Hmu's Dasblad
P II II II
VIERDE BLAD
Zaterdag 21 December 1912
@£iaiiflcitonsft naar Ned.
Oost Qaidië.
Do- verzending van brieven enz.
beeft deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 24 Decem
ber. (Laatste busliehting 6 u. 15 min.
'e avonds)*
Tenzij op verlangen der afzenders
wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzonden voor Atjeh
en Onderhoorigheden, Sumatra's Oost
lcust, Palembang, Riouw, Bangka,
Billiton en Borneo..
Over Naipels. Woensdag 25 Decem
ber, (Laatste buslichting 12 u. 15 m.
namiddag).
Over Brindisi, Vrijdag 27 Decem
ber. (Laatste busliohtvng 12 u. 30 m.
namiddag).
Met deze gelegenheid, wordt alleen
Verzonden correspondentie voor At
jeh en Onderiioorigheden en Suma
tra's Oostkust.
Over Marseille Zaterdag 28 Decem
ber. (Laatste busliehting 6 uur 40
min. 's morgens).
Sumatra's Westkust en Benkoelen
alleen op verlangen der afzenders,
overigens correspondentie voor geheel
N.-O.-Indië.
Over. Rotterdam, met de zoogen.
Zeepost-, Zaterdag 28 December.
(Laatste buslicliting 2.35 's mor
gens):.
Het port van met deze gelegenheid
verzonden brieven bedraagt 5 cent
per 20 gram, dat der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dat van druk
werk 2 cent per 50 gram.
Om nog met deze mail te kunnen
worden verzonden moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 30 m. dés
avonds ten postkantoro bezorgd zijn.
(Atjeh, Sumatra's Oostkust, enz.-
wordt met deze gelegenheid niet ver
zonden).
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dat bedoeld wordt de busliehting aan
het Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat.
-Eg -K
!o 3 S fl
ca S E
2.35 m. 5.25 m.
3.25 m.9.50 m. 7.— m.
6.40 m. 10.20 m. 9.50 m.
9 m. 2.15 a. 12'.30 a. 12.35' a.
0.40 m. 1.45 a. 3.40 a.
1.35 m, 2.50 a.
2.20 a. 4.10 a. 3.30 a. 4.30 a.
1:50 a. 5.1Ö a.
2.30 6.10 a.
3,35 a. 8.05 a. 6.40 a.
4.— a. 8 15 a,>
6.a. 9.40. a.
6.15 a. 8.45 a.
7.45 a. 6.40 m!
8.35 a. 11.10 a,
9.40 a. 7.40 m. 1.25 m.
Buiteiilandscij Overzicht
Pu» BaSkan-vaalllkaan.
't Sevaar vogi* een Europsesch
conflict geweken.
In den internationalen toestand is
veel verbeterd. Er schijnt thans goede
hoop te bestaan dat de groote mogend-
heden het onderling eens zullen wor
den.
De ambassadeurs-conferentie te
Londen blijkt reeds haren goeden in
vloed te doen gevoelen. Zoools bij elk
conflict is het zeker al van groote be-
teekenis dat de mogendheden er tbo
overgingen* in dit geval onderlinge
besprekingen te openen. De bespre
kingen der gezanten t© Londen zijn
geheim, maar dat neemt niet weg, dat
van do zijde der betrokken regeerin
gen wol aanduidingen kunnen wor
den gegeven omtrent den loop van
zaken, En in dit verband is het niet
■ondtensti? melding to maken van het
geen' de gewoonlijk- zeer goed inge
lichte correspondent van de „Frankf.
Ztg." schrijft. Deze correspondent zegt
dat d© bijeenkomst blijkbaar in haar
twee zittingen reeds verblijdend werk
heelt geleverd. Zij heeft de overeen
stemming der mogendheden gebracht,
opdat d© guaestie der toekomstig© po
sitie van Albanië als een autonoom
vorstendom (en de daarmede samen
hangende guaestie van een haven aan
d© Adriatische Zee voor Servië) geen
strijdpunt tusschen de mogendheden
zal kunnen vormen en een vreed
zame oplossing dezer beide quaestiën,
die den vrede van Europa in gevaar
brachten, mogelijk zal zijn.' Vermoe
delijk zal-Servië, geen territoriale
eischen aan de Adriatische Zee stellen
en zich tevreden stellen met een han
delshaven met neutralen toegang, tot
welker verleenlng Oostonrijk-Bouga-
rije overigens reeds bereid was. Zeer
waarschijnlijk zullen de ambassa
deurs besluiter de besprekingen voor-
loopig te eindigen en hun Kerstvacan-
tie beginnen. Dat zou dan zeker wel
als een bevestiging mogen worden be
schouwd van het succes van het reeds
gehouden overleg. En Europa zou dus
.werkelijk het Kerstfeest als het feest
van vrede kunnen vieren. Of na dien
het nog noodig zal zijn het overleg te
heropenen, zal natuurlijk afhangen
van de vorderingen van de vredescon
ferentie. Want wat nu door de mo
gendheden nog meer te bespreken fs,
na devaststelling van haar houding
in de beide groote twistvragen, is af
hankelijk van hetgeen door de gede
legeerden van Turkije en de Balkan-
staten wordt besloten. Maar welke
quaesties van economischen en finan-
cieelen aard de nieuwo regeling op
den Balkan dan ook nog moge mede
brengen, mut vertrouwen mag nu ze
ker worden verwacht, dat tot ernstig©
Europeesche conflicten geen aanlei
ding meer zal bestaan.
En de eensgezindheid en vredelie
vendheid van Europa zal wellicht ook
op de oorlogvoerend© partijen een ba
darenden invloed hebben.
De
Uit Belgrado wordt aan de „Vossi-
sche Zcïtung" gemeld: „Hier regent
het protesten bij de gezantschappen
van alle groote mogendheden. Een
aantal vreemde handelslieden en ge-
concessioneerde ondernemingen van
'verschillenden aard in Turkije, wier
zaken door den oorlog zeer benadeeld
zijn, en die met hun kapitaal thans,
om zoo te zeggen in de lucht zweven,
hebben bij hun regeeringen gevraagd
om steun voor hun bedreigd© rechten.
In de eerste plaats de spoorwegsyn
dicaten, de tabaksregie en mijn-onder
nemingen. Zij wenschen, dat nu reeds
bij de vredesonderhandelingen in
Londen, hun belangen behartigd zul
len wprden door het opnemen van ©en
bepaling in het vredesverdrag.
Wat het standpunt van de Servische
regeering betreft, deze heeft in het al
gemeen medegedeeld, dat zij van plan
is, de rechteii van derden te beharti
gen; maar de Servische minister van
financiën heeft thans reeds in ver
schillende gevallen verklaard, dat hij
dc door deri Turksclien staat verleen
de monopolies en privileges door de
bezetting als nietig beschouwt, en dat
hij de benadeelden aanraadt, schade
vergoeding te vragen van den Turlc-
sche:n fiscus
Moailijk&BclBii In Montenegro.
De „Süd:Slavische Korrespondenz"
berichtuit Belgr.ado: „In goed iuge-
licbte kringen, alhier zijn betrouw
bare berichten uit Monteüègro ont
vangen, die melding maken van een
niet onbedenkelijke ongunstige
sLemming, tegen de Montenegrijnsche
.regeering-en tegen de dynastie. Men
hecht hier aan deze berichten te
grooter beteekenis, omdat men reke
ning meent te moeten houden met de
mogelijkheid, dat er op den balkan
ccn gemeenschappelijk bestuur zal
worden ingesteld over alle Servië?s.
De ongunstige toestand in Monte
negro is het gevolg van den met wei
nig, geluk gevoerden oorlog, van do
troepen, die ten getale van 42.000 man
den oorlog begonnen, zijn bijna 6000
man gévallen, daaronder een grooi
aantal officieren', die tot de beste
kringen van het land behoorden.. Het
aanCai gewonden en zieken is groot
en de economische, gevolgen voor het
land zijn ernstig, daar een hongers
nood dreigt. De algemeene ontstem-,
ming is nog ernstiger geworden, door
dat het. voornaamste doel vaii dén ge^
heelen oorlog de inneming van
Skoetari niet bereikt is en de kans
om deze stad Lij het sluiten van den',
vrede te verkrijgen, gering; -is,. Skoe
tari zal immers "waarschijnlijk ge
voegd worden bij. het a.s. autonome
Albanië.-
Koning Nikita, dit begrijpende,
heeft op het. laatste oogénblik het op-,
per-commando van het leger voor
Skoetari zelf op zich genomen om,
door de innemiug van deze stad, de
positie van de dynastie stérker te ma
ken. Hij is.evenwel niet gelukkig ge
weest. De toestand te Skoetari schijnt
voor de Turken zeer gunstig te zijn,
en het geringe succes, dat men tot
dusverre met deze vesting heeft ge
had en eenige min gunstige berichten
over den erfprins Danilo zijn mede
oorzaak, dat opnieuw teeltenen merk
baar .zijn van dezelfde ontstemming
tegen de dynastie, die reeds vroeger i
bedenkeiijke vormen had aangenomen j
en geleid had tot de arrestatie van een
aantal hoogwaard igheidsbekleeders.
Koning Nikita heeft in den laatsten
tijd verschillenden van die vroegere
samenzweerders gratie verleend, m
de hoop hierdoor de strooming tegen f
de dynastie te verzwakken. Een defi
nitief verlies van Skoetari zou de po
sitie van rle dynastie zeer ernstig be-
dréigpn, vooral daar door hei succes
der Serviërs devraag wie in de toe
komst ije leiding zal hebben .oyer de
Serviërs'op den Balkan, thans reeds
beslist is ten gunste van liet Servi-'
sch'e huis Karageorgewitsj.
Korting-Nikita ziet den ernst van
deii .toestand in cri heeft met groo-
ten nadruk de bondgenooten verzocht
de overgeving van Skoetari te ei
schen, daarbij openlijk verklarende,
dat een voor Montenegro ongunstige
beslissing de ergste gevolgen voor
bet land zou kunnen hebben.
(Tot zoover 't bericht uit Belgrado.)
Volgens de „Neue Freie Presse" zijn
in diplomatieke kringen te Weenen
berichten ontvangen, die de mededee-
lingen uit Belgrado omtrent de positie
van de Montenegrijnsche dynastie be-1
vestigen.
Macedonië en, de
Bulgaren.
De „Times'' verneemt uit goede bron
uit Saloniki; dat-de Bulgaren 't over
Macedonë niet eens zijn. De een© par
tij wil, dat Macedonië deel zal uitma
ken van Bulgarije, de andere partij
wenscht een onafhankelijk Macedonië.
Men verwacht na de vredesslniting
een conflict tusschen de beide par
tijen.
Uit Sofia verneemt de „Times": dat
de Bulgaarsche regeeriDg generaal
Vollcowitsj benoemde tot militair gou
verneur van Macedonië met Serres tot
hoofdkwartier.
De Vredesconferentie.
Heden zullen de gedelegeerden te
Londen nog eens bijeenkomen. Zullen
do Turken nu toestemmen, dat de
Grieken aan de vredesonderhandelin
gen deelnemen, zonder zich hij den
wapenstilstand aan te sluiten
Uit Bulgarije komt 't bericht, dat
daar 't herhaald verdagen van de vre
desconferentie ee.i onaangenamen in
druk gemaakt heeft. Aangedrongen
wordt op een krachtige houding tegen
Turkije.
Uit Londen wordt lieden geseind
De conferentie der ambassadeurs
heeft zich verklaard voor de autono
mie van Albanië, met de bepaling,
dal aan Servië een handclsloegang gedaan, dat moj. G. van Santen we-
tot de Adriatische Zee zal worden ge- gems vertrék naar elders heeft be-
waarborgd. dankt als bestuurslid.
Dc zes regeeringen hebben zich inIn deze vacature zal op de volgende
beginsel met dit dubbele voorstel ver- vergadering worden voorzien.
eenigd. I Vervolgens verkreeg de penning-
Servië krijgt dus geen territoriaal meesteres, mevr. wed. A. Simon van
bezit aan de Adriatische Zee. [der Aa, het woord, teneinde niededee-
Nu zullen de Serviërs er zich wel inling te doen van de financiën, waar-
moeten 'schikken, want tegen heel uit bleek, dat het batig saldo, hetwelk
was,
irig jaar ruim f 100
slechts /41 «ou bedragen.
Nadat de begroot) ng was goedge
keurd,, wekte de voorzitter de a an we-
zige leden op, te ijveren voor uitbrei-
ken ondervinden bij Janina geduchten i ding. van het ledental.
'tegenstand. Het geschutgevecht duur-. Nu-werd overgegaan tot het ver-
de Donderdag den geheelen dag door, kiezen van oen bestuurslid in de vaca-
De Grieken slaagden er in ©enige stra- ture, ontstaan door liet bedanken van
Europa kunnen ze niet op.
Tan de oorlogsvelden.
De gevechten te la
Uit Athene wordt, geseind Do Grie-
N. Dinger. Uitgebracht werden
19 stemmen en wél 8 op Dr. A. A. F.
S. Si ui terman en 11 op Dr. Travagli-
no, arts te Meerenberg, waardoor deze
laatste tot bestuurslid was gekozen.
Hierna hield de gep. generaal-ma-
joor W. Hingman een voordracht
over „ITet ontstaan en <1© ontwikke-
jling der Vereeniging Het Roode Kruis
'en rte nan1eidin.fr lot. hare nnrichtine"
tegische p'unte te bezetten.
Uit Konstahtlnopel De bladen doe
len- nléde, dat volgens het gerucht, dat
de Grieken het eiland Tenedos zouden
hebben ontruimd, en de 4000 Grieken,
die aldaar waren, nog met andere,
troepen versterkt, geland zijn te Mo-
lyvo en Djumakeny op het eiland M-y-
Te Djumakeny zouden de Grieken I en de aanleiding" tof hare oprichting'
reeds slaags zijn met het Turkschej Spreker zette uiteen, hoe J. Henri
c-arnizoen. j Dunant den eersten stoot heeft gege-
J ven, om tcrt de oprichting der Roode-
't Vlootgsresbt. Kruis-vereenigin.g te geraken. De le-
T... T- i i vensbesohrijving van J. H. Dunant en
werk ov» .1» wnrttot» wan
..Bnrl. raffebl geseind „Be aoegc t|i„ L..v, ;.j elJ de gevolgen vuil den
naamile groote overwinning vari <le. OOI.lo ™wa„bij vo^al bblichl wa5 M
Turken JOM- j tekort aan goede medische hulp en het
volgens de laatste tetro iwbare bench-1 „„odigS verpleeg- en trinsport-
ten, eigenl,keen nederlaag te sijn ge- ,,1-.^
weest.'
De vloot verliet de Dardanellen op
en interessante wijze geschetst. Door
- de aandacht te vestigen op het tekort
aandringen van de officieren, onder. geneeskundige hulp ou het slag-
Ie, ding van kapitein liemsi-tay. 'in alol,5l
dj heeonnen reeds tndens den van
officieren l>egonrien reeds tijdens den:
Tri polis-oorlog te muiten tegen het
hebber kapten Teh r-oey. protes-! ri Dunanl MraesMling voer dit
teerde tegen helnuttelooss avontuurnu(a k ,n 180I verwta<
en legde voor het begin van de actiem.-j den pfeMj,ty3 v00r d.„ vrede,
het commando neer en verliet liet ad- d4n hlj dVo„we, beschiklcing var!
miraalsehip. Volgens berichten vanRMJde Kpuia s(alde
vertrouwbare ooggetuigen, b even de j Dool. d,8 mind0J. vuurwapte
Turksche schepen tijdens het gevecht warendestijds de gevechten voel
onder bescherming van do Dardaiiel- nvreeder dan thans, ook als gevolg
ten-forten welker geschut do Griek- van mindare ontwikkeli„g. Hot hand-
sehe vloot beschoot, ban een veiol-g0meen, waal-bij hst ging man tegen
ging van de zoogenaamde vluchtende i .diikvvljla op do x-uwsle wijze,
Grieksche schenen door de Turksche. niaa.kte dat de ellende op het slagveld
vloot was gee-i- sprake. Het aantal uitr1200 eI;0rrn groot was. De verzorging
geloopen Turksche schepen bedroeg - j va11 geivonden liet zeer veel te wen-
hehalve het liospjtaalschip. Wel een - scfien owr
bewijs, dat al> officieren ©en aaudeelj' Op 2b Gcteber 1863 had te Genèv©
wenschten te hebljen van den te bena- j conferentie plaats van 36 leden,
len roem. waarvan er 18 vertegenwoordigers
Toen de Turksche vloot m zichtwaren Yan verscliillende regeeringen,
kwam, stoomde de Grieksche vloot en reedg 2Q 0ctobei, 18ü3 was men tot
ha-ar zoo snel mogelijk tegemoet. Bij een algemeene instemming geraakt
het begin van het gevecht bedroeg de 0V61, grcaidsteflingen cfer vereeni-
afstand 10 K.M.. maar de voortdurendging Het'Roode Kruis,
manoeuvreerencl; Grieksche schepen i Na dal jaar hacklea herhaaldelijk
naderden tot 7 K.M. Een granaat ^n-n jniternationale samenkomsten plaats,
't Grieksche schip „Averoff sprong opgi^gg ten doel hebbende, de humani-
het voordek van het Turksch^ vlagge- feitsbeginselen ingang le doen vinden
schip ,,1-Iaireddin Barbarossa dood- j en dg gevolgen vcun den oorlog min
de een officie.' en verwondde zes ma- ,jer. smartelijk té cloen zijn.
'trozen.- ..I Dö grondstélHngén, in'iS63 voor het
Oniti"ent het einde van het gevecht I Roode Kruis' gelegd, zij-n nog steeds
zijn verschillende lezingen m omloop. Ya31 hracht." Al zijn de omstandighe-
De kapitein van een Engelsch stoom- op'' het gévechtsveld veel verau-
schip verzekerde, dat de Turksche derd, nog steeds moet men zich beijve-,
■vloot ten gevolge vau het krachtig op-( rell) aMüs spreker, door goede oplei-
treden van de „Averoff" de Dardancl- ding iin tijd van vrede, verzameling
len invluchtte anderen .evenwel be- vaJ1 materieel, het houden van tem
weren gezien te hebben, dat de Griekr -
sche -vloot zi.eh' terugtrok, waarop de
26 Turksche schepen weer de Darda-
nelien binr.ér.stooniden. De Turken,
hadden 2 dooden en vele gewonden,
E'en feit is het. dat de Grieksche
vorpleég- '"entransportmiddelen ge
toond' worden, het Roode Kruis te
verbeteren.
Een'groote waa.i"borg voor het voort-
besta'an van het Röode Kruis zag spre-
-vloot Maandagmiddag opnieuw vo°r ,ker in het feit, dat hier zoowel voor
de Drdanellen aankwam, alsof zij de mannen als vrouwen veel te doen is,
Turksche vloot wilde uitdagen tot een f en dat samen werking is verkregen,
nieuw gevecht. De „Averoff" bombar-; Immers-de man, meer krachtig, is als
deerde zelfs een tijdlang een der Dar-j vanzelf'aangewezen voor transport,
danellen-fortei. maar de Turkscliej terwijl de vrouw door haar eigen-
vlo ot liet zich niet zien. Zij was' 's mor-, schappen zoo uitermate voor de verple
gen s in triomf langs de plaatsen aan ging geschik' is.
de Dardanellen gevaren. Alle scliepenj Nadat spreker had uiteengezet hoe
van een muur, een ongeval bekwam
aan hét linker onderbeen, in verband
waarmede hij schadeloosstelling ont
ving tot en met 20 Juli 1912. Verdere
uitkeering werd door het bestuur der.
Rijksverzekeringsbank geweigerd om
dat Schavemaker op 22 Juli daaraan
volgende weder in staat werd geacht
tot het verrichten van arbeid zooals
vóór het ongevalKlager heeft daar
tegen bezwaar. Hij beweert op 22 Juli
nog niet in staat te zijn geweest tot
het verrichten van eenigen arbeid, en
vordert daarom voortzetting van uit
keering tot een bedrag van f 1.82 por
werkdag.
Na verhoor van klager en den arts
Lijnkamp bepaalde de Raad van Be
roep de uitspraak in deze zaak op 3
Januari a.s.
Coöperatieve woalagvereeniging
voor BQnseeats-personebi.
Sedert Juni van dil jaar bestaat
hier ter stede de coöperatie Wouing-
vereeniging voor Ge,ueealepersc.ntei,.
ingevolge art. 26 der on in g wet.
Vrijdagavond hield deze vereeni
ging een bijeenkomst, waarbij als
sprekers waren intgenoodigd de hee-
ren. Z. Gulden en V. H. König. De
heer T. Jalink, uit Rotterdam, had .op
zich genomen lichtbeelden te vertoo-
nen ter illustratie van liet woord van
den 'heer Gulden.
De heer C. W e s s c 1 i u s, voorzitter
der vereaniging, leidde de sprekers
in.
De voorzitter deelde hierbij mee,
dat voor namelijk tot deze vergadering
waren uitgenoodigd de aangeslote
nen bij den Restuundersbond.
Het doel van de \ereeniging is 'aan
vankelijk geweest het voorzien ïh den
.woningnood ten bate van het Gemeen-
tepersoneel. Maar het streven, is, om
aan de Woningvereeniging éen. uit
gebreider doel te geven, nl. om. ook
andere arbeidiers, dan van
oneen te-te helpen.
Deze vergadering zou het begin-zijn
vari. deze vervorming der vereeniging.
De heer V, H. K n i g, .de secreta
ris van de W o n ingvere eni gin gde
eerste spreker, beschouwde bet .vraag
stuk van den woningnood van een al
gemeen standpunt.
Haarlem is een aangename en
mooie stad, zegt rnen, merkte de heer
König op, maar v-oor den arbeider is
Haarlem nog geen woonstad.
Deze stelt aan een goede arbeiders
woning de volgende eischen: De wo
ning moet practiscli zijn ingedeeld.
De tegenwoordige arbeiderswoning i
bestaat uit een ruimte met een paar
diepe kasten, die gebruikt worden.)
voor slaapplaatsen, dan een ruimte
.met nog zulk een paar kasten eu ein-
delijk 'een aehteruitoouwije, waai' 't
eten klaar gemaakt worut. Dat werdt J
genoemd een goede woning. Spreker j
noemde zulk een woning onhygiënisch l
en oapractiscli", omdat de verdeeiing
- niet gunstig is.
i h?Hde,n va.n Het voorvertrek is de mooie kamer,
.toonstellingen, waarbij de ni©uwst^'a;„ ,,L
die één'vijfde van de ruimte
geheel© woning inneemt. In die mooie
kamer kani men nauwelijks tusschen 1
de "tafél en de kachel, of -langs een
tafeltje met prulletjes heenkomen',
zoo hekrompen is 't er. De diepe kas
ten bieden een slaapplaats aan één
of meer menschen.
Natuurlijk is zulk een legerstede
ongezond, doordat er nooit voldoen
de luchtveryerschLng is.
De achterkamer dient voor ver
schillende doeleinden. Zij is huisver
trek, slaapkamer, keuken, nu en dan,
waschvert.rek en droogkamer.
ïri zulke woningen kan men niet
tie jjaruaueiieu b«vbi«h. mm oiuvi;vu i iNaaai spreker naa uiteengezet noe
hadden gevlagd, de scheepsmuziek j Rood© Kruis zich allengs ontwik-
spéelde op het dek vaderlandsche lie- kelde en reeds dadelijk in tal van oor
deren en aan den oever stond de be- hogen dienste: i verleende, kwam hij tot
volking in dichte gelederen. j den. Balkankrijg waarin we wederom
Of de Turksche vloot opnieuw zou J hernieuwd voorbeeld zien, hoe nog gezond leven. De tuberculose maakt
uitloopen was nog niet bekend. Men| steeds de oorlogsmiddelen wapenen, I m€Q1' slachtoffers onder de arbei-
sprak van eer nieuw gevecht. Zekerprojectielen enz. belangrijk verbe- dors, dan onder de meer-gegoeden,
echter is het. dat men Donderdagmor-tord worden en nog niet de verpleeg-; De tuberculose wordt voor het groot-
gen te Konstantincpel wist, dat de en transportmiddelen toereikend zijn, stö gedeelte aangekweekt in die bed-
Grieksche vloot voortdurend voor de om op afdoende wijze overal waar 't steden en de donkere alcoven. De ar-
Dardanellen kruiste en dat het ge-;noo<jig is, hulp te kunnen verleenen beiders zijn hier zelf de schuldigen,
vecht van Maandag zonder resultaat Aan h€t slot vat1 zijg betoog bracht Men 30u het dwaasheid vinden, als
was afgeloopen. De Turksche. bevol-| epvekér hulde aan de afdeelingen van ©en man half ontkleed rondliep, met
king gelooft evenwel aan t Turksche. het R00de Kruis, die naar het terrein €en gouden ketting op z'n vest, maar
overwinningsbericht en beweert zelrs, van Balkan-krijg 't welk nu ook oven dwaas doet de arbeider, die geen
dat de Turken weer heer en meester af>öal9 büna hij ierleren 'oorlog het aa- voldoende .gezonde slaapgelegenheid
van de Aegeïschc Zee geworden zijïi.'j val iS| dSor efidetniën wordt getels-beeIt en in weerwil daarvan het voor-
Nazim-pasjii zal spoedig naaf de fei-d zijn getrokken, en zich daar met vertrek inricht voor mooie kamer.
Tsjataldja-lfnie terugkeeren. Turkije j1lLU anibuiances als 't ware een plaats vrouwen zijn het, die hiervan zoo
óorl'c'gstoebereidselen met deijbeu veroveid, om aan het doel der nioeilijk af te brengen zijn. Men komt
1 Vereeniging te beantwoorden, dikwijls; adn daar .leven, als men aan -die
met in gevaar-sieilen van zich zelf." i mooie kamer raakt.
Een luid applaus volgde op de voor-Zelfs dunde spreker zeggen, dat zij
dracht,, waarna de voorzitter, generaal eetner haar kinderen naar het grai
Hingman, namens de aanwezigen har- 3U'fen brengen dan die voorkamer in
telijk dank zei te ruimen voor nuttiger doeleinden.
Dr. L. G. moot, voorzitter van het K-Önig
koortsachtigen ijver voort.
Allerlei.
Prins-Regent of Koning
v a r. B eieren?
Zooals men weet is er thans in
Beieren een' sterke, strooming, om nu
bij het ontreden van een nieuwen piX^ts^eïijk' Comité vwr'ïlaarlem en PTOes det aan, om de voorkamer in te
prins-regent dezen tot koning te ma- omst'tekéh van het Ned. Roode Kruis, richten als slaapkamer. Dan heeft
ken. De verschillende partijen schijnen da(ikl0 nam<2IIS dat Comité het b&- m^a een fnsoche gezonde slaap-
het vrijwel eens te zijn, dat dit wen- stuur der Vereeniging voor de gelegen- Pteats, waar de arbeider des morgens
schelijk is. maar niet eens is men hot hei[1 weܣe aail haar led^n wa3 g.3ge. niet vermomd wakker wordt, zooals
over den hiertoe te volgen weg. De re- Ven doze zeer irteressame voordi'acht r' bedompte slaapkasten go-
g-eevmg zelf is nog aarceri-nd en bjj Wonen er. sloot zich vervolgens schiodt. Bovendicm heeft men door
schijnt geen besluit te kunnen nemen.bi] de hulde aan deu generaal door Dr. j döf ,nr""V,+,nrr /,,t
Zij helt er toe over een grondwetswij- Yi Lillden v_ d_ Reuvell gebracht, aan. t!at
ziging voor te stellen.
|Hjj-RAAD .VAN BEROEP' (ONGEVAL
LENVERZEKERING) TE
HAARLEM
Ter terechtzitting van 20 December
1912 is uitspraak gedaan in de zaak
deze betere inrichting dit voordeel,
men verschillende bezigheden,
die in de slaapkamer thuis hooien,
buiten de huiskamer kan houden.
Hierna besprak de lieer König de
huishuur, waarbij hij opmerkte, dat
de arbeider yoor het meerendeel te
veel huur betaalt.
Te Haarlem maakt de bestaande
woningnood, dat de huiseigenaren de
huren zeer opdrijven. De arbei-
Rva Tenters der-partijen in den Land
dag zullen door de regeering officieel
worden geraadpleegd en men ver
wacht de spoedige bijeenroeping van
den Landdag in een buitengewone zit
ting ter behandeling van de quaestie.
De reseerihg zal 't desbetreffende wets- van
ontwerp indienen. 1- De Naaml. Vennootschap „Noord-
.1 zeebad Zand voort", gevestigd te Zand- ders kunnen daartegen echter iets
Het. Zuid-Airikaanscli j voort, waarin de beslissing van hetdoen met behulp van de bepalingen
Kabinet. 'bestuur der Rijksverzekeringsbankder Woningwet. Zij kunnen een ver-
Botha heeft een nieuw kabinet ge- Yan 11 September 1912 werd béves-èeragiiig stichten, die van hetRijk
vormd. Generaal Hertzog maakt geen tigd yoor zoover daarin bedoelde on een voorschot kan ontvangen, om zelf
deel uit van dit ministerie, maar ove- derneming van 1 Juli 1909 is ingedeeld woningen te bouwen. Op deze manier
rigens heeft het dezelfde kleur als het jn gevarenMasse 12, met toewijzing kan ue werkman een woning fcrij-
vorige. ,j varuliet.geVarencijXcir- 12, tonvijl d:e gen.zonder gevaar te loopon, dat hij
De verwachting, dat een coalitie-ka-1 J>sslisskig voor hét overige is veraie-meer huur zal moeten betalen, zoodra
binet zou worden gevormd, wórdt ö.us tigd, met bepaling, dat deze onderne- zijn loon wat vermeerdert, 'gelijk
niet verwezenlijkt. ming van 1 Mei 1907 tot 1 Juli 1909 zalthans zeer vaak gebeurt.
De .heer Fischer besloot na langdu- zijn. ingedeeld in 'gevarenklasse VI, De lieer König beval het bouwen
■weging om in het nieuwe ka- gevareucijfer 9. van veittiepingwoningen aan. I-Iuizen
binet-Botha zitting te nemen. 2. P. J. Rozonliavt, te Haarlem, I met een verdieping maken het wonen
waarin de beslissing van het bestuur goedkooper, dan het wonen in een
der Rijksverzekeringsbank van 29 vrij huisje, omdat op dezelfde uitge-
Augustus 1912, houdende weigeringstrektheid grond twee woningen ge-
der aangevraagde schadeloosstelling, j bouwd worden. De grond maakt het
is vernietigd, met toekenning van een Bouwen van goede woningen juist
De nfdeeling Haarlem en Omstre-j rente aan getroffene van f0.88 pea-'duur. Te Haarlem kan men bijna
ken van bovengemelde vereenigingwerkdag, ingaande '26 Juni 1912 en1 geen grond goedkooper dan f 8 per
G ulden, tegenwoordig architect te
Amsterdam, over het woningvraag
stuk. De ellende van den woningnood
weet deze spreker aan het kapitalisti
sche stelsel en laakte het, dat de re
geerders niet vooruit =ezien hebben en
daardoor verzuimd, om tegemoet te
komeu aan de behoefte aan goede wo
ningen voor de arbeiders.
De woningnood is mede een gevolg
van de snelle toeneming van de bevol
king der steden. Amsterdam had in
1840 211.000 inwoners, in 1870 264.000
inw., in 1900 510.000 inw. In de eerste
30 jaar was dat een vermeerdering van
25 pCt., in de tweede 3'J jaar 90 pGt.
Rotterdam had in 18-ÏU, 18?o eu 1900
onderscheideiilijic 78.000, 116.000 en
318.0IJÜ inwoners. In de twee dertig
jarige perioden vermeerderde hier de
bevolking .éérst met 50, daarna met
180 pCt.
Haarlem telde in 1840 24.000 inwo
ners, in 1870 30.000 inw. en in 1900
64.000 inwoners. Van 1840 tot 1870 ver
meerderde te Haarlem de bevolking
dus met 25 pCl. en van 1870 tot 1900
met 112 pCt.
De statistieken leeren dat de bezit
tende klassen gemiddeld beschikken
over 237 kub. M. woningruimte, de
middenstand over 188 kub. M. en de
arbeiders over 88 bub. M. Het percen
tage van de inkomens aan huishuren
besteed, staat echter in omgekeerde
evenredigheid tot de woningruimte.
De huishuur bedraagt gemiddeld
voor inkomens beneden de f ouO 30
pGt. van dit inkomen, voor inkomens
van f 1200—f 18üü 20 pCt.,-van 3000—
f 3600 19 pCt., van f budü—f 30.UuJ 16
pCt. en voor inkomens boven ue /„O.Ouü
bedraagt de huishuur 12 pCt. van de
inkomens.
Als éen staaltje van allerergste wo
ningtoestanden. vertelde de spreker,
dal.het op Kattenburg te Amsterdam
is voorgekomen, dat twee gezinnen
in één kamer woonden, waar men ter
afbakening van elkanders ruimte op
den grond een la ij (streep getrokken
had.
Ook deze spreker bracht de tuber
culose in verhand met de gebrekkige
woningen der arbeiders.
Dit verbad blijkt uit 'n statistiek ofa
treat Berlijn. Haat' woonden 42' pet.
der tuberculose-lijders in éénkamer-
wumngen, 41 pCt. in tweekamerwo-
ningén, 11 pCt. in driekamerwomii'
gen en 6 pCt. in -vïerkaixierwoningen
binds 1SÏ0 is de tuberculosa aan het
minneren, bpreker meende, dat dit ia
verband stond met de arüeidei.sue we
ging, die sinds dien tijd meer op
kwam.
Spreker schetste voorts den invloed
van de slechte woningen op deu ar
beider. Zij maken dat de arncider
verstompt wordt eu zien. met untwuk-
keieu kan.
Hierdoor wordt de arbeidersklasse
ook belet in haar strijd voor hetere
levensvoorwaarden. Hob meer de ar
beiders zich ontwikkelen en hoe meec'
behoeften zij krijgen, hoe moei ook de
bezittende klasse haar macht zal
kwijtraken. Daarom is het vraagsi.uk
van de voorziening in den woning
nood, ook een politieke. De heer Lui
den wekte daarom de aanwezigen .p
tot deelneming aan den politicked
strijd en aan de actie voor algemeen,
kiesrecht.
Ten-slotte werd er een aantal lan
laaiuplaatj'es vertoond, waarop af
beeldingen van slechte woningtoe
standen te Amsterdam cri elders af
gebeeld waren. Als tegenhanger wer
den eenige ontwerpen van goede ar
beiderswoningen gegeven.
Naar aanleiding van eenige gestel
de vragen deelde de heer König mee,
dat de Haarlemsche vereeniging van
plan is 7? perceelen te bouwen tus-
SGireii de Z u idp'öïde r s t r a a t eu de Zu-
mervaart.
Men zal daar trachten vrije huisjes
te bouwen, maar als de kosten dit
noodig maken, zal men ook verdie-
pingwouiugeii maken.
SPOOR- EN TRAMEGPERSONEEL.-
De ledenvergadering van de afdee-
Iing Haarlem van de NederL Veree
niging van spoor- en tramwegperso
neel, besloot niet in te gaan op het
voorstel van de meerderheid van het
bestuur, tot houden ©ener openbare
vergadering ter bespreking van de
loonactie aan de E. S. M., nu de
een© groep n-a de anne e inmiddels ee
nige idonsverhooglng heeft gekregen,
terwijl het gerucht gaat, dat met in
going' vari 'hèt nieuwe' jaar het perso
neel van d© werkplaats voor loors-
verbooging in aanmerking zal ko
men. Bovendien meende de vergade
ring, dat het personeel in het alge
meen te weinig de actie steunt.
Ook is besloten niet te voldoen aan
het verzoek van de Handels- en-kan-
toorbediendenbond om door middel
van een adnaeslebetuiging aan den
Haarlernschen Raad het verzoek om
de 8-uurs-sluitLng van winkels etc. te
steunen, daar die organisatie zich te
veel plaatst buiten do vrijwel alge
meen© opvatting omtrent het wxn-
kei3luitingsvraagstuk.
Kindervoeding,
De vereeniging Kindervoeding*
heeft in de afgeloopen week Maau-
dag aan 405 kinderen, Dinsdag aan
419, Donderdag aan 421 en Vrijdag
aan 401 kinderen een warm maal uit
gereikt.
Stadsnieuws
BOND VOOR ZIEKEN
VERPLEGING.
vergaderde Vrijdagavond in d© bo- genees- en heelkundige behandeling,
venzaal yan de Kroon. j Behandeld werd o. a. de zaak vau
Nadat de voorzitter, Dr. II. L. van P. Schavemaker, te Beverwijk, die op
Linden van den Heuvell, de vargado- 25 Mei 1912, werkzaam in dienst van ter. Dat is wel de laagste prijs,
ring had geopend, werd mededeeling den aannemer Groot, bij het omhalen Na den heer Konig sprak de heer Z.
vïerk. meter krijgen. De vereeniging
is nu in onderhandeling om grond
aam te koopen voor f 7 per vierk. me-
(Jit de Omstreken
VELSEN.
Men meldt ons:
Door don Burgemeester dezer go
rheente Mr. Dr. Ver Loren van The-
niaat zijn een aantal ingezeeuen uit
genoodigd, zitting te ai©men in een
coinmassïe om de mogelijkheid te be
spreken en plammen te beramen voer
een feestviering in de geheel© ge
meente in de méamd Augustus 1913,
ter 'lierdenking van de honderdjari
ge onafhankeiij kheidsverklarin g.
Deze commissie, die thans met een
ontwerp gereed gekomen is, bestaat
uit de heeren Baron van Tuyll van
Serooskerken, Dr. Heslinga en Dr.
B03 te Velsen, Ds. Creutzberg, A. M.
Roggeband, en S. C. L. Reygersberg
té IJ mui den en Wynoldy Daniels en
Kaudgraaf te Saivtnhorf.
