden. Percy Grain
ger heeft niet alleen getoond, dat hij
een bescheiden, maar ook dat hij een
goed man is. Uitvoerende kunstenaars
in Nederland hangen elkaar zoo geen
kransen om den hals.
Niels te doen En de vorige week
Viiel er nog een Zondvloed voor, na
melijk uitgevoerd door Zang en
Vriendschap. En dan zullen we Maan
dag ons monsterproces hebben, zoo
goed als Londen, Parijs en Berlijn,
een proces met zeven-en-dertig be
klaagden, drie getuigen charge en
zestig a décharge, 't Gaat wel niet
over diefstal, moord, oplichting of
andore vreeselijkheden, maar over
een onduidelijke bel, die velen niet
gehoord hebben en waarmee zij als
brandweermannen tot hun plicht ge
roepen werden. Dat ijselijk geval is,
naar men zich herinneren zal, voor
gekomen te Santpoort. Want wel is de
gemeenteraad te Velsen sinds eenigen
tijd bezig met dc gemeentezaken op
zoodanigen voet in te richten, dat die
in afzïonbaren tijd alles wat te Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag be
kend is verre zullen overtreffen (ook
wat het belastingpercentage betreft),
maar alles tegelijk kan de snelst voor
uitstrevende gemeenteraad niet doen
en zoo bestaat daar dan nog, tot tijd
en wijle dat er een rijdende, een va
rende en een vliegende stoombrand-
spuit aangeschaft is, oen waarschu
wingsbei let je, dat niemand kan hoo
ren, of hij moet in de onmiddellijke
nabijheid vel*«te-eren. Voor deze ge
meente is dan ook blijkbaar de be
roemde bepaling geschreven, dat. de
spuitgasten den dug voor een brand
door den secretarie van den staf moe
ten opgeroepen worden.
Maai' wat baten al deze overleggin
gen, nu de strafzaak aanhangig is ©n
de overtreders Maandag in hooger
beroep voor de Arrondissements
rechtbank zullen moeten verschijnen
Houden wij ons bij de nuchtere prac-
tijk van het tegenwoordige. Gewend
als ik ben om belangstelling te toonen
voor de openbare zaait, heb ik mij
met groot© bezorgdheid afgevraagd,
waar dit gehoele leger van beklaag
den en getuigen in de rechtszaal zal
worden geborgen. 37, 3 en 60 maken
precies 100, ©en mooi rond getal, maar
leelijk, om in ©en vierkante zaal,
waarvan do muren met elastisch zijn,
onder te brengen. Komen al de be
klaagden op, en daar zijn de guiten
toe in staal, dan zullen zij de heele
zaal, banken van beklaagden, van
getuigen, van advocaten incluis, in
beslag nemen. Dan komen de zestig
getuigen 5 décharge nogik weet
niet, hoe dat gaan moet.
zijden moet zeer groot zijn, men
spreekt totaal van 20.000,
Hierboven leest men dat de Server)
na den val van Monastir in opmarsch
waren naar do Adriatische Zee, -«in
eindelijk de lang begeerde haven
plaatsen San Juan di Medina en l)u-
razzo te bezetten, in de hoop deze, na
afloop van den oorlog te kunnen be
houden. Want, wil men de Serviërs
gelooven, dan staat of valt de econo
mische blo-ei van hun land met het
bez t of verlies van die havenplaat
sen. De Serviërs meenden voor c'e
verwezenlijking van wat zij noemen
hunne levensvoorwaarden, I© mogen
rekenen op den-steun van den Drie
bond en van de Triple Entente, doch
de Bulgaarscho minister-président
Danef heeft succès gehad met een©
politieke zending naar Oostenrijk en
dat succès kan niets anders beteeke-
nen, -dan dat Servië zijne eischen
moet matigen. In het eind van de vo
rige week stond 'het op hert kantje of
men zou het om dat havenviaagstuk
en de Aïbaneezen-kwestie tot een Eu-
ropeeschen oorlog laten komen. Geluk
kig heeft zich die storm gelegd.
In dien tijd waren de Montenegrij-
nen er nog niet in geslaagd Skuteri
ten val te brengen. Niet alleen werd
de vesting en de nabii gelegen (hoogte
Tarnbosj dapper verded'gd, doch ook
de ingetreden winter en de vijandige
houding der Albaneezen heeft oen
vers'apDenden invloed op de operation
van de Montenegri'nen uitgeoefend.
N'adat de Turken, door het Griek-
sche leger gedwongen, Ep:rus ont
ruimd (hadden, trokken zij na nog
verschillende keeren in contact te zijn
geweest met de snel voorwaarts mk-
v-ende Grieken op Saloniki terug. In
IX lieten wij de Turken in Snloniki
in den steek, op hert oogenhlik dat zij
van alle zijden beriregd werden.
Toen dan ook de Kroonprins van
Griekenland vóór de stad verscheen,
den 7en November, kwam de plailt-
selijke bevelhebber van Saloniki hem
op den avond ven dien dag te gemoet
om over de overgave van de stad te
onderhandelen.
De Kroonprins eischte, dat liet Turk
sche leger, dat voor de poorten der
stad st-ond, de wapenen zou neerleg
gen en zich, evenals het fort Kara-
boenoe zou overgeven.
Toit den volgenden morgen werd
tijd van beraad gegeven. De voorwaar
den werden door de Turken binnen
den aangegeven termijn aangenomen
en op den dag van den (heiligen De
metrius, den Schutspatroon van Sa-
loniki, trok het Grieksdhe leger de
stad b'nen. "Vóór de binnenkomst
der Grieken schijnt het binnen Ce
stad tdt. eene versdh-rikkelijke slach
ting van de niet-Mdhamedanen te
zijn gekomen; de Grieken hebben
daarom alle pasja's, en ambtenaren
gevangen gezet.
De Verbonden-en zijn nu geheel
meester van Europeesch Turkije uit
gezonderd dan het terrein ten Oos
ten van de Tsja'taldja-linie en de ves
tingen Skoelari en Adrianopel, waar
de Turken de Halve Maan nog fier
hoven hun ellende laten wapperen.
Hoe lang nog? Als de bezettingen
n et door gebrek aan alles tot de over
gave warden gedwongen, dan geloof
ik aan hun val in de eerstkomende
dagen nog niet. Want het élan van
den aanval der verbondenen is ie-
broten. De cholera duurt de gelede
ren meer dan het vijandelijk lood, dc
winter maakt de ellende nog grooter
en de groote krachtsinspanning ge
durende een maand, voornamebjk
aan Bulgaarsöhe zijde hebben eene
uitputting doen ontstaan, die alleen
door lange rust verdwijnen kan. Al
dez-" 'actoren doen dan ook een spoe
dig einde van den oorlog vermoeden,
en zoo de eischen van weerskanten
door de onderhandelaars zoo gesteld
En dan do tijd, die daarmee heen
zal gaanNeem voor het verhoor
van eiken beklaagde tien minuten,
maakt samen 370 of zes uurveron
derstel evenveel voor iederen getuige
maakt 600 minuten of tien uur,
samen zestien uur de drie
getuigen charge slaau we over, dat
nemen we op den koop toe. De ambte-
naar van T O. M. een kwartier hoog
stens, de verdediger 3 kwartier min
stens, maakt samen nog ©en uur
(hoe komt het toch, dat een verdedi
ger altijd veel meer tijd noodïg heeft
dan een aanklager zoodat er eëu
totaal aan tijd noodig zal wezen van
zeventien uur, mits alles gaat met de
snelheid des bliksems, niemand deai
kostbaren tijd laat verloopen door
zijn neus te snuiten en er geen enkele
doove onder de belanghebbenden ia
Reken, dat d© Rechtbank zes uur
daags zit, dan duurt de zaak drie da-
gen. Ik zou -het mij kunnen voorstel- 1
len, dat een rechterlijk ambtenaar -
zuchtte,,had maar niemand döze 1
kat d© bel aangebonden 1" In strijd i
met bet vermaarde gezegde heeft geen -i
van deze beklaagden de bel hooren
luiden, maar weet iedereen, waar de
klepel hangt. 1
Wat den verdediger betreft, die
moet het trotsche gevoel met zich om
dragen, dat hij eigenlijk is wat de
Romeinen ©en c- e n tr i o noemden.
©en hoofdman over hondord.
Kan er niet wat uitgevonden wor-
den om deze zaak te bekorten Is het i
bijvoorbeeld niet mogelijk, dat al de 1
beklaagden, wanneer hun oen vraag
moet worden gedaan, in k oor ant-
woorden, bijvoorbeeld onder de lei- i
ding van den directeur van het plaat- r
selijk fanfarekorps In onze jeugd, i
toen we nog op de schoolbanken za
ten, hebben we dat toch ook meer
malen gedaan en hoe goed is dat niet
gegaan, gelijk aan de resultaten van
dat onderwijs te zien is.
Licht wordt op deze manier een
halve dag bespaard.
Maar nu naderhand 1 Worden dc*
drie dozijn en een vrijgesproken, dan
is de zaait uit en kunnen de Sant
poorters, naar hunne haardsteden
terugkecrende, voldaan zeggen
Wat ons ook voortaan kwel,
Gelukkig niet die bel.
Daarentegen zal, wanneer er een
veroordeeling volgt, ©en ander instru
ment moeten worden uitgevonden
dan die bei, om herhaling van het
ijselijk misdrijf te voorkomen. Ik doe
bescheidenlijk het denkbeeld van een
sirene aan de hand. Maar of er een
sirene te -maken zal zijn, duidelijk
hoorbaar van de Jan Gii zen vaart af
tot de haven van IJmuiden toe (om
maai* niet eens aan gene zijde van de
grenzen te denken), dat zou ik niet
durven zeggen. Een prijsvraag zou
daarvoor de beste oplossing kunnen
brengen.
In den Raad is onlangs de wen-
schelïj'khcïd uitgesproken, dat vrou
wen en arbeiders zitting zullen heb
ben in de Commissie van toezicht op
het lager onderwijs en de eersten ook
in die voor het middelbaar onder
wijs. De eerste Commissie heeft daar
over nog niet vergaderd, sommige le
den zien er, naar ik hoor, geen heil in
om vrouwen in deze Commissie ie be
noemen. omdat er al een dames-co
mité voor de handwerken is.
Met het middelbaar onderwijs wordt
het een moeilijk geval. Er moeten on
getrouwd© dames zijn, die zich wel
beschikbaar willen stellen, maar die
wil de Commissie liever niet en ge
trouwde vrouwen, die zelf kindoren
bij het middelbaar onderwijs hebben
of gehad hebben, zijn er tot dusver
niet toe te krijgen. Zoo gaat het wel
meer. De vrouwenbeweging heeft veel
moois en goeds, maar moot vooral
niet overdreven worden en getrouw
de vrouwen zien het gevaar voor over
drijving goed In en zijn, uit vrees van
in die strooming te raken, wat
schuchter om zich op den voorgrond
te stellen.
Van die overdrijving een klein
staaltje,
In een bericht aan de bladen is on
langs meegedeeld, dat het buiten van
de bekende Engelsehe voorvechtster
van vrouwenkiesrecht (voorvechtster
is hier het .goede woord in den zin
van haai-, die voorgaat in 't vochten)
mevrouw Pelhick Lawrence en haar
man verbeurd verklaard is.
Als je zooiets leest, wrijf je de opgen
uit en vraagt, of we soms terugge
keerd zijn tot de dagen van de loen-
heeren en de vazallen, toen de heeren
wanneer ©en vazal niet deed, wat
hem werd bevolen, of soms om
minder nogwanneer zijn neus
te scheef stond of zijn ooren tc groot
waren, al de eigendommen van den
stumper eenvoudig verbeurd ver
klaarden.
En wat blijkt nu bij onderzoek? Dat
de deurwaarders eenvoudig beslag
gelegd hebben op hot buiton, omdat
de familie Lawrence niet verkoos, de
kosten te beialen van haar laatste
nroces. Komt het tot het ergste, dan
worden dus een paar meubels ver
kocht en trekken de deurwaarders
weer naar huis.
Dat is alles en gebeurt ook in Ne
derland bij menschen, die hun schul
den aan 't Rijk niet willen betalen.
Dat de Engelsehe Regeering in het
berichtje werd voorgesteld a's een
soort van geweldenaar, die zoo maar
heele buitengoederen kaapt, is zacht
gezegd overdrijving.
Dan vertel ik liever het verhaal vult
een andere vrouw, niet zoo fanatiek
op kiesrechtgebied, maar een pionier
ster toch voor den vrouwenarbeid.
Ze woonde in een gemeente, waar
een nieuwe burgemeester was geko
men en wenscfcle hem te vet wol ko
men. Maar daar ze eenigen schroom
had om tegelijk met zoovele corpora
ties van mannen zich aan te melden,
beide zij het Stadhuis op en kreeg da
delijk antwoord.
,,lk ben juffrouw die en die. Zou de
burgemeester mij vandaag in audiën
tie kunnen ontvangen?"
,,Dat zal wel gaan", was het ant
woord. „Komt u maar."
„Zou de burgemeester het niet
vreemd vinden van e-eu vrouw al lom
nu al die heeren
„Ik denk het niet."
„Gelooft u het heusch
„Bepaald, ik ben de burgemeester
zelf, ziet u?"
Het verhaal voegt er bij, dat de juf
frouw van schrik de telefoon uit de
hand liet vallen, maar dat geloof ik
niet, want voor zóó beschroomd he>b
ik haar tot dusver niet aangezien.
Maar de audiëntie heeft plaats gehad
en is wel, vermoed, ik, tot wederzijd
sdie voldoening afgeloopen.
FIDELIO.
