NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
Tegen den Woeker.
30ft Jaargang, Mo. 9033
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1912 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PER DRIE MAANDEN: Jl%if Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
•i' Haarlem J 1/u Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per repel,
.ui- de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) Jf.f Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
nnco per post door Nederland1.65 (g/JT 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant
.ouderlijke nummers0.02H M $r n
l eillustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37H Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Loureus Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
Af en toe hoor ik van gevallen van woeker, dat wil zeggen van het
uitleenen van geld tegen overmatige rente, dikwijls op zeer
korten termijn en onder allerlei ongunstige bepalingensoms tegen
onderpand, een andermaal tegen borgstelling van derden.
Meer dan eens werd mij gezegd„ik ben er ingeloopenhad Ik
het van te voren geweten, dan zou het niet gebeurd zijn".
Daarom, namelijk ter waarschuwing van anderen, wensch ik in dit
blad mededeeling te doen van de verschillende vormen, waaronder de
woeker in Haarlem voorkomt en roep daartoe ieders medewerking in.
f~ Allen, die van woeker in den eenen of anderen vorm ervaring
hebben opgedaan, wordt verzocht mij de bijzonderheden uitvoerig
en duidelijk schriftelijk op te geven, zoo mogelijk met bijvoeging j
van correspondentie of andere stukken.
Dezen worden teruggezondende namen der inzenders blijven geheim
J. C. PEEREBOOM.
Ül l M \IMl-.lt Itr-ïi i VA UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EKItSl B lil AD.
AtiENDA
ZATERDAG 30 NOVEMBER.
Brongebouw: U11 voering Toorieel-
vcr. V. Z. O. D., 8 uur.
Biosc. Theater, Groote Markt:
St. Nicolaasfeest.
Bioscoop Modern: Voorstelling.
KI. Vereeniging; St. Nicolaasieest.
Stadsnieuws
Om Ons Deen.
In het Tweede Blad van-dit num
mer vinden onze lezers een artikel
„De administratie in TurkijeI, in
de rubriek Om Ons Heen.
COMPOSITIE-N. H. ANDRIESSE'N.
Door de zangvereen gingen van den
beer N. H. Amlr.essen is reeds ee. ïge
malen de compositie van baar Direc
teur, getiteld „Op 't Kerkhof' ten ge-
boere gebracht.
Op aandrang van een aantal zan
gers heeft de neer Andriessen de
compositie in druk doen verschijnen.
Menige vereeniging zal nu het
Iraaie melodieuse lied ten gehoore
willen brengen.
Uitgeefster is dé firma G. Alsbach
en Co., te Amsterdam.
DE NALATENSCHAP VAN TEYLER
VAN DER HULST.
Te Amsterdam is naar we in de
Tel. lezen voor de zoo veel ste maal
een vergadering ge ouden, van men-
suhen die meenen aanspraak te heb
ben op de nalatenschap van Pieter
Teylér van der Hulst.
Er werden weer dikke woorden ge
sproken.
De heer J v. Marle u.it Apeldoorn,
die in den laatsten itijid een onder
zoek in de zaak geleid heeft, deed
meedeelingen. Hij concludeerde dat 't
testament valsch is en dat de nakcme
lingen van den Pieter Teyler v. d.
Hulst recht hebben op de rijkdom
men. Veel nieuws kou de heer v. M.
evenwel niet meedeelen.
Of de erfenis-jagers met meer moed
naar huis teruggegaan zijn?
KUNSTBESCHOUWING A. KO
NING EN A. L. KOSTER.
Het Teekencollege „Kunst zij ons
Doel1' opende gisteren 111 het Bron
gebouw de reeks zijner kunstbeschou
wingen in het seizoen 1912—1913,
met een expositie van werken door de
kunstschilders A. A. Koning te Voort- j
liuijzeu en A. L. Koster te Haarlem. 1
Was van beiden beduidende arbeid
aanwezig, zoo waren toch de inzen
dingen van onzen bekenden stadge-
noot in verschillend opzicht 't be-
langrijkst te achten.
Koning was door een twintigtal i
meer- maar ook minder-uitvoerige
schetsen vertegenwoordigd, die, hoe
bekwuam en geestig en blond de
verschillende schuur of boerderij,
of schaapskooi of oude beurt-geval i
len, mot wat zwart- en kleur-krïjt,1
ook waren voorgedragen, het verlan-
gen naar wat meer compleet en meer
bezonnen werk niet konden ouder-
drukken.
Reeds herhaalde malen exposeerde
het Teekencollege de vlotte, vriende-1
lijke kunst van Koning en niet zonder j
succes. Ditmaal dacht ons sommjg I
werk wel wat erg weinig, niet meer
dan een notitie voor den schilder.
Te kranige techniek is dikwijls een
beletsel gebleken voor gedegene die
pere studie.
Vele der werken die Koster op deze
kunstbeschouwing bad, getuigden
van zulke diepe studie en van ver
zorgdheid.
Voor iien die Koster slechts ken
den als de bCliepper van zuoveel
bloembollen velden-schilderijen, zal
het belangwekkend geweest zijn, hem
als teekenaar van zwart en wit te
hebben ontmoet-, hel ineerendeel toch
zijner meer dan zestig inzendingen
waren tcekeningen met pen of pot
lood en etsen, waarnaast enkele aqua
rellen een meer kleurige afwisseling
boden. 1-let hoogst der vijf werken ui
waterverf stelden we „Gezicht op
Maastricht", vooral om de fraaie we-
dergave en behandeling van liet ver
vagende huizencomplex; „Geldersclio j
zanderij" toonde een zonniger kieu-
rengamma.
Bij Koster'8 teekentechniek met
potlood, pen of etsnaald was het
bijzonderlijk de zuivere en vaak onbe
rispelijke lijnzet, die onze bewonde
ring wekte. Welk onderwerp hij ook
behandelt, landschap, stads- of dorps
gezicht, steeds weet li!) tot een smake
lijke en krachtige voordracht e i een
afgerond geheel te komen, waarbij
het kunstcnaarsoog zijn artisitcken
kijk op de hoekjes en gebouwen van
Zocuwsche, Hollandsclie en Gelder-
sche steden en dorpen toont
Misschien het zuiverst als pentee-
keuing waren de verschillende se
rieuze afbeeldingen van tulpen, hya
cinten, narcissen en andere bloemen,
bij welke werken het zeker Ie betreu
ren viel, uat weinig gemotiveerd or
nament en nog minder mooie letters
bepaald afbreuk deden aan de voor
stelling.
Het vervaardigen der kapitale etsen
naar landschappen door Eegeïa en
Hobbenia zullen voor den kunstenaar
een macht aan ondervinding en tecn-
niek hebneu beleekeud-
Vele bezoekers van „Kunst zij ons
Doel's" 1ste kunstbeschouwing zullen
met ons genoten hebben vau het onge
meen talent van den HaarieYnscneu
scnüder Koster.
Waardeering sprak stellig ouk uit
den ventoop der aquarel „Gezicht op
Maastricht" en voorts, van een Zctlai
etsen en teekeningen.
Voor de verloting van het Teeken
college werd „achuapskooi" door A.
Konmg aangekocht.
G. KERKHOFF.
ONZE NIEUWE BURGEMEESTER.
Naar wij vernemen he-eft onze nieu
we burgemeester, Jhr. Mr. Sandberg,
Maandagmiddag aan Z. D. H. den
Bisschop van Haarlem een tegenbe
zoek gebracht op het Bisschoppelijk
paleis aan de Nieuwe Gracht.
(„N. H. Ct.").
DE NIEUWE WAGENS DER
N. Z. H. T.
Hedenmorgen stonden eenige der
nieuwe Electrische tramwagens, wel
ke door de stud komen te rijden, op
het Stationsplein voor de fabriek
der firma Beijnes.
Het zijn flinke, ruime, prachtige
rijtuigen, in lichte tint geschilderd,
met zeer breede voor- en nchterbal-
cons. Ze doen het meest denken aan
de wagens der E, S. M., welke op de
lijn nuar Blocmeiidanl rijden, doch
zijn veel grooter en mooier ingericht.
Om de rijtuigen te probeeren, werden
ze met een verbindingslijn i-gescna-
keld op den stroom der E. N. E. T., en
reden vervolgens eenige meters langs
de lijn voor de fabriek.
Boven het voor-balcon zijn duide
lijk zichtbaar borden aangebracht,
aangevende de richting, als: Deu
Hout. Ver wuift, enz.
De richting-borden kunnen door den
wagenbestuurder van zijn standplaats
al worden bediend.
De afwerking is zoools wij die van
de firma Beijnes gewend zijn.
Goudmolen.
De volgende week zal door de werf
„Conrad" alhier aan een firma in
Rusland een goudmolen worden af
geleverd. Aan de verpakking wordt
druk gewerkt
Ziekenfonds.
In de gisterenavond gehouden ver
gadering van het ziekenfonds Eens
gezindheid', bestaande uit personeel
van de Centrale Werkplaats der H.
IJ. S. M., werd tot voorzitter der ver
eeniging gekozeu de heer J. G. Vou-
kenberg, in plaats van den heer S H.
de Vries, die binnenkort naar In cue
zal vertrekken.
Ongeval.
Omstreeks half vijf brak gisteren
middag aan de werf „Conrad" bij
het opzetten van een steiger ecu
schalm, met het gevolg, dat een der
steigerpalen viel en op het hoofd te
rechtkwam van den werkman Ver
poorten. V. bekwam een gapende ver
wonding aan het hoofd en werd op
het kantoor verbonden.
STROOMBEUGEL GEBROKEN
Hedenmorgen omstreeks 8 uur brak
van een extra-tram, die van Haarlem
naar Amsterdam vertrok in de Antno-
niestraat de stroombeugei.
De reizigers moesten overstappen iu j
een tweede extra-tram, die dadelijk op
de vorige volgde De defecte wogen
werd naar de remise teruggebracht.
BELANGRIJKE VEILING.
De veiling van den inboedel, nage
laten door Vrouwe douairière Jhr. j
mr. D. van Akerlaken, gob. Van j
Doorn, m het verkcoplokaal van den 1
makelaar J. J. G. Sarlet, is afgeloo-
pen. Hel verloop der veiling heeft de
evrwaoliling niet beschaamd. Er zijn
zeer hoogs prijzen voor het blauw,
het zilver en de antieke meubelen be
taald. De inboedel 'heeft ruiin f 59.000
opgebracht.
Van de gister geveilde voorwerpen
vermelden we nog: twee chineesoii-
porseleinen tafelserviezen, d'e f 2075
en f 1195 opbrachten. Voorts vier A
jour bewerkte kommetjes, waarvan
één lioht gebarsten voor' f 146; twee
spoelkom-uien f 112 en f 107; een kast-
kom' f 275; twee bekers f 19; twee
lcnobbelflessehen f 275; een trekpot,
suikerpot en 6 paar llbeegoed-biauw
me<t goud beschilderd f 200; twaalf
paar klein theegoed f 250; een copu-
cijner gemberpot f 155; een groene
bokaal uit de XVIlde eeuw f 107;
kristallen kommen en scnalen f 630;
een achtkant tafe.tje met geborduurd
gobelin f 680; een gesneden 17de
eeuwsoh e.kenhouten bank f 640; een
Empire-speeltafel f 176; en comaiudo
met toilet f 235; mahoniehouten ka
binet f 720; een gebogen notenhouten
kabinet met snijwerk en koperbeslag
f 315; twee djatuhouten dekenkisten
f 250 en f 2-15; een gebeeldhouwd ei
kenhouten servenperqje f 131.
De Big van 't 168e.
Men meldt ons
Het „Vroolijk Toon eel" zal hier de
bekende klucht „Dó Big van 't 168e"
in den schouwburg, Jansweg, opvoe
ren. Het is een eroct lachsucces en
door geheel Nederland is deze klucht
met enormen bijval ontvangen. De
verschillende hoofdrollen zullen wor
den vervuld door de dames Cath.
Kinsbergen-Rentrneesier, Mary Beek-
üiau, Lena Kley, Greta Buziau-Beok-
man, Jeanne Kuys-Hopman, A. Sluy-
ters-V. d. Lugt, ea de Jieeren tierrit
Pilger, Ad. Verzijl, Jacq. Sluyters Jr.,
Jacq. Sluyters Sr., C. Kühn, Henri
Stroethof, P. Urban, Lours Tun rolt,
F. Corel, enz.
(Zie vervolg stadsnieuws onder de
laatste berichten).
Uit de Omstreken
SANTPOORT.
Naaml. Venn. Zaad- en Bloem-
bollenhaudel Linnaeus voorh.
Groenewegcn en Co.
Blijkens een mededeeling in de
Staatscourant is door den heer J.
Groenewegen li.z., koopman, Sant
poort; mej. A. B. Groenewegen, te
Hilversum; den heer A. M. Wentink,
boomkweeker, te Boskoop, en mej. M.
J. Groenewegen, te Santpoort, opge
richt de Naaml. Venn. Zaad- cn
Bloembollenhandel Linnaeus voorh.
Groenewegen en Co. Zij is gevestigd
te Santpoort, gemeente Velsen.
Haar doel is de teelt van en de han
del in zaden voor tuin- en landbouw,
bol-, knol- en wortelgewassen en al
wat daarmede in verband staat, spe
ciaal lot voortzetting der zaken, dus
ver gedreven onder de firma Gi'uene-
wegen en Co.
Het kapitaal bedraagt f 150 000 en
wordt uitgegeven in 3 seriën, elk uiG
makende 50 aandeelen van ƒ1000.
De eerste serie is bij net verlijden
dezer akte geheel geplaatst.
HEEMSTEDE.
Men schrijft ons
Donderdagavond gaf de Harmonie
-Eensgezindheid" te Heemstede, di
recteur de heer Joh. Th. Betz, weder
een goedgeslaagde uitvoering voor
hare donateurs en kunstlievende le
den in Hó tel „Het Wapen van Heem
stede". Het viel ons op, dat er zeer be
schaafd geblazen werd, en dat er
blijkbaar door de leden ernstig is ge
studeerd. Vooral noemen wij de ten
gehoore gebrachte nummers „Une
nuit d'Eté", ouverture van G. Tack,
en de fantaisie „Norma", van BelliuL
De scli in deze nummers werden zeer
verdienstelijk gespeeld. Ook de Polka
voor piston-solo mag genoemd wor
den. Een opmerking neg Als bij vol
gende uitvoeringen de stemming ook
nog wat beter verzorgd wordt, zal het
korps onder de bekwame leiding van
haren directeur gerust voor den dag
kunnen komen.
Voor het komische gedeelte van den
avond zorgde de heer Elferink, de be
kende humorist te Haarlem, en dat
zijn leuke voordrachten in den smaak
vielen, bewezen wel de lachsalvo's, die
door de zaal klonken.
Een geanimeerd bal besloot deze
goedgeslaagde uitvoering.
HAARLEMMERMEER.
Op de Nieuwe Meer zijn zeven met
zand geladen bakken der Amsterdam-
sche Zandlcvcrantie Maatschappij ge.
zonken.
WITTE KRUIS.
In het hotel de Beurs te Hoofddorp
werd gisteravond een algemeene ver
gadering van de afd. Haarlemmer
meer der N.-H. Vereeniging „Het Wit
te Kruis" gehouden.
Na een kort ir leidend woord van den
voorzitter, den heer Nanninga, en na
dat de vergadering, na toelichting van
de zijde des voorzitters, het bestuurs
voorstel had goedgekeurd om het ma
gazijn van Het Witte Kruis te Hoofd
dorp te vergrooten, werd het woord
gegeven aan Dr P. J. Barnouw, van
Heemstede, over het onderwerp „Wijk
verpleging".
Spreker begon met een overzicht te
geven van de ontwikkeling der wijk
verpleging. die in Engeland, te Liver
pool in 1859 begonnen, ok in Neder- j
land werd tot stand gebracht. Hij
schetste hoe vooral vooroordeel de tot
standkoming der wijkverpleging vaak
had tegengehouden of doen misluk
ken. Langzamerhand is vooroordeel
verdwenen eu op dit oogenblik is wijk
verpleging in Noord-Holland bijv., I
vrij algemeen.
Hij hoopte dat ook te Haarlemmer- j
meer deze nuttige instelling tot stand
zou kunnen worden gebracht. Na-1
tuurlijk kan de verpleging van uit-1
sluitend armlastigen hier geen zin
hebben, hetgeen in een stad als Am
sterdam wel liet geval is, waar alleen
te hunner verpleging 22 mannen en 16
vrouwen werkzaam zijn.
I Verder ging spreker na, hoe een
verpleegster kan zijn de onmisbare
steun voor de:» medicus, hoe zij voor
al kan meewerken, om dwaalbegrip
pen bij het publiek uit de wereld te
helpen, meer nog dan de geneesheer.
Deze mag zijn adviezen en wenken
geven, hij is niet ir. staat behoorlijk te
contxolesren of er ook naar gehan
deld wordt. De wijkverpleegster weL
W anneer zij vertrouwen weet in te
boezemen, dar, kan haar invloed een
zegen zijn, niet alleen ter genezing,
doch ook ter voorkoming van ziekten.
Zal evenwel van een verpleegster die
groote en goede invloed uitgaan, dan
zal zij aan hoogr eischen moeten vol
doen. Zij zal moeten zijn in de aller
eerste plaats beschaafd en ontwik
keld ze zal de noodiee handigheid
i moeten bezitten en een hart hebben,
dat voelt voer haar patiënten, een
hart vol naasterliefde.
De wijkverpleegster zal slechts bij
uitzondering bij nachtverpleeing
dienst mogen doen, teneinde overdag
flink en opgewekt haar arbeid te kun
nen verrichten
Vervolgens wees spreker op de be
strijding der groot: kindersterfte in
vele plaatsen er de bestrijding der tu
berculose. Hl] schetste hoe wijkverple-,
ging hierbij van onwaardeerbaren in
vloed kan zijn, vooral wanneer de
verpleegster voor haar taak berekend
is en het vertrouwen der burgerij be
zit. Ook beschreef hij hoe 'een ver
pleegster vaak eerder hulp zal kunnen
verlecnen bij ongelukken en hoe zij
hij verwondingen vooral infectie kan
voorkomen.
Voor de vraag gesteld, van wie wijk
verpleging moet uitgaan, meende spre
ker, dat noch het gemeentebestuur,
noch de diaconie daarvoor de aange
wezen lichamen zijn.
Hij vreesde toch, dat dan de ver
pleegster zoo heel licht gebruikt zou
worden voor diensten, die buiten haar
eigenlijken werkkring liggen. Daarom
moet wijkverpleging uitgaan van een
vereeniging, die zich alleen het alge
meen welzijn ten doel stelt, zonder
meer. Verder doet het er niet aan toe,
wAt de verpleegster is, als ze maar
m e n s c h is
Komende tot de kosten, die het aan
stellen van een verpleegster mee
brengt, stelde spreker voorop, dat
men een verpleegster goed moet beta
len, ten einde haar in staat te stellen
rich het leven wat te veraangenamen
en van een vacar.tietijd, die haar niet
onthouden mag worden, behoorlijk te
genieten. Zij moet zich ook een behoor
lijk pensioen verzekerd zien. Een en
ander maakt, dat men de onkosten
voor hel aansteller van een verpleeg
ster op minstens f S00 mag rekenen.
Voor een geireente als Haarlemmer
meer, waar mir stens een drietal ver
pleegsters noodic zullen 2ijn, worden
die kosten nogal hoog. Spreker zegt.
dat het gemeentebestuur er flink wat
voor over moet hebben. Wanneer dan
de diaconieën wat steunen en bijv. een
polderbestuur eer. begrafenisfonds en
particulieren ccntrifcneeren voor liet
goede doel. dan twijfelt hij niet of
wijkverpleging kan ook hier wel tot
stand komen.
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd gehrnïk gemaakt
door deu burgemeester dezer gemeen
te, Mr. A. Slob, di: o. a. mededeelde,
hoe vroeger hier wijkverpleging lieeft
bestaan, doch weer verdwenen was,
hoe een paar jaar geleden een poging
is gedaan om ze weer tot stand te bren
gen, die evenwel toen mislukte.
Toch gelooft hij, dat bij ernstig po
gen het doel wel te bereiken is, al zal
I de Meer door haar eigenaardige con
stellatie, vooral wat groote afstanden
betreft, voor invoering van wijkver
pleging steeds groote bezwaren mee
brengen.
De heer Pos wensch te wel, dat staan
de de vergadering reeds stappen wer
den gedaan tot oprichting eener veree
niging voor wijkverpleging.
De voorzitter achtte dit niet ge-
wenscht en zegde toe, dat het bestuur
der afd. overwegen zal wat liet te
doen staat en zoo spoedig mogelijk af
doening daarvan voor zal staan.
Nadat de heer Barnouw nog even
eenige zakei. van hygiënisch belang
had besproken, werd de vergadering,
die met druk bezocht was, met een
woord van dank door den voorzitter
aan den spreker-, gesloten.
SLOTEN.
Door de politie is aaugeliouden en
ter beschikkuig van de justitie te Am
sterdam gesteld zekere J- de H., als
dader der verschillende in don laat
sten tijd in den IJpolder bedreven
diefstallen.
Binnenland
DE TARIEFWET.
Eenige groene importeurs van hout
en eigenaren van stoomhoutzagerijen
'te Zaandam, Amsterdam en Middel
burg nebben aan de Tweede Kamer
ee:i adres gericht met het verzoek het
voorgestelde recht ouder No. 302 let
ter B der ontwerp-Tariefwet niet aan
te nemen, omdat dit zeer nadeelig
voor hun bedrijven zou zijn.
KAMERVERKIEZING IN 1913.
Jhr. mr. dr. E. van Bercsteyn, bur
gemeester van Veendam cn een der
voorloopige Candida ten voor de
Tweede Kamer in het kiesdistrict
Veendam, heeft in een politieke ver
gadering te Ter Apel Woensdagavond
verklaard dat hij zich bij den Yrqz.
Dem. Bond zou aansluiten, zoo meldt
de „N. R. Ct.".
De heer Frans Netscher, gesteld
als voorloopig candidaat in het dis
trict Veendam voor de Kamerverkie
zingen in hel volgend jaar, heeft be
richt in dat district geen candidaiuur
tegenover zijn partijgenoot lierman
Snijder te zullen aannemen, zoo meldt
„De Tel.".
Pers-Overzicht
DE BURGEMEESTER VAN
ZAANDAM.
't Alg. Handelsblad schrijft o.
Het arrest van 't Gerechtshof is nu
gevallen en de handelwijze van
den burgemeester van Zaandam
strafbaar verklaard doch door den
rechter met het minimum dat hem
vrij stond, gestraft: één dag gevange
nis. In zooverre heeft het Hof m'lder
geoordeeld dan de Haarlemsche
Rechtbank deed, die vijf dagen gevan
genisstraf oplegde.
Niemand zal natuurlijk van mee-
ning zijn, dat de burgemeester van
Zaandam een eerlooze, oen misdadi
ge handeling heeft bedreven. Ben
anibtelijike incorrectheid; eene inder
daad verbazingwekkende lichtvaar
digheid in eene hooge, officieele po
sitie.
En nu heeft het ons bijzonder go-
troffen dat velen, zelfs iemand als dr.
Van Embden, hot als vanzelf spre
kend ediiii.eu beschouwd te hebben
dat de vraag of de heer Elias burg^
meester van Zaandam kan blijven, er
van afhing, of hij deswege een dog
in de gevangenis moest doorbrengen
of niet. Als 't nu boete kon zijn...
Hoe hebben wij het nu? Bezitten
ij dan zoo weinig onderscheidings
vermogen, dat wij de menschen nvt
naar hunne werkelijke gedragingen,
maar naar enkele algemeene tenner
zouden beoordeelen?
Is daarom nu zoo lang opgeko
men voor de leer, dat niet de gevan
genis. doch alleen de daad onteeren
kan? Wordt er daarom nu door me
nigeen legen gestreden, dat „gezeten
hebben", per se als een persoonlijke
smet en een maatschappelijke vloek
zou moeten gelden?
Dat men toone, dit in het onderha
vige geval te beseffen, achten wij
van groot gewicht. En daarom moet
een over-sentimenteele opvatting van.
de zaak-Elias worden ontraden. Ie
der weet nu, wAt het is, dat hij gedaan
heeft; en hoe die handeling moet op
gevat worden. Wanneer de toepas
sing der wet daarvoor een gevange
nisstraf vordert, dan is het beter dat
die met opgeheven hoofde worde on
dergaan, dan door een overmatig
geweeklaag overspoeld. Er is ook een
vorm van genade, waardoor noch hij
die zo geeft, noch hij die ze erlangt,
wordt geëerd, en die de wettelijke
straf, waartegen ze gericht is, ver
keerdelijk in discxediet brengt.
Het oordeel over de vraag van ge-
sohiktheid of ongeebh» ktheid als bur
gemeester in het onderhavige geval
staat in het geheel met aan ons. Ildfc
berust bij de verantwoordelijke auto
riteiten: die daarin nodh met toorn,
noch met goedertierenheid, te rade
mogen gaan, doch enkel met het be
lang der zaak, met het geheele ambts-
beleid. In dit opzicht mag de heer
El as zeker niet het slachtoffer wor
den van de aanklacht van den heer
Duys; evenmin echter 't Zaandam
sche belang van persoonlijke cieineu
tie-betuigingen.
OMMEN.
De uitslag was wat men verwach
ten kon, zegt „De Standaard H-.-t
blad wijt dit te deele aan het te laat
inkomen van he; advies van het
hoofdbestuur der Chr.-Hist. Unie.
De Coalitie staat dan nu metterdaad
voor al het gevaar, dat in dezen af
loop voor haar schuilt. Er blijkt, dat
we er niets te veel van hebben gezegd.
Dit gevaar dreigt voor de Tweede Ka
mer, voor de Provinciale Staten en
op den koop toe voor de Coalitie als
zoodanig.
Ommen heeft nu aile kans in 1913
voor de Tweede Kamer liberaul te
worden. Zeer waarschijnlijk toch zul
len wij, Anti-revolulionnairen in Juni
thuis blijven, en de zaak tussehen de
Liberalen en Dcrlandianen laten uil-
vechten.
Maar hierbij blijft hel niet
Als Ommen voor goed omgaat, gaat
er meer.
En heel de uitslag in 1913 zal nu af
hangen van het antwoord op deze per
tinente vraag Zal t gelukken vóór
Juni zulk een accoord aan te gaan. dat
men vastelijk overeenkomt, hoe t zal
moeien loopen, en zullen de drie par
tijbesturen genoegzaam zeggenschap
iu hun partij bezitten, om voor het
aangaan van een accoord een zedeüj-
ken waarborg tc kunnen bieden, die
in Ommen, gelijk nu gebleken is, bij
een der drie groepen ten eenenmulo
ontbrak
Uit de (a.-r.) StichtsclicCrt.
Het droevig resultaat van deze ver
kiezing is, dat d.* anti-revolutionnui-
re partij een plaats verliest dat een
man is gekozen, die tegen de coalitie
en tegen het Kabinet partij kiest en
dat het Kabinet door deze verkiezing
een votum van wantrouwen ontvan
gen hoeft, maar 't meest te betreuren
is het, dat daaraan schuld hebben
Christelijk-historische kiezers, die te
gen het advies vau hun hoofdbestuur
hebben gehaideld.
liet blijkt, dat de generale staf en dé
opperbevelhebbe- dier partij hun eigen
troepen niet in de hand hebben, dal
deze troepen niet gehoorzamen dc be
velen uit het hoofdkwartier gegeven.
Waar moet het met een leger heen
als het niet goed georganiseerd blijkt
en de bevelen van de leiders nie! wor
den opgevolgd?
Maar hoe is het mogelijk met zulk
een leger als bondgenoot op te trek
ken
Hoe kunnen de andere rechtsche
partijen niet de Christelijk-historischo
partij in coalitie in 1913 optrekken ala
de heden van die partij niet voor hun
ne kiesvereet igingeii kunnen instaan'?
I Met het oog op 1913 fs de verkiezing
1 te Ommen een bedenkelijk feit.
