historische vlag In ontdekt. De con
centratie en ook haar Haarlemsche
candidaat, maken het de S. D. A. P.
niet gemakkelijk. 0111 door dien nevel
heen te zien. Men zwijgt over de va
ge en twijfelachtige punten. Maai
de S. D. A. F. wil geen kal in den
zak koopen, gelijk Schaper in liet
Ncderlandsche Parlement zeide. De
sociaal-democraten vragen vervulling
van hun eïschen, waarvoor zij reeds
zoo lang hebben gestreden. Zij ei-
echen algemeen kiesrecht, de de
mocratie, staatspensionneering. (Lang
durig applaus.)
Vooral in een district ais Haarlem,
waar veel concurrentie is, moet wel
de concentratie worden besproken.
Men neemt het de S.J). A. P. kwa
lijk. dat zij hier mei een eigen candi
daat uitkomt. Spreker heeft nu al
een 20 jaar de vrijzinnigen meege
maakt. In gewone lijden merkt men
niet veel van hen. Zij liggen'als een
platgeslagen zak op don grond; of an
ders gezegd - hun politieke automobiel
staal met leege banden. Maar zijnde
verkiezingen in 't zicht, dan worden
de banden met alle macht volgepompt
on rent de liberale automobiel door
hel land met de gewone benzinestank
achter haar aan.
tin do sociaal-democraten moeten
maar achter die auto aanbengelen.
Wa.it men redeneert, dat de soc.-dem.,
die toch niet de meerderheid kun
nen krijgen, de vrijzinnigen niet moe
ten belemmeren in den grooten strijd
tegen de coalitie, wijl de S. D. A. P.
erkent, dat de strijd thans gaat tegen
vechs.
Spreker wil aantoouen, dat de soc.-
dem. de beste waarborgen zullen ge
ven voor de verwezenlijking van het
concentratie-program. Wanneer de
sociaal-democraten in dc Kamer dit
niet verhinderen, komt het scheepje
der concentratie terecht in de haven
van hel conservatisme en de reactie.
De soc.-dem". willen het scheepje in
de haven van de democratie doen
binnenzeilen.
Spreker herhaalt de reeds veel-
maats door hem uitgesproken bewe
ring, dat de concentratie in haar
program niet betrouwbaar is. Men
neemt links dat gezegde aan spreker
kwalijk. Maar Mr. Troelstra ontkent,
dat hij personen verdacht maakt. Dit
is hem geheet-en-al vreemd.
Do spreker wijst op de samenstel
ling van de vrijzinnigen en de belee-
kej.is der S. D. A. P. I
De laatste is dc politieke organisa
tie van het strijdend deel van het Nc
derlandsche proletariaat, sedert 181)4.
De vrijzinnige concentratie vertegen
woordigt niet de arbeidersklasse, dus
ook niet den breeden kring van men
schen buiten de loonarbeiders, die
gedrukt worden door de toestanden
vau het kapitalistisch stelsel.
De concenratie bestaat uit drie
groepen. Daar zijn de vrijzinnig-de
mocraten, do intellectueels demoeru- j
ten tier burgerlijke groepen, die droo-
meu van tempering van den klassen
strijd, katheder-socialisten, gelijk zij
genoemd zijn, die niet de arbeiders
willen weerbaar maken, maar ver-
zoenen willen de kapitalistische klas-
sen ou de arbeiders.
Tegenover deze temperingsgedach
te, wijst spr. op de verscherping van
do klasse-iegensiellingen. door de
werkgevers, getuige de uitsluiting
der sigarenmakers.
.Spreker constateert, dat do vnjz.-
democratón met de klussetegenstel-
iingen hebben getemperd, doch dat cle
viijziimig-deinoeiaten zelf zijn getem
perd isêluch). Aan den ancleren_ka.it
staan de kapitalisten van Mr. Tyde-
man, tie vrije liberalen, die hun orga
nen vinden in de „Nieuwe Courant"
en de Nederl. Vcreeniging van werk
gevers. Daartusschen staan de unie
liberalen, onder de kronkelige leiding
vuii Mr. Goeman Borgesius. Waar
zulke heterogene partijen samengaan,
geeft dit samengaan op zichzelf geen
waarborg voor de verwezenlijking
van het concentratieprogram. Daar
om zullen de sociaal-democraten al
leen die vrijzinnige candidaten sleu
ren, die de waarborg geven, dat zij
zullen medewerken aan de verwezen
lijking van net concentratieprogram.
Spreker zet uiteen, dat de drie par
tijen ter linkerzijde bijeen gedreven
zij a door de voorstellen van Minister
Heemskerk inzake de Grondwetsher
ziening en het Tariel'-ontwerp van
Minister Kolkman.
Dc vrijzinnigen hebben meegedeeld,
dat het concentratie-program geen
Kogeeringsprogram is, D. vv. z. men
wil, als 't kan, dit program uitvoe
ren, maar men, wil zich niet binden,
om onder alle omstandig]leden ge
houden te zijn zich aan dit program
te binden.
Dit verzwakt de beteekenis van liet
concentratie-program. Daarbij komt
nog. dat do vrijzinnigen alleen dan
de Hegeer in g willen aanvaarden, wan
neer zij 51 zetels kunnen bezetten.
Dut wil zeggen, dat zij nooit de He-
geering zullen aanvaarden. Want ?ij
hebben nu 24 zelels en geen hunner
durft ook maar to denken, dat zij 1 ij
de stembus 17 zetels zullen winnen.
Dat zou alleen kunnen, wanneer de
sociaal-democraten er niet waren.
(Applaus).
Mr. Limburg heeft te Zaandam ge
zegd.dat als de vrijzinnigen geen 51 ze
tels kunnen krijgen, cle vrijzinnigen
w o 1 ue Regeeriug zullen aanvaarden,
maar dan niet gebonden aan het con
centratie-program. Zij zuilen dan ecu
zakenkabinet vormen, wat voigens
Mr. Limburg beteokent, dat er geen
algemeen kiesrecht en
geen staatspensioen zal ko-
Spreker gelooft, dat Mr. Limburg in
zijn ijver, om zooveel mogelijk stom
men aan Duys te ontfutselen, zijn
mond te Zaandam heeft voorbij ge
praat (gelach).
In het concentratie-program komt
liet woord „vrijheid", dat men nu
links wel gestorven waande, weer te
voorschijn. Deze vrijheid beteekent
zoo weinig mogelijk staatsbemoeiing.
Van die „Vrijheid" zijn de 30.01)0
bakkersgezellen de dupe geworden,
Want men verwierp de Bakkerswet-
Talnxa voornamelijk, omdat deze wet
inden ischt tegen de vrijheid van den
patroon. Spreker wijst ook op de hou
ding van de vrijzinnig-democraten ten
opzichte van risico-overdracht bij ver-
zekonngsziekte, vroeger en nu.
Sedert de concentratie is ontstaan,
werkt de linkerende samen met de
Christel ijk-historische conservatieve
elementen, tereinde de „vrijheid" te
beschermen. Ook de vrijzinnig-demo
craten
Ih'g'var
vart-bov<
do SOCK!
komen
wien dc.
Onder
ciaal-dc.
onderui
klaart).
Sproki
doen daaraan mee. Het con-
program klaagt over rege-
machtsmisbruik en regeeron-
•ii af. Daartegen komen ook
al-democraten op, maar dan
zij op legen de vrijzinnigen,
,'elkle klachten gelden,
loin regeering waren de so-
nocratische ambtenaren en
jzers feitelijk vogelvrij ver-
komt thans tot een punt,
dat niet in 't concentratie-program
staat, nl de kwestie van liet milita-
Aan den eenen kant staat de heer
Marchant. <lie voor een volksleger is
en aan den anderen kant Mr. Tyde
man, secretaris van de Interparlemen
taire Vredesunie en... in ons Parle
ment een nl lei verstekst militarist, die
nog meer geld voor het leger wil uit
geven dan Minister Colijn zelf.
Mr. Marchant heeft gezegd, dal. hel
ideaal van een volksleger moer en
meer achteruit wijkt,, en Mr. Goeman
Borgesius heeft al rneededeeid. dat de
liberalen op denzelfden voet zullen
voortgaan met bet uitgeven van geld
voor hel militarisme, als nu geschiedt.
Deze uitingen geven aan, hoe t links
gesteld is.
Do belasting-paragraaf besprekend
merkt Mr. Troelstra op, dat alleen ge
zegd wordt, dat men voor verhooging
van de directe belastingen niet zal
„terugdeinzen". Deze uitdrukking be
teekent, dat men dat alleen in 't laat
ste geval zal doen. Hierbij cvnttaleer't
de spreker, dat niet wordt meege
deeld, hoe de vrijzinnigen nul'en ko
men aan 't geld voor het staatspen-
Voorts bespreekt de heer Troelslra
de onde rw ijs-paragraaf.
Spr. neemt links een verflauwing
waar van de liefde voor de openbare
neutrale school.
Dat blijkt uit de bijzondere neutra
le scholen door de liberalen, zelfs
stichten zij nu neutrale scholen mei
een christelijk tintje.
liet grootste kwaad acht spreker
echter de neutrale standenschool,
zooa]s die meer en meer door de vrij
zinnigen wordt opgericht. In Den
Haag stichtte men een bijzondere
kweekschool, om onderwijzers op to
leiden uit den meer gegoeden stand,
omdat men zoo'n last krijgt van de
sociaal democratische onderwijzers.
(Gelach).
Verder laakt spreker de houding
van Dr. Bos en die van Prof. Treub in
den Unagschen Raad, die een motie
indienden, om do onderwijzers te
dwingen tuin orangisiische demon
straties deel te nemen.
Spreker merkt oji. dat op dit oogen-
blik alleen de sociaal-democraten de
onvervalschte verdedigers van de
openbare neutrale school zijn. Hier
voor behoeft men dus geen concen
traat naar dc Kamer te zenden.
Aangaande de Tariefwet-quaestie
zegt. spreker, dat de vrijzinnigen ook
voor tarief zijn, maar slechts tot
zoover, dat er geen bescherming ont
staat.
Vlet algemeen kiesrecht is het voor
naumstc deel van het concentratie-
program. Dit punt ziet er niet kwaad
uit. Maar spreker merkt op, dat thans
iedereen is vóór; althans niet tegen,
het algemeen kiesrecht. Zelfs Minister
Heemskerk is daar niet tegen. Hij wil
den gezinshoofden kiesrecht, geven,
maar ook den anderen, die zelfstan
dig in cle maatschappij optreden.
Het verschil tusscheii hel algemeen
kiesrecht van do rechts- en van de
vrij-hberaleh en dat der sociaal-dc-
mocraien is, dat de eersten algemeen
kiesrecht willen zonder democratie en
de sociaal-democraten algemeen kies
recht met democratie.
Spreker doelt hierbij op het regres-
recht voor de Eerste Kamer. Hierbij
zet de heer Troelstra uiteen, dat de
Tweede Kamer elke vier jaar staat
onder controle van het volk, terwijl
de Her-li: Kamer aohter den muur der
Provinciale Sraten staat en in drie
parturen wordt vernieuwd, zoodat
daar nooit ineens een groot© sohoon-
rnaak kan gehouden worden.
De vrijzinnig-democraten en Libe
rale- l'nie-maimen zijn tegenstanders
van hot amendementsrecht der Eerste
Kamer, maar de Vrije Liberalen gaan
in dat opzicht met Minister Heems
kerk mee.
Spreker constateert nog eens, dat
het concentratie-program niets te lle-
tcekenen heeft, omdat immers de Vrij
zinnigen geen 51 zetels zullen halen
en dus alleen een zaken-kabinet zul
len vormen.
Wal het Staatspensioen betreft, zul
len de sociaal-democraten niet toola-
ten dat, als de linkerzijde aan de Re
geering komt, zij bij de inlrekkingvan
het ouderdomspensioen v.an Minister
Talma ook intrekt het dadelijk in
gaande pensioen aan de huidige 70-
jarigen. Maar dan moet men zorgen,
dat de aociaal-demceratiseho Kamer
fractie zoo sterk mogelijk in de nieu
we Kamer terugkeert.
De heer Troelstra waagt zich thans
aan onderstellingen. Stel, dat de
Rechterzijde daalt tot 49 en de sociaal
democraten van 7 tot 11 klimmen.
Misschien zal dit laatste getal er nog
wel met eenige vermeerderd worden.
(Applaus). Want er i3 groei der S. D.
A. P. in het volk. Het aantal leden
der S D. A. P. steeg in de-zo vier ja
ren van 8100 tot 17.000 het aantal
lezers van „Ilct Volk" steeg dit jaar
niet 10. UWhet aantal soeiaal-demo-
crutische leden van de Gemeenteraden
steeg van 100 tol 184 en het Neder-
landsch Vakverbond zag zijn leden
aantal stijgen van 36.01)0 tót 60.000.
Zoouls de liberalen gedoemd zijn tot
verval, is liet den sociaal democraten
gelukt, te groeien. (Langdurig ap
plaus).
Als 't zoo gaat, houdt links 40 zetels
over. En als de vrijzinnigen dan hard
nekkig vasthouden aan Ivun bewering,
dat zij als Rogeering niet willen af
hankelijk zijn van de soci aal-domo-
craten, dun kan het niet anders, of zij
komen hij de Chri stel ij k- H i storisoh en
terecht. En dit kan ook heel goed
gaan, want Lobman is eigenlijk niets
anders clan een Ghristelijk-Historisoh
liberaal en Tydeman niets anders dan
een Liberale Ohristelijk-Historious.
Op 't stuk van algemeen, kiesrecht
kunnen de liberalen het eens worden
met de Ghxjstelij.k-Ilistorischen. Loh-
man en Snoeck Henkemans kunnen
zelfs het vrouwenkiesrecht der con
centratie onderschrijven, Mjaar zij
zijn liet er dan ook öve-r eens, om door
1 het nmendeeringsreéht de Eerste Ka-
mor to versterken.
Op 'l stuk van Staatspensioen en
vrije verzekering kunnen de libera
len en do Christ.-Hiatorischen het
ook eens worden, zelfs over het onder-
v ijs, omdat Goeman Borgcsius zich
bereid heeft verklaard om mee te hel
pen den Bijbel in le voeren op de
openbare school.
Verder )>etoogl Mr. Troelslra, dnt
dc concentratie haar program-eischen
beeft overgenomen van de sociaal-
democratie.
Daarbij sprekende over hét alge
meen kiesrecht, -«ijst spreker op de
gehouden beloogïngen en verwijst
naar België, als men weten wil, waar
'liet op deu duur heen zal gaan, als
rnen de eischen der sociaal-democra-
lcn niet inwilligt (daverende bijvul).
Verder geelt spreker de verzekering,
«lal do sociaal-democraten de vrijzin
nigen niet zuilen laten kelderen; wan
neer zij huu program niet vermin,ken.
De sociaal-democraten zullen de de
mocraten onder de vrijzinnigen steu
nen tegen haar rechterzijde; de vrij
liberalen.
Een krachtige, zelfstandige sociaal
democratische Kamerfractie is daar
om van het grootste belang.
Blijven de vrijzinnigen op den
grondslag van hel concentratie-pro
gram, dan zullen de sociaal-democra
ten de vrijzinnigen het leven miei on
mogelijk maken, Voor do militaire
uitgaven kunnen zij niet rekenen op
deu steun van de soc. -demo era ten;
maar dien steun vinden zij wel bij
rechts en de kleine soc.-dem. groep
kan dan aan de vrijzinnigen het leven,
niet bemoeilijken. Spreker dringt er
bij de concentratie op aan, dat zij
haar linkerzijde versterken zal. De
sociaal-democraten zullen dan hun
steun niet weigeren, wanneer 't geldt
iets te doen voor de arbeiders, want
dan zouden zij zich bij de arbeiders
onmogelijk maken.
Verder betoogt spreker, dat alleen
diegenen, die met de politiek willen,
scharrelen, moeten stemmen op den
coiicentratio-candiöaat. maar wie
werkelijk den vooruitgang wil zijn
stem moet geven aan den sociaal-de
mocraat (applaus).
Spreker brengt kalde aan hel soc.-
domocralische Raadslid van Haarlem
en het werken der partij, waardoor
de sociaal-democratie te Haarlem
zoozeer is gegroeid en betoogt ten
slotte onder langdurige toejuichingen,
<lat van deze stembus een krachtige
revolutloaiinaire -propaganda behoort
uit té gaan,
Gedac b ton wisseling.
Te elf mik vangt 't debat aan. Daar
voor gaf zich op de heef L. L, H. d o
Visser uit Den Haag, candidaat
der S. D. P. voor het district Haar
lem. Do debater begon met te protes
teeren tegen het feit, dat hij maar 20
minuten debat kreeg, terwijl Mr.
Troelstra eerst- 2 1/2 uur sprak en
st rakt nog 40 min.zou overhouden
om -debater te beantwoorden. Als er
dadelijk uit dc zaal gefloten wordt,
verzoekt de heer J oosten om dit
na te laten, gelijk «h'aj dit reeds ver
zocht, voor hij het woord gaf aan den
debater
De heer De Visser Verwijt den lieer
Troelstra, dat hij de concentratie wil
lende afbreken, voor haar een plei-
dooi heeft, gevoerd. In den breed e be-
toogt hij dat Mr. Troelstra geen con- i
sequent proletarisme voert, rnaar
reformatorisch te werk gaat, wanneer
hij de concentratie als onhetrouw-
baar schetst, maar tevens adviseert,
haar bij de herstemming te steunen.
Spreker betoogt voorts, dat de sociaal
democraten niet meer principieel op
komen voor Staatspensioen en ande
re dingen, die voor de arbeiders van
belang zijn en laakt voorts zijn 'hou
ding ten opzichte van het militarisme.
Als de Voorzitter den debater
opmerkt, dat zijn spreektijdverstre
ken Is, breekt hij af met'de «tededce-
lirig. dat spreker -Zondag ihet woord
zal voeren qn dan onbeperkt debat
zal gegeven wbrd'èn.
Onder gefluit en a-pplaUs verlaat de
debater het tooneel.
De' Voorzitter komt er tegen
•op, dat men den debater door fluiten
■plaagt en sart.
De heer Joost en verklaart na
der, waarom maar weinig tijd voor
debat kan gegeven worden. Spreker
heeft te zorgen, dat de vergadering
niet verloopt en moet tevens waken
voor de gezondheid van Mr. Troelstra,
die zulk een vermoeiende verkie
zingscampagne voert.
Wil de S. D. P. haar beginselen tot
haar recht doen komen, dan moet zij,
zooals nu aangekondigd ®is, zelf een
vergadering houden.
De heer Troelstra antwoordt
den heer De Visser.
Met veel bitterheid in zijn stem zegt
Mr. Troelstra, dat dit trieste werk
van een scheurmaker ais de lieer l'o
Visser alleen dit resultaat kan heb
ben, dat niet de sociaal-democraat
hier te Maarlor-, in herstemming komt,
maar de con central ie-candid a al (tee
kenon van verontwaardiging, maar.
ook gefluit tegen den spreker ge
richt). De heer Troelstra oi> dit flui
ten doelende zegt, dat de .Tribun is-
tên"- nu wel moeten weteu wat zij
doen. Zij hebben spreker in deze ver
kiozingscarnpagne reeds eens verhin
derd aan 't woord te blijven, als zij
dit weer probeeren, gaat spreker zit
ten en debatteert met meer.
't, Wordt nu stiller en Mr. Troelstra
vertelt, dat hij zijn krachten en stem
in dezen verkiezirigstrijd moet sparen,
Daarom kan aan den beer De Visser
geen langer debat worden toegestaan.
Sprekers rede was ook gericht legen
dc concentratie, niet tegen de S, D,
P. Was er hier een vrijzinnige ko
men debatteeren, don had spreker er
nog een stukje van zijn stern en een
hal ven nacht voor over gêhad, om te
debatteeren. Maai' voor dezen debater
heeft spr. dat niet over. Trouwens, al
had deze langer dan twintig i
kunnen spreken, dan had hij toch niet
meer verteld dan hij nu gezegd lioeft.
Wat hij betoogde, toekende geheel
den beginneling. De debater verloor
zich in algemeenheden en staarde zich
blind op eenige punten. Wat sprekers
oordeel over de landsverdediging aan
gaat, als hij spreekt over de verdedi
ging der landsgrenzen, volgt hij daar
bij voorbeelden, als b.v. door Beliel
gegeven. Zijn standpunt in deze steunt
geheel op internationale resoluties,
door de sociaal-democratie gesteld.
Ook in ander opzicht heeft de deba
ter zich bezondigd aan holle phrases,
waarop spreker nu maar niet verder
ingaat.
Ten-slotte sprekend over de candi-
dnluur-De Visser, zegt Mr. Troelstra,
dat met moeite 42 namen zijn bijeen
gebracht, om den lieer De Visser can
didaat te stellen. Spreker hoopt cell
ier, dat er geen 42 menschen zullen
gevonden worden, die op den heer De
Visser stemmen. (Langdurig ap
plaus.)
Hierna wordt de vergadering ge
sloten.
ZENDINGSFEEST.
Op het 23 Juli a.s. te Bergen te hou
den Provinciaal Noord-Hollandsch
Zendingsfeèst, zal ó.a. als spreker op
treden df. J.' Ween,érj uit Haarlem.
VERLOF DRANKWET.
B. en W. van Haarlem brengen ter
kennis, dat is ingekomen een verzoek
schrift van G. J. Verwer, om verlof
tot liet verkoopen van alcoholhouden
de n drank anderen dan sterken drank
voor gebruik ter plaatse van verkoop
in de gelagkamer van het perceel
aan liet Spuarnc no. 2S.
van Joden van het departement
in Juli naar IJmuiden, om daar het
vissolierij bed rijf en het internationaal
padvinderskamp to zien; ook is er uit
zicht op een bezoek aan cle Limburg-
sche kolenmijnen en wordt onderhan
deld over een uitstapje naar Twent-
sche fabrieken.
De hoer Hymuns stelde het visscho-
rijhedrijf, dat hij mede beheert,
bezoek beschikbaar en verzocht de
aanwezigen, de rode van Mr. Bekker
tegen de tarief wet op Woensdag bij te
wonen, het bestuur uilnoodigende
met hem op het podium plaats le ne
men, daar dit de Haarlemsche nij
verheid vertegenwoordigt en het antï-
tariefwet-comité boven de partijen
staat, omdat het uit personen van
verschillende politieke richting be
staat.
Gemengd Nieuws
NIJVERHEID.
Dinsdagavond vergaderde het Haar
lemsche departement der Maats, van
Nijverheid onder voorzitterschap van
Mr. J. C. L. Vlaanderen, voorname
lijk ter behandeling van den beschrij
vingsbrief voor de a.s. algemeene
vergadering. Het eenige punt, dal tot
een uitgebreide bespreking aanleiding
gaf, was het voorstel van hel hoofd
bestuur inzake de opleiding van den
ingénieur, luidende als volgt:
De 136ste jaarlïjksche algemeene
vergadering draagt het hoofdbestuur
op, aan de Regeering te kennen te
geven,
dat bij het "onderwijs aan dc techni
sche hoogeschool te weinig rekening
wordt gehouden met de wenschelijk-
heicl om bij den aanstaanden inge
nieurs, gaven hierover hunne mee-
econoniischen zin en
dat het onderwijs, wat aangaat dc
eischen der Nijverheid te wenschen
overlaat.
Een drietal deskundigen, inge
nieurs, gaven hierover kunne mee
ning te kennen, die blijk gaf van groot
verschil van inzicht. De heer P. J. van
Zwieten gaf, tevens namens den heer
F. C. Dufour, te kennen, dat men
niet kan zeggen, dat de opleiding aan
de technische hoogeschool, wat de ei
schen der nijverheid betreft, te wen
schen overlaat. Hel meerendcel der
jonge ingenieurs weet niet vóóraf,
welke branche zij zullen kiezen en
niet dadelijk zijn zij voor hooge posi- j
ties geschiktzij moeten zich in de
practijk ontwikkelen. Het Is niet goed,
dc wiskunde te verminderen en de
bedoeling is een algemeene opleiding
le geven, maar de wiskunde moet i
niet behandeld worden als aangelen-
de wetenschap, maar als logisch den-j
ken, dat niet tot geheugenwerk wor-,
den mag.
De opleiding tot leider van een be
drijf moet gezocht worden in ouder
en wijzer worden. Wil men (zooals
Prof. Kraus wenscht) aan consuluire
ambtenaren technische wetenschap
bijbrengen, dan kan dat beter op de
Idelbaar technische scholen ge
schieden.
De heer J. T. Bierman was van ecu
'tegenovergestelde opinio. Zijns in
ziens wordt te Delft de wiskunde veel
te theoretisch behandeld, zoodat -men
or doctoren in de wiskunde kweekt en
de ingenieursbelangen uit het oog
verliest,. Economie werd er in sprekers
tijd nooit behandeld en fabrikanten
zouden dan ook vaak, als ze durfden,
liever een buitenlandsoh ingenieur
nemen, omdat zij een Nederlander al
tijd eerat ©en opleiding moeten geven.
Op een vraag van den heer Van
Zwieten, of na den studietijd van
spreker niet verschillende professoren
juist uit de practijk aan de hooge
school waren gekomen, gaf de heer
•Bierman toe, dat er in sommige op
zichten veel verbeterd is, maar dat
men weer achteruit gegaan is' omdat
het vijfde jaar, dat aan de studie is
toegevoegd, voornamelijk door de wis-
)cu wie-professoren is bemachtigd. De
eiectro-technisciie ingenieurs worden
zeer praclisch gevormd, de anderen
zijn veel te theoretisch.
De lieer Feith meende eveneens, dat
•te Delft veel te veel theoretisch onder
richt w-oordt gegeven, zoodra procli-
sohe dingen warden verwaarloohd; in
zijn lijd werd bijvoorbeeld de water
turbine niet behandeld, hoewel men
die in tiet buitenland dient te kennen.
In gelijken geest liet zich de heer
II. A. Waller ook namenss zijn mede
directeur van de E. S. M., den heer
AdOJUs uit.
De «heer ïlymans gaf in overweging,
scheiding te maken tusschen de civicl-
ingenieurs en de andere ingenieurs eu.
dezen laatsten opleiding Je geven in
de eischen der economie.
Eon amendement-Van Zwieten om
in plaats va.n de woorden „in het al
gemeen" te lezen; „111 meerdere mate"
werd ingetrokken, een amendement
om do geheel© tweede alinea weg Je
laten, verworpen.
Als afgevaardigden ter algemeene
vergadering werden, benoemd de hoe
ren Mr. J. G. L. Vlaanderen, Dr. ,T
Dekker, G. J. Droste, II. A, Waller en
J, 'J'. Bierman.
In do plaats van den hoor Reg©
Voth, die als bestuurslid (penning
meester) wenschte af te treden werd
gekozen do lieer G. J. Droste, die de
benoeming aannam. Den heer Velh
bracht de Voorz. dank voor zijin
beid.
De Voorz. kondigde een excursie
VIER PERSONEN VERDRONKEN.
Zondagavond ondernamen ©en vier
tal nog jonge mannen te I-Iadersleben
(Sleeswijk-IIölstein), tijdens een hevi-
gen storm een zeiltochtje. Later is do
boot leeg aan land gedreven. De in
zittenden waren verdronken. Twee
bunnor waren gehuwd, zoo meldt de
„Tel.".
GEWELDIGE FABRIEKSBRAND OP
LONG ISLAND.
To Long Island City hoeft een ge
weldige brand verscheidene fabrieken
en een opslagplaats in de asch ge
logd. De spoorwegverbinding met
New-York is verbroken. De schade
bedraagt circa 2 1/2 millioen, zoo
meldt de „Tel.",
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Gts. per regel.
Als gij aw kind
gezond, vroolijk en friscb
van gaest wilt zien op
groeien, geeft' het dan Br.
HOMMEL'S Haematogen,
WAARSCHUWING I
Men vrage uitdrukte
lijk den naam
D.rHOMMEL.
Uit de Omstreken
OVER VEEN.
Rerte-Passtoors.
In Van Ouds het Raadhuis te Over-
veen heeft Dinsdagavond de heer W.
C. J. Passtoors, lid der 2c Kamer voor
het district Beverwijk en candidaat
voor dat district bij de a.s. verkiezin
gen, een rede voor de kiezers gehou
den.
Namens de R.-K. Kiesvereehiging
„Recht en Plicht" spreekt de voorzit
ter van die verceniging een openings
woord, waarin hij speciaal de aanwe
zige geestelijken, de coalitievrienden
en liet Statenlid Goes welkom heet.
Daarna is liet woord aan den lieer
W. C. J. P a ss t 0 0 rs, die dezen ver
kiezingsstrijd er een noemt, waarin '1
geheele rechtsclie deel \an liet Ne-
derlaudsche volk, 't zij men kiezer
is of niet, heeft deel te nemen. Het
gaat hier 0111 hel beginselVoor of
tegen Christus. Sterk staan wij,
rcchtschen, 111 onze eendracht tegen
over de agitatie die door geheel links
tegen ons gevoerd wordt. En dit is de
strijd van de ouders en die van liet
kind want in den schoulstrijd be
oogen wij hei wèl eau geheel bet Nc
derlandsche volk 1
Opmerkelijk is het, dat het woord
„obstructie" tegenwoordig niet meer
over de linksclie tong komt. Ze pra
ten er niet van, hoor I Maar wij 1110e
ten daaraan denken, vooral ingeval
de lieeren eens achter de. tafel nioch-
komen. Spr. herinnert aan de
obstructie, door de socialisten gevoerd,
loert ze hun zin niet konden krij
gen, eu aan den tienurenwerkdag
van Duys, dien hij „den tienurenpraat-
dag van Duys" noemt.
Niet alleen de socialisten hebben
trouwens obstructie gevoerd, van de
2- of 23 Unie-liberalen hebben er ook
wet eens twintig achter elkaar door-
gemotord,
Maat' ondanks de groot© obstructie
en tegenwerking heeft de Nederland
se li c Regeering een stel wetten afge
werkt in betrekkelijk korten tijd, als
we misschien nooit in cenig parlement
van Europa hebben gezien.
Spr. betoogt dan, dat de liberalen
vroeg hun actie zijn gaan voeren.
Met Nieuwjaar al. Maar in dien tijd
loopeii de menschen nog niet warm.
Daarom bedachten ze wat anders; ze
gaven muziek eu tooneelslukjes. Eu
in ecu stuk, dat ze Kloris en Roosje
noemden, lieten ze Pieternel schun
nige liedjes zingen, net als later de
heer eu mevrouw Speeiihoif voor hen
moesten doen. 't Is wel treurig, als
je tut zulke middelen je toevlucht
moet nemen.
De liberate pa'-'j is nis oen bran
dend© kaats, <lie 'steeds kleiner worct
en waarvan tenslotte uiels overblijft
don een uitgedoofde pit. Dal ;s liet li
beralisme van thans! (applaus).
Kort geleden hebben le vrijzinnig©
partijen de concent ratio gevormd, en
oen program opgemaakt. Het is 011-
rechj. ©11 onrechtvaardig, omdat ie
doen op ©en geflatteerd program als
thans is opgesteld, en dat 011 uilvoer
baar is. Daarom moeten wij rechtsclie
sprekers het volk er krachtig tegen
waarschuwen. De eischen van de so
cialisten staan er op! Algemeen kies
recht, staatspensioniieering liet
zijn socialistische punten.
Nu maakt gen staatkundige partij
een program, om het later, als ze eens
achter de groene tafel komt, uit te
voeren. Maar de. concentratie was or
zoo vroeg mee, dat we er al eens naar
onderzoeken konden in de Kamer.
Toen minister Heemskerk vroeg Waar
vandaan het geld voor de Staatspen
sionneering moest komen, 'gif de oud-
minister De Meester er geen uitsluitsel
over. Er slaat nergen iu dat progr
1 waaruit het geld moot komen, en net
militaire vraagstuk en 't belasting
stelsel komen er ook niet tfp voor.
Wil ik jullie program eens doope-n?
zei Minister Heemskerk tegen de con
centratie.
Dal is de rood© vlag in den mistl
Spr. wijst er op dat weinige jaren
geleoen nog de Unie-liberalen voor
standers waren van verplichte ver
zekering, met toeslag van den Staat
- evenals nu de wet-Talma luidt. In
1500 verscheen weer een rapport, dat
nogmaals hc-l Staatspensioen afwees.
De heer I)c Meesier heeft als premier
iii J9GG verklaard: Wij wenschen geen
•Staat*j>en''oen, omdat het financieel
in Nederland onuitvoerbaar is, omdat
er geen rechtsgronden voor zijn en
omdat hef. een socialistische actie is.
In 1912 zei hij dat nog. Maar 1913
kwam, het Verkiezingsjaar. En in
zoo'n tijd zie je rare dingen gebeuren!
Wat den vrijzinnig -democraten be
treft die waren vroeger oak tegen
Staatspensioen. Ketelaar heeft hét
kwakzalverij genoemd.
Enkele maanden geleden kwam de
Invaliditeitswet aan de orde. En de
socialisten, die de vrij- en oud-libe
ralen eens aan den tand wilden voe
len, stelden een amendement voor dat
strekte om de drie laagste 'f.onklassen
door den Staat te loten betalen. Maar
die vrij- en oud-liberalen stemden er
tegen!
En ook de Unie-liberalen en vrijzin
nig-democraten stemden tegen, toen
cle socialisten geld wilden vinden door
tien millioen méér uit de successie
belasting l-e halen.
"Ac concentratie-men schen h-ebbe.
ar eens 'n rood jasje aangedaan,
om „aap wat heb je mooie jongen" te
spelen tegen de soci aal-democraten,
en een stem méér te krijgen bij do
herstemmingen.
Wordt na deze verkiezingen de aan
genomen Invaliditeitswet ingetrokken
zooals links gedreigd heeft dan
zijn de eenigen, die daarvan schade
hebben, de invalide ouden van dagen.
En dat is misdadig en wreed. Een 20-
of 22.000 ouden van dagen zouden
over zes maanden uitbetaling van de
eerste gelden krijgen. Moet hun dat
ontnomen worden
Laten we trachten, deze regeering
op 17 Juni le behouden, om te voor
komen. dat een dergelijk on-Neder-
'andsch vonnis ooit op Nederlancl-
schen bodem zal voltrokken worden')
.Daverend a p p 1 a u s).
De heer Passtoors brengt warme
hulde aan onzen socialen minister,
aan minister Talma. Fn hij citeert
de „Nieuwe Rotterd. Courant", om
aan te toonen, dat ook de linkerzijde
hem gehuldigd heeft. Spreker heeft
dal onlangs nog in Weslzaan ook op
gemerkt
De huidige regeering wenscht de
instelling van liet gezinshoofden-kies-
ccbl, en het is onwaar, wat „Het
Volk" beweert, dat de arbeiders daar
bij het loodje zonden moeten leggen
tegen do hooge re standen. In 't alge
meen trouwt een arbeider veel eerder
clan iemand uit hooge ren stand.
Maar men wil bot- vrouwenkics-
soht, van dien kont. Er zijn mis
schien wel vrouwen in ons land, die
het kiesrecht verdienen. Maar stel je
dal ze 't allemaal hebben Dan
zul je nic huisgezinnen krijgen. Wat
moet er wel gebeuren, als een recht
sclie man met een linkscho vrouw
trouwt? E11 dan moet je eens naar die
Engelscli'e juffertjes*kijken
De schoolkwestie besprekend, be
strijdt de heer Passtoors de (z. i.) zoo
genaamd© neutraliteit der openbare
school, 't Is een schandaal zegt
hij. Dat lieet neutraal De heer
Ketelaar heeft als voorstander van
openbaar onderwijs dc Dageraad ge
huldigd de Dageraad, een vereeni
ging van vrijdenkers En de onder
wijzers hébben de kinderen niet naar
den Koninklijken stoet willen bren
gen Er komt ouder die onderwijzers
©en revolutionaire geest!
iu richten de liberalen ook
al bijzondere scholen op. We houden
onze kinderen onder eigen hoede, zeg
gen ze, ©n daarvoor zullen we in
den zak tasten. Maar zij richten
scholen op voor de kinderen der rij
ken, en wij doen liet voor de kinderen
der armen!
Spr. brengt hulde aan wat dr. Kuy-
per voor het onderwijs heeft gedaan,
en hoopt dat, Minister Heemskerk, op
dat werk de knoon moge zetten!
Dc heer Passtoors eindigt zijn rede
met aan te raden, zich niet bevreesd
te laten maken' door liet rumoer dat
door de Ikikscheh gemaakt wordt.
Daar zit veel bombast achter,'hoor!
Alleen om huu zwakte te bedekken,
komen ze van links met al die anti
papistische middelen.
Strijdt met alle kracht die er is!
Ieder van ons moet propagandist we
zen! Over het gnnsche land moet de
coalitie een enorm© groote overwin
ning behalen. Zonder arbeid niets,
door arbeid alles,
Naar dc stembus op den 17en, on
der de leus: „Voor God, Kerk eii Va
derland!" (daverend applaus).
Van de gelegenheid tot tiet stellen
van vragen maakt o.a. gebruik- de
heer Hoek, die informeert hoe het
staat met de Bakkerswet. En hoe
staan de vrijzinnig-democraten daar
tegenover?
De heer Passtoors antwoordt,
dat alio vrijzinnigen hebben gestemd
tegen elke sociale wet. De socialisten
hebben nug wel eens vóórgestemd,
maar zij niét. Wanneer het nieuwe
Bakkerswetsontwerp aan de orde zal
komen, hangt van dc Kamer af. liet is
niet zeker te zeggen. Maar in ieder
geval moet de wet er nu doorkomen,
anders lukt het in misschien vijftig
jaar niet meer.
Do heel' Goes houdt ten slotte nog
een korte rede, waarin hij wijst op de
belangrijkheid der Statenverkiezin
gen, ©n opmerkt dat. sr maar 26 reclit-
schc leden (waaronder 7 R-oomseb-
Katholieken) onder de 77 leden van cle
Provinciale Staten van Noordhölland
zijn, en dat, terwijl 1/3 van dc bevol
king der provincie Roomsch is. Spr.
wekit er toe op, verandering in dezen
toestand t© brengen.
Daarna wordt de vergadering ge
sloten.
