milevs Dagblad
DSRDE BLAD
KomdJB 17 September 1913
luitenlandsch Overzicht
De Balkanvulkaan
je onderhandelingen tus-
ilien Turken en Duigaren
Naar men zegt is te Konstanitinopel
<Je bijeenkomst der vredesonder-
indelaars de quaestio van Kirk Ki-
ise ten gur.ste van Turkije beslist
qnaestie van Demotika moet nog
»rden besproken.
't Nieuwe vorstend om.
Albanië.
Mufidbey Libohova, de Albanee-
;r,e minister van buitenlandsche za-
in, zet in een artikel in de „Noue
reie Presse" de meest dringende
iak van de regeering van Albanië
,:cen.
Het eerst noodige is de vorming
i een regeering ter vervanging >an
voorloopige regeering. Dan volgen
guaestie der spoorwegen en com-
mnicatie-mk'delen. De eerste aan te
«gen lijn zal waarschijnlijk die van
iima—BeratEl BasanDurazzo
ioetari zijn, waarvoor een Oosten-
jfcsch ontwerp reeds is ingediend.
De organisatie der Albaneescne
cndarmerie al onverwijld moeten
orden toevertrouwd aan Neder-
andsche officieren.
De minister keurt de houding van
Suekenland tegenover Albanië af en
cat een bondgenootschap van Grie-
erdand met de Slavonische staten
tnatuurlijk. Binnenkort zal G rieken-
:nd de vriendschap noodig hebben
in Albanië, dat nooit een anti-Bul-
aarsclie i>ol itiek zal volgen.
De minister wijst er voorts op, dat
ibstenrijk-Hoiigarij© en Italië er be
nig bij hebben, dat Albanië sterk
ui zijn en een leger zal hebben van
Sinstens 100.000 man, met de bedoo-
iog te beletten, dat de Slavische be-
wging zich tot de Adrïatisclie Zee
liibreidt.
Albaneezen en T iy k e n.
Uit Cettinje wordt gemeldt, dat
Kiiige Mobamnedanen, die het meer
un Skoetari overstaken, om zich
uar Skoetari te begeven, werden
[ingevallen door Albaneezen uit het
dorp Skay, die drie der Muzelmannen
doodden.
De koning van Grieken
land naar Engeland.
De koning van Griekenland is thans
aar Engeland vertrokken.
Allerlei
DE SOC. DEM PARTIJDAG TE
JENA.
De soc.-dem. partijdag te Jena hield
)in*dag langdurige besprekingen, die
■xutijcls zeer heftig waren, over de
temeen© staking. De afgevaardigde
Wustein waarschuwde er legen, om
Bder de tegenwoordige orastundighe-
Oiii tot de algemeeue staking te be
sluiten, daar die tot een nederlaag of
lot den achteruitgang der partij aan-
ii'üng zou kunnen geven.
Een ander spreker meende dat do
tlgemeene staking tot een catastrofe
ju leiden.
Liebknecht zeide: De aigemeene sta
king laat zich niet couinvandeeren,
mar het volk moet daarop worden
loorbereid.
Hentze verklaarde dat de arbeiders
do aigemeene staking verlangen.
Ledebour wenschte de aigemeene
fcking zoo voor te bereiden, dat de
kersciiende klasse er door verrast
jordt
David zette uiteen, dat hij voor een
htere aigemeene staking zou zijn,
als men daardoor nu slechts het
kiesrecht kon verkrijgen, maar de so
ciaal-democraten zijn Dog te veel in
de minderheid. Tegenover 4 1/2 mil-
hcen 3GC.-dcm. stemmen staan nog 8
mUlioen burgerlijke stemmen, waar
onder milbioer.en van arbeiders. Bij
je groote politieke en militaire macht
van den staat kan dc aigemeene sta
king slechts tot een groote nederlaag
leiden.
Klara Zet kin hield een pleidooi voor
Öe aigemeene staking, die zij noodig
echtte, opdat er geen stilstand komt
ia de beweging.
Noske verdedigde de motie van het
partijbestuur. Een aigemeene staking
noemde bij voor het oogenblik nog
waanzin. Wanneer de machthebben-
'dc-n echter het kiesrecht voor den
Rijksdag mochten opheffen, dan zou
natuurlijk tot. de uiterste conse
quenties moeten overgaan.
Silberschmidt achtte het debat over
bodig daar de leden der vakvereeni-
gingën thans voldoende geschoold zijn
voor een grooten strijd.
Hussmann waarschuwde voor een
tlgemeene staking en verklaarde, dat
bij de staldng der mijnwerkers in het
Rulirgebied gebleken is, dat op de
ongeorganiseerden niet te vertrouwen
rali
Scheidemann kwam op tegen de
aanvallen von Roea Luxemburg op
hel bestuur en betoogde, dat een mas
sale actie slechts succes kan hebben.
Wanneer zij het gevolg is van een be
weging, die uit de massa's opkomt..
De partij blijft bij de politiek, die zij
sedert veertig jaren heeft gevoerd. Hij
was het in zooverre met dr. Frank
eeas. dal het kiesrecht, dat voor dea
Rijksdag geldt, ook in Pruisen moe',
woelen ingevoerd of het komt tot een
ftlgemeene staking. Het bestuur zal
niets ondernemen dat leiden kan tot
nederlaag van de arbeiders of
tchteruitgang van de partij.
Het voorstel van Rosa Luxemburg
waarin tegenover de resolutie van het
bestuur als voorwaarde voor succes
volle volksacties een offensieve, vast
beraden en concequente partij tak tiek
op elk gebied werd verlangd) werd
'daarop met 240 togen 150 stemmen
terworpen.
Ken nieuwe Hongaarsche
p ar t ij.
Onder den naam ..Constitutioneele
partij' werd te Boedapest de door
graa? Julius 'Andrassy gevormde par
tij der oppositie opgericht. In zijn pro
gramrede zette Andrassy uiteen, dat
de in Hongarije heerschende toestan
den, bet noodig maken, dat hij naar
do macht streeft. Wart Tisza heeft
zijn overwinning gebruikt, om de con
stitutie te vernietigen. De nieuwe par
tij, die als oiafhankelijke oppositie
zal optreden, streeft naar het herstel
van de vroegere rechtsorde in den
staat, van het vroegere reglement van
orde in het parlement, geheime stem
ming, autonomic van comitaten en
steden, gelijke rechten voor alle ln
Hongarije gevestigde nationaliteiten
zoo deze zich aansluiten bij den Hon-
gaarachen staat, instelling van een
zelfstandige Hongaarsche bank en
van een eigen douanegebied en uit
breiding der Hongaarsche weermacht.
Tot nog toe hebben zich 27 afgevaar
digden bij de nieuwe constitutioneele
partij aangesloten, van wie twaalf le
den der onafhankelijkheidspartij wa
ren. Hit de regeeringsparfijde partij
van den natioi-alen arbeid, sloot nie
mand zich bij de partij van Andrassy
aan.
De evonturen van Spanjie
ir. Marokko.
De moeilijkheden in Marokko, wol
ke het voortdurend uitzenden van ver
sterkingen ten gevolge hebben, doen
reeds haar terugslag in het moeder
land gevoelen. Zondag heeft te San
Sebastian een socialistische betoo-
ging plaats gehad tegen den oorlog
De bekende leider en afgevaardigde
Pablo Iglesias beeft een redevoering
gehouden, waarin hij verklaarde, dat
indien de regeering zich doof houdt
voor de protesten van de republikei
nen, het op een revolutie zal uilloo-
pen. Want het is beter, zeide hij, in
eens ons bloed te storten dan het ons
druppelsgewijze te laten ontnemen
door den Marokkaanschen bloedzui
ger.
China en Japan.
Uit Tokio wordt geseind:
Behalve twee kruisers is nog een
eskader lorpedove miel ers naar Nan
king vertrekken met het oog op mo
gelijke verdere gewelddadigheden
van generaal Sjamgsoen en zijn volge
lingen dio blijkbaar willen samenwer
ken met de aanhangers der Mandsjoo-
dynestïe. Diens ontslag is een hoofd
voorwaarde voor de bijlegging van t
geschil.
Officieel wordt medegedeeld, dat
de uitzending van deze schepen geens
zins met agressieve bedoeling tegen
China is geschied, maar alleen ten
einde het leven en het eigendom van
Japanners te beschermen.
Uit Mexico.
Een telegram uit Mexico deelt mode,
dat president Huerta in zijn bood
schap aan het Congres wees op de ge
spannen verhouding, waarin Mexico
staat tot de regeering dor Vereenigde
Staten, gelukkig echter niet tot het
Amerikaansche volk.
Verder wordt de hoop uitgespro
ken, dat de onderhandelingen, die nog
niet zijn afgebroken, zullen leiden tot
een spoedige oplossing van de be
staande moeilijkheden.
Huerta deelt mede, dat 26 regeerin
gen zijn regeering hadden erkend en
dat de verkiezingen in October zul
len worden gehouden.
De a rbei d e rs g e s c h i 1 Ie n
i n E n gel and.
In epn telegram uit Birmingham
wordt medegedeeld, dat nadat twaalf
spoorweg ontslagen waren, omdat zij
spoormeg ontslagen waren, omdat zij
hadden geweigerd van Liverpool ko
mende goederen te behandelen, de an
dere werklieden den arbeid nederieg-
den.
Volgens de laatste berichten be
draagt iiet aantal stakers te Birming
ham thans 4000 man.
De onderhandelingen te Dublin zijn
afgebroken en een deputatie van En
gelsche trade-unionisten, die naar
Dublin was gekomen teneinde nog een
poging te doen om een schikking tot
stand te brengen, is teruggekeerd.
Binnenland
STATEN-GENERAAL.
De beide Kamers hielden gisterm'd-
dag, na de vereenigde ritting, waar
in II. M. de Koningin het nieuwe wet
gevend werkjaar met een troonrede
opende, een korte, als 't ware oonsti-
tueercncte vergadering.
In de
TWEEDE KAMER
presideerde de heer Lieftinlk, al3 oud
ste lid in jaren. Naar aloud gebruik
sprak ibij de vergadering kort en op
zijn eigen gemoedelijke wijze toe. Hij
sprak:
„Mijne Heeren,
Als oudste lid in jaren open ik deze
vergadering. Een kort woord mugo
mij vergund zijn van deze plaats tot
u te richten.
De Kamer is veranderd, in vele op
zichten veranderd, en ik zou onhoffe
lijk handelen, en ook niet hartelijk,
wanneer ik de nieuw gekozen leden
niet een woord van welkom hier toe
riep.
Ik doe dat.
Mijne Heeren. gij zijt door het ver
trouwen der kiezers hier geroepen.
Gij komt hier met uwe idealen, an
ders zoudt gij deze betrekking niet
hebben aanvaard, dit verantwoorde
lijk ambt niet op u hebben genomen.
Behoudt die idealen als gij kunt.
Idealen zijn de motoren om te bren
gen tot de gewenschte werkelijkheid,
en gij hebt ze hier zeer noodig. Zon
der idealen hier te leven zou geen le
ven zijn; het is hier niet altijd even
opwekkend en opwekkelijk. Maar
toch, ik heet u hier welkom. Gij zult
doen datgene wat gij meent in liet
belang van het volk te zijn.
Een woord van afscheid in gedach
ten aan hen, die niet meer op dyfo
plaats zijn teruggekomen. Ik wil lien
herdenken en danken voor het werk,
dat zij hier in 's lands Ibelang hebben
verricht, en hen ieewenschen, dat
zij met genoegen en bevrediging mo
gen denken aan de dagen, hier door
gebracht aan het werk, hiér verricht.
En tlians, wij anderen, die ooi
vroeger hier reeds waren en werkten
wij zullen ook thans weer trachten te
doen wat wij kunnen.
Deze verkiezingen zijn voorafge
gaan door een machtige werking in
het land. Er Is oneindig geredeneerd,
gediscussieerd, gedebatteerd... (De
heer Lobman: En gelogen!) en zelfs
gebeden voor do gunst van de stem
bus. Misschien dat deze debatten
reeds voor een deel gedisconteerd zul
len zijn, wanneer de aigemeene be
schouwingen over de Staatsbegroo-
ting aanvangen.
Ik hoop het voor een deel.
En thans zijn wij hier vergaderd
als leden van de Tweede Kamer der,
Stalen-Generaal. Ons volgt de
Troonrede, door H. M. de Koningin
uitgesproken, als het ware op den
voet. Zij rekent op onzen arbeid,
waarop zij recht heeft, te meer waar
ook zij na deze verkiezingsdagen
heeft getoond, dat het echte Oranje-
bloed, het constitutioneele Oranje-
bloed', ook in haar, de telg die thans
regeert, warm stroomt.
Welnu dan, wanneer wij morgen
zullen zijn beéedigd, wanneer wij
zullen hebben verklaard niets beloofd
te hebben of te zullen beloven om ver
kozen te worden, en wanneer we de
Grondwet als eerlijke en trouwo bur
gers zullen hebben bezworen en ge
zegd hebben, dut we die trouw zullen
ziin, dan staan hier honderd mannen
gereed mei reine handen, met een
goed verleden, vrije mannen en van
goeden naam, en van hen mag dus
goed werk worden verwacht.
Laat ons ons best doen om, wat
wij als onze idealen beschouwen, te
verwezenlijken, zocdat wij kunnen
zeggen: heil, zegen en voorspoed aan
het Nederlandsche volk. Ik heb ge
zegd. (Bravo's).
Na deze rede stelde de Voorzit-
t e r de geloofsbrieven van 99 der 100
gekozen leden der Kamer in handen
van twee commission, die heden te 1
uur rapport er over zullen uitbren
gen.
Deze commissies bestaan uit de hee
ren Van Doorn, Van Vuuren en De
Geer en Troe'.stra, Tydeman en De
Montó VerLoren.
Na de beëediging der leden volgt
heden het opmaken van de nominatie
voor het voorzitterschap der Kamer.
Ook de korte vergadering van de
EERSTE KAMER
had een inleidend karakter.
Mededeeling werd gedaan van een
schrijven van Mr. Barge, waarbij hij
met 't oog op zijn gezondheidstóe-
stand, zijn ontslag neemt al lid der
Kamer.
Er waren ook hier twee "oommis
sies benoemd voor het onderzoek der
geloofsbrieven van de herkozen en
nieuwbenoemde leden. In die commis
sies 'hadden zitting de heeren Van
der Feltz, Van Vooist tot Voorst en
a'Aumale baron van Harden broek,
Van der Kun, Kraus en de Vos van
Steenwijk. Zij hadden him taak reeds
volbracht en overeenkomstig de door
de heeren Van der Feltz en Van der
Kun uitgebrachte rapporten, werd tot
de toelating van al de gekozenen be
sloten. Alleen de heer Bergsma was
afwezig. De overigen, de heeren Van
der Biesen, Reekers, Thooft, Van
Wassenaer van Rosande, Van den
Berg, Van Nierop, Staal, Franssen,
Zijlma en MLchiels van Kessenich,
cerkozenen en Regout, Dr. Kuyper,
Van Houten, Fokker, Van Kol en
Mr. Drucker werden, na in zijn han
den de eeden of beloften te hebben af
gelegd, door den voorzitter welkom
geheeten en namen ritting.
Toen hield de President, baron
Schimmelpenninck vau der Oye van
Hoevelaken, een korte rede, waarmee
hij 't voorzitterschap aanvaardde.
Op voordracht van den Minister v.
Binnenl. Zaken weder door H. M. de
Koningin tot voorzitter benoemd,
wees hij er op, dat de Kamer gevoeli
ge mutaties onderging als uitvloeisel
der grondwettelijke verkiezingen.
Verscheidene veteranen zag men
neengaan. Ondanks deze verwisselin
gen had hij het vertrouwen dat de Ka
mer kalm, rustig en met vaste voort-
arendheid zal beraadslagen, de wets
ontwerpen toetsend aan het belang
van land en volk en bedenkende, dat
wanneer zij er zich mede kan ver
eenigen, zulk een handeling ten goede
komt aan een spoedige afdoening van
zaken en dat, 'bij verw erping van de
haar voorgelegde ontwerpen een op
positie zonder het bijvoegsel loyale
bij haar niet denkbaar is. Bij een
ei-sdhil van meening kan. dat ver
schil het best tot zijn recht komen,
meer de zaken zakelijk worden be
oordeeld in een kalme atmosfeer,
wanneer men het hoofd koel houdt,
al moge het hart dan warm zijn.
Er is veel veranderd in deze Ka
mer, zoo besluit spr.; van de 50 leden,
welke er waren toen spr. in 1902 voor
het eerst tot voorzitter werd benoemd,
zijn nog slechts tien aanwezig. Maar
al onderging de Kamer belangrijke
wijzigingen, niet de wijze, waarop
men den voorzitter hielp en dit wet
tigde zijn vertrouwen dat dit ook zoo
zal blijven. (Applaus).
Nadat was besloten de Troonrede
met een adres aan do Koningin te
beantwoorden en de afdeelingen door
loting waren samengesteld, verga
derden deze om hun voorzitters, on
dervoorzitters en de leden der Com
missie van redactie voor 't adres van
antwoord te benoemen.
Heden te 2 uur vergadert de Kamer
weder om het concept-adres van ant
woord te ontvangen en vervolgens in
de secties te onderzoeken.
Morgen te 2 uur komt het adres dan
in behandeling in den vorm waarin
het na onderzoek" vcorlooplg la vast
gesteld.
Dien dag worden de commissiën
voor de huishoudelijke zaken der
Kamer en voor de stenografie geko
zen. Daarna gaat de Kamer weer op
recès.
DE HEER DUIJS OVER DE
TROONREDE.
Veel belangstelling bleek Dinsdag
avond te 's Graven ha ge te bestaan
voor de redevoering van 't Kamerlid
den heer Duijs over de Troonrede.
De vergadering was belegd door de
Haagsche afdeeling van de S. D. A.P.
Du heer Duys verklaarde dat den
socialisten eigenlijk niets anders kan
schelen dan algemeen stemrecht en
Staatspensioen.
Van de kiesrecbtclausulo zei hij dat
zij er op het eerste gezicht wel goed
uitziet, maai alles hangt af van de
voorstehwn zeïfi, die rnen deen zal,
met name welke „uitsluitingen" er
zullen komen.
Onvoldoende is de belofte nopens
het vrouwenkiesrecht, al is hier een
slap in de goede richting. Bepaalde
lijk zal „dameskiesrecht" te weren
zijn.
Evenwel: er bestaat nog het gevaar,
dut heel de k't-sreciu belofte door de
rijzinnigen zal worden gebruikt oin
de socialisten vier jaar lang zoet te
houden.
Streng zal men moeten toezien, dat
inderdaad „onverwijld" de grondwets
herziening wordt voorbereid, ook voor
al, dat de kiesrechlquaestie afzonder
lijk worde behandeld en niet worde
gekoppeld aan de onderwijsquae-stie,
zooals de troonrede min of meer doet
vreezen.
Immers, dan zou een vrijzinnige,
die tegen de w ijziging van de ondor-
wijsparagraal der grondwet is, onder
dat voorwendsel stemmen tegen héél
de grondwetswijriiging, waarmee zij
•an de kicsrechtwïjziging tevens af
zouden zijn.
Omtrent het staatspensioen maakt
de heer Duys zich geen illusies, dat
hetgeen is beloofd, het staatsi>en«ioen
zal zijn, dat de socialisten verlangen,
maar ook hier moet men natuur
lijk steeds propaganda makende af
wachten, wat er komt. De clausule is
zooals de N. R. Ct. te recht zeide: een
rebus. De opneming van den heer
Treub in het ministerie wettigt even
wol het grootste wantrouwen. De heer
Treub kau er op rekenen, dat men
hem in de gaten zal houden.
In zake ziekteverzekering zullen de
socialisten hem wel beletten met zijn
verleden in strijd te komen. De toege
zegde opneming van de geneeskun
dige hulp vervult eiken socialist met
v reugde.
Ongerust is spreker om de aankon
diging, dat er zuinig zal moeten wor
den beheerd. Zal men vraagt de
heer Duys weer gaan bezuinigen
op de salarissen van de proletariërs
in dienst van het Rijk? Reeds blijkt,
dat niet zal woiden bezuinigd op de
militaire uitgaven: er zal een slag
schip komen, maar de socialisten zul
len het dadelijk in den grond boren.
Wel wil men het aan de Javanen la
ten betalen... omdat dezen nog niet
georganiseerd zijn, maar gelukkig
wordt men daar ook wakker-
Tegenover deze regeering staan de
socialisten precies als tegenover een
rechtsche regeering: zij aanvaarden
het goede, zij bestrijden het kwade.
Wel vyas ook hij, spreker, voor de
aanvaarding van de minister porte
feuilles, maar de vrijzinnigen zouden
leeüjk geschoren zijn geweest mot
zulk een aanvaarding! Hij was er fei
telijk veel erger tegc-n dan de felste
tegenstander. Hij wist wel, dat de
aanbieding htelemaal een spel was
en hij wilde dat spelletje wel meespe
len. Hij zou het toch wel hebben ge
wonnen. Hij kent toch de liberalen,
alsof hij ze zelf had gemaakt. De libe
ralen w isten zeer goed, dat de socia
listen de minister-portefeuilles zou
den weigeren, zij boden ze aan om zich
later achter de weigering te verschui
len om van het staatspensioen af te
komen. Juist in het belang van staats
pensioen weigerden de socialisten.
OVERREDEN.
Te Amsweer, gemeente Delfzijl, ge
raakte de boerenknecht Jan Wolthof
onder een wagen met hollende paar
den. Hij liep zware inwendige kneu
zingen op, aan welker gevolgen hij
spoedig overleed.
den. Wat een genot er In zoo'n kin
derhart opleefde! Want zulk een veel-
vervigo papieren luchthuisje is een
groote schat voor een jongen of een
meisje. En a's je pa3 vier jaar lont
is *t een zware toer, om je stokje al
maar recht te houden, opdat 't vlam
metje van binnen niet ineens met een
langen lekkend.cn tong het geheele
moois verteert.
Gelukkig waren er vele vaders en
moede/is, broers, zusters en verdere
familieleden, om de handen der oner
varen lichtdracertjes en -draagrter-
tjes te ondersteunen en onheilen te
voorkomen.
Op 't hobbelige veld was "t een pret
van belang. Eigenlijk was 't al zoo
van één uur af. Toen miste men wel
de lampions; maar de draaimolen en
de oliebollenkraam was er toen reeds
en deed wat des molens en des olie-
boüenkraama is.
En nu vanavond draaiden de molen
onder de bedrijven door en verkocht
de juffrouw in de oliebollen zaak aan
de jonge lampiondragers nog menige
versnapering. Voor de ouderen boden
des avonds ook eieren- en zuur- en
palinviervtjes lekkers aan.
Zoo langzaam aan was nu de stoet
geformeerd.
Vooraan stapten twee paarden, die
k een heraut, in de keurige kleed ij
dezer gewichtige personages, droegen
Zij zagen er fraai uit in hun flu woe
len kleed en met hun bevlagde trom
petten.
De Harmonie stond er achter.
Lu id-twinkelende en schetterende
deunen zongen de blaasinstrumenten
en daverde het slagwerk. Nu volrden
de 1500 kinderen elk met hun 1 am
nion. *t Werd een lange stoet van
kleurig licht. Tusschen de dichte
menschenrijen door slingerde de lan
ge baan van lichtvlekken zich omen-
Er waren drie groepjes bij, die met
een transparant waren gekomen.
Een er van droeg in een samenstel
van met vlaggen versierde stokken
een klok, waarvan de wijzers steeds
bleven wijzen op het ommeschrift: De
onafhankeliikheidsfeesten 1913. En
daarboven ging „Oranje boven."
De kinderen V a n R i e 1 uit de
Amsterdamstraat hadden dit trans
parant geplakt. Zij kregen er den
eersten geldprijs van één gulden voor.
Den tweeden prijs (75 oent) ontvingen
de kinderen P i s o uit de Da Costa-
straat en den derden prijs (50 cent) de
kinderen M a s s e uit de Ooster
straat.
Zij hadden ook aardige transparan
ten gemaakt.
Om een uur of aebt begon de stoet
rond te trékken.
De adjunct-hoofdinspecteur, de
heer Dokter zorgde met twee ad
juncten en eenige agenten voor de or
de. Die kon uitstekend gehandhaafd
worden. Wel was de opgeschoten jon
gelingschap n u-en-da n plager ig-las-
tig, maar een flinke duw bracht de
weerspannigen vaak tot betere ge
dachten.
De stoet trok gedurende anderhalf
ur rond en ging door bijna alle stra
ten van het kwartier.
Overal was de belangstelling ont
zaglijk groot. Ook uit andere stads-
deelen waren vele honderden kijkers
gekomen. Men had veel pleizier in de
kinderen en de kleinen hadden niet
minder pleizier in hun optocht.
Langzamerhand kwamen de ouders
en verdere familieleden mee in den
stoet, om op hun kinderen te passen.
Het was niet langer een kinderstoet
meer. maar een familiestoet. Dooh
dit verhoogde de pret nog maar.
Want de jongens en meisjes waren er
wat fier op, 7/x> ten aanschouw© van
hun bloedverwante" een lam
pion te mogen rondstappen.
Om half 10 kwam de stoet weer op
het Tevlerplein bijeen en gingen de
kinderen naar huis.
Toen maakte de rijpere jeugd nog
uren lang pret rond en in den draai
molen en de kramen.
Maar velen gingen naar huis om
de versieringen klaar ie maken voor
den optocht van Woensdag.
(Zie vervolg Eerste blad).
Stadsnieuws
HET FEEST IN HET AMSTERDAM-
SCIIE KWARTIER.
De bewoners van de stadswijk bui
ten de Amstqrdemsche Poort hebben
deze berde nkingsmaanden niet willen
laten voorbijgaan zonder feest te vie-
Een commissie werd gevormd, be
slaande uit de hoeren A. de Bee r,
voorzitter, W. B a k k e r, penning
meester, S. Pi so, secretaris, W. Th.
v a n MuydeneuR. a e J o n g, die
ijverig aan het werk toog en er in
slaagde feestelijkheden te organisee-
ren, waarmede oen aardig program
ma gevuld kon worden.
En geen klein feest is 't geworden!
't Amsterdanische kwartier is bezig
oen driedaagsch feest te vieren.
Dinsdagavond lampionoptocht voor
kinderen. Woensdag, historisch-alle-
gorische optocht, koraalmuziek en
concerten: Donderdag, vlaggetocht
voor kinderen, verlichte gondelvaart
en muzikale wandeling.
Kin d© roptocht.
Dinsdagavond oin zeven uur zijn de
feestelijkheden begonnen.
Het was een heerlijk© nazomer
avond met ma onheldere lucht, een
avond, waarin 't buiten-zijn een ge
nieting is.
In het Ams.terdamsche kwartier wa
ren ook maar weinig menscben thuis
gebleven en wie 't deden, stonden in
de deuropening of zaten voor de open
geschoven vensters. Want de lampion
optocht moest voorbij komen.
Di© was de commissie al om zeven
uur aan het in elkaar zotten gegaan.
Want een 1500 kinderen heb je zoo
ineens maar niet in rijen van vier
Op 't plein krioelden de woelig-
kleinen met hun stokjes, waaraan de
haakjes kleurige lampions vasthiel
Uit de Omstreken
HILLEGOM.
De heer W. Duncker te Hillegom is
geslaagd voor het examen voor de
hoofdacte.
ZANDVOORT.
De heer II. F. Huisintveld alhier is
geslaagd voor het examen politie-di-
ploma met aanteekening.
WIJK AAN ZEE.
Het lijk van den te Wijk-aan-Zee
verdronken badgast is twee mijier. be
noorden het dorp, aangespoeld. De
verdronkene heette dr. Thomas en was
te Berlijn woonachtig.
Dinsdag zou hij huiswaarts gekeerd
zijn, zoo meldt de Tel.
Gemengd Nieuws
SPOORWEGONGELUK
IN BELGIé.
Er wordt bericht, dat bij het sta
tion Kortrijk twee treinen op elkaar
zijn geloopen en dat daarbij twintig
personen zijn gekwetst.
OVERSTROOMING.
Uit Bergen (Henegouwen) wordt
geseind
De dijk van het kanaal van Pom-
mereuil naar Antoing, is over eeu
lengte van 12 M. verzakt. Een ontzag
lijke watermassa is het veld inge
stroomd en de kolenmijnen en wonin
gen binnen gedrongen.
Het kanaal ligt droog over een af
stand van 10 K.M. Verscheiden schui
ten zijn aan den grond geraakt.
De aangerichte schade Is buitenge
woon groot,
BELGISCHE TROEPENAFDEE-
LING VERMIST.
De passagiers van hot Congoleeeche
mailschip Albertville", dat te Ant
werpen aankwam, vertellen, dat bij
hel vertrek uit Boma groote ongerust
heid heerschte over het lot van iwee
officieren en 25 man, die naar het op
roerige gebied van Baketes (Kasai)
waren gezonden, en van wie sedert
eenige weken geen berichten meer
waren vernomen. Men vreesde, dat zij
vermoord zouden zijn.
Letteren en Kunst
Het Tooneel
N. V. TOOh LELVKREENIGING!
„Het Pantser". Soldatenspel in 3
bedrijven van Herman Heijermar.s-
Ruirn tien jaar geleden ging de pre
mière van d't stuk bij de Nederlarid-
robe Tooneel vereeni gi ng met Alex
anssen in den rol van den jongen
Jdealistischen luitenant, die weigert
te schieten op stakende arbeiders' en
door die weigering zich tegelijk be
vrijdt van den militairen dienst, dien
nij Jiaat. sinds hij heeft ingezien dat
schieten op medemeuechen" een men-
schonwaardig bedrijf is De jong©
man, opgegroeid in een kring waar
do militaire eer wordt aangebeden,
krijgt natuurlijk alle leden van dien
«nis tegen zich. in de eerste plaats
zijn vader, gepensionneerd kapitein
mot de militaire Willemsorde: zijne
!,ef' maar d'-'m meisko,
ba rijpt hom mot, en zoo trekt hij ten
Motte, door ieder in den steek gelaten,
uit het ouderlijke hu)3.
Iiot stuk, zwaar van anti-militaris-
is"een van Heijermans
zwakste stukken: er wordt veel in ge
redeneerd en de situatie lijkt oozette-
hjk om do strekking bij elkaar ge-
zoclu; als hoofdfout treft ons, dat d«
schrijver de groote dingen, die hij ie
zeggen had, in den mond logt vaa
een jongen, pas vier maanden van do
academie, die het leven nog niet kent
en voor wie die dingen dus nog niet
hunne volle beteekenis kunnen heb.
Maar toch zijn in het stuk aardig*
en gevoelige tooneelen: we denken
aan den ouden schoenmaker uit het
pothuis, indertijd door Musch zoo
voortreffelijk uitgebeeld, dat de uit
beelding van den heer Hermus daar
bij af moest vallen.
En... laat ik 't nu maar meteen zeg
gen: de geheele voorstelling was be
noden peil.
Zeker is er iets, of liever veel voor
te zeggen, ©en jong acteur de gelegen
heid I© geven in een belangrijken rol
uit te komen, en deze overweging
heeft er mogelijk toe geleid, den rol
van den jongen luitenant aan Careï
Rijken te geven.
Uoch de proef bleek een gew aagd ex
periment te zijn: de heer Rijken ken
den rol niet aan eu maakte zenuw
achtige gebaren als een schooljongen,
die zijn les niet kent.
Vooral in het eerste bedrijf was hij
er naast; in het derde had hij een
paar gelukkige ©ogenblikken, zoo in
de scène met het broertje van ziin ver
loofde. een aardige kinderrol, dcoi
Gretha Gyswyt verdienstelijk g©.
speeld.
Ook het samenspel van Carel Rij
ken met Ilenriëtte van Kuyk mist©
alle innigheid; trouwens mej. van
Kuyk heeft allerminst aanleg om do
verbeelding te geven van een lief,
naif, onwetend, piepjong meisje, dio
de ernstigste geschillen denkt uit to
maken met een bloem en een grapje:
't werd alles onnatuurlijk en gewild.
D© heer Teune als de vader van
den luitenant gaf niet anders te zien
dan een opgeworden dwaas, in piaals
van den man. die door zijne bekrom
penheid in alle oprechtheid het gric-
vendste leed ondergaat.
Eene verfrisschim: bracht het too-
neeltje tusschen Pilger, als den op
passer en Grelha Gyswyt: dat was
humoristisch en prettig gespeeld.
Ilumor van fijner slag heeft Heijer
mans in den mond gelegd van Frans
Berens, een militair apotheker, dio
ouder en bezadigder dan zijn vriend
Mori, wat bezonken levenswijsheid
ten beste geeft; 't is een figuur, ver
want aan Bart, uit ..Het zevend© Ge
bod", maar met hot bijzondere, dat
hij zich uit liefde voor de wetenschaj.
geïnfecteerd heeft, en nu binnen en
kele jaren aar. een kwaal te grond©
moet gaan.
Joh. Timmrojf had nu en dan den
toon van fiinen humor we' te pakkan
en ziin overdacht snel deed weldadig
aaii: toch ging de nointe van verschil-
lende cr<»7fMrHen bii ifm verloren
Over het geheel dus geen ""'uVki
avond, wat vooral te betreuren is,
waar Heijermans zich waorséhijn'ijk
heeft voorgesteld, aan ,.H©t Pantser"
een succes te verzekeren, dat bet vroe
ger niet had. Doch we betwijfelen of
het zóó lukken zal.
ANNA VAN GOGH—KAl'I.BACH.
Pers-Overzicht
Ds ftrs Dver da Troonredi.
(Vervolg van not Tweede madj.
De Stun du urd (A, R.) begint
aldus
.13 at onze geëerbiedigd© Koningin
in de Vereenigd© zitting der Staten-
Generaal ten gehoore bracht, klonk
oo heet anders dan men daags na
floop van de herstemmingen zou
hebben geducht.
Van het machtwoord der drdgeade
tyrannie, dat vooral tusschen 17 en 25
Juni in Pers en meeting weerklonk,
viel zelfs de nagalm in dit Vorstelijk
woord niet te bespeuren.
Van de op één na dertig zinsneden,
die het staatsstuk bevat, is er wei-
bezien slechts één, waarvan dc strek
king, zoo men op de letter afgaat, te
gen de beleden poiuiek van de Reeb-
terzijdo ingaat, en zelfs die ééne zin
snede. die exceptie maakt voor het
Kiesrecht, is zoo voorzichtig gesteld,
dat ze desnoods te aanvaarden ware..
Het Vrouwen-Kiesrecht voor wedu
wen-gezinshoofden ontmoette ook in
onzen kring sympathie, en „behou
dens vast te stellen uitsluitingen" kan
eik kiesrecht, zondor positieve
eischen, eon algemeen karakter vor-
toonen."
Verder schrijft het blad
„En nu de vijf entieke punten.
Voor Indië geen syllabe tegen mis
sie of kerslening, maar enkel gene
rale ..opwekking tot verdraagzaam
heid op het gebied van den gods-
