liuiHHS DuilU
BEAU BROCADE
TWEEDE BLAD
*-j 21 Fotiraarl 1913
Binnenland
TWEEDE KAMER.
De gcheele dag werd nog besteed
aan de discussie over art. 194 van de
Invaliditeits- eu Ouderdoras verzeke
ring dc verdeeling der premic-bela-
ling tusschen werkgever en arbeider,
me! de amendementen van de heeren
Aalberse, Passtoors en De Wycker-
slooth om, voor dc meerderjarigen de
betaling niet voor beide partijen p de
helft te stellen, maar, naar loonklas-
sen in categorie», aangewezen volgens
de tabel der gemeenten voor de perso
neel c- belasting (groote en kleine, ste-!
delijke en plattelands-gemeenten) ze
zóó I© regelen, dal voor de laagste'
Joonklassen de arbeider minder, de
.werkgever meer zou betalen het
amendement, door den heer Trcub
aanvankelijk voorgesteld, om ook tus
schen gehuwden en ongehuwde» on
derscheid te maken cn bij verstrekkin
gen in natura den werkgever (of voor
hen, die in militairen dienst zijn 't
Rijk) te laten betalen, verviel door het
gisteren principieel-gevallen besluit op
dit punt. Eindelijk stelden de heeren
Duys c. s. een premie-betaling voor,
die ten doel bad voor de laagste Icon
klassen f -500f C00) liet Rijk to belas
ten.
Volgens den heer Aalberse was het
eerste amendement niet principieel,
doch alleen practiscb, om mol "t oeco-
jiomïsch verschil van do loonen. in de
steden en op 't platteland, rekening te
houden.
Dc lieer Duys daarentegen verdedig
de zijn amendement als principieel,
omdat hij het on-cliiistelijk, on-sociaal,
volksbedrog zelfs noemde, om van de
laaesle loonen nog een premie (o ver
langen, met dwang nog wel. Het al
gemeen Staatsbelang eisclite anders
waar dc arbeider te weinig loon ont
vangt moest de Staat dan maar bijpas
sen.
Zes millioen, merkle dc beer Toe li
st rn op. Dal was hem te kras. Hij
meende, dat ook de laagste loonen nog
we! iels konden bijdragen. En niet al
leen op 'l platteland moest men betoog
vestigen, want hij onlkende en dat
was zijn grief tegen 't amendement-
Aalberse c. s. dat in den landbouw
zulke schandelijk lage loonen worden
betaald.
Ook de heer Treub bestreed het
amendement-Aalberse op dien grond
cn om allerlei andere redenen en vond
geen reden (evenmin nis de heer Teen
stra) om wnt men den landbouw-arbei-
der wilde kw ijlschelden, op den werk
gever te verhalen.
Volgens den heer De Wyclcerslioth
was dat niet zooveel en gold liet
amendement even goed en meer nog
andere bedrijven. De 2.68 per man,
die de werkgever meer zou betalen per
jaar, kon dc landbouw best dragen.
Niet echter naar de bevolking, maar
naar de oecononiische toestanden
moest men verschil maken met de pre
mieheffing voor dc laagste loonen.
En de heer Sivueck I-lenkemaris ver
dedigde het a li i e n de me rit- A alber se oc k
(gelijk trouwens subsidiair ook do
lieer' Duys, omdat 't in elk geval eeiii-
ge verbetering gaf) wijl er een drang
in lag naar loonsverhooging.
De lieer Lobman had echter ook
tegen t amcnd.-Aalbcrse e s. bezwaar,
omdat inon dc premie-betaling niet
gemeentelijk, maar naar den toestand
van't bedrijf moet regelen. Dat is nu
niet doenlijk. Doch dan is't maar beier
zich aan de wet (elk de helft) te hou
den. Hij ontraadde den Min. 'I am.
Aalberse, al liep 't niet over een be
prieel, over te nemen.
Door den Minister van Landbouw,
den heer Talma, werd 't amend.-
Duys onvoorwaardelijk afgewezen, als
In strijd met 'l beginsel der wet. Hij
bJecf het 't best achten om werkge
ver en arbeider ieder voor de helft
tc laten betalen. Legde men op den
werkgever meer lasten dan zou de
ze beproeven "t toch langs omwegen
op den arbeider te verhalen. Maai
principieel was een andere vordeeling
niet. De-Min. wees 't amend.-Duysals
een subsidie van den Staal, af, maar
was vooralsnog niet bereid 't meer
dere dal 't amend.-Aalberse op den
patroon wilde leggen, goed te keuren.
Dinsdag wordt het debat voortgezet.
Heden vergadert de Kamer in de
afdeclingen, om de navolgende wets
ontwerpen te onderzoeken
Organisatie van de Rijksverzeke
ringsbank
Wijziging van art. 2 der wet van 30
December 1905 (Staatsblad no. 373),
houdende vaststelling van do bijdrage
aan het Weduwen- en Weezenfonds
van burgerlijke ambtenaren in Ned--
Iruliü. enz.
Vaststelling slot Indische rekening
over 1909;
Goedkeuring van het tusschen Ne
derland en Noorwegen gesloten ver
drag van handel en scheepvaart;
Vaststelling van het slot der reke-,
ning van de koloniale uitgaven en
ontvangsten voor Suriname over 1908;
Verklaring van het algemeen nut
der onteigening voor de verbreeding
van den Rijksstraatweg van den Dcyï
(gemeente Wassenaar) naar Leiden
Voorzieningen naar aanleiding van
de opheffing van de Departementen
van Marine en van Oorlog en '.en
aanzien van de begrootingswetlen
voor 1913, in verband met de instel-
ling van een Departement vau De-
Ifensie
Naturalisatie van A. M. G. Hoven,
wed. van N. J. Silvertant, en 16 an-
deren
Aanvulling van art. 143 der Regfs-
pleging bij de Landmagt. enz. en na
dere voorzieningen betreffende de
jaarwedden van leden der militair-
rechterlijke macht;
Overbrenging in beheer en onder
houd bij de gemeente Amersfoort van
gedeelten van Rijkswegen
Goedkeuring van hei tusschen Ne
derland en Japan gesloten verdra;
van handel en scheepvaart.
In den loop der zitting van giste
ren bad nog een hervatting plaats
van 't debat over het incident-Anker
man—Duys, in de zitting van Vrijdag
j.l. De heer Duys had n.l. een brief
overgelegd van den openb. onderwij
zer De Vries tc Nijehorne, die be
weerd had dat de heer Ankerman in
een vergadering aldaar den arbeiders
een belere invaliditeitsverzekering
had beloofd. De heer Ankerman sprak
dit tegen en na ingesteld onderzoek
bleek nu dat de schrijver had ge
doeld op een rede van den heer A.
in 1909 gehouden, toen de Invalidï-
teitswet-Talma nog niet eens inge
diend was. Hoe kon de lieer Duys nu
beweren dat de spr. had beloofd te
zullen zorgen dat de arbeiders, die
buiten deze verzekering vallen (en
welke waren dat er in zouden ko
men De beer Duys hield van zijn
kant vol dat de heer A. in 't alge
meen beloofd had voor een regeling
te zullen ijveren die beter was dan
de nu vonrgedragene en thans werk
te hij elke verbetering tegen.
Hierover hielden de beide sprekers
nog een langdurige schermutseling
zonder elkander te overtuigen.
soon, die beweert nog ruim f 100 van' 17, Klaas de Vries 12, Snijders Van
de firma te moeien hebben, die ze niet Wisseilkerke 1, blanco 2, zoodat pro-
wil bela'en fessor mr. A. C. van IJzendoorn, te
TVr> Q-PheelAn dnir loont de nnn Leiden, de voorloopige candidaat is.
f 1 Nadat ook de andere kiosvereenigin-
voor het kandoor heen ©n weer. Komt, gön )n het (ijslljC( vergaderd hebben,
een der firmanten buiten, dan spreekt j wordt tot de definitieve candidnatstel-
hij dezen onmiddellijk aan Natuur- ling overgegaan.
lijk wekt een en ander nogal de
nieuwsgierigheid der voorbijgangers
op, die vaak in grooten getale staan
te kijken.
- IUII yuölei ijuii, iisiugi ai
In ue .aaiste dagen is de firma er fonie in Oost-Indio, denkt,
G. J. C A. POP.
De heer G. J. C. A. Pop, die, gelijk
gemeld, zol worden benoemd tot chef
art dc posterijen, telegrafie en tele-
to© overgegaan vier mail van haar
personeel achter dezen man te plant- i
sen, die hem overal volgen. Tot nog
toe is de orde door deze zonderlinge
vertooning niet gestoord, zoo me'dt
Do Tijd.
.Nieuwe Ct." bericht, naar Indië tc
vertrekken mei dc „Tabanan" van de
Rotierdamsche Lloyd, welke op 3 Mei
vertrekt. Vóór dien zal de heer Pop
nog eenigen tijd werkzaam zijn aan
het departement van Koloniën, waar
schijnlijk tot 15 April, ten einde zich
daar alvast op de hoogte te stellen
van een en ander, dat met de voor
bereiding voor zijn nieuwe taak ver
band houdt.
DRIE PERSONEN VERDRONKEN.
Nader meldt men uit Wclvega aan
't „N. v. d. D."
Het droeve ongeluk in de Oldelamcr
gebeurde Donderdagmorgen. Het ONDERZOEK ALCOHOLVRIJE
knaapje bevond zich op het ijs van I DRANKEN,
het poldcrwater, doch dit was nogNaar de „Leeuw. Ct." verneem'.,
lang niet sterk genoeg om iemand te wordt aan hel departement van
dragen. Plotseling brak dan ook liet Landbouw voorbereid een regeling
ijs en school de omstreeks 7-jarlge in zake Onderzoek van alcoholvrije
Douma er onder. Zijn zuster, die zich dranken. Met ingang van 1 April zal
in de nabijheid bevond, snelde ter een rijkskeuring omtrent dit punt
j hulp en begaf zicli in liet water. Doch worden ingevoerd.
tevergeefs, zij geraakte eveneens on-
der hel ijs. Toen de moeder dit he- PLAN 1913 TE DELFT,
merkte, bedacht zij zich geen oogen-1 In do ten Stadhui?.© te Delft gehou-
blik en poogde haar zoon en dochici' den vergadering van het comité 1813
ie redden. Hoewel het water op de is een voorloopig plan der feestelijk-
plaats des onheils niet diep is, kon zij hc-den vastgesteld, in de tweede week
er niet in slagen hare kinderen te red- van September tDinsdag en Woens-
den en moest zij eveneens haar red- dag).
dingspogingen niet den dood bekoo- Eerste dag: reveille, godsdienstig©
pen. Het geval wekt zeer veel deel- wijding, hïstorisch-ullegorische op
neming. tocht des middags en des avonds.
Vooral heeft mén medelijden metTweede (lag Kinderoptocht, uii-
Douma, een boer, die zich zoo plotse- j deeling aan de verpleegden in vei
ling van zijn vrouw en twee kinderen schillend© gestichten,
beroofd ziel. De te houden optocht zal ons een
Tijdens hel ongeluk was hij afwe- jj^ui .geven van de geschiedenis van
zigInj hoorde van den slag die hem
getroffen had, toen hij thuis kwa-"
met een minister van voor een eeuw
die slechts tusschen de 5000 en f 6090
had ontvangen.
„Alles nu wijst er op, dat dit ten
eenenmale ontoereikend is. Zelfs in
republikeinschc stoten wil men dat de
hoogst© staatsdienaren tegenover de
vreemde diplomaten en anderen, zeke
ren stand kunnen ophouden. Order- j
zoekt men nu intussclven in de vesi-,
dentie, in wat straat alzno de laatste
twintig jaar een minister der Kroon I
soms een onderkomen beeft moeien
zoeken, en met wat scort woning men.
om geen schulden te maken, zich soms
tevreden moest stellen, dan kan men
tot geen andere conclusie komen dan
dat het gouvernement, bij zoo lage in
komens. niet meer ia staat was zijn
sociale waardigheid op te houden.
,,A1 moet nu de kieschheid gewaar
deerd, dat de heeren ministers aan de
Kroon geen voorstel tot verbetering
van deze» toestand aan de hand heb-!
ben gedaan, toch vc-ell rnen dat 't niet
aangaat, thans wel de Kroon en de
Kamer te gedenken, maar de verarm
de rninïsieipositie aan haar lot over
te laten. IIo<zeer dan ook gekant te
gen bet aandringen op wijzising van
wat nu eenmaal is vasigesteld, zoo
zouden we toch meenen dai op dit
punt exceptie kon worden gemaakt, j
Waar de heerer. ministers er prijs op
stelden, de leden der Kanrei-
te komen, zou liet o.ï. niet te onpas
zijn, om nu ook van de zijde der Ka
mer aan den onhoudbare- 'eestend
der ministers een einde te maken, door
ook hun honorarium in de Grondwet
op te nemen, en liet dan te stollen op
20.000. Eerst hierdoor zou men al
thans eenigerrnat© terugkeeren tot
den staat van zaken, eeiük die voor
honderd ïar.:-n genormaliseerd werd.
Met het pensioen ware dan naar ve
naal te bandeten, in zooverre er altoos
ook zekere propert'e tusschen jaar
geld en ix-nsioen blijven moet
ONGELUKKEN.
De Tel. meldt:
De glazemvassoher De Klein, in
dienst bij Ileineken's glazenwassclie-
rij, had, tenvijO hij bezig was de pui
van een perceel aan de Prinsengracht
t© Amsterdam schoon te maken, het
ongeluk van de ladder te vallen.
De man was terstond dood.
Do leerling-machinist Zwart, wo
nend© te Hoorn, is bij het station
Twisk door ecu trein overreden en
gedood.
De 79-jarig© Maria d© Haas, wo
nende Kattenburgerdwarsstraat te
Amsterdam, geraakte, doordat haar
kleeren met de kachel in aanraking
kwamen', in brand.
Do oude vrouw werd, nadat bei
vuur g'ebluscht was, naar het Binnen
gasthuis vervoerd. Haar toestand is
zorgwekkend.
BRUTALE INIBRAAK.
Terwijl Woensdagavond <1© bewo
ners van een beiiectenpereeel in de
j Elisabeth Wolffstraat te Amsterdam
uit waren, maakten inbrekers van de
gelegenheid gebruik, om door middel
van open'siuiting, 'het huis binnen te
dringen, zoo meldt de Tel. Toen men
eenmaal in hel huis was, stak men
bedaard het licht op en begaf zich in
de woon learner, waar men; ook weer
j zonder forceeren, een least open sloot
'en daar een kistje uithaalde, inlióit-
dend aan geld een waarde van X 700.
j Men vermoedt, dat bekenden hier
ann liet werk zijn geweest, want zon
der den minsten twijfel sloot men ter
stond de kast open waar het geld zich
in bevond, en haalde daar, zonder de
boel ook maar-in 'het minst onderst-
i boven te halen, te midden van au de ra
doozen en kistjes, liet kistje met den
buil er uit. De .kast werd weer netjes
gesloten en men vertrok even be-
daard als men gekomen was, echter
zonder het licht uit te draaien.
Aangifte bij de politie volgde direct,
doch- deze kon tot nu loe nog geen
spoor van den dader vinden. De be
stolene is niet verzekerd.
Douma is dan ook radeloos
smart.
De lijken van de moeder en de zus
ter zijn gevonden. Dat van hel knaap-
je nog niet.
NA DE TYPOGR AFENSTAKING TE
AMSTERDAM.
De secretaris der gecombineerd'
TRe»° Volte"•01ganisalie8 £Chrijfl' aa" 'gSichteHSën waargonomen! Im-
STATJSTIEK GEVANGENIS
WEZEN
Van het Centraal Bureau voor de
Statistiek is verschenen de statistiek
van liet gevangeniswezen over 1911.
Op 31 December 1911 kon, in verge
lijking met 31 December 1910, weder
©en gunstig verschil in liet totaalcijfer
'oor d© bevolking der gezamenlijke
„Het Volk'
Hjsters?6,6
verhoogingen van 55 werkplaatsen, 35 i hl? jrefëi nnpëlir>m^r,*n
(niecst kleine drukkerijen) ontbreken
totale meerdere loonbedrag ,jl h'i,L
voor deze 55 drukkerijen i 0 oo7n ,oe«/?- i
M.ir.QOA nf iiUv van 2270 (27845 In 1911 tegen 29915 in
mei'S op dien datum bedroeg het aan-
(mee.'
nog. Het
per week
bedraagt f 1359.24 of per jaar
70.GS0 A8. Wanneer de gegevens van
de kleine drukkerijen binnen zijn,
zal het bedrag wel ongeveer zijn
f 75.000.
DE KONINGIN OP REIS.
In aansluiting aan het'bericht be
treffend© een aanstaand verblijf ge
durende langercn lijd van d© Ko
ningin met de Prinses in den Tau-
nus, waar d© Prins een kuur tot ge
nezing zijner rheunxatische pijnen on-
1910).
Met cijfer van ulle opnemingen be
droeg in totaal 32778, en wel voor de
bijzondere strafgevangenissen 7549,
voor de huizen van bewaring 23432 en
voor de Rijkswerkinrichtingen 1603.
Niettegenstaande ©cue lcloinc ver
meerdering van het aantal in den loop
des jaars opgenomencn in de Rijks
werkinrichtingen mei 163, woike trou
wens wel groetende©]s veroorzaakt
tlJJ™ iirouu^.«; k-j.™. W1- kan zijn deor overplaatsing in ver-
tierraat, kunnen wij thans melden,1 fUKl (te tijdelijke ontruiming van
dat H. M. liet voornemen heeft, |'0^ gesticht Veeuihuizeii III, dat sinds
Woensdag 26 Februari met de Prin-Moi 1J11 ontvolkt is, is liet aantal aan-
i ses uit "s-Gravenhage te vertrekken .X?,!ï T V1
en gedurende dit vei'blijf in het bui-L'm, gedaald tot 1 m 1911. In de
ten!and voor «enige dagen in de ren). I.gezainonhjkp gestichten Veenliuizan
dentie terug te komen.
(„I-Ibld.").
OOK EEN POSTER.
Voor de deur eener firma te Zwijn-
drecht heeft zich geposteerd een per
bedroeg de bevolking op 31 December
1911 slechts 1398 tegen 1824 in 1910.
Er valt te wijzen op een vrij sterk©
(laling van de totale bevolking der
huizen van bewaring in 1911,
In 1911 zijn overleden 64 mannen en
3 vrouwen.
Er kwanten 9 zelfmoorden of pogin
gen daarto© voordaarvan woTden e:
6 begaan door ophanging, waarvai
één voltooid.
BRANDEN.
Donderdagmorgen is do groote boer
derij van den lieer H. de Jong, te
Nieuweschoot, afgebrand. De oorzaak
is onbekend. Uitgezonderd een paar
varkens is het vee gered. Alles was
verzekerd.
VROUWEN IN EEN KIES-
VEREENIGING.
De liberale kiesvereeniging to Lo-
cliem heeft dezer dagen besloten,
vrouwen tot liet lidmaatschap toe te
laten. Zij zullen echter geen stem
recht hebben en geen bestuursfunctie
mogen vervullen.
KAMERVERKIEZINGEN.
„Het Volk" meldt, dat bij. het partij-
secretariaat van de S. D. A. P. is in
gekomen, dat door 170 afdeclingen ge
zamenlijk 11.400 nieuwe kiezers zijn
gekweekt. Het record sloeg liet district
Enschedé inet 1421 S.-D. kiezers.
In het district Oostburg is door de
Centrale Anti-revolutionaire Kiesver
eeniging candidaat gesteld do heer
j mr. P. bieleman, lid van Gedeputeer
de Staten van Zeeland. Deze candi-
datuur zal door de Katholieken wor
den gesteund. De heer mr. P. Diele-
man was in 1909 ook candidaat der
rechtsche partijen.
Onder leiding van de Vrijzinnig©
Propaganda-club had te Gorinchem geldswaarde bijna liet dubiiele
eene vergadering plaats ter bespre- j thans bedroeg. -Sinds echter is liet mi
king van liet stellen van een candi inisterieel inkomen blijven staan. Hot
daat. Van de 103 stemmen bekwamen is niet met den tijd meegegaan. En
do heeren professor Visser van Ijzen- een minister die voor nu Ml.000 vrij
doorn 71 stemmen, oud-minister Lely geld bekomt, staut in middelen gelijk
Pers-Overzicht
IIET M1N1STERS-TRACTEMENT.
Gelijk men weet, heeft, de regeering
bij de door haar ingediende ontwer
pen tot grondwetsherziening voorge
steld, (1© schadeloosstelling voor de
Tweede-Kamerleden te brengen van
twee op drieduizend gulden.
be Stand, pleit, in aansluiting op dit
voorstel, voor ee»e verhooging van
bet fracteinent der ministers, welks
bedrag dan ook in de grondwet zou
behooren te werden vastgelegd.
„Bij mcrschen-lieugenis ontvangt
een minister der Kroon ten onzent een
jaarlijkse!) salaris van slechts I 12.000,
waarvan ongeveer één duizend gulden
voor pensioenbijdrage afgaat. Het
résteerciide bedrag ad I 11.000 was nu
een eeuw geleden zeker toereikend.
Toereikend ir, tweeërlei opzicht. Ten
eerste, omdat destijds bijna nooit an
ders dan personen van fortuin cl©
Staatszaken leidden, en ten andere
naardien de levensstandaard van die
dagen aanmerkelijk lager stond en de
Stadsnieuws
ASSOCIATION FRANcAISE.
liet zal den leden van de A. F. aan-
erenaam zijn, te vernemen dat de voor
zitter, de lieer J. H. Sauveur, in de
nteende week voor '>eii zal ontreden,
ils causeur ei conférencier heeft de
president zijn sporen verdiend.
mee»- zal d"z/> rn^if-r^-nce de aan
dacht trekken, omdat de hc-av Snnvenr
zal spreken -over: Alfred d© Musset,
wiens gedichten in dezen tijd weer
niAt. vernieuwde belangstelling worden
gelezen.
SPOOR WEG-DIENSTREGELING.
13. en W. \an Haarlem maken be
kend, dat ter Secretarie der gemeente
ter inzage is nedergelegd het ontwerp
an de zomerdienstregelingen 1913 van
de treinen der Maatschappij tot Ex
ploitatie van Staatsspoorwegen en
van de Nederlandsche Centraal spoor
wegmaatschappij dat eventueele op
merkingen dienaangaande vóór of op
1 Maart 1913 rechtstreeks aan bet De
partement van Waterstaat zijn in ie j
zenden.
MILITAIRE ZAKEN.
De Commissaris der Koningin heeft
bepaald, dat, indien er onder de op 1
Maart, 2, 3, 4, 16 en 18 October 1913 in
te lijven manschappen Israëlieten zijn,
bij wie gemoedsbezwaar bestaat om op
die dagen ter inlijving op te komen,
deze dan kunnen worden ingelijfd: in
plaats van op 1 Maart .op 3 Maart in
het Fort te Llrnuiden te 10 uur v.m,;
in plaats van op 2 en 3 October, op 1
October in liet Gebouw der Militie in
de Ilaiulboogstraat te Amsterdam ie
10 uur v.m.; in plaats van op 4 Octo
ber, op 1 October ter Provinciale Grif
fie te Haarlem 1e 10 uur v.m.; in plaats
van op 16 October, op 20 October ter
Provinciale Griffie te Haarlem te 10
uur v.m.; in plaats van op 18 October,
op 20 Octohft'' in liet Fort Erfprins t©
Helder te 10 '1/2 uur v.m,
JACIIT.
De Commissaris der Koningin brengt
ter kennis van belanghebbenden: a.
dat de jacht op eenden in deze pro
vincie zal worden gesloten up den
2-Ssten Februari 1913 met zonsonder
gang: b. dat de jacht op ander water
wild zal worden gesloten op den 15en
klaart 1913 mei zonsondergang; c. dat
liet wei spel van kwartelen met steek
garen of vliegnet zal mogen worden
uitgeoefend van 1 Moi tot en met 15
Juli 1913.
VOLKSWEERBAARHEID.
Onder leiding van <len res. 2eu-luite
nant Vu» Zelien, zullen de nfd. Haar
lem, Blcemcrdaal en Zandvoort van
Volksweerbaarheid in vereeniging
niet de afd. Haarlem van de Kon. Ned.
Weerbaarheids-ereeuiging a.s. Zater
dag eene avoidoefenir>" ^reiden in het
terrein Vogelenzang—Aerdenhout.
Bij deze oefening wordt met loss©
patronen geschoten.
DE WAARDE VAN DEN" GROND IN
DEN TROP1SCHEN LANDBOUW.
Dit was het onderwerp van de voor
dracht met lichibeelden, die dr. E. C
Jul Mohr (chef van het Agronomisch
geologisch laboratorium van het de
partement van Landbouw, Handel en
Nijverheid 'te Buitenzorg) Donderdag
avond, op uitneodigsng van hel Kolo
niaal Instituut hier ter 9tc-de, in de
bovenzaal van de Vereeniging, hield.
Spreker ving aan met een begren-
ng van zijn onderwerp; onder d«
fropen verstaat hij nu alleen Neder!--
Iudic eu bij de beoordeeling van de
waarde van den grond wild© bij de
economische factoren (verkeerswegen,
geschiktheid van arbeidskrachten,
enz j buiten beschouwing laten. Dan
blijven voor de beoordeeliug van de
waarde van den grond over de ge
schiktheid van de landbouwproducten
en liet productievermogen.
De producten, die uit Nederlnndsch-
Ir.diè komen, zijn in twee groepen t«
verdeelen, de «ene waarbij men voor
al let op de quaniiteit 'rijst, koffie,
enz.) cn de andere waarbij het aller-
oersi gaat om de quoliteit (thee eu
tahak).
Onderzoekingen hebben bewezen,
da: de qualiteït van verschillende pro
ducten afhankelijk is van de gesteld
heid van den grond eu de geschikt
heid van het klimaat.
Vroeger heeft men wel gedacht, dat
de quaïiteit der producten alleen af
hankelijk w-as van den grond, maar
later is toch duidelijk g-'-bleken. dat
ook vooral op het klimaat gelet dient
te worden.
Groote kapitalen zijn verloren ge
gaan doordat men bij de cultuur niet
lette op hel klimaat. Op enkele plaat
sen werd thee verbouwd, die niet te
gen de droogte van die streek kon, en
op andere plaatsen werd koffie ler-
bouwd in een veel te vochtig klimaat-
Spreker gaf, verduidelijkt door een
serie lichtbeelden, een schets van do
gesteldheid van deu grond in Neder-
lttndeck-Indië. De werking der vulka
nen heeft zeer veel invloed geiiud op
de vorming en vervorming van den
grond.
Bij de vraag of een landstreek ge
schikt is voor een bepaalde cultuur,
moet men nagaan hoe de grond ia
samengesteld. Een verschijnsel is, dat
de grond, afkomstig van vulkanen,
door den tijd verarmt. Vandaar dat
i eelt ischemic cultures, b.v. tabak, het
best loonend verbouwd kunnen wor
den op nog versch vulkanische»
grond.
De verschillende invloeden, die rie
trekking hebben op dc verarming van
den grond, werden door spreker in
liet licht gesteld.
Sommige landstreken in Indië wor
den door den tijd geheel onvrucht
baar. Men vindt zulke streken o. a. bij
Meester CorneliB.
Enkc-le jaren geleden werd aan
spreker advies- gevraagd door een
landeigenaar, die een rubber-cultuur
wilde vormen. liet bleek spreker
evenwel, dat de grond geheel ver
weerd was, zoodat hij aan den land
eigenaar nioesi zeggen van een rub-
bercultuur is geen sprake, (1© grond
is alleen .geschikt voor een.... fculk-
zandsteenfabriek.
Ten slotte wees spreker op bet nut
van een goed geregelde waterhe-
vloeiïng, die de verwering van don
grond kan tegenhouden.
Een luid applaus loonde spreker
voor zijn interessante voordracht.
Eedswefgerinpszask.
Gister deelden we de uitspraak van
de Rechtbank mee inzake dc «edswei-
geringszaak tegen Laurens Wieg-
mLnk.
Wegens de belangrijkheid van dit
vonnis, dat 'het eerste ie, dat onder-
de noodwet van wijlen minister Re-
gout geveld is, laten'we de o\erwe-
gingen in extenso vol^-c
Doze luiden:
Overwegei.de, dat het den beklaag
de te last gelegde alsmede zijne
schuld daaraan wettige overtuigend
is bewezen door beklaagde's bekente
nis, den inhoud der voorgelezen stuk
ken en de verklaringen der getuigen;
Overwegende dat wel is waar in hc-t
proces-verbaal hierboven sub I
vermeld is gerelateerd da; de Kan
tonrechter van den geiu g.-; .t ai.s be-
1 klaagde) heeft gevordeid de ufl-gg ng
'van den eed „overeenkomstig zijne
godsdienst.go gc-zind e <1", terwiil hoi
I proces-verbaal hierboven sul) II ge
noemd vermeldt, dat de Kautonrech-
ter den getuige (t'.ians l>eklaag>:ie)
l verzocht heeft de af'eggmg van den
eed „op de wijze zijner go.sa.e. -i ge
gezindheid", en de Kantonrechter a.s
getuige gehoerd ©eft v r V.aard, dat
hij van den getuige- thans bek aag
heeft gevorderd oe aflegging van den
eed, „naar de wijze zijner godsdiensti
ge gezindheid," doch d ii deze ver-
sc'.illên in casu niet ter zake afdoen
de zijn, daar toch de uKurukkingea
overeenkomstig zijn", „op de w zo
zijner" en „raar de wijze zijner"' ali©
Feuilleton
DE VERMETELE.
(Jit het Engclsch van Baronesse Orczy
daor 0. D.
Ik geloof jo, John, zeide zij met
een lieven glimlach, terwijl zij haar
fijn handje den trouwen smid toe-
fitak. Ik geloof je onvoorwaardelijk
en gij zult mij raadgeven. Hoe zal
het zijn 7
Vannacht in het „Korhoen" blij
ven, Uwe Eddheid, raadde Joiin, uit
wiens vriendelijke oogen een traan
gevallen was over het tiem toegesto
ken mooie handje, en dan morgen
vroeg naar Londen vertrekken.
Neen, neen. ik moet vannacht'
nog weg. ik zou het niet kunnen uit
houden tot morgen te vvachlc-n.
Maar de struikroovers op do hei
de. Miladywaagde John te zeg
gen.
Ik ben niet bang voor struik
roovers. Zij zouden tevreden zijn met
wat geld dat ik bij mij heb en er niet
aan denken nuj van mijn brievi-n te
berooven, zeide zij snel. Maar ik zal
rust nemen in het „Korhoen". John.
Wij hebben allen wat rust noodig.
Er zal vandaar wel geen weg over de
heide zijn naar Wirksvvorth.
Neen, Milady. Dit is de eenig
mogelijke weg. Terug op hier en dan
naar Wirksworth.
Dan zal ik je nog weer zien,
lieve, zeide zij. misschien bij zonson
dergang. Ik vertrek zoodia 't maar
kan. Wees daar zeker van
En bewaar dc brieven goed, zus
je, zeide hij. haar vast aan zijn l art
drukkend, bewaar ze goed, zij zijn
mijn eenige hoop.
Schrijf dan uw brief aan Lady
Edbrooke, voegde zij er bij. Maak dat
die klaar is ais ik terugkom en mis
schien schrijft ge ook uw petite aan
den koning ik zal dan daarvan ai
of niet gebruik maken, volgens den
raad van Lord Edbrooke.
Toen omhelsde ze hem nog eens,
het kostte haar moeite hem ook maar
voor enkele uren te verlaten.
Wees in dien tijd zeer voorzich
tig. Philip, drong zij teeder aan Ver
trouw niemand dan alleen John Stich.
Iemand mocht bewijzen een vijand te
zijn, voegde zij met nadruk er bij. eu
zoo men je vond, voor ik den koning
bereik Zij scheurde zich van hém
los. Haar oogen waren nu vol tranen
en zij had zoo moedig willen zijn tot
het eind toe. Stich drong tot spoed
aan. Zij wilde immers Philip bij zons
ondergang terug zien, voor zij die lan
ge reis ondernam, waarvan leven en
behoud voor hem afhing.
Een paar minuten later stapte Lady
Patience Gascoijne weer in haar koets
aan het kruispunt, waar Betty op
haar gewacht had. met zooveel geduld
als haar mogelijk was. Op denzelfde»
tijd had de koets van Sir Humphrey
Challoner het dal onder aan den heu
vel op den Harliiigton weg bereikt, e»
begon de moeilijke tocht naar boven,
naar de smidse. Lady Patience s koets
was reeds uit liet gezicht, voorbij de
kromming, waar de weg oostwaarts
naar Aldwark liep.
Een man van h o o g e
geboorte.
De Challoners beweerden regelrecht
af te stammen van dien Sieur de
Challonier, die Richard Leeuwenhart
vergezelde op den kruistocht tegen
Saladin.
Dit mag wezen zooals het wil, er is
geen twijfel aan dat een de Cliallonier
voorkomt in het archief als bezitter
van groote goederen in de nabijneid
van het Peekgebergte. Zonder twijfel
bezaten zij eens grooten riikdorn en
invloed. Er was in Old ilarlington
Manor een kanier waar Jacobus 1 in
1612 zeven nachten gelogeerd had als
gast van llbert Challoner. De titel van
baronet toen aan die familie verleend,
dagteekent van datzelfde Jaar. waar
schijnlijk als een daad van erkente
lijkheid van den koninklijken gast je
gens zijn gastheer.
Maar sedert dien gedenkwaardige»
tijd zijn de Challoners in de historie
niet bekend. Zij namen hoegenaamd
geen deel aan de groote beroeringen
in het midden der zeventiende eeuw,
waardoor het graafschap zoo geteis
terd werd, toen in den ellendige»
burgeroorlog, broeder tegen broeder,
vriend tegen vriend streed, toen een
constitutie werd afgedwongen en een
koning vermoord. De Chiflloners had
den zich al dien lijd van verre ge
houden, alleen bedacht op het bewa-
ren hunner bezittingen en het ver-j
meerderen van hun rijkdom. Geen j
pretendent kon bogen op een Chal-1
loner als aanhanger. Zij bleven man- j
jicn van vermogen, van invloed in hun
graafschap, meer niet.
Sir Humphrey Challoner was toen
ter tijd niet ouder dan vijf en dertig
jaar, gezond, sterk, opbruïschend
mocht hij de type heeten van een En--j
gelsch landheer dier dagen, maar on-1
matigheid en geldgierigheid hadden
liein een minder gunstige reputatie in
•zijn graafschap gegeven. Hij werd
voor rijk aangezien en dat was hij
ook zonder twijfel, maar ten koste van
veel hardheid ten opzichte zijner
pachters cn onderhoorigen en hij was
door geheel Staffordshire bekend als
een inhaliger man in zaken dan ie
mand anders in dat deel van het
graafschap. Reizigers, vooral iemand
van zoo'n aanzien als de Squire van
Hartington, kwamen initerdaad zelden
in dezen uithoek op den weg naar
„nergens". Sir Humphrey zelf was
maar weinig bekend in de buurt van
Aldwark en Wirksworth en kwam
siechts nu en dan door het laatste
dorp op weg naar Derby. John Stich.
de hoefsmid, kende natuurlijk ieder
een vele mijlen in den omtrek, en
r.aast de graven van t>«ieilon waren
de Challoners ongetwijfeld de aan
zienlijksten. Toen dus Sir Humphrey's
koets stilhield aan liet kruispunt en
de baronet zelf daaruit stapte en op de
smidse toeliep. Kwam Stich te voor
schijn met al den eerbied, aan een
man van zooveel aanzien verschul
digd, en vroeg eerbiedig wat hij voor
mijnheer kon doen.
Alleen dit pistool voor mij re^
parceren, meester smid, zei Sir
Humphreygii moet het slot eens
nazien. Alen heeft zoo'n ding noodig
in deze streek.
Zijn lach was luidruchtig maar niet
onaangenaam, terwijl hij een koppei
met zilver gemonteerde pistolen aan
John Stich overgaf.
Wil Uwe Edelheid wachten, ter
wijl ik dit doe? vroeg John met eeni
ge aarzeling, het zal niet lang duren.
Neen Ik keer morgen hier weer
terug, antwoordde Challoner. Ik zal
vannacht in Aldwark blijven.
John zei niets. Waarschijnlijk ver
trouwde hij zich zelf niet om iets te
antwoorden hij dit bericht van Sir
Humphrey's plannen. Terstond her
innerde hij zich Lady Patience's ver
schrikt gelaat, toen de kuets van den
Squire in het gezic.'il kwam op deu
top van den verwijderden heuvel, cn
zijn trouw, eerlijk hart beefde van
vrees bij de gedachte, dat een man,
dien zij zoo wantrouwde, haar zoo
dicht op de hielen was.
Ik veronderstel dat er een be
hoorlijk logemeent in dat gat is, hè?
vroeg de Squire op vroolijken toon.
Ik heb mijn zaakwaarnemer daar be
scheiden, dien ouden vogelverschrik
ker, Mittachip, en ik zou daar van
nacht willen blijven.
Daar is slechts een kleine her
berg, Milord..., mompelde John.
Beter in allen gevalle dan dit
moordenaarsverblijf, deze Brasslnger
heide, lachte de Squire. De nacht
overviel mij omtrent tien mijlen van
Hartington, toen ik aangevallen werd
door een schurk, die niij van een vijf
tig guinjes beroofde. Mijne mannen
waren een paar lafaards en ik zat
hulpeloos in mijne koets
John trachtte een glimlach te on
derdrukken. De geschiedenis van Sir
Humphrey Challoners nachtelijk
avontuur had haar toppunt bereikt
in de vijftig guinjes, die gevonden wa
ren in de armenbus van het raadhuis
van Brassinglon, welk nieuws Inch,
de bode, had meegebracht.
Ik moet mijnheer West over deze
zaak spreken, mompelde Sir llum-
