SCOTTS
Emulsion
le premie.Go-Ahead™
2c premieI-Ieltkamp.
3o premie: v. d. Muysenberg.
4c premiev. d. Muysenberg.
Eindpremiesle. v. d. Muysenberg;
2e. I.'.-ene; 3e. Heltkamp.
No III. Match tusschen Carmen
(Amerika), Jan van Gent (Amster
dam) en Timmermans (Schevenin-
gen), in 3 ritten, over 20, 20 en 30
K.M., met gangmaking door groote
nioloren, met toekenning van punten
naar volgorde van aankomst.
Ie rit. 20 K.M.lo. Carmen 2e. Van
Gent, 100 M. achter 3e. Timmermans,
3 3/4 ronde achter.
Tijd10 min. 24 2/5 sec.
2e rit, 20 K.M.le. Carmen; 2e.
Timmermans, 1 3/4 ronde achter; 3o-
.Yan Gent, 300 M. achter.
Tijd: 20 min. 40 sec.
3e rit: le. Van Gent; 2e. Carmen,
1 3,4 ronde achter; 3e. Timmermans,
0 3/4 ronde achter.
Tijd30 min. 59 3/5 sec.
Totaal uitslag:
le. Carmen: 1 en 1 en 2 is 4 pun
ten,
2e, Van Cent: 2 en 3 en 1 is 6 pun-
3e. Ti
pun ten.
Stadsnieuws
VERKIEZINGSFONDS.
Men meldt ons
Door een aantal werklieden aan de
Centrale Werkplaats, van verschil
lende richtingen, is Zaterdag een ver-
lciezingsfonds opgericht, om bij even-
iueele verkiezingen de candidaten der
èoe.-Dern. Arbeiderspartij te steunen.
Gestraft.
Een wagenmaker in de afdeeling
wagenmakerij der Centr. Werkplaats,
is door de directie gestraft met in
houding van een weck loon, omdat
hij een ploegbaas een klap had gege
ven. Door het personeel is evenwel
dadelijk een collecte gehouden en ont
ving de wagenmaker toch zijn week
loon. De collega's deden dat als pro
test tegen het door allen zoo zeer ge
hate slulc- en controle-stelsel.
Tot zoover de incdedeeling van on-
ren berichtgeverwij vermoeden, dai
de kameraden, die zoo royaal den wa
genmaker voor iinancieele schade
hebben bewaard, hem meteen wel
aan 't verstand hebben gebracht, dat
klappen juist niet de beste methode
zijn om een stelsel veranderd te krij
gen.
DUITSCI-IE MEISJES OP
REIS.
Zondagmorgen wandelden hier een
tiental Duilsche meisjes van zes
tien tot twintig jaar, blootshoofds,
duchtig door de zon verbrand, met
de Rücksack om en meerendeels een
guitnar of mandoline in de hand. In
den Hout vroegen zij een onzer naar
de plaals van afrit van de stoomtram
Haarlem—Leiden en vertelden, dat zij
uit Leipzig kwamen en een reis
maakten door Engeland en Neder
land, meestal te voet, die ruim vijf
weken duren zou. Zandvoort hadden
zij al gezien, nu waren ze op weg
naar Noordwijk en vandaar dachten
ze naar den Haag en Schevcningen te
gaan. Muziekmaken deden ze daarbij
voor haar plezier.
Het was een genoegen deze kloeke
meisjes te zien en te hooren. Vrij
moedig traden ze op, maar volstrekt
niet onvrouwelijk en wij hebben haar
dan ook „eine gute Reise" toege-
wenscht.
Jammer dat het publiek weer noo-
dig vond de wandulaarsters onnoozel
te staan aangapen.
Oe fabriek aan den Terspronckweg
Naar aanleiding van de ingediende
bezwaarschriften tegen den bouw van
do fabriek der firma Beynes aan den
Verspronckweg heeft de Directeur
van Openbare Werken cenigo rappor
ten uitgebracht.,
Inzake het bezwaarschrift der Bin-
nenlandsche Exploitatie Maatschap
pij schrijft de Directeur onder meer:
Bedoelde grond Is gelegen tusschen
den Schotersingel,, de Noordzijde van
de spoorbaan Haarlem, richting Bloc-
mcndanl, den Korten Verspronckweg
'en do achterzijde van de gronden, ge
legen aan de zuidzijde van den Ver
spronckweg. Uit deze ligging volgt, dat
het voorgestelde fabrieksterrein te
genwoordig van den openbaren weg
af bereikbaar zou zijn van den Scho
lersingel en den Korten Verspronck
weg. De toegang naar den Schotersi.il-
gel is nog niet definitief; hij wordt
dit, wanneer de afwikkeling van de
spoorwegovereenkomst haar beslag
zal hebben verkregen. De firma
wensebt geen gebruik te maken van
dezen uitgang, ook niet van dien naai
den Korten Verspronckweg, doch
wenscht een toegang in den Ver
spronckweg zelf. Ingovolge art. 7 der
Bouwverordening is daarvoor een
besluit van den Raad noodig. Hoe on
aangenaam het nu ook voor do eige
naren van gronden aan den Ver
spronckweg mogo zijn, zijn er toch
geen termen aanwezig om op de aan
vrage tot afwijking van art. 7 afwij
zend te beschikken. Niet één deel
van den grond is bestemd voor den
aanleg van straat, gracht of plein en
hij het vaststellen van het uifcbreidings
plan is er geen oogenblik aan ge
dacht, dat de spoorgrond zou worden
onttrokken aan flc bestemming die
deze tot dusver heeft gehad. Boven
dien het geval is denkbaar, dat de
II. IJ. S. M. zelf op het terrein een
dergelijke fabriek zou wenschen op te
richteD. En dan zou er daartegen
uithoofde van do bouwverordening
geen bezwaar kunnen worden
maakt, waaruit volgt, dat dit ook het
geval moet wezen, wanneer een ander
er een fabriek opricht. Doch al was
het mogelijk, om de bouwvergunning
te weigeren, dan zou do firma Beynes
er toe kunnen overgaan de fabriek 40
meter Oostwaarts te verplaatsen;
zij zou dan komen te liggen aan den
Korten Verspronckweg 'én afwijking
van art. 7 zou dan niet noodig zijn,
omdat de aanvraag tot bouwen zou
zijn teruggebracht tot een gewone
bouwaanvrage.
De Commissie van Bijstand In het
beheer van Openbare Werken vcree-
nigt zich geheel met dit advies. Zij
acht het evenwel gewenscht, dat aan
den Verspronckweg alleen een uitgang
oor het werkvolk kome (geen ingang).
Over het adres der heeron Doeglas
.s. schrijft de Directeur van Open
bare Werken onder meer:
Hoewel het mij voorkomt, dat de
aangevoerde redenen overdreven zijn.
'alt niet lo ontkennen, dat de grond
en huiseigenaren nadeelige gevolgen
zullen ondervinden van den Iwuw van
de fabriek.
Dit is to bejammeren; doch daarte
gen kan door de gemeente niets wor
den gedaan.
De eenigen, die het der firma Bey
nes hadden kunnen bemoeilijken, om
haar plan ten uitvoer te brengen zijn
de eigenaren der gronden, gelegen
tusschen den Verspronckweg en het
terrein der H. IJ. S. M.
Waren die niet te vinden geweest,
om hun gronden te verkoopen, zon
der verplichting die te bebouwen, dan
had de firma aan den Verspronck
weg geen uitweg kunnen maken. Ver
moedelijk 'heeft de eigenaar zich laten
erscbalken, doGh daardoor is nog
geen af te keuren of te laken handc-
vorricht. Ieder huis- of grond
eigenaar heeft kans op waardever
meerdering of vermindering. Waar
vermindering dreigt te ontstaan is de
gemeente verplicht dit af te wenden;
althans wanneer zij daartoe in staat
is. Jn dit geval is dit naar mijn mee
ning niet mogelijk, zoodat aan den
heer Doeglas c.s. zal moeten worden
bericht, dot aan hun verzoek niet kan
worden voldaan.
De Kamer van Koophandel oordeelt,
dat moet worden bevorderd de bouw
an een industrie- en handelswijk
aan het Noorder-Bui,lenspaarne. De
vraag rijst of de oprichting van een
fabriek op een andere plaats wel be-
■orderlijk zal zijn aan den aanleg
an een spoorweghaven aan 'bet
Spaarne.
De Directeur van Gemeentewerken
vreest niet, dat door den bouw aan
den Verspronckweg de voorloopige ha
venplannen in gevaar zullen worden
gebracht.
Integendeel zal door de oprichting
an de fabriek dkér de noodzakelijk
heid worden aangetoond fabriekster
reinen ter beschikking te hebben.
VERLOF DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van
Haarlem, brengen, overeenkomstig
art. 37 der Drankwet, ter openbare
kennis, dat is ingekomen een verzoek
schrift van G. Drost, om verlof, inge
volge art. 31 dier wet, tot het ver
koopen van alcohelhoudendcn drank
anderen dan sterken drank voor ge
bruik ter plaatse van verkoop in het
perceel aan den Kruisweg no. 45.
STATIONSEMPLACEMENT
OVERVEEN.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
cen wetsontwerp houdende verkla
ring van het algemeen nut der ontei
gening ten behoeve van de uitbrei
ding van het statiousemplacement
Overveen.
Deze uitbreiding wordt noodig ge
acht ten einde den geregelden trei
nenloop op den spoorweg Haarlem
Zandvoort to verzekeren en tegemoet
to komen aan de klachten over de be
lemmering van het verkeer over den
overweg bij K.M. 2.055 van dien
spoorweg in den Bloemendaalsdhen
Straatweg te Overveen.
In het plan van uitbreiding van liet
stationsenplacement is ook rekening
gehouden met de behoeften aan meer
dere bergruimte voor. goederen.
Tegen het plan werden geea bezwa
ren ingebracht.
Soc. Trou moetBlycken.
Concert op Dinsdag 15 Juli 1913, 's
avonds 8 1/4 uur, te geven door het
Strijkorkest der Goncert-Vereeniging
HaarL Muziekkorps, dir. de lieer Ch.
P. W. Kriens.
Programma:
1. 94ste Régiment, marsch, Matheys.
2. Ouverture aus der Oper Der Frei-
scfhütz, Weber.
8. Entre-Act aus Tausend und eine
Nacht, Strauss.
4. Walzer aus der Operette Der
Rastelbinder. Léhar.
5. Grando lantaisie de l'opéra Les
Huguenots, Meyerbeer.
6. Ouverture Raymond, Thomas.
7., a. Frühlings Erwachon, Bach.
b. Sérénade des mandolines, Desor-
nies,
7. Liebestraum, Czibulka.
8. Grande fantaïsie do l'opéra Ca-
valleria Rusticana, Mascagni.
GUNNING MAKEN FUNDEERING,
ENZ. TERREIN GEMEENTE
LICHTFABRIEKEN.
Burgemeester en wethouders van
Haarlem brengen ter kennis van br
langhebbciiden, dat het maken va
eene fundeermg, bestaande uit eene
ontgraving van het terrein, het ma
ken van eeno paalfundeering, het
vervaardigen van een waterdichten
kelder in gewapend beton en verder
metselwerk tol aan den beganen
grond, voor een nieuw ketelhuis,
grenzende aan de bestaande centrale
en het oude ketelhuis, op het terrein
der gemeenIc-lichtfabrieken in den
Vcerpolder, tusscheu den Oudeweg
en hel V uilrak, door hen is gegund
aan de Nuumlooze Vennootschap van
F. J. Stulemoijer Co., te Amster
dam.
Rubriek voor Vragen
Geabonneerden hebben het voorrecht.
Vragen op verschiüeud gebied, mils voor
beantwoording vatbaar, in te eenden bij de
Radactie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aun vragen, die niet volledig nanm en
Woonplaats van den inzender vermelden
Wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Ik heb een paar lan
caster gordijnen waar hel weer in
zit. Weet u ook een middel om het er
uit te krijgen?
ANTWOORD. Daar is niets aan
te doen.
VRAAG. Weet u ook een middel
om de mot uit trijpbckiecding van
Bloeien te verwijderen?
ANTWOORD. J)r. Weinreich's
motlen-aelher moet een afdoend mid
del zijn.
VRAAG. Als een dienstbode voor
dag en nacht dient en men per
maand haar geld ontvangt, mag zij
dan ook per maand opzeggen?
I-Ieeft een dienstbode recht op pro-
ceiilengeld? Wie heeft recht op de
bonnetjes van den kruidenier?
ANTWOORD. Zij kan in dat ge
val per maand opzeggen.
Een dienstbode heeft recht op de
fooien. De bonnetjes van den kruide
nier zijn geen fooien, en komen dus
aan mevrouw.
VRAAG. Ik heb een meisje op
gevoed omdat haar moeder er niet
mee overweg kon. De vrouw had ge
zegd, dat ik het kind mocht houden,
maar een paar dagen geleden wilde
zij het weder terug hebben.
Moet ik dat nu zoo maar af staan,
na haar gekleed en alle verdere on
kosten voor baar opvoeding gemaakt
le hebben?
ANTWOORD. Als het meisje
nog minderjarig is, kan degene, die
de ouderlijke macht uitoefent, het
terugeischen. Vergoeding is niet ver
schuldigd, nu hieromtrent geen af
spraak is gemaakt.
VRAAG. Ik ben als werkster
voor Dinsdag en Vrijdag aangeno
men, maar nu kreeg ik met den laat-
sten post bericht, dat ik niet behoef
de te komen. Kan ik nu nog schade
vergoeding eischen?
ANTWOORD. - Ja.
VRAAG. Een meisje is uit een ge
sticht weggeloopen en weder terug
gebracht vanwege den voogdijraad.
Zij wordt voor een jaar naar een ge
sticht opgezonden. Hebben - nu haar
zusters het recht te eischen, dat men
zal zeggen, waar men baar heeft ge
bracht?
ANTWOORD. iiare zusters heb
ben dit recht niet, wel de ouder3.
BRANDEN.
Door hooibrueiing geraakte de boer
derij van den heer Paulus llettinga
te Düiigjutii nabij Franeker inbrand..
Slechts door een overnaaste vlucht
hebben de bewoner hun leven kun
nen redden, lien knecht redde met le
vensgevaar een kind, dat nog in de
huizinge achtergebleven was. Boerde
rij met groote voorraden hooi en vlas,
alsmede inboedel gingen verloren. De
schade wordt geuekt uoor verzekering
l'ers-Ovörzicat
Uit de Omstreken
ZANDVOORT,
Aangekomen vreemdelingen:
D. J. C. Braans, Amsterdam, Post-
straat, 6 pers. G. Haaf kens, id.,
Haltestraat 37, 4 pers. W. De
tiger, id., Oosterstraat 5, 5 pers. Z.
Maurits, id., Kerkstraat 11, 3 pers.
Friedman, id., Br. Engelbertsstr. 25,
11 pers. Koehorst, id., v. Ostadeslr.
15, 5 pers. Mudde, id., Zuidbuurtstr.
18, 5pers. Meyer, id., v. Ostadestr.
5, 4 pers. SchönauWinkler, id.,
idem, 4 pers. F. Th. Korsten, van
Kinsbergenstraat 4, 6 pers. Dank-
meyer, Swaluestraat 1, 8 pers. Me
vrouw H. Garo, Berlijn, vila Sophia,
Boul. de Favauge. mevr. O. Gins
berg, Berlijn, idem, 3 pers. Willemse,
Amsterdam, Haltestr. 27, 6 pers. A.
Marquardt, idem, Br. Engelbertstr.,
5 pers. W. Brown, York, Marisstr. 11,
3 pers. J. Schrijler Jr., Amsterdam,
Zeestraat 71, 5 pers. M. C. Meteloo-
kompCappenberg, Utrecht, Pension
Mundhenk, 2 pers.
HILLEGOM.
ANTI-KERMIS VERGADERINGEN.
Door do Chr. Jongelingsvereeni-
ging „Psalm 119, vers 9," js besloten
tijdens de kermisweek eenigo spre
kers te laten optreden ter bevorde
ring van de anti-kermisbeweging.
DE HARDDRAVERIJ.
Omdat 17 September, de dag waar
op de barddraverij alhier gehouden
zou worden, een R. K. vastendag Is,
heeft het bestuur der liarddraverij-
vereeniging besloten haar sportdag
een week later, dus op 24 Septem
ber a.s., te houden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
A 30 Cts. per regel.
Levertraan-Emulsie
wordt"onder verschillende namen
en merken verkocht. De oor
spronkelijke en alléén echte is
voorzien van dit Han
delsmerk op de ver-
pakking(Visschermet
Visch). Weigert in
Uw eigen belang
elke andere Levertraan-Emulsie.
V ervolg Binnenland,
FEEST BIJ GEBROEDERS STORK.
Zaterdagmiddag vierde de Machi
nefabriek yan Gebroeders Stork
Co. te Hengelo feest ter gelegenheid
van de aflevering der 2000ste macliino
en van den 3000steu ketel.
0000 genoodigden namen aan het
feest deeL
ONGELUKKEN.
De N. R. Ct. roeldt:
In Den Haag wordt sedert 7 dezer
een li-jarig meisje, werkzaam op cen
strijkinriehting, vermist.
Te Marum is de beer L. II., student
te Delft ,bij het baden verdronken.
HET NIEUWE MINISTERIE.
De Nieuwe Courant is van
meeiiing, dat de beslissing van Hare
Majesteit in de meest striate overeen
stemming is met het constitutionee!-
purlementaire stelsel.
liet blad leidt uit de opdracht aan
dr. Bos ut, dat mr. Troelstra niet aan
de. Koningin hc-eft te kennen gegeven,
dat van zijn partij onuer geen omstan
digheden aan de vorming van een ka
binet uit alle partijen van de linker-
,ijde medewerking was te verwach
ten.
Het II u 1 s g e z in merkt o.a. op:
Mr. Troelstra had meer aanspra
ken, doch Jhj rnoge ministerabel zijn.
voor kabinetsformateur is zijn uur
nog niet gekomen.
Ook mr Tydeman, de leider der Jn
aantal meer dan verdubbelde oud-
liberalen, had meer aanspraken,
maai deze heeren mogen al de socia
listische acte van onderwerping ge-
teekend hebben, van hun conservatie
ve smetten zijn ze nog niet geheel
sc hoon gaw asschen.
Aan do Liberale Unie en haar hoofd-
nn Borgesïus denkt niemand meer.
Dio kornt voortaan op liet derde
plan.
Een vrijzinnig-democratisch kabï-
netsformeenier wijst duidelijk de
richting aan, waarin de oplossing ge
zocht wordt.
Er is een zeer besliste opschuiving
te constatccren.
De kabinetsformateur van 1905 was
een lamme Lnie-liberaal, die van 1913
staat dicht bij de sociaal-democra
ten.
Dr. Bos moge persoonlijk niet tot
de drijvers belmoren, zïjr. groep is
aan die van mr. Troelstra na verwant,
met name wat de kiesrechtregeling
betreft.
De Maasbode schrijft
Wat het efiect zal wezcu der onder
handelingen, die tusschen dr. Bos en
mr. Troelstra nu gaan aanvangen,
laat zich, dunkt ons, wel Voorspellen.
Indien dan deze pourparlers tot
geen bevredigend resultaat voeren en
naar vrij algemeene verwachting
slechts dienen, om een nieuwe phase
in den politieken toestand voor te be
reiden, zal weer de vraag rijzen Wat
r?
In dat geval, wanneer men de be
wijzen in handen heeft, dat medewer
king der socialisten aan de vorming
vaneen kabinet niet te verkrijgen is,
zal nog niets veranderd wezen aan het
simpele feit, dat de verantwoordelijk
heid rust en we zeiden bet reeds
blijit rusten.
Deze „eerste schrede'' ter oplossin;
an de crisis zooal3 we de op
dracht aan dr. Bos reeds zagen noe
men is zeir minder gewicntig dan
de tweede, die verwacht wordt.
Ook die tweede pas is voor links.
Waartoe we intusschen gekomen
zijn, doet dit jongste leit onzer poli
tieke. geschiedenis vrij sprekend zien.
Minnaars van rust zulieu misschien
zich panen met de gedachte, dat het
onbehaaglijke schouwspel van socia
listische ministers wel niet zal worden
gezien.
Dezen moeten evenwel bedenken,
dat dit geheel van de socialisten af
hangt, en van niemand anders, zeker
niet van de vrijzinnigen. Is de intree
yan socialisten in bet kabinet een
ramp voor ons land, dan zeker de
toestand, dien zo boven deze nog zul
len verkiezen.
Rechts bi ijlt bij dit al in afwach
ting leven.
D e T ij d schrijft o. a.
Aldus geen concentratie-Kabinet,
maar <.-eu Kabinet uit de geheele lin
kerzijde Zóó luidt de opdracht, door
II. M. de Koningin aan dr. Bos, als
Kabinetsformateur, verstrekt.
De oplossing is ongetwijfeld gelet
op aen uitslag tier verkiezingen cie
meest logiscne en meest voor ue hand
liggende, ltuurers, niet door de libera
le concentratie, die bet niet verder
braöht dan 37 zetels, maar door de ge
heele linkerzijde, dat wil zeggen dooi
de liberalen gezamenlijk met de so
cialisten, werd de overwinning be
haald.
De vraag is nu maar, of deze logi
sche oplossing ook in de praclijk een
mogelijke oplossing is. 't \ait gemak
kelijk te betoogèu. dat het volgens
parlementaire zeden plicht is der so
ciaal-democraten, de veraniwoorde-
iijanetu van aen tegeirwoorüigen toe
stand meue te ürag-.-n eu hun aanueei
in do nieuw te vormen rege-errng
zich le nemen. Du te betoogeu, dit te
bewijzen zelfs, valt gemuKitelijk
uoeg.
Maar wat, iudien aezc partij, gelijk
tot dusver, blijft weigeren
Dut 11. M. üe Koningin de constitu-
tioneele verplichtingen met zóó stren
ge consequentie zou toepassen, dat zij
zelfs voor de benoeming van socialis
tische ministers niet zou terugdeinzen,
werd uór slechts enkele uagen door
Mr. Troelsiru niet voorzien.
Thans staat hij voor het geval.
Slaagt dr. Bos met iu ue vervullin;
van zijn opdracht, blijkt liet hem bij
den onwil der sociaal-ueiuocraten on
mogelijk, een Kabinet samen te stellen
uit de goheclo linkerzijde, dan is na
tuurlijk oen concentratie-Kabinet de
eenigo mogelijkheid, welke overblijft.
Een tweede Kabinet-De Meester der
halve met nóg slechtere kansen dan
datecu Kabinet, hetwelk zal moeten
strijd voeren met twee fronten. Voor-
zei de er van overtuigd te zijn, dat bU
ten aanwinning van links aan dr. Bos
de kabinetsformatie zou worden opge
dragen, uitgekomen.
Toch is deze beslissing wel eenigs-
zins onverwacht gekomen. Andere,
meer imposante, politici waren bij H.
M. de Koningin in audiëntie gevraagd
en de geruchten gingen, dat aan heel
anderen de kabinetsformatie zal wor
den opgedragen. Dat Mr. Troelstra er
zich mee belasten zou, was onwaar
schijnlijk na zijn uitlatingen en dia
van andere sociaal-democraten, bene
vens do besprekingen op socialistische
vergaderingen. Maar dan nog was het
niet waarschijnlijk, dat dr. Bos de
formateur van het nieuwe Kabinet zou
zijn. Daar worden nog andere, veel
imposanter figuren genoemd dan hij.
Van De Meester en Patijn en nog an
deren gingen geruchten. Toch is de
keuze van H. M. ten slotte op dr. Bos
gevallen.
Al is dr. Bos geen van die figuren,
die immer weer naar voren komen,
zoowel bij rechts als bi] links, geldt
hij als ©en man van groote kennis,
doorzicht en leidende kracht. Sprak
dr. Bos in de Kamer bij bijv. de on-
dorwijs-debatten, dan kon hij zeker
zijn van de volle aandacht der Kamer.
Langen tijd achtereen spreekt dr. Bus
manr zelden in de Kamer, maar wat
hij zegt is duidelijk; er gloeit over
tuiging uit en een vast weten. Hij
spreekt niet met veel pathos, accen
tueert niettemin duidelijk. Zijn argu
menten zijn goed, zijn uiteenzettingen
klaar. De afgevaardigde van Win
schoten heeft al langen tijd een goe
den naam bij wat zich in de politiek
beweegt.
DE S. D. A P. EN IIET NIEUWE
MINISTERIE.
Het Volk schrijft:
De keus van dr. Bos als Kabinets
formateur is op zichzelf geen kwade
keus. De vraag is echter wat de be
perking van zijn volmacht beieekent,
dia blijkbaar ligt opgesloten in de
woorden van het besluit.
Den heer Bos is opgedragen cen
ministerie te vormen uit alle partijen
ter linkerzijde. Wat gebeurt er als hij
daarin niet slaagt Als de oud-libera
len zich houden aan de pertinente
verklaringen van den heer Tydeman,
dat hij niet met de sociaal-democraten
wilde samenwerken, of als de sociaal
democraten niet bereid gevonden wor
den tot de erkenning, dat zij met acht
tien man in de Kamer tot regeeren
verplicht zijn 1
In de pers i3 medegedeeld, dat de
gekozenen der concentratie vergaderd
hebben. Hebben daar de oud-liberalen
zich bereid geloond de verklaringen
var. den heer Tydeman te verlooche
nen 7
Er zit nog iets zonderlings ln de
keus van den vrijzinnig-democraat
Bos, De vrijzinnig-democraten zijn de
minst talrijke groep ter linkerzijde.
Zij wonnen bij de verkiezingen niet
alleen niets, doch daalden van 9 op 7.
0:n den heer Bos als kabinetsforma
teur aan te wijzen moet men de con
centratie als één geheel beschouwen,
geen rekening meer houden met de
groepen waaruit zij is samengesteld.
Blijkbaar heeft men dus een man wil
len hebben, die een gemengd vrijzin
nig-socialistisch ministerie samenstel
len kan.
En dan zou dus nu volgen de aan
bieding van portefeuilles, aan één,
twee of drie sociaal-democraten,
dat geval zal de oplossing van de cri
sis nog ©enigen tijd moeten duren.
Want de verantwoordelijkheid zoowei
voor de aanvaarding als voor de wei
gering, is een verantwoordelijkheid,
die in onze partij door geen persoon
en door geen orgaan kan worden
aanvaard noch door de Kamerfrac
tie, noch door het Partijbestuur. Eeu
congres alleen zal in deze kunnen be
slissen.
De vrijzinnigen hadden de zaak een
voudiger kunnen stellen, door zelf een
ministerie te vormen inet de vier pun
ten, die in de hersteinmingsvragen
werden behandeld, op het program.
Iu dat geval ware de S. D. A. P. aan
heel haar optreden bij de verkiezin
gen en daarvóór verplicht geweest
die regeering bet leven mogelijk te
maken, indien de rechterzijde zich ais
duidelijk gevoeld. Maar men meende,
dat voor de burgerlijke partijen die
politiek voor dc toekomst toch onmo
gelijk zou blijken, omdat ze bij een
stijging van de markt der sociaal
democratie als thans plaats vond,
haar een parlementairen invloed doet
winnen, dubbel zoo groot als haar in
vloed in het volk. Een invloed, dien
de sociaal-democratie, als cen partij,
die slechts rekent met de werkelijk
heid en met haar wezenlijke macht
buiten hel parlement, in het volk zelf,
niet kan begeeren. Een invloed, die
haar een verantwoordelijkheid oplegt,
grooter dan zij met het oog op haar
werkelijke beteekenis in het volk, kan
dragen, zoodat zij geen bezwaar kan
hebben tegen een kabinetsformatie,
die baar öók in het parlement tot
hare werkelijke proporties terug
brengt, mits die kabinetsformatie
plaats vinde op den feitelijken grond
slag. dat is ter uitvoering van bet
kiesrecht- en pensioenprogriun, door
de vrijzinnigen, ook bij de herstem
mingen, aanvaard.
Waar bet in de partij-conferentie
Troelstra was, die deze oplossing der
parlementaire crisis als de meest ge-
wenschte op den voorgrond stelde,
ligt het voor de hand, dat zij ook te
bevoegder plaatse in overweging zal
zijn gegeven.
DE OPDBACÏIT TOT KABINETS
FORMATIE.
Onder bovenstaand hoofd bespreekt
„Het Vaderland" het besluit door H.
M. de Koningin genomen. Het blad
meent, dat de opdracht der vorstin om
ministerie te vormen uit de ge
heele linkerzijde zeker door de groote
meerderheid van ons volk met bijzon
dere voldoening zal worden verno
men.
Deze opdracht, aldus lezen we in
genoemd artikel, is in constïlutïonee-
len zin zuiver logisch, want het is de
geheele linkerzijde geweest, en niet
de Vrijzinnige Concentratie alleen,
noch de sociaal-democraten alleen,
die bij de verkiezingen de overwinning
heeft behaald, en die dus de eerstge-
roejsene is om van do rechterzijde de
regeering over te nemen.
Het zal dc aandacht trekken, dat het
juist de kleinste groep der linkerzijde
is, waarvan een der voormannen tot
de kabinetsformatie is geroepen, en
dat die onderscheiding niet is te beurt
;evallen aan den leider van de groot
ste groep, nl. de Liberale Unie. Naar
ij vermoeden staat dit in verband
met geruchten omtrent den minder
gunstigen gezondheidstoestand van
den heer Goeman Borgesius in do
maanden voorafgaande aan en tijdens
de verkiezingen, waaromtrent wij
echter met genoegen vernemen, dat
daarin in den laatsten tijd een aan
merkelijke verandering ten goede is
ingetreden.
Afgezien daarvan verheugt het oi_,
om meer dan eene reden, dat het juist
dr. Bos is aan wïen de opdradti te
beurt viel, en wel omdat wij dit in
de gegeven politieke omstandigheden
een bijzonder gelukkige keuze achten.
DE GEMEENTERAAD VAN
KAMPEN OM.
Men schrijft aan 't „Alg. Handels
blad"
De evolutie van het Kamper ge
meenteleven in steeds meer gepro
nonceerd kerkelijke richting, heeft
dan eindelijk ten gevolge gehad, dat
de Raad omging naar rechts. Vooral
bij de jongste Raadsverkiezingen
spraken de kiezers zich zeer ondub
belzinnig uit in anti-liberalen geest;
i vier van de zes vacante Raaaszetels
i werden bij eerste stemming met flin-
1 ke meerderheid door rechts bezet en
I bij de herstemming viel den christe-
lijk-historischen nog een zetel ten
deel.
Naar wij vernemen, overweegt men
ter linkerzijde ernstig wat er dient te
worden gedaan. Reeds nu is een fonds
gevormd voor de oprichting van een
I gevormd voor ae opricnung van eeu
een onverbiddelijke oppmxtie had ge-, vrijzinnig orgaan.dat zai opkomen en
Hrofffln In fl.-v7r- nnlnfianin' - w -_j_
dragen. In deze éénvoudige oplossing
heeft men blijkbaar geen trek. Men
wil vooral de S. D. A. P. in d© „ver
antwoordelijkheid betrekken, niet in
den natuurlijken zin van het woord,
zooais iedere partij verplicht is de ver
antwoordelijkheid te dragen voor wat
haar machtspositie meebrengt, maar
verantwoordelijkheid in den zin van
rcgeei'iugs-veruulwoordelijUheid.
Voor de S- D. A, P. zal dan de
vraag zijn, of zij ook van meening is,
dat zij die haar toegedachte positie,
ter wille van het Algemeen Kiesrecht
en van het Staatspensioen, aanvaar
den moet, voor de vrijzinnige concen
tratie zal het de vraag zijn, of zij van
den vorm van den steun een conditio
sina qua non za! maken, een conditie,
waarop alles afspringt, als zij niet
vervuld wordt.
Hoe het ook loopt, één ding moet
vast staan. Wij moeten een kiesrecht-
ministerie hebbcu. Wil de heer Bos
d&t en niet anders, dan vreezen wij
niet voor den goedeu afloop van een
zijner pogingen,.
1IOE Mr. TROELSTRA OVER DE OP
LOSSING DER CRISIS DENKT.
Mr. Troelstru bespreekt de kwestie
in Het Volk in een artikel „Een
gemengd burgerlijk grondwetsherzie-
ningskabinct", waarin we o. a. hei
volgende lezen
De „Gelderschc Koerier" oppert een
deus beeld, v rijwel overeenkomend
met betgeen in de conferentie van het
Partijbestuur en de Kamerfractie on
zer Partij als de meest wenscüelijke
oplossing der hangende parlementaire
crisis is besproken.
Het Katnolieke blad wensebt een
kabinet van grondwetsherziening, be
staande uit vrijzinnigen en Katholie
ken. Wat m onze partijconferentie
werd besproken, was de vorming van
getuigen voor bet ernstig bedreigde
openbaar onderwijs.
st tegen de rechterzijde, welke al- e6I1 gemengd burgerlijk kabinet, dat
leen reeds sterker is dan bet eigen zich zoU belasten met de afwerking
leger en terzelfdertijd tegen de mach-1 var, jie- program der vrijzinnige con-
tige groep sociaal-democraten, over- j centratie, zooals dit, nader gepreci-
moediger dan ooit na de behaaldoseeru duor de horstemmingseischen
vinning en niets ontziende, als
steeds, in het gevoel haror eigen niet-
verant woordelijkheid.
Uit Do Nederlander:
Aldus is de voorspelling van Mr.
Troelstra, die eenigen tijd geleden bij
het debat met dr. Bos te Groningsn
.rstemmingseis
der S. D. A. P., door de meerderheid
dér kiezers is aanvaard.
Dat de totstandkoming van zulk
Stoomvaartberichten
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het st. Kavvi vertrok 12 Juli van
Rotterdam naar Batavia.
Het st. Palembaug (uitreis) vertrok
11 Juli van Suez.
Hot st. Tambora (uitreis) passeerde
12 Juli Messina.
Het st. Wilis (thuisreis) wordt 12
Juli des avonds 7 u. te Marseille ver-
wacht.
HOLLAND—AMERIKA-LUN.
Het st. Pisa arriveerde 12 Juli van
Montreal te Rotterdam.
Het st. Rijndam vertrok 12 Juli van
Rotterdam naar New-York en was
te 10 u. 10 voorin, in zee.
Het st. Soiumelsdijk, van Rotterdam
naar New-Orleans, arriveerde 9 Juli te
Tam pi co.
KON. WEST-1ND. MAILDIENST.
I-Iet st. Jan van Nassau vertrok 11
Juli van New-York naar West-Indiö.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
Prometheus van Amsterdam naar
Java, passeerde 9 Juli Gibraltar.
Het st. Diomed, vasi Java naar Am
sterdam, passeerde 12 Juli voorm.
Wight.
Het at. Pyrrhus arriveerde 11 Juli
van Liverpool te Padang.
STOOM VA ART-MI J. N E DE RL AND.
liet st. Boeton (thuisreis) arriveerde
12 Juli te Hamburg.
Het st. Koning Willem I (thuisreis)
vertrok 12 Juli van Perim.
Het st. Nias (uitreis) is 12 Juli Point
de Galle gep.
Het st. Vondel (thuisreis) vertrok. 12
Jul ïvan Singapore.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het st. Bogor vortrok 12 Juü van.
Rotterdam naar Hamburg.
I-Iet st. Djebres arriveerde 12 Juli
-- UQt OU fjcwiiö
kabinet thnasop moeilijkheden pmien-'am te Amsterdam
stuiten, duur het beteekent een
definitieve brouk met de antithese- IIet st, Ophu (i
politiek, werd op dc conferentie zeer Juli-van Colombo.
