DERDE BLAD Dinsdag 8 April 1913 Buitenlaridsch Overzicht O® Balkan-vulkaan. Montenegro en de Europeescbe Het „Wiener Fremdenblatt" zet uit en, dat,, al kleven aan de thans g&- olgde méthode fouten, vooral door de tngzaunvheid der beslissingen, zij och te verkiezen is, wijl zij het voor- eel heeft, mogelijke.gevaren en ver wikkelingen te voorkomen. Het feit, at de beide groepen van mogendihe- en eensgezind optreden, heeft groote eteekenis, wijl het alle phantaslische omhinaties der Baikanstaten vernie- ïpt. De besluiten van Europa mogen een holle woorden blijven. Oosten- ij k-Hongarije heeft het vaste plan, nnrtoe mede te werken. ;0f Skoetari wordt ingenomen of niet, i' is éeri besluit van Europa, dat de pad door de Montenegrijnen en Ser- fjers moet worden ontruimd, zoowel |ls liet overige deel van Albanië. Het s niet Oostenrijk alleen, het is geheel Europa, dat zich verzet tegen het door ïanslavisme opgewonden Servische jas. Die feiten mogen niet uit het oog yc.rden verloren; en do mogendhe- jeu, die deze besluiten namen, moeten (orgiën, dat niet wegens Djakova of Skoetari of een ander Albanisch nest pen wereldoorlog uitbreekt. Montenegro blijft we i g e r e n. j De minister-president van Montene- i'o antwoordde op een telegram van en commandant van het internatte-- ale eskader, dat hij ten zeerste be- reurt, een internationale vloot in de lateien van Montenegro te zien bij en komen, om een druk te oefenen op lontenegro. I-lij voegt er bij', dat iid a n k s dien druk Monte- .egro niet zal afwijken van c houding, die het heeft aange- omen in verband met de eischen van en oorlog tusschen Turkije en de oudgenooten. Het beginsel der neu- raliteit, in den beginne door de mo cm'lieden afgekondigd, wordt thans n„r de mogendheden geschonden ten adeele van Montenegro, door de aan- -iwighoid van de internationale vloot de Montènegrijnsche wateren. Diplomatiek iieet hetAl is Europa hliilliik teseno-ver den koning van [nntenegro, daarom wil de koning f>g niet 'onbillijk zijn tegprmvev zijn nik, dat de inneming en het bezit van Vreteri wensnht en eischt. Het Ivies- van Skoetari gaat dan ook os steeds door. i Van de slagvelden van Skoetari. Hit Antivari werd aan de „Albami- rhe korrespanueuz" [die in Weeuen »scii.jiitj geseind ,L)<- bui- uie one dagen üuurue, ugewoon iK-vig. Het blöéaigst, waren gevecmeu om oen lamuosi-l-i's'- ivüxiiüg AiKila Uaa het bevel ge-ge en, aal Ueze pusnie tot eiken prijs unen unjeso 'worden. De kolonel den gen maliën stuï Piameua Im iteerde een troep van ü(M) man, die ïjwillig zich aangebouen hauuen om wr het front te gaan'. Met dit „butai- :i des doous'' stormde kolonel Plu- ieaa voorwaarts, naüat de artillerie en stormaanval voorüereid had. liet elukte de colonne, twee prikkel- yersperringen door te snijden en ij de verdedigers te komen. Dezen igen met buitengewonen moed de lonlenegrijnen tegemoet. De strijd man tegen man uitgevochten, be verdedigers, meest Albaneesche jnjwilligers, waren in het bezit van machine-geweren, waarvan zij met poule nauwkeurigheid gebruik maak ten. Intusschen hadden de Montene- ïrijnen nog versterking gekregen van |rk bataljons. j De artillerie van den Tarabosj-berg ficliue groote verwoestingen onder nen aan. j Kolonel'Plamena kreeg een kogel in pet voorhoofd en was onmiddellijk jood. Kr ontstond een verbitterd gevecht pret de machine-geweren, die door de Moiuenegrijnen veroverd, maar on middellijk door de Albaneezen her- bverd worden. Alle drie de Montene- grijnsche bataljons werden volkomen in de pan gehakt. In Podgoritza en Cettinje komen ('Qortuurend nieuwe treinen met ge wonden binnen, en vele douden en ge wonden liggen nog voor de besLomide positie. Auuore troepen zijn rèèus op- Borukt naar Skoetari, en Dinsdag (dus Beden), zal de algemeen® siormaanva1 D rutem omen worden." De viootbetooging. 1 De oorlogtisciiepen der groote mo- EouaOiedeu ïtruismi ree us in de Mon- Feiiegr ij nsciie k ustwaieren. 1 lu antwoord op een vraag omtrent do vlooibmooguig, verklaarde ue nn- pister van buiteiuanuscne zaken, Sir Edward Grey-ui liet Engeiscne La gerhuis, dat het ontschepen van troe pen of een beschieting met zuilen plaats liebbon, alvorens nadere in structies zijn. gegeven, i De minister zei te uiteen, welke rede- hen Engeland, hebben geleid tot deel neming uun de betooging en hij wees verder op liet groote belang van de handhaving der overeenkomst om- put Albanië. ,,Wij doen mede aan de betooging, omdat wij met de andera mogendlie- (Hu een overeenkomst hebben geslo ten, waaraan door de vlootdemonstra- tïe kracht moet worden bijgezel. Deze pvereenkomst bepaalt, dai een auto noom Albanië zal worden opgericht." Hij verklaarde verder, dat de oorlog tegen de Albaneezen sedert geruimen |ijd reeds van geenerlei invloed meer is op den oorlog tusschen Turkije en da Balkan-stafen en dnt de oorlog ook |B<eu bevrijdingsoorlog is. De operaties dor Moiilenegrijuen te; |eu Skoetari malton' deel uit van een 5'eroveringsoorlog. De overeenkomst, die tusschen do mogendheden 'tot stand is gekomen na langduriger), zwaren' diplomatickon arbeid, bepaalt, dat een groot grondgebied tusschen Servië en Montenegro zal worden ver deeld en dat dit de vrucht hunner overwinning zal zijn. De minister verklaarde met nadruk, dnt de handhaving der overeenkomst noodig is voor het behoud van den vrede in Europa en dat zij, volgens zijn moening, juist op tijd was tot stand gekomen in het belang van den vrede tusschen de groote mogendhe- I don. I-Iet is dus ook van het hoogste gewicht voor den vrede, dat de ove-r- I eenkamst zoo zij betwist mocht wor- don gehandhaafd wordt, j Uit'Weenen word aan het „Berliner j T-agebl." geseind „De Oostenrijksch-ïïongaarsche re- geering hoeft het voorstel gedaan, 'de blokkade, die tot nu te© beperkt was tot Antivari, uit te breiden tot de ha vens van Durazzo en San Giovanni di Medoea, dus tot de Albaneesche kust. om de verdere landing van Servische troepen te verhinderen. Duïtschl-a-nd en Italië hebben het voorstel reeds goedgekeurd. Het antwoord van de Tripie Entente is tot nu niet ontvan gen. Men verwacht evénwel, dat ook Engeland zal toestem-men." Servië en de mogend heden. Be Servische retgeering heeft aan de vertegenwoordigers der groot© mo gendheden een .antwoord cïoen toeko men op de nota omtrent de ontruiming van Albanië en de bescherming van de Albaneesche nationaliteit. In dit antwoord verklaart Servië, dat het zijn troepen niet uit A'banië kan terne-trekken, voordat de vrede gesloten is. En aan den wensrh tot verleeninz van een speciale bescherming van de Albaneezen kan de Servische regee ring met het oog op de grondwet en de wetten van het land, waarbij man alle burgers dezelfde rechten worden toegekend en dezelfde verplichtingen worden opgelegd evenmin voldoen. Manifestaties in Petersburg. Uit Petersburg werd aan het „Ber liner Tageblatt" geseind Zaterdagmiddag om twee uur had in de twee kerken een plechtige gods dienstoefening plaats, waarbij de geestelijkheid de overwinning af smeekte voor de Montenegrijnen en Serviërs om Skoetari. Na de gods dienstoefening in de Kasan-kalhedraal waaraan 300 afgevaardigden, vele leden van den Rijksraad en generaals deelnamen trok de menigte met ontbloot hoofd met nationale vlaggen en kransen naar een andere kerk, om, door de daarheen stroom-ende menigte versterkt, te gaan naar d-e Peter-en- Paul-k-alhedru-aJ, om daar op de -gra ven van Alexander II en Alexander III kransen neer te leggen. He! aarjta I manifestanten groeide geweldig aan. Meer dan 10.0 0 0 personen zijn ér bijeen geweest, die hoera rie pen, of: „Weg met Oosten- r ij lt 1" De menigte trok naar het paleis van den grootvorst Nicolai Nieolajewitsj, waar zij in een geestdriftige manifes tatie nationale engéèèfejijke liederen zong. Daar 'tusschendoof werd steeds weer geroepen „Weg met Oosten rijk Later zou in de zaal van de Adels- club -oen apenbare demonstratie tegen Oostenrijk plaats hebben, waaraan 200 Doem a-a f ge vaard igden100 leden van den Rijksraad en vele hooge offi cieren zouden deelnemen. Van da oor.ijsvelden. Bij Tsjataldja wordt weer gevoch ten. Zondag openden de Bulgaren het vuur op de Turksciie afdeelingen op den rechtervleugel. Een licht artille rie- nel ontstond. Een Turksche aeroplane steeg op en vloog boven de Bulg-aarsche stellin gen. De Bulgaarse!)© infanterie en ar tillerie vuurden op de aeroplane. De legerwetten in den Duitschen iiyKsdag. De Rijksdag begun Maandag met üe eerste lezing van ii© legerwetxen en de deUKingswoiten. Er was veel belang stelling, alle tribunes waren dicht- beze-t. Jj© Rijkskanselier, Voor Bethrnann HoUweg, hield een groots rede. Hij zei o. a. De legerwetten vragen de ver sterking van onze legermacht,- die naar het. oordeel van de militaire au toriteiten noodzakelijk is, om de toe komst van Diuischiunu te b&veiligen. Zouden wij thans lot een oorlog wor den gedwongen, can kunnen en zul len wij strijden in het vast vertrou wen op de flinkheid ©n de dapperheid van ons legor. De vraag is slechts Kunnen wij ons in den vervolge de weelde veroorloven nog 10.000 go-ed-geoefende soldaten, die wij zouden kunnen hebben, maar niet hebben, to verzekeren. Niemand weet of en wanneer ©en oorlog zal uitbreken maar zoover menschelijMc© berekening doet zien, zal, als er een Europeesche oorlog komt, Duitschland daarin ook betrokken zijn. En wie wit de verantwoordelijkheid er voor aan vaarden, dat wij bij een strijd op leven en dood met zon krachtig zullen' zijn, als wij kunnen zijn? Dio gedachte heeft zich in de laat ste maanden bij iedereen met groote kracht voorgedaan. Ik wil niet zog gen, dat op een zeker oogènbiik ue oorlog onmiddellijk voor do deur stond maar ons geheeie vorantwoor- del ij k lundsgev o cl was noodig, om do tusschen tio onini-ddeHijik betrokken kabinetten bestaand© verschillen van meaning en van belangen de scherpte te ontnomen, die Lot -een gewelddadige botsing huilden kuiinon leiden. Daarna gaf de rijkskanselier een breedvoerig overzicht van den inter nationalen poiitieken toestand. Veel nieuws kwam daarbij niet aan licht. We kunnen volstaan met vernieldiiitg, dat „het drievoudig ver bond hechter is dan ooit", dat „Duiischkmd er naar streeft, dat het oo'k met de andere -mogendheden (Frankrijk, Engeland en Rusland werden met name genoemd) goede vrienden wordt en blijft", én dat „Duitschland aan Oosienrijk-I-Ionga- rije in de tegenwoordige Balkan- quaestics niet alleen diplomatieke) steun zal veiieenen". De rijkskanselier eindigde met d© verb onding'tot Engeland te besproken, fotat-major wenscht© nog aam boord Ilij'zei „Mij dunkt, dat het vertrou wen begint terug te koeren. Ik kan blijven, zoo'clat dó mailboot na een •rooi© vertraging de reis kom vervol- alleen bevestigen de woorden van de ylöU telegraphiseh te zijn bedankt Engelse he ministers, dat de verstand houding zeer goéd is. En het verheugt mij. dit te kunnen doen. „Duitschland wil, ©venals Engeland, sterk zijn, niet om .anderen ie door don commandant van' d© Wie- ;and. ilot aan bo-oid nemen der red: iiiigbooi op de Prins Hendrik word dioor dé hooge zee bemoeilijkt en liet kunnen onderdrukken, maar om vrij schouwspel Wfeiu door dé vole passm en ongehinderd de kracht der natie lót ontwikkeling te brengen. Duitsch land moet zorgen met een gerust ge weten de onzekere toekomst tegemoet te kunnen gaan." De Rijkskanselier hoopt, dat de Rijksdag hiervoor de middelen niet veel belangstelling gadege slagen. - - ANNEXATIE WATERGRAAFSMEER EN SLOTEN: DOOR AMSTERDAM, 't- Hb.il. -nndcjt: In üe VVuojisda-g 2 April j-i. géhou- toestaan ©n niet terugdeinzen voor do deu. aiU,m,g vaa Ged. Staten' weid be- enorme oischon, die de regeenng stelt. &iotóUi t ^.voelen der Dag. Besturen Steeds werd na een logoruitbroidmg der t^trokloen gemeenten in te win- gezegd „Nu komt de oorlog of: „Nu i omtrent hel verzoek der gemeente blijft ©r vrede", maar nooit- is ©r een Amsterdam tot uitbreiding barer tijd geweest, waarin Duitschland zich g,-€u2<;n. economisch zoo sterk gevoelde ais j 1(iIJ ^chte yan Sloten is met be thans. De wereldgeschiedenis kent i G'ekk.ng tot de \onge annexatieplan- geen volk, dat te gronde gegaan is, jneili waarbij de' geiieete 'gemeente Slo- omdat hel alles deed voor zijn weer- tcu beha|v<, de aJd. Osdorp bij Amster- macht, De Rijksdag moet uil dens-1 dan) zoude worden ges oó^d, thans beeld verwezenlijken „Wanneer daai.Van afgeweken in dier voege, dat iemand ons huis en hof bedreigt, dam nu ook de kom van dorr, Sloten er staan wij klaar tot den laatsten man bdlwu va.t, ©\©n©eiis ©en groot deel Na zijn redevoering werd de rijks- vaiJ d<Jil sjuern,g.ioruer ïmmenpoi- kansclier met eenige geestdrift toege-dt!1. iik.l g reu te liiaaA, opuat er een juicht door de burgerlijke partijen, j jaadelljKe gemeente van voldoende inzonderheid door de conservatieven. jgl0uut! Z0Uue overblijven» Deze toejuichingen namen hartelijker i lo,a voegen geu-eelte zoii dus, vormen aan, teen zij demonstratief j WiU bctieit, bestaan uit de i>e- gorich-t werden tegen -de afkeureud© i.dijkingen buiten dan Spaarnduiïuuer- gsluiden uit den sociaal-democrati- djjk) waarin liet nieuwe havengebied ontworpen, de buurtschap Sloter- dijk en de westelijk daai-vaii gelegen terreinen, die voor spoorwegaanleg met betrekking tot de westelijke ha vens noodig zouden kunnen zijn. Bij de v-erdeie vaststelling scheii lioek, waarin het tijdens de re devoering dikwijls onrustig was. Uit de BelgisGhe politiek. Het schijnt zoo schrijft 't „Hbld." dat minister De BroqueviJle wel degelijk zijn vacantie in Zwitserland nieuwe, grens der gemeente Amster- onverwacht verkort heeft. Onmiddei- dam is blijkbaar van de'gedachte üit- lijk na zijn terugkeer in de hoofdstad gegaan, dat het groote grondbezit van zou hij een onderhoud met den koning het Burgerweeshuis in 't- .vervo g ge- hehberi. Dit feit wordt do-or de opti- heel lot. de gemeente .Amsterdam zal, misten uitgelegd als een aanwijzing, belmoren, evenals 't .Jaagpad langs .de dat door het ingrijpen van den koning Nieuwe Méér T welk reeds 't eigendom een oplossing van het dreigend con- yan Amsterdam is; en dat de gronden fiict aanstaande is, en de staking nog gelegen tusschen den Haarlemmer- zal worden voorkomen. Intusschen' is wogen de Nieuwe .Meer zoover aan de niet zoozeer de heer De Broque-ville cte ■gemeente Amsterdam worden Loege- onverinurwbare, als wel de leider der voogd rils daarop re&ds een stedelijke oud© rechterzijde, de hoor Woeste. En bebouwing' is ontworpen of die mceten déz© uit beginsel amti-militairist geacht worden daarvoor-té-zijn -l>e- moet. naar men zegt. zijn stem voor stemd. de militaire hervorming afhankelijk Het gedeelte der gemeente, dat ge- hebben gesteld van de woisrfiring door légen »s tusschen den Sloter straal de regeering van ©Ik© concessie -aan weg en de Nieuwe Meer wordt door de voorstanders van het algem&en Amsterdam geèisc-ht om te voorkomen kiesrecht. Volhardt, de oude rechter- dat zich langs de Nieuwe Meer een ziide bii ha-ar houding, dan mo»t de fabriekswijk ontwikkelt gelmuwd oip premter of ziin nnnoossumus-stand- p.ddcrpeik punt handhaven, óf hij moat aftreden. Gedeputeerde Staten van Noora- T.e Peuple" rnaakt meldinsr van Ho.land liebl>eu andermaal aan B. en een gerucht, dat met hardnekkigheid W. vari Watergraafsmeer hun oordeel in enkele kringen loopt, namelijk dat gevraagd voor zooverre dit betrek- de regeering g-eneg©n zou zijn, - het king heeft op die gemeente omtrent voorstel-Hymans aan-te nemen (na- de annvrage van het Gemeentebestuur melijk instelling van een parlemen- van Amsterdam om medewerking te taire commissie ter bestudeering van v-erleenen tot uitbreiding van de gren- het kiesrecht vraagstuk m vollen om-- zen ten opzichte van de omliggende vang), maar tevens zou wenschon de gemeenten, grondslagen vast, te stellen, waarop di© commissie zou moeten werken: al gemeen kiesrecht op 25-jarigen leef tijd, na eenjarig verblijf, meervoudig stemrecht voor een kiezer van 35 ja ren. Allerlei. et Amerikaanse tarief-ontwerp. Het hoofdkenmerk van het nieuw© ONGELUKKEN. De Tel. meldt: Te Zevenhoven is het 5-jarig moisje van .T. de .Tong te water geraakt en verdronken. In Oo5tzaan is heL 4-jarig zoon tje van J. Veen T/.u. te. water, geraakt en' verdronken. Bij liet 3-jarig zoontje van G. v. d. E., te 's-Gravenzande. schoot een net iHioiUKemnei va.u uci y: tarief-ontwerp der Vereenigd© Staten stuk sinaasappel in de keel. Ofschoon is, dat de rechten op alle ievensbe- (üreci, geneeskundige hu.p weic. Li.-ge- hoeflen belangrijk verlaagd zijn en roepen, bleek dit reeds te laat en was tarieven van verschillende weelde-bet kind gestikt artikelen verhoogd worden. Binossilsnd Zaterdagmu'rgeri zijn, naar het „D. v ,N." meldt, op het Hoilandsoli D.ep verdronken 2 personen van Hoogi Zwaiuwe, genaamd Pieter van de: Bosch en Eli-se Vos. TI7 pr? atbttntt\cv Zij warén werkzaam in den Els en MOORD TE s-GRAVENHAGL. nun terugreis, is door den liardei; Maandag is een vrouw in haar vvo wtnd zeker hun bootje omgeslagen, ning aan de Groote Brouwerstraat te tenminste hun goederen, weik.uig, 's-G raven ha ge vermoord. 1- provisiekist ,enz. zijn aan den buiten- Buren die (hadden -hooren gülen, dijk aangespoeld, welke als de hunne vonden in Onan OM, J-J»»- J®ÏÏS.™Öliï met g-ajiende wonden aan den. nats. OnmiddeLlijk weiden politie en ge- DE VUILVERBRANDING TE neeskiundig© hulp- gewaarschuwd, j AMSTERDAM. - maar de vrouw was reeds overleden. B. en W. hebben den raad thans In de kamer waar het misdrijf ge- 1 een voorstel doen toekomen inzake de p'.eegd werd moet ©en bebloed sdboen- vuilverbranding. Hun conclusies nüssai'is van politie was spoedig ter tie y00'r de vuilverbranding c. a. ge- plaats© en ook (het parket om een on derzoek in te stellen. Omtrent den dader is nog nieis. bekend, wei moet een der buu-rviou- wén-j met wie de verslagere'kort voor' het gebeurde stond te praten hebben verklaard dat de vrouw haar had toe gevoegd: „ga eens even- weg, daar IvonrL nog een oude bekende van me aan!" Justitie en politie waren tot.in den nacht met het onderzoek bezig. bouvvd in den ópgehoogden Buikslo- terhampoldèr. 2e. Aan de installatie wordt een surteer-iiuichling verbonden. Zij wordt zoodanig gemaakt, dat.ook stoL feil, buiten de sprteerinrichting om, onmiddellijk in de bunkers of iu de ovens gebracht kunnen worden; 3e. De opgewekte verbrandings- warmte wordt gebezigd tot het maken van stoom, waarmede onder meer een aan de inrichting le verbiuden elec- trischc centrale wordt gedreven; ie. Omtrent de oprichting van een i steenfabriek voor een capaciteit van SGHEEPSONGELUK, j 20.000 bouwsteenen per etmaal wordt Betreffende het ongc'- '- overkomen -de beslissing aangehouden, totdat de aan":|-iet Dnitsche stoomschip „Wie- ^.n ^e.J-L'yaen aant,ie gen Zljn 'r gekomen; - gand schrijft men uit Vlissuigen: j 5g_ jj ij de te houden aanbesteding Zalerd'agnüddag 12.10 kreeg de zaj een groote vrijheid worden gela- mailboot Prins Hendrid; pér draad- ten in de keuze der stelsels; j loos' bericht het noodsein S.O.S. dat 6e. Het verzamelen en vervoeren afkomstig bleek te zijn va-n de Wie- van het vuil gesclüedt op de wijze als Ba„a. Ito commandant van <1« dag- Mchrcïcu lu lid rappor! van dan at i recteur der htadsreirugini j mailboot praaide dadelijk een paar september 1910; j loocfeschoeners die in de nabijheid 7e»-'Voor de aanschaffing van het j waren om te volgen en stoomde nietbenoodigde materieel en voor de uit- volle kracht te hulp. Om 12.45 ont-1 voering van de hiervoren genoemde, j meette man de Wiegaind die zeer diep in het water lag, zoodat de hooge zeeën over het gehoele schip spoel den, dat zich In zinkenden toestand bev'ónd en met eigen kracht naar binnen, stoomde.. Daar de 'toestand ze-er ernstig scheen I werken, waarin niet begrepen de bouw van een steenfabriek, wor'dt in j het geheel een crediet aangevraagd van 2 millioen gulden', overeenkom stig de begrooting, voorkomende ln het rapport. Hendrik de Wiegand achter o-p tot. c STAATSCOMMISSIE VERDÉDI GING iNDIë. - I De algemeene vergadering van eveer een mijl binnen net vuursamp staatscommissie voor de verdediging i de Wandelaar en ontving nu het -d-rin- j gend verzoek een sloep te zendon, waaraan onmiddellijk voldaan werd. NteLtegenstaan.de de hooge zee waren de 2e offiicïer en 5 man bereid naar het' zinken-de schip te cm an cn kon d© bemande sloep binnen 3 minuten vertrekken. Intusschen waren loodsschoe- ners ook ter plaatse, zoodat toen met béhulp van de sloepen dier vaartui- 1 gen d-ö bemanning van de Wiegand va.n boord kon worden géhaald. Het aan het Centraal Bestuur der C.-H. kiesvereeniging in het district, en aan den heer Van Idsinga self. Stadsnieuws „SJEWES A'CI-IIEM". 't Beleekent „broederlijk samen zijn". En het is de naam van de Joodsche Jongeliedenvereenïging, wier ge- mengd'koor morgen in de groote'con certzaal van de Vereeniging een open bare uitvoering geeft van Joodsche ge wijde en profane muziek. Die uitvoering is een merkwaardig feit. Want zooals de Rabbijn (ie heer S. Ph. de Vries, ons met 'n tikje trots in z'n stem verzekerdedit Haarlemschë koor is het eenigo Jood sche gemengd koor in ons land: Eri dat koor geeft nu zijn eerste opeu- bare uitvoering, na ijverige studie onder de beproefde leiding, des hee- ren P. de Noiiel, directeur, en na al .meermalen in uesioten Kring te zijn opgetreden, ar gaat een goeue naam van t koor uit, en dit, gevoegd bij de bijzunuerneid. van samenstelling van 'l programma en de medewer king van e enige solisten van elders, mag dan ook doen verwachten dat er veel belangstelling voor deze speci- fiek-Joouscne uilvoering zal zijn, waar muziek ten geiioore wordt ge- bractiL die nog slechts weinigen be kend kaïj. zijn. De muziek dor oudheid stond op haar hoogste peil in Israël, waar zij in nauwe betrekking stond tot de godsdienstige dientkunst. En door hare bijzondere muzikaliteit is het misschien ook 'te verklaren, dat de psalmen m alle Christelijke godsdien sten üare plaats vonden. In de alleroudste tijuen hebben de Israëlieten al dé muziek beoefend. Mo- zes schonk den Levieten een helüer- belijnüe muzikale bevoegdtieid; en ten tijde vairDavid bereikte de Hebreeuw sclie Loonkuiist haar hoogtepunt. Hij in het gëesieiijke, eaiomu iu het we- f reldlijke lied stonden vooraan. Den laatste vvorut net zoo lieflijke Hoog- lied toegeschreven.-.-- Dc Psalmen, de tempelzangen, wer- dén begeleid duor harpen, cymbalen, psalters, tiompeUen, riukelnomuieii, bazuinen en i'iuiten. Zooats ook nu riog geschiedt, was het gezang afwis- selen-d; hetzij tusschen de gemeente en de jiriesters, hetzij tusschen do voorzangers en het koor. liet verhand van de tegenwoordig nog in de syna goge gezongen melodieën met de oude tempelmuziek is niet met zekerheid vast te stellen, maar men vermoedt dat wel eenige oude zangen bewaard zijn gebleven. Zeker bestaan er ka rakterisiïcke zangwijzen, die in oude tijden haar oorsprong moéten vinden. Dan bestaan er verder nog vele Joodsch-wereldsche liederen in het Jargon, het Jiddisch. Dat is, naar men weet, de taal van het Ghetto, en die ontstond in de middeleeuwen in •die landen, waai' Duitsch gesproken werd. liet is een eigenaardige verbas terde spraak, waarin naast he'l He- breèüwsch en het Duitsch ook nog andere talen vertegenwoordigd zijn. 1-Iet Jiddisch is in den laatsten tijd ook in ons land wei hekend gewórden dqordat het in een deel der literatuur meermalen aangehaald of gebruikt wordt. Dc componisten en de dichters van andere, ook in het Nederlandsch ver- schenen Joodsche liederen zijn meest al Russische joden geweest. In het tekstboekje voor de morgen te houden uitvoering is naast de He- breeuvvsche tekst der liederen .en psalmen de Nederlandsche geplaatst., en bij ieder iied de beteekenis en het I gebruik ervan door een korte verkla ring uitgeduid. De heer Herman Meerloo uit Amsterdam (solo-altist van het Con certgebouw-orkest) en het Joodsch Vo caal Trio uit Amsterdam, veiieenen hunne welwillende medewerking tot het welsiageu van deze merkwaardige j uitvoering, die we niet wilden nalaten in 't kort hier even nader te bespre ken. - Mej. Louise van Son, die als soliste zou optreden, is door ziekte verhin derd daaraan gevolg te géven. Op zeer bijzondere wijze zal ia deze leemte worden voorzien door het optreden vaii twee (tijdeiijk te Amsterdam ver- loevende) Russische Joodsche. kna pen, die Joodsche liederen zullen voordragen. De heide knapen zijn zoons van den oppervoorzanger te Riga, den beer Lewi-n. Hun zang wordt zeer geroemd. „Ni L e v Iudië ter vaststelling rapport is thans uitgeschreven tegen a.s. Vrijdag des v.m. 11 uur. BRANDEN. De bakkerij van L'., te Hees bij Nij megen, is gisterenmiddag uitgebrand. KAMERVERKIEZINGEN. Verschillende afdeelingen van Pa trimonium binnen den kring van liet district Bodegraven, zullen, naar de „Rijnl. Crt." meldt, haar bezwaren te gen een eventueel hernieuwde candï- datuur-Van Idsinga kenbaar maken Binnenkort geeft dc Tóoneelverec- niging „Nieuw Leven" (onderafd. vari de Ned. Vereeniging tot afschaffing van Alcoholhoudende Dranken) een uitvoering in den schouwburg. Opge voerd worden eenige stukjes en oen 2-1 al tableaux. De avond wordt verder govuld door zang en een spreekster. NEDERL. BOND VOOR VROUWEN KIESRECHT. De afdeeling l-Iaariem van dezen bond hield Maandagavond de eerste van de vier aangekondigde cursus-- vei'gaderingeu, welke, gezien het aan tal aanwezigen, zeer goed geslaagd mag worden genoemd. De sjireekster mej. Mr. E. van Dorp, die tot dc oprichtsters van den hond behoort, gaf iu een helder betoog een overzicht van de parlementaire ge schiedenis van de Fransche revolutie af. Aan de hand van dit overzicht toonde zij aaii, hoe belangrijke poli tieke gebeurtenissen langzamerhand den ondergrond vormden voor de te gen woordige partijgróepeering. De volgende week zal Mr. Van Dorp haar cursus voortzetten. Belgische kinderen. Zondagmiddag hield d© Commissie tot ontvangst van de Belgische kinde ren ©ene vergadering met de -zooge naamde pleegouders van de te Haar lem komende Belgisch© kinderen, in het gebouw Vooruitgang, welk© zaal geheel gevuld was met belangstellen den. Door den voorzitter der Commissie, den heer Spiesz, werden verschillend© mededeel in gen gedaan. Allereerst, dat de staking te België ter verkrijging van het algemeen Uies- 1 recht zal worden geproclameerd opl-i i April a.s. 1 Van den llden April af reeds wor den groepen Belgische kinderen in Holland verwacht, om aa»n de grenzen verder te worden verspreid over de verschillende plaatsen in het land. 1 De kinderen, die te Haarlem, komen, worden eerst in een lokaal on de rye bracht, «n daar onthaald op melk en brood, beschikbaar' gesteld door de Coöperatieve brood bakker ij en ver- biuiksyereeniging „Vooruitgang". üe pleegouders krijgen vóór dien tijd bericht, tegen welk uur do kinde ren kunnen wórden gehaald aan hel lokaal, en hun wordt verzocht, vooral op tijd aanwezig te zijn zij ontvan gen dan tevens den naam en het adres van het kind en diens ouders, terwijl do pleegouders b.v. elke week een schrijven zullen zenden aan de ouders. Door de Commissie zal elk© week rondgegaan worden om zich eens met de kinderen bezig te houden/ terwijl overeengekomen werd, dat eik© week do kinderen tweemaal bij eikander zullen worden gebracht, om zich ©ens met elkaar bezig te houden. Te Haarlem worden ongeveer 60 kinderen geplaatst©en aantal perso nen, niet in de gelegenheid om .een kind te ontvatigen, zeiden een gelde lijk bedrag toe. Haart. Jo.n geling sv ere é- n i g i n g. Dinsdag 15 April a.s. zal de Ilaarl. Jonge!. Vereen. Pred.. 12 vers 1 a in inaar gebouw Lange Mar- garethastraat, haar jaarfeest vieren. Tot opluistering hiervan zuilen me dewerken de muziek vereen. Kunst na Arbeid, de gy ran as! ïdk ver sen. Turnlust en de letterkundige afdee ling, allen afdeelingen der j-origeliugs- vereeniglng. Vleugelkeu,. Naar het- concertbureau Vernnm ons meedeelt- zal dezer dagen ©en Kinder-Malinée gegeven worden in d© Kroon, waarop Christine Doorman haar sprookje „Vleugelben' zal ver tellen, opgeluisterd met lichtbeelden. Mevrouw TUia Ilill zal de illustree- rende liederen zingen. GEHEELONTHOUDERS. In de gehouden-vergadering van de afd. Haarlem van den Nedèrl. Clir. Ge- heel-onthoudersbond werden de hee- ren W. ten Boom, II. Visser en P. J. Blankwater, die aair de beurt waren vaii aftreden, resp. als voorzitter, vice- voorzitter en penningmeester der ver eeniging herkozen. 80 JAAR. De heer H. J. Overbeek, sinds 1906 rustend hoofd der 1ste Doopsgezinde School alhier, wordt den 15en April a.s. 80 jaar. Dal het den waardigen grijsaard ge geven moge zijn, dien dag in blijde opgewektheid te vieren, zal ongetwij feld de wensch zijn van zijne honder- de' oud-leerlingen en zijn vele vrien den. Het feest van de herdenking zijner 40-jai'ige onderwijzersloopbaan gaf in 1894 aanleiding tot de oprichting van „Doopsgezind Zangkoor", waarvan cie a.s. jubilaris nog steeds eere-voorzit- Icr is. Zijn 50-jarig jubileum werd in 1904 ook luisterrijk gevierd, en kort daar na viel hem de koninklijke onder scheiding te beurt var- benoemd të worden tot ridder ïn de Oranje-Nas- sa u-orde. VERLOF DRANKWET. Ingekomen is een verzoekschrift van J. Schouten om verlof tot het ver koppen van alcoholhoudenden drank anderen dan sterken drank voor ge bruik'ter plaatse van verkoop in Het voorhuis van het perceel aan de Jans straat no. 27. 40-j a r i g jubileum. Den 12en Mei a.s. hoopt de heer T. II. Brookhuijzen, letterzetter bij de firma Joh. Enschedé Zonen, den dag te herdenken, waarop hij voor 40 jaar als zoodanig iu dienst trad. VOORDRACHT MEVROUW—V. D. MEULEN. In een der teekenzalen van de School voor Kunstnijverheid werd Za terdagmiddag door mevrouw Van der MeulenNulle, oud-directrice der Kon. Ned. Kantwerkschool, eene le zing gehouden, waarin de geschiede^ nis en de toepassing der naald- en kloskant behandeld werd. Nadat Mevrouw van der Mèulen de rol beschreven had, welke de kant gedurende de vervlogen eeuwen in de verschillende landen had vervuld c-n er op gewezen had, hoe de kant als een bijzondere aantrekkelijkheid bij alle standen der samenleving in ge bruik was, waarbij talrijke reproduc ties, van oude schilderijen als een tref fend bewijsmiddel werden vertoond, kwam de spreekster tot de moderne tijden, waarin de kant-industrie na een langdurig verval in de verschil lende landen van Europa weder tot bloei geraakte. Hiertoe werden ook in Nederland verschillende pogingen in liet werk gesteld en in vele plaatsen van ons land werden reeds cursussen gege ven. terwijl de Kon. Ned. Kantwerk school te 's-Gravenhage kan worden beschouwd, als de spil, waaromheen de geheelc beweging draait. Door den Directeur der School voor Kunstnijverheid werd als inleiding medegedeeld, dat Mevrouw van der MeulenNulle ook in genoemde Schooi een drie-iriaandelijksche cur sus zal geven, zoodat de deelneem sters één dag in de week en wel des Woensdags les zullen-krijgen in het maken van kloskant, waarbij ver schillende kautsoorten zullen worden ■behandeld. Uit de Omstreken SCHOTEN. De k i e z e r s 1 ij st. De kiezerslijst 1912,'1913 is thans vastgesteld met 1724 kiezers voor ila Kamer en 1512 voor den Gemeente raad. Gouden jubileum. liet echtpaar Noorduin in de Gen. Cronjéslraat no. 105, viert 6 Mei zijn 50-jarige echtvereeniging. De man was kort geleden 50 jaar bank werker aan de Centrale Werkplaats dor II. S. M.— Bij die gelegenheid schonk H. M. de Koningin hem de Oranje-Na-ssau-orde. De oudjes zijn somen 160 jaar en genieten een uit stekende gezondheid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1913 | | pagina 9