DERDE BLAD
Dinsdag 8 April 1913
Buitenlaridsch Overzicht
O® Balkan-vulkaan.
Montenegro en de Europeescbe
Het „Wiener Fremdenblatt" zet uit
en, dat,, al kleven aan de thans g&-
olgde méthode fouten, vooral door de
tngzaunvheid der beslissingen, zij
och te verkiezen is, wijl zij het voor-
eel heeft, mogelijke.gevaren en ver
wikkelingen te voorkomen. Het feit,
at de beide groepen van mogendihe-
en eensgezind optreden, heeft groote
eteekenis, wijl het alle phantaslische
omhinaties der Baikanstaten vernie-
ïpt. De besluiten van Europa mogen
een holle woorden blijven. Oosten-
ij k-Hongarije heeft het vaste plan,
nnrtoe mede te werken.
;0f Skoetari wordt ingenomen of niet,
i' is éeri besluit van Europa, dat de
pad door de Montenegrijnen en Ser-
fjers moet worden ontruimd, zoowel
|ls liet overige deel van Albanië. Het
s niet Oostenrijk alleen, het is geheel
Europa, dat zich verzet tegen het door
ïanslavisme opgewonden Servische
jas. Die feiten mogen niet uit het oog
yc.rden verloren; en do mogendhe-
jeu, die deze besluiten namen, moeten
(orgiën, dat niet wegens Djakova of
Skoetari of een ander Albanisch nest
pen wereldoorlog uitbreekt.
Montenegro blijft
we i g e r e n.
j De minister-president van Montene-
i'o antwoordde op een telegram van
en commandant van het internatte--
ale eskader, dat hij ten zeerste be-
reurt, een internationale vloot in de
lateien van Montenegro te zien bij
en komen, om een druk te oefenen op
lontenegro. I-lij voegt er bij', dat
iid a n k s dien druk Monte-
.egro niet zal afwijken van
c houding, die het heeft aange-
omen in verband met de eischen van
en oorlog tusschen Turkije en de
oudgenooten. Het beginsel der neu-
raliteit, in den beginne door de mo
cm'lieden afgekondigd, wordt thans
n„r de mogendheden geschonden ten
adeele van Montenegro, door de aan-
-iwighoid van de internationale vloot
de Montènegrijnsche wateren.
Diplomatiek iieet hetAl is Europa
hliilliik teseno-ver den koning van
[nntenegro, daarom wil de koning
f>g niet 'onbillijk zijn tegprmvev zijn
nik, dat de inneming en het bezit van
Vreteri wensnht en eischt.
Het Ivies- van Skoetari gaat dan ook
os steeds door.
i Van de slagvelden van
Skoetari.
Hit Antivari werd aan de „Albami-
rhe korrespanueuz" [die in Weeuen
»scii.jiitj geseind
,L)<-
bui-
uie one dagen üuurue,
ugewoon iK-vig. Het blöéaigst, waren
gevecmeu om oen lamuosi-l-i's'-
ivüxiiüg AiKila Uaa het bevel ge-ge
en, aal Ueze pusnie tot eiken prijs
unen unjeso 'worden. De kolonel
den gen maliën stuï Piameua Im
iteerde een troep van ü(M) man, die
ïjwillig zich aangebouen hauuen om
wr het front te gaan'. Met dit „butai-
:i des doous'' stormde kolonel Plu-
ieaa voorwaarts, naüat de artillerie
en stormaanval voorüereid had. liet
elukte de colonne, twee prikkel-
yersperringen door te snijden en
ij de verdedigers te komen. Dezen
igen met buitengewonen moed de
lonlenegrijnen tegemoet. De strijd
man tegen man uitgevochten,
be verdedigers, meest Albaneesche
jnjwilligers, waren in het bezit van
machine-geweren, waarvan zij met
poule nauwkeurigheid gebruik maak
ten. Intusschen hadden de Montene-
ïrijnen nog versterking gekregen van
|rk bataljons.
j De artillerie van den Tarabosj-berg
ficliue groote verwoestingen onder
nen aan.
j Kolonel'Plamena kreeg een kogel in
pet voorhoofd en was onmiddellijk
jood.
Kr ontstond een verbitterd gevecht
pret de machine-geweren, die door de
Moiuenegrijnen veroverd, maar on
middellijk door de Albaneezen her-
bverd worden. Alle drie de Montene-
grijnsche bataljons werden volkomen
in de pan gehakt.
In Podgoritza en Cettinje komen
('Qortuurend nieuwe treinen met ge
wonden binnen, en vele douden en ge
wonden liggen nog voor de besLomide
positie. Auuore troepen zijn rèèus op-
Borukt naar Skoetari, en Dinsdag (dus
Beden), zal de algemeen® siormaanva1
D rutem omen worden."
De viootbetooging.
1 De oorlogtisciiepen der groote mo-
EouaOiedeu ïtruismi ree us in de Mon-
Feiiegr ij nsciie k ustwaieren.
1 lu antwoord op een vraag omtrent
do vlooibmooguig, verklaarde ue nn-
pister van buiteiuanuscne zaken, Sir
Edward Grey-ui liet Engeiscne La
gerhuis, dat het ontschepen van troe
pen of een beschieting met zuilen
plaats liebbon, alvorens nadere in
structies zijn. gegeven,
i De minister zei te uiteen, welke rede-
hen Engeland, hebben geleid tot deel
neming uun de betooging en hij wees
verder op liet groote belang van de
handhaving der overeenkomst om-
put Albanië.
,,Wij doen mede aan de betooging,
omdat wij met de andera mogendlie-
(Hu een overeenkomst hebben geslo
ten, waaraan door de vlootdemonstra-
tïe kracht moet worden bijgezel. Deze
pvereenkomst bepaalt, dai een auto
noom Albanië zal worden opgericht."
Hij verklaarde verder, dat de oorlog
tegen de Albaneezen sedert geruimen
|ijd reeds van geenerlei invloed meer
is op den oorlog tusschen Turkije en
da Balkan-stafen en dnt de oorlog ook
|B<eu bevrijdingsoorlog is.
De operaties dor Moiilenegrijuen te;
|eu Skoetari malton' deel uit van een
5'eroveringsoorlog. De overeenkomst,
die tusschen do mogendheden 'tot
stand is gekomen na langduriger),
zwaren' diplomatickon arbeid, bepaalt,
dat een groot grondgebied tusschen
Servië en Montenegro zal worden ver
deeld en dat dit de vrucht hunner
overwinning zal zijn.
De minister verklaarde met nadruk,
dnt de handhaving der overeenkomst
noodig is voor het behoud van den
vrede in Europa en dat zij, volgens
zijn moening, juist op tijd was tot
stand gekomen in het belang van den
vrede tusschen de groote mogendhe-
I don. I-Iet is dus ook van het hoogste
gewicht voor den vrede, dat de ove-r-
I eenkamst zoo zij betwist mocht wor-
don gehandhaafd wordt,
j Uit'Weenen word aan het „Berliner
j T-agebl." geseind
„De Oostenrijksch-ïïongaarsche re-
geering hoeft het voorstel gedaan, 'de
blokkade, die tot nu te© beperkt was
tot Antivari, uit te breiden tot de ha
vens van Durazzo en San Giovanni di
Medoea, dus tot de Albaneesche kust.
om de verdere landing van Servische
troepen te verhinderen. Duïtschl-a-nd
en Italië hebben het voorstel reeds
goedgekeurd. Het antwoord van de
Tripie Entente is tot nu niet ontvan
gen. Men verwacht evénwel, dat ook
Engeland zal toestem-men."
Servië en de mogend
heden.
Be Servische retgeering heeft aan de
vertegenwoordigers der groot© mo
gendheden een .antwoord cïoen toeko
men op de nota omtrent de ontruiming
van Albanië en de bescherming van de
Albaneesche nationaliteit.
In dit antwoord verklaart Servië,
dat het zijn troepen niet uit A'banië
kan terne-trekken, voordat de vrede
gesloten is.
En aan den wensrh tot verleeninz
van een speciale bescherming van de
Albaneezen kan de Servische regee
ring met het oog op de grondwet en
de wetten van het land, waarbij man
alle burgers dezelfde rechten worden
toegekend en dezelfde verplichtingen
worden opgelegd evenmin voldoen.
Manifestaties in
Petersburg.
Uit Petersburg werd aan het „Ber
liner Tageblatt" geseind
Zaterdagmiddag om twee uur had
in de twee kerken een plechtige gods
dienstoefening plaats, waarbij de
geestelijkheid de overwinning af
smeekte voor de Montenegrijnen en
Serviërs om Skoetari. Na de gods
dienstoefening in de Kasan-kalhedraal
waaraan 300 afgevaardigden, vele
leden van den Rijksraad en generaals
deelnamen trok de menigte met
ontbloot hoofd met nationale vlaggen
en kransen naar een andere kerk, om,
door de daarheen stroom-ende menigte
versterkt, te gaan naar d-e Peter-en-
Paul-k-alhedru-aJ, om daar op de -gra
ven van Alexander II en Alexander
III kransen neer te leggen. He! aarjta I
manifestanten groeide geweldig aan.
Meer dan 10.0 0 0 personen
zijn ér bijeen geweest, die hoera rie
pen, of: „Weg met Oosten-
r ij lt 1"
De menigte trok naar het paleis van
den grootvorst Nicolai Nieolajewitsj,
waar zij in een geestdriftige manifes
tatie nationale engéèèfejijke liederen
zong. Daar 'tusschendoof werd steeds
weer geroepen „Weg met Oosten
rijk
Later zou in de zaal van de Adels-
club -oen apenbare demonstratie tegen
Oostenrijk plaats hebben, waaraan
200 Doem a-a f ge vaard igden100 leden
van den Rijksraad en vele hooge offi
cieren zouden deelnemen.
Van da oor.ijsvelden.
Bij Tsjataldja wordt weer gevoch
ten. Zondag openden de Bulgaren het
vuur op de Turksciie afdeelingen op
den rechtervleugel. Een licht artille
rie- nel ontstond.
Een Turksche aeroplane steeg op en
vloog boven de Bulg-aarsche stellin
gen. De Bulgaarse!)© infanterie en ar
tillerie vuurden op de aeroplane.
De legerwetten in den Duitschen
iiyKsdag.
De Rijksdag begun Maandag met üe
eerste lezing van ii© legerwetxen en de
deUKingswoiten. Er was veel belang
stelling, alle tribunes waren dicht-
beze-t.
Jj© Rijkskanselier, Voor Bethrnann
HoUweg, hield een groots rede. Hij zei
o. a. De legerwetten vragen de ver
sterking van onze legermacht,- die
naar het. oordeel van de militaire au
toriteiten noodzakelijk is, om de toe
komst van Diuischiunu te b&veiligen.
Zouden wij thans lot een oorlog wor
den gedwongen, can kunnen en zul
len wij strijden in het vast vertrou
wen op de flinkheid ©n de dapperheid
van ons legor.
De vraag is slechts Kunnen wij ons
in den vervolge de weelde veroorloven
nog 10.000 go-ed-geoefende soldaten,
die wij zouden kunnen hebben, maar
niet hebben, to verzekeren. Niemand
weet of en wanneer ©en oorlog zal
uitbreken maar zoover menschelijMc©
berekening doet zien, zal, als er een
Europeesche oorlog komt, Duitschland
daarin ook betrokken zijn. En wie wit
de verantwoordelijkheid er voor aan
vaarden, dat wij bij een strijd op leven
en dood met zon krachtig zullen' zijn,
als wij kunnen zijn?
Dio gedachte heeft zich in de laat
ste maanden bij iedereen met groote
kracht voorgedaan. Ik wil niet zog
gen, dat op een zeker oogènbiik ue
oorlog onmiddellijk voor do deur
stond maar ons geheeie vorantwoor-
del ij k lundsgev o cl was noodig, om do
tusschen tio onini-ddeHijik betrokken
kabinetten bestaand© verschillen van
meaning en van belangen de scherpte
te ontnomen, die Lot -een gewelddadige
botsing huilden kuiinon leiden.
Daarna gaf de rijkskanselier een
breedvoerig overzicht van den inter
nationalen poiitieken toestand. Veel
nieuws kwam daarbij niet aan
licht. We kunnen volstaan met
vernieldiiitg, dat „het drievoudig ver
bond hechter is dan ooit", dat
„Duiischkmd er naar streeft, dat het
oo'k met de andere -mogendheden
(Frankrijk, Engeland en Rusland
werden met name genoemd) goede
vrienden wordt en blijft", én dat
„Duitschland aan Oosienrijk-I-Ionga-
rije in de tegenwoordige Balkan-
quaestics niet alleen diplomatieke)
steun zal veiieenen".
De rijkskanselier eindigde met d©
verb onding'tot Engeland te besproken, fotat-major wenscht© nog aam boord
Ilij'zei „Mij dunkt, dat het vertrou
wen begint terug te koeren. Ik kan
blijven, zoo'clat dó mailboot na een
•rooi© vertraging de reis kom vervol-
alleen bevestigen de woorden van de ylöU telegraphiseh te zijn bedankt
Engelse he ministers, dat de verstand
houding zeer goéd is. En het verheugt
mij. dit te kunnen doen.
„Duitschland wil, ©venals Engeland,
sterk zijn, niet om .anderen ie
door don commandant van' d© Wie-
;and. ilot aan bo-oid nemen der red:
iiiigbooi op de Prins Hendrik word
dioor dé hooge zee bemoeilijkt en liet
kunnen onderdrukken, maar om vrij schouwspel Wfeiu door dé vole passm
en ongehinderd de kracht der natie
lót ontwikkeling te brengen. Duitsch
land moet zorgen met een gerust ge
weten de onzekere toekomst tegemoet
te kunnen gaan."
De Rijkskanselier hoopt, dat de
Rijksdag hiervoor de middelen
niet veel belangstelling gadege
slagen. - -
ANNEXATIE WATERGRAAFSMEER
EN SLOTEN: DOOR AMSTERDAM,
't- Hb.il. -nndcjt:
In üe VVuojisda-g 2 April j-i. géhou-
toestaan ©n niet terugdeinzen voor do deu. aiU,m,g vaa Ged. Staten' weid be-
enorme oischon, die de regeenng stelt. &iotóUi t ^.voelen der Dag. Besturen
Steeds werd na een logoruitbroidmg der t^trokloen gemeenten in te win-
gezegd „Nu komt de oorlog of: „Nu i omtrent hel verzoek der gemeente
blijft ©r vrede", maar nooit- is ©r een Amsterdam tot uitbreiding barer
tijd geweest, waarin Duitschland zich g,-€u2<;n.
economisch zoo sterk gevoelde ais j 1(iIJ ^chte yan Sloten is met be
thans. De wereldgeschiedenis kent i G'ekk.ng tot de \onge annexatieplan-
geen volk, dat te gronde gegaan is, jneili waarbij de' geiieete 'gemeente Slo-
omdat hel alles deed voor zijn weer- tcu beha|v<, de aJd. Osdorp bij Amster-
macht, De Rijksdag moet uil dens-1 dan) zoude worden ges oó^d, thans
beeld verwezenlijken „Wanneer daai.Van afgeweken in dier voege, dat
iemand ons huis en hof bedreigt, dam nu ook de kom van dorr, Sloten er
staan wij klaar tot den laatsten man bdlwu va.t, ©\©n©eiis ©en groot deel
Na zijn redevoering werd de rijks- vaiJ d<Jil sjuern,g.ioruer ïmmenpoi-
kansclier met eenige geestdrift toege-dt!1. iik.l g reu te liiaaA, opuat er een
juicht door de burgerlijke partijen, j jaadelljKe gemeente van voldoende
inzonderheid door de conservatieven. jgl0uut! Z0Uue overblijven»
Deze toejuichingen namen hartelijker i lo,a voegen geu-eelte zoii dus,
vormen aan, teen zij demonstratief j WiU bctieit, bestaan uit de i>e-
gorich-t werden tegen -de afkeureud© i.dijkingen buiten dan Spaarnduiïuuer-
gsluiden uit den sociaal-democrati- djjk) waarin liet nieuwe havengebied
ontworpen, de buurtschap Sloter-
dijk en de westelijk daai-vaii gelegen
terreinen, die voor spoorwegaanleg
met betrekking tot de westelijke ha
vens noodig zouden kunnen zijn.
Bij de v-erdeie vaststelling
scheii lioek, waarin het tijdens de re
devoering dikwijls onrustig was.
Uit de BelgisGhe politiek.
Het schijnt zoo schrijft 't „Hbld."
dat minister De BroqueviJle wel
degelijk zijn vacantie in Zwitserland nieuwe, grens der gemeente Amster-
onverwacht verkort heeft. Onmiddei- dam is blijkbaar van de'gedachte üit-
lijk na zijn terugkeer in de hoofdstad gegaan, dat het groote grondbezit van
zou hij een onderhoud met den koning het Burgerweeshuis in 't- .vervo g ge-
hehberi. Dit feit wordt do-or de opti- heel lot. de gemeente .Amsterdam zal,
misten uitgelegd als een aanwijzing, belmoren, evenals 't .Jaagpad langs .de
dat door het ingrijpen van den koning Nieuwe Méér T welk reeds 't eigendom
een oplossing van het dreigend con- yan Amsterdam is; en dat de gronden
fiict aanstaande is, en de staking nog gelegen tusschen den Haarlemmer-
zal worden voorkomen. Intusschen' is wogen de Nieuwe .Meer zoover aan de
niet zoozeer de heer De Broque-ville cte ■gemeente Amsterdam worden Loege-
onverinurwbare, als wel de leider der voogd rils daarop re&ds een stedelijke
oud© rechterzijde, de hoor Woeste. En bebouwing' is ontworpen of die mceten
déz© uit beginsel amti-militairist geacht worden daarvoor-té-zijn -l>e-
moet. naar men zegt. zijn stem voor stemd.
de militaire hervorming afhankelijk Het gedeelte der gemeente, dat ge-
hebben gesteld van de woisrfiring door légen »s tusschen den Sloter straal
de regeering van ©Ik© concessie -aan weg en de Nieuwe Meer wordt door
de voorstanders van het algem&en Amsterdam geèisc-ht om te voorkomen
kiesrecht. Volhardt, de oude rechter- dat zich langs de Nieuwe Meer een
ziide bii ha-ar houding, dan mo»t de fabriekswijk ontwikkelt gelmuwd oip
premter of ziin nnnoossumus-stand- p.ddcrpeik
punt handhaven, óf hij moat aftreden. Gedeputeerde Staten van Noora-
T.e Peuple" rnaakt meldinsr van Ho.land liebl>eu andermaal aan B. en
een gerucht, dat met hardnekkigheid W. vari Watergraafsmeer hun oordeel
in enkele kringen loopt, namelijk dat gevraagd voor zooverre dit betrek-
de regeering g-eneg©n zou zijn, - het king heeft op die gemeente omtrent
voorstel-Hymans aan-te nemen (na- de annvrage van het Gemeentebestuur
melijk instelling van een parlemen- van Amsterdam om medewerking te
taire commissie ter bestudeering van v-erleenen tot uitbreiding van de gren-
het kiesrecht vraagstuk m vollen om-- zen ten opzichte van de omliggende
vang), maar tevens zou wenschon de gemeenten,
grondslagen vast, te stellen, waarop
di© commissie zou moeten werken: al
gemeen kiesrecht op 25-jarigen leef
tijd, na eenjarig verblijf, meervoudig
stemrecht voor een kiezer van 35 ja
ren.
Allerlei.
et Amerikaanse
tarief-ontwerp.
Het hoofdkenmerk van het nieuw©
ONGELUKKEN.
De Tel. meldt:
Te Zevenhoven is het 5-jarig moisje
van .T. de .Tong te water geraakt en
verdronken.
In Oo5tzaan is heL 4-jarig zoon
tje van J. Veen T/.u. te. water, geraakt
en' verdronken.
Bij liet 3-jarig zoontje van G. v.
d. E., te 's-Gravenzande. schoot een
net iHioiUKemnei va.u uci y:
tarief-ontwerp der Vereenigd© Staten stuk sinaasappel in de keel. Ofschoon
is, dat de rechten op alle ievensbe- (üreci, geneeskundige hu.p weic. Li.-ge-
hoeflen belangrijk verlaagd zijn en roepen, bleek dit reeds te laat en was
tarieven van verschillende weelde-bet kind gestikt
artikelen verhoogd worden.
Binossilsnd
Zaterdagmu'rgeri zijn, naar het „D.
v ,N." meldt, op het Hoilandsoli D.ep
verdronken 2 personen van Hoogi
Zwaiuwe, genaamd Pieter van de:
Bosch en Eli-se Vos.
TI7 pr? atbttntt\cv Zij warén werkzaam in den Els en
MOORD TE s-GRAVENHAGL. nun terugreis, is door den liardei;
Maandag is een vrouw in haar vvo wtnd zeker hun bootje omgeslagen,
ning aan de Groote Brouwerstraat te tenminste hun goederen, weik.uig,
's-G raven ha ge vermoord. 1- provisiekist ,enz. zijn aan den buiten-
Buren die (hadden -hooren gülen, dijk aangespoeld, welke als de hunne
vonden in Onan OM, J-J»»- J®ÏÏS.™Öliï
met g-ajiende wonden aan den. nats.
OnmiddeLlijk weiden politie en ge- DE VUILVERBRANDING TE
neeskiundig© hulp- gewaarschuwd, j AMSTERDAM. -
maar de vrouw was reeds overleden. B. en W. hebben den raad thans
In de kamer waar het misdrijf ge- 1 een voorstel doen toekomen inzake de
p'.eegd werd moet ©en bebloed sdboen- vuilverbranding.
Hun conclusies
nüssai'is van politie was spoedig ter tie y00'r de vuilverbranding c. a. ge-
plaats© en ook (het parket om een on
derzoek in te stellen.
Omtrent den dader is nog nieis.
bekend, wei moet een der buu-rviou-
wén-j met wie de verslagere'kort voor'
het gebeurde stond te praten hebben
verklaard dat de vrouw haar had toe
gevoegd: „ga eens even- weg, daar
IvonrL nog een oude bekende van me
aan!"
Justitie en politie waren tot.in den
nacht met het onderzoek bezig.
bouvvd in den ópgehoogden Buikslo-
terhampoldèr.
2e. Aan de installatie wordt een
surteer-iiuichling verbonden. Zij
wordt zoodanig gemaakt, dat.ook stoL
feil, buiten de sprteerinrichting om,
onmiddellijk in de bunkers of iu de
ovens gebracht kunnen worden;
3e. De opgewekte verbrandings-
warmte wordt gebezigd tot het maken
van stoom, waarmede onder meer een
aan de inrichting le verbiuden elec-
trischc centrale wordt gedreven;
ie. Omtrent de oprichting van een
i steenfabriek voor een capaciteit van
SGHEEPSONGELUK, j 20.000 bouwsteenen per etmaal wordt
Betreffende het ongc'- '- overkomen -de beslissing aangehouden, totdat de
aan":|-iet Dnitsche stoomschip „Wie- ^.n ^e.J-L'yaen aant,ie gen Zljn 'r
gekomen; -
gand schrijft men uit Vlissuigen: j 5g_ jj ij de te houden aanbesteding
Zalerd'agnüddag 12.10 kreeg de zaj een groote vrijheid worden gela-
mailboot Prins Hendrid; pér draad- ten in de keuze der stelsels;
j loos' bericht het noodsein S.O.S. dat 6e. Het verzamelen en vervoeren
afkomstig bleek te zijn va-n de Wie- van het vuil gesclüedt op de wijze als
Ba„a. Ito commandant van <1« dag- Mchrcïcu lu lid rappor! van dan at
i recteur der htadsreirugini
j mailboot praaide dadelijk een paar september 1910;
j loocfeschoeners die in de nabijheid 7e»-'Voor de aanschaffing van het
j waren om te volgen en stoomde nietbenoodigde materieel en voor de uit-
volle kracht te hulp. Om 12.45 ont-1 voering van de hiervoren genoemde,
j meette man de Wiegaind die zeer diep
in het water lag, zoodat de hooge
zeeën over het gehoele schip spoel
den, dat zich In zinkenden toestand
bev'ónd en met eigen kracht naar
binnen, stoomde.. Daar de 'toestand
ze-er ernstig scheen
I werken, waarin niet begrepen de
bouw van een steenfabriek, wor'dt in
j het geheel een crediet aangevraagd
van 2 millioen gulden', overeenkom
stig de begrooting, voorkomende ln
het rapport.
Hendrik de Wiegand achter o-p tot. c
STAATSCOMMISSIE VERDÉDI
GING iNDIë.
- I De algemeene vergadering van
eveer een mijl binnen net vuursamp staatscommissie voor de verdediging
i de
Wandelaar en ontving nu het -d-rin-
j gend verzoek een sloep te zendon,
waaraan onmiddellijk voldaan werd.
NteLtegenstaan.de de hooge zee waren
de 2e offiicïer en 5 man bereid naar
het' zinken-de schip te cm an cn kon
d© bemande sloep binnen 3 minuten
vertrekken.
Intusschen waren loodsschoe-
ners ook ter plaatse, zoodat toen met
béhulp van de sloepen dier vaartui-
1 gen d-ö bemanning van de Wiegand
va.n boord kon worden géhaald. Het
aan het Centraal Bestuur der C.-H.
kiesvereeniging in het district, en
aan den heer Van Idsinga self.
Stadsnieuws
„SJEWES A'CI-IIEM".
't Beleekent „broederlijk samen
zijn".
En het is de naam van de Joodsche
Jongeliedenvereenïging, wier ge-
mengd'koor morgen in de groote'con
certzaal van de Vereeniging een open
bare uitvoering geeft van Joodsche ge
wijde en profane muziek.
Die uitvoering is een merkwaardig
feit. Want zooals de Rabbijn (ie
heer S. Ph. de Vries, ons met 'n
tikje trots in z'n stem verzekerdedit
Haarlemschë koor is het eenigo Jood
sche gemengd koor in ons land: Eri
dat koor geeft nu zijn eerste opeu-
bare uitvoering, na ijverige studie
onder de beproefde leiding, des hee-
ren P. de Noiiel, directeur, en na al
.meermalen in uesioten Kring te zijn
opgetreden, ar gaat een goeue naam
van t koor uit, en dit, gevoegd bij
de bijzunuerneid. van samenstelling
van 'l programma en de medewer
king van e enige solisten van elders,
mag dan ook doen verwachten dat er
veel belangstelling voor deze speci-
fiek-Joouscne uilvoering zal zijn,
waar muziek ten geiioore wordt ge-
bractiL die nog slechts weinigen be
kend kaïj. zijn.
De muziek dor oudheid stond op
haar hoogste peil in Israël, waar zij
in nauwe betrekking stond tot de
godsdienstige dientkunst. En door
hare bijzondere muzikaliteit is het
misschien ook 'te verklaren, dat de
psalmen m alle Christelijke godsdien
sten üare plaats vonden.
In de alleroudste tijuen hebben de
Israëlieten al dé muziek beoefend. Mo-
zes schonk den Levieten een helüer-
belijnüe muzikale bevoegdtieid; en ten
tijde vairDavid bereikte de Hebreeuw
sclie Loonkuiist haar hoogtepunt. Hij
in het gëesieiijke, eaiomu iu het we- f
reldlijke lied stonden vooraan. Den
laatste vvorut net zoo lieflijke Hoog-
lied toegeschreven.-.--
Dc Psalmen, de tempelzangen, wer-
dén begeleid duor harpen, cymbalen,
psalters, tiompeUen, riukelnomuieii,
bazuinen en i'iuiten. Zooats ook nu
riog geschiedt, was het gezang afwis-
selen-d; hetzij tusschen de gemeente
en de jiriesters, hetzij tusschen do
voorzangers en het koor. liet verhand
van de tegenwoordig nog in de syna
goge gezongen melodieën met de oude
tempelmuziek is niet met zekerheid
vast te stellen, maar men vermoedt
dat wel eenige oude zangen bewaard
zijn gebleven. Zeker bestaan er ka
rakterisiïcke zangwijzen, die in oude
tijden haar oorsprong moéten vinden.
Dan bestaan er verder nog vele
Joodsch-wereldsche liederen in het
Jargon, het Jiddisch. Dat is, naar
men weet, de taal van het Ghetto, en
die ontstond in de middeleeuwen in
•die landen, waai' Duitsch gesproken
werd. liet is een eigenaardige verbas
terde spraak, waarin naast he'l He-
breèüwsch en het Duitsch ook nog
andere talen vertegenwoordigd zijn.
1-Iet Jiddisch is in den laatsten tijd
ook in ons land wei hekend gewórden
dqordat het in een deel der literatuur
meermalen aangehaald of gebruikt
wordt.
Dc componisten en de dichters van
andere, ook in het Nederlandsch ver-
schenen Joodsche liederen zijn meest
al Russische joden geweest.
In het tekstboekje voor de morgen
te houden uitvoering is naast de He-
breeuvvsche tekst der liederen .en
psalmen de Nederlandsche geplaatst.,
en bij ieder iied de beteekenis en het I
gebruik ervan door een korte verkla
ring uitgeduid.
De heer Herman Meerloo uit
Amsterdam (solo-altist van het Con
certgebouw-orkest) en het Joodsch Vo
caal Trio uit Amsterdam, veiieenen
hunne welwillende medewerking tot
het welsiageu van deze merkwaardige j
uitvoering, die we niet wilden nalaten
in 't kort hier even nader te bespre
ken.
- Mej. Louise van Son, die als soliste
zou optreden, is door ziekte verhin
derd daaraan gevolg te géven. Op zeer
bijzondere wijze zal ia deze leemte
worden voorzien door het optreden
vaii twee (tijdeiijk te Amsterdam ver-
loevende) Russische Joodsche. kna
pen, die Joodsche liederen zullen
voordragen.
De heide knapen zijn zoons van den
oppervoorzanger te Riga, den beer
Lewi-n. Hun zang wordt zeer geroemd.
„Ni
L e v
Iudië ter vaststelling
rapport is thans uitgeschreven tegen
a.s. Vrijdag des v.m. 11 uur.
BRANDEN.
De bakkerij van L'., te Hees bij Nij
megen, is gisterenmiddag uitgebrand.
KAMERVERKIEZINGEN.
Verschillende afdeelingen van Pa
trimonium binnen den kring van liet
district Bodegraven, zullen, naar de
„Rijnl. Crt." meldt, haar bezwaren te
gen een eventueel hernieuwde candï-
datuur-Van Idsinga kenbaar maken
Binnenkort geeft dc Tóoneelverec-
niging „Nieuw Leven" (onderafd. vari
de Ned. Vereeniging tot afschaffing
van Alcoholhoudende Dranken) een
uitvoering in den schouwburg. Opge
voerd worden eenige stukjes en oen
2-1 al tableaux. De avond wordt verder
govuld door zang en een spreekster.
NEDERL. BOND VOOR VROUWEN
KIESRECHT.
De afdeeling l-Iaariem van dezen
bond hield Maandagavond de eerste
van de vier aangekondigde cursus--
vei'gaderingeu, welke, gezien het aan
tal aanwezigen, zeer goed geslaagd
mag worden genoemd.
De sjireekster mej. Mr. E. van Dorp,
die tot dc oprichtsters van den hond
behoort, gaf iu een helder betoog een
overzicht van de parlementaire ge
schiedenis van de Fransche revolutie
af. Aan de hand van dit overzicht
toonde zij aaii, hoe belangrijke poli
tieke gebeurtenissen langzamerhand
den ondergrond vormden voor de te
gen woordige partijgróepeering.
De volgende week zal Mr. Van
Dorp haar cursus voortzetten.
Belgische kinderen.
Zondagmiddag hield d© Commissie
tot ontvangst van de Belgische kinde
ren ©ene vergadering met de -zooge
naamde pleegouders van de te Haar
lem komende Belgisch© kinderen, in
het gebouw Vooruitgang, welk© zaal
geheel gevuld was met belangstellen
den.
Door den voorzitter der Commissie,
den heer Spiesz, werden verschillend©
mededeel in gen gedaan.
Allereerst, dat de staking te België
ter verkrijging van het algemeen Uies-
1 recht zal worden geproclameerd opl-i
i April a.s.
1 Van den llden April af reeds wor
den groepen Belgische kinderen in
Holland verwacht, om aa»n de grenzen
verder te worden verspreid over de
verschillende plaatsen in het land.
1 De kinderen, die te Haarlem, komen,
worden eerst in een lokaal on de rye
bracht, «n daar onthaald op melk en
brood, beschikbaar' gesteld door de
Coöperatieve brood bakker ij en ver-
biuiksyereeniging „Vooruitgang".
üe pleegouders krijgen vóór dien
tijd bericht, tegen welk uur do kinde
ren kunnen wórden gehaald aan hel
lokaal, en hun wordt verzocht, vooral
op tijd aanwezig te zijn zij ontvan
gen dan tevens den naam en het adres
van het kind en diens ouders, terwijl
do pleegouders b.v. elke week een
schrijven zullen zenden aan de
ouders.
Door de Commissie zal elk© week
rondgegaan worden om zich eens met
de kinderen bezig te houden/ terwijl
overeengekomen werd, dat eik© week
do kinderen tweemaal bij eikander
zullen worden gebracht, om zich ©ens
met elkaar bezig te houden.
Te Haarlem worden ongeveer 60
kinderen geplaatst©en aantal perso
nen, niet in de gelegenheid om .een
kind te ontvatigen, zeiden een gelde
lijk bedrag toe.
Haart. Jo.n geling sv ere é-
n i g i n g. Dinsdag 15 April a.s. zal
de Ilaarl. Jonge!. Vereen. Pred.. 12
vers 1 a in inaar gebouw Lange Mar-
garethastraat, haar jaarfeest vieren.
Tot opluistering hiervan zuilen me
dewerken de muziek vereen. Kunst
na Arbeid, de gy ran as! ïdk ver sen.
Turnlust en de letterkundige afdee
ling, allen afdeelingen der j-origeliugs-
vereeniglng.
Vleugelkeu,.
Naar het- concertbureau Vernnm
ons meedeelt- zal dezer dagen ©en
Kinder-Malinée gegeven worden in d©
Kroon, waarop Christine Doorman
haar sprookje „Vleugelben' zal ver
tellen, opgeluisterd met lichtbeelden.
Mevrouw TUia Ilill zal de illustree-
rende liederen zingen.
GEHEELONTHOUDERS.
In de gehouden-vergadering van de
afd. Haarlem van den Nedèrl. Clir. Ge-
heel-onthoudersbond werden de hee-
ren W. ten Boom, II. Visser en P. J.
Blankwater, die aair de beurt waren
vaii aftreden, resp. als voorzitter, vice-
voorzitter en penningmeester der ver
eeniging herkozen.
80 JAAR.
De heer H. J. Overbeek, sinds 1906
rustend hoofd der 1ste Doopsgezinde
School alhier, wordt den 15en April
a.s. 80 jaar.
Dal het den waardigen grijsaard ge
geven moge zijn, dien dag in blijde
opgewektheid te vieren, zal ongetwij
feld de wensch zijn van zijne honder-
de' oud-leerlingen en zijn vele vrien
den.
Het feest van de herdenking zijner
40-jai'ige onderwijzersloopbaan gaf in
1894 aanleiding tot de oprichting van
„Doopsgezind Zangkoor", waarvan cie
a.s. jubilaris nog steeds eere-voorzit-
Icr is.
Zijn 50-jarig jubileum werd in 1904
ook luisterrijk gevierd, en kort daar
na viel hem de koninklijke onder
scheiding te beurt var- benoemd të
worden tot ridder ïn de Oranje-Nas-
sa u-orde.
VERLOF DRANKWET.
Ingekomen is een verzoekschrift
van J. Schouten om verlof tot het ver
koppen van alcoholhoudenden drank
anderen dan sterken drank voor ge
bruik'ter plaatse van verkoop in Het
voorhuis van het perceel aan de Jans
straat no. 27.
40-j a r i g jubileum.
Den 12en Mei a.s. hoopt de heer T.
II. Brookhuijzen, letterzetter bij de
firma Joh. Enschedé Zonen, den
dag te herdenken, waarop hij voor 40
jaar als zoodanig iu dienst trad.
VOORDRACHT MEVROUW—V. D.
MEULEN.
In een der teekenzalen van de
School voor Kunstnijverheid werd Za
terdagmiddag door mevrouw Van der
MeulenNulle, oud-directrice der
Kon. Ned. Kantwerkschool, eene le
zing gehouden, waarin de geschiede^
nis en de toepassing der naald- en
kloskant behandeld werd.
Nadat Mevrouw van der Mèulen
de rol beschreven had, welke de kant
gedurende de vervlogen eeuwen in de
verschillende landen had vervuld c-n
er op gewezen had, hoe de kant als
een bijzondere aantrekkelijkheid bij
alle standen der samenleving in ge
bruik was, waarbij talrijke reproduc
ties, van oude schilderijen als een tref
fend bewijsmiddel werden vertoond,
kwam de spreekster tot de moderne
tijden, waarin de kant-industrie na
een langdurig verval in de verschil
lende landen van Europa weder tot
bloei geraakte.
Hiertoe werden ook in Nederland
verschillende pogingen in liet werk
gesteld en in vele plaatsen van ons
land werden reeds cursussen gege
ven. terwijl de Kon. Ned. Kantwerk
school te 's-Gravenhage kan worden
beschouwd, als de spil, waaromheen
de geheelc beweging draait.
Door den Directeur der School voor
Kunstnijverheid werd als inleiding
medegedeeld, dat Mevrouw van der
MeulenNulle ook in genoemde
Schooi een drie-iriaandelijksche cur
sus zal geven, zoodat de deelneem
sters één dag in de week en wel des
Woensdags les zullen-krijgen in het
maken van kloskant, waarbij ver
schillende kautsoorten zullen worden
■behandeld.
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
De k i e z e r s 1 ij st.
De kiezerslijst 1912,'1913 is thans
vastgesteld met 1724 kiezers voor ila
Kamer en 1512 voor den Gemeente
raad.
Gouden jubileum.
liet echtpaar Noorduin in de Gen.
Cronjéslraat no. 105, viert 6 Mei zijn
50-jarige echtvereeniging. De man
was kort geleden 50 jaar bank
werker aan de Centrale Werkplaats
dor II. S. M.— Bij die gelegenheid
schonk H. M. de Koningin hem de
Oranje-Na-ssau-orde. De oudjes zijn
somen 160 jaar en genieten een uit
stekende gezondheid.