verhuiswagen, waarvoor men moest uitwijken, be gevolgen laten zich den ken: do bestuurder verloor het stuur en do auto ging schoot. In razende vaart ging 't deb dijk af do sloot in. Door den schok vloog de Rolterdam- sclio vriend hals over kop, over de voorruit, van de auto, liet water in, en wel zóó, dat er niets meer van hem te zien was. Met veel moeite werd hij aan de bennen, door ijlings toegescho ten hulp uit de taaie modder getrok ken. De heer G. kwam inet een kwet suur aan het beeri en een nat pak vrij. Een in de nabijheid wonende land bouwer voorzag de vrienden van dro ge kleeding. Met veilende krachten werd daarna de danig gehavende auto op den dijk gebracht. De vriend zag ectiter van verdere onderhandelingen tot aankoop van de auto af en nam zicli heilig voor, nimmer meer een voet in een auto te zetten. LADELICHTERS, Men meld» ons uit Amsterdam: Zondagmiddag hebben een of meer de re personen van een onbewaakt oogenblik gebruik gemaakt om een café hoek Nieuwe Looiersstraat on Vijzelgracht binnen te sluipen en den Inhoud der winkellade, ongeveer 140 gulden, mede te nemen. Waarschijn lijk hadden de insluipers reeds den gelïoelen middag op post gestaan, daar de eigenaar van het café slechts eenige oogc-nbbikken het lokaal had verlaten. Bij de politie werd aangifte gedaan. WOEST RIJDEN. Zondagavond is een koetsier aange houden, die in de Haarlemmerstraat, le Amsterdam, met eeu met een paard bespannen rijtuig zóó woest reed, dat 3 meisjes-tegen den grond geworpen werden, waardoor hare Meeding ge lui vend werd. Een dei- in het rijtuig ge zelen personen, die daaruit sprong, werd inwendig zoodanig gekneusd, dat hij per autoziekemvagen naar het Binnengasthuis moest worden ver voerd. ONGELUKKEN. Men meldt ons uit Deventer: De 40-jarige IC. Veiderman, die Zater daginiddag ir. de Deventer Stoom- waseh- en strijkinrichting tusschen een waschmachine bekneld was ge raakt, is gistermorgen aan de gevol gen overleden.^ Men meldt ons uit Zwolle: Zondagmiddag wilde zich het zoontje van een schipper bij een familielid aan boord begeven, die met zijn schip aan de Diezerkade lag. De kleine jongen raakte daarbij te water. Direct werden pogingen in het werk gesteld om hem te red- don. Een tweetal mannen begaven zicli te water, maar tevergeefs. Na een kwartier haalde men den jongen dren keling met een haak op. Direcht werd alles gedaan om de levensgeesten weer op te wekken, maar vruchteloos. De droefheid der ouders wa.s onbesclirij- ielijk, Een der mannen, die zich te water begeven had, kon zelfs met moeite gered worden. De Tel. meldt: Maandagmiddag had te Amsterdam de 15-jarige slagereknecht M. Z., wo nende 2e van Swindrf ft straat, het on geluk van zijn fiets te vallen waar door bet mes, dat hij in een zijzak van zijn jas droeg, hern in de borst drong. Hij wordt in liet Ned. lsr. Ziekenhuis verpleegd. Den timmerman Jan Troo3t te Mep- pel, werkzaam bij de verbouwing der R. II B. school, is een ernstig onge luk overkomen. Hij viel namelijk van een zeer hooge dakgoot. Met zware inwendige kneuzingen werd de onge lukkige per ziekenauto naar Zwolle vervoerd, om aldaar onder behande ling in het ziekenhuis te worden ge steld. Zijn toestand is zorgelijk. Op het terrein der in aanbouw zijnde fabriek van chemische produc ten, te Sas-van-Gent, geraakte bij het tossen van zware ijzeren pilasters, die per spoor uit Duitsdhland worden aangevoerd, een werkman met de beenen tusschen een dezer uit -pou- trelles samengestelde schoren en den wand van den waggon. Daar heit ijzer, dat door middel van katrollen werd opgewonden, een slingerende beweging maakte en de man niet rap genoeg kon uitwijken, werden de bei de beenen door midden gebroken. Te Ileesch (Noord-Brabant), ihad een treurig ongeluk plaats, waarbij eeen 7-jar,ig knaapje, zoontje van P. G., het slachtoffer werd. De gevaarlijke gewoonte van do koeherdertjes om het z.g. „koetouw" om het lijf vast te binden, was oor zaak, dat het dier, van Ibafc een of an der schrikkende, zijn kleinen „leider" omver trok en vertrapte. Toegescho ten hulp kwam, jammer genoeg, te laat. Het kind was reeds dood. Zaterdag ontving de weduwe L., te Terhorne (Fr.), naar de L. Ct. "meldt, het bericht, dat haar zoon, Uellner te Antwerpen, verdronken was. VERDRONKEN. Men meldt ons uit Loosduinen: Za terdag werd uit het water opgehaald hel lijk van een naar schatting 26-ja- rigo dame. Bij onderzoek bleek het, dat deze dame een Engelsche was, die gelogeerd was bij mevrouw B. te De Illicit. Zaterdagmorgen was zij van hier uit per fiets vertrokken om eeu tochtje te maken, gedeeltelijk per trein en gedeeltelijk per fiets. Zij kwam ter slotte in Loosduinen te recht, alwaar liet ongeluk plaats had. Hoe dit geschied is, is niet bekend. Een vijf-jarig knaapje van don lan-d- bomvopzicllter II. Ruiter te Wilde-r- vank verdronk in tie vaart, zonder dut iemand het bemerkte, GEZONKEN. Tn het Schuitendiep te Groningen is een schip met ijzerwerk van de fir ma R. S. Stokvis en Zn Ltd. gezon ken, zoo meldt de „N. R. Ct.". TAXI OMGESLAGEN. Men meldt ons uit Amsterdam: Zondagavond is aan de Galdersche- kade een taxi, doordat de chauffeur te sterk wilde uithalen, bij de Ridder straat omgeslagen. Van hot rijtuig werden de ruiten verbrijzeld. Behalve de chauffeur waren geen personen in het rijtuig gezeten. Deze wist zich door uit den wagen te springen in vei ligheid te brengen. IJ ij liep slecht s eenige verwondingen aan de handen op. DE VERDUISTERING VAN TWEE TON TE AMSTERDAM. De Tel. meldt nader: De benadeelde firma is het bankiers huis Jan Kol. De bediende, zekere F., ging over de stukken van het ban kiershuis. Hij was tevens geassocieerd mot een anderen gewezen bediende van genoemde bankiers, samen vorm den zij de firma W. en Co., die zich voornamelijk toelegde op den beurs handel van effecten. Speciaal deed zij in Roemeensche petroleum waarden. Toen de tweede Balkanoorlog eindig de, stegen de stukken W. en Co., moesten bijpassen en F. bracht voor een deel effecten in, die niet van hem, doch van de firma Kol waren. De gevolgen bleven niet uit. De com missionairs-firma W. en C., zag zich genoodzaakt le liquideeren en aan F. werd de Amsterdamsche grond te warm. Hij trok er tusschen uit met zijn gezin en is, toen de firma Kol zijne manipulaties ontdekte, onmid dellijk ontslagen. F. leefde de laatste maanden ver boven zijn stand. Hij had in Hilversum een villa laten bauwen voor f 40.000 en liet die voor ongeveer f 30.000 inrichten door een. bekende nieubelmrichting te Amster dam. Toen deze inrichting hoorde, dat F. op het punt van springen stond, heeft zij met een paar dozijn harer werklie den, de meubelen uit het huis gehaald. Zoodoende dekte zij zich eenigszins voor de te beloopen schade. DE ROTSWONINGEN TE GEULEM. HARE VASTE EN TIJDELIJKE BE WONERS. Een stadgenoot schrijft ons: Bij ons bezoek aan Valkenburg en omstreken, weiden wij verbaasd door een eigenaardig geval, nL, dat in een der rotsen zich 2 gezinnen hebben ge vestigd. Dat in deze woningen geen weelde heeTscht en, naar mijn oordeel, ongezond zijn, behoeft haast niet ver meld te worden, te meer als men hoort, dat elk der gezinnen een groot aantal kinderen heeft. In onze goede stad. Haarlem, zou, zeer terecht, het. bouw -en woningtoezicht zoo iets niet ged-oogen. Maar nog eigenaardiger was het ge val, toen wij hoorden en zagen dat bo ven deze woningen, en dus ook in clie rots, drie heeren studenten uit Amster dam, gedurende hun vacantie, zich daarin hadden gehuisvest. Ik heb de eer gehad met hen kennis te maken, en hunne woning te bezich tigen. Na in de benedenwoning een zeer primitief, in de rots uitgehouwen, trapje te hebben beklommen, kwamen wij in eene groote holle ruimte, dit was het won overtrek der heeren. In liet midden hiervan stond een tafeltje, waarom een drietal bankjes, waaraan en waarop zij hiun schrijg- en ander werk verrichten en hun maaltijden nuttigden, terwijl langs de wanden hunne koffers geplaatst waren. Aan de andere zijde bemerkten wij een tweede tafeltje, waarop een boek lag, welke de namen van de vel© be- zoekere bevatte. Aan do wanden wa ren platen en prentbriefkaarten, bene vens een bordeurek, bevestigd. Een opening in een niet gemaakte maar natuurlijke afsohe.dlng bracht ons in het slaapvertrek, waarin zij op stroo des nachts den slaap des recht vaardigen deden. Ik wees een der hee ren op een gat in den vloer. Hij ver telde mij, dat dit de schoorsteen der benedenbewoners was, en dat het eeni ge was, dat hun somtijds hinderde, omdat bij het gebruik vim den schoor steen de rook niet altijd onmiddellijk naar buiten trok. Ook zij nog vermeld, dat de woning aan de voorzijde geheel open was, en dus als het ware geen voorgevel heeft. Een de rheeren vertelde mij bet vol gende: „Wij zijn 4 Juli hier gekomen om een hutje op de heide te zoeken, waar in wij een groot gedeelte onzer vacan tia dachten door te brengen, toen onze aandacht werd getrokken door deze woning. Na eenige besprekingen met de juf frouw van beneden, huurden wij van haar deze woning, dat was des namid dags om kwart over vieren en om 5 uur stonden wij met een hondenkar, waarop eenige bossen stroo en het reeds beschreven huisraad, voor de deur, en een. kwartier daarna waren wij reeds geheuisvest. Wij maken ons eigen eten en drin ken klaar, en tot afwisseling spelen wij voor ons of voor bezoekers een stukje op de guitaar. Dos avonds wor den wij uitgenoodigd bij de bewoners van den onttrek, die wij dan op ons gewild guitaarspel vergasten. Het grootste gedeelte van onze va cantie hebben wij hier doorgebracht, de wijze van doorbrengen ons zeer aangenaam is geweest. Ten slotte zij nog vermeld, dat een aantal gekleurde linten aan hun gui- taar waren bevestigd, die zij gekregen hadden van dames bezoeksters of hun waren toegezonden ais lie wijs van be langstelling in hun eigenaardige ma nier van wonen. Bij het verlaten hunner woning deed een plaat aan de wand, waarop de juffrouw was voor gesteld, een gave van een bezoeker ontvangende, ons diezelfde juffrouw herdenken. DROEVIG. Men schrijft uit Heeren veem aan de „Standaard": Mét Mei werd een gezin wegens wanbetaling uit de w-oning op straat gezet. De man, een uitstekend, vak man, is een der vele slachtoffers van het alcoholisme. De vrouw was toen juist bevuilen van twee kindertjes. Daarom werd zij met de kleinen in het ziekenhuis opgenomen. De fami lie ontfermde zich over een drietal andere kinderen, terwijl de man met twee oudste knapen onderdak be kwam in een hok. Het eene aanwezi ge iraarn werd er uitgebroken, opdat dis opening kon dienen voor deur. De eigenlijke deur bestond uit een stuk doek. Dezer dagen werd de vrouw uit het ziek-en'iiuis ontslagen, en was nu wel genoodzaakt, de nieuwe woning met haar man cn de kinderen te deelen. We zagen ze uit de opening kruipen. Is hef niet diroevig? BRANDEN. In aansluiting aan liet bericht om trent den brand hij den landbouwer Kolk te Dili vend recht meldt men nog: Den geheelen dag en avond hebben Maandag de spuiten van den Omval on van Duiverdracht dienst gedaan, echter zonder den brand geheel te kunnen blussclien. Maandagavond vooral laaiden de vlammen weer hoo-g op, toen men met hooivorken en ha ken de hooischelven trachtte le ver spreiden. Men verzekerde, dat den ge heelen naoht weer gespoten zou moe ten worden, wilde men verder onheil voorkomen. Dank zij den w'ind, die in den Joop van den dag eenigszins om liep kon een aangrenzende boerderij gespaard blijven. De brand, die 's morgens te onge veer 5 uur uitbrak, werd ontdekt door den eigenaar der boerderij, die juist van het melken thuis kwam. Vrouw en kinderen van den hoer Kolk sliepen vlak bij de plaats waar de brand uit brak, maar konden intijds gered wor den. Een gedeelte der boerderij ging me de in de vlammen op; het woonhuis bleef gespaard. Als bijzonderheid kan nog vermeld, dat op verzoek van den eigenaar, jl. Zaterdag de hooi-peilers een onder zoek hadden ingesteld in den pl.m. 180.000 pond hooi bevattenden hooi berg, doch niets verdachts hadden Icunnen bespeuren. Zondagavond ontstond te Ber- ghem (L.) op de groote bouwhoeve, l>evvoond door en eigendom van den h-eer H. Pinckers, brand, waardoor de stallingen en eene groote bergplaats totaal vernield weiden. Huis en schuur bleven gespaard. Een massa hooi, graan en alikergereedschappen werden een prooi der vlammen. Het vee werd gered, behalve eenige var kens en een groot aantal kippen. Oor zaak onbekend. Alles is verzekerd, zoo meldt de L K. Stadsnieuws LEGERPLAATS BIJ LAREN. Maandagmorgen om 9 uur waren het 10e en 21e Regiment Infanterie reeds op marsch van Amsterdam naar 't kamp bij Laren en om 9 uur li min. verliet de trein die de bagage en het daarbij behoorende personeel NaaidenBussum zou vervoeren, eveneens onze hoofdstad. 't Was van Amsterdam naar La ren een flink marschje, maar ge lukkig was het weer met ons zoodat we na vijf uur loopen en een uurtje rust de 'kampplaats bijna zoo fri-sch als bij ons vertrek uit Haarlem be reikten. Vlug hadden we onze. compagnies- straal eu ook onze tent opgezocht. Behalve het weer in orde brengen van onze kleeding en uitrusting voor den volgenden dag werd er door ons in 't algemeen niet veel meer gedaan. Om 5 uur n.m. liet de hoornblazer z'n „kok in de keuken' hooren en binnen enkele minuten stonden de maLscliappen der verschillende com pagnieën aangetreden bij de keuken om in het eetketeltje liet middag eten in ontvangst te nemen, 't Was verduurzaamd eten dat niets te wen- schen overliet Nadat de aardappelen, en de groen ten voor vandaag waren geschild eu schoongemaakt was onze dagtaak g-eoindigd. De kolonel van Spengler hield in de officierseetzaal een welkomst- speech en werd door de commandan ten van het lüe en 21e Reg. Inf. aan de nieuwe officieren, tot de betrok ken regimenten behoorende, voorge steld. Ook door de officieren werd de avond verder gezellig doorgebracht. MUZIEKVEREENIGING „VOORWAARTS". In de vacature van secretaris, ont staan door het vertrek van den heer Blokker, is als secretaris verkozen de heer Roeland. Examens. Geslaagd zijn voor de acte L. O. Hoogduitsch de dames M. de Jonge en J. van 't Slot, te Haarlem, Benoemd. Bij koninklijk besluit is benoemd tot lector in de afdeeling der Algoinee- ne Wetenschappen aan de Technische Hoogesehool te Delft: om onderwijs te geven in de begin selen der verbandleer en eerste hulp bij ongelukken, C. van der Worp, di- rigeereud officier van gezondheid der 3de klasse te Haarlem, Verduistering. Aan een loopjongen waren quite n- ties ter inning meegegeven tol een bedrag van f 3. Daarbij had hij f 10 wisselgeld mee. Het circus, dat altijd een groote verlokking voor loopjongens schijnt te zijn, bradbit hem van liet goede pad af; de jongen kocht een kaart voor de voorstelling stalles nog wel en versnoepte er nog wat geld hij. Zoo ver bra .ik te hij f 3.73. Toen later ta Heemstede aoh't pe ren dievende jongens werden aange houden, bleek de loopjongen etr bij te zijn. Gunning. Aan de firma Kaub en Bierboom alhier is ondershands opgedragen voor f 17.500 het bouwen van een Landhuis te Bussum voor rekening van Mr. Van den Burgh aldaar. DE WOGNUMMERS. Dezer dagen zullen de Wogmum- mei-s, onder directie van den heer WTIera Saai, een. kerkconcert geven in. ds Groote kerk. Uitstapje. Maandag zijn de jongens van de houtenijdcrsclub der coöperatie Voor uitgang en dc leden van het kinder zangkoor Vooruitgang onder leiding van de heeren De Ruiter en Dankel- man, een dagje naar Bergen bij Alk maar geweest. Onnoodig te zeggen dat de kinderen zich goed hebben ge amuseerd. Rubriek voor Vragen Genbonneerden hebben het voorrecht, vragen op verschillend gebied, mits voor beantwoording vatbaar, in te zenden bij de Eedactie van 'Haarlom'a Dagblad, Groote Houtstraat 63. Alle antwoorden worden gebcol kosteloos gegeven'on zoo spoedig mogelijk. Aan vragen, die niot volledig naam en •woonplaats van den inzender vermelden wordt geen aandacht geschonken. VRAAG. Wanneer iemand geen huurcontract (heeft met welken tijd kan hij dan de huur opzeggen? ANTWOORD. Dit hangt af van den huurprijs en van den betalings- tijd. Weekwouingen kunnen per 14 dagen worden opgezegd. VRAAG Als een dagmeisje ziek is geworden, heeft zij dan nog recht op haar weekloon. Hoelang ANTWOORD. Gedurende 14 da gen. VRAAG. Wanneer man en vrouw bij het begin van hun huwelijk bij testamentaire beschikking elkaar geheel erfgenaam maken, moeten zij •dan hun meerderjarig kind uilkeering doei. wanneer een van beiden komt te overlijden ANTWOORD. Ja, het kind kan -niet geheel worden onterfd. VRAAG, Hoelang moet een pa troon zijn knecht die ziek is, uitbeta len? ANTWOORD. Hiervoor staat geen termijn in de wet,. Naar gelang de knecht langer of korter in dienst is bij den patroon, varieert dit van twee tot vier weken. VRAAG. Wij kregen per aan-ge- teekenden brief van den kantonrechter bericht dat wij Donderdag bij hem moeten komen ter zake van voogdij schap. Zijn wij verplicht daar heen te gaan? Wat kan de rechter doen, wan neer wij niet komen? ANTWOORD. Gij zijt niet ver plicht te gaan. Verschijnt gij niet, dan zal de kantonrechter eene beslissing nemen zonder uw advies. VRAAG. Als een dienstbode iri haar betrekking ziek is geworden en de dokter heelt gezegd, dat zij naar j huis moet om te rusten, heeft zij dan recht op kostgeld en moet mevrouw het rijtuig waarmee zij naar den dok ter gaat betaieu en de medicijnen? ANTWOORD. Zij heeft recht op loon gedurende een zekeren tijd en op verpleging. VRAAG. Ik heb vast werk en word per week betaald. Vrijdag heb ik een ongelukje gehad. Moet mijn patroon 't heele weekloon uitbetalen of alleen do dagen waarop ik gewerkt heb? liet ongeluk is aangegeven bij de Rijksverzekeringsbank. Moet ik nu het geld teruggeven aan mijn-patroon, ais de bank mij de heele week uitbe taalt? ANTWOORD. LTw patroon moet hot geheele weekloon uitbetalen, verminderd met de uilkeering van de Rij ks verzekeringsbank. VRAAG. Kunt u mij ook zeggen hoe hoog de St. Bavo (Gr. Markt) is? ANTWOORD. Volgens Wolff, die in 1846 een beschrijving gaf van de Groote Kerk, is de toren tot onder den appel 66 el 8 palm en 7 duim. En tot den weerhaan boven het kruis 76 el, 5 palm en 9 duim. Tot toelichting diene dat 1 el gelijk is aan 69 c.M. Uit de Omstreken SCHOTEN. Protest. liet is thans definitief dat de ge heele raadsinindcrheid bij Gedepu teerde Staten bezwaar zal indienen te gen ds toelating -der nieuwgekozen raadsleden, waartoe -de Raad de vori ge week heeft besloten. Gemeenteraad. Openbare vergadering van den Raad der gemeente Schoten op Don derdag den 21en Augustus 1913, des namiddags ten 7 1/2 ure. Ingekomen stukken, Beuandeling reglement Burgerlijk Armbestuur. Idem artikel 11 Bouw- en Woning- verordening. Idem verzoekschrift vergunninghou ders ,,0ns Belang Idem idem Th. J. Stöpetie. Idem .verzoekschriften betreffende art. 25 Bouw- en Woningverordening. Benoeming lid tot wering van school verzuim. Benoeming lid commissie van ad vies gasfabriek Voorstei in zake afscheiding Julia- napark. Behandeling vei zoekschrift vereeiü- ging van ambtenaren. Behandeling verzoekschrift trottoirs Rijksstraatweg. Behandeling verzoekschrift bebou wing terrein ten oosten van de ge dempte Sclialkb-urgervaart. HEEMSTEDE, GEVON DEN VOOitv VV ERP EN. Terug te bekomen hij: Raadhuis, een roode bal; Dienstge bouw Bosch e-n Vaart, eeu geel kope ren bril, A. de Vries, Tulpenatraat 21 rood, Haarlem, een broek en rok; J. Zwarter, Raadhuisstraat, een boxer- liond; C. de Vries, Drleheereniaan, eeu kinderschopje; Dienstgebouw Bosch en Vaart, een stuk van een paardentuig iuet zilver beslag, A. de "Wilde, Groeneudaol, twee darnes- tasohjes, een paar dameshandschoe nen en een reis-tasch. HA ARLEM-M ERMEER. On gew en scht bezoek. Zondag werd onze gemeente weer bezocht, door een aantal woonwagens, die bij d-e Cruqïns een kampplaats in namen. De politie werd gewaarschuwd die spoedig ter plaatse was. en liet mocht haai- werkelijk gelukken het ongewenschte bezoek weer buiten 'de gemeente te geleiden naar de gemeente Lisse. Zondagavond werd de politie ander maal gerequiree-rd, thans voor oen tweetal woonwagens met zigeuners, die zich aan den IJ weg geposteerd hadden. Deze hebben gistermorgen de ge meente gelukkig weer verlaten. De po litie is echter zoo ongeveer den gehee len Zondag met dit ongewenschte be zoek in de weer geweest. ZANDVOORT. Aangekomen vreemdelingen': Fam. Wégerif, Apeldoorn, hotel Bel védère, 7 p. C. Wallach, Keulen, hotel Groot Badhuis, 3 p. mej. Bulcel, Lau sanne, id., 1 p fam. de Cock, Arnhem, id. 2 p., Ja.recki, Nottingham, id. 2 p. J. Bunck, New Cassel, irl. 2 p., Daniëls Amsterdam, id. 1 p., Hollenkamp, id., id., 1 p. G. l-Iooy Berkenrode, Doorn, id. 3 p., F. Hoesch, Gernbach, id. 4 p. J. W. Hoeffelman, Nijmegen, id 3 p., C. H. van Tienhoven, Amsterdam, id. 6 p., B. Mausbach, Bcrgheim, id., 2 p., jhr. L. Bevervoorde tot Oldemeule, Amsterdam, id. 7 p., Smulders, Utrecht, id. 1 p. G. .T. Corts, Enschedé id., 2 p., P. Hendriks, Groningen, id. lp., J. ITeybroek, Amsterdam, villa Duinroosje, 4 p., O. Mikus, Hackeney, Stationstraat 8, 1 p., W. Heyer, Wal- lich, pens. Jung, 1 p., men'. Tastrich, Mülheim, id. 3 p. Door de directrice van bet Badhuis voor minvermogenden is in dank ont vangen: Van mêvr. V. S., eenige lec tuur. N. N. f 5.— voor vruchten, mevr. W. te B., een mand pruimen., mevr. de F. te II., een mand bloemen, van eenige dames f 14.89 voor vruch ten. mevr. C. te B., een mand met me loenen. Pers-Overzicht DE CRISIS. Het Volk schrijft: Het „Vaderland" verzet zich er te gen, dat de leiders der concentratie rekenschap zullen geven aan de vrij zinnigen van de redenen, die hebben geleid tot hel afwijzen van een con- oemtratiekabinet, dat met den steun der sociaal-democraten liet staatspen sioen en het Algemeen Kiesrecht zo-u tot stand brengen. Het blad verwijst hen die door die afwijzing zijn teleurgesteld, naar de algemeen© beschouwingen over de diaatsbegrooting. Op dit ©ogenblik, zou het openbaren van die redenen ontijdig zijn, eu niet doordacht. „Ontijdig, omdat het, hangende de cri sis, niet taktisch is vragen op te wer pen, die zullen moeten leiden tot dis- sententie en den invloed zullen ver zwakken, dien de concentratie, die vasthoudt aan haar program, zij het ook zijdelings, kan oefenen op het pro gram van hot kabinet-Cort van der Linden, en niet doordacht, omdat dm invloed behoort te blijven waar hij hoort, d.w.z. aan de concentratie, cn dus niet moet worden overgebracht op de kiesvereenigingen". Deze rodeneering'hondt. alleen steek, als ongeveer ast staat, dat van de kiesvereenigingen een minder sterke aandrang naa.r hef. staatspensioen en het Algemeen Kiesrecht zou uitgaan, dan van de 38 comcemtratie-heeren. Als het aan de kiesvereenigingen nog meer dan aan deze politici, er om te doen bïeek, de stembusoverwin ning uit te buiten tot anti-socialisti sche agitatie. Want welk beter middel is er, om invloed te oefenen op het program van den heer Cort, dan een krachtige betoogiug ten gunste daar van door de vrijzinnige organisaties? Wij durven beweren, dat iu deze rica- ting het Zwolsche congres zijn wer king niet heeft gemist; paarde zich daaraan een sterke manifestatie van cle vrijzinnigen in den lande, dan zou de heer Cort vau der Linden weten, waaraan hij zich heeft te houden. Het kan alleen dc onbetrouwbaarheid van een deel der vrijzinnigen in den li nde ten aanzien van het Algemeen Kies recht en het staatspensioen zijn, me „liet Vaderland" v-oor eon uitspraak der kiesvereenigingen bevreesd maakt Hier is het verschil tusschen de so ciaal-democraten en de vrijzinnigen, een verschil, dat aan de massa niet zat ontgaan. Het „Huisgezin" dries-tart: I-Iet kabinet-Cort van der Linden schijnt vooral hierin extra-parlemen tair te zullen zijn, dat het van twee wallen zal willen eten. Met de sociaal-democraten 'zal het. staatspensioen eu algemeen kiesrecht trachten in te voeren. Daarvoor kan het de rechterzijde missen. En met de rechterzijde, tegen de sociaal-democraten zal het de lands verdediging den vollen eisch willen ge ven. liet kabinet wil dus midden in '1 bed gaan liggen. Een veel Jxshaaglijker positie dan een kabi uei-Bos zou hebben ingeno men. Dit had ook wel voor kiesrecht on staatspensioen op de socialisten kun nen rekenen, maar zou voor oorlog cn marine zijn lamgeslagen. Cort van der Linden zal altijd een meerderheid hebben: óf met behulp der sociaal-democraten, óf met die der rechterzijde. Links zal ieder in zijn schik zijn. De Socialisten zullen hun stembus- program zien verwezenlijkt en voor de rest tegen bourgeoisie en kapita lisme kunnen blijven fulmineeren. De vrijzinnigen zullen zoo'n extra parlementair Kabinet, dat geen risico meebrengt en hun de haantjes bezorgt wel prettig vinden. ALleen zou het kunnen zijn, dat de rechterzijde er voor bedankt, hand- en spandiensten tc verrichten voor een in politieke listigheid geboren Kabi net, dat, van een vleermuis-natuur, vandaag vogel, morgen muis zich zou verklaren. Ging deze extra-parlementaire vlie ger op, dan zouden we meer van die verkapt-Vrijzinnige Ministeries kun nen krijgen, die, dienaars van de So ciaal-Democratie, de rechterzijde goed genoeg zouden achten om dc maatre gelen te steunen tot behoud der maat schappelijke orde. En dan zou voor afziembaren tijd het stembus-convenant tusschen Vrij zinnigen en Sociaal-Democraten wor den bestendigd, met als resultante de zer krachten een extra-parlementair Kabinet van Vrijzinnige signatuur. Mgr. dr. W. II. Nolens schrijft in de „Nieuwe Venlosché Courant'.- De Kabinetscrisis verkeert nog steeds, althaas nog op liet oogenblik, waarin dit geschreven wordt, m de derde phase. Er bestaat een groot verschil tus schen deze phase vau de crisis en de vorige, Toen wist men waaraan men 1>:.« was. Nu kan men gissen en raden. Eerst als liet Kabinet gevormd la, en met een program voor den dag komt, zul men weten waarmee men te doen heeft.. De benoeming geeft het karakter niet aan. En over de beteekenis van het extra parlementaire ia men het niet eens. Wed neemt men algemeen aan, dat het toch een linksch ka li inel zal be lmoren te zijn. liet extra-parlementaire zou dan hierin gelegen zijn dat zijn leden ge zocht moeten worden in personen, die niet door eeu politiek verleden bedor ven zijn, die builen liet parlement zijn gebleven. Door hun optreden echter komen ze er midden in. En voor nieuw optredende bewinds lieden is het geen voordeel, dat -e de intellectueel© acoustiek der Kamer niet kennen. Ook zou men het extra-parle mentaire in dezen zin kunnen op vatten dat de nieuwe ministers, al zouden ze allen uit. de Kamerleden en zelfs uit de heiligste partijmannen genomen worden moeten optreden als los van liet parlement en zijn verschil lende partijen en groepen, en hare programs en wenschen. Dat zou echter zuiver theorie zijn. Eene fictie. Bij hun optreden houdt die fictie op. Dan hebben de bewindsleden on middellijk met het parlement en zijn verschillende groepen te maken. Zou den ze hun gefingeerde nositie willen volhouden in het parlement, dan zou den ze allicht gevaar loopen dat met hen tusschen rechts en links gevoet bald werd. Nu wij ons toch op het gebied der gissingen bevinden, kon nog gevraagd worden of de term extra-parlemen tair niet gebezigd wordt om een vrij- zinnig-concentratie-kabinet aan te duiden, waarin echter ©en of twee groepen der concentratie, op wier te genstand het optreden van een con- centratiekabinet misschien is afge stuit. ontbreken. Met de samenstelling hangt het program samen. Evenmin als de eerste is het tweede bekend. Dat program is hoofdzaak. Wat zal de taak, het werkplan zijn van een eventueel extra-parlementair Kabinet? Een eigenlijk zaken-kabinet, Tinksch rechtsch of gemengd, is m.i. in de to eren woordige omstandivheden ondenk baar. Ieder Kabinet staat bil ziin ontre den thans voor vragen -rite ntef tef de „zaken" belmoren. waaraan oen za ken-kabinet zijn r.aam ontleent. Denkbaar is dat liet program der Concentratie wordt overgenomc-n: een algemeen kiesrecht en staatspensioen Het extra-parlementaire kabinet zor. dan far; gee ren als surrogaat, nood hulp. plaatsvervanger van het. dienst wen gerend conrentratieko.binet. Ma.-ir het zou dan ook als zoodanig ontvan gen worden, er. het extra-parlemen taire zoo er gauw af zij'n. Niet uitgesloten is zijn optreden als een Kabinet ad hoe, als een overgangs kabinet met een speciale taak. Het komt er dan maar op aan te weten wat dat ,.hoc", dat speciale is. En dan denkt men. in de eerste plaats aan hof-kiesrecht.- en onderwijs artikel der Grondwet. Maar hoe zal het dan staan tegen over ,de uitvoering der verzekerings wetten en tegenover de financiën? Anders dan gissen is hier niet mo gelijk. En gissen doet missen. Mi33ch.ien kornt Mr. Cort van der Linden met heel iets extra's voor den dag. Op hot oogenblik heeft het kabinet, waaraan in deze dorde phase de laatste? sprake is, iets extra-ordl nairs. DE VRTJZ.-DEMOCRATEN EN HET CONCENTRATIE-BESLUIT. „Een vrijzinnig-democraat"' schrijft io het VTijz.-Dem. weekblad „De We reld" De concentratie gaat niet vrij uit nu zij na de weigering dor S. D. A. P. niet het alleruiterste heeft be proefd', om cle democratische maatre gelen, aan de kiezers voorgespiegeld, ingevoerd te krijgen. „Noch formeel, noch politiek was zij cr toe verplicht," zegt ge. Volkomen juist. Maar iets hoogers had den doorslag belmoren te geven. Het besef van hetgeen de staatkundi ge .ontwikkeling van het Nederland- sche volk op dit oogenblik eischi. Het belang des volks in écn woord. Zoo liet gevoel voor dit belang in al de geledingen der concentratie diep wa re doorgedrongen, men had moedig onder de onbetwistbaar zeer moeilij ke taak d'e schouders gezet en die zoo goeo mogelijk pogen te volbrengen. Eigen geweten, eigen overtuiging, diepbewuste wil hadden hier de eeni ge drïjfveeren hehooren te zijn, eigen inzicht de onverdeelde leiding kun nen geven. Van scheeloogen of coquet- teeren met -de soci's behoefde geen sprake te zijn, want dezen stonden al leen voor de niet-zware keus, óf de concern Lratienuances -der soc.-dem. programpunten te aanvaarden óf uit sluitend en alleen door hun schuld 'n 1-Iéhriiske.rk-Kuyper-regime te zien weerkeeren. Waarom was de bijeenkomst der concentratie, waar over een zoo ge wichtig- volksbelang werd beslist, niet openhaar? Waarom mocht het niet openlijk blijken, wie de dragers wa ren der verschillende opinies, opdat men konde weten bij wie het tekort school aan -durf en democratische toe wijding? En de redactie schrijft in een arti kel „Wat thans dient te geschieden?":

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1913 | | pagina 6