Imslems Oagoüo
TWEEDE BLAD
Dinsdag 9 September 1913
Hlldetirand's Samara Oliscura
I.
„Met de Camera in do hand
treeat Beets de» tempel der
onsterfelijkheid binnendit
boek zal in Nederland nooii
x vergeten worden."
Met die woorden vangt prof. Chan-
tepie de la Saussaye het hoofdstuk
„Camera" in zijn werk „Het leven van
Nicolaas Beets" aan. En zij spreken
kort en duidelijk de waarheid over
'tgccn Beets als Ilildebrand is ge
weest. Wijl prof. Chantepie's woor
den hot volgend jaar in Haarlem een
nieuwe bevestiging zullen vinden,
door de stichting van een gedenktee-
ken voor den schrijver der Camera,
is er nu alle aanleiding om over het
boek en over den auteur nog eens te
schrijven.
Zeidon zal een commissie, die ge
vormd werd niet het doel een. groot
man te gedenken, dat gedaan hebben
roet mé'-r vertrouwen op het slagen
van haar streven dan dit Ilaarlemscho
comité, dat tot dusver dan ook niets
dan toezeggingen van medewerking
heeft ontvangen. Ook voelt het zich
bovendien gerugsteund door de vele
uitspraken van vrouwen en mannen
van naf-.ru en beteekenis, die bij de
verschijning van de prachtuitgave der
Camera, in 1909, hun stem hebben
doen hooren.
Met eer. reeks van ongeveer hon
derd beoordcelingen opende dat werk,
en menschea als Dr. A. W. Brons
veld, prof. Chantepie de la Saussaye,
Lodewük van Deyssel, dr. Jobs. Dysc-
rinck, Frederïk van lieden, prof. Paul
Frédóricq, Mr. Th. Heemskerk, Wu-
lein Kloos... om maar enkele namen
tc noouien, waren onder de honderd.
H. M, de Koningin-Moedor opende de
ze rcckv.
't Is bekend, dat Nicolaas Bcets op
later leeftijd zijn- jeugdwerk streng
beoordeeld heeft, maar hoe afkeurend
zijn latere critiek ook moge geweest
zijn verloochend heeft hij de Ca
mera nimmer. Bij iederen druk heeft
hij ceil de correctie verricht, en zelfs
op zijn 86e jaar deed hij nog de toe
zegging, den 22sten druk van zijn
wcr.i te zuilen corrigeeren... Maar'n
maand later zou hij niet meer in staal
zijn, d:c belofte gestand te doen.
Dc Camera heeft van baar eerste
verichijïïén, in 1839 af, de eigenschap
beh .uden dat zij sprak iot iedereen,
dat iedereen haar verstond en dat zij
iedereen hooide. Dat is uu voor een
n i e u tv werk minder een verdienste,
ilildebrand gaf in zijn boek een nieu
we litteraire richting aan, waarvan
prof. Chantepie in zijn studie zegt
„Reeds dadelijk werd het werk door
Polgieter uitbundig geprezen om zgri
taal.
Nieuwe, ie lang voorbijgeziene te
achteloos verzuimde aderen had Mil-
acbïiuid ia ons schoon Hollandsen-
ontgunnen. Potgieter mocht hier mee-
6pre.<en. Zijn eigen opstellen dier-
zelfde periude waren uit het oogpunt
van sisji evenais de Camera opcaha-
riiifc.cn. De jongere schrijvers braken
met de zoetelijke, breedsprakige üti-
tigue d der vorige periode en gaven
aan on.ee taal lieren zwaai, leiugheid,
kracht en gemeenzaamheid terug.
Boaicter en Hildebrand verschil
den ongetwijfeld ook als stilisten niet
weiniK van elkander. De eerste meer
gorrmakl, gewild, zijn taal .vormende
naar <Kc onzer gouden eeuw, bewust
een iwooissancc onzer letteren be-
oogende. Hildebrand minder opzette
lijk, na.aurlijker, daarom toch niet
nuade.' nieuwe adbren ontginnen
de"..
Zoo erkent dus prof. Chantepie Hil-
Uebranu s „nieuwe richting". Maar
dio war het toch niet, die hem het
overweldigende succes, dat zijn boek
had, bezorgde. "Ware dat zoo geweest,
liet zou de Camera gegaan zijn als
zoovclev. werken, die omdat zij de
literatuur in nieuwe banen heetten te
leiden beroemdheid verwierven
beroemdheid, die kortstondig was en
die vervloog, zoodra de „nieuwe ba
nen" niet nieavv meer waren.
De Camera heeft zich m naar vollen
roem gehandhaafd door alle litteraire
perioden heen. Waarin tuch haar zoo
gruok aantrekkelijkheid ligt? Mis
schien ir. de earste plaats wel in den
blijden, opgewektcn geest, die spreekt
uit alles wat Hildebrand in zijn boek
neerlegde. Die blijheid, die opgewekt-
heid beletten hem ook om ooit §pherp,
.wrevelig, cynisch te zijn. Zijn humor,
zijn iromo diagen steeds het ken- j
merk van zachten, vriendelijken spot.
Hildebrand sprak uit wat hij, als fijn
opmerker, zag in menschen en In toe
standen, maar hij was geen kritikas-
ter. Hij vertelde wat hij opmerkte,
wat hein deed glimlachen en wut hem
ontroerde, maar steeds deed hij dat
in de blijheid van zijn jong optimis
me.
Iiij toekende wat het leven hem deed
zien, en hij deed dat met de zeldzame
gave oin in weinige woorden ec-n toe
stand, een persoonlijkheid ons voor
oogen te tooveren. Ik hoop niet te
stout in mijn bewering te zijn als ik
de meening uit, dat een dergelijk ta
lent zich uitspreekt in vele van Guy
de Alaupassant's beroemde „Conles"...
ook al is liet werk van den Fransoh-
irian t,oc.h weer zoo heel iets anders
dan dat van onzen Hildebrand.
Maar ik geloof te kunnen begrijpen
dat menschen als dr. Dyserinck en
prof. Chantepio inet verontwaardi
ging terugwijzen wat Busken Iiuet en
Van Nouhuys in Hildcbrand's werk
hebben willen zfen: dc satire. Iiuet
■sprak van „tijgergenoegens". Van
Nouhuys van „een venijnig addertje'
met betrekking tot de Camera.
Een eigenaardige opmerking, die
nog meer Hildebrand's boek karakte
riscert en doet zien hoe, slechts op
een beperkten basis werkend, hjj
daarop toch het hoogste tot stand
heeft weten te brengen, is déze van'
prof. Chantepie:
„In dc Camera treft ons naast de
onovertroffen kunst in het teekenen
van tafereeltjes de zwakheid in het
bedenken van een verhaal. Beets heeft
noch in proza, noch in poëzie ooit den
knoop van een intrigue kunnen leg
gen, een groot geheel kunstig in el
kaar zetten. Een comedie zou buiten
zijn talent gelegen hebben, hij miste
geheel het esprit de théülre
Hildebrand schetste toestan
den, en waar hij personen teellende
typeerde hij hen. Karukier-ont-
leder was bij niet.
Prof, Chantepie söhlrijJt o.m. dit:
„Kortom: Hildebrand verstond veel
beter een schets I© maken dan een
verhaal. Waar hij in* de Camera al
leen teekent, Nurks, Stastok, Een, ou
de kennis, is hij op zijn best: ook in
gedeelten van Kegge is dit het geval.
Maar waar een toestand een ont-
knoöping oischt, zooals in de geschie
denis van. Van der Hoogen en van
Suzette Nol ret, wordt liet dadelijk
zeer veel minder. Gerrit Witse is niet
af; Hildebrand had het wel afge
maakt, maar het slot bevredigde hem
blijkbaar zoo weinig dat hij het ach
tergehouden en nooit, ook niet aan
zijn gezin, verteld heeft hoe het af
liep."
Dat laatste herinnert me aan een
aardige kleine bijzondhéid, die ik de
zer dagen vernam. Dat is namelijk
het feit, dat Hildebrand nimmer zijn
manuscripten heoft bewaard. Als
dio eenmaal van den drukker terug
kwamen en de correctie was verricht,
dan kende hij ze verder geen waarde
toe en liet ze eenvoudig in de prulle-
mand verdwijnen.
Zoo is het verklaarbaar, dat zijn
familie van z'n handschriften, die nu
historische waarde zouden hebben,
niets nicer bezit...
Ja, toch wel iets. De familie
heeft ergens in een vergeten hoekje
n een schrijftafel nog één zijdje
gevonden van het handschrift van
Varen ou Rijden. Eu dal is het eenige
wat rest, behalve dan een bijbehooren-
de leekening, waarmee Hildebrand, in
een uurije van verveling, z'n per
sonen uit Varen en Rijden ook op an
dere wij»© heeft trachton weer te ge
ven.
De waarde dezer twee kleine herin
neringen is door hun zeldzaamheid
dus wel dubbel groot...
Van des schrijvers eenvoud is dat
wein ig-waarde-liechten aan het bewa-
•en van handschriften intusschen een
ontegenzeggelijk bewijs.
ROBERT P.
Buitenlandsch Overzicht
D© BaSkanvuEkaan
De onderhandelingen tusschen Tur
ken en Bulgaren zijn begonnen.
Tusschen Turkije en Bulgarije.
Uit wei ingelichte Turkscho bron
wordt gemeld, dat ondanks de rnede-
deelingen in de pers en van de Bui-
gaarsche gedelegeerden, de onderhan
delingen zullen eindigen, in den geest
der Turksche eischen. Reeds voor de
komst der Bulgaarsche gedelegeerden
had Tatsjewitsj, in overeenstemming
met dc gehouden officieuse bespre-
kingen, erin toegestemd dat Turkije
op den linkeroever van de Maritza I
voldoende grondgebied zou krijgen
óm Adria'nopel voor de verdediging
der stad. De grenslijn zou loopen van
een punt ten zuiden van AdrianopeJ
tot aan dc oude grens, en van daar
naar do Zwarte Zee, waardoor Kirk
Kilisse aan Turkije zou komen. Dc
gedelegeerden behoeven die officieu-
sc afspraak slechts te bevestigen.
Turkije en Griekenland.
De Griekseh-Turkschc vredesonder
handelingen, die zoo hoopvol waren
begonnen, zijn bijna geheel tot stil
slain! gekomen. De -Grieksche eisch
tot handhaving der-capitulaties v'
zijn oude onderdanen in Turkije,
hel, standpunt door Griekenland in
de quaesties der eilanden aangeno
men, maakt een overeenstemming
moeilijk, en hoe langer de onderhan
delingen eleepende worden gehouden,
des te makkelijker schijnt het, een
overeenstemming te vinden. Want
het Turksche zelfbewustzijn noemt
voortdurend toe. De Porte is er veel
verder af dan vroeger, om zich door
de regeering te Athene onaannemelij
ke eischcn te laten voorschrijven De
krijgszuchtige stemming, die steunt
op de aanwezigheid van 300.000 man
troepen in Thracïë, moet niet worden
onderschat. Turkije acht zich veel
sterker cn veel meer in staat den
strijd tc ondernemen, dan een jaar
geleden. En de goede raadgevingen
van Europa worden door de Porie
eenvoudig in den wind geslagen.
Men krijgt zelfs den indruk, dat
Bulgarije en Turkije beiden den vre
de wenschen, om zich desnoods te ver-
cenigen tegen Griekenland. Om den
vrede met Bulgarije mogelijk te .na
ken, zou Turkije er toe bereid zijn,
met behoud van de Maritza als grens
lijn, in Thracië een strook aan de
Zwarte Zoo, van San Stefano naar
Tirnovo, aan Bulgarije af te staan.
China en Japan.
Uit Peking wordt geseindDe Chi-
necschc regeering is zeer bezorgd
over de agitatie, die in Japan is om
staan, doordat drie Japanneezen, tij
dens dc gevechten bij Nanking zijn
gedood en zij is bereid elke gewenscli-
te voldoening to geven.
De regecring heeft den Chineeschen
zaakgelastigde te Tokio gelast zijn
leedwezen over het gebeurde aan het
Japansche ministerie van buitenlaml-
schc zaken te" kennen te geven en de
pas benoemde Chineesche gezant t.o
Tokio heeft order ontvangen om zicii
naar Nanking te begeven en daar
een nauwkeurig onderzoek in te stel
len. Daar dus alles in het werk wordt
gesteld om Japan- tevreden te stellen,
heerscht onder de buitenlanders 1e
Peking de meening, dat de agitatie in
Japan wel r.enigszins onredelijk is.
Uil Tokio- De anti-Chinee-sche on
geregeldheden zijn voortgezet, er ge
beurde echter niets ernstigs.
Drie leden van den Militairen Raad
zijn naar Nikko ontboden om met den
keizer tc confereeren.
De eerste minister heeft aan poli
tieke deputaien medegedeeld, dat Ja
pan niet van plan is zijn leger te ino-
biliseeren, maar dat het in de quaes
ties met dc Chineezen krachtig zal
optreden.
Allerlei
Een oorlogsvloot voor België.
Volgens dc „Croix" moet men zich
in regeeringskringen ernstig bezig
houden met het ontwerpen van plan
nen voor de vormig van een oorlogs
vloot. De koning zou groote belang
stelling er voor betoonen. Zeebruggc
moet dan dc oorlogshaven worden.
De „Tndépendance Beige" hoopt van
harle, dat de inlichtingen van het rc-
geeringsblad juist zullen blijken te
zijn, omdat de vorming van een vloot
onpiisbanr is, als men de landsverde
diging behoorlijk in orde wil maken.
België, aldus schrijft het blad, is
koloniale mogendheid geworden het
is een onhoudbare toestand, dat het
moederland niet over de middelen be
schikt, om eventueel de verbinding
met dc kolonie te kunnen verzekeren.
Maar tevens heeft België een kust-
grens, die verdedigd moet kunnen
wordenen bovendien moet men
meester kunnen blijven van den wa
terweg naar Antwerpen, het „natio
naal reduit".
De Spanjaarden in Maroliho.
Uit Afrika koinen voortdurend be
richten over nieuwe gevechten. Vol
gens een officieel telegram werd nog
dezer dagen een sterke gemengde co
lonne onder bevel van generaal Ar-
raiz, uit Tctoean vertrokken om een
afgelegen post van levensmiddelen le
voorzien, door vierduizend Kabylen
aangevallen.
Men verwacht, dat een algemeene
voorwaartsclie beweging zal plaats
hebben, zoodra versterkingen uit het
moederland ten getale van 10.000 man
zullen zijn aangekomen.
Volgens de Madridschc „Trihuna"
zou de regeering met de grootste aan
dacht het onderzoek volgen, ingesteld
naar den smokkelhandel in. wapens
naar Marokko.
Het schijnt, dat voornamelijk twee
Duilsclie sclic-p.cn dien handel drijven.
Zij moeten per maand vier reizen
doen van Hamburg en Antwerpen
naar de Middellandschc Zee; de over-
schepin^ der wapens zou plaats heb
ben tc Gibraltar of in open zee.
Dc crisis in Dublin.
De staking te Dublin breidt zich
nog steeds uit en ondanks dc bedrei
gingen der werkgevers blijven een
aantal arbeiders weigeren om z.g. be
smette goederen te behandelen. Do
spoorwegen hebben dan ook reeds in
vele gevallen het goederenvervoer
moeten beperken. Heden zullen de
werkgevers in het bouwbedrijf een
vergadering houden om te overwegen,
of ze zich bij den boycot van de leden
van den Ierschen transportarbeiders-
bond zullen aansluiten.
De toestand in Mexico.
De-berichten uit Mexico blijven te
genstrijdig. Van de ecne zijde wordt
beweerd, dat llucrta zich, als bet con
gres op 15 September bijeenkomt, wel
terug zal trekken, en dat oproerige
beweging in de zuidelijke staten zoo
in kracht toeneemt dat de positie van
den generaal onhoudbaar wordt, van
andere zijde echter wordt juist het le
gended beweerd en wordt gezegd, dat
Huerta's populariteit zoo groot is, dat
zelfs indien hij zelf bereid zou mogen
zijn pm zich terug te trekken, toch
zijn verkiezing verzekerd is ook zon
der dat hij officieel als candidaat
r het presidentschap optreedt.
Binnenland
HOFBERICHTEN.
Do Koningin zal vermoedelijk op
Donderdag 18 September van Den
Haag naar Het Loo teruskeeren.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij konink. besluit zijn benoemd:
tot bew. van <le hypotheken, liet kad.
en do scheepshow. te Sneek. \V. Nan-
nirifro,. thans onv. rog. voor de bur
gert". akten en der successierechten
te 's-Hertogc nbosch: en tot ontv. reg.
cm dom. en bew. van do hypotheken
het kad. en de schecpsbew. te Zierik-
see, E. Stuart, thans ontv. reg. en
daim te Onderdendam.
Is benoemd tot directeur van den
RijkPfpostdu ivendienst, d© gep. 1 uit. -
kol. der inf. mot rang van kolonel,
A. Holland.
Zijn benoemd bij de inf.: bij het
4de reg., tot 1e luit., de 2© luit. B.
Spruvt, bij het 15e reg-, tot mil. lo luit
de mil. 2e luit. J. C. de Jong, belden
van het korps.
LANDBOUWTENTOONSTELLING
TE 'S-GRAVENIIAGE.
Zondag, teen do tentoonstelling
van één tot vijf uur voor den prijs
vsn een kwartje te bezichtigen was,
maakten een twaalfduizend personen
gebruik van de-zo goedkoop© gelegen
heid.
Ook de voorzitter van de vereen i
gin/x, welke met zooveel succes de ex
positie heeft georganiseerd', Z. K. II.
do Prins kwam Maandag in den loop
van den middag weder een uurije op
het ten toonstel 1 i ngsterre i n
Bij .de regelingscommissio heeft de
bedoeling voorgezeten om ook dc Mei-
ris luyden uit alle oorden des lands
tegen zeer matigen prijs in de gele
genheid to stellen de tentoonstelling
te komen bezoeken. De uitwerking
an dit plan heeft wat werk veroor
zaakt, want de commissie wilde niet
alleen goedkoope reisgelegenheid voor
die provincialen verkrijgen, doch
wenschte dio honderden en honderden
plattelanders op de tentoonstelling
ook goed te verzorgen. Vandaar dat
er op het terrein in 60 a 70 motor lan
ge lonten tafels en banken werden
ingericht, waar een maaltijd kan wor
den gebruikt.
De aldus aangeboden gelegenheid
om zonder vel© kosten de tentoonstel
ling te bezoeken, vond in de verschil
lende provinciën niet 't minst in
het zuidelijk deel van ons land eon
gretig onthaal, zoodat in de thans
begonnen weck niet minder dan 14000
excursionisten te verwachten zijn.
Een 900-tal Limburgers opende
Maandag de rij.
Maandagavond gaf de Koninklijke
Nederlandsche Lafadbouwvereen iging
haar derde, tevens laatste officieel©
gastmaal.
Óolt hei diner word voorgezeten
door den Prins, voorzitter der Ver-
eeni-ging.
Er waren een 200 genoodigden, o.a.
de directeur-generaal van den Land
bouw.
I-I ET WONINGCONGRES.
Dit wordt te 's-Grave,tvhag© gehou
den.
Op den begroeiin-gsavond waren
reeds een 800 congressisten aanwezig.
Het congres werd geopend door mr.
D. Fock, oud-minister van koloniën.
Daarna werden do congressisten
namens de regeering verwelkomd
door mr. Cort van der Linden, minis
ter van hinne'nfandsdlie zaken,
wees op do noodzakelijkheid oiri zich
bezig te houden met verbetering der
woningtoestanden.
Daarna sprak do Prins die het con
gres officieel opende.
Ten slotte voerden in deze openings
zitting nog enkele buitenlanders bet
woord.
In de eerste werkzitting van 't con
gres wus aan de orde verbetering en
opruiming van ongezonde woningen.
Namens de verschillende landen
ewrden daarover rapporten uitge
bracht.
Mevr. v. d. Pek—Went uit Amsle-
dam bracht 't algemeen rapport uit.
De leden van het Woningcougres en
hune dames waren gisterenavond
met een groot aantal genoodigden l.-i
de Ridderzaal de gasten der Regec
ring, die hun daar eene door muziek
opgeluisterde receptie aanbood. Alle
Ministers waren aanwezig, de mees
ten met hunne dames.
BROEDERSCHAP CANDIDAAT-
NOTARISSEN.
Zondagavond had te Vlissingen de
ontvangst plaats van 't hoofdbestuur
en de leden vat: de Broederschap van
Candidaat-Notarissen, die Maandag
aldaar de jaarvergadering hield. Dc
voorzitter der nfdeeling Noord-Bra
bant, de heer .T. Verheijen,.sprak ec
welkomstwoord, dat door den heer M.
Slingenberg uil Haarlem werd beant
woord.
In de Maandag aangevangen ver
gadering heellc de voorzitter, de hoor
M. Slingenberg, allen welkom, inzon
derheid de praeadviseurs.
De heeren F. Gordon uit Leiden cn
mr. G. Parser gaven een inleiding
over „Op welke wijze kan, met be
houd van het bestaande stelsel,
hypotheekwezen verbeterd worden?
Dc vergadering sprak zich uit in be
antwoording van vragen.
In behandeling kwam ook een mo
tie van den heer Van den Bergh om
terug te komen op het besluit van
1910 in zake net individueel contract-
Met cenge redactie-wijziging werd
2 motie aangenomen.
Tot bestuursleden werden gekozen
de hoeren J. van der Borgh te Utrecht
en J. C. J. Waldorp te 's-Gravonhage.
Op voorstel van de afdeelin-g Noord-
Holland werd besloten een rapport
vast t© stollen betreffend© de plaat
selijke gebruiken bij het verkrijgen
voji onroerende goederen in geheel
het land. Dit besluit werd met alge
meene stemmen genomen.
Hierna had ten stadhui ze de offi-
ciee'e ontvangst plaats.
Bij de officiec-le ontvangst werd het
wóórd gevoerd door den burgemees
ter van Vlissingen, jhrl M. A. A. van
Doom van Koudekerke, dio d© hoe
wel li om heette als de mannen in
wien men de aanstaande notarissen
ziet en di© iéder in zijn leven als
raadsman noodig hoe"
De voorzitter, nu. Slingerberg,
dankt© namens de broederschap.
SIGARENMAKERSACTIE.
De „Tel." meldt:
Te Valkenswaard en te Zulst is een
staking onder de sigarenmakers aan
staande.
In eerstgenoemde plaats vergader
de Zalérdag de R.'K. organisatie der
sigarenmakers, die met 300 van de
313 stemmen zich verklaarden voor
een eerste klas-loon.
Mochten de patroons zich tegen de
zen eisch verklaren, dan zal tot sta
king worden overgegaan. Aldus be
sliste dezelfde vergadering niet 237
tegen 19 stemmen.
De patroons hebben zich in ccn
R. K. bond vereenïgd.
Bij den heer Bazclman te Zulst, die
reeds een weigerend antwoord op de
zen eisch gaf, is de staking afgekon
digd tegen 12 dezer. Dan zullen 33
man hel werk neerleggen.
'T DAGF.LIJKSCH BESTUUR VAN
ZAANDAM.
Het collage van B. en W. bestaat
nu uit: don burgemeester (lib.) cn de
wethouders Kamphuys (B. K,), Duijs,
Donia en Van der Laan. a'len sociaal
democraten. De function zijn onder
ling als volgt verdeeld: de burgemees
ter financiën, gezondheidsdienst en
pensioen; wethouder Du:js "gasfabriek
en onderwijs; Kamphuys, reiniging,
brandweer en werkloozenfonds, Do
nia, armenzorg en havenwerken; Van
der Laan openbare wei ken. Do heer
Donia treedt, als oudste wethouder,
bij afwezigheid van het hoofd der ge
meente als waarnemend burgemees
ter oo.
TWEEDE KAMER.
Indische Bcgrooling.
Ingediend is dc begrooting van Ne-
derlaudsch-lndiü voor het dienstjaar
1914.
De Minister heeft schier alle voor
stellen, voorkomende in het zooge
naamde Indische vóór-ontwerp over
genomen en bovendien nog eenige
andere voorstellen aanhangig ge
maakt.
G.a, wordt aangevraagd een bedrag
van /900.ÖUO voor dc reorganisatie
van dé algemeene politie op de drie
groote hoofdplaatsen van Java.
Een algemeen jilan is ontworpen
voor de aJgeheele voltooiing van oe
vereisehie verbeteringen en aanvul
lingen van het primaire wegennet op
Java. De kosten zullen ro:nl
3.690.000 bedragen. Het plan zal li»
6 jaar worden uitgevoerd.
VERDRONKEN.
De 38-jarig© stoelen matter Piot. 2 r
Foenstra, gedomicilieerd tc Assen,
thans liggen do met zijn woonschip t©
Echten, geraakte, op weg naar huls,
in den Lemster Rijn nabij het overzet
veer to Oosterzee te water en ver
dronk.
JACHTOPZIENER GEDOOD.
Zondagochtend, is, zooals w© reels
meldden, de particuliere jachtopziener
Timmermans te.Moergestel bij '11 aan
val op wildstroopers doodgeschoten.
D© verdachte, Dekkers genaamd, uit
Oisterwijk, is gearresteerd.
Er komen nog de volgen^© bijzon
derheden:
In den laten avond van Zaterdag
begaven de in dienst van de familie
Van den Bergh te Tilburg zijnde jacht
opzieners Van der Bruggc-n. Van Ber
gen en Timmermans zich op surveil
lance in het veld onder de gemeen to
Oisterwijk. alwaar zij reeds spoedig
een paar stroopers met den lichtbak
bekeurden. Hun dienst in 't stille veld
voortzettende lot onder de gemeen
te Moergestel, zagen zij orn half vier
weer een lichtbak in de verte.
Ten einde ook op deze wildstroo
Pérs de hand te kunnen leggen, stel
den zij zich verdekt op, mét het ge
volg, dat de stroojvers met hun licht
bak tot op korten afstand de jachtop
zieners waren genaderd. Een aanval
werd op de vier stroopers gemaakt,
doch toen dezen zich achtervolgd za-
~en, kozen zij het hazenpad,
D© hen vervolgende jachtopzieners
wonnen veld, maar eensklaps werd
een schot gelost, waardoor Timmer
mans doodelijk werd getroffen. Een
vol schot hagel doorboorde de borst.
De moordenaar trachtte zich nog uit
de voeten t© maken, doch werd door
een hem nagezonden politiehond ge
grepen en daarna gearresteerd.
Het is een 30-jarig gehuwd arbeider
uit Oisterwijk, hij stuat als wildstio-o-
per bekend. Da verslagen e, vader van
een talrijk gezin, was een zeer oppas
send persoon.
De verdacht© zegt den jachtopziener
bij het wegwerj>en van zijn geweer
per ongeluk (3 hebben geschoten. Do
andere drie stroopers, ook mannon
uil Oisterwijk, die door de marechaus
see waren aangehouden, zijn na ver
hoor door de jiistïtïe op vrije voeten
gesteld.
BRANDEN.
Te Ondlcarspel zijn afgebrand do
korenmolen var dén heer B. Piet en
het huis van den heer J. Borst. Een
paard, een geit en 14 kippon kwamen
om in de vianimeri.
Jn de Ganzenstceg te Beusiclicm
brandden Zondagmorgen zes arbei
derswoningen met daarachter gelegen
schuurtjes af.
Slechts van ©en paar bewoners was
d© inboedel verzekerd.
STAKING VAN COURANTEN
LOOP ERS TE -\MSTERDAM.
Zondagavond hebben do loopers
van „De Courant" een vergadering
gehouden, waarin werd besloten aan
de directie een voorstel te doen, om
maatregelen te treffen, dat in don
vervolge strubbelingen als ïn den
laatsten tijd herhaald© malen zijn
voorgekomen, ts voorkomen.
De direcie van „De Courant"
antwoordde hierop, da de loo-
pers, die Zaterdagavond do bladen
niet hadden bezorgd, onherroepelijk
waren ontslagen. Do andere lo opens,
di© bereid waren, liet werk te hervat
ten, konden zich komen aanmeld n.
Met dit liesluit hebben de loopci'3
geen genoegen genomen. Zij besloten
zich solidair te verklaren en allen liét
werk neer te leggen.
INBREKERS GEPAKT.
De politie te Zutphen heeft lwe«3
brutale di©ven in handen gekregen ©11
ter beschikking der justitie gesteld.
Het zijn J. II. en H. B. B., die in een
villa t© Doetinchem hebben ingebro
ken. Verschillende voorwerpen wor
den nog in hun bezit gevonden.
OPSPORING GEVRAAGD.
De burgemeester van Noordwijk
verzoekt opsporing en aanhouding
van J .A. J. Aengeneat, geschorst go-
meentc-ontvanger en administrateur
der gasfabriek te Noordwijk. thans
zonder bekende verblijfplaats. Hij
wordt verdacht van verduistering.
UIT RAAM GEVALLEN.
Maandag is een ruim tweejarig
kind uit een openstaand raam der jo-
venste verdieping van een perceel aan
Feuilleton
(Nadruk verboden).
Ik zie, dat u belangrijke betalin
gen t© doen beeft, mijnheer de Soulal-
taes, zei hij.
Helaas.
En die misdaad maakt u dat on
mogelijk?
Ja, tenminste voor heden, maar
piijin moeder offert haar vermogen op
om mij in staat te stellen, aan mijn
verplichtingen te voldoen.
Heeft u geen geld meer in kas?
Al mijn geld heb ik in d© fabriek
gestoken, die Ik in den luetsten tijd
belangrijk heb uitgebreid. Ik heb op 't
oogenblik zelfs eenige schulden,
Dat is zonderling, zei d© rechter,
terwijl hij voortging met in liet boek
tc bladeren en de ingeschreven posten
nauwkeurig te onderzooken.
Dit maakte den markies' angstig en
toornig.
Hij kon zien slechts met moeite be
dwingen.
Eindelijk zei hij:
Mag ik u doen opmerken, mijn-,
lieor, dat u hier is 0111 onderzoek te
doen naai' een misdaad en niet om
mijn handelsboeken na tc zien?
Al mijn onderzoekingen hebben
hetzelfde doel, mijnheer, zei de rech
ter van instructie kalm, die, terwijl
hij 'de zenuwachtigheid van Michel
zeer goed opmerkte, voortging met het
boek na t© zien. Ik zal u niet ver
zwijgen, dat ik hier een verrassende
ontdekking doe. U heeft vier dagen
geleden een belangrijke som uit de
kas genomen.
Ik vraag u nogmaals, mijnheer,
zei do markies woedend, met
welk recht gij u in deze zaken
mengt
Het is mijn plicht, mijnheer,
alles te onderzoeken wal tot de mis
daad in betrekking slaat. Uw kas is
bestolen, het is dus voor liet onder
zoek van overwegend belang, dat ik
nauwkeurig omtrent den stand van
uw kas ben ingelicht, zei Lémenl
met groote kalmte. De boeken van
mijnheer Jactel, die uitmuntend bij
gehouden zijn, duiden aan, (lat da
boekhouder u vier dogen geleden een
som van tachtigduizend francs heeft
ter hand is gesteld.
Dat is waar.
Toch komt er in do boeken geen
betaling op dien dag voor. U beeft
dat geld dus niet uitgegeven, tenmin
ste ik vind nergens daarvan iets ge
boekt.
Er staat ook niets van geboekt,
zoek maar niet verder.
Maar dan is uw toestand geluk
kig ook niet zoo hachelijk als u zei.
Het is inderdaad een geluk, dat udie
som uit de kas heeft genomen. De dief
had er zeker op gerekend, die nog t©
zullen vinden. Maar dan kan u ook
gemakkelijk afbetalen, zonder hot
vermogen van mevrouw de markiezin
daartoe t© bezigen. Ik zie met genoe
gen, dat die. tachtigduizend francs
meer dan voldoend© zijn voor uw be
talingen aan het eind© der maand.
Do markies begreep, op welk een
gladden weg hij zich bevond.
Er was reeds een vermoeden bij
den rechter ontstaan. Hij zog het
meer en meer bevestigd. Zijn scherp
zinnigheid toonde hem het raadsel en
hij ©eed al zijn best, hei op te lossen.
Een leugen bad den markies uit de
verlegenheid kunnen redden.
Wanneer hij zei, dat hij het geld,
dat hij vier dagen geleden uit dc kas
van Jactel had genomen, in reserve
had gehouden, dan was daarmee elk
vermoeden verdwenen. Maar die leu
gen was nu onmogelijk geworden,
daar hij reeds aan den rechter had
verteld, dat hij liet''vermogen van zijn
moeder noodïg had, om aan z\i ver
plichtingen tc voldoen.
Die tachtigduizend francs waren
dus verdwenen.-
Toen Michel niet antwoordde, hoor
de hij eensklaps dicht bij hem de be-
vende stem zijnor moeder, di© hem
vroeg
Antwoord toch, Miohel, wat hebt
ge met dat geld gedaan
Zij was langzaam opgestaan cn d©
beide mannen genaderd.
Moederzei de markies op
smeekenden toon.
Welnu, ge aarzelt?
Ik heb het niet meer.
Wat heeft u er me© gedaan
vroeg do rechter.
Ik heb het uitgegeven.
Tachtigduizend francs in zoo
korten tijd? En waarom dan?
Dat kan ik u niet zeggen.
Wat belet het u
lit hob grondige redenen, om het
voor ieder te verzwijgen.
En juist die redenen zou ik wil
len kennen.
Tot mijn leedwezen ben ik ge
noodzaakt tc zwijgen.
U zaJ zelf moeten erkennen,
mijnheer, dat hst zeer zonderling is.
Michel antwoordde niet, maar wat
hij op dat oogenblili leed, gaat alle
beschrijving t© boven.
De rechter dacht na. Do markiezin
scheen aandachtig te luisteren. Zij
vermoedde het geheim, dat Michel
voor haar verborgen hield cn dat zij
tot eiken prijs wilde kennen.
Léinent hernam
r-r U brengt u zelf in zeer pijnlijke
omstandigheden, mijnheer, dat zal u
wel begrijpen.
TDai is zoo.
Het kan ook, dat u ongeduldige
schuld ei schers hoeft, die niet willen
wachten tot het vermogen van me
vrouw uw moeder gelicht is, ging
de rechter van instructie voort.
Dan zal de zelfopoffering van me
vrouw d© markiezin overbodig zijn en
u toch in staat van faillissement ver
telaard worden.
Ik ben op alles voorbereid.
Ja, maar door het geld, waar
mee u had kunnen betalen, en dat
verdwenen is zonder dat u kan zeg
gen, waarvoor u hei heeft gebruikt,
wordt u bedroigd met een frauduleus
bankroet. Na een faillissement kan
men zich opheffen, na een frauduleus
bankroet niet. llel eerst© is een onge
luk, het tweede een misdaad. Is u ook
daarop voorbereidU zal moeten
zoggen, waar dat geld gebleven is en
wanneer u dat niet doet, dan verzeker
ik u, dat u verloren is, reddeloos
verloren J
Ja, herhaalde Michel somber.
Ik ben op alles voorbereid.
U moet wel een ernstig© reden
hebben, om zoo. hardnekkig bij uw
stilzwijgen t© volharden.'.
Misschien wcL Maar kan u die
roden niot eenigszins "vermoeden?
Wat dein
Een speelschuld, bijvoorbeeld?
Die u tot eiken prijs moest be
talen vroeg de rechter van in
structie ongeloovig. Dat voor
wendsel ken ik. Bovendien is u geen
speler.
Hoe weet u dal
Ik zio het aan uw gezicht. Trou
wens ik ben zeker, dat mevrouw uw
moeder bet mij wel zal kunnen zeg-
gen.
Hij wondde zich tot de markiezin
en vroeg
is uw zoon een speler?
Zij schudde het hooïd en antwoord
de niet. De woorden bestierven haar
op de lippen.
Ziet a wel, mijnheer De Soulai-
mes
Ik kan bij toeval tot het spel
verleid zijn.
Een onbetaalde speelschuld is
niet zoo ontoerend als een frauduleus
bankroet. Maar aangenomen eens.
dat u de waarheid spreekt, waar
heeft u dan gospeeld en met wien
Ik heb di© speelschuld slechts als
een voorbeeld genoemd. Kan ik niet
genoodzankt zijn geweest, een vriend
te redden
Mogelijk, zeer mogelijk. Maar
noem dan dien vriend.
(Wordt vervolgd).
