L -J
HET GOED RECHT VAN HET HOL
LANDSCH NAAST I1ET AFRI
KA ANSCU.
In het Afrika-nuriiiiior van het tijd
schrift „Neerlandia" publiceert Th.
Lèroux eoi> opstei onder den titel: Het
goed recht van bestaan van Afri
kaansch on Hollandsch.
„Vóór wij dit vraagstuk böhanxle-
len, aldus vangt hot artikol aan
ia 'l wel zoo good het door ons ingeno
men standpunt al dadelijk in oen
paar woorden duidelijk to maken, ten
oiudó misverstand te voorkomen. Wij
gaan van het standpunt uit dat:
lo. Hollandsch en Afrikaansch twee
op ziohzelf staande talen zijn, wat of
ook de verhouding vroeger uit een
taalhistorisch oogpunt moge geweest
zijn;
2o. De taal van de Hollandscfn-spro-
kenden Afrikaner in de toekomst het
Afrikaansch zal zijn, niet het Neder
landsch;
3o. Het Nederlandsch desniettegen
staande onontbeerlijk is voor den Hol-
landsch-sprekenden Afrikaner."
Na er op gewezen te hebben, dat er
een klein aantal ls, dat denkt dat hei
mogelijk is Nederlandsch als schrijf
taal to ixriouden en Afrikaansch als
spreektaal, met dien verstande, dal
Afrikaansch de plaats moet innemen,
welke in andere landen door het eon
of under dialect naast dc officieelc
taal, ingenomen wordt, verklaart Le-
roux dat hier geen sprake kan zijn
van oen dialect, want. het i3 de taal,
lie door alle Hollandsch-sprekenden
>ver het heele gebied gesproken
vordt, met hoogstens dialectische af-
vijkingen. De verhouding tusscrien
tfrikaansch en Nederlandsch is dus
roistrekt niet die van een dialect te-
Jenover een algemeens landstaal."
Het artikel gaat dan voort: Een groo-
ier aantal wit het Afrikaansch en het
Nederlandsch naar elkaar toebrengen:
let eerste moet stijgen, hot laatste da
len. Dat beide deze talen onder om-
Handigheden op elkaar invloed zullen
in moeten (hebben is duidelijk, doch
ien dergelijke toenadering als door
fleze personen bedoeld wordt is hoogst
Kunstmatig, een onnatuurlijk mengsel
jonder eenige levensvatbaarheid: ty-
oisciie Afrikaansche zinswendingen en
taaleigenaardigheden worden door
Nederlandsche vervangen en omge
keerd. Het gevolg hiervan is een Uu»l.
'lie noch Nederlandsch noch Afri-
laansoli is. Voorbeelden heeft men
genoeg.
Het grootste aantal aanhangers
ichter onder Hollandsch-sprekende
Afrikaners, inzonderheid onder het
longercgeslacht, telt stellig dio bewe
ging, die ijvert voor bet Afrikaansch,
beide als schrijf- en spreektaal.
Er zijn er zelfs, die het Nederlandsch
ils volstrekt onnoodig beschouwen, er
zelfs min of meer vijandig tegenover
staan. Men redeneert daarbij ais
volgt:
..Afrikaansch Ls de taal van da toe-
tomst, schrijftaal zoowel als spreek
taal. Nederiandsch is een vreemde
aal en als zulks op gelijken voet te
dellen mot andere vreemde talen."-
>at het Nederlandsch voor den Hol-
indscbe Afrikaner in zekeren zin 'n
.vreemde taal is, valt wol niet te ont
kennen, doch daarmee is volstrekt
niet gezegd dat liiet woord „vreemd"
in dien zin opgenomen moet worden,
waarin wij van Engeisch, Duitsch of
Fransch als vreemde talen spreken.
Integendeel: het Nederlandsch is en
blijft ons veel dichterbij, is veel on
misbaarder dan welke vreemde taal
ook.
In den regel vindt men dat zij, die
het Nederlandsch vijandig zijn, er
niet voldoende mee vertrouwd zijn,
om het naar waarde te schatten. In
ieder geval wordt door alle genoot-
schapj>en ter bevordering van het
Afrikaansch een eereplaats aan het
Nederlandsch toegekend. Dit is de
gezonde toestand van zaken die over
at moet bestaan.
Anderen onthouden zich van het ge
bruiken van het Alrikaansch als
spreek- eu schrijftaal, omdat aan
moediging van liet Afrikaansch bij
.velen uitloopt op vorwaarloozing van
het Nederlandsch. Dit wordt vooral
door diegenen ondervonden, wier
taak het is het Nederlandsch als vak
te ouderwijzen, en verschaft ons te
vens hot antwoord ap de vraag waar
om verschillende overtuigde voor
standers van het Afrikaansch zich
vrooger of later uitsluitend van 'net
Nederlandsch bedienen."
Do schrijver korut dan tot do gevolg
trekking, dat het Nederlandsch on
misbaar is voor de voorstanders van
Afrikaansch, omdat slechts zij, die
goed Nederlandsch kennen, ook goed
Afrikaansch kennejn en besluit zijn
artikel aldus
„Nederlandsch is derhalve onmis
baar voor de voorstanders van Afri
kaansch. Toch hoort men zoo vaak
do opmerking,,lk houd niet van het
Hollandsch. Hot is mij to stijf, to
zwaar op ue nana, te weinig plooi
baar, te arm." (iaat men nu wat voor
Hollandsch ln de meeste scholen on
derwezen eu bij openbare gelegenhe
den geboord wordt, dan is bet vol
strekt geen wonder, dut men zoo n
opvatting van deze tooi heeft. Het te
gendeel zou ons eerder verwonderen.
Hét is eon diep betreurenswaardig,
doch ontegenzeggelijk feit, dat de
mees ten die Hollandsch op do scholen
onderwijzen, niet bevoegd zijn on
derriem Ie geven in deze taal. Aller
eerst moet deze toestand veranderd on
verbeterd worden, zoo men liefde voor
de Hollandsche taal wil opwekken.
En wil men de Afrikaunsc.li© taal be-
vordoren, dan moet de Nederlandse!*)
taal met liefde bestudeerd worden.
Üezo twee talen gaan hand aan hand
Ik eindig met de eerste stelling, dio
ik bij mijn promotie in Februari 1910
heb gekozen, omdat ik sedert dien
tijd door een driejarige ondervinding
meer dan ooit overtuigd ben gewor
den. tlut deze stelling op een juiste
waarnaming berust
Grondige konnis van de Ncdorland-
sclie taal 13 voor de instandhouding
van het zuivere 'Afrikaansdhi van bot
hoogste belang."
BROEDERSCHAP DER NOTARIS
SEN IN NEDERLAND.
Heden wordt to Amsterdam de al
gemeen© vergadering gehouden van
<le Broederschap der Ncrturiason in
Nederland. Vanniuldag heeft in <Ie
aula der Universiteit een feostverga-
dertng plaats waar de voorzitter der
moederschap, do heer Chs. Miseroy,
het zeventigjarig bestaan der Broe
derschap zou horileoken.
Dinsdagmiddag werden de loden
dor Broederschap ten ltaadhuize, in
do Raadzaal, door het gemeentebe
stuur van Amsterdam ontvangen.
't Woord werd gevoerd door don
wethouder den lioer Delprut en den
lieer Chr. Miseroy, voorzitter der
broederschap.
DE NEDEIILANDSCHE MAIL OVER
MARSEILLE.
Naar aanleiding van verschillend©
klaohten over de slechte poslcommu-
nioatie Marseille-Holland, (de laat
st© Nederlandsch© mail had 41 uur
noodig voor het spoortraject Marseil
le 's-Gravenbage van pl.m. 20 uur)
heeft de redactie van de N. Crt. zich
gewend tot liét hoofdbestuur der
Posterijen en Telegrafie, waar nx-n
de schuld geheel en al meende te
moeten toeschrijven aan <i© Frunsche
sjxtorwegen (vooral de Parijs Lyon-
Móditc-rnillé©) en de slordigheid der
Fr&nsche post administratie.
In verband met andere brieven en
goederencomrr uRlcatie met Frunkrijk
o.a. do bloemen verzendingen uit
Zuid-Frankrijk naar ons land, welke
ook telkens aanleiding geven iet
klachten heeft genoemd hoofdbe
stuur herhaaldelijk dringende ter-
zoeken tot don betrokken dienst in
dat land gericht om verbetering te
brengen in den toestand. Met Fran-
sclie beleefdheid werd aan zulke ver
zoeken een gewillig onr gekend, maar
verbetering volgde niet
Men heeft ons nu de toezegging ge
daan, schrijft de redactie, duf een
nauwkeurig onderzoek zal worden in
gesteld dat feiten zullen worden ver
zameld dat aan de directie van den
Rotterdamse hen Lloyd inlichtingen
zullen worden gevraagd omtrent ont
scheping en zorg voor verder ven oer
naar het Noorden teneinde dus
doende materiaal te verkrijgen, waar
uit dan een nieuwe klacht met drin
gend verzoek om verbetering atui de
Fransche organisatie volgen ml.
Wij hopen vun harte, dat dit lot
een jiromptere mail ver zending ia
Marseille zal leiden en zullen met l>c-
langstelling do actie van het hoofd
bestuur der posterijen en telegrafie
volgen.
ONGELUKKEN.
Bij het afbreken van een der sier-
poorten, opgesteld voor de viering
van het onufbankelijkbeidsfeest te
Amersfoort, viel verleden week
Woensdag de 57-jarige L. v. d. H.
van t M. hoogte op de straat
Na dagen lang buiten kennis te heb
ben gelegen, ie de man Dinsdag, over
leden
Terwijl de moeder afwezig was, is
gister namiddag het 4-jarig dochtertje
van den stucodoor Tjapkes to Gro
ningen met vuur in aanraking geko
men. Het kind ia in hel ziekenhuis
aan de brandwonden overleden.
Gistermorgen ongeveer 7 uur had
in de vleeschhouwerij van den heer
J Kooistra. aan de Nieuwestud te
Leeuwarden, een ongeluk plaats.
Door i»et springen van een koelma
chine, en omoniti k-apparaal, bekwam
de ongeveer 20 jarige knecht Cornelia
van der Vlag, vrij ernstige wonden
aan het onderlijf, waardoor zijn op
neming in het Diuconesswhuis nood
zakelijk geacht werd..
L. D. meldt:
Gistermiddag, omstreeks twaalf
uur, had te Warmond een treurig on
geluk plaats. Het drie-jarig dochter
tje van schipper Van der Goot lig
gende aiduur inj de kalkovens, had
het ongeluk vlak naast de schuit in
het water te geraken en ofschoon het
kind geen twee minuten in het water
had gelegen en d© doctoren van War
mond on Oegstgcest onmiddellijk ter
plaatse waren, konden dezen, na een
uur van inspanning, niets dan den
dood constateeren.
Nog zij vernold, dat geen jaar ge
leden dezen schipper ©ei 10©Ifd© ramp
trof met een vijfjarig zoontje.
Stadsnieuws
PENSION KEERING
GEMEENTE-AMBTENAREN.
Het hoofdbestuur van den Neder-
landschen Bond van gemeenle-ambte-
naren heeft tot den gemeenteraad van
Haarlem een adres gericht rnet be
trekking tot betaling door de gemeen
te-ambtenaren, ingevolge de pen
sioenwetten voor de gemeente ambte
naren. Allereerst wordt daarin aan
getoond, dat het in strijd zou zijn
met de hoofdbeginselen van de pensi
oenwetten, indien niet als pensioen
bijdrage voor alle tegenwoordige amb
tenaren een er gemeente een gelijk
percentage wordt bepaald. Voorts
v.ordt opgemerkt, dat naar de bedoe
ling van dén wetgever dc ambtenaren
ruel of althans niet te zwaar met pen
sioensbijdrage zullen worden belast,
dat de levenswijze van de tegenwoor
dige ambtenaren op de thans gelden
de wedden is ingericht en dat bij die
wetten met pensioensbijdragen geen
rekening is gehouden, zoodat ver
wacht mag worden, dat vele gemeen
teraden althans op de tegenwoordige
ambtenaren uiols zullen verhalen, ln
elk geval wordt vertrouwd, dat alle
gemeenten de inkoopsom wegens
diensttijd vóór het inwerkingtreden
der wet geheel voor hare rekening
zullen nemen. Wat verder de jaarlijk-
schc bijdragen voor eigen en voor
weduwen- en weezenpensioen aan
gaat, acht het hondsbestuur het al
leszins rationeel, indien de ge-neente
deze niet geheel wil dragen, dan toch
onderscheid te maken tusschen tegen
wo.ordige en toekomstige ambtenaren,
omdat voor de eersten feitelijk elke
pensioenkorling bcleekenl Vërmlndff-'
ring van inkomsten.
Ree'ds hebben verscheidene gemeente
raden besloten inkoopsom en Jaarlijk-
eche bijdragen geheel of grootendecl3
vóór hunne rekening te riemen of wel
geldende jaarwedden te verhoogen.
In dezen geest hebben Regeeririg cn
Kamerleden zich herhaaldelijk uitge
laten.
Zetfout.
De zotter heeft in ons vorig num
mer den naam van den heer Raemac-
kora tweemaal fout gezet de spel
ling is, zooals hier vermeld wordt.
BLIJVEND AANDENKEN 1813.
De vergadering die hodenavond zou
gehouden worden tot nadere bespre
king der plannen, is uitgesteld.
V c r I o f Drankwet.
Door G. J. Verwer is aan B. en VV.
gevraagd om verlof, ingevolge art. 34
dier wet, tot het verkoopen van alCO-
holhoudeiuleii drank anderen dan
sterken drank voor gebruik ter plaat
se van verkoop in het voorhuis van
het perceel aan het Spaarne no. 28-
R.-K. Volksbond.
Ir. do vergadering van den Centra-
ien Raad van den 11.-K. Volksbond is
liet voorstel der afd. Haarlem aange
nomen om cc-n studiecommissie ie be
noemen orn de eventueele wijzigings
voorstellen in de Ziektewet te beslu-
dèeren.
DE ONAFHANKELIJKHEIDS.
FEESTEN.
Dinsdagavond hooft hot bestuur
weer vergaderd en tullooze zaken l>e-
handeld, die bij een uitgebreide feest
viering plegen voor te konlen.
Er heerscht© ook in deze hijoen-
komst groote opgewektheid, daar or
veel medewerking is en steun van al
le kanten.
Door B. en W. van Haarlem is ver
gunning verleend voor het liouden
van de harddraverij op don Dreef; te
vens wordt rijverbod uitgevaardigd
én toegestaan, gel-ruik te maken van
allerlei daarvoor noodig materieel.
Het gemeentebestuur heeft de E. N.
E..T. en de Noord-Zuidholl. Ti-amw.
Maats, uitgenoodigd, op den dag oer
harddraverij van s morgens 11 tot
'a middags G uur het tramverkeer op
den Dreef stop t© zetten.
Ook is vergunning gegeven voor
het houden van oen concert in do
muziektent aan den Droef en voor hel
afsteken van vuurwerk vóór hot Pa
viljoen.
Dinsdag wordt door II. cn W. vrij
af gegeven aan dc leerlingen van do
scholen.
liet hoofdbestuur van do vereeni-
.ging Koninginnedag heeft aan de
féést com missie de IxvschikkJLng gege
ven over de tribune en d© muziektent.
Daar het schijnt, dat volop iet
precies meer weten, wat do volgorde
van de feesten is. volgt deze nog
maals hier in hoofdtrekken:
Maandagavond 29 September om
megang van muziekkorpsen met fak
kels en taptoe;
Dinsdagochtend Te Deum in de R- K.
k.-rken en predikatie in verschillende
PrcteetaJitaoh© kerken, 's Middag» to
1 uur optocht en bloemencorso, 'a
Avonds concert oj» do Grooto Markt.
Woensdag militair a&saut op het
terrein van de H. F. C., daartoe wol-
willend door het bestuur beschikbaar
gestold.
Donderdag harddraverij op dein
Droef, avondconcert in den Hout en
vuurwerk.
Als voornaamste dag van de feesten
wordt dus door de Commisie de Dins
dag beschouwd» de dag van den op
tocht.
Maandag verschijnt een officieel
programma, waarin alle bijzonder
heden staan vermeld en waarvan oike
nadruk, ook gedeeltelijk, ten streng
ste is verboden, en gerechtelijk zal
worden vervolgd volgens de auteurs
wet.
Rubriek voer Vragen
G«abonneerden hebbon het voorrecht,
▼rsg:ea op verschillend gebied, uiita voor
beantwoording vatbaar, in te zen don bij da
Pidactiu reu Haariom'a Dagblod, Grooto
Loctetraat 53.
Al te antwoorden worden geheel kostalooa
gegeven es zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, dio niet volledig naam en
woonplaats vaa don Inzender vermelden
wordt kva aondaoht geschonken.
VRAAG: Ik dien voor dag en nacrit
en ben thans onder behandeling van
een geneesheer en kan niet werken.
Heb ik nu recht op loon.
ANTWOORD: Ja gedurende eon bil
lijken tijd, naar gei&ng van den tijd
dat u reeds in dezen dienst zijt.
VRAAG: Is de wet op het onderzoek
voor li.ot vaderschap reeds in werking
getreden?
ANTWOORD: Ja.
VRAAG: Van 1902 tot 1911 ben ik
onafgebroken bij mijn patroon in
dienst geweest doch ik ben seder-l 1911
2iek. Heb ik nu nog recht op cenig
loon. Mijn patroon heeft mij geduren
de dien lijd geen loon uitbetaald.
4NTWO0RD: Uw vraag ls niet dui
delijk. Hebt u tijdens uw ziekte in
hot geheel niets ontvangen en ook
niets gevraagd. Het zal nu l«zwaar
lijk zijn nog aanspraken te doen gel
den over 1911.
VRAAG: Is f 1.50 per maand een
goed salaris voor Nied.-Oost-Indie en
lioeveol bedraagt een Hollandsch sa
laris daartegen in verhouding?
ANTWOORD: Het (hangt gohcol af
in welke positie u in Imdië geplaatst
zou worden. Het leven in Indië is in I
vele gevallen veel duurder dan in Ne
derland.
Uit ds Omstreken
HEEMSTEDE.
Commies-nedactour.
Voor de betrekking van Comniiee-
Redocteur ter gemoeiite-secrotarle al
hier hebben zich 53 sollicitanten aan
gemeld.
SCHOTEN
De heer Hooy Is gekozen tot lid van
het hoofdbestuur van den Cen
tra Ien raad vau den Ned. R.-K. Volks
bond (vacature-A. H. Smulders).
INDISCHE DIENST.
Voor den Indischen dienst is be
stemd ter benoeming tot tijdelijk nd-
spirant civiel gezughebber bij het bin
nenlandse!! bestuur in de bezittingen
buiten Java en Madoera de heer W.
II. Gerritsen te Scholen.
ZANDVOORT.
KINDERHOSP1TIUM „CLARA-
STICIITING".
Te Zandvoort is Dinsdagmiddag om
2 uur het kinderhospitium „Clara-
stichting" aan den Kostverlorenetraat-
weg (bestemd om Israëlictisch» kin
deren en zoo mogelijk ook die van
ardere gezindten, lijdende aan be
paalde vormen van tuberculose, te
kunnen verplegen) geopend.
Onder de vele aanwezigen zijn be
halve de vertegenwoordigers vau vcr-
eenigingen, o.a. de burgoraeester en
secretaris van Zandvoort, de hoeren
W. Beeckman en P. L. de Vries, de
opperrabbijnen der Port.-Isr. gemeen
ten te Amsterdam en den Haag, de
heeren J. van Palasch cn Percira en
do waarn. opperrabbijnen te Amster
dam de heeren Onderwijzer en v. Vre-
denburg.
De voorzitter der stichting, dc heer
Dr. S. Simons, voert het eerst het
woord, en bespreekt de wording en
het doel van het hospitium, ln den
laatsten tijd is de bestrijding der tu
berculose in nieuwe banen geleid, de
hygiënische maatregelen zijn verbe
terd, men is meer gaan handelen vol
gens de stelling dat voorkomen i:og
beter dan genezen is, en vooral Ismen
er aandacht aan gaan schenken om
•liet kind in betere levensvoorwaar
den te brengen.
Lteht, lucht en zon zijn de belang
rijkste hulpmiddelen als genezen
moet worden, en in de zeelucht is de
gelegenheid orn te verplegen prachtig.
In Zwitserland heeft men het eerst
de openlucht-behandeling toegepast,
en wat daar de hooge.lucht doet, doet
hier de zeelucht die met haar groot
ozongehalte verrassende verbeterin
gen teweegbrengt. Dat de afeoluclit
een constant zoutgehalte zou bezit
ter, is gebleken onjuist te zijn. Maar
dc Franschen onderscheiden een cll-
mat marin (vlak aan zee) en een cli-
mat maritime (meer landwaarts in)
en het oordeel over de goede inwer
king van het laatste op lijders aan
tuberculose is eenstemmig. In de laat
ste jaren zijn in alle landen dan ook
zeehospitia verrezen en Nederland is
niet achtergebleven, getuige Scïieve-
nige, Katwijk aan Zee en Oostkapel-
lo.
Het bestuur hoopt nu ook hier met
gunstige resultaten de verpleging der
kleine lijders te kunnen uitvoeren, en
het ia voornamelijk tot den bouw van
dit hospitium in staat gesteld door
een vorstelijke gift van een edelen
kindervriend, die wilde dat de kinde
ren zijner geloolsgenooten verpleegd
zouden worden in c-en inrichting
waar de ritueele voorschriften werden
nageleefd. Zijn naam wenschte hij
d it onbekend zou blijven, maar spr.
brengt, hem warme hulde en dank cn
hoopt dat de stille dankbaarheid van
ouders en patiëntjes hem een groot-
BCho voldoening zullen geveii van zijn
groote onbaatzuchtige daad.
Dr. Simons herinneit verder aan de
moeilijkheden bij den aankoop van
grond voor dit gebouw. Velen waren
nog zoo kortzichtig te meen en dat het
hospitium voor tuberculoselijders
vlak-aan-zee gevaar voor besmetting
zou opleveren en de economische be
langen der badplaats schaden. Toch
beklaagt hij zich niet over hel thans
verkregen 11/2 H.A. groote terrein.
We zijn hier in het chmat maritime
en het bestuur beraamt middelen om
de kinderen, die dat noodig hebben,
tn de gelegenheid te stellen overdag
aan zee te zijn. Het gebouw, dat lij
ders aan chirurgische en prae-tuber-
culose opneemt, biedt plaats aan een
24-tal kindoren.
Spr. brengt hulde aan den architect
Lehman voor zijn werk, eveneens aan
de bouwopzichlers, en zegt dat het be
stuur zich gelukkig prijst mej. Po
lak bereid te hebben gevonden om als
inwonend geneeskundig directrice op
tc treden. Tevens spreekt hij woorden
van welkom tot de autoriteiten op
Joodsch kerkelijk gebied, tot de aan
wezige medici, den burgemeester en
secretaris van Zandvoort en de ver
schillende vertegenwoordigers van
vereenigingen, cn dankt zijn mede-be-
«tuurdereii voor den door hen ver
richten arbeid.
D r. Daniël s, uit Amsterdam,
sprekend namens de Ned. Mij. tot Be-
vórdering der Geneeskunde, verklaart
te erkennen wat eenmaal door een ge
neeskundige is gezegdKindersanato-
na zijn de beste van al. Het kind, dat
wellicht Jater een steunpilaar der
maatschappij moet worden, kan hier
van een ongeslepen diamant lot een
g.-slepen diamant gepromoveerd wor
den, en spr. hoopt dat dit hier in
vele gevallen geschieden zal. Hij ein
digt met de woorden: Lang leve de
inrichting 1
Daarna gaan de aanwezigen onder
leiding der bestuursleden het gebouw
bezichtigen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
t 30 Cta. per regeL
J—BWÜÜÜÜÜ—
Als gij nw klni
gezond, vrooliik on frfaoh
van go«st wilt zien op
groeien, geeft het don Dr.
HOMWKL'S H&amatogen,
WAARSCHUWING I
Mooi vragö uitdrukke
lijk den naam
Dr. MOMMEL,
Peri-Oïersieiii
'DE KROON EN DE MINISTER
CRISIS.
Ds Haagsdli© redacteur van H "A I g.
Handelsblad schrijft o.a.:
,,In 't algemeen schijnt ons liet ver
loop der crisis oen versterking van do
positie der Kroon to hebben opgei©
verd doordien de tegenwoordige
draagster daarvan in ons land de
sterkste steun voor do vrije werking
van liet meerderheidssto 1 sel is geble
ken. Aanstonds heeft de Koningin,
zonder aarzelen, op een Jinksch ka
binet aangestuurd, inclusief dc socia-
listisclie ministers. En daarna Ibecft
zij, toen Ihet parlementaire stelsel in
zijii gewone automatische werking
defect bleek, zelve ingegrepen om hot
Nederlandsch© volk te helpen aan de
verwezenlijking van meerderheidsci-
schen, die uit den parlementairen au
tomaat niet meer ie krijgen waren.
Het vertrouwen op liet parlementai
re stelsel aLs onfeilbaren automaat
kan na deze crisis niet zijn versterkt.
Maar wij hebben de geruststellende
ervaring opgedaan dat, als de auto
maat defect raakt, een mensdhelijke
hand gereed is om Ihet parlementaire
werk toch te doen voortgaan.
En wel juist dio hand, waarvan do
socialisten wei eens hebben ondersteld
dat zij den hoeten automaat misschien
liefst zou willen stukslaan.
Wie 't sterkst uit de crisis te voor-
schijut komt, dat is de Kroon".
Rechtszaken
ANNIE PASCAL.
D© 39-jarige Guurtje Helder, verla
ten huisvrouw van Th. J. van der
Moer, alias Annie Pascal, werd, ge
lijk men zich herinneren zal, begin de
zes jaars te Hilversum aangehouden
en vervolgens ter beschikking van de
Amsterelamsche justitie gesteld, ver
dacht te Hilversum en Bussum aan
tal van oplichtingen zicri te hebben
schuldig gemaakt.
Gedurende de instructie dezer zaak
bleek ecu deskundig onderzoek naar
ds geestvermogens van de verdachte
noodzakelijk, wat natuurlijk aan een
spoedige behandeling der procedure
niet bevorderlijk was.
Dinsdag diende (zooals we reeds in
't kort meldden) de zaak voor de
Rechtbank te Amsterdam. Beklaag
de werd, in dwangbuis gestoken, on
der begeleiding van de doctoren F. S.
Meyers en H. J. Overboek, naar de
zitting gebracht.
De deskundigen moonden, dat hckl.
is een pseudo logica phantastica en
beschouwden haar als niet toereken
baar.
Het 0. M. eischte ontslag van rechts
vervolging en plaatsing in een krank
zinnigengesticht, den proeftijd van
een jaar niet te boven gaande.
iDe verdediger mr, J. de Vriezo sloot
zich bij dezen eisch aan.
HOOGE RAAD.
AUTOMOBILISTEN LASTIG GE
VALLEN.
Voor den Hoogen Raad diende Dins
dag hot cassatieberoep van J. A. H. en
D. H. tegen het arrest \an het Ge
rechtshof te Arnhem, waarbij zij wer
den veroordeeld resp. tot f 30 boete of
15 dagen (hechtenis en tot li dagen ge
vangenisstraf, wegens mishandeling
van don automobilist den heer J. II
Dijsorinck uit Haarlem en van dieils
chauffeur M. J. v. d. Biegelaar, op 19
Oct. 1912 te Eist, nadat dozen waren
bemoeilijkt door eenige jongens, die
vuil (bietenbladeren) in de auto had
den geworpen, welke jongens toen
door den automobilist en zijn chauf
feur waren aangegrepen en aangehou
den, met het doe! om ze over te leve
ren aan de politie. Wegens die mis
handeling werd door bet Hof ook nog
een dorde bekl., zekere D,, veroordeeld
tot 1 maand gevangenisstraf, zulks
nadat in eersten aanleg door de recht
bank te Arnihem alleen de eerstge
noemde requirant, J. A. D., was ver
oordeeld tot 14 dagen gevangenis
straf en de tweede, 1). IL, eu genoem
de Derksen, waren vrijgesproken.
Mir. W. Francken, advocaat te 's-
Gravenhage, voor de beid© requiran-
ten optredende, ontwikkelde twee cas-
satiorniddelen den vorm betreffende,
met het doel om verwijzing der zaak
nqar een ander Hof tè verkrijgen voor
een nieuwe feitelijke behandeling. In
de.eerste plaats zou hot Hof zich aan
schending van eenige wetsartikelen
hebben schuldig gemaakt door het
vonnis dor Rechtbank, waarmede ihet
zich voor een deel niet vereenigdo,
noch uitdrukkelijk te bevestigen, noch
te vernietigen. Voorts zou ten onrech
te bewijs zijn geput uil aanwijzingen
of wel zou zijn recht gedaan op een
getuigenis van hooren zeggen.
Conclusie O. M. 6 Oct.
Gemengd Nieuws
SPOORWEGONGELUK IN
AMERIKA.
Op den Long Island Railway heeft
een botsing tusschen twee treinen
plaats gehad. Er werden daarbij drie
menschen gedood en twintig ernstig
gewond. De meeste passagiers waren
mannen en meisjes, die naar hun werk
gingen.
AANSLAG OP EEN PRIESTER.
Bij gelegenheid van een© prooessie
te Meluin in Frankrijk werden op den
pastoor Caudron, die aan het lioofd-
van don stoet sohreed, door ©en waan
zinnig© drie schoten uit een revolver
gelost. Pastoor Caudron werd daar
door ernstig gewond terwijl ook een
negentienjarig meisje, dat aan de pro
cessie deelnam, door een schot aan 't
been werd verwond.
De dader, zekere Sixte, zeide zich
op een burgemeester of pastoor te
hebben willen wreken, wijl hij vijf
jaar geleden door toedoen van den
burgemeester en den pastoor van zijn
woonplaats, Mainville, in een krank
zinnigengesticht was gcpaalst, waar
uit hij na achttien maanden daarin
te zijn verpleegd werd ontslagen. Hij
was in 't geheel niet gek geweest, be
weerde hij cn daarom was (fiij tot 't
besluit gekomen, zich te wreken. Eerst
had hij echter nog wat overgelegd op
dat zijn mooder, wanneer li ij wegens
zijne wraakoefening in hechtenis zou
worden gesteld, niet geheel onver
zorgd zou achterblijven.
Sixte werd in Maart 3907 uit 'hot
hospitaal van Corbeil naar bet krank
zinnigengesticht te Clermont overge
bracht. Ilij leed toen aan vervolgings
waanzin.
ZELFMOORD VAN EEN PRINSES.
Naar aanleiding van de geruchten,
dat priuses Sofia van Saksen Wei-
mar een ©inde aan haar leven zou
hebben gemaakt, omdat aan haar
voornemen om zich met den Berlijn-
schen financier baron von Bleichró-
der in het huwelijk te begeven moei
lijkheden in don weg waren gelegd,
hoeft haar vader, prins Willem, den
bericht,gevelban do „Daily Mail" te
Heidelberg TCr/ocht do volgende ver
klaring te publiceerqn:
„Aan baron Hans von Bleichröder
werd evenals aan alle kennissen van
het huis Saksen-Weimar toegestaan
dc overledene nog eons ie zich, hem
was editor uitdrukkelijk verboden de
uitvaart of de crematie hij te wonen.
Wat de in omloop zijnde geruch
ten betreft over een huwelijk tusschen
prinses Sofia en Hans von Bleichrö
der behoeft enkel te worden gewezen
op de verklaring van haar vader, dat
al het geld van de wereld niet vol
doende zou zijn om de kloof te over
bruggen tnsFcher. een prinses van
Saksen-Weimar en baron von Bleich
röder".
HET TRAVO.NGELUK BIJ NICE.
Er is nog éën der slachtoffers van
hot tramongehik hij Villenenve-Liu-
bot overleden. Het aantal dooden be
draagt dus nu negentien.
DE SUFFRAGETTES IN ENGE
LAND.
Uit Liverpool wordt gemeld, dat
suffragettes Maandagnacht brand
hebben gesticht in een groot huis te
Seaforth bij Liverpool, dat do plaat
selijke overheid liet verbouwen tot
een inrichting voor idioten. Het vuur
woedde vele uren, eer men er in
slaagde 't 1© blrsschen. De schade be
draagt 80.000 ponden.
Er werden schrifturen van suffra
gettes gevonden.
FAMILIEDRAMA.
Tusschen den 6? jarigen Perzischen
generaal prins Anberg Mirsi en ziin
jm.ge, echoone vrouw, die tl.delijk to
Petersburg vertoefden, heeft zich
(naar de Tel. meldt) een bloedig dra
ma afgespeeld. Des morgens, toen zij
den generaal aangekleed zag om uit
te gaan, vroeg de jonge vrouw haar
gemaal oin een groot bedrag aan
geld, dat haar als opbrengst van bare
landgoederen toekwam
De generaal weigerde bet geld te
geven, waarop de prinses zonder een
woord te spreken, --en revolver te
voorschijn haalde en drie schoten op
haar echtgenoot loste, d:e slle doel
troffen Do prins zonk bewusteloos
neder en moest naar het gasthuis ver
voerd worden, waar hij dringed ver
zocht, zijn uitermate jaloersche vrouw
niet voor de rechtbank te dagen.
HET WRAK VAN DE „L. 1"
VERDWENEN.
De 6toomschepen ..Raiber" on „Alba
tross' van de Noord-Diiitsclie ber
gingsmaatschappij, die Cuxhsven ver
laten hadden, teneinde het
wrak van het inarine-luchischip ,.L.
1" op te sporen, zijn onverrichter za
ke teruggekeerd. De bside schepen
hebben gedurende 48 uur de plaats,
waar het luchtschip gezonken was en
de omgeving daarvan afgezocht, zon
der iets te ontdekken. Men neemt
thans aan, dat het betrekkelijk lichte
wrak na het zinken nog verder door
de stroomingen medegevoerd is, zoo
meldt de Tel.
TREURIG ONGELUK.
Een jong F.gelscli meisje, Woodruff,
heeft, naar 't N. v. d D meldt, twee
menschen op heldhaftige wijze uit het
water gered. Zij was met haar moe
der gaan zeilen, maar daar zij \an
dien tuk van sport geen verstand had,
was een schipper meegegaan om het
vaartuigje te besturen. Door een har
den - windstoot sloeg het schu'tje
evenwel om, het zonk en de inzitten
den geraakten te water op anderhal-
ven kilometer van den oever. Miss
Woodruff ondersteunde haar moeder
en wist zwemmende den oever te be
reiken. De schipper volgde haar maar
kreeg kramp en zou, naar hij later
vei klaarde, zeker verdronken zijn, als
mizö Woodruff zich niet weer te wa
ter begeven had om hem tegemoet te
zwemmen cn te steunen, liet ongeval
had evenwel een treurig gevolg, want
terwijl de koene zwemster met groo
te uioeite naar den oever zwom, stierf
haar moeder in haar armen, tenge
volge van den schrik.
EEN VERSCHRIKKELIJK
AUTOMOBIEL-ONGELUK
heeft bij Saint Pol sur Ternoise in
Frankrijk plaats gehad. Een auto
met twee jagers en hun chauffeur
reed met volle vaart langs den epoor-
weg, toen de chauffeur bij een over
weg bespeurde, dat de afsluilboomen
gesloten waren. De bestuurder, dio
een botsing vermijden wilde en geen
kans sag nog tijdig te stoppen, liet
zijn wagen zijwaarts zwenken in de
heg, die den spoorweg van de straat
afscheidt. Maar de auto stoof door da
heg heen en sprong op de rails, juist
op het oogenblik toen de trein pas
seerde. De locomotief sleepte het rij
tuig over een afstand van 100 meter
uiee, eer de machinist den trein lot
stilstand kon brengen. De verschrik
te reizigers zagen toen een afschuwo-
lijk schouwspel. Een der jagers, do
bestuurder, lag onthoofd naast da
rails. De tweede, die nog teekenen van
leven gaf, stierf enkele minuten daar
na. De derde automobilist, wiens bee-
nen en armen gebroken waren en dio
over het geheelo lichaam gewond was,
ia in hopeloozen toestand naar bet
ziekenhuis te St. Pol gebracht, zoo
meldt 't N. v. d. D.
