UiULfïS SiGSLi
GOUDEN VISIOENEN.
TWEEDE BLAD
Woensdag 30 April 1913
Buitenlandsch Overzicht
Po Baikan-vuikaan.
f Vrede- cn oo rl o g\s ge r n c 11tónmaar
helaas borlogsgoruchtèn 't meest.
De v r e cl e s b e m i (I d o 1 i n g.
Uit Londen wordt gemold, dat uit
eerbied voor de wen se hen, onlangs
door de Balka,nalaten te kennen gege
ven, or thans onderhandelingen wor
den gevoerd lussclien de groote mo
gendheden lor voorbereiding door de
ze vaneen grondslag voor het sluiten
van vrede, die don aan de oorlog
voerenden ter goedkeuring zal wor
den voorgelegd.
Gevochten wordt er ltlijkba&r inliet
geheel niet meer.
De financieel©
com m j s s i
Het agentschap „Tlavas" vernam,
dat de hoofdlijnen van hot program,
der internationale financieel© commis
sie. die de li 15do n Mei a.s. Parijs
zal biieenkomni. de volgende zijn
De taak van de commissie zal in de
eerste plaats zijn het deel van d©
Turksche openbar© schuld vast te stel
len. dat overeenkomstig de lieg in solen
van internationaal recht ten larte
van do afgestane gebiedou moet blij
ven en waarvan de regeling zal wor
den verzekerd, hetzij door middel van
jaarlijksch© b Iragön a it do middelen
dier streken, h zij door lw-.lK'ovlij k.ge
waarborgde stortingen in gold.
Ir de twe plaats zal de commis
sie zi'h een oordeel hoblren i© vormen
over do wiize, waarop de Bnlkansla-
ten de in do afgestane g-biedon be-
Staande cpiltractea of concession rul
len i >f©n voortduren, mot inneld»©-
ming van de rechten en vecpliohlin-
gen van h"i,»i>-.hebbendon to-re no ver
hot Tnrksohe rijk".
Ton sicdf7--1 commissi© oen on
derzoek instellen naa-r de financieel©
eischendie «le oorlogvoerende landen
zonden willen stellen wil hoofde van
do oorlogskosten.
IT e i Tn rksche minister: e.
Haïri l»ey is bonoonid tot minister
Van owkafs (vróme stichtingen).
IT e f. lie leg van Skoelarl.
Sedert November van liet. vorige jaar
Is Skoetn.ri van alle nieuws uit de
buitenwereld verstoken creweest, zoo
meldt de special© oorlogscorrespon
dent van de Daily Express" aan zijn
blad.
De „Tel." vertaalt daaruit:
De overwonnenen wisten in 't geheel
niets vau de actie der mogendheden.
Gedurende de laatste week van het
beleg werden vreescljjko ontberingen
geleden, en; het volk trachtte zijn kna-
geiiden honger te stillen door alles
wat mna.r ©enigszins eetbaar was, te
gen hougei'sfibodprijzen te koopen.
Brood kostte vijf shilling per pond, en
voor kaas kon men vragen wat men
wilde. Toen d© militairen op alles wat
er nog over was beslag hadden ge
legd. mankte men brood van zaagsel,
ma is en stroo.
Wijn en koffie waren er in over
vloed, maar molk was schaarsch. Voor
een klein glaasje heet water met, een
wolkje melk er in, moest de corres
pondent een shilling of GO centen be
talen. Gedurende de laatste twee
maanden van het beleg werd er veel
paa i denvleesch gegeten. Vooral het
allerarmste volk had ontzettend te
lijden. Sommigen aten gras. anderen
allerlei afvul, om althans hun maag
te vullen. Op het laatst werd de toe
stand zoo wanhopig, dat do officieren
van het binnen de stad ongesloten le
ger alles uit de particuliere huizen op-
commandeerden.
B ij n a 30 0 menschen slier-
v e n 1 o uier van hongc r. Tn de
hosDitnl-m lie n o 2000 zk-ken en ge
wonden. Ei was nog iuist één dag
voedsel voor liet garnizoen, toen de j
commandant, Essad pasja, zich over-
gaf.
Do vevsclu'ikkingen dor beschieting j
verhoogden nog liet vreeswekkend©
v.-i. «b il tnesl -ml. T .'rijke granaten
onlphifr in de stad. vooral in de
Christ■jjiike wijk. eu richtten daar
groot© schade aan. Des nachts sliepen
de menschen in de Straten van den
houten bazar .n do oud© stad, die
nooit beschoten is, of wel zij kropen
weg in de bomvrije kelders.
Zoodia het bombardement begon,
liep iedereen zijn buis uit. Vel© itcrso-
rvcn werden door de Montenegrljhscho
granaten gedood of gewond.
Op 12 Maart kwam de Christelijke
bevolking, die zich wilde overgeven,
in opstand, maar Essad pasja was on
verbiddelijk en liet twaalf dor belha
mels achter slot en grendel sluiten.
Oasleiirilk-Hoiigarye gaat zelf
standig tegen Montenegro optreden
Ecu telegram uit Weenen aan de
„Voss. Ztg." zegt: „Het is een feit, dat
Oostenrijk-ITongarije de Londen.-che
ambassadeursconferentie als uiteen
gespat beschouwt. Op het ministerie
van buitenlandsche zaken zijn do
volgende officieele mededeelingcn
ontvangen „Zooals bekend is, lu'eft
Oosten rijk-Hongarije bestolen in hel
gerat de groote mogendheden de noo-
dige maatregelen niet mochten tref
fen om Montenegro te bewegen Skoc-
tari op te geven, zelf daartoe over te
gaan, Dit is thans geschiednadat
de ambassadeursconferentie van
Maandag niet tot een overeenkomst
heeft geleid.
Thans heeft een lévendige gcdacll-
tenwisseling plaats tusschen de re
geeringen te Weenen en te Romo
over een gemeenschappelijk optreden
tegen Montenegro en Albanië. IV««-
neer men op dit oogenblik in het bui
tenland nog moclit denken, dat <le
dreigementen rati Oostenrijk-Honga-
rije slechts bluf zijn, dan dient oji
liet, gevaarlijke van deze meening ge
wezen le worden, omdat reeds zeer
spoedig zal blijken, dal OostenrijU-
Ilongarije zeker binnen korten tijd
zal overgaan lot een krachtige ver
dediging van zijn staatsbelangen.
De minister van buitenlandsche za
ken, graaf Berchtold, werd door den
Keizer in langdurige audiëntie ont
vangen en ging daarna naar den
aartshertog-troonopvolger, die hem
eveneens ontving. Daarna begaf graaf
Berchtold zich naar den minister van
oorlog. Spoedig daarop reed deze
naar den Keizer. Na zijn terugkeer
vervoegde hij zich op iiet ministerie
van buitenlandsche zaken en deelde
hij aan graaf Berchtold mede, dat de
noodzakelijke militaire maatregelen
ui 7,i'id-Dalmalië, Bosnië, Herzego
vina en aan de Kroatische grens ge
nomen waren."
Aan de ,;.National Zeitung" werd uit
Weenen geseind„Dinsdag verkeerde
Weenen in een koortsachtige stem
ming. Op de stralen en in do restau
rants was het aan de houding der
menschen te zien en uit hun gesprek
ken te liooren, dat zij in groote span
ning de bc-slissing afwachtten. De
door de bladen gepubliceerde tele
grammen omtrent de ambassadeurs-
conferentie van Maandag wekten in
alle officieele en particuliere kringen
ernstige verontwaardiging. Vooral
liet verdagen van de zitting werd als
een brutale beschimping van de Do
nau-monarchie beschouwd. Algemeen
stelde men de vraag: „Zal graaf
Berchtold óók dit nog dulden, of zul
len wij eindelijk erop losslaan
Dat tot het middaguur nog geen of
ficieel e verklaring gegeven was, ver
wekte ontsteltenis, omdat men vrees
de, dat het ministerie van buiten
landsche zaken zich ook thans nog
toegeeflijk zou betoonen. De gangen
van bet persbureau van het ministe
rie werden door de te Weenen ver
toevende buitenlandsche journalisten
als bestormd en de discussies tus
schen vertegenwoordigers van de
verschillende hier wonende nalionu
liteiten wérden met het uur levendi
ger. liet was een verademing, toen
men eindelijk tegen dén uur de offi
cieele mededeeling ontving, dat O os
tein1 jj k-Iiongarije niet langer dralen
wil eu dat een gedachtenwisseling
«ver de a.s. militaire actie met Italië
plaats vindt. Dit bericht ging snel
als de wind door de stad. liet ver
wekte geen vreugde, doch bevredi
ging, omdat nu eindelijk de lijd van
wachten, van boon, spot en vernede
ring voorbij zou zijn. -
De geheele pers steunt de politiek
van graal' Berchtold."
In Oustenrijk-Hongarije meent men,
dat Italië zich bij een militaire actie
zal aansluiten, daar men in Italië
vreest, dat. toegevendheid jegens Mon
tenegro de begeerlijkheden der an
der© Balkanstaten zal opwekken, en
dat Griekenland de groote Zuid-Alba-
neescbé kuststrook zal willen inpal-
De plannen van de beide staten
worden strikt geheim gehouden; maar
zij zullen alles vormialen, wat verder
gaat dan een executie van den wil
van Europa. De regeering der Donau-
mon.irc.hie is niet voornemens tce te
geven aan d© militaire kringen, die
van de gelegenheid zonden willen ge
bruik maken, om tegelijkertijd met de
Servische landen af te rekenen, om
Europa gec-n gelegenheid te geven,
Hosten r pk van misbruik van hef Eu-
ruoeesche concert te beschuldigen.
Maai men kan in Weenen ook weten,
dat het gemakkelijker is den strijd te
ontketenen, dan dien te doen
i n d i g e il
Zal Montenegro nog
toegeven?
Italië doet moeite, om Montenegro
(ot toegevm l© bewegen. De koning
van Italië heeft, zelfs persoonlijk bij
zijn schoonvader, koning Nicolaas,
daarop aangedrongen.
Of hij zal luisteren
O o s 'te r r ij k-II o n g a r ij e
en Servi.ë.
Ook heeft Oostenvïjk-Hongarije mi
litaire maatregelen genomen aan de
Servisch© grens, hoewel dit officieel
wat verbloemd wordt.
De strijd om Se troon van Albanië
Uit Belgrado werd aan de „Natio
nal Ztg," geseind
..Essad pasja de gewezen Turk-
sehe commandant van Skoetari, die
zich nu on geworpen heeft als koning
van Albanië is, naai* uit Duvazzo
gemeld wordt, van Tirana naar het
zuiden getrokken om zich te vereeni
gen m©I do rost van het leeor van Dja-
vid pasia, Zün lepere wordt hierdoor
met o o <r.f veer i- tot RftftO man ver
sterkt. De geheel© krijgsmacht zou ge
organiseerd en op voet van oorlog ge
bracht worden.
Essad pasja wordt overal met groote
geestdrift ontvangen.
Official© kringen 1e Kpnsiantinopel
verklaren niets le weten omtrent hot
optreden van Essad pasja. Zij ont
kennen, dat. doze in ovrcer.stemming
met de reeeering zou handelen.
Van andere zijde wordt verzekerd,
dat Fssnd rwsin vo-zekerd heeft, dat
Albanië tot den Balkanbond zal toe
treden.
TVmvUcr kom' Europa in de eisen-
aar'Uce nosific, fit liet genooc»©
moet nemen met liet optreden van
Essad of bet door de Albaneezeu ver
dedigd© Alimnië moet aanvallen.
..Zou nu", zoo vraagt <le Itnliaan-
sche ..Trilwna", „een interventie van
Europa nog gerechtvaardigd zijn, als
Essad-nasin er in mocht slagen, het
onafhankelijke Albanië in korten tijd j
te oiganisecren En zouden Oosten- j
rijk-Honcarije en Italië door een in- -
ierventi© de sympathie van A'hanië.
wnaroanr z:i zoo long gestreefd hele
hen, niet op hei snel durven zetten
Tusschen debondge-
noolen.
TV ffenielden ovor ©cn gespannen
v -i-Viudir© fuc-clien Servië- en Bulge,-
dnrr
voort.
Er wordt zelfs van kans op oorlog
gesproken, maar de berichten ook
ré neem Ie© van de strenge oeneuur
zijn zoor verward en onduidelijk.
Allerlei.
Het incid entte Nancy.
De hvee commissarissen vr.n politie
te Nancv zijn naar aanleiding van liet
onlangs aldaar voorgevallen Fransch-
Duitsclio incident, overgeplaatst.
Binnenland
EEN MIDDENS TANDSTEN"-
TOONSTELLINO.
In de vergadering van de 's-Gra-
venhaagsche Winkeliersvereeniging
deelde de voorzitter mede, dat defini
tief is besloten tot het houden van
een middenstandstentoonstelling dooi
den Middenstandsbond, in 1015 te 's-
Gruvenhage.
DE SI. JACOBSTOREN.
Men meldt uit Vlissingen:
Het Kon. besluit, waarbij bet be-
sluit van den Gemeenteraad te Vlis
singen lot herbouw van den St.Jaoobs-
torc-n tot 7 September is geschorst,
heeft betrekking op het besluit van
den Gemeenteraad van 7 Maart. In
zijn zitting van IS April heeft de Ge
meenteraad "net eersfgenomen besluit
gewijzigd, waarbij aan door de re
geering geopperde bezwaren reeds is
tegemoet gekomen.
FRANSCIIE LEGERBEXOE-
M IN'GEN.
De generaals Du bail en Sordet zijn
benoemd tot leden van den lioogen
raad van oorlog ter vervanging van
de generaals Meunier en Mariot, die
naar de reserve overgaan. Dubail zal
bet bevel krijgenover het negende le
gercorps. Dessorges is benoemd tot
bevelhebber van bet 10e corps, ter
vervanging van Sordet.
TWEEDE KAMERVERKIE
ZINGEN.
De Tel. meldt:
In de vergadering der lib. kiesver.
Dordrecht te Dordrecht is candidaat
gesteld de heer nir. M. M. Schim v. d.
l.oeff, lid van het hoofdbestuur der j
Lib. Unie.
Door de Centrale Anti-Revohition-
naire kiesveréeniging in liet district
Tiel jerks tera deel is met algemeen©
stemmen candidaat gesteld de luier C.
v. d. Voort van Zijp (aftredend) ie
:s-Gravenbage.
DE „OPflIR."
Omtrent het ongeval, dc Ophir, die
te Batavia ai riveeidc 'overkomen, ver
neemt de Java-Bode bet volgende;
Eenige uren Van Messina werd
plotseling in den morgen een schok
gevoeld. Wat de oorzaak van dien
schok was. weet men niet, Men voej-
door tot Port-Said. Daar bleek bij
onderzoek door duikers, dal het schip
een schroefblad had verloren. Daar
het schip te Port Said niet gedold
kon worden, werd opgevaren naar
Suez. Van 15 tot 20 Maart bleef men
in Suez, waarvan 3 1/2 dag in liet dok.
De reparatie was niet gemakkelijk.
Vele passagiers maakten van dit, ge
dwongen oponthoud gebruik om een
reisje naar Cairo te maken. Twee
dagen verbleef men daar. De passa
giers, die niet het land der Pharao's
ingetrokken waren, konden aan boord
blijven tijdens de reparatie.
liet vijfdangsch verlies poogde men
in te halen door Colombo niet aan t©
doen en door harder dan gewoonlijk
te stoomen. Maar tusschen kaap
Guardafui cn de Maladiven bad men
met veel tegenstroom te kaïn pen.
Nadat deze eilandjes waren gepas
seerd. liep het schip 15 mijlen in hei
uur. Ook tusschen Padang en Priok
liep het schip hard.
IJZEREN" SCHUIT MET MACHINE-1
RIEëN GEZONKEN.
Men meldt ons uit Amsterdam
Gisterenmorgen omstreeks 11 mirj
liad op het terrein van do stoom-
vaart-Mij. ..Nederland" aan de JJ-
kade, een ongeluk plaats, dat ernstige j
gevolgen met zich had kunnen slee-
pen. Op het s.s. „Lombok" was men 1
bezig met het laden van machinerieën
uit de ijzeren schuit van de Neder-j
landsclie Fabriek. Door tot nu toe
onbekende oorzaak brak plotseling
de beugel, waarmede juist een ma-j
cliine werd opgehéschen. Het ge-!
vaarte stortte naar bon -den cn
kwam terecht op den kant van de
ijzeren schuit met het gevolg, dat de- j
ze met inhoud en al zonk. Aan boord
bevonden zich 5 personen, die zich
echter wonder boven wonder nog tij-
dig wisten te redden door op reu j
naasigeL-gi.-ii .schuit over le- .-prin- j
gen. Ook verdere persoonlijke onge- j
lukken hadden niet plaats.
„ONZE* VLOOT".
De Neder!andsche Vcreeniging ..On
ze Vloot" hield Dinsdagmiddag te Am
sterdam haar jaarvergadering.
Tn de ochtenduren werd door een
vijftigtal afgevaardigden der af dodin
gen eerst een bezoek gebracht aan bet
Koninklijk Paleis en daarna aan het,
graf van Michiel Adrinansz. de Ruy-
ter in de Nieuwe Kerk. 't Was name
lijk Dinsdag de sterfdag van dezen
held en daarom was van de afdeeling
Amsterdam van „Onze Vloot'' het ini
tiatief uitgegaan, om op het graf ©en
hulde te brengen en er ©en palmtak
cn neer te leggen.
De algemeen© vergadering werd ge
leid door ,T D. baron Van Wasseneer
van Rosande, die wees op den bloei
van de vereen icing Betreurd werd,
dat admiraal A. G. Ellis om gezond-
heideredenen bet voorzitterschap
nicest: nwk •/gen. De afgetreden v>or-
i* werd tot eer©-voorzitter be
noemd.
Tof voorzit tev werd lvenoenvl .1 - beer
II M. vii-1 TVeiiviick-n. voorzitter der
■-ifdeelina Haarlem.
Tr ui fa i- "in den -;'*i'elnrïs-nenning-
ir.eesfer. d'-n b-er T. lV*tz, ami wien
ook door den voorzit Ier een woord
van hulde werd ©„bracht werd geko
zen d© lieer AA'. -\. van Aken. gewezen
luitenant ter zee l-'e VI nc© c-'i rO'luC-
terur van hr-t ma and lil ad.
D© nftrede«',e iv»«'n«»^ie-ien.
li w.m r.;i<5<r»or U T. TT. E« vs lïl'of
de T H Vnlnlrzmior 'ho?. T n baron
Van Wasseneer van Rosandè, E.' ba
ron A'.in TU-erdt tot Essenburg en A. L.
BoeVii. werden herkozen
In plaats van mevr. \Fan lai-euwen—
Waller werd iii den A!eeiiic«:a-:n Raad
gekozen nievr. Reels—Van Ëeghen.
D© volgende vergadering zal in
Haarlem plaats hebben.
Het jaarverslag is reeds gepubli
ceerd.
Ten slotte word besloten aan 7. K.
II. Prins Hendrik, den Ivoscliermheer
van „Onze Vlooteen telegram van
huM© 1© brongen.
De afdeeling Haarlem had tn dc
vergaderzaal ©en door hoar uitgege
ven werk, „Nederlandscho Zeehel
den", geëxposeerd, liet boek is van
een tiental portretten voorzien.
Na de vergadering werd door de af
gevaardigden ©en bezoek gebracht aan
de handelsterreinen van de Maat
schappij „Nederland".
TWEEDE-KAMER.
Behalve de heeren Mauhaat en
Tydeman, de twee bestrijders um
liet ontwerp nopens d© Kiaai;-
ging die gisteren voor het ©ei si in
het debat traden kreeg m©.; alleen
replieken te hoeren.
Na de heeren A an Vlijmen en I'.ood
hu ijzen, voor de pauze, volgden de
heeren De Beaufort, Hugenboltz, A an
Kornebcek en Tioelstra in de middag-
zitting.
De heer De Beaufort hl-oef een be
trekkelijk geconcentreerd verdedi
gingsetelsel, waar Vlissingen buiten
viel, voor ons klein land verdedigen;
dien zin althans dat AVaichc-ron
r bet veldleger moet worden be
schermd, terwijl hij tegenover don
beer Van Karnebeek vooral staande
hield dot wij voor de handhaving on
er! neutraliteit geen nieuwe onnoo-
ige verplichtingen moeten op ons
nemen en geen .werken opweriw-n, die
anderen kunnen schaden. Her amen
demo il-Eland lachte hem dus nog
toe; dat, van den heer Thomson gaf
do Minister een te groot blanco ere
diet..
Door den beer Ilugenlioltz word
vooropgesteld dat door de actie der
socialisten althans reeds een 1 K-spa
ring van -50 tot 12 rnillïoc-n was ver
kregen. IIij bleef een versterkt A"!;.--in
gen eerder een gevaar dan een voor
deel achten en waarschuwde togen do
toekomstige nog verdere uitzetting
der uitgaven voor levende ©a doode
strijdkrachten naar de plahn-m van
Mil). Colijn. Hij voorzag daarvan
i<-ts dan een nationaal bankroet en
daartoe wilden de socialisten niet me
dewerken.
Tegenover '1 optimisme van den
heer De Beaufort hield de heer A'an
Karnebeek ?i gevaar eener schending
van onze neutraliteit zonder verstor
king van Vlissingen vol. In zouv.j
was die versterking voor hem cm
waarborg ook voor de onafhankelijk
luid. Zich ovc-rigens verheugende in
dë bereidwilligheid van dc socialisten
om t land zoo noodig *.c- verdedigen,
wees liij hun dan op de verplichting
om te zorgen dat dit ook met kans
van elagen kon geschieden.
Deze vï
dal 't ja a
i met
op t
wijzen.
e politiek v
slisscn
1913 voor o»
>on veel be
enkele weken zullen de I
den opgeroepen, om te bei
Ons land in Christoidkeu gccsl gere
geerd zal worden, of niet
De vorming ven de Cbrfsleiytcê coa
litie cn van dc linksche coiicentratio
duiden daarop zeer duidelijk
Is J.el wc| goed, 0111 ais in '1913 de
menschen opgewekt worden om te
dansen orn den vrede-boom, de inc-o-
sclien tegelijk in dn verkièziiigs-
etrijd tc vi-rdeclcn tn Christenen eo
l-Ciir
edens
heid. De partij...
len de red© als hoo;
stelle:
De heer 'JLïoeïstra wees nader op (yds.
dc- internationale beteekenis van du
zaak, ondanks de verklaringen van
Min. de Ma rees van sjwindereu. die
wel nooit anders kan zeggen dan dc--»
er geen pressie was uitgeoefend. IDS .re.
toonde nader aan dat. wij door tori
te Vlissingen onze neutrjlil-.-iis ©r
pliclninpen noodeloos uitbreiden ei
ons in v- rwilckelihgcn brengen bij een
Kuropeesch conflict. Doen wij niets
dan van de beslaande middelen ge
brink maken, dan is or geen casus
belli. Ilij herinnerde aan do bemoeiin i
c-mde Regeering' n, ten
Maar zoo vervolgde Dr. AA'isse
men moet wel bedenken, dat bij liet
vieren van de licrdenkingsfeesien, de
een roomt in God, maar de ander ein
digt met roem in den iflenscli.
Zoo is het, nu eenmaal. Op deze te-
gcnstclljng komt bijna alles neer.
Mr, Gort van der Linden heeft eer
lijk gezegd: ..De liberale partij is een
knul der revolutie".
Ook prof. 'i'r.nib en Prof. A'an der
A'lugt hebben deze tegenstelling er
kend. evenzo» Mr. S. van Houten. ))e-
ze laatste zeiliet is geen strijd tus
schen dogma's, maar tusschen geloof
cn ongeloof.
De tegenstanders zijn in dit op
zicht zeer duidelijk.
Het gaal in dezen verkiezingsstrijd
niet alleen vóór ot tegen de Tnrief-
wi-t Neen. men moei de verschillen
en de inzetten van den striid veel
dieper zoeken.
Pc rechtschc par Urén willen de
openbaring Gods ook op het staatkun
dig terrein crkremen en er mee reke
ning houden.
Het vei selit! lusschc-n den man die
d© Godsopenbaring op staatkundig
gehn-d erkent, en den man die dit
liter doel, is in hoofdzaak: Eerst
den oorsprong van hel gezag. AA'-j
erkennen,ibtl alle gezag van God
j uitga.ii. Vandaar dal w„ willen, dat
I op elke wo: staat de Koning bij de
ken'
daar
>ron der waar-
revolutie vvjl-
kenhron dr
in ar de geloo-
or het AVoord
■taf
van het
im-iiscneuiK iiauaclcn. Van Jjnks wil
mi-I» alleen d«- nii-erdeiiieid doen bo-
fiissen, de helft plus één. Vandaar de
drang naar algemeen kiesrecht. Van
Rechts wit nicu het recht van het ge
zin kcnnen, de cel mui heel de ;a-
t huisinaus-
gen oer vicc-uiu© «©a'-1--ft-
betooge dot al is voor 't oogetiblik
gpcn gevaar tc- duchten, dit !a:©r zal s iordo l.ot doel van oen staat,
ontstaan als t fort er is, cn wreken I Do liberaal zal m bet emd aan den
moet. De spr. cindigdi
legen den heer Lobman, die
steeds tegen materialisme té veido
trekkend, "i meest materialistisch
hulpmiddel van het kapilulieme den
ouiiog, verdedigt. A'olgons hem k"ii
alleen het socialisme, de opvoering
van !t volk tot hooger hescharing eu
o economisch© kracht, het steunen op
onze geschiedenis eu innerlijke
waarde onze zelfstandigheid redden
en den wereldvrede bevordïreii,
Heden worden de replieken voort-
gestel.
Stadsnieuws
Politieks refle Dr. C. Wisse.
De drie rcchlselie kiesvereenigingen
hier ter slede hadden Dinsdagavond
een vergadering belegd, waarin als
spreker optrad Dr. G. AA'isse, vau Bo
degraven, niet het onderwerp„hl
den heiligen oorlog".
Tot dc- vergadering waren alleen
uitgenoodigd Au li-re volutiona iron.
Roomscli-Kulhóiïeken eu Christel ij k-
Ilistorischcn, zoowel mannen a'.s vrou
wen.
De groote zaal der Aréroenjging was,
uitgezonderd de gaanderij, bijna ge
heel bezet.
De bestuursleden dor kicsvcrceni-
giugeu hadden op het podium plaats
genomen.
Dr. Wisse werd met applaus be
groot.
Mr. A. Bruch, voorziilor dor A-It.
kicsvereeuigjiig, opende d>- bijeen
komst met gebed en heette de
aanwezigen welkom. Hij z-i,.Dr.
AA'isse ais spreker voor i„ sttileii is
onnoodig, het zou zijn waterdragen
naar dc zee." Wat dc bedoeling dezer
bijeenkomst is, vervolgde Mr. Bruch,
zij opgemerkt, dat het streven is, »m
dc eigen kiezers beter in te leiden in
de politick door ucii opwekkend kan
woord. Dit doen we in besloten kring, opei
omdat we gccu heil zien in hei
Staat het alb- stuur opdragen, ook de
regeling van alle leven. Alles loopt
ziender oogen uit op de leer van
Slaatsahnacht De nnti-revoliitionair
daarciilegcri belijdt, dat de Staat is
liet instituut van liet recht, het hoog
ste Recht.
Deze verschillen komen elkens op
Wétgevcnd gebied ntiar voren.
Bijvoorbeeld bij den schoolstrijd.
Spreker begrijpt niet. boe de liberalen
durven opkomen tegen de bijzondere
schooi. Deze bestrijding is geheel in
strijd met dc grondidee van het libe
ralisme.
lulionairei), Roomsch-
-r Christelijk-Histoi'i-
Iereri willen laten op-
wordt ihet wat den
liet gi*looi, don is dit
lirestolliiig van de bij
bij de staatsschool is
Als Am
KMUIU
©kei
Aii© icelitselic pariijeu zijn 't eens
in den schoolsU ijd. Zij zullen niet rus
ten voor dit onrecht is opgeheven.
Meer d ut 59 jaar heeft one Christe
lijk volk bewezen, dal het niet achter
staat bij het besturen vau zijn eigen
scholen. (Applaus)
Waar is de hooggewaardeerde ver
draagzaamheid d©r liberalen?
AV o, de Christelijke partijen,hebben
veie jaren gestreden voor de vrijma
king nii 't bijzonder onderwijs. Maar
de liberalen willen ons déze gelijk-
ttelling niet toestaan. Waar is hun
verdraagzaamheid
Dc liberalen zeggener is een
"clio
alle kii
ast de
Feuilleton
UithetEngelsch
David christ] e Murray.
debat. De vertegenwoordigers der men
plaatselijke bladen zijn uitgenoodigd, „dc dood
zoodat we in geen geval „dc kat in Waar hoe
donker willen knijpen." gram van
Tenslotte zei de voorzitter: zijn üü- Noen. wij w
der dc aanwezigen ook nicl-geestver- alb rechi-n vu©
wanten, dus geen A.-IL, R.-K. uf C-II-, z -ndcre scholen.
ren komen, cn wordt al v;
dr .agzaamheid geoefend.
Ja. mam* als men beginselen v./g-
cijfert, kan jnon altijd wel verdraag
zaam zijn. Dan kan men wel met den
duivel vrede hebben.
Spreker heeft in zijn buurt bij Bo-
degraven in een krantje gelezen, dat
•li boer een knecht vroeg „die go rel
■lkcn en twee kinderen op de
re school had". (Gelach.)
he-rt van links gezegd, dat
its optreedt met de lei
n de openbare school",
inn dit ..it in ecu pro-
r dc
15)
at beeft kapitein Coningliarne
mét den liond gedaan? viwg Job, van
zijn© plaats op den. kant van de hou
ten bank opstaande.
Daar heb jo een wonder gedaan!
zeid© de tweede 'wachtmeester. Je
hebt den suffer aan 't spreken ge
bracht.
Hem vergiftigd, zeido zijn oudé
bekende, met ham, waarin strych
nine gerold was.
Job zat weder in stilzwijgen verzon
ken. De handboeien waren hem afge
nomen. Ilij /.ou ongeboeid voor den
krijgsraad verschijnen; en als kapi
tein Coniughnine daar zijn getuige
nis aflegde zooals hij in de officiers-
kamer te Londen had gedaan, waai
hg op ©en vlakken vloer eenige pas
sen van hem af stond, al zou dan ook
een heel regiment hein van zijn
v and willen aftrekken, zou de houd
niet ongewroken blijven. Hij had liet
zich tot een punt van ©er gesteld dat
«le bond üi leven zou blijven, en tot
dusverre had Lij daar alles voor ge
waagd. Dat hij zijn hart aan hem ge
hecht had toen Pincher liet eenige
levend wezen was, dat hem was over
gebleven, strekte slechts om zijn haat
tegen den man, die hem gedood had
te versterken: maar al had hij niet
zooveel van den hond gehouden, zou
het nu weinig practisch verschil ge
maakt hebben. AA'ant van bet oogen
blik af dat hij den officier tegen den
grond had gesmeten, en later in zijn
honger en ellende, en teen hij ver
volgd weid en zijn vervolgers ontko
men was. hart hij kapitein Coning-
h'ain© den -oorlog verklaard, en dorst
te zijii hart naar wraak. Als Job den
strijd had gewonnen, zou ln'j met ver
achting vergeten en vergeven heb
ben; maar hij liad verloren bij had
van alle kanten verloren, on daarin
lag de ware bitterheid van zijn toe
stand, die bitier genfceg geweest zou
zijn zelfs voor een karakter, dat min
der gevoelig voor nederlaag was aan
het zijne.
Op den voor zijn verhoor bestemden
rto.g hoorde hij de réveille blazen en
de manschappen op "t appèl komen;
en een weinig later hoorde hij, op
het plaveisel voor de stallen, het ge
trappel van de paarden der recruten,
die nnar de rijschool gebracht wer
den. 1-Iij was aan al die geluiden v an
't kazerneleven gewoon geraakt on kon
er den tijd van den dag naar bereke
nen, al wist hij er de beteekenis niet
van.
lloe langzaam de uren voor hem
ook reeds vooilgekropen waren, nooit
was de tijd hem zoo lang gevallen
als op dien ochtend; en indien liij
zich niet bedwongen had, zou hij a Is
een wild dier in zijne kooi zijne ka
mer op en neer geloopen hebben. Nu
echter zat hij doodstil, maar in zijn
binnenste kookte het. Het ligt niet in
den Britschcn soldaat de uiterlijke
teekenen van aandoening te lezen, en
liet algemeen gevoelen, dat dien och
tend over hem te kennen werd gege
ven, was dat hij bang was voor het
naderend verhöor. Naderhand, in het
licht der gebeurtenissen, wist ieder,
die hem gezien liad, boe zijne stem
ming geweest was, en de een deed den
ander opmerken hoe juist hij had ge
zien, en dat hij wel gezegd had dat
de gevangene gevaarlijk was.
Stu op, zeide eindelijk de ser
geant van de wacht. Laat eens zien
hoe je er uitziet Zet je politiemuts
op. Meer over de wenkbrauwen. Zoo
is 't beter. Richt u! Ilielen aansluiten.
Pink op den naad van de broek. Voor
waarts! In de eerste jaar of twee zal'
je wel niet gedrild behoeven te wor
den.
Hij schoof zijn gevangene liet bin
nenplein van de kazerne op, en na
hem in 't midden van het escorte,
dut aan de deur van de wachtkamer
stond, geplaatst te hebben, gaf hij
liet commando om op te murcheeren.
Op liet plein warén recruten aan het
exerceeren niet de sabel, en de dril-
korporaal hield midden in het com
mando oq en liet zijn detachement
met do sabels op armslengte staan,
allen op den gevangene wijzende, ter
wijl bij zich omkeerde en op zijn rot
ting zat om naar hem te zien. De
manschappen in de stallen kwamen
aan de deur, en uit elk venster sta
ken hoofden, die bijna hun nek ver
rekten om hem.den boelc te zien om
ga an.
De kamer, waav de krijgsraad ge
houden word, was een groot, kaal
vertrek in hetzelfde gedeelte v.in liet
gebouw als de officierskwal tieren,
en Job werd, nadut hem in ceno aan
grenzende kamer zijne politiemuts
van 't lioofd was getrokken, in de te
genwoordigheid zijner rechtere ge
bracht. De behandeling der zaak was
bijzonder kort en eenvoudig. De werf-
sergeaut zwoer den gevangene te
hebben aangeworven: maar dit was
uit inschikkelijkheid voor een lid van
den krijgsraad, die op wettelijke for
maliteiten gesteld was. Toen vertelde
de grijze onderolficier, die het eerst
aanmerking op Pincher had gemaakt
wat hij van de geschiedenis wist, en
de sergeant van het piket antwoord
de op de vragen, die licm gedaan
weiden, welk een wanhopig-11 tegen
stand de gevangene hod geboden
toen hij gearresteerej werd.
Nadat elke getuige zijne verklaring
had afgelegd, werd den. gevangene
gevraagd oi hij ook eenige vragen te
doen liud, waarop hij lwt hoofd
schudde. Nu vroeg de voorzitter van
den krijgsraad of hij ook iets tot zijn--
verdediging had in té brengen. Daar
op antwoordde de gevangene dat hij
beschuldigd was van gewelddadige
aanranding op kapitein Conaighanio
gepleegd, en dat li ij wachtte om te
hooron wat kapitein Coninglunue t©
zeggen liad. De krijgsraad erkende
dat de gevangene bet recht bad te
varderen dat kapitein Coninghame
verhoord werd.
Nu was ©r ©ene lusschenpoos van
eenige minuten, welken lijd de adju
dant, die als secretaris fungeerde en
ean soort van liefhebberJurt 1st. was,
zich ten nutte maakte om op zij-u
vloeiboek liet profiel van don gevan
gene le schetsen. Toen kwam kapi
tein Coninghame binnen, en deed, op
verzoek van den voorzitter, zijn ver
haal. Job stond tegenover den krijgs
raad tusschen twee dragonders, die
blootshoofds, maar voor t overige in
parade-uniform waren, en de offréier,
dien bij beschuldigd had vair geweld
dadig aangerand 1e hebbc-n. zat, om
zijne verklaring af te leggen, naast
den dragonder aan de rechterhand
van «Ten gevangene. Toen hij zijn ver
haal gedaan had vroeg de
ter:
- Hebt gij ©enig
Je Job,
*z it
em le doen?
htcr.inn uit
strekkend© ©ii den schildwacht ^•«'•'1
rig deed de man eenc schrede achter
waarts, en Job zag zijn besrtniMm r
aan. Op dat (.ogenblik lette niemand
daarop, ©n het scheen niet meer dan
natuurlijk dat de gevangen© den offi
cier wilde aanzien, terwijl hij. hem
ondervroeg.
Gij zegt sprak Joh. en zij:.©
zware stem trilde een weinig, dat
gij liét waart, die bevel hebt gegeven
om mijn hond te verdrinken'?
Ja, antwoordde kapitein Co-
ninghanie, Ilij hield zijne hand ian
het bi U-eken op zijne Jip.
Herinnert gij u dat ik u verrei t
heb, omdat bet een bond van waarde
was en ik veel van het dier hield, mij
te vergunnen hem ie behouden int-mt
ik hier kwam, in de hoop dat een der
Officiers van liet regiment hem zou
willen aannemen.'
Ik herinner mij zoo kt=, zeide.
kapitein Coninahame.
-- En dat verzoek hebt gij gewei
gerd?
Ja—a. Dat heb ik geweigerd.
Wordt vervolgd).
