Hü rum's Dasolrd
Guüiiütf ViSWfcÜËN,
TWEEDE BLAD
Maasdag 19 Mei 1913
Buitenlandsch Overzicht
Oa s t e ii r ij k demobiliseert.
De „MUitimsclie Rundschau" is
gemachtigd mede te doelenDe com
mandanten van het le tot het 14de
legercorps hebben bevel ontvangen,
alle reservisten van de lichtingen Ï908
en 1909 naar huis te zenden. Hun aan
tal bedraagt ongeveer 35.000 man.
Ook is last gegeven tot ontslag van
een deel der depot.-reserve van de lich
tingen 1910 en 1911, ongeveer 1500
man.
Tot nader order wnilen de onder de
wapens geroepen manschappen, van
de legercorpsen in Bosnië, Herzegowl-
na, en Dalniatië nog in dienst blijven.
De vrede.
Naar Router verneemt, hebben de
Grieksche en Servische gedelegeerden
nog geen instructies ontvangen om
trent liet teekenen van de vredespreli-
minairen.
Minister Grey zal helen eenigen der
afgevaardigden ontvangen en men
hoopt, dat als een gedachtènwisse-
ling zal hebben plaats gehad, de toe
sta u/I helderder zal worden.
Alle afgevaardigden der Balkansla-
ten keuren de in liet werk gestelde po
gingen nm tweedracht onder de geal
lieerde»' te zaaien nf en verklaren, dat
deze vastbesloten z»in tot een vredc-
lieverc'e oplossing te komen.
Omtrent Rssnd Pasja bevatten
rle avondbladen te Weenon de volgen
de mededeeli'ig; Daar het vaststaat,
dat er invloeden in Albanië op Essad
pasia werken, die hem, naar het
schijnt, zulten bm'en tot eigenmach
tig ontleden, hebben Oosfonrük en
Italië, mef bet oog o»> alle eventuali-
fei'e-\ niet tegen st a a n'e «ie otiiifffïite-
der blokkade, een oorlogsschip naar
O - gezonden.
T-' Klein-Azië neemt de regeering
krnebtige maatregelen ter handha
ving van de orde in de provinciën in
hef oosten van Anatolië. De regeerïng
W'idt bare nandnebt vooral aan hef
vilaïef Vnn. dat bet hrandpnnt van de
geSfo'.e .c-UUr,} fe zj{n
Het Engelse h-T u rkscho
verdrag.
Tegen r'e ontkenningen fn houdt
bet T"«-lfce»ie h'-vl ..Tasv'refka.r" vol,
dat de Engelsch-Turksche overeen-
koms* "«vis geteekend is.
Frankrijk en Turkije.
De Fransche regeering heeft als
voorwaarde voor de toestemming tot
de verhooging van de douanerechten
en tot nieuwe belastingheffing aan
de vreemdelingen de aanneming door
Turkije van de op 24 Februari door
den ambassadeur Bompard gestelde
eifchcn gesteld.
KONING ALFONS EN FRANKRIJK.
In zijn antwoord op een toespraak
van den president van een delegatie
ui.t de Kamer sprak Koning Alfons
Zijii voldoening uit over de bewijzen
van sympathie, de hem te Parijs ten
deel .varen gevallen.
.Alle bewijzen van achting, die ons
in het buitenland worden gegeven,"
zou zuide hij, „vooral die, waaruit on
ze nartelijke verstandhouding blijkt
met de natie, welker belangen zoo
nauw met de onze verbonden zijn,
strelen mijn trots en strekken mij lot
vreugde."
DE DRIEJARIGE DIENSTTIJD IN
FRANKRIJK.
In den Zaterdag gehouden minis
terraad diende de minister van oorlog
in overleg met zijn ambtgenoot van
financiën een wetsontwerp in betref
fende de uitgaven van bet onder de
wapenen houden van de liclitig, die in
October eigenlijk met groot verlof
zuii moeien éaa".
Heden wordt het ontwerp bij de Ka
mer ingediend.
LAGERHUIS-VERKIEZING.
Dcnisoii Pender, de candidaat der
unionisten in Engeland is in New
market gekozen met 525t stemme». Op
den liberalen candidaat Nicholls wa
ren 4400 ti- union Uiigeoracht.
De verkiezing had plaats wegens
het overlijden van den afgevaardigde
Rose. De liberalen leden dus een ne
derlaag.
IN MAROKKO
zijn de aanhangers van den preten
dent El Ileiba bij Ichiban in dc buurt
van Marakesj met belangrijke verlie
zen teruggeslagen door de harka van
Glaoui.
F e is s i i e t o n
I'll net L' g e 13 c ti
van
DAVID CllHKTu ML KRAT.
29)
-- ik vraag u verschooning, mijn
beer Round, zeide de jongeling, door
de bedaardheid vun den ander moed
vattende, maar ik lean mij niet ver
binden om niet weer niet uwe dochter
te spreken. Zij heeft beloofd mijn
vrouw le worden, mijnheer; en ik ge
loof dat zij hare belofte zal houden.
Intussehen, mijnheer Round, wil ik u
niet openlijk tri.itseeren en ik verze
ker u dut het met mijne dolle stre
ken gedaan is en dat ik mijn best
zal doen om een goed echtgenoot te
zijn.
Ik zeg u, 't is u niet geraden zon
der mijne of hare uitnoodiging met
haar te spreken, hernam Job. Ik
zal trachten haar te overreden niet
meer met u te doen te willen heb
ben, en als dat mij gelukt, wil ik
Diet dut ge haar naloopt of het haar
met malle fratsen lastig maakt.
Ik kan niet zeggen dat ge mij
zeer beleefd behandelt, mijnheer
Round, begon William, maar Job viel
hem in de rede.
't Is evenmin mijne bedoeling be-
SAMENZWERING IN BRITSCH-
INDIë.
De politie te Calcutta heeft negen
tien gezeten Bengaleezen gearres
teerd onder beschuldiging van samen
spanning tegen het gezag des ko-
nings. In inlandsche kringen wekt
deze arrestatie groote sensatie.
Amsterdamsche Kout
LXXV.
De Vrouw 1813-1913.
't Doet me genoegen, dat ik mijn
tweeden brief over do tentoonstelling
„De Vrouw" kan aanvangen met ver
heugd te constateeren dat er, sinds
mijn vorig bezoek, al weer heel wat
verbeterd »s.
Rondom de muziektent, in 't midden
van het tentoonstellingsterrein, is een
vloer gekomen en tuinbanken bieden
een aardig zitje.
Wat doet nu de keurig© park-aanleg
daaromheen goed Die is een lust voor
het oog. D© bloem- ©n grasperken in
't midden van het terrein zijn inder-
daar zeer artistiek aangelegd.
Bij ons eerste bezoek bewonderde"
wij het huis 1813. Ik wees u op net
typische grachtje niet de aardige win-
keigeveltjes en de schooltjes.
We gaan het bruggetje riu over, dat
ons geleidt naar de expositie betreffen
de de vrouw uit onzen eigen, moder
nen tijd.
Van "t huismoederlijk gedoe uit over
grootvaders tijd, toen de „wasch nog
gedaan werd aan huis", gaan we nn
een wonin.g binnen uit onze dagen,
waarin, naar we hopen, ondanks hot
fe l, dat in het moderne leven ook heel
wat andere dingen de aandacht vra
gen dan alleen de huishoudelijke, onze
moderne tijd toch even goede huis
moeders i-©nt als z© er een eeuw gele
den waren.
Het is waar, vooral in de groote ste
den eiseht tegenwoordig het leven van
de vrouw, dat ze zich niet uitsluitend
en alleen in haar huiselijke omgeving
beweegt, maar in een aardig, gezellig
gezin is toch ondanks alles wat woelt
en kookt en bruisehl in het fel bewo
gen maatschappelijk leven de huis
vrouw de ziel en de spil, waar alles
om draait.
De nieuwe tijd heeft comfort, ele
gance en schoonheid genoog gebracht,
om zich in een moderne woning even
zeer thuis en behaaglijk te gevoelen
als in eori statige behuizing van voor
honderd jaar.
Do tenttonstelling loert het hun, die
't nog niet wisten.
Het tentoonsiellingsbestuur was
aanvankelijk van plan geweest, op
het terrein eciï»woning te doen bou
wen en inrichten, die zou zijn geble
ven ook nadat de expositie geëindigd
was en die blijvend had kunnen die
nen tot model van een goed ingericht,
modern home, zoo wat betreft den
bouw als de algeheele inrichting.
Dat is echter hij een plan gebleven.
Het stuitte op te veel moeilijkheden,
en nu is dan de moderne woning, een
één-étage-woning, ondergebracht in
hot hoofdgebouw. Die woning is in
gericht voor een gezin van man,
vrouw, drie kinderen en een dienst
bode.
"t.Eerst treft, na het binnentreden
van de vestibule, do keuken, die voor
zien is yau liet nieuwste op het gebied.
Ruim, friseh en hygiënisch is hier
alles ingericht en gezorgd, dat ook
hier het vriendelijke zonlicht vrijelijk
kan binnendringen. Ik hoorde een
paar dames de opmerking maken je
zoudt hier voor je pleizier gaan zitten
's middags. En zoo is het ook. Zoo
behoort het trouwens. Men gaat. ge
lukkig, bij den modernen woning
bouw uit van liet denkbeeld, dat ook
de werkplaats en het verblijf tevens
van „de meid" vriendelijk en behaag
lijk moet zijn, en dat ook Ln de keuken
de strenge eisc^en der hygiene moeten
worden vervuld.
Van keuken, bijkeuken en previsie-
konier gaan we naar de eetkamer,
't Zou geen tentoonstelling ..De
Vrouw" zün indien niet ook liet ineu-
lvlair hie? doer een vrouw ontwor
pen was. De meubelen van dit mo
derne huis zijn ontworpen door mej.
Greta Derlinge en de lampen naar
hare teekennigen vervaardigd.
Wat is het liier (ik merlue het, ge
loof ik, in mijn vorigen brief reeds op)
een contrast: het bed erupt-zware der
vorige eeuw met het lucht,ge. sier
lijke van thans. Zie liet fijn-vormige,
lichte tafelgerei, de vlugge, fraaie
glas-vormen. Tafel, stoeien en buffet,
ze zullen voor velen mogelijk inïndcr
oolDg-v ooruaum aandoen, maar pa
ren ze niet pructisclie constructie aan
sierlijken vorm en geacheveerde af
werking/
Leven we ook niet gezonder, fris-
scher en vruo.ijker met onze moderne
schuifgordijnen dan bij d e onzer
grootoude is. die zoo angstvallig licht
en lucht afsloten.
De moeite waard is het een verge
lijking te maken tusschen 't speel-
lioekje voor de kinderen in het huis
leefd als onbeleefd te zijn. Aan uw
gevoel stoor ik mij volstrekt niet. en
of ik het kwets of spaar kan mij
niet schelen. Hel geldt hier alleen liet
welzijn van mijne dochter. Als zij
eenige genegenheid voor u heeft op
gevat, zal ik trachten haar daarvan
terug te brengen. Toen stond hij op,
en opende de deur, die in de kleine
portiek uitkwam. Goeden dag,
mijnheer Whittaker.
Ik hoop, mijnheer, zei William,
dat gij uw slechten dunk van mij zult
wijzigen.
Daar is weinig kans op, ant
woordde Job. Goeden dag.
Whittaker zag er niets anders op
dan te buigen en heen te gaan. liet
onderhoud was minder verschrikke
lijk geweest dan hij gevreesd had,
maar er was toch al zeer weinig
troostrijks in. Hij durfde niet terug-
keeren om zijn geliefde nog even te
zien, vvaut hij wist dat baar vader
hem in 't oog hield, en gevoelde dat
diens ernstige blik zijn gang eenigs-
zins belemmerde en er iets onzekers
en schoffelende aan gaf.
Toen Whittaker aan het hek was
en achter de heg verdween, deed Job
de deur dicht, riep aan de trap zijne
dochter, en toen zij beneden kwam
nam hij haar bij beide handen en be
schouwde haar met een blik zoo ern
stig, zoo treurig, en zoo teeder een
uitdrukking zoo verschillend van el
ke andere, die zij tot op dit oogen-
1813 en dat van 1913. 'k Geloof wel,
dat onze kleinen er "t best aan tce zijn
met bun moderne spre gced en leer
middelen voor Fröbelonderwijs. Maar
gold ook niet voor die kiudertjes in 't
begin der vorige eeuw: „Hoe zalig
vvien de jongens kiel nog orn de schen
ders glijdt?"
De moderne vrouw heeft kennis ie
nemen van heel wat litteratuur, so
ciologie, wetenschap, ja wat niet al.
Wat wonder, dat ze in de werkkamer
van haar man ook haar schrijfbu
reau heeft? Die werkkamer met de
strenge en toch gezeliig© lijnen waar
in bureaux en kasten ontworpen zijn
maakt een alleraangenaamsten in-,
druk. Nu nog de slaap- en badka
mers naar de nieuwste eischeu der
hygiëne ingericht, eu men heeft een
denkbeeld van de woning, waarin de
moderne huisvrouw haar scepter
zwaait! Jammer dat de inrichting
niet zóó kon zijn dut, zooals men zoo
gaarne gewensclit luid, ook de slaap
kamers verlicht waren naar de
eischen van den tijd.
't Spreekt van zelf dat op de ten
toonstelling „De Vrouw" aan woning
en woningtoestanden een groote
plaats is afgestaan. Waarlijk niet al
leen omdat, waar do man „musz hi-
naus ins l'einuache Leben" de vrouw
in hoofdzaak in huis haar werkkring
heeft.
Het spreekt van zelf dat waar meer]
en meer dc vrouw zich op sociaal en
maatschappelijk terrein beweegt ook
woningtoestanden haar aandacht
trekken en dc vrouw heeft een niet
gering" aandeel in de verbeloitngen
en het streven r aar verbetering, dat,
een der gelukkige kenteekenen van
onzen tijd is.
We zien b.v. op deze tentoonstel
ling een s'echt bewoond en gemeu-
be'd arl>eidersvertrek en daarnaast
één waar, me» dezelfde middelen een
vroolijker, frisscher, gezonder ver
trek is in orde gebracht.
't Eerstlx-doelde vertrek is een zoo
smakeloos en onpiactisclrmc gelijk in
een k.eme ru.intc opgepröpte hoop
Ongemakkelijke en leelijke meubels en
een massa prullen en k.uugeis^ bont,
loelïjk en allerslordigst. De dikke
gordijnen voor de bedsteden zijn ecu-
te stofnesten, de plaatsing van het
kribje voor liet kind slecht en onge
zond, de gordijnen voor de ramen :a-
ten het Jicht bijna niet door, 't kastje
is onpractisch en neemt te veel plaats
weg. de kleeren hangen achter een,
ook al weer stoffig, gordijn. In 't ver
trek daar naast is dat a:les anders
en, zonder inter kosten, ken iiimen-
kastje, gemakkelijk ui etn hoek ge-
pluntst, vervangt de „penan.t-kn.st
de gordijnen zijn wa&clibaar, de kleo-
ii.n hangen in een geed afgesloten
kleerkast, het knbje in liet ledikant
kan worden afgenomen; de schikking
der meubelen is zóó, dat er nog ruim
te blijft om zich te keeren, kortom
van dit vertrek men ziet bet niet
één oogopslag is een veel gezon
der en aangenamer "verblijf gemaakt.
Treurige specimen van slechte wo
ningtoestanden vindt men ook In,
wat heel typisch genoemd is „de zor-
genstraat".
Daar is de huisindustrie gedemon
streerd. Men treedt er de woningen
binnen van een naaister, een erwten-
leesster, een tabakstripster, een
gireentoscho'omnaakstér, een garna
len,polster en eéu rimttenvlechtster.
Die „verdienen" loonen, dames van
9—3 ets. per uur en dan moeten ze
iltard werken. D. w. z. die op de ten
toonstelling werken zijn nog zeer ge
lukkig, want gedurende den lijd dat
zc daar haar bedrijf uitoefenen wor
den ze behoorlijk betaald, maar in 't
werkelijke leven zijn de loonen, als
hierboven genoemd. De gegoede da
mes, die hier binnentreden staan ver
stomd over de krotten, waarin „zul
ke menschen" slapen, eten. drinken
en werken; waar een groot gedeelte
van de kleine ruimte als werkplaats
is ingericht, «aar slechte lucht en on
gezonde dampen het kleine kamertje
vullen en bleekheid brengen op de
wangen en ziekte en ellende, 't Is
goed, het is uitstekend, dat elk dat
nu zien kan met eigen oogen.
In mijn journalistieke loopbaan
heb ik veel ellende gezien. Ik beu met
broeders van den geneeskundigen
dienst in de krotten van armst Am
sterdam geweest, waai- niet alleen ar
moede, maar ook ziekte was. En
daarom deed het mij, die in de wer
kelijkheid de ellende zoo vaak aan
schouwd heb, goed, nu ook op de ten
toonstelling te zien dat men die ellen
de voor ieder zichtbaar gedemon
streerd heeft. Zoo ziet men interieurs
nagebootst van gezinnen, waar de tu
berculose slachtoffers heeft gemaakt.
Interieurs, zooals ze niet moeten zijn
cn, als contrast, zooals ze behooren te
zijn en kunnen wezen.
Nu ik over interieurs het heb, ves
tig ik de aandacht op de modellen ka-
blik in zijn gelaat bad opgemerkt
dat het haar innig trof.
Mijn lieve, zeide hij, weet je wel
dat ik veel van u houd O, gij ver
moedt hel, op een blinde wijze, zoo
als kinderen doen voordat zij zeiven
kinderen hebben. Lieveling, ik zou er
mijn leven voor opofferen om u ge
lukkig te maken. Ge zijt alles wat ik
op de wereld heb om voor te zorgen,
eu mijn liefste wensch is u met een
goed echtgenoot gezegend te zien: Ge
zijt nog maar een kind, onschuldig,
en onbekend met de wereld. Ik wil de
werische» van uw hart niet weer
streven. De tranen vloeiden langs
de gloeiende wangen van het meisje,
en nu sloeg, zij beide armen om zijn
huls en verborg haar gelaat aau zijn
borst, Hij zuchtte diep en streek met
zijne handen over haar glanzig haar.
Gij wilt wel wachten, niet waar, mijn
lieve? Gij wilt, er wel een weinig den
tijd voor nemen eer gij een der ge
wichtigste verbintenissen in bet le
ven aangaat? Dit wilt immers
wel, om mij genoegen te doen?
Zij kuste hem vurig, en verborg
toen haar gelaat weder legen zijn
borst.
Ik heb geen goeden dunk van
dien jonkman, inijn lieve, en ik kan
niet hopen dat hij u gelukkig zal ma
ken.
Dat zult gij wel, om mijnentwil,
vader, antwoordde zijhaar gelaat
was nog verborgen.
mers voor arbeidersgezinnen en voor
alleenwonende vrouwen. Smaakvol
ingericht, dat moet ik zeggen, 't Wil
mij echter zoo voorkomen, dat maar
een heel gering aantal arbeiders zich
de weelde zal kunnen veroorloven te
wonen in modelkamers als hier zijn
geëxposeerd.
Ik Leb zoo langzamerhand, merk
ik, mijn brief volgeschreven over wat
op 't gelded van woninginrichting te
zien is; zóoals ik-reeds zei ook heel
eigenaardig het gebied der vrouw.
Hot sptreekt van zelf, dat ook de af
deelingen Ziekenverpleging en armen
zorg, weldadigheid, kinderverzor
ging, het onderwijs in al zijn geledin
gen hun eisch hebben gekregen en
dat aan deze rubrieken bijzondere
aandacht is gewijd. Trouwens, heel
't maatschappelijk werk, waaraan de
vrouw onzer dnj.-n zich geeft, ziet
men geëxposeerd en in allerlei vorm
en in woord en beeld de beroepen en
bedrijven, wam in de vrouw met suc
ces werkzaam is.
Waar zou het einde zijn indien ik
trachtte u ook maar een flauw beeld
te geven van het ontzettend veel om
vattende, dat hier, soms in klein be
stek, ls bijeengebracht,
Zoo omvat de af do «.•ling onderwijs
zóóveo', dat daar alleen wel een dag
voor noodig is. Op «bet gebied van
kinderzorg, van ziekenverpleging is
het al evenzoo.
Het, spreekt vanzelf dat de kies
rechtzaal in de puntjes is. De kies-
recht'iames hebben 't op deze expositie
niet aan lectuur doen ontbreken.
En, wat nog voel aangenamer is. ze
noodigen u op een kopje thee... voor
uw eigen geld en 't is peperduur!
Maar daar, iu nangenamoti kont
een kiesrechtdame propaganda voor
hare vcreeniging maken en men heeft
es hot dure kopje thee gaarne voor
over.
Practische propaganda voorzeker!
Jammer echter is. dat men in deze
zaal soms plotseling genoodzaakt
wordt een speeciije van ongeveer ecu
half uur aan te hooren.
Zoo af en toe «gaat een kiesrecht-
dame op ecu soort pedium staan en
spreekt dan de verzamelde min of
meer talrijke, menigte toe. Men kan
dan fatsoenshalve niet weg copen.
Maar, wat hamer, men komt toch «jp
een tentoonstelling om te kijken ei;
niet om tegen wil en dank propngan-
da-redevoeringen aan te hooren!
Over enkele belangrijke onderdee-
len der expositie, die ik nog niet be
spreken kon zul ik u in een slot-brief
nog inlichten.
AMSTERDAMMER.
Binnenland
ONZE GEZANT TE BRUSSEL.
Naar de Ned.verneemt, iheefl.
onze gezant te Brussel, jhr. mr. O.
D. van der Staal vau Piershil, tevens
geaccrediteerd bij het Hof van Luxem
burg, om gezondheidsredenen ont
heffing van zijn post gevraagd. Als
zijn opvolger wordt genoemd onze
gezant te Rome, jhr. mr. H. van
Weede.
BERGROET1NG DUITSCHEN
KEIZER.
Het plan bestaat, vanwege bet Hof
een missie aan te wijzen, die belast
zal zijn om op 4 Juni den Duitschen
Keizer ie Geldern, nabij de Limburg-
sche grens, te begroeten, alwaar Z.
-M. dien dag aanwezig zal zijn ter ont
hulling van een standbeeld voor Wil
helm I bij gelegenheid van het feit,
vdat dien dag dc stad Geldem 200 jaar
met Pruisen J vereenigd zijn.
DE ZAAK-VAN MARLE.
De heer J. H. Boerboom schrijft over
de overbrenging van den heer J. H.
van Marle naar een krankzinnigen
gesticht, het volgende in de „Tele
graaf"
Dezer dagen meldden de bladen het
volgen d«i bericht
„Apeldoorn, U Mei. Door de recher
che alhier is in observatie genomen
en naar Zutphen overgebracht de in
den Jaatsten tijd bekend geworden
heer J. van Marle. schrijver van dc
brochure: De duistere 2aak van wij
len Pieler Teyler van der Hulst. Naar
wij vernemen, moeten deze maatrege
len genomen zijn, naar aanleiding
van de onlangs te Staphorst gehou
den vergadering over de ergeniskwes-
tie, waar nogal sterke woorden gebe
zigd zijn." (Deventer Dagblad).
Wij voegen hierby de volgende rec-
l tificatie
Genoemde heer Van Marle werd
Ge moet trachten hem met open
oogen te beschouwen, mijn kindge
moet u zeiven ufvragen of hij alles
is wat een man behoort te zijn, eu
wat bij is.
Hij is een braaf man, vader,
zei liet meisje.
Als ik mij tusschen u en hem stel
de, ging Joh voort, met een folterend
gevoel van onmacht, zou het geen an
der gevolg hebben dan dat ge des te
meer van hem liieldt en des te min
der van mij. Dat zal ik dus niet doen,
omdaL ik weet dat het niet baten
zou. Zij gaf hic-rop geen antwoord,
maar gedurende dat stilzwijgen om
klemde zij zijn hals nog een weinig
vaster, en hij wist wal die liefkoozing
beteekendc. Hij is de laatste jonk
man op de wereld, dien ik als echt
genoot vóór u zou gekozen hebben
Eii toch gij moet zelve kiezen, en ik
moet mij aan uw keus onderwerpen.
Maar ge wilt er toch wel over naden
ken, mijn lieve? Ge begrijpt wel dat
uw vader ernstige redenen moet heb
ben om zoo te spreken.
Zij weende aan zijn borst, maar dit,
en de liefkoozing dat zij hare armen
om zijn hals had geslagen, waren het
eenige antwoord, dat zij gaf.
Neem een maand tijd, mijn lie
ve. Spreek hem niet in dicu tijd, maar
luister naar den raad van hem, die u
zoo hartelijk liefheeft en zoo vurig
uw geluk wenscht.
Vader 1
Donderdag 8 Mei l.l. door een politie
agent bezocht, die hetn meedeelde, dat
er twee heeren ten stadhuize waren,
die hem wenschten te spreken over de
Tcylerstichting. Hij weigerde aan dit
verzoek te voldoen, doch toen er daar
op meerdere heeren kwunieu en na
derhand nog eens een politieagent
met het bevel van den burgemeester
om te komen, heeft Van Marle beslo
ten mee te gaan.
Den volgenden dag bevond Van
Marle zich in het krankzinnigenge
sticht te Deventer, Bcgijnenstraat 1.
De lieer burgemeester van Apel
doorn, gaf drie jicrsonen, waaronder
ik. daarvan de volgende verklaring
J. van Marle had een stuk geschre
ven, waarin o a. voorkwam: „Denk
aan koning Alfons, ik woon op Het
Löu". Hieruit (en hieruit alleen) werd
afgeleid, dat Van Marie's geestvermo
gens abnormaal waren; waarom op
bevel van den procureur-generaal dr.
Van Deventer gezonden was, om hem
te onderzoeken. Hij is daarop listig
uit zijn woning gelokt, overal zorgvul
dig bewaakt, op liet raadhuis gefoto
grafeerd en, nadat hem geweigerd
was, dan toch nog van zijn vrouw en
kinderen afscheid te mogen nemen,
in een vigelanle naar het Deventer
krankzinnigengesticht gebracht, om
z.g. onderzocht te worden.
Wij doen u hierbij de vraag in hoe
verre hier wettelijk gehandeld is.
Meer dan één persoon beweert:
Van Marle was volkomen normaal,
hij heeft dïl geschreven, om toch
eens éindelijk met de justitie, die
steeds weigert de Teyler-zaak te be
ginnen, in aanraking te kunnen ko
men.
Beleefd verzoek ik u. mijnheer do
redacteur, die stukje op te nemen en
de vraag te beantwoorden.
De Redactie teekent hierbij "aan
Wij hebben gemeend, aan bet bo
venstaande de plaatsing in ons blad
niet le moeten onthouden, ofschoon
wij de inededeeling geheet moeten la
ten voor de verantwoordelijkheid van
den onderteekenaar, daar de hier be-;
doelde omstandigheden ons niet door'
eigen onderzoek bekend zijn.
Op de door hem gestelde vraag kun
nen wij antwoorden, dat de wet van
2d April 1881. Stsbl No. 96, tot rege
ling van het Staatstoezicht op krank
zinnigen, zooals die wet bij verschil
lende nadere wetten is gewijzigd,
veroorlooft de voorloopige plaatsing
in een krankzinnigengesticht door
den burgemeester als hulpofficier van
justitie, nadat een geneeskundige een
desbetreffende verklaring uiterlijk ze
ven dagen van tevoren heeft afgege
ven en mits d«3 officier van justitie
van die plaatsing binnen 24 uur in
kennis wordt gesteld De officier van
justitie heeft dan nadere machtiging
te vragen aan den president der recht-
bank en zoodoende komt de zaak voor
den rechter, bij wien de echtgenooten.
dc bloedverwanten of de vrienden van
den in bewaring gestelden zieke, al
hunne bezwaren tegen zijne plaatsing
in een gesticht kunnen inbrengen,
waarna een rechterlijk onderzoek der
goheele zaak volgt.
Onze wetgever heeft door deze be
palingen getracht het belang der in-
dividueele vrijheid zooveel mogeliik
lot zijn recht te doen kornen. zonder
daarom het algemeen belang van -be
scherming der maatschappij tegen
gevaarlijke zielszieken te veronacht
zamen. Men verlieze toch- niet uit het
oog, dat leeken zeer dikwijls volko
men le goeder trouw 'zich' vergissen
omtrent het ernstige en géMeenge-
vaarüjke karakter van een krankzin
nige.
HET I-IUIS TEN BOSCH.
Het bezoek dat de Koningin Vrij
dag 9 Mei, tijdens het korte verblijf
in de residentie aan het Huis ten
Bosch bracht, houdt, naar verzekerd
wordt, verband, met een tijdelijke in
richting van dit buitenpaleis voor
verblijf der Koninklijke Familie van
half Augustus tot i alf Sep! om lier. Te
gen laatstgemelden tijd zou dan h :t
paleis op Het Loo na de verbouwing
gereed zijn om te worden betrokken.
FJETSONGEI.l K.
Op den Wassenaarscheweg te 'sGra-
venhage is Zaterdagmiddag een drco-
vïg ongeluk gebeurd, 'n 19-jarig meis
je, de dochter van eene in de Van
Limburg Sty rums', raat wonende we
duwe, die een wasrh en s'rijkinric i-
tïng drijft, had op de fiets een bood
schap gedaan en kwam terwijl zij
een met steenciï beladen vrachtwa
gen passeerde te slippen, met het
noodlottig gevolg, dat een der wielen
van den wagen haar over het hoofd
ging.
Zij werd naar de nabijgelegen Roo-
de-Kruiskliniek aan de Jan van «Nas
saustraat gedragen, waar een genees
heer constateerde, dat het ongeluk
onmiddellijk den dood van het meis
je ten gevolge heeft gehad.
Mijn lieveling
Stel u niet tusschen ons.
O, hopelooze taak. liefde niet rede
neering te bestrijden
Niet tusschen u eu uw geluk.
Neen, neen. Maar tusschen u en te
leurstelling- Sara, neem een maand
tijd om er over le denken. Spreek er
over met uw grootmoeder Zij is een
verstandige vróuw; en heeft u harte
lijk lief.
Vader
Welnu, lieveling?
Spreek geen kwaad van hem. Heb
geen slechten dunk van hem Als gij
geen goede vrienden waart, zou 't
mijn hart breken.
Liefde en droefheid woelden z«oo
sterk in het gemoed van den vader,
dal zijn forsche gestalte er door ge
schokt was.
Toen hij weder sprak, beefde zijn
stem.
Neem een maand tijd tot beraad,
lieve. Ge zijt een goed meisje. Gij
bidt, niet waar? Hij had een gevoel
alsof zijne handen een ontheiliging
waren toen hij haar hoofd fkoos
de. en liet ze zwaar langs zon zijde
zaitken. Wend u daar lieve, zeide hij,
en zijn krachtige stem beefde al meer
en meer. Vraag daar licht.
Hij kuste haar op het voorhoofd cn
verwijderde zich. Met zwaren tred
liep hij de trap op naar zijn kamer
daar gaf hij zich een oogenblik over
aan den storm, die in ziin binnen-
Onze Laciihoek
HOOGSTE VERSTROOIDHEID.
Professor, de geheel ledige gehoor
zaal binnentredende, van den kathe-
Mijne heeren. ik zie niet in, waar
om ik oor stoelen en banken spreken
zou!
BIJ DE MANOEUVRES.
Generaal keurt blijkbaar «ie opstel
ling van een batterij af en vraagt den
Officier, die het bevel daar voert.
Maar wat drommel, kay'teirt,
waarop schiet u eigenlijk?
En het onverwacht antwoord was:
Op bevel van den overste, gene
raal!
WINKELSLUITING. TE LEIDEN.
Men meldt uit Leiden:
De Commissie voor de Strafveror
deningen heeft In verband mot het
onlangs door den gemeenteraad ge
nomen besluit om van gemeentewege
een sluitingsuur voor winkels en ma
gazijnen vost te stellen een verorde
ning ontworpen. Het ontwerp komt in
vele opzichten overeen met de veror
deningen, die in enkele andere ge
meenten van ons land reeds werden
vastgesteld of ontworpen.
Het. sluitingsuur wordt vastgesteld
op 9 uur des avonds, met uitzonde
ring v«n de Zaterdagen en den dag
voor Hemelvaartsdag, de tien achter-
ecnvolg'.m.lc werkdagen voor St. Ni-
colaas en de werkdagen van den ITen
lot en met den 29en Deem)>er, op
welke dagen de winkels vaxi 5 uur
's morgens tol 12 uur 's avonds voor
hel publiek geopend mogen zijn. Voor
de Zondagen wordt geen bijzondere
regeling voorgesteld.
Dc bepalingen aangaande de ver
plichte sluiting zijn niet toepasse'ijk
op apotheken, inrichting en lokali
teiten waarvoor bij een andere ver
ordening een sluitingsuur is voorge
schreven, en winkels in de stations.
Reeds langen lijd verkeeren de
straten eener nieuwe stadswijk de
3 Octolier- en andere straten in een
on Lou ren toestand, eens«lee!s om-
dut sommige eigenaren onmachtig,
anderdeels omdat zij onwillig zijn.
B. en W. stellen nu voor tot verbete
ring van deze straten over te gaan.
Da koste» zijn globaal geraamd op
f 21.8C2. Van uit bc.'.rag is door be
langhebbenden toegezegd f 13.047 en
komt ten las'.e der gemeente als eige
nares f 3390, terwijl de gemeente do
resteerende f 4825 onverplicht voor
haar rekening moet nemen.
SALARISSEN OFFICIEREN VAN
GEZONDHEID.
Het ligt. in het voornemen van den
Minister van Oorlog, over te gaan tot
eene «herziening van de traktementen
van de officieren van. gezindheid.
Waarbij vo,or het mcerendeel rekening
zul wonden gehouden met- de dien
aangaande door de militaire artsen
kenbaar gemaakte wenschen.
De benoodigde gelden zullen wor
den aangevraagd op de begroeting
voor 1914.
De premie- ad f 5000, welke volgens
de thans bestaande regeling wordt
genoten 1 eene benoeming tot offi
cier van gezondheid, komt alsdan te
vervallen.
Aan de burgerartsen, die nog in
«Jen loop van 1913 worden benoemd
tot officier van gezondheid, zal in
tussehen eene dergelijke premie als
nog word«,*n toegekend.
(Hbld.)
EEN AL T EKR ACHTIGE SOMMA
TIE.
Twee metselaars hadden hun com
pagnieschap beëindigd, doch finan
cieel scheen er nog het een en ander
le regelen over te blijven. De eene
somma:io op de andere voigde. doch
de aangesprokene weigerde te beta-
k-n. Totdat degene, die het gekl nieen-
«ie te goed te hebben den ander som
meerde voor Zaterdagavond 8 uur
3>I0 gulden te betalen anders... zou hij
binnen 8 dagen bet leven er bij in
schieten.
Deze brief had uitwerking... de man
die ern schreef zit thans namelijk in
verzekerde bewaring, waar langza
merhand wel het besef tof hem zal
doordringen dat deze vorm van som-
meeren toch wat al te krachtig Is.
Zie vervolg Binnenland op de 2de
pagina).
£te woedde, hief zijn handen om
hoog, cn zij n geheele lichaam krornp
van /.ielsfultering.
Een geruimen tiid stond hij onbe-
weeglijk, met de armen over elkander
geslagen, en eindelijk knikte hij
langzaam niet het hoofd, en staarde
met een asehgrauw gelaat voor zich.
De zonden der vadereu wordc-n
bezocht aan de kinderen, zeide hij.
Ja aan de kinderen I
Derde Eoek.
IIOE JOHN SMITH EN JOB ROUND
VOOR GENERAAL CON1NGHAME
EEN EN DEZELFDE PERSOON
WERDEN.
HOOFDSTUK I.
Daar heb ik u dan, Clem I riep
Job, Uw vader zei dal ik u wel zou
vinden als ik de beek overstak en deze
zijde va» den heuvel hield. Maar ge
zijt een heel eind van ver van huis,
jongen. Ge ziet er vermoeid uit
Ik ben niet vermoeid, zeide Clem,
maar ik heb hoofdpijn. Ilij lag in zijn
volle lengte op het gras, in de scha
duw van een groep wilgen, met een
dichtgeslagen boek in de hand Job
ging naast hem zitten en legde zijn
groote bruine hand op Clcm's voor
hoofd.
Het gloeit, zeide hij medelijdend
i Gij hebt te ver geloopen.
(Wordt vervolgd.)
