NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
De Kamerverkiezingen
11
30e Jaargang No. 9206 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. donderdag 26 juni ibi3
HAARLEMS
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1-30
Franco per post door Nederland 1-65
Afzonderlijke nummers0.02)4
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37H
de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
AD VERTE NTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag c-n Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing' van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Adverlentïe-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT LIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
Stadsnieuws
Om On s li e e n.
De' schrijver van „Om Ons Heen"
geeft zichzelf een paar weken vrijaf,
omdat de lezers toch voor bijna niets
anders oor en oog hebben, dan voor.
verkiezingen, omdat de heeren Oot-
xnar en Springer zijn plaatsruimte in
nemen, omdat hij een paar dagen uit
de stad gaat en omdat hij ook wel eens
rusten wil.
Dat laatste is eerlijk gezegd de
voornaamste reden.
HAARLEM.
„Op dit oogeiblik is bet zeker voor
niemand een nieuwtje meer, dat
Haarlem „omis". Met deze woorden
ving de Om-Ons-Heen'"-schrijvei tier
jaren geleden zijn artikel over de lior-.j
stemming op Woensdag 23 Juni 1909
aan. En die woorden kunnen we zoo
geheel overnemen.
De Kamer is weer „om" en wie van
onze lezers dat gisterenavond nog niet
mocht hebben geweten beslaat er
zulk een'? heeft 't vanmorgen vroeg
uit onze extra ochtend-editie kunnen
lezen, die om 3 uur vannacht in Haar
lem en een deel der omstreken is ver
spreid geworden en waarin de volle-
dige uitslag a an de verkiezing met de:
cijfers er bij was opgenomen.
Haarlem is dus „om", als voor
vier jaar, maar in tegengestelde ricii-
ting.
Toen echter behaalde de overwin
nende candidaat. de heer Frank
van Lennep (C.-H.) slechts een meer
derheid van 51 stemmen boven mr.
Thicl (V.-D,), die toen de candidaat
der vrijzinnigen was. (De heer Van
Lennep behaalde toen 4339 stemmen
en de heer Thiel 4283 stemmen.)
Thans behaalde de concentratie
candidaat een meerderheid van 1535
stemmen op den coaitie-candidaat.
Want mr. D. Fock (U.-L.) verkreeg
5788 stemmen tegen jhr. mr. D. E.
'van Lennep (C.-H.) 4253 stemmen.
Bij deze herstemming werden 13C8
stemmen meer uitgebracht dan in
1909.
Er werden nu slechts 38 stemmen
moer uitgebracht dan bij de vorige
stemming.
Er zijn nog 896 kiezers thuis ge
bleven. 't Heiligland zag 30 kiezers
meer naar de stembus komen, maar
in andere districten waren maar een
paar kiezers meer opgekomen. Zoifs
bleven op 't Lcidscheplein cn in de
Ilaarlemmerliedestraaj. nog eenlge
kiezers thuis, die op 17 Juni waren
opgekomen.
Wat de cijfers van de candidaten
aangaat, deze geven geen aanlei
ding tot breede beschouwingen.
Dc heer Van Lennep kreeg 296
stemmen meer dan bij de stemming.
Wellicht zijn daarbij de 291 stem
men van ds. Lieftinck, den candi
daat van den Prot. Kiezersbond.
De heer Fock won echter 2887
stemmen. Daarbij zijn ongetwijfeld
de 2755 stemmen der S. D. A. P., aie
mr. Troelstra op 17 Juni verkreeg, en
de 15 van den S. D. P.-candidaat,
den heer L, L. I-I. de Visser.
Voor meerdere cijfers verwijzen we
naar het" bijgaande staatje.
V o o r o n s b u r e a u.
Tegen zes uur Woensdagavond,
toen t auto's- en rijtuigen-gerij was
verflauwd, toen de stembureaux
aan het dcpouiliement werkten en de
eerste „turfkaarten" van onze stoinop-
nemers al binnenkwamen, stonden al
een menigte merischen voor ons ver
kiezingen-bureau, voor het ldeeding-
imagazijn van den heer P. G. Otter in
de Groote Houtstraat. Er tegenover,
op „Trou" werden langzamerhand "al
le plaatsen op het bal con en voor de
ramen door de leden bezet.
1-Iet verloop der Haarlemsche ver
kiezing was ditmaal niet zoo span
nend als bij de eerste stemming. Onze
eerste turfkaarten wezen al een rui
men voodsprong voor den concentratie
candidaat uit, en steeds werd die
grooter, zoodat toen er neg 'n 1500
stemmen v an het enorme totaal (10078)
te wachten waren, mr. Fock's aantal
stemmen reeds hoven do volstrekte
meerderheid was, en we door den
scheepsroeper (die ditmaal uit het
..bovenlicht" van de winkeldeur blies,
dus uit hooger regionen dan op den
stemmingsdag) konden annonceeren:
District Haarlem gekozen
Fock Unie Liberaal! Een uit
slag, die door de aanhangers-van
links onder het publiek met gejuich
werd ontvangen.
Lang voor de beslissing in Haarlem
viel. hadden we intussclien al tele
grammen uit ar.dere plaatsen. Eu
merkwaardig was het, dat onder de
eersten weer Winschoten behoorde.
Daar schijnt men buitengewoon snel
te tellen'
Natuurlijk kon alles, door het ge
ringer aantal districten en hoeveel
heid stern-getallen, op dezen avond
wat vlugger gaan dan op den stem
mingsdag. Nauwelijks waren de ï-c-
sultaten door den roeper medegedeeld
of de siemmen-cijfers verschenen op
O'iv/e transparanten. Terwijl op het
raam aan den rechterkant de stem-
men-cijfers van Haarlem definitief
waren medegedeeld, en mr, Fock's
verkiezing niet 1535 stemmen meer
derheid al een algemeen'beltend feit
was, kwamen nog steeds nieuwe tele
grammen binnen en moesten we tel
kens den „stand", de verhouding van
rechts en links en van de partijen on
derling. bijwerken. In 43 van de 47
gevallen betrof dat bijwerken de ge
tallen van links. En onder groote
spanning zag men het linksche totaal
(aanvankelijk 12) het rechtsche (aan
vankelijk 41) naderen. TusscJ'.en 8 uur
en halfnegen was de 50 door de lin-
kerzijde-menechen gepasseerd cn toen
bleef nog het wachten op een zestal
districten, waarvan er nog één i
(Apeldoorn) aan rechts ten deel
viel. Inmiddels was met groote be
langstelling de uitslag vernomen van
verschillende districten waarin de uit
slag dubieus was. Zoo bv. Beverwijk,
waar de vrijzinnig-democraat mr.
Roodenburg niet 900 stemmen meer
derheid was gekozen; Ommen, waar
dr. De Visser het met 573 stemmen' te
gen Biclion van IJsselnionde moest af
leggen: Zwolle, waai- de vrij-liberaal
Knobel het met een verschilletje van
28 stemmen won; Ridderkerk, waar
de vi ij-liberaal Drion 78 stemmen
méér behaalde; Amersfoort, dat aan
diens partijgenoot De Beaufort piet
2S5 stemmen meerderheid ten deel
viel; Kampen, waar do anti-revolu-
tionnair Beumer met 191 stemmen ze
gevierde, en Apeldoorn, waar Graaf
van Byiaudl 88 stemmen voorsprong
had.
EVIr. D.
do nieuwgekozen afgevaardigde voor Haarlem.
Aan ons interview mei mr. Fock,
dat we- in onze courant van 23 De
cember 1912 afdrukten, ontleenen
we de volgende bijzonderheden over
den heer Fock.
De heer Fock werd geboren in
1858 te Wijk bij Duurstede, en is dus
55 jaar oud. In 1859 werd zijn vader
benoemd tot burgemeester van Haar
lem, waar hij in de Zijlstraat, en la
ter in de Smedestraat (in 't gebouw
„St. Bavo") woonde. Later werd de
vader van den heer Fock burge
meester van Amsterdam, en in 1871
minister van Buitenlandscho Zaken.
De heer Fock promoveerde in 1880
tot docter In dc staatswetenschappen
op een proefschrift: „Iets over art.
23 der Wet van 12 Juli 1855, Slbl.
No. 102". dat handelde over de wa-
terschapsregeilng tusschen twee
provincies.
In dit jaar vestigde hij zich a'.s ad
vocaat te Semarang, en in 1881 te
Batavia. In 1808 verliet hij Oost-In-
dië en vestigde zich na een reis om
de wereld ie Rotterdam. De heer
Fock werd daar Raadslid, lid van oe
Pröv. Staten en lid van Gedeputeer
de Staten.
Rotterdam I vaardigde hem af
naar de Kamer. In 1905 weru de heer
Fock minister van Koloniën in :t Ka
binet-De Meester. Na 21/2 jaar aan
't bewind geweest le zijn, trad de
heer Fock, na de verwerping van de
oorlogsbegrooting, af.
In Mei 1908 word lu.j benoemd tot
Gouverneur van Suriname, welk
ambt hij tot Juli 1911 waarnam.
Daarna vestigde hij zich te 's-Gra-
venhage.
Amersfoort kwam 't laatst. We
moesten geruimen tijd wachten op liet
telegram, dat mv. de Beaufort's ver
kiezing meldde, waardoor de eindver^
houding was geworden: 55 links, 45
rechts.
Geruimen tijd bleef het ook na de
eindbeslissing nog druk voor ons bu
reau. en veel succes hadden onze bul
letins. die ook op de vergadering in
de Soc. Vereeniging in ruime mate
werden uitgedeeld.
BEVERWIJK.
In "t district Beverwijk is hard ge
werkt door beide partijen. Ook daar
heeft links den strijd gewonnen. Mr.
Roodenburg (V.-D.) kwam er met
een meerderheid van 913 stemmen.
De heer Passtoors, die in 1901 in
Beverwijk voor 't eerst gekozen werd,
treedt dus na een 12-jarig Kamer
lidmaatschap af, tenminste voor dit
district, want er loopen geruchten,
dat een der zittende Kamerleden
voor hem plaats wil maken.
Merkwaardig is wel de omkeer in i
dit district, als men nagaat dat de
lieer Passtoors in 1909 reeds bij eer-
stc stemming werd gekozen. Hij ver- j
kreeg toen 6227 stemmen, nu 6973.
De andere candidaten in '1909,1
de heeren A. Schuckink Kool (V.-D.)
mr. J. K. W. Q. ter Spil (V.-L.) en J.
van Leeuwen (S. D. A. P.) verkregen
DE ANDERE DISTRICTEN. j
Wat we van Haarlem en Bever-1
wijk schreven, kunnen we ook schrij- j
ven van 't- geheele land. 't Land en
de Kamer zijn gisteren omgegaan,'
gelijk na 17 Juni voor de hand lag.
Het is thans 55 links en 45 rechts.
De Rechterzijde heeft 14 zetels moe-
ten afstaan aan links.
Uit onze ochtendeditie kent men
den stand reeds. Door een fout ter
drukkerij is vermeld, dat dc linker
zijde in de oude Kamer 45 zetels
heeft. Dit moet natuurlijk 41 zijn,
zooals ook blijkt uit de optelling van
de zetels der verschillende linker-
groepen.
We geven hier nog eens den stand,
vergeleken met de uitslagen van
eeiiigé vorige periodieke Kamerver
kiezingen:
Kamerverkiezingen in:
1897 1901 1905 1909 1913
R. K. 23 25 25 25 25
A. R. 23 22 15 22 11
C H. 0 10 8 13 9
CL D. 0 10
Rechts
58 48 60 45
toen onderscheidenlijk 2744, 1444 c-n
800 stemmen.
In 1905 verkreeg de heer Passtoors
5377 stemmen en de heeren Limburg
(V.-D.), J. Gerritsen (S. D. A. P.) en
Staalman (Christ -Dem.) onderschei
denlijk 3814, 484 en 124 stemmen.
Ook toen wc-rd de heer Passtoors bij
eerste stemming gekozen
Dit bijgaande staatje geeft de gede
tailleerde cijfers -van de stemming
en de herstemming.
Air. L. N. Roodenburg, aldus deelt
de „Maasbode" mee, de nieuwe afge
vaardigde voor Beverwijk, werd in
1866 te Dordrecht geboren, volgde
daar het gymnasiaal onderwijs en
studeerde in Leiden, waar hij in 1890
promoveerde in de rechten. Daarop
was hij advocaat te Amsterdam, ver
volgens griffier van liet kantonge
recht te Schagen. Sinds 190ö woont hij
te 's-Gravenhane. Hij houdt zich Vvzig
met sociale vraagstukken, niet name
hygiëne en woningvraagstuk. Hij is
secretaris der Ilnagscne gezondheids
commissie, voorzitter van het Cen
traal Genootschap tot kinderherstel
en vacantiekolonios. llij sloot zich in
1903 aan bij de vrijzinnig-democrati
sche partij, van welker hoofdbestuur
hij thans lid is.
V L 15 8 10 5 10
U'. L. £3 17 24 20 20
V D 12 9 11 8 7
S.' D. 4 8 7 7 18
Links 5-1 42 52 40 55
(Bij de opgaaf van 1909 moei men
bedenken, dat door de tusschentijd-
eche verkiezingen de stand 59— 41 is
geworden.)
De merkwaardigste veranderin
gen ondergingen de partijen der an
ti-revolutionairen- en sociaal-demo
craten.
De anti-revoluiionnaircn behaal
den maar de helft van 't aantal ze
tels, dat zij in 1909 hadden verkre
gen, nl. nu 10 en toen 20. De vrij-H-
beralen behaalden juist 't dubbele
van 't vorige aantal, 10 inplaats 5.
Maar nog sterker deed de S. D. A. P.,
die van 7 tot 18 zetels klom, d.
i. een vooruitgang van 157 pet. I
Dc Roomsch-Kathverloren Bever
wijk.
De Anli-revolntionnairen verloren,
vergeleken bij den huidigen stand
hunner partij 9 zetels, nl. Ainsier-
dam VII en .VIII, Amersfoort, En
schedé, Gorinchem, Middelburg, Rid
derkerk, Rotterdam IV en Utrecht II.
De Christ.-Ilistorischeu verloren
4 zetels: Haarlem, Zwolle, Leiden cu
Amsterdam 11.
Dc Sociaal-democraten wonnen II
zetels: Amsterdam II en VIII, En-j
schede, Leeuwarden, lloogezand, Rot
terdam I, II eu V, Schoterland. U-
trccht 11 en Veendam.
I De Vrijzinnig-democraten verloren
3 zetels: Veendam, Oostburg en Scho-
terland, en wonnen Beverwijk.
De Unie-liberalen verloren 5 zetels:
Leeuwarden, lloogezand c-n Rotter
dam I, II en V. Zij wonnen echter
4 zetels: Haarlem, Leiden, Oostburg
en Middelburg.
De Vrij liberalen wonnen 6 zetels:
Amersfoort, Gorinchem, Ridderkerk,
Amsterdam VII, Rotterdam IV en
Zwolle.
Nieuwe verkiezingen zullen moe
ten plaats hebben in zes districten,
omdat de daar gekozenen ook elders
zijn gekozen. De^e districten zijn
Amsterdam II en 11J en VI, Rotter- J
dam lloogezand een in Groningen
of Winschoten. (Dr. Bos die is in bei-
de plaatsen gekozen)
Mr. Troelstra neemt ziiting voor
Leeuwarden, de heer Spiekman, dia
in 3 districten gekozen is, gaat zit
ten voor Rotterdam II, en mr. Men-
dels voor Schoterland,
In de'nieuwe Kamer komen de vol
gende leden der vorige niet meer te
rug, tenzij andere leden voor hen op
slaan:
Anti-revolutionairen jhr. mr. II. W.
van Asch van Wijk, G. A, A. Midilri-
herg, W. de Vlu,gt G. Elhorst, II. l'ol-
Icma, mr. F. A. C. graal can Lijnden
van Sundenburg, J. 11. Blum, mr. A.
P. R. C. baron van dor Borcli van
Verwolde, J. F. Heemskerk, J. S. F.
van Hoogstraten;
Roomseh-Kaiholieken: L. D. ,T. L.
de Ram, W. C. J. Passtoors, mr. F.
Bolsius;
Cbristelijk-IIïslorische-n: J. R.
Snoc-ck Henkemaos, jhr. mr. F. K.
van Lennep, dr. J. Th. de Visser, A.
baron van Dedem;
Unie-liberalen: P. -7. de Knnlcr, itr.
P. II. Roessingh, mr. P. Rink. L. W.
J. K. Thomson, D. de Klerk, J. 13.
Verliey, (overleden), G J. de Jongh;
Vrij-liberaal: jhr. mr. .4. P. G. van
Karnebeel;
de Vrijzinnig-Dem'ocraien: mr. 37.
11". F. Treub, mr. 11. L. Drucher, G.
A. Vorslerman van Ogen. mr. J Lim
burg. mr. E. A. Smidt.
Wij hebben in het voorgaan de
lijstje.de leden die om zeer verschil
lende redenen vrijwillig zijn wegge
gaan, cursief gedrukt.
In onze ochtendeditie moeten de
vogende cijfers, blijkens nadere tele
grammen als volgt gelezen worden:
'Auïdhorn Teenstra 4783. Zijlstra
3414; Ridderkerk: Van der Borcli van
Verwolde 4333. Drion 4407; Den Haag
11: Dolk 6495, Stioeck Henckemans
•1610; Gorkv.ni: .BrLet 3987, mr. Visser
van IJzendoorn 4262 stemmen.
De lezer heeft uit de cijfers van
't district Zwolle wel reeds gemerkt
dat daar niet baron Van Dedem,
maar de heer Knobel gekozen is.
HULDIGING Mr." D. FOCK.
(Men zie ook ons Tweede Blad).
Gisteravond omstreeks 101/2 uur
heeft de heer Mr. D. Fock van liet
balkon van de Vereeniging af (aan
den kant van het Klokhuisplein) de
Haarlemsche kiezers nog toegespro
ken. Hij bedankte voor het in hem ge
stelde vertrouwen en hoopte dit ver
trouwen niet beschaamd te maken.
Hij eindigde de korte toespraak niet
„leve Haarlem wat met gejuich en
applaus door bet publiek werd beant
woord,
ONS EXTRA BLAD.
We hebben voldaan aan het verzoek
va n velen onzer abonné's, om reeds
heden, on den ochtend volgc-nde op
den verkiezingsdag, bij ben allen den
volledige» uitslag met de cijfers der_
Kamerverkiezingen te laten bezorgen.
Het is ons gelukt dit te doen, zij bet
dan ook mei belangrijke inspanning
en financieele opoffering.
AI onze abonné's in Haarlem eu
Bloemendaal hebben dus dezen mor
gen vroeg ons extra Ochtendblad ont
vangen, met den volledïgen uitslag en
een overzicht van den stand der par
tijen in de nieuwe Tweede Kamer.
Aan onze abonné's in de omstreken
worden heden bij de courant de uit
slagen der verkiezingen gezonden.
DE SOC.-DEM. EN DE HER
STEMMINGEN'.
Te ongeveer 8 uur was geen plaatsje
onbezet in het gebouw Vooruitgang
in de Smedestraat alhier.
TWEEDE KAMER-VERKIEZING.
HAARLEM
tl a
co XI
2
3
01
3
si a
03 J,
a
#a
S; £-5
"3
NAMEN DER CANDIDATEN
XI go
S
«jco O
ai 5
l!i
X '3 to
a> o,
cn 33
55 3
a
55 5
a|
W I
lis
.a ts
ft*
Stembi
Haarle
strai
H
(Unie-liberaal)
845
(108)
«57
(392)
889
(388)
529
(300)
«83
(460)
818
(448)
CS5
(310)
«70
(38.)
557
(114)
5788
(2901)
Jhr. Mr. D. E. van uennep
(Chr.-Hist.)
409
(382)
475
(442)
««7
(607)
37Ö
(344)
611
(480)
551
(515)
467
(433)
357
(329)
440
(419)
4253
(3957)
W. H. Lieftinck(Prot. Kiezersb.)
(Bij eerste stemming uitgevallen)
(16)
(35)
(34)
(24)
(48)
(42)
(35)
(30)
(27)
(291)
Mr. p. J. Troelstra.... (S. D. A. P.)
(Bij eerste stemming uitgevallen)
(237)
(24-1)
(433)
(221)
(193)
(357)
(367)
(270)
(430)
(2755)
L. L. H. de Visser(S. D. P.)
(Bij eerste stemming uitgevallen.)
(O
(2)
(1)
(1)
(2)
(5)
(1)
(1)
(1)
au
Geldige biljetten
754
(741)
1182
(1115)
1506
(1463)
905
(893)
1199
(1189)
1369
(1367)
1152
(1146)
1027
(1011)
997
(991)
10041
(9919)
Van onwaarde
(7)
4
(16)
7
(19)
4
(12)
S
(12)
(16)
6
(14)
(14)
3
(U)
37
(121)
75G
(751)
1186
(1131)
1513
(1462)
909
(905)
1202
(1201)
1375
(1383)
1158
(1160)
1029
(1025)
1000 1007)
(1002) |(100108
624
1250
1644
975
1801
1539
1242
1124
1075
10974
(De tusschen haakjes geplaatste cijfers geven de bij eerste stemming behaalde aantallen aau; de vetgedrukte
cijfers, die bij de herstemming verkregen zijn).
Gekozen is dus de heer «flr. D. FOCK (U.-L.)
BEVERWIJK.
(Voor zoover bekend gemaakt).
Stemming
17 Juni.
x: C
Siemuislrieten.
•g 2
d g
x> S
E"
3<i
t£
fa'
C'
II
"3
to
2
ID
O
5
O
O
is ui
Beverwijk v
1249
22
199
686
392
Heemskerk
639
2
637
2
9
435
141
Castricum t
597
2
24
478
93
Limmen
315
0
25
242
48
Eginond Binnen
Egrnond aan Zeo
33 i
5
1
67
261
Akersloot
366
1
8
191
ICS
6
677
2
90
31S
267
8
861
8
161
201
491
Westzaa n
499
5
134
75
285
Assendelft
I
832
7
163
373
289
Houtrijk en Poïanen
638
4
634
10
90
380
154
W ijk aan Zee
620
5
18
392
205
Velsen I
868
3
865
13
63
320
399
Yeisen II
521
5
28
295
193
Velsen lil
1151
12 1139
24
121
345
649
Velsen IV
292
2
290
5
27
82
176
601
6
595
8
101
223
263
i
1217
26
59
516
616
Vogelenzang
I
519
662
429
Schoten
1652
42
556
7
549
23
59
135
327
117
2
16
41
53
Herstemming S
2
•5
s
52
3
to 3
"5 3
§3
1*5
Q
O "S
K
1209
697
512
638
485
153
599
475
124
317
242
75
371
304
67
307
70
237
371
193
178
679
317
362
871
209
662
500
74
426
810
878
462
637
881
256
G26
404
222
858
391
467
523
296
227
1137
355
762
302
88
214
600
234
366
645
142
403
476
268
208
187
112
65
1596
687
909
561
129
432
119
42
77
6875 5974
Gekozen
14859 6973 7886
mr. L. N. Roodenburg, V.-D.