GOUDEN VISIOENEN.
TWEEDE BLAD
Woensdag 25 Jool 1913
Een nitstapja door den
Vnlkanischen Eifol.
Reeds dikwijls had ik den Eifel hoo-
reu roemen, en toen ik verleden jaar
aan den Moezel 2at, cn aan de over
zijde een biik op den Elfel had en
ook daar menig uurljo had ronge-
wandeld, kwam bij mij de lust bo
ven, om het meer boschrijk gedeelte
van den Eifel te bezoeken. Hel eerste
werk was weer diverse gidsen te on
derzoeken, en in de buurt Kyllburg-
Manderscheïd trok mij het meeste
aan. het deel bekend onder den
naam Kunowald,
Maar Kyllburg bleek mij in !t
hv'Og-tociistenseizoen te bekend, zoo
dat daar veel londgenooten komen.
Mandersclicid was ook niet onbe
kend, en de kaart gaf mij aan dat
daailusschen dc eigenlijke hos
sel) en liggen.
Na was 't maar de vraag, waar nu
een plekje Ie vinden.
Het dorp Kisenschmill, ver van de
spoor en dus van direct personen
verkeer afgesloton, trok mij aan.
informoeren bij dc Eifelverein
was nu het eerste werk.
Ik kreeg goede informaties over
de streek en 't moet gezegd worden,
in dit opzicht viel 't niet tegen. Bij
mijn .ondeizoek kreeg ik tot ant
woord; „Auto steht zur Verfijning."
Groszartig, voor een dorp van 500
ft 000 zielen. De noodige afspraken
werden gemaakt, en den J9c-n Juni
1.1. stapten mijn dochter en ik 's mor
gens om 8 uur aan hot Hauptbahn- i
hof te Keulen in den D-trein naai-:
Kyllburg, waar wij kwart voor elf
moesten aankomen, doch de D-trei-
nen komen niet alleen in ons land
te laat aan, maar ook in Duisch-
land schijnt dit gewoonte te zijn, en
aan oen D-trein verbonden. Geral-
etein, do bekende badplaats die wij
passeerden, leek mij uit. den trein
juist niet de geschikte plaats voor
liefhebbers van boschrijko streken,
en al mag deze badplaats om haar
vnlkanischen -bodem voor sommige
natuurvrienden gezocht zijn, mij
trok het niet aan.
Te Kyllburg aankomende, dacht
ik de auto te vinden, volgens af
spraak met mijn toekomstigen hos
pes. Maar jawel; mis. Toen wij uit
stapten. na bijna door den conduc
teur-chef vergeten te zijn, (want zij
hadden te veel haast), vonden wij
de auto niet, en daar stonden wij
met onze bagage aan 't station.
Wij dachten (wat mot een auto ge
makkelijk gebeuren kan) aan een van
die kleine hindernissen aan dit ver
voermiddel nu eenmaal verbonden.
Wij zetten ons bij de pakken neer,
en wachtten.
Maar na een half uur wachten werd
het mij toch te erg. Na eeriige infor
maties bleek mij vlak in de buurt, het
postkantoor met Ternsprechstelle. Ge
lukkig hoorde ik dat mijn hospes aan
gesloten was en nu bleek het dat hij
't vergelen was. 't Was nu ten minste
een troost dat wij niet langer in de
onzekerheid behoefden te blijven.
Om twaalf uur. dus ruim een uur.
na aankomst kwam de Auto die nu
niets anders bleek te zijn dan zoo'n
tusschonding tussehon een motor
fiets en een auto. Zoo'n motonsogen-
tje op 3 wielen, nauwelijks ruimte
aanbiedende om ook onze bagage, die
niet erg omvangrijk was mede te ne
men.
Toch moet ik zeggen: dat ding
bracht ons met oen aardig vaartje
den stijgenden weg op cn binnen liet
half uur aan onze bestemming Fi-
senschmitt. Dc berg voerde ons van
Kyllburg door een landbouwstreek
mei prachtige panorama's via Ober-
kail e-n Schwarzenbom heen.
Even voorbij Schwarzenbom kregen
wij een prachtig panorama, over het
Salmtal, waarin Eisenschmht ligt.
Zigzags gewijs ging het langs tien
bosehrand naar beneden en hoe mooi
de streek, ook is, ik bemerkte thans,
dat wat bewonen aangaat,-mijn ge
sternte dezen keer niet aan zijn ver
trouwen voldaan heeft. Het dorp, een
echt Duitsch nest, is langs den groo-
ten berg gebouwd, met een enkele
uitlooper. De huizon zijn alle, zon
der uitzondering wit met blauwleien
daken. Verder kleine tuintjes, most--
hoopen, rommel, vuile kinderen en
verdere aankleven. Mooie uitzichten
hadden wij uit ons logies niet, en het
huis van onzen gastheer en gastvrouw
bood niet veel geriefelijks. Alles was
zindelijk en netjes en de menschen
vriendelijk en niet indringerig, 't Viel
niet mede, doch wij dachten: „Bonu©
mine a inauvois jeu".
Fe u s IS efon
Uit 1) et Engelsch
DAVID CHRISTIE MURRAY.
61)
Kwaad niet zoo'n beetje I
zelde de oude, met ccn grinnikende
kuch. Ik zag hem gisteren in de
Hoofdstraat, en wie kwam hem daar
juist voorbij? niemand anders
dan mijnheer Round. Ik was met
mijn rug naar mijnheer Round ge
keerd. maar den generaal zag ik vlak
in zijn gezicht. Jongen, ik wou dat
je zijne oogen eens gezien hadt HIJ
keek zoo valscli als een gestrikte we
zel. Toen ik mij omkeerde om te zien
waar hij zoo nijdig naar keek, zag ik
mijnheer Round hem zoo vriendelijk
toelachen als een kind. Hij had mij
met zijn lange beenen spoedig inge
haald, en ik mocht tegen hem zeg
gen Mijnheer Round, zei ik, als
oogen scheermessen waren, zoudt ge
vandaag al bijzonder glad geschoren
zijn. Hij zag mij aan. Wel, oude
Truepney, loef je nog? zei hij. Drink
Pens op mijn gezondheid; en hij gaf.
T Zag et niet uit, dat wij hter heft
bij anderen beter zouden vinden. Onze
troost lag in <le heerlijke prachtvolle
streek en daaromtrent mag ik gerust,
zeggen ie 'de verwachting niet te hoog
geweest, integendeel. Wie van wan-1
delen en van groote natuur houdt kan
hier veel genieten. Mooi weder is ech
ter een vereischte.
Wat hét eten betreft, men moet 't
hier met het eenvoudige tevreden
zijn. Wie hooge eischén aan zijn di
ners stelt, moet maar thuis blijven of
naar Kyllburg gaan. De hotels zijn
nog zeer primitief.
Als in zoo vele streken van Duiisch-
land, geldt ook hier algemeen als re
gel: „Houd nooit de groote wegen,
maar volg de voetpaden of boschwe
gen. Toch zijn hier enkele uitzonde
ringen, die ik zoo nu en dan zal nee-
Zoo zaten wij dan in Eisenschmitt
en daar vacantiedagen kort duren en
er altijd regendagen afgaan, is profi-
ièeren dringend noodig.
Na ons landelijk diner, bestaande
uit zuurkool en rundvleesch, de bee
nen schrap gezet en aan 't verkennen
van de buurt Evenals de postduiven
eerst uitzien, hoe de omgeving eruit
ziet, hoe de hoofdwegen loopen, in
één woord, ons goed oriènteeren. voor
we ons wagen aan groote toeren.
Maai- wie dergelijk werk meer go-
daan heeft, is natuurlijk gewapend
met een goede kaart, en kompas, en
de noodige oplettendheid op teekens
en gegevens, die in t vervolg van nut
kunnen zijn. Want verdwalen kan
men gemakkelijk, en daar men niet
veel nienschen ontmoet, moet men
zich zelf zien te redden, als men den
weg kwijt is. IIo© scherp ik ook oplet,
gebeurt het mij toch wel eens, en al
komt men wel terecht, er gaat tijd
mede verloren en vergt meer van onze
krachten, dan wij missen kunnen.
Zoo bepaalden wij voor onzen eer
sten middag een tocht door 't Salm
tal naar de Ruïne v/h. Klooster Him-
raerod (of Hlmmeroth), dat wij van
boven hadden zien liggen.
De weg voert ons langs de Eicbel-
-hüth, een gelegenheid, die èn fa
briek, èn hotel, èn bierhuis is, een
prachtig punt om eens de knieën te
buigen en een lekker glas bier te
drinken.
Het is een soort ververij en linnen-
fabriek. die deels door waterkracht
der beek gedreven wordt. Hier heeft
men een prachtig gezicht op het Iloch-
wald, aan de overzijde van de beek,
die L-Jsacben malsche weilanden
vloeit.
Do klooster-ruïne Hhnmerod is een
zeer interessante, doch geen oude
ruïne. Weliswaar is het klooster
reeds in de 12de eeuw genoemd, dc
kerk, waarvan de ruïne de overblijf
selen toont, dag teekent pas uit de
eerste helft van dc 18de eeuw, wat
duidelijk uit de baroh-archïtectuur is
op te maken. Alleen de oude klooster
gangen geven ons nog details van de
Gotliiek. De oude voorgebouwen zijn
nog als boerderij in gebruik, terwijl
een nette doch landelijke „Gasthof
met het weidsche opschrift„Restuu-
ration-Kalte und Warme Speisen auf
jeder Tageszeit" wel wat aan groot
spraak doet denken, maar dat het veel
gezocht is, bleek hieruit, dat in den
korten tijd, dat wij er vertoefden. 3
auto's en een net rijtuig met paarden
er stilhielden, om aan de inzittenden
gelegenheid te geven, de ruïne te be
zoeken (kosten 15 pf.).
Het. is ook wérkelijk de moeite
waard. Het geheel ruïne met liefe
lijk dal e)i omringende bosschen
is werkelijk de moeite waard en de
prachtvolle, goed gewalste wegen,
waarmede dit punt te bereiken is, lokt
dan ook vele logeergasten uit Kyll
burg en Mandersclieid.
De ruïne ligt aan den hoofdweg van
Kyllburg over Wittlieh naar Bern-
cartel aan den Moezel. Het zijn hier
over 't algemeen prachtig onderhou
den bergen. Voor auto's van liimme-
rad zijn een paar prachtige boschwe
gen. Vooral het Woud ep do Zuidoos
telijke van de S a 1 m oprijzende ber
gen, welke wegen ons naar Eisen-
schmiu terug brengen. Het Woud be
hoort tot -de woudstreek, bekend als
„dass Ifunowald" dat wel geen aan
eengesloten geheel van woud is, maar
men. vindt hier toch groote uitge
strekte bosschen van uren lang. Mc-n
denk© zich echter geen O e r w o d,
■het is een systematisch beheerd
boschcomplex, bestaande uat gedeel
ten spaiiwen-, dennen-, beuken-, eiken-
of gemengd bosch, al naar de geolo
gische bodemgesteldheid.
Men heeft Mer vrije wandeling en
nergens vindt men er de traditioneel©
bordjes „Verboden toegang" van ons
land. Wel Is het hier en daair door
vlèchtdraad afgezet, met deuren op de
wegen. Dit vlèchtdraad dient niet om
de wandelaars er bulten maar het
wild er binnen to houden, leder doet,
dan ook de deur ach tor zich dicht.
Men respecteert hier beter dc welwil-
me een halve kroon.
Hij is een man, die wat voor een
ander over heeft, zei de ander. Ver
leden jaar heb ik zijn huis van bo
ven tot onder geschilderd. Hij wou
niet dat ik naar huis liep om te eten,
dal kreeg ik bij hem, en eiken avond
bracht, hij me geregeld een kan bier.
Ik heb hem gekend, hernam de
oude, toen hij niet grooter dan zóó
was. De uitgestrekte hand was vijf
tien voet van den grond, maar de
oude man wilde de hoogte van 2ijn
eigen knie aanduiden. Hij was al
tijd een brutale waaghals, maar bij
zonder goedhartig. Sommigen noe
men hem hard, maar wie dat doen
hebben geen grein nienschen kennis.
Waarom denk je dat hij me die hal
ve kroon gaf Niet om in brooddron
kenheid op zijn gezondheid te drin-
kert. Maar hij weet wat een halve
kroon waard is voor een man van ze
ventig jaar, die nog voor zijn kost
moest werken.
Ja, hij is een goed slag, een
goed slug.
Het gesprek was voor Bowling niet
zoo belangwekkend meer als het ge
weest was, hoewel er nog iets grap
pigs in was zoolang de generaal luis
terde. Maar toen hij bijna besloten
had weer aan 't werk te gaan, begon
hij er op eens meer belang in te stel
len. Alles wat op Job's levensgeschie
denis betrekking had was voor Bow-
lendlieid der eigenaars <l'an bij ons,
waar fedier moppert als eir Iets buiten
de publieke opinie om. gebeua-t.
Niemand schreeuwt hier moord en
brand als er boomen geveld worden,
ook niet als er geheel© gedéeJtert om
gehouwen worden. De beheerders
planten weer nieuwe bosschen aan,
zooals ik duidelijk aan de nieuwe jon
ge bosschen zag, die overal tusschen
de ouderen gevonden worden. Het.
beuken „hocliwuld" bevat geen bij
zonder zware hoornen, evenmin de
sparren, die wei enorm lung zijn en 't
schijnt den boschbouwer hier meer te
doen om zeer lange niet te zware
stammen, die als zoodanig veel han
delswaarde hebben, en weinig trans
portkosten vereischen.
Juist dat work in die oude bc«-
schen, geeft zulk een eigenaardig le
ven aan het woud, en doet ons meer
hei directe nut der wouden kennen,
dan de bosschen bij ons, die het pu
bliek meer uitsluitend als zijn privé
wandelplaats beschouwt, al draagt H
geen cent bij in d© kosten van onder
houd.
De böschbouw in ons land is nog
in de prille jeugd, en evenals bij het
eerste kind in de familie, wil ieder
een over de opvoeding modepraten, ie
der komt er aan te pas, ieder weet
hoe een bosch onderhouden moet wor
den.
Hier in de woudstreek is liet anders.
Men weet niet beter of het, hoort zoo,
dat den 'beheerder van het bossh de
verdere zorg goed is toevertrouwd.
Bij ons praat een dokter al even
hard mede als een timmerman enz.
over 't onderhoud van een bosch, aJ
kunnen ze geen van allen 'n gezonden
van een zieken boom onderscheiden.
Het publiek hier is dankbaar en ge
niet er de voordeelen van, maar be
moeit zich niet met zaken, die alleen
den eigenaar aangaan.
LEONARD A, SPRINGER.
Binnenland
EEN HULDE AAN JACOB VAN
CAMPEN.
Uit Amsterdam meldt men ons:
Naar wij vernemen bestaat het voor
nemen door de architecten gelden te
doen bijeenbrengen, teneinde daar
voor het beeld Van Jacob van Canipen
te laten vervaardigen.
Dit beeld zal het volgend jaar, bij
gelegenheid der Architectuur-tentoon
stelling. die in het Stedelijk Museum
wordt gehouden, in een der buiten
nissen van dit museum worden ge
plaatst, en aan de gemeente worden
overgedragen.
GEWETENSWROEGING.
Men meldt ons uit Alkmaar:
Maandagavond omstreeks half tien
heeft zich bij de politie te Alkmaar
oen zekere A. G. aangemeld, een 29-
jarige arbeider uit Beverwijk. Hij be
kende de dader te zijn van de Inbraak
bij den rentenier Schotvanger te Cas-
tricniu gepleegd op 19 Fcbr, 1911 Bij
deze inbraak werd ongeveer f 140 en
een gouden horloge ontvreemd.
DE VIERJAARLIJKSCTIE.
Zooals bekend is, wordt de ten
toonstelling van schilderijen van le
vende meesters, de vievjaurlijksche. Ie
Arnhem, Vrijdag 4 Juli des najnid-
dags te 11/2 uur geopend.
Naar we vernemen, zal hot aantal
inzendingen de 409 zeer dicht nade
ren. Behalve door dc jury aan te ne
men werken van de inzenders, zijn er
ongeveer 40 schilders uifgenoodigd op
deze tentoonstelling in te zenden, on
der wie Th. van Duyl-Schwarlze. Su-
ze Bisschop-Robertson, Tholen, Hart
Nibbrig, Isaac Israëls,Willy Sluyters
v. d. Maarel en enkele Belgische
schilders.
HOFBERICHTEN.
Het bestuur van het Christelijk Na
tionaal Zendingsfeest lieeft, volgens
de N. R. Ct., van do Koningin be
richt ontvangen, dat H. M. in de ge
legenheid hoopt te zijn. het zendings
feest, dat op H. M. s landgoed Raap
horst den 2en Juli gegeven wordt, bij
te wonen.
RELIG1ÉUSE EN MOREELE VER
HEFFING DER JODEN.
De centrale organisatie voor de re-
ligieuse en moreele verheffing der Jo
den in Nederland, hield Zondag te
Utrecht een algemeene conferentie,
onder leiding van don lieer S. A. Ru-
delsheim, opperrabbijn uit Friesland.
Spreker betoogde o.a. dat coxi al ge
in oen© en krachtige samenwerking on
der de Joden noodzakelijk is. De Cen
trale Organisatie welke zuil'-s beoogt,
heeft daardoor haar recht, van be
slaan bewezen. In den huilstem. tijd is
het Jodendom verzwakt door inwe-ndi-
ling boeiend, misschien des te meer
omdat het h e m verboden was er over
te spreken.
Ik herinner mij nog dat hij
Castle Barfield verliet, hernam de
oude. Er werd toen van hem verteld
dat hij bij dc lijfwacht dienst had ge
nomen, maar zoover ik kan nagaan,
moet dat maar een praatje geweest
zijn, waarschijnlijk verzonnen om
dat hij meer dan de gewone lengte
had. Hoe oud ben je?
Ik word in Juni zes-en-lwintig
jaar, antwoordde hij. Waarom vraag
je dai?
Hij ?s de week toen je geboren
bent heengegaan, zeide zijn oude ka
meraad. Sakkerloot 1 Is dal al zes-
en-twintig jaar geleden V Dat dacht
ik niet. T Is alsof het pas gisteren ge
beurd is. IIij had ruzie niet zijn va
der, en toen liep de heethoofd weg.
De generaal stond overeind, met
samengeknepen handen en zijn licht
blauwe oogen stonden wijd geopend.
Ilij had wel duizend pond willen ge
ven om c-en vraag to kunnen doen en
er een antwoord op te krijgen. Ilij
vergat de woede, die hij een oogen-
blik te voren over do beleedigendo
toespelingen op hem zeiven gevoeld
had. Kortom, hij vergat alles, behal
ve John Smith en de hernieuwde ze
kerheid dat die dezelfde was als Job
Round.
llij is niet lang weg geweest, zei
g©n strijd. Vele Joden leven niet meer
volgens de tradities en zijn afvallig
geworden, waartoe d© economisch©
omstanddgheden veel hebben bijgedra
gen.
De Centrale Organisatie is ontstaan
uit zucht naar zelfbehoud van het
Jodendom, zij wil omvatten alle ver-
eenigingen en personen, welk© dit be
ginsel zijn toegedaan.
Ingekomen waren verschillende
sympa fch iebetu i gingen.
Vervolgens lilekl do heer S. J. S-
llirsch, opperrabbijn te Zwolle, een
rede, waarin door hem de groote be-
tcekenis van de Centree Organisatie
voor liet Jodendom werd uiteengezet.
Hierna werd door den heer Sam
Parssêr. voorzitter van de Vereeni-
ging BetsaJel te Amsterdam, ©en red©
uitgesproken over d© Joodsch© Werk
lieden-Organisatie.
Nadat nog eenige bespre! ingen wa
ren gevoerd, werd de openbare con
ferentie gesloten, waarna een leden
vergadering plaats had.
Er zijn 12 afdeel in gen, terwijl de
organisatie thans 53 vereenlgingen,
heeft als gewoon lid en 1100 personee-
le leden.
Herkozen werden als leden van het
Centraal Comité de heeren I. j. van
Gelder van "s-Gravenhage, J. E. Hille-
sum, J. Tak en A. S. Eeitje, te Am
sterdam.
Hierna werden cenig© statutenwij
zigingen behandeld en werd een regle
ment voor de plaatselijke afdeelingen
vastgesteld.
Onder levendige toejuichingen werd
bij de rondvraag medegedeeld dat te
Utrecht oen nieuwe a f deel in g was
gevormd.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninkl. besluit is benoemd tot
ridder in de orde van den Ned. Leeuw
dr. Pli. Kooperberg. med. adv. der
Rij ksver zek erlngsbanlc.
PRINS HENDRIK.
t'it Beilijn wordt aan de „Tel." ge
seind
Prins Hendrik is Zondag hier aan
gekomen met-verschillende leden van
de Johanniter-orde.
De Prins dejeuneerde in het N'eder-
landsche gezantschnpsgobouw bij on
zen gezant Baron Gevers.
De Prins neemt deel aan de feeste
lijke samenkomst van het kapittel der
orde in Sonneriburg, met de Neder-
landsche ridders, Baron Horden-
broek, jhr. Six. Baron Pallandt en
zijn adjudant.
VERGIFTIGINGS
VERSCHIJNSELEN.
Bij een politieagent en diens vrouw
te Middelburg hebben zich ernstig©
vergiftigingsverschijnselen voorge
daan. Men vermoedt dal de "oorzaak
gelegen is in het. braden van biefstuk
in een nieuw Geëmailleerde pan, zoo
meldt de „Tijd".
NEDERLAND OP DE TENTOON
STELLING TE SAN
FRANCISCO.
Bij KoninklHk besluit is benoemd
tol eomTTVPsuris-genoranl der Neder-
kindsche Regeeïing over de interna
tionale tentoonstelling, die in 1915 te
San Francisco '/.al worden gehouden.
heer C. J. K. van Aalst, president
der Néderlanilsche Handelmaatschap
pij. te Amsterdam.
Verder is een centrale commissie
benoemd voor de deelneming van Ne
derland en Koloniën en speciale com
missies voor Nederland en voor Oost-
Indië, Suriname en Curacao.
VROUYVENBETOOGING VOOR
KIESRECHT.
Geheel onafhankelijk van een ver-
eeniging, bond of partij, welke ook,
hebben eenige vrouwen het voorne
men opgevat, eene demonstratie voor
te bereiden, door vrouwen bijeen te
brengen, om de leden van de Staten-
Generaal op den eersten zittingsdag
na de opening der Kamers er aan te
herinneren, dat er bij de a s. Grond
wetsherziening rekening mee dient te
worden gehouden, dat ook vrouwen
recht hebben in het belang der gan-
sehe maatschappij, om te kiezen cn
gekozen te worden.
In een manifest wordt o. a. gezegd:
„Doordrongen als wij ons gevoelen,
dat het voor de gansche maatschappij
noodig is, de vrouw mede stem te ver
kenen bij het maken der wetten, zoo
stelten wij u voor, in grooten getal©
op den eersten zittingsdag na de ope
ning der Staten-Genernal bijeen te ko
men vóór het gebouw der Tweede Ka
mer op het Binnenhof te 's-Gravenha
ge, of zoo dicht mogelijk In de nabij
heid daarvan, opdat wij daar als
s t i 1 i e, z w ij g e n d e getuigen pro
testeeren tegen onze uitsluiting, en op
deze wijze, waardig en ernstig, den
Kamerleden toonen, dat wij, vrouwen
van allen rang en stand, eens van zin,
solidair, voor ons recht opkomen."
de jongere man. Zijn dochter is bij de
twintig, niet waar? Een mooi pos-
turn- van een meisje, hè
Dat mag je wei zeggen, jongen,
antwoordde de ander. Zij is dan ook
zijn oogappel, 't ls een lusl die twee
samen tc zienhij zoo groot en
forsch, en zij zoo slank en vlug I Ja,
't is een mooi meisje, bloeiend als een
roos. De oude man deed eenige haal
tjes aan dc geleende pijp, en Bow
ling begon, met gespitste ooren inge
val het gesprek mocht worden voort
gezet, ccn gedeelte van het puin in
den kruiwagen te scheppen. Toen
er verder niets was om tc luisteren,
vulde hij zijn kruiwagen, en bracht
zijn vracht weg.
Generaal Conïnghame stond bin
nen ook nog eene poos te luisteren,
maar hoorde niets meer. Toen de
oude de pijp had uitgerookt, gaf iiij
die aan zijn kameraad terug, cn bei
den hervatten stilzwijgend hun werk.
liet gesprek was voor goed uit, maar
dat die oude werkman zich den tijd
toen Job was heengegaan zoo juist
wist te herinneren, had zijne oude
zekerheid zóó hernieuwd en zulk oen
vurig verlangen gewekt om meer te
weten, dot hij half builen zich zei
ven was. Hij verwijderde zich stil,
maar in groote ontroering, uit dc-
tuirikamer, cn begaf zich naar zijn
slaapvertrek, .waar hij zijne huis-
kleeding voor jas en laarzen verwis-
De oproep aan de vrouwen, orn aan
dez© betooging doel te nemen, is ge-
teckend door de dames J. S. R. Bacr-
veldtHaver, W. Drucker, A, W. L,
Versluys-Poelman, S. W. Wichers,
R. van Wulfften Palthe—Broes© van
Groenen, II. E, Ver wc ij Mejori.
Adhaesie betuigden de dames B.
BakkerKort, L. van Haatten, E. IJ.
Hartshalt—Zeehandelaar, dr, A. Ja
cobs, J. C. vin Lanschot Hubrecht,
zuster M. Vervveij Mejan, Margaret ha
Meijboom, Jacoba C. Mossel, C. Mul
der van de Graaf—De Bruijn, M. W.
II. RutgersHottsema, zuster II.
Schöffei-, J. Schuurbecque Boc-yc.
EEN WRAAKOEFENING
In het Berger bosch, nabij 's Hes-
renberg, is een jachtopziener van den
heer Van Heek* door vier personen
aangevallen. Na hem mishandeld te-
hebben, bonden ze hem aan oen boom.
Eerst na eenige uren werd hij uli zijn
benarde positie verlost- De aanran
ders zijn onbekend. Twee hunner wa
ren gemaskerd, twee als vro-.nv ver
kleed.
VALSCII BANKBILJET.
Te Hengelo is bij den rijksontvanger
een valsch biljet van 100 ontvangen.
BOND VOOR VROUWEN
KIESRECHT.
Het hoofdbestuur van den Nedcr-
landschen Bond voor Vrouwenkies
recht. is nu als volgt samengesteld
mevr. Boissevain—Pijnappel, voor
zitster; mevr. SleesvvijkVan Bosse,
1ste secretaresse; me). Nella Boisse
vain, 2de secretaresse; mr TL J. Tas
man, penningmeester; mej, mr. E. C.
van Dorp, mevr. James—Brandos,
mevr. Asser-Tliorheck©, de heeren
O. R. Barends en I. B. Themans.
KONINKLIJK BEZOEK AAN
SNEER.
De Koningin is voornemens op 25
Juli de internationale tentoonstelling
van nijverheid en watertoerisme te
Snoek tc bezoeken. Tiet bezoek draagt
geen officieel karakter.
Stadsnieuws
Eooeentratie-vergaflerlng.
In de groote zaal van de Vereeni-
ging, die geheel bezel was, heeft de
concentratie Dinsdagavond de laat
ste bijeenkomst vóór den grooten
verkiezingsdag gehouden.
De zaal is geheel bezet, als de
voorzitter van het concentratie-comi
té, de heer J L. E. I. B r e d a K1 e y-
n en berg, de vergadering opent
met een „woord van opwekking voor
den grooten slag". Haarlem is door
en door links (applaus), dat is;
Maandag gebleken. En morgen
wordt het voorgoed weer links!
We zijn niet tevreden als we niet
met minstens 6000 stemmen uit de
bus komen.
De eerste spreker, prof. dr. G. A.
v a n H a m e 1. lid van de Tweede
Kamer, herinnert er aan, dat dc nü
achter ons liggende regeeringsperio-
de een groote ontstemming heeft ge
geven een ontstemming die de
aanleiding gaf tot de komst dier blij
de boodschap: het, concentratie-ma
nifest. I-Iet woord concentratie is als
een voor ieder verstaanbaar woord
tegenover het woord coalitie. Coali-
secren kan m§n zich met ieder an
der; maar concentratie beduidt sa
menwerken in oen-drachtig streven
(applaus). Nadat vroeger de vrij-libe-
ralen en' vrijzinnig-democraten zich
van het liberalisme hadden afge
scheiden, bleek dat slechts tijdelijk
te zijn. De concentratie is er, en de
concentratie zal blijven I Schrik
heeft haar manifest gebracht bij de
tegenstanders. In een avondverga
dering van de Tweede Kamer beeft
spr. het gezegd, dat. staatkundige
partijen iets haddon te laten liggen
wanneer zij door samenwerking een
groot doel konden bereiken. Spr.
zeide dat in zijn naïviteit, als een
voorbeeld bij de behandeling van
een buitenlandsche tractalen-kwes-
tie. En toen stoof de toenmalige
Minister van Justitie in zijn repliek
liefiig op, en zeide dat spr. punten
had aangeroerd die mot de aanhan
gige zaken niets te maken hadden—
Voor prof. van Hamel kwam die
aanval plotseling en onverwacht.
Maar er bleek voor hem hetzelfde uit
i als uit de rede van minister Heems
kerk: de roode vaan in den mist.
De heeren hadden den schrik beet!
Spr. wenscht de Haarlenische kie
zers geluk met de candidatuur-Fock,
en noemt het een schandelijke, on
zedelijke verkiezingspraktijk dat in
een anoniem manifest de Indische
1 tariefwet van mr. Fock is aange
voerd als een bewijs, dat hij voor
stander van bescherming zou zijn.
Die wet had met protectie niet liet
minste uit te slaan, en heel de Twee
de Kamer heeft er dan ook vóór ge
stemd. De socialisten ook I De toe
standen in Indic zijn immers totaal
anders dan in Nederland I
solde, en daarna drentelde hij hot
grasplein op, niet bel voornemen
om den ouden man Ie ontmoeten en
hem te ondervragen. Ilij wist eerst
niét rechte hoe hij het gesprek zou
beginnen zonder stilzwijgend te er
kennen dal hij geluisterd had, maar
na eenig nadenken vond hij. er een
middel op.
De werklieden, die hunne karwei
op de Diergaarde hadden, waren go-
woon in eene kleine herborg op cedi-
gen afstand te schaften, liet was
reeds bijna lijd voor het middageten,
en de generaal liep het pad op, waar
hij wist dat hij hen zou ontmoeten.
Dit pad was bij eene heg, waarach
ter Bowling reeds zat, om uit een
dichtgeknoopte») zakdoek een haü
brood en stukjes vleesch en spek tc
voorschijn tc halen. Bowling werd
van dag tot dag ongezelliger, cn de
meeste zijner kameraden wisten
reeds in welken muim hij stond en
lieten hem gaarne in zijne eenzaam»
beid ongestoord. Toen Hij z:jn lijde-
lijken patroon zag aankomen, cn
wetende, welk een vrek hij was, cn
dat hij waarschijnlijk een werkman,
die eene minuut van zijn tijd stal,
een standjo 20u maken, was Bow
ling, die zich ruim tien minuten had
toegeëigend, zoo voorzichtig in cenc
droge sloot te gaan zitten en daar
rustig te eten en te drinken, terwijl
de generaal heen en weer liep.
Spr. sympathiseert persoonlijk
met den heer Van Lennep, dien li ij
waardeert als een op-cn-top-genllc-
man. Maar hij zet die sympathie op
zij als liet -dit groot staatkundig be
lang geldt: wie gekozen behoort to
worden ais lid van de Tweede Ka
mer (a p p 1 a u s).
De vrijzinnige idee is dc groote
idee waarop wij vertrouwen, die het
volk in rust en vrede hel hoogste zal
kunnen geven.
In liet maatschappelijk leven van don
menscli zijn twee groote elementen:'
het individu ten eerste. Ilc-t individu
representeert de energio in het leven,
maar het heeft de vrijheid noodig om
die energie te kennen ontwikkelen in
voile, vrije kracht, door eigen inspan
ning. Maar naast de individu is er
er;; gemeenschap, die honderden, dui
zenden, miliioenen menschoo samen
bindt, die de zwakke individuen be
schermt. In het staatkundige leven
moeten wij zoeken een goede harmo
nie tusschen die beide elementen, en
dat is de vrijzinnige idee, die spr. al
tijd bijblijft, die hem sterk maakt en
steeds met nieuwe vreugde weer aan
het werk doet gaan. Wij moeten een
open oog hebben voor alles, want onze
taak is niet gemakkelijk. Veel studie
is noodig om te streven naar ons doei.
In den iaatsten tijd is de vrijzinnig©
idee sterk gedrukt in de wereld. En
daartegen zijn wij opgekomen met
alle kracht!
De taak van hen, die "de leiding heb
ben in het Staatkundige, is om saam-
lioorigheid te zoeken in vrijheid ..-a
energie. Is dit niet bol hoogste be
ginsel in gansch het heelal?
Toch, toch zijn er geweest die d©
menscheh hebben gerangschikt, di©
hebben gezegd: hier staan dc nien
schen met Christelijke, en daar dio
met on-Christelijke beginselen. Dat is
gebeurd! En het is gebeurd met opzeil
Wenschen dan niet alle nienschen
to handelen volgens Gods wil?
Jezus heeft, liet gezegd: Mijn Ko
ninkrijk is niet van deze wereld
(applaus).
Deze tijd is voor ons geweest nis
een leerschool waar wc hebben ge
zien wat verkeerd is in do wereld. Nu
moeteD wij een eind maken aan dat
verkeerde]
De rechtsbeginselen die wij thans-,
huldigen zijn niet door godsdienstige
stroomingen gevormd, maar door
maatschappelijke gebeurtenissen. In
dertijd ja zeker indertijd zijn r
godsdienstige invloeden cp de rechts
beginselen geneest! En ook nu nog
wordt wel de weder instelling van de
doodstraf verdedigd, juist door de
anti-revolutmnnairen en ©p Christe
lijke gronden. Op dit punt zijn de
heeren der coalitie he' trouwens niet
eens! Bij de Zedelijkheidswetten is
ook dat verschil in beschouwing ge
bleken. Het tempeltje der Christeli'ko
rechtsbeginselen is hij deze receering
gebleken niets te zijn. Neen. Neder-
landsche rechtsbeginselen hebben wij
en ons doel moet zijn dc- realisatie
van die nationale beginselen!
Spr. verklaart do t Ti ij als eerlijk
burger zal nastreven de verwezenlij
king van het conrentratie-nrogrnm,
waarin ook het algemeen kiesrecht
voorkomt. Van rechts wil men een or
ganisch kiesrecht, dat der gezins
hoofden. Die alleen zullen naar de
stembus trekken... want de andeiv-n
zijn nog niet organisch! Evenwel wa
ren er nienschen, wien liet coelihial
was voorgeschreven. En daarom wil
de men van rechts kiesrecht geven aan
hen, die zelfstandig optreden in de
maatschappij Welnu daarmee dui
kelde ganse!) het geziushoofden-kios-
recht natuurlijk over den kop! Noo
dig, dringend noodig is liet thans dat
hel getob mei kiesrecht uit is, en dat
het goed en duurzaam geregeld wor
de!
Een moeilijk vraagstuk in dit ver
band en levens een zeer belangrijk
punt is de evenredige vertegenwoor
diging, waarbij de verkeerde her
stemming zal worden uitgeschakeld.
Verder betoogt sprekc-r. dat z. i. «us-
schcn kerkelijk© en andere bedeeling
in verband met liet toeslaan van kies
recht geen verschil is te maken een
standpunt, dat de rechterzijde niet
deelt, iets waaruit weer haar systeem
van overlieeiselling blijkt.
Het vrouwenkiesrecht beschouwt
spreker als een absolute noodzakelijk
heid. Maar toen de concentratie het
in haar program opnam, zei de re
geeïing lukoniekbij de kiesrecht
kwestie hebben we alleen de mannen
op het oog. Iedere mot i veering
ontbrak. Be heeren vergaten maar,
dat er vrouwen waren. Maar toen z©
thuis kwamen, merkten ze, dat zo
wel degelijk bestonden. (Gelach).
Reeds nu kunnen de vrouwen iels
doen zij kunnen steunen bij de ver
kiezingen, en moeten dat doen
Ook voor Indie is de uitslag dezer
verkiezingen van het hoogste belang.
Met dien grooten staat kunnen wij
immers samengroeien tot een, die nog
grooter en die machtig is
Deze regeering ontziet de Moham
medaanse))© teergevoeligheid niet
meer, Zij prikkelt die. Muur het Mo-
De klok van den ouden kerktoren
sloeg twaalf en de werklieden kwa
men in menigte het pad langs, waar
de generaal wandelde. Bijna hot
laatst van allen kwam de gerimpel
de oude man, en de generaal sprak
hem aan.
Wacht even, zeide Coninghame.
Ik heb u iets te zeggen.
Bowling, die door dc heg gluurde
en beiden in 't oog had, grijnsde
vergenoegd.
Die zullen allebei wel wat los
laten, zeide hij bij zich ielven. in de
verwachting van een aangenaam
tooneel.
De oude man, die volstrekt niet
vermoedde dat zijn gesprek afge
luisterd was, e:t wien het waar
schijnlijk ook niet veel had kunnen
schelen, al was het zoo, wachtte be
daard. De generaal Het eerst een
paar werklieden, die nog aankwa
men. voorbijgaan, en zeide toen:
Heb ik u gisteren niet in de
Hoofdstraat ontmoet?
Ja, antwoordde de oüde. Dat
hebt gij.
Een oogenblik lalc-r spraakt ge
met een man met een langen, roo-
den baard een man, Job Round
genaamd.
(Wordt vervolgd).
