meeting mocht worden toegestaan.
(Gefluit.)
Wel mocht er worden geruild maar
daarvoor zou toch de tijd te kort zijn.
Mot een krachtige opwekking om
te strijden voor het algemeen kies
recht verklaarde de heer Vliegen de
meeting voor geopend.
Daarna was het woord aan de ver
schillende sprekers.
Mr. Troelstra zei in zijn rede o.a.:
„Wij hadden ook een ltooden Dins
dag kunnen houdenwij hopen dat
nog eens te kunnen doen. Maar dan
moet er nog ineer revolutionaire
kracht van uitgaan dan verleden
jaar. Dat moet zijn als wij onzen
laatsten troef moeten uitspelen. Dan
zal het mogelijk zijn een Rooden
Dinsdag to houden in Den Haag be
geleid door een krachtige economi
sche beweging voor algemeen kies
recht door het geheele land."
De optocht na de meeting gehou
den verliep zonder incidenten.
Te Utrecht namen een 30-tal orga
nisaties aan de betooging deeL
Te Rotterdam namen 200 vereeni-
gingon met ruim 300 afgevaardigden
aan de betooging deel; 7000 personen
waren op het terrein aanwezig.
AANVARING.
Nabij de fabriek der Maatschappij
voor Zwavelzuurbereiding bij Am
sterdam had Zondagmiddag een on
geval plaats.
Een roeibootje, waarin zich 3 op
geschoten jongens bevonden en het
welk op sleeptouw was genomen door
de motorboot „Hollandia", van Nieu-
wendam, kwam in aanvaring met de
haven boot. Het schuitje kantelde,
waardoor do jongens te water geraak
ten. Tweo er van wisten zich klem
mende aan het bootje te redden, doch
de derdo bleef hulpeloos achter. Een
der passagiers van de havenbcot, jhr.
IJ. van Foreest, dit bemerkende,
sprong dadelijk te water en bracht
den drenkeling, na veel inspanning tn
met gevaar voor eigen leven, op den
wal.
VERLOREN OF GESTOLEN
Het „Utr. Dagblad" van Zaterdag
avond bevatte een advertentie, waar
in werd aangekondigd, dat iemand
een portefeuille met ƒ3500 heeft ver
loren.
Volgens het blad is het echter ook
niet onmogelijk, dat de portefeuille
met 3500 is gerold.
De eigenaar van het verdwenen
voorwerp was Zaterdagmorgen bij
Kol geweest aan de Oude Gracht en
ging van dit bankierskantoor naar
huis, door de Lichte en de Donkere
Gaard. Daar liep een deftig gekleed
heer hem bij ongeluk tegen het lijf,
doordat deze z'n handschoenen liet
vallen, die de onbekende liaasUglijk
opraapte, zeggende „Pardon De
eigenaar van de portefeuille sloeg op
dit kleine incident geen acht en ver
volgde zijn weg naar huis, toen in de
Nachtegaalstraat voor de tweede maal
een heer legen hem opliep, die even
eens z'n handschoenen op den grond
liet vullen en ze eveneens opbeurde
met do verontschuldiging „O, par
don".
Even later bemerkte de Utrechte
naar, dat hij z'n portefeuille met de
f3500 miste.
Vermoed wordt thans, dat men hem
die portefeuille heeft ontrold dat de
dader het ©sist in de Lichte Gaard
heeft geprobeerd on dor liet voorwend
sel, z'n handschoenen te laten vallen,,
dat het toen niet is gelukt, waarop
hij z'n truc in de Nachtegaalstraat
heeft herhaald, hoogstwaarschijnlijk
met een beter resultaat.
PRINS HENDRIK NAAR
LEEUWARDEN.
Naar de .,L. Ctmededeelt, zal
Prins Hendrik op 26 dezer te 10.50 te
Leeuwarden aankomen, om daar do
vergadering te leiden van den Kon.
Nut. Rond voor Reddingswezeu en
Eerste ilulp bij Ongelukken „Het
Oranjekruis". Z. K. H. zal den nacht
doorbrengen ten huizo van den Com
missaris der Koningin en den volgen
den dag vertrekken.
STAKING OPGEHEVEN.
De staking van de machinisten en
stokers op de Vlaardingsche stoom-
loggers is geëindigd.
De eisch was ƒ15 per week voor
machinist en ƒ10 voor stoker plus de
1 pCt. van de netto besomming, is
thans zoodanig geregeld, dat het loon
voor machinist bedraagt 60 en voor
stoker ƒ40 per maand, plus de 1 pCt.,
mot een minimum van f 1000 per jaar
.voor machinist en 800 voor stoker.
TRAGISCH.
Men meldt uit 's-Gravenhage aan de
„Tel."
Sinds eenige dagen had liet de aan
dacht getrokken, dat een 17-jarige
klerk, wc-rkzaam aan het bijkantoor
:s-Gravenhage van de Algomeene
Maatschappij van Levensverzekering
en Lijfrente, te Amsterdam, zich vrij
groole uitgaven veroorloofde aan uit
stapjes, kleeding, enz. Zoo was hij
Zaterdag vóór acht dagen met een
16-jarig meisje naar Amsterdam ge
gaan, om den volgenden dag samen
een boottochtje te maken naar Urk.
De directie van het Haagsch© bij
kantoor, aan wie een en ander ter
oore kwam, wenschte daarom op hel
laatst der vorige week, dat hij zijn
kas zou opmaken en verantwoording
dr-en van door hem geïnde en geboek
te kwitanties. Onder voorwendsel,
dat hi.i nog een bedrag van f 7.80 te
innen had en dan een ronde som kon
verantwoorden, wist hij óp dat oogen-
blik het opmaken van zijn kas uit te
stellen.
Toen de gerezen argwaan door zijn.
uitblijven versterkt werd, belde men
het adres op, waar hij de 7.80 zou
ontvangen, waarop bleek, dat hij daar
inderdaad kort te voren was geweest.
Uit hel daarna ingestelde onderzoek
bleek, dat hij bij een passage-bureau
een biljet naar Amerika had geno
men, om Zaterdagmiddag per stoom
schip „Noordam" daarheen te ver
trekken.
Gebleken is, dat bet jongemensch
ruim 1500 had verduisterd.
en hij zijn ouders brieves ïn, waarin'
do knaap schreef, dat het zijn plan
was, zich zelf van het leven te beroo-
ven. Eén dier brieven was uit Voor
burg geschreven op postpapier van
een der café's aldaar.
Zaterdagavond, omstreeks 9 uur. is
zijn lijk, met een schotwond ïn de
hartstreek, gevonden door een gezel
schap, dat in de Nieuwe Schovening-
sche Boschjes wandelde. Bij het lijk
lag een revolver en liet rijwiel van den
knaap. Op hem werd een bedrag van
slechts ƒ1.30 gevonden.
DE ZAAK Mr. JULES N. DE VRIES.
Het HbkL meldt:
Naar aanleiding van door sommi
ge bladen opgenomen berichten om
trent cba strekking van de conclusies,
waartoe die Commissie van Onderzoek
uit den Raad zou zijn gekomen, kun
nen wij friet navolgende vermelden.
Omtrent de juistheid van deze me-
dedóetingen ontbreekt elke zekerheid.
Zij hebben niet het minste authentiek
of officieel karakter. Zij zijn niet van
de Commissie van Onderzoek afkom
stig. Zelfs de onderteekeiiaars van
't oorspronkelijke stuk tegen mr. De
Vries, de heeren Biederlaok, v. llamel,
De Jong en Van Olst, zijn omtrent het
rapport der Commissie nog geheel on
kundig. De wethouder heeft tot dus
verre daarvan alleen mededeel in g ge
daan aan den heer De Vries, en het
wordt geacht op diens weg te liggen
het rapport der Commissie in zijn
gehéél te publiceeren.
BRANDEN.
Maandag is in de Stationsstraat te
Waalwijk brand ontstaan in een huis
bewoond door 4 gezinnen. Hot huis
brandde totaal af. De oorzaak is on-
liekend. Twee gezinnen zijn niet ver
zekerd. Door een neervallenden
schoorsteen is de gemeente-architect
ernstig aan het hoofd gewond.
Zondag brandde de oliemolen te
Viller bij Gennep geheel af. Deze fa
briek met al de machinerieën, olie,
koeken, enz., werden benevens eenige
belendende schuren door den brand
vernield. Verzekering dekt de schade.
EEN VROUW VERBRAND.
Zondagmiddag geraakten dc kleu
ren van dé vrouw van den werkman
Mutsaars te Tilburg, bij het koken
'van hei middagmaal op een open
vuur, in brand. De vrouw snelde in
haar angst naar buiten, met het ge
volg, dat zij in een oogwenk in volle
vlam stond. In een deerniswekkenden
toestand werd zij per brancard naar
het ziekenhuis vervoerd. Haar toe
stand is hopeloos.
OVERREDEN.
Door arbeiders van de Staatsspoor
word op de spoorbaan Rotterdam
IJsselmonde het lijk gevonden van
een nog onbekend man, die door den
brem was gedood, zoo meldit de Tel.
KELLNERSSTAK1NG TE UTRECHT.
Men schrijft aan de Tel.:
Zondagmiddag hebben een \ijflal
kellners uit het hotel „de i'Europe' te
Utrecht het werk gestaakt.
De aanleiding daartoe is, het feit,
dat Zaterdag jl. een dei* kellners ont
slagen werd, terwijl de gérant van 't
hotel, de heer Do Neut, weigeide met
den vertegenwoordiger van den Cen-
tralen Bond van Geëmployeerden in
het Café- en Restaurantbedrijf, over
het ontslag besprekingén te voeren.
Enkele nieuwe kellners werden aan
genomen.
BOND VAN DISTILLATEURS.
De Bond van Distillateurs in Neder
land beeft zijn jaarlijksche ledenver
gadering gehouden te Rotterdam. Als
bestuurslid werd herkozen de heer J
Hurteveld Azn (Leiden.:, en gekozen,
de heeren Simon A. Maas (Schiedam)
en W. C. P. van Kleef (Den Haag). De
lieer Corn. Dirkzwager, aan de beurt
van aftreden, had zich niet herkies
baar gesteld..
PROV. ST.ATEN-VERKIEZ1NGEN.
De Liberale Kiesvereeniging te Mon
nikendam stelde candidaat den heer
II,. J. Calkoen, te Edam.
PROF. DRUCKER CANDIDAAT
VOOR DE EERSTE KAMER.
Naar het „Hbld." verneemt zijn de
vrijzinnig© leden van de Provinciale
Staten van NoorcLHolland voorne
mens bij de vervulling der vacature,
ontstaan door het overlijden van het
E©rste-Kamerlid, den heer J. Bree-
baart (Unie-liberaal) hun stem uit te
brengen op prof. mr. H. L. Drucker
(vrijz.-dem.), thans nog lid der Twee
de Kamer voor Groningen.
De zitting der Provinciale Staten
van Noord-Holland ter verkiezing van
een lid der Eerste Kamer wordt, zoo
als men weet, gehouden op 10 Juni
a.s.
Wordt, wat gezien de vrijzinnige
meerderheid in de Provinciale Staten
van Noord-Holland als zeker kan
worden aangenomen, prof. Drucker
gekozen, dan zal voor Groningen nog
een nieuw lid gekozen moeten wor
den, dat zitting heeft tot September
a.s.
KAMERVERKIEZINGEN.
Naar ons wordt medegedeeld, zal
„namens vele winkelbedienden enz. te
Amsterdam" in het district Amster
dam V worden candidaat gesteld voor
de Tweede Kamer de heer II. J. A.
Muller, voorzitter-werknemer der Ka
mer van Arbeid voor den Kleinhan-
deL
De heer B. J. Gerrelson heeft, na
ernstige overweging, aan het bestuur
der Chirist.-Hist. Kiesvereeniging
„Rotterdam F' medegedeeld, dat hij
de hem aangeboden Kamer-cnndida-
tuur voor dit district accepteert. Aan
vankelijk besloten, geen candidatuur
te aanvaarden, fs hij ten slotte, zegt
„Do Ned.", gezwicht voor den aan
drang van zeer Velen zijner vrienden.
De centrale anti-rev. kiesvereeni
ging in Rotterdam V heeft tot candi
daat gesteld den heer mr. A. de Jong,
wethouder van Rotterdam, oud-lid
der Tweede Kamer voor dat district,
zoo meldt de „Rott.".
VESTINGEN.
Naar het „Vad." verneemt, zullen
de kolonel J. Z. Stuten, inspecteur dei-
genie, de kapitein van den generaten
staf jhr, E. J. M. Wiltert en de kapi
tein der artillerie J. v. Gastel in com
missie naar Adrianopel gaan tot het
bestudeeren van de vestingwerken al
daar.
STOOMJACHT „PORTHOS".
Men meldt aan de „N. R. Ct.", dat
op het stoomjacht „Porthos", welks
bemanning meermalen van spionnago
is verdacht, dat dezer dagen langs
Lobit ons land weer binnenkwam, de
ambtenaren aldaar een hoeveelheid
gesmokkelde suiker in beslag hebben
genomen. Voorts heeft de rijkspolitie
proces-verbaal tegen den gezagvoer
der opgemaakt wegens het niet plaat
sen van een naam op het vaartuig.
VERDRONKEN.
De lS-jarige S. te Vinkeveen is bij
het zwommen verdronken, zoo meldt
de „Tel.".
Te Groningen is, naar de „N. Ct."
meldt, de negenjarige J. R., die aldaar
met een vriendje hij de papiermolen
aan hot spelen was, te water geraakt
en verdronken.
Stadsnieuws
ALGEMEEN KISERECHT-
MEETING.
Na den optocht (men zie ons Eerste
Blad) kwamen do betoogers Maan
dag om acht uur bijeen in de concert
zaal tan Dc Vereeniging, die bijna
geheel bezet was. Op liet podium wa
ren alle vaandels uit den optocht ge
zet, en de leden van „De Stem des
Volks" stelden zich daar, achter de
bestuurstafel, op. In de zaal werden
de socialistisch© liederen gezongen,
en verder hield de muziek de men-
schen bezig tot om kwart voor negen
de heer J o o s t e n, als plaatsvervan
gend voorzitter van dc afdeeling
Haarlem der S. D. A. P., de vergade
ring opent. Vandaag zegt spre
ker hebben wij onzen verkiezings
strijd goed ingezet. Niettegenstaande
de llaarlemsche wethouder van on
derwijs getracht heeft de deelneming
van llaarlemsche zijde zooveel moge
lijk te beperken door den onderwijzers
verlof te weigeren, zijn zij al is
het dan later toch gekomen, en in
grooter getale dan ooit.
Spreker deelt verder mede, dat de
heer Vliegen door de vermoeienissen
van dezen dag niet den he©ten avond
kan spreken. Evenwel zal nu ook de
heer Smit, lid van den Amsterdam
sehen Raad, een rede houden.
De lieer Joosfeii wekt er verder toe
op, om legen de verkiezingen zooveel
mogelijk steun te verleenen, en geeft
daarna liet woord aan den eersten
SDreker.
Deze, de heer B. II. Srait, herin
nert er dan aan, hoe na de kiesrecht-
demonstraties op Zondagen de eerste
betooging op een werkdag waa do
Roode Dinsdag in Den llaag. En de
vorige Roode Dinsdag was een evene
ment. Geen enkele partij in Neder
land, ook de S. D. P. niet, (gelach)
heeft ooit een dergelijke massa-betoo-
ging kunnen houden.
Nu hebben wij gedemonstreerd met
de moderne arbeidersbeweging, die
mét de S. D. A. P. betoogd heelt op
den dag vóór de candidaatslelling.
Lai.it het geleuter over neutraliteit nu
maar eens uit wezen. Dat is 't meest
bemoedigende van deze belonging
dat de moderne Vakbonden zich heb
ben uitgesproken, dat zij de S. D. A. P.
als hun mandataris in de politieke
beweging getoond liebben te beschou
wen. Terwijl het Vakverbond groeide
als kool, nam ook de samenwerking
met de S. D. A. P. toe. In zes maan
den tijd hoeft het N. V. V. 10.000 le
ien bijgeschreven, alleen van de be
staande organisaties.
We staan nu voor de vraag Iloc
■_-n we met een nieuwe Kamer
het best het algemeen kiesrecht? Och.
als je een braaf burger bent, dan zeg
je willen het allemaal. De con
centratie is er misschien nog méér
voor dan de S. D. A. P., immers
en de rechtschen hadden het gezins
hoofden-kiesrecht misschien al uitge
dacht, vóórdat de S. D. A. P. het op
haar programma had
Spreker gelooft, dat de burgerlijke
pai tijen deze punten op hun pro
grams hebben gebracht omdat de so
cialistische kk-srechtbetoogingen er
hen too dreven. Bovendien komen z;j
alleen met billijkheids-overwegingen
De socialisten gaan van een andere
red ei leering uit. Zij winden er geen
doekjes om. Zij willen liet hebben om
de macht, orn zooveel mogelijk van
bun meiisc-hen in de regeeringslicha-
men te krijgen. Het is de machts
kwestie (zegt spreker), waarin wij
handelen En wij willen zoowel voor
vrouwen ais mannen liet kiesrecht.
Er zijn nog vele arbeiders, lieeren-
arboideis noemt spreker zo, die nog
een willige prooi vooral voor de
concentratie zijn. Die voelen zich als
patroons, omdat ze er uiterlijk net
zoo uitzien. Breng dien menschen
aan het verstand, dat hun positie
precies dezelfde is als die van andere
arbeidersZe houden zich wel groot,
maar in den grond van de zaait zijn
ze boel klein (spreker noemt ambte
naartjes, kantoorbedienden, enz.).
We hebben te zorgen, dat de concen
tratie bij de verkiezingen afhangt
van de sociaal-democraten, zóó dat
die concentratie gedwongen is om dit
maal eens de kiesrecht-leuzen, waar
mee zij komt, in vervulling te bron-
gen.
Bij onze eerste straatbetooging
ze^t de heer Smit was de bourgeoi
sie dol van angst en vrees. Zij was
bang voor aanslagen op haar brand
kasten, en dacht dat den heeren Van
Heek en Stork en Regout en den ande
ren de straatbezem in de hand' zou
worden gestopt, om te gaan vegen.
Die vrees is er 'niet meer. De bour
geoisie, weet wel dat d&l niet gebeu
ren zal. Maar toch is zij nu bevreesd
voor do komende verkiezingen. Die
angst, arbeiders, is onze eer! En la
ten we zorgen, dat we d:e zooveel mo
gelijk bewaarheiden door do ver
sterking van het aantal onzer verte
genwoordigers in de Kamer!
Spr. eindigt onder daverend applaus.
De heer W. H. Vliegen consta
teert dat een der eerste en grootste eJ-
schon van de arbeidersklasse steeds
het algemeen kiesrecht ia geweest.
De Staatsmacht is een eigenaardig
ding. Ep is een tijd geweest, dat ook
in Nederland de arbeiders beweerden
niets met Staatswetgeving en politiek
ie maken te willen hebben. Maar dat
geeft niet veel. Al bekomruoren wij
ons niet om 3en Siaat de Staat be
kommert zich wèl om ons. De Slaat is-
c«en organisatie met verplicht lid
maatschap. Je komt er in bij je ge
boorte, en wordt pas geroyeerd bij jo
dood. Je zit in de -vereeniging en moet
er in blijven, al heb je nog zoo het
land aan den voorzitter ear den secre
taris! (gelach) En da Staat gebruikt
zijn macht om der opkomende arbei
dersklasse nieuwe slavenboeion te
klinken.
Is niet na de eerste staking, die de
spoorwegmannen hielden na de in
stelling van hot stakingsrecht, (drie-
en-dortag jaar er na) onmiddellijk dat
recht geroyeerd? Rechten heb jullie
niet om te gebruiken, rechten heb je
alleen o;p papier! En zoo zijin er ook
in het buitenland vele voorbeelden te
vindien.
Nu uit de eisc'hi om mede tc spre
ken in de maatschappij., om niet lan
ger als minderwaardig en onmondig
te worden gehouden, zich.
Vandaar do liefde en toewijding
voor den kiesrechlstrijd. (Daverend
applaus).
Sinds zestien jaren hebben we nu
ervaring opgedaan met do mooie
hervormingsplannen en redevoerin
gen van de burgerpartij. In die jaren
is er gezeurd en gezaniiikil met a.lfc
mogelijke vraagstukken v'aat hervor
mingspolitiek.
De kieswet-Van Hiouten, die voor 't
eerst een paar honderdduizend ar
beiders aan dc stembus bracht, had
tengevolge dat de burgerlijke partijen
allen naar die iViiezers gingen henge
len en dus plannen in zake sociale
hervorming op hun programs brach
ten. Wat is er van gekomen?
Spr. gaat dat na en qualificeert eer
stens de Ongevallenwet als een on
voldoende-uitgevoerde sociale her
vorming. Na llnet in werking treden
dier Woningwet is gebleken bij de
laatste volkstelling, dat nog 607.000
gezinnen in Nederland in absoluut-om-
voldoende woningen verblijven.
Enfin, het ministerie Pierson, het
eerste na de kieswet-Van Houten,, be
reikte tenminste iets. Toen kwam het
ministerie Kuyper, en dat bracht de
christelijke kleine luyden in vervoe
ring, Kuyper zou nu het Christendom
in practijk brengen!
Kuyper regeerde z'n vier jaar, maar
hij bracht geen enkele sociale hervor
ming tot stand, ofschoon hij er zoo
prachtig over gesrhreven en gespro
ken had.
Het ministerie-De Meester was
zwak, en bracht in 2 1/2 jaar tijd
evenmin eenig sociaal werk tot stand.
De tegenwoordige regeering kwam
toen, en heeft ook al niet veel be
reikt. Er is ten slotte wel wat door-
gejast, maar de Invaliditeitswet *.s
nog bij de Eerste Kamer, en die oude
heeren wenken niet zoo erg hard. En
Als de wet er nu eens doorkomt zoo
als zij is voorgesteld, dan is zij nog
onvoldoende.
Spr, zet deze meening uitvoerig met
de cijfers 'uiteen. Ean arbeider die bv.
f 10 heeft verdiend, wordt pas als in
valide beschouwd als hij niet meer in
staat is er f 4 te verdienen. En er
worden zware lasten op de arbeiders
klasse gelegd, zóó zwaar dat ze on
evenredig zijn met de lusten. Daar
om hebben do socialisten in de Twee
de Kamer tegen de wet geste indi, zij
het dan met een bloedend hart.
We praten niet meer over hervor
ming met do bourgeoisie. Eerst alge
meen kiesrecht, en dan zullen we zélf
zorgen voor de hervorming (daverend
applaus).
Spreker constateert met genoegen,
dat er leven on geestdrift in do Haar-
lemsche arbeidersbeweging is geko
men, nadat hei lange jaren l.aer ge
slabakt had. Dat belooft iets voor de
aanstaande verkiezingen! Zorgt nu,
da>t gij va;n 2 tot 17 Juni niets in
Haarlem verwaarloost! Haal de man
netjes er uM>, tot, de laatsten toe. Haal
ze voor den dag, en breng ze naar de
stembus. Laten er duizenden in Haar
lem zijn, dlle stemmen rood!
Laat ons hopen dat we tot elkaar
kiunnen zeggen na de eerste stem
ming: Troelstra is ook in Haarlem
in herstemming gekomen!
Wij zullen het algemeen kiesrecht
krijgen, wij zullen het weten te win
nen in het belang' van de groote ar
beidersbeweging, die ons ideaal is!
Spr. eindigt zijn rede ander applaus
en toejuichingen. De vergadering
wordt met een kort slotwoord' van den
Voorzitter gesloten.
Ontslagver leend.
Bij beschikking van den Min. van
Landbouw is, met ingang van 1 Juli
aam dr. H. J. CaJkoen, te Haarlem,
op verzoek, eervol ontsteg verleend
als tijd. Iceraar aan de Rijkstuin-
bouwwin terschool te Aalsmeer.
STANDBEELD GEBRS. DE WITT.
In het nationaal comité, dat zich
ten doel stelt de oprichting te Dord
recht van een standbeeld voor de ge
broeders De Witt, heeft o.a, zitting
genomen dr. J. P. Lolsy, secr.-pen-
ningmeester der Holl. Mij. van We
tenschappen, Haarlem.
EEN AANVAL.
Dezer dagen zou voor den raad van
justitie te Batavia terecht staan J. R-
Agerbeek wegens zijn aanval op den
redacteur van de „Preanger Bode".
Hendr. Mulder (een oud-Haarlemmer)
in den nacht van 4 op 5 Januari j.l.
QUO VADIS.
De zeer hooge verwachtingen, die
door de reclame voor deze kunstfilm
zijn opgewekt, worden niet teleurge
steld. Inderdaad, hier wordt iets bui
tengewoons gebodeni
Henri Sienkiewicz heeft ïn zijn ro
man „Quo Vadis" een duidelijke toc-
kening gegeven van 't leven in Nero's
tijd. Maar nog veel helderder, veel
indrukwekkender, dan deze meester
van de f>en het vermocht, is de bios
coop er in geslaagd ons een beeld 1e
geven van die sombere tijden,
Bijna 2 1/2 uur long hebben de toe
schouwers evenals Zondagavond
was ook Maandagavond de Schouw
burgzaal geheel bezet in adoinlooze
stilte de vertoc-ning gevolgd. En alles
was zoo echt natuurlijk, dat men In
wijlen niet aan een bioscoop-voorstel
ling dacht; 't was of men in een droom
al die verschrikkelijkheden met eigen
oogen zag gebeuren
De tooneelen waren zeer mooi uit-
gebeeld. Na de film gezien te hebben
kan men wel begrijpen, dat met de
opnemingen wel moer dan een jaar
gemoeid is geweest en dat de kosten
van de in scène-zetting zeer" hoog zijn
geweest.
Bijna alle belangrijke voorvallen in
den roman van Sienkiewicz worden
ook op 't doek voorgesteld. Vooral aan
de boproevingeu ven I.ygia en haar
geliefde Vinïcius is veel aandacht ge
schonken.
De brand te Rome wordt heel aan
schouwelijk voorgesteld, men ziet
Rome in de vlammen opgaan, de ar
me bevolking in wanhoop vluchten.
Treffend zijn cok de martelingen
die de Christenen in de Arena van kei
zer Nero ondergaan, waar ze door
de leeuwen verscheurd worden.
Maar den meesten indruk maakt 't
gebeurde met Lygia in de Arena. Voor
hen dien den roman Quo Vadis niet ge
lezen hebben geven wo hier dit deel
der geschiedenis in 't kort weer.
„Dit laatste schouwspel werd des
avonds vertoond. Niettegenstaande
het volk reeds genoeg bloed had ge
zien kwam het toch in groote drom
men opdagen, toen liet hoorde dal de
laatste Christenen in een schouwspel
zouden sterren, dat dien avond ver
toond zou worden. De klaroenen schet
terden, een pcovt ging open en onder
het geschreeuw van de wachters ver
scheen in de Arena een monster: een
wilde stier uit Germanië, op wiens
rug eon vrouw was gebonden. Lygia,
Lygia, riep Vinïcius (haar geliefde).
Eu radeloos van smart trok hij zich
aan de haren, kronkelde zich als door
een wapen getroffen on herhaalde met
een stern, die niets menschel ij ksch
meer had: „Tk geloof, ik geloof; He
inel volbreng een wonder".
Terwijl het wilde lrfiest met het tee-
re lichaam van Lygia door de Arena
holde, liep een rilling door de menig
te. Een reus stortte zich plotseling op
den stier en drong hem ter aarde, het
was Ursus, de slaaf van Lygia.
Mensch en dier, door hun woeste
kracht gesterkt, stonden als 't ware
in den grond vaslgeworteld. Plotse?
ling klonk een luid geschreeuw en een
gesmoord gebrul door de Arena. Een
gil, dan de diepste stilte. Het scheen
een droom: Onder den ijzeren greep
van den barbaar draaide de kop van
den slier meer en meer. Het gezicht
van Ursus zijn nek en armen waren
donker-blauw gekleurd van krachts
inspanning. zijn rag was nog meer
gekromd. Men zag. dat hij zijne laat
ste krachten inspande en op het punt
stond het onderspit te delven.
Korten tijd hoerden de dichtst bij
zittende toeschouwers het kraken der
beenderen, toen viel het dier levenloos
neer. In een oogwenk had de reus de
strikken waarmede het meisje geb in
den was losgemaakt, nam haar op
zijn armen, ging de Arena rond en
ademde uit volle longen. Een oogen-
blik hield hij als vei stomd stil dan
richtte hij zijne blikken op de toe
schouwers. die in razernij hem toe
juichten. Van alle kanten hoorde men
stemmen, die om genade smeekten.
De reus was plotseling de lieveling
der menigte geworden; door zijne
enorme physische kracht, was hij de
eerste persoonlijkheid van Rome ge
worden.
Intussóhen was het hem duidelijk
geworden dat men genade smeekte
voor zijn leven eu vrijheid, maar daar
gaf hij niets om; hij keek eenige
óogenblikken rond en richtte toen zij
ne blikken op de Keizerlijke loge. Hij
tilde het lichaam van de Jonkvrouw
in de hoogte met smeekende blikken,
alsof hij wou zeggen: zij is het waar
voor ik om genade smeek, haar moet
gij redden alles wat ik gedaan heb
was voor haar.
De toeschouwers begrepen onmid
dellijk zijn wensch. Door den aanblik
van het jonge bevv ustelooz© meisje,
dat naast het reu zen lichaam van den
Lygiër er uitzag als een kind, werden
het volk en de senatoren geweldig
aangedaan. Ilct teerc lichaam nog be
wusteloos, het verschrikkelijke ge
vaar waaniit de reus haar gered had
en bovendien haar schoonhied roerden
ieders hart. Men had al reeds teveel
bloed zien vergieten, er waren teveel
dooden reeds gevallen, nu was het ge
noeg... luid smeekten de stemmen om
genade voor hen.
Intusscheh ging Ursus in de Arena
rond, en vroeg met gebaren om red
ding. Plotseling sprong Vinïcius in
't circus en stortte zich op Lygia, to-
dekte het lichaam zijner bruid met
zijn toga, verscheurde zijn tunica,
toonde de litteekens der wonden van
den oorlog in Armenië, strekte de ar
men naar het volk uit.
Nu ging de geestdrift alles te boven
wat men in een Amphitheater tot nu
toe gezien had. Het schreeuwen om
genade werd nu eischend en de dui
zenden toeschouwers dreigden Nero
met den vuist.
Nero was besluiteloos.
Hij haatte Vinicius niet en de dood
van Lygia was hem tamelijk onver
schillig, maar hij had liever het li
chaam van het jonge meisje door do
horens van den stier doorboord gezien
of verscheurd door de klauwen der
wilde beesten. Zijne wreedheid, zijn
verbeelding hadden alleen vermaak
in dergelijke schouwspelen.
En nu wilde het volk zulk een genie
ting hem onthouden. Zijn woede tee-
kende zich op zijn gelaat. Zijn eigen
liefde gedoogde niet dat hij zich voor
den wil van het volk moest bukken,
maar tegelijkertijd deed zijn natuur
lijke lafheid hem talmen hun iets te
weigeren. Hij zag rond, of er onder
de Augustijnen niet een was, die zijn
duim omlaag hield, als teelten des
doods, maar Petronius hief zijn hand
omhoog en zag hem met strijdlustige
oogen aan.
Overal waar hij zijn blik ook wend
de, zag hij gofrensde wenkbrauwen,
geroeixle gezichten, dreigende booze
Mikken en dit deed heim 1 insluiten het
teeken van genade te geven.
Een oorverdoovend applaus weer
klonk in het geheeJe halfrond, het
voile was nu zeker, dat het leven der
veroordeelden gespaard zou worden,
want van dit oogen blik af waren zij
onder hun bescherming en niemand
zelfs Nero niet, had hun iets kunnen
doen.
Na de wonderbare redding van Ly
gia werd zij eindelijk voor altijd met
Vinicius verecnigd".
Deze beschrijving vindt men in *t
tekstboekje, waarin een korte beschrij
ving van 't geheele werk is opgeno
men.
Een overzicht van 't geheele rk
ook in onze kolommen op te nemen
zou te veel plaats eischen. Daarom
volstaan we met dit enkele, zeer lee-
kenende, fragment, in de overtuiging
dat dit reeds voldoende zal zijn, om
ook zelfs velen die den roman niet ken
nen, op te wekken naar den schouw
burg te gaan.
liet zien van ,,Quo Vadis" brengt
geen genot. Daarvoor zijn de voorval
len te droef. Maar men krijgt een dui-
delijken en helderen blik op 't werk
van den wroeden keizer Nero en als
zoodanig moet men de vertooning be
schouwen.
Misschien was 't mogelijk geweest
om zonder schade voor het geheel en
kele zeer droeve momenten niet in
beeld te brengen. We hebben vooral
't oog op den zelfmoord van Petronius
en zijn geliefde, die zich de polsader
laten opensteken en dan doodbloe
den.
Dc vertooning der beelden werd be
geleid door passende muziek. Dit ver
hoogde nog het effect en den indruk.
R.-K. ZIEKENVERPLEEGSTERS.
Dezer dagen werd, naar de „Tijd'
meldt, te Bloemendaal de jaarlijksche
algomeene vergadering gehouden van
den Bond van R.-K. Ziekenverpleeg
sters
Nadat de voorzitter, de lieer H. van
den Borg, arts te Haarlem, de aan
wezigen had welkom geheeten, wees
hij er op, dat de vooruitzichten van
den Bond in den laatsten tijd zeer
gunstig zijn.
De jaarverslagen werden goedge
keurd.
Daarna werd overgegaan tot de be
handeling van de voorstellen tot wij
ziging der statuten.
Na de pauze hield dr. Crobucb, uit
Amsterdam, een voordracht over do
typhus, hare oorzaak, verspreiding
en hedendaagsche behandeling.
Na deze voordracht word de I>e-
handeling der statutenwijziging ten
einde gebracht. Als op deze statuten
de Koninklijke en Bisschoppelijke
goedkeuringen zullen verkregen zijn,
zal de Bond, inplaats van oen dioce
sane, een Nederlandsche Bond gewor
den zijn, waardoor liet mogelijk zal
zijn in alle steden, waar dit kan, af-
deelingon op te richten.
Door het bestuur werd medegedeeld
dat mevr. Kok—Kavelaars, sedert de
oprichting in 1905, directrice van het
informatiebureau, als zoodanig hec-ft
bedankt en dat in hare plaats als di
rectrice is benoemd mejuffrouw Ma
rie Cocx. apotheker in het O. L. Vrou
we-Gasthuis te Amsterdam, terwijl de
zetel van het bureau naar Amsterdam
is verplaatst.
Nadat dé voorzitter warme hulde
had gebracht aan den ijver en de toe
wijding door de afgetreden directrice
betoond, werd zij, op voorstel van het
bestuur, bij acclamatie tot ecrelid van
den Bond benoemd.
In plaats van de aftredende be-
stuursleden, zuster V.'iilemse, die her
kiesbaar is. en mr. J. H. J. Simons,
die bedankt heeft, werden gekozen
zuster Willemse en mr. J. N. J. E.
Heerkens Tliijssen.
Nadat dc voorzitter den aftreden
den secretaris welgemeenden dank
had gebracht voor alles wat hij voor
den Bond had gadaan. wordt als
plaats der volgende jaarvergadering
's-Gravenhag© gekozen.
MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID
De- gebrande glazen vensters, be
stemd voor do Driekoningonkerl. te
Neus (Westzalen), die door Thorn
Prikker werden ontworpen en getee-
kend en door Heinersdorff te Berlijn
werden uitgevoerd, alsook de oor
spronkelijke modellen der beeld
houwwerken van Rïen Hack zullen
de volgende week voor het laatst in
het Museum vom Kunstnijverheid te
Haarlem tentoongesteld zijn.
Ook de meubelen, die voor het vre
despaleis bestemd zijn.. zullen tot
dien tijd geëxposeerd blijven. Deze
tentoonstelling bood voorzeker cene
bijzondere gelegenheid om zïoh op do
hoogte te stellen van hetgeen door
Nederlandsche artisten en uilvoerders
op het gebied dor toegepaste kunst
kan worden geleverd.
Zondags is het Museum van 10i
uur geopend.
Het Museum van Kunstnijverheid
werd gedurende de maand Mei be
zocht door 718 belangstellenden; uit de
aan het Museuim verbonden boekerij
werden 170 boek- en plaatwerken naar
verschillende plaatsen van ons land
gezonden.
De aan het Museum verbonden.
School voor Kunstnijverheid werd
bezocht door 145 vrouwelijke en man
nelijke leerlingen.
Uit de Omstreken
NIEUWE NOTARIEEL!? STAND
PLAATS.
De Minister van Justitie ad int.
brengt, 'krachtens machtiging van IL
M. de Koningin, ter kennis dat bij de
Regeering hot voornemen bestaat een
nieuwe notarieele standplaats te ves
tigen t© IJtnuiden, gein. Veis en.
HAARLEMMERMEER.
Het Gemeentebestuur van Amster
dam heeft gisteren aanbesteed het on-
