Humors 0u!U9
DERDE BLAD
Zaterdag 24 Mel 1913
RftaiEdlenst naas* Ned.
Oost indië.
De verzending van brieven enz.
beeft, deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 27 Mei.
(Laatste bu3lichling 6 uur 15 min.
'e avonds).
Tenzij op verlangen der afzenders
.Wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzonden voor Aljeh
en Oiiclerhoorighoden, Sumatra's Oost
kust, Palembang, Riouw, Baugka,
Bill 1 ton en Borneo.
Over Napels, Woensdag 2S Mei.
(Laatste buslichting 12 u. 15 m. na
middag).
Over Brindisi, Vrijdag 30 Mei.
(Laatste buslichting 12 u, 30 m. na
middag).
Met deze gelegenheid wordt alleen
verzonden correspondentie voor At-
jeli en Onderhoorighcden en Suma
tra's Oostkust.
Over Marseille Zaterdag 31 Mei.
(Laatste buslicbting G uur 40 min.
'e morgens).
Sumatra's Westkust en Benkoelen
alleen op verlangen der afzenders,
overigens correspondentie voor geheel
N.-O.-Indië.
Over Rotterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 31 Mei.
(Laatste buslichting 2.35 's mor
gens).
Het port van met deze gelegenheid
verzonden brieven bedraagt 5 cent
per 20 gram, dat der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dat van druk
werk één cent per 50 gram.
Om nog met deze mail te kunnen
vorden verzonden moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 30 ni. des
avonds ten postkantore bezorgd zijn.
(Atjeh, Sumatra's Oostkust, enz.
wordt mot deze gelegenheid niet ver
konden);.
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
flat bedoeld wordt de buslichting aan
Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat
belastingszar.fc (van het z.g. onver
schuldigd betaalde geld) terug te ko
men en den betreffenden ingezetene
alsnog een vergoeding aan to bieden.
Wat het college hierop zal anlwoor-
woorden is niet twijfelachtig; hun
eerste antwoord laat niet anders dan
eon krachtig noen toe, maar voor don
raad bestaat hier een schoono gele
genheid. de geheele lcweslio opnieuw
ter sprake te brengen cu wie wee»,
misschien valt een nieuwe sletiuning
gunstiger voor'de firmanten uit.
Sinds een paar dagen vergodev:
hier de Internationale Vrouwenraad,
maar in tegenstelling niet andere bij
eenkomsten van deze soort, wordt
hier zoo, goed als niets van gemérkt.
De reden daarvan ligt voor een groot
deel in liet vergaderen in hotel do
Witte Brug, dat buiten hel groote tra
ject gelegen, minder opvalt, dan an
dere vergaderplaatsen. Do Officieel©
opening had in Den Ilaag plaats en j
genoot nogal belangstelling. De Dili-
genlia-zaal was voor deze gelegenheid
aardig aangekleed. Hoeveel nationa
liteiten er vereenigd waren, ik weet
het niet, maar liet moeten er vele ge
weest zijn. De algenieono taal was
Engelsch en die werd gesproken ook
door veel niet-Engelschen. Voor de
zoo veel sie maal bleek toen weer, dat
Engelscli ons veel aangenamer in de
ooien klinkt als een nicl-Albionoea
dan wel een EngcJschnian het spreekt. J
Het ligt natuurlijk aan ons gehoor,
en las een chauvinistisch aangelegd J
eilandbewoner dezo uitspraak, hij
zou ine waarschijnlijk een uitnoodi-1
ging zenden, om een partijtje te ko- I
men boxen maar pleiten voor de l
welluidendheid vau het Engelscli
doet het niet.
11
Ij
e co
jt
2.35
ra.
9.20
m.
9—
in.
3.25
m.
10—
m.
6,40
m.
12.10
a. 2.—-
a.
12—
m.
9.—
ui.
7.—
a.
3.20
a.
12.20
a.
4.30
a. 8—
a.
7—
a.
2,30
a.
6—
m.
4,40
a.
9.50
a.
6.15
a.
7.30
m.
11.30
a.
7.15
a.
G.30
m.
9.40
a.
8.20
m.
Yaa Ö8 Residentie en haar
bewoners.
CCVL
Over «enigen tijd krijgen we de
Haagscho belastingkwestie weer te
rug in den Gemeenteraad. Men. weet
dat Indertijd met 20 tegen 19 stemmen
besloten was, hel belastinggeld dat
volgens velen In een half dozijn juten
ten onrechte betaald werd. niet terug
te geven en de zaak scheen hiermee
afgedaan. Tegelijk hiermee werd be
handeld de kwestie-Strauss. De heer
Strauss beweerde, in woord en ge
schrift foutieve iulichtiugen van ge-
gemeenteambteuaren te hebben ont
vangen, teugevclgo waarvan hij den
tijd 4Oor reclame tegen zijn aanslag
liet verloópeo. Hier stonden de \er-
Klarmgcn van den klager en den wet
houder zoo positief tegenover elkan
der, dat de raad een commissie in
stelde tor onderzoek. Nu is eindelijk
het rapport verschenen en voor dén
heer Strauss is het ongunstig, al
.wordt er nu toegegeven dat de moge
lijkheid bestaat dat een klerk hem
verkeerd ingelicht heeft.
Het opvallende in het stuk ligt ech
ter in een opmerking welke de com
missie zich veroorlooft en waarin
zij, langs de zaak-Strauss heen, aan
B. en W. raden op de eerstbedoelde
Maandag heeft de raad besloten
tot het aanschaffen van meerdere
automobiel-vuilniswagens. Een van
die moderne straatinonsters hebben
we hier reeds sedert een jaar in
werking gezien cn naar de directeur
van de Reiniging meedeelt, is do
proef er mee uitnemend geslaagd.
Vergis ik me niet dan krijgen we
cr nu drie die allen dienst zullen
doen in een sectie. Blijkt in de toe
komst dat ze voldoen dan zal voor bel
ophalen van ascli en vuil het paard
uil de residentie verdwijnen. Last van
de auto-wagens is nu al ondervon
den. Ilier cn daar werd geklaagd over
het dreunen, maar vrij van overdrij
ving bleken deze klachten niet. Het
eenige bezwaar is, dat de stralen
hier maar berekend zijn op een be
lasting van 700 11.G. per wiel en de
auto weegt een 7000 K.G. of 1750 K G.
per wiel, maar naar werd meege
deeld, heeft het plaveisel geen noe
menswaard nadeel van de zwaardere
belasting ondervonden. Het is tc
hopen dat dit in de toekomst zoo zal
blijven, want als om de auto-wagens
te kunnen handhaven tot een geheel
nieuwe bestrating besloten moest
worden, zou dan van de zoo hoog
opgevijzelde besparing die de auto
matische tractie zal meebrengen, wel
veel overblijven
SINTRAM.
Stadsnieuws
fisliaBösciis Maatschappij
dsr Wetenschappen.
(Zie ook het Eerste Blad.)
Hedenmiddag werd in het gebouw
der Hollandsche Maatschappij der
Wetenschappen aan het Spaarnc de
jaarvergadering gehouden van deze
maatschappij.
liet presidium werd thans gevoerd
door J'ir. mr. J. W. G. Boreel van IJo-
gclanden. wegens ontstentenis van
den voorzitter Mr. G. van Tienhoven.
De waarnemend voorzitter verwel
komde de directeuren en leden,
waarna de secretaris, dr. J. P. Lotsy,
het jaarverslag uitbracht. Daaraan
is liet volgende ontleend:
Het geëindigde 161ste jaar van het
bestaan der Holl. Maatschappij van
Wetenschappen kan slechts niet ge
mengde gevoelens worden herdacht
naast veel goeds, dat ons wedervoer.
Blaat veel, dat aanleiding geeft tot
gevoelens van weemoed.
In de eerste plaats het groote ver
lies dat de maatschappij heeft gele
den door het onverwachts overlijden
van Mr. 11. Enschedé, bij wicn het
klimmen der jaren niet met verlies
van krachten scheen gepaard tc gaan.
Nog den 24sten April j 1. woonde
hij, opgewekt als immer, de Direc-
teurenvergadering bij, die o.a. tot taak
had de huidige vergadering voor te
bereiden.
In hem verliest de Maatschappij
veel. Het verslag wijdt waardeeren-
de woorden aan den ontslapene.
Verder ontvielen de Maatschappij
uit den kring der Directeuren M. E.
N. Rahusen, sinds 1887, en Mr. A. II.
Philipse, sedert 1897 aan de Maat
schappij verbonden onder de led n
verloor de Maatschappij Prof. L.
Aronstein, den heer E. W. Moes, en
zeer onlangs Prof. P. H. Schoule, ter
wijl van hen, die den naam der
Maatschappij in liet buitenland hoog
hielden. Edward Slrasburger, H.
Poihcavé eu L. Cailletet door den
dood werden weggenomen.
Zij allen hebben in de verschillen
de door hen bekleede betrekkingen
cn in dc verschillende door hen be
oefende takken van wetenschap be
langrijke diensten bewezen.
Het verslag herdenkt dan het feit
<lal heden de nestor, de heer Prof.
Dr. II. G. van de Sande Bakhurjzen
vóór veertig jaar tot lid der Maat
schappij werd verkozen, en wenscht
den jubilaris daarmede geluk.
De verwachting, in het vorige jaar
verslag, dat het 13de deel der
Oeuvres complètes de Cnriétiaan
Huygens, een werk van grooten om
vang zou worden, is ten volle beves
tigd. Door den ijver der betrokken
personen schrijdt hij echter zijn vol
tooiing tegemoet.
Verder geeft liet verslag nog eeni
ge bijzonderheden in verband met de
wijze van uitgave van dit belangrijk
werk.
Omtrent de voorgenomen uitgave
van den manuscript-catalogus dor
parasitische schimmels van wijlen
het lid der Maatschappij C. A, J. A.
Oudemans, wordt medegedeeld dat
deze tot aan het jaar 1910 door Prof.
Moll is bijgewerkt, zoodat met den
druk nog dit jaar zal kunnen be
gonnen worden.
De copie van het manuscript- j
Beekman is voltooid. Binnenkort zal
door de betrokken commissie eene be- j
slissing omtrent de al- of niet wen-
schelijkheid der publicatie moeien J
worden genomen.
De heer Van Doorninck gaal voort
niet de ordening van het archief der j
Maatschappij en van de financïeele
bescheiden. De ordening der cor
respondentie van den tweeden secre
taris der Maatschappij, den beroem
den physicus M. van Marcan. is bij
na voltooid.
Ilel ligt in hc-t voornemen deze
correspondentie uit te geven. De
renten van het legaat-Bleekrode zul
len dit jaar- daarvoor worden be
stemd.
Archives Neèrlandaise zijn wederom
in 2 seriën, sciences naturelles en
sciences exactes verschenen.
Voortaan zullen daarin geen stuk
ken meer worden opgenomen, die
reeds in een vreemde taal zijn ver
schenen en slechts bij uilzondering
zal toestemming verleend worden tot
nogmalige publicatie van reeds in de
Archiven verschenen stukken.
Alleen op prijsvraag II van het pro
gramma 1912 is een antwoord inge
komen, dat echter, daar hc-t geen
eigen werk, doch slechts kritiek op
dat van anderen bevat, niet aan de
gestelde voorwaarden voldoet, en dus
niet voor beoordeeling in aanmer
king kan komen.
Met den druk der door den secre
taris in zijn door de Maatschappij
gesubsidieerden proeftuin verkregen
resultaten is een aanvang gemaakt
en kan verwacht worden dat dit nog
dit jaar zal geschieden. Een docto
randus in de plant- en dierkunde
houdt zicli in den tuin met onderzoe
kingen onledig.
Met een woord van dank aan allen,
die deelnamen aan de werkzaamhe
den der Maatschappij, eindigt het
verslag.
Hierna liield Prof. dr. G. Winkler
een rede over „De bouw van -don her
senschors en de daarmee samenhan
gende argumenten voor de localisee-
ring onzer zintuigshersenen."
liet jaar 1871 is voor de kennis der
functie onzer hersenen een zeer be
langrijk jaar geweest, aldus ving
spreker aan.
Eeuwen lang heeft men gearbeid
aan hel verslaan van den bouw van
dit gewichtig orgaan. Uiterst lang
zaam hoeft men de kennis verkregen,
dat alle zintuigen door de in centri
petale richting geleidende zintuigs-
zenuwen, niet het centraal gelegen
zenuwstelsel ruggemerg of herse
nen samenhangen.
Nog vele eeuwen langer heeft het
geduurd eer men had vastgesteld,
dat elke zmtuigszenuw, ofschoon zij
kort na haar binnentreden in het
cen tra a 1-orgaafl in een z.g. primair
kerngebied een voorloopig einde
vindt, doch niet behoud van een re
latieve zelfstandigheid, en een secun
dair sensorisch ezelstelsel verder
een traahv aarts loopt.
liet eindstation bleek te zijn de
schors der groote hersenen.
Een nog dikwijls gebruikte beeld
spraak vergelijkt alle zenuwgrauw,
maar bepaaldelijk de hersenschors
met een spiegel, die alle indrukken,
welke veranderingen in de buitenwe
reld of m het eigen lijf op de zin-
luigsvlakten afteekenen, weerkaatst
en tevens bewaart of registreert. Het
eenmaal opgevangene laat een spoor
na, is ingeschreven en is te allen
tijde reproduceerbaar.
Ju de hersenschors worden de zin-
tuigelijke impulsen op voor ons on
bekende wijze, tot waarneming. Daar
word! de verwerking van hun engram-
mala ter hand genomen, ontstaan, al
weten wij niet hoe, de voorstellin
gen. Daar verbinden zich volgens vas
te regels de voorstellingen totdat de
eind- of doelvoorstelling bereikt is,
wordt op nog altijd voor ons onbe
kende wijze de aan de doelvoorstel
ling beantwoordende impuls tot han
deling naar buiten geworpen en de
spiergroepen gedwongen tot de doel
matige samenwerking voor die han
deling noodig.
Iloe ziet de hersenschors er uit
Menschenhoraenen van buiten gezien,
doen zich voor als een wceke massa,
waarin een aantal diepe groeven, die
haar in wendingen verdeden.
De eerste liersciiöfbceldingcn dra
gen inderdaad eenige gelijkenis met
een bord gekookte macaroni. Bij die
oppervlakkige gelijkenis blijft het,
want groeven en wendingen liggen
niet regelloos, Zij zijn streng be
paald. Zij laten zich rangschikken in
een schema, dat behoudens individu
eele afwijkingen, voor ieder menscli
geldig is en worden dus met een zelf
standige nomenclatuur van elkander
onderscheiden.
De oppervlakte der wending, de
grijze massa, die men voor zich ziet,
is de schors, want snijdt men de wen
ding in, dan vindt men dat een 5
m.'M. lot 15 m.M. dik grijs laagje.
de schors een witte kegel de
mergkegel der wending bedekt.
De mergkegel s zijn uitloopers een er
massieve witgekleurde zenuwmasea,
die liet centrum aan liet hersenlialf-
rond inneemt Gelijk een stralenkrans
stralen de stelsels van zenuwvezels,
wier verzameling die witte centrale
massa vormt, in de mergkegels bin
nen.
Welnu, reeds voor 1870 go'd voor
de hersenschors de stelling, dat zij "t
orgaan van waarneming, voorstel
ling en handeling was. Tevens echter
meende men, dat zij voor dat doel,:
als een ondeelbaar geheel gebruikt
werd. Flourens' experimenten dwon
gen tot die stelling Hij had bij dui
ven achtereenvolgens schijfjes van
de hersenschors afgesneden en dan
veranderde het diertje oogenschijnlijk
niet, totdat een zeker bedrag aan
hersenschors verwijderd was. Werd
echter die maat overschreden, dan
verdwenen tegelijkertijd al de z.g.
bewuste functies, het dier zag niet
meer, hoorde niet meer, bewoog zich
niet meer willekeurig. liet feit, blijft
natuurlijk zijn waarde behoudc-n,
maar het geldt bij duiven, waarvan de
hersenschors een geheel andere is,
dan bij den mensch.
Daar kwaaien in 1871 Ritsch en
Hilzig en toonden onweerlegbaar aan.
tot verrassing der wetenschappelijke
wereld, dat niet alle gedeelten der
hersenschors zich Tegenover electri-
sche prikkels op dezelfde wijze gedroe
gen.
Voor hen was ontkend, dat de her
senschors prikkelbaar zou zijn. Bij
bondon echter werden In het voor
ste dc-ol der hersenschors een aantal
awaikke punten gevonden, die zwak
ke eleetrisehe prikkels met een be
paalde beweging der gekruiste li
chaamshelft beantwoorden. Zij waren
maar weinig i.n aantal. Van een be
paald punt kon buiging in den ge-
kruisten voorpoot worden opgewekt,
van. een derde, zijwaarts (kijken! der
twee oogen naar ter zijde. Maar de
beteekenis van het feit, was zoo groot,
onnlat hot beginsel dat verschillende
doelen der schors verschil in funotie
bezitten, bewezen was.
De localisatie-leer was geboren. De
geniale psychiater ie Veen en, Iley-
nert, "leerde, dat daarin de oellen in
lagen, waren gerangschikt en maakte
de opmerking, dat bepaalde rolvor
men kleine cellen z.g. korrels in
een dichte laag .vcieenigd in de
achterste schorsafdeelingen werden
gemist.
Heynert waagde het vermoeden,
dat het voorste scliorsdeel. motori
sche functies, hot achterste sensori
sche functies bevitten zou.
Bij mensch en bij hoogere zoogdie
ren bezit de schors, naast stellig niet
localiseerbare functies, ook locali-
seerbare verrichtingen. Bij den
mensch lieeft de chirurg, door de ope
ratieve noodzakelijkheid gedwongen,
vastgespeld, dat op de voorste centra
le winding en daar alleen, punten
zijn, die eleetrisehe prikkeling beant
woorden met bewegingen van teenen,
voet, knie of heup. van den schouder,
elleboog, hand, vingers, wijsvinger of
duim enz.
Het is erkend, dat verwoesting in
bepaalde gedeelten dezer winding ge-
isoleerde verlamming in de gekruiste
vingers, hand, schouder, voet of tee
nen kan brengen.
Het lijdt verder geen twijfel, dat de
man wiens beide achterhoofdskwab
ben zijn vernield, blind is, wel niet
op dezelfde wijze, als wanneer hij de
twee oogen mist, maar toch blind.
Daarvan deed nog onlangs eer. ge
neesheer. zelf zenuwarts, de droevige
ervaring op, toen een krankzinnige
hem een revolverkogel door den sche
del joeg, waarvan inet schietkan aal,
dat door ingangsopenlng en x-photo
kon worden gereconstrueerd, nis ge
legen door beide cchterhoofdskwab-
be-n been. Nauwelijks bewusteloos
was hij de eerste aren schoreblhid,
maar even blind als wanneer hij de
oogen had gemist, al laat de kleine
vernieling een nagenoeg volkomen
restitutie van het zien verwachten.
Even stellig is vastgesteld, dat het
omvangrijke zintuigsveld van ban
don, pezen en spieren, dat door de
mechanische veranderingen van het
lichaam zelf impulsen krijgt tiet
z.g. intero receptive veld der extre-
teiten een projectieveld heeft op
de schors van de gekruiste kwab.
e vernieling van dit veld brengt
de eigenaardige stoornis met zich,
dat de lijder, ofschoon hij tast- en
pijnind'nikken op de gekruiste lede
maten nog goed waarneemt, geen
kennis meer draagt van hel bestaan
zijner exlrcnrileiten, wanneer hij ze
niet ziet.
Een Transvaler, die zich bij onge
luk door de rechterwand kwal' schoot,
wist, als men hein de oogen bedekte,
nog zes maanden na dit hagel schot
niet, lioe de band of hel been was ge
plaatst, merkte er niets van als men
de ledematen bewoog. Nog drie weken
na het schot moest hij, leen het met
verlamde been bij ongeluk over den
rand van het bed nas gevallen we
gens het schot moesten de oogen ver
bonden blijven de zusier roepen om
zijn been te zoeken. Hij wist niet
waar het gebleven was.
Deze diiie functies zijn de eenige die
geheel of nagenoeg geheel door het
gekruiste hersenhaifrond worden be
diend. Hun localisatie is daarom het
gemakkelijkst aantoonbaar. V" r tien
geldt het hierbij gegeven schema dan
ook bijna volledig.
Dit is reeds niet meer zoo voor het
hooren. De gehoorsïmpulsen vinden
slechts ten deeie representatie op de
gekruiste schors. Een gehoorzenuw
vindt zijn weg naar de slaapkwab
van beide halfronden. Halfzijdige
doofheid kan dus na schorsverwoes
ting niet verwacht worden,
Ilalfzijdig verlies van tastzin komt
na schorsverwoesting niet voor.
De wondeplek der localisatle'eer,
was, dat zij geen goede verklaring
kon geven van het snelle herstel der
functie, als de schors alleen, zondc-r
of met geringe kwetsing der toevoer-
baan, te niet ging.
De demonstratie werd door boeiden
toegelicht en uitvoerig uiteengezet
Spreker eindigde aldus:
In mijn studententijd begon de
strijd om de localisatie van functies
In de hersenschors.
Het beginsel er van is in dien strijd
gered, maar meer dan ooit blijkt,
hoezeer de tegenstanders van dit be
ginsel juiste gezichtspunten op den.
voorgrond hebben gebracht.
Toegegeven moet wooden, dat er
tailooze niet lo calls eerbare functies
zijn en "dat slechts een klein deel on
zer psychische functies misschien
zelfs de waarneming in vollen om
vang ook niet. zich tot localisatie
leent.
Ten slotte werd overgegaan tot de
benoeming van nieuwe leden.
Dr. D. Bos' Tsrkiezinjsrede.
In de groote zaal van de Soc ,,Yer-
eenjging" had het Coneenixaiie-
comité Vrijdagavond een bijeenkomst
belegd, waarin Dr. D. Bos, lid van de
Tweede Kamer, het woord voerde.
De zaal was ongeveer voor drie
kwart gevuld.
Ook tbans weer, zooals bij de rede
voering van Mr. Fook, zag men m de
zaal een groot aantal toehoorders, die
gewoonlijk geen verkiezingsvergade
ringen bijwonen.
De heer Breda K 1 e ij n e n-
berg opende de bijeenkomst mot
een kort welkomstwoord.
Dr. Bos
■ving zijn rede aan met een schets te
geven van de werkzaamheid van het
Ministerie—Goeman Borgesius. dat
van 1897—1901 aan het bewind was
verschillende zegenrijke weiten, ali
de Woningwet, Ongevallenwet, af
schaffing dor Plaatsvervanging en
Leerplichtwet aan ons land heeft ge
geven.
Tegenover zulk een vruchtbaar mi
nisterie laadde Dr. Kuyper een groo
te verantwoordelijkheid op zich door
hot geheele land tegen dit minister.o
te velde te brengen.
Tegenover de productiviteit van :u-i
ministerïe-PiersonGoeman Borge-|
slus, kenmerkte het kabinet—Kuyper
zich door stilstand van staatkundige
hervormingen. Aan zaken als Eeds-
vraagstuk, doodstraJkwestle, vacclne-
dvvang, waarover men het voor 1901
druk had, werd niets gedaan. Het mi
nisterie-Kuypev, dat een groots
meerderheid in de Tweede Kamen
achter zich had en later ook in de
Eerste Kamer, was alleen eenstem
mig ton opzichte van het onderwijs
vraagstuk.
In 1905 viel het ministorie-IIeema*
kerk en kwam dat van Mr. De Mees
ter.
it werd door de toenmalige Ka
merleden Mr. Heemskerk en Ds. Tal-
a fel bestreden en iel op het milï
1aire vraagstuk. Hierop A worn 't ml-
slcrie-IIeemskerk aan het bewind.
Eerst diende het zicli aan als een'
zakenkabinet, dat niemand aansloot'
wilde geven. Dat veranderde fen 't
een sterke Kanrermeei-derheid achter
zich kreeg en Dr. Kuyper den nieu
wen koers aangaf.
Nu zit dit ministerie vijf jaar. Maar
mon zoe'-t vergeefs naar ingrijpende
vragen, die tot oplossing zijn geko
men, gelijk wel geschiedde onder het
ministerie-Pierson—Goeman Borge-
Mfen zoekt vdrgc-efs» mar wetten",
die het volk opheffen en veredelen
zullen.
Id plaats eenstemmigheid, ziet ment
allerwege verdeeldheid. Spreker wijst
op de verschillen tusschen de partijen
onderling on hoe zij weer door Dr.
Kuyper zijn bijeengedreven. Toch'
bestaat er over de groote en belang
rijkst vragen bij de gecoalisec"e
partijen het grootste meeningsver-
scliil. tusschen degenen, die door
eenzelfde levensbeschouwing hecten
verlxznden zijn.
Alleen als er geld aangevraagd
wordt voor de bijzondere scholen,
dan is de eenstemmigheid er, maar
ook dan alleen.
Allerwege ziet men groote bewegingen
voortkomen onder de arbeiders, onder
de:: middenstand, maar overal wordt
van rechts de splijtzwam van het ge
loof in deze bewegingen gebracht,
waardoor de groote nationale kracht
verloren gaat.
'anneer men voortgaat liet volk
te verdoelen naar het geloof, dan kan
het niet anders of de geloofshaat
ordt aangewakkerd.
Ifol zijn niet de vrijzinnigen, die
deze geloofsverdeeldheid versie:ken.
liet zijn degenen, die het volk naar
het geloof in 'Klassen verdeelen. (Ap-
plans). En het kan niet anders, of zij
kweeken huichelarij aan en brengen
zoo het verderf onder ons volk.
Daarom blijven de vrijzinnigen zich"
kanten tegen deze verdeeling van l et
volk in twee groepen naar het geloof.
(Applaus).
Het eenige resultaat van het geza
menlijk optrekken der rechtse he par
tijen gedurende de jaren Is, dat men
komt met een voorstel om art. 192 van
de Grondwet te wijzigen en het open
baar onderwijs in den grond te hel
pen.
liet Rechisch'ekiezers-., ik werd tel
kens onthaald op schuierend vuur
werk.
Eerst kreeg men het vuurwerk van
de paganisten tegenover de geloo-
rigen. de antithese, die de Christenen
scheidt van de kinderen Bei ia lg.
Toen werd 't weer donker. Maar
later kwam "t vuurwerk van de Unie-
mystica hoe minder liet volk er
van begrijpt, hoe beter: Gelach)
de geheimzinnige band. die de Rech
terzijde bijeen beet te houden. Toen
he: weer een poos donker was ge
weest, hoeft Dr. Kuyper Jtel sluitstuk
van het vuurwerk ontstoken De Mei
boom rijst in de kap igelaeli), geflan
keerd door fouteinen van gouden
leeuwen, d:e in de kassen van de bij
zondere scholen neervallen ige-iuch:.
en op den achtergrond gaaf de onin
bare school in vlammen op. Lang
durig gelach). Op dit sluitstuk wor
den nu de kiezers gespitst.
Spreker waarschuwde '.hans tegen
het tarief, dat zeker weer terugkomt,
als Rechts bij de stembus wint. maar
JF eu illeton
GOUDEN YlÉOENEÜ
Uit het Eugelsch
van
DAVID CHRISTIE MURRAY.
34)
ik weet heel goed wie liet gedaan
heeft, lie main hij, streng tegen Bow
ling knikkende, omdat ik liet toe
vallig zelf gezien heb. Zoek me dus
maar niet met je prautjes te overbluf
fen.
-- Jk geloof, zeide Bowling, op den
toon van iemand, die niet onwillig :'s
om een punt gewonnen te geven, maat
in gemoed e uuu zijn eigen gevoelen
blijft hechten ik geloof werkelijk,
jongeneer, dut ge u vergist moet heb
ben.
De moed, die Bowling ontzonk,
scheen in dezelfde mate in den jongen
Whittuker aan te wakkeren, aisol hij
vau den een in den ander was over
gegaan.
Je mag praten zooveel je wilt.
sprak Jiii v-uvliteliik en op fleren
toon; maar ik heb liet met eige
ne oogen gezien, en bovendien weet ik
dat Parker, dc kastelein, je don \ol-
gouden flag vcor do gebroken kan
heeft laten betalen.
Jongeheer .zeide Bowling, ik
was, om zoo te zeggen, boven mijn
bier, en weet dus niet zoo precies wal
er gebeurd is, maar een jonge duhïo
iets naar 't hoofd te smijten ligt niet
in mijn karakter.
Laat zoo iets dan niet weer ge
beuren,- hernam Whittaker, hein drei
gend aanziende, of je zult met rjij (e
doen hebben.
Bowling, beloofde zeer .deemoedig
dal liet niet weer gebeuren zou; cn
aan eene kleine herberg gekomen, liet
hij zijn span voor dc deur stilhouden,
meer om van den jongen Whittaker
af te zijn dan om den (forst te les-
"c.hen, waarvan hij in alle weer lost
had. Hij bracht eerbiedig de hand
aan zijn hoed, en zeide: Goeden dag,
kapitein, als een laatste verzoening s-
vvoord; maar Wlullaker bleef ook stil
staan, trad de herborg binnen en be
stelde een glas bier. De afstammeling
van den beroemden zeeman stond,
met zijne kan in de hand, in de koele
schaduw, eu Whittaker en de kaste
lein stonden samen op'de stoep. De
jonkman lüeld er wel van om wat
vertoon, van gezag te maken, en nu
hij den kastelein als toehoorder had.
nam hij trotsclxer loon dun ooit tegen
over Bowling aan.
Je zult wel zoo goed zijn te ont
houden wat ik u gezegd heb, zeide
hij. Ik zal het ditmaal door de vingers
zien, omdat u toevallig van Parker
gehoord heb dat je teen niet nuchter
waart.
Bowling bracht weder gedwee de
hand ;tan zijn hoed, en na zijn bier
gedronken te hebben, reikte hij den
kastelein do kan toe en wilde heen
gaan. De kastelein was ecu forsoh-
gebouwde sterke vent, en Whittaker's
moeder was eigenaarster van liet
huis ,<l:it hij bewoonde. Zijne tegen
woordigheid en 't veranderd gedrag
van Bowling maakten den jonkman
zóó moedig, dat hij den karrevoer-
rnan, toen dezo wilde heengaan, te
genhield door den haak van zijn rot
ting behendig in zijn halsdoek te ste
kten.
Ken je dien man, Whitehouse?
vroeg hij.
Jit ken hem van aanzien, ant
woordde de kastelein. Meer weet ik
niet van hem.
't Is wel de moeite waard hein te
kennen. Hij is een man, die weet dat
er ergens in Turkije een schat begra
ven list. uls ik liet wel verstaan heb.
Dat moet eene waarde van vijftig dui
zend pond zijn. Hoe vind je zoo*»
sommetje, hè?
Bowling zag den jongeling, die nog
glimlachend or* den drempel van de
herberg stond, knorrig aan, maar zei
de nleis.
Ja. daar heb ik vau hooren spre
ken, antwoordde do kastelein te
elaard, maar ik heb zoo mijne twijfe
lingen. Het zou mij niet Verwonderen
als hei bleek dat de man het loog.
Bowling zag nu den kastelein knor
rig aan, maar zeide nog niets. Whit
taker was zoo verrukt over zijne zege
praal, dat hij niet kon nalaten aan
zijn lust tot. schertsen, die in hem op
welde ,toe te geven.
Hij vertelt ér eene aardige ge
schiedenis van, zeide hij, den geen
weerstand biedenden Bowling nog
met den haak vasthoudende. Eene
heel aardige geschiedenis vertelt hij
er van. Hij heeft een nagel van zijn
vinger afgescheurd door zijne handen
in het goud te steken.
Bowling zag, uls onwillekeurig,
naar eene zijner handen, maar stak
die in zijn zak en spreek nog geen
woord.
Als ik wist dat ergens een schat
verborgen lag, zeide Wliitinker glim
lachend, zou ik er niemand iets van
zeggen, maar ik zou hem gaan opgra
ven en er mijn ploizier van nemen.
Dat zou ik doen.
Ik moot naar mijn werk, -sprak
Bowling knorrig; laat me dus gaan.
Je kunt den man, die u hier c.p af
gestuurd heeft, zeggen, dat k niets
heb uitgelaten, dat weet je zelf het
best.
Mij er op af gestuurd? zeide
Whittaker trotsch. En wie denk je
dan we] dal mjj er op af gestuurd zou
hebben?
Dan zou ik al wat uitlaten, niet
waar, jongeheer? hernam Bowling,
met een knorrigen glimlach. Zee hem
dat in alle gevalle maar. Ik heb mij
ne orders, en daar houd ik mij aan.
Dit zeggende, maakte hij den haak
uit zijn halsdoek los, klapte met de
tong tegen zijne paarden en slofte
langs het pad voort. Whittaker lachte
hem luidkeels uit ,en zicli tot den kas
telein wendende, zeide hij:
Dat is eerst c-en leugenaar! Hè,
Whitehouse?
Ja, in 't liegen schijnt hij ver te
zijn, beaamde de kastelein.
Bowling hoorde dit, en zag om,
met een somheren hoofdknik. Whit
taker lachte weder, nog wat luider
dan te voren, en toen de kastelein
naar binnen was gegaan, leunde hij
tegen den deurstijl en sloeg met zijn
rotting tegen zijne beer.en, als een
heer, die uiet zich zeiven in zijn schik
en recht op zijn gemak is.
Eigenlijk was liij minder op zijn ge
mak dan waarvan hij den schijn aan
nam, Hij was juist niet een van do
verstandigste» of opmerkza runsten,
en op de gelaatkunde had hij zich
nooit toegelegd. Menschel ij ke beweeg
redenen waren in Oostle Barficld iets
vrij eenvoudigs, en de gelaatsuitdruk
kingen var. zijne bewoners leverden
weinig gelegenheid tot diepzinnige
studie op; en al waren d:e ook wz
zoo uitlokkend geweest, hij was de
man niet om er zich liet hoofd inca
te breken. Maar op liet gelaat van
den karrevoerman had hij eene uit
drukking gezien, gedeeltelijk can
vrees, gedeeltelijk van listige voor
zichtigheid, gedeeltelijk van hardnek
kige terughouding, die, ondanks hem
zeiven, indruk op hem maakte, zoo
dat zijne vroclijkheid ten kosten van
Bowling niet geheel ongeveinsd v.os.
Waar waren mijne gedachten?
zeide Bowling bij zichzelven, toen hij
oin den hoek van het pad was. -- Ik
luid hem moeten kennen. 1-Iij is t,
dien ik bij het meisje heb gezien, dat
met Job Round liep. Job's dochter,
ongetwijfeld. De vrijer van Job's doch
ter. Hij heeft hem er op af gestuurd
o«i mij uit te hooren.... Waarom heet
hij het te liegen? t' Is vier-en-twiniig
jaar, of zoo ten naastebij. De zaak .3
vergeten. Men zou er heen kunnen
gaan, als men maar wist waarheen,
zonder hel minste gevaar.
Zoo bleef hij bij zich zeiven mom
pelen, op zulk een zochten toon, dat
zelfs het geluid zijner stem gesmoord
werd door het kraken van de w ielen
en het gerinkel v an de bellen aan het
tuig der paarden.
Hoor eens hier, deed zich eene
stem naast Bowling hooren. Hij w-aa
zóó in geneina verzonken geweest, en
die slem kwam zóó plotseling. hij
verschrikt omzag, om tot zijne on-
