Haarlems Omblad
TWEEDE BLAD
Zaterdag 27 September 1913
Haarlemsche
Handelsvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit
van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Koninkl. besluit van 21
Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909, No. 52.
Bureau: Janswcg 11, geopend alle
werkdagen van 9—5 uur.
Te'.eplioon No. 403.
Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem
de Vereeniging hier ter stede opge
richt met het doel de belangen der le
den op allerlei gebied te behartigen,
doch allereerst de belangen hunner
handel oi bedrijf te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
van infermatien en het incasseeren
van dubieuse vorderingen.
Voor posten welke men de vereeni
ging ter invordering in handen stelt
op buiten de stad woonachtige per
sonen moet 10 ct. porto worden be
taald, terwijl van alle vorderingen
doo" de vereeniging geïnd 3 pet. pro
visie wordt geheven.
In Mei en Juni 1913 zijn 49 vorde
ringen tot een bedrag van 1 1104.09 be
taald, 21 vorderingen worden afbe
taald; 13 vorderingen zijn uitgesteld.
Bovendien hebben de leden het
reölit op het hun gratis te verstrek
ken advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereeniging, de heeren
Mre. Th. de Haan Hugenho'tz en A.
H. J. Merens, Spanrne 94 alhier, die
desgewenscht ook in proceduren en
faillissementen gratis voor hun op
treden, natuurlijk echter alleen voor
zaken betreffende den handel of het
bedrijf der leden.
Bij elke vordering der rechtsgeleer
den in banden gesteld moet 10 cent
voor porto worden gevoegd, terwijl
van de bedragen des» langs dezen
weg ingevorderde posten 5 pCt. moet
worden betaald. H.H. rechtsgeleer
den hebben het recht in geval van ge
rechtelijke vervolging het door hun
noodig geoordeelde voorschot te vra
gen aan den Inzender der vordering.
Over ril de stad woonachtige per
sonen geen de vereeniging gratis
mondelinge of telephomsche inho:
tuig; verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct berekend,
terwijl voor information op buiten de
stad wonende personen 1 0.60 p:
5 ct. portovergoeding moet worden
betaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons a 10 ct. verkrijgbaar, waarop
men aan hei bureau van den Burger
lijken Stand op het Raadhuis inlich
tingen kan bekomen over de adressen
van hier ter stede op liet bevolkings
register ingeschreven personen.
Verder zijn voor de leden verkrijg
baar legilnnatiekaarten, waarop zij
persoonlijk information kunnen vra
gen, in andere plaatsen bij de uaar
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onderl lnfor. en Soa uldin vorderen g-
bureuux en Haudelsvereenigingen
aangesloten vereenigmgen. Deze in-
for maliën kosten 25 ct
Het is noodig er nog eens uitdruk
kelijk op te .vijzen dat goed iuformeo-
ren, vooral naar nieuwe cliënten eene
bepaalde noodzakelijkheid is gewor
den, waar zoovele geheel onbekende
personen zich in onze stad en aan
grenzende gemeenten komen vestigen.
Onder alle koren is kaf.
Bovengenoemde Bond, waarbij 18
/eroenigingen in de voornaamste
plaatsen van ons land gevestigd zijn
aangesloten geeft uit eene tweemaan-
delijksche lijst van namen van per
sonen omtrent wien men wordt aan
geraden inlichtingen te vragen voor
dat men met hen in handelsbetrek
king treedt, waarvan het geheim on
geschonden moet blijven en die als
waarscnuwingsmiddel uitstekende-
diensten bewijst.
Waar eene vereeniging, die bare lo
den al deze voordeelen en gemakken
aanbiedt, sledhts f 8.50 jaarlijksche
contributie vraagt, is dit zeker een
zeer bescheiden eisch te nnomen, te
r daar al het opgenoemde niet het
eenige 13 wat de Haarlemsche Han
delsvereeniging doet; steeds heeft zij
een open oog gehad voor alle zaken,
die hare leden in 't bijzonder en onze
gemeente In 't algemeen betroffen en
altijd toeft zij daarvoor gesproken.
Het zou te ver voeren alles op te
noemen, waarvoor zij opkwam, alleen
dient nog vermeld, dat hel hare be
doeling is, in deze richting krachtig
voort te gaan.
In verband hiermede zijn in het be
stuur drie commissiën gevormd en is
daarvoor het bestuur uitgebreid. Van
deze commissiën bemoeit eene zich
met het Informatie- en Incassowezen,
eene met algemeeue Midden standsbe-
langen en is er eene voor Gemeente
belangen.
Alles te zamen genomen roepen wij
allen toe, handelaar of particulier:
Steunt deze onze vereeniging door lid
te worden, het werk, dat zij doet en
waardoor zij onnoemelijk veel goeds
tot stand brengt verdient uwe sympa-
ïbie en de contributie, f 3.50 per jaar,
kan geen bezwaar zijn. Hoe sterker
zij is in ledental, des te meer kan
de Haarlemsche Handelsvereeniging
doen.
Sluit u bij haar aan ten bate van
aller belang, dus ook In uw eigen be
lang.
HET BESTUUR.
Van fis Residentie en haar
bewoners.
CCXIX.
Een in 1911 op verzoek van twee
raadsleden benoemde bioscoopcom
missie heeft eenige dagen geleaen
rapport uitgebracht over het resul
taat van haar arbeid. Haar opdracht
luidde als volgt - a. zij moest nagaan
of het wenschelijk was de bioscoop in
toepassing te brengen bij het onder
wijs; b. indien het untwoord beves
tigend luidde, mcedeelen op welke
wijze deze toepassing kon geschieden;
c. haar meening te kennen geven over
den invloed van de bioscoop op de
volksontwikkeling.
Dat de commissie de eerste vraag
bevestigend beantwoordde, spreekt
vanzelf. Haar stellen staat vrijwel ge
lijk met het willen open rammen van
een reeds open deur.
Bij het antwoord op de tweede
vraag begint het rapport dan eerst
ook belangrijk te worden.
De Commissie heeft bij haar onder
zoek ontdekt dat het getal films voor
het onderwijs geschikt, betrekkelijk
gering is. Aparte schooiftlms worden
electns weinig gemaakt en de exploi
tant zoekt bij net opnemen elke me
ter fitui rendabel te maken, m. a. w.
tuj tracht zooveel mogelijk beelden te
krijgen op een Klein stuk band, mei
ge.olg dal bij het airollen veel van dc
voorstellingen te kort onder het oog
komen om voldoende ieerzaatn te
werken.
Ajs oplossing van deze moeilijkheid
raadt de commissie aan het doen op
nemen van bepaalde schooifiims. De
kosten hiervan zullen uit den aard
der zaak hooger zijn dan van de ge
wone theaterfilms. Om dit bezwaar te
ondervangen, d.w.z. om ondanks d:e
meerdere kosten het opnemen van
sc..ooriilms mogelijk te maken, wordt
in overweging gegeven hei oprichten
van een bioscoop centrale voor het
geueeie land. Deze centra.e zaï voor
de scholen de plaats vervuüen van
fabriek.
Zij kan films laten opnemen en
aanknopen, en van deze negatieven de
positieven verhuren, hetgeen voor de
afnemende schoolbioscopen niet zóó
duur behoeft te zijn als wanneer zij
bij de fabrieken moeten terechtkomen
Terwijl locii, vooral in den eersten
tijd, nog verschillende fabrieks-
fi ns zuilen moeten worden gehuuid,
zaJ immers op den duur de filmcen
trale over een fonds beschikken dat
den geheeien 3-jarigen lagere-school-
ctirsns vult, 75 films, welke slechts
nu en dan op onóerdeelen zullen moe
ten worden veranderd of door andere
vervangen. De school film heeft een
langer leven dan de theaterfilm, die
over liet algemeen na zekeren tijd
niet meer gevraagd wordt door de af
nemers, en zoo zal ook bij een zéér
lagen verhuurprijs de filmcentrale
toch ten slotte haar kosten kunnen
goedmaken.
De commissie is tot de overtuiging
gekomen dat een dergelijke centrale
levensvatbaarheid zou hebben. En te
vens was zij zoo gelukkig te kunnen
moedcelen, dat de vereeniging van
gemeente bereid was een op te richten
centrale onder haar hoede te nemen.
Om de films te vertoonen raadt de
commissie de oprichting aan van een
schoolbioskoop-gebouvv, met gewone
theater-inrichting en theater-toestel
Het gebruik van een handtoestel, in
de schoolgebouwen zelf, acht z:j niet
aanbevelenswaardig, ook omdat het
vertoonen van de beelden In een vast
gebouw veel beter resultpten-zal leve
ren. De duidelijkheid zal er ten zeer
ste door gebaat worden.
Aan punt drie van haar opdracht
wijdt de commissie oen groot deel van
haar verslag. Natuurlijk komt zij tot
de slotsom, dat de werking van de
bioskoop in heel veel gevallen nadee-
lig zal zijn voor de volksontwikkeling
en zij stelt daarom voor, een vrijwil
lige censuur in te voeren, welke in
New-lork met goed resultaat toege
past moet zijn.
Volgens u.i systeem bestaat er een
comité, dat de films keurt van de
theaters, waarvan de directie liet
verzoekt. Films welke ongeschikt ge
acht worden, mogen niet worden ver
toond. Maar daar tegenover staat, dat
hel theater reclame mag maken niet
de contróle die er op uitgeoefend
wordt
Begint slechts één onderneming,
dan brengt de concurrentie er al
spoedig meerdere. Blijven er no«
„vrije" bioscopen over, welnu, op
deze wil de commissie toegepast zien
een verbod van het toelaten van kin
deren beneden de 16 jaar.
Ongetwijfeld zuilen <leze bepalingen
en heil zamen invloed uitoefenen en
het is te hopen dat de raad met spoed
een verordening als hier bedoeld, in
liet leven zal roepen.
Verder stélt de commissie ook voor
de oprichting van een keursbiosooop
van gemeentewege. Dit lijkt mij min
der aanbevelenswaardig. Het is de
vraag in hoever het op den weg der
gemeente ligt op ie treden als con
currente van haar eigen inwoners en
ten tweede, de ondervinding, elders
met keurbioscopen opgedaan, stemt
niet aanmoedigend.
Do tusschentijdsch© raadsverkie
zing bracht in districl III geen ver
rassing, de liberalen Silkvis en Ro-
meijn werden bij eerste stemming go-
kozen. Distr.ct I deed den socialisten
een zetel verliezen. De katholieke
heer Wesseling werd gekozen met 3494
stemmen tegen 3242 op den socialist
Sikkema.
Het getal roode zetels is in den
raad nu teruggebracht tot 8. Dat der
katholieken stijgt van 3 tot 4.
Voor 't oogeublik is de raad nu
weer oompleet.
SINTRAM.
BEÜRS-0VERZ1GHT
van de Firma E. SASSEN en Co.,
Parklaan 14 B, Te lef no. 2061.
20-26 Sept. 1913.
De stemming is er aan de interna
tionale beurzen in de afgeloopen week
niet op verbeterd. Er blijft nog steeds
een zekere lustelooslieid boven de
beurzen hangen, welke eensdeels haar
grond vindt in de groote verliezen wel
ke in het afgeloopen jaar geleden zijn
en aan den anderen kant in de voor
uitzichten, die, hoewel veel verbeterd,
toch nog geen prikkel tot meerdere le
vendigheid kunnen vormen. In do af
geloopcn week werd do oorzaak der
lusteloosheid en de daarmede samen
gaande afbrokkeling der koersen aan
het Servisch-Albaniseh geschil gevre
ten. Nu klinkt hot wel zonderling, dat
dit vrijwel onbeduidend grensgeschil
lot de gedrukte stemming heeft kun
nen bijdragen, doch wanneer men be
denkt dat thans te Parijs alle voor
bereidingen voor de nieuwe leeningen
der Balkanstaten worden getroffen
en een nieuwé wrijving In liet Oosten
zeker niet zal kunnen bijdragen tot
een tegemoetkomender houding van
het publiek tegenover dezo emissies,
is het duidelijk dal deze oneenlgheid
in flnancieeie kringen eenige ont
stemming heeft gewekt, welke speci
aal uitdrukking vond in door Parijs
te Londen meestal druk verhandelde
aandcelen. Overigens blijft ook het
dure geld belemmerend op den onder
nemingslust werken, te meer daar het
vooruitzicht bestaat, dat bij de vele
nieuwe uitgiften welke aanstaande
zijn, hierin de eerste maande-o wel
niet veel verandering zal komen. Ber
lijn houdt nog steeds het disconto cp
het abnormale peil van 6 niet om
dat de toestand der middelen der
Rijksbank een verlaging nitA toela
ten, doch waarschijnlijk enkel om 1e
voorkomen dat door de groote vraag
naar nieuw kapitaal welke daarvan
het gevolg zou zijn, de geldmarkt we
der in het ongereede zou kunnen ko
men. Ook de overige circulatiebanken
handhaven het hooge disconto, niet
alleen om deze reden, doch ook om
dat de eene bank slechts op het voor
beeld der andere wacht om lot ver
laging over te gaan.
Ook Wallstceet verkeerde in de af
geloopen week in onbehaaglijke stem
ming. Bepaalde oorzaken werden
niet genoemd doch behalve het eeniga-
zins aantrekken van den geldkoers
zal de zwakkere stemming wel te be
schouwen zija als eon terugslag op de
ongemotiveerde willigte van eenige
weken geleden. Speciaal spoorweg-
aandeelen en onder deze vooral die
welke door de streken met een min
der oogstopbrengst loopen hadden on
der aanbod te lijden.
Ook Steels werden lager verhan
deld, waarschijnlijk op de vrees dat
nu de tariefwet spoedig in werking
zal treden de concurrentie van het
buitenland de winsten der trust zal
doen verminderen. Ook het feit dat,
ondanks telkens nieuwe verlagingen
der prijzen plaats hebben, de bestel
lingen eer af- dan toenemen, maakt
de stemming voor dit fonds niet be
ter. Niettegenstaande de koper-statis
tiek cijfers te zien geeft zoo gunstig
als sinds menschen heugen is niet zijn
gepubliceerd, hadden koperwaarden
onder aanbod te lijden. Wellicht dat
juist deze schitterende koper-statis
tiek de directe aanleiding tot het aan
bod zoowel van het gele metaal als
van de aandeelen geweest is, daar
men allicht de opmerking maakt, dat
een statistiek, die zulke gunstige cij
fers Ic zien geeft, moeilijk boter, doch
gemakkelijk slechter kan worden.
De koers van Amalgamateds liep te
Amsterdam van 79116 tot 761/8 te
rug. terwijl Comm. Steels van 66 13/16
tot 641/4 afbrokkelden. Am. Can.
Comp, reageerden van 35 9/16 tot
327/S. hetgeen in vergelijking met
een koers van 3S voor twee weken
ren aardigen kijk geeft op de gezond
heid der motieven, waarop dit fonds
zoo vaak wordt opgezet,
Car Foundry's konden hier nog
lang weerstand bieden aan de daling
te New-York, doch moesten tenslotte,
blijkens een noteering van 467/16 te
gen 48 9/16, een goed deel prijsgeven.
Van spoorwegaandeeleri zakten
Union Pacific van 163 tot 160 in. De
geruchten over een extra uitkeering
uil de opbrengst der verkochte aan-
deelen South. Pac. blijven, hoewel
minder pertinent dan voorheen, aan
houden, doch gelijk daarmede zou het
voornemen bestaan het dividend met
2 pCt, te verlagen, waardoor de aan-.i
trekkelijkheid voor deze aandeelen
veel wordt verminderd.
Aandeelen Southern Pacific liepen
van 95 13.16 tot 92 13,16 terug, Atchi
son Topeka reageerden, op grond van
de lagere oogstojpbregst en liet door
deze lijn doorsneden gebied, van 967/8
tot 951/4, waaronder ook aandeelen
Missouri K. A. en Rock Island, die
resp. van 23 1/8 tot 2113/16 en 17 1/16
tot 15 11/16 terug liepen, te lijden had
tien.
Eries reageerden van 30 3/8 tot
2811/16. Denver Rio van 213/8 tot
26 1/4, South. Rails van 251/4 tot
23 9/16. De Nat. Uw. of Mexico heeft
nog steeds te lijden onder de revolu
tionaire woelingen deze week zakten
de 1ste preferente aandeelen van 41
tot 38 en de 2de preferente van 15 tot
14 3/8 verder in.
Van de lokale markt trokken deze
week rnbberwaarden de meeste be
langstelling. De gestadig afbrokkelen
de rubberprijs, welke deze week te
Londen tot 2 sh. terugliep, is voor
vele financieel niet sterke onderne
mingen hoogstwaarschijnlijk het sein
om tot liquidatie over te gaan, daar
bij velen de concessies zoo hoog zijn
ingebracht en de productiekosten zoo
nadoelig zijn, dat op de tegenwoordi
ge prijzen geen winst meer gemaakt
kan worden.
Door deze gedwongen beperking in
de productie zou dan liet geneesmid
del tegen de overproductie waaron
der de rubbenrarkt thans lijdt, ge
vonden kunnen worden. De Amster
dam Rublier Mij. die tot de finantieel
sterken behoort en ook wat de pro
ductiekosten aangaat in gunstige
conditie verkeert heeft gemeend van
deze gelegenheid te moeten gebruik
maken, om weliswaar op minder voor
deel ige voorwaarden, het kapitaal
met f 1.525.000 te vergTOOtcn, teneinde
in de gelegenheid te zijn te kunnen
profiteereu var- gunstige aanbiedin
gen van consignaties of anderszins
die, naar hare meening niet zullen
uitblijven van de zijde van hen die
op minder gunstige basis rubberon
dernemingen exploiteeren.
Opmerkelijk is wel het belangrijke
prijsverschil tusschen plantagerub
ber en wilde rubber waarvan de
laatste niettegenstaande de eerste
een beter product levert, belangrijk
hooger noteert. Men schrijft dit in de
eerste plaats toe aan de weinige
vraag der fabrikai ten die, daar vroe
ger plantage rubber hooger noteerde
dan wilderubber, zich op de verwer
king der laatste soort hebben toege
legd. Nu de toestand juist omgekeerd
is zullen de fabrikanten ongetwijfeld
het goedkoopere product kiezen, al
zal dan ook in de bereidingsmethoden
een geringe wijziging moeten plaats
hebben. Overigens schijnt ook de on
regelmatige veilig te Londen, waar
door het aanbod niet geleidelijk, doch
op ongeregelde tijdstippen in groote
hoeveelheden plaats heeft, veel tot de
laatste val te hebben bijgedragen.
Een der grootste rubberonderoemin-
gen te Londen neemt daarom de voor
bereidende maatregelen tot oprich
ting van een centraal verkoopbureau.
Nu kunnen deze middelen wellicht
bijdragen om den prijs nic-t verder te
doen dalen, hoofdzaak blijft toch dat
de productie beperkt wordt daar de
consumptie blijkbaar met de op-
bren/zst geen gelijken tred houdt en
dat in de toekomst, wanneer vele on
dernemingen eerst ten volle in exploi
tatie zijn zeker niet liet geval zal
zijn, tenzij de rubber voor andere
doeleinden waartoe het tot rn toe te
kostbaar was, zooals voor bestrating
enz wordt aangewend.
Aanvankelijk zakten alle rubber-
waarden deze week tientallen pro
centen in, doch op het eirid konden
zij op geruststellende berichten en
op vastere prijzen van het artikel,
welke uit Londen gemeld werden,
weer iets van het geleden verlies in
halen. Zoo liepen Amsterdam Rub
ber van 154 3/8 tot 131 ex 4% eloim
terug. Bandar van 65 tot 63. Kendeng
Lemboe van 138.tot 130 Inu 125), Kolo
niale Rubber van 451,2 tot 44, Oost-
Ja va van 1131 2 tot 1031/4. Daaren.c-
gen zijn per saldo Deli Batavia 3
j Ind Rubber 5%, Lampongs 5%, Rot
terdam Tapanoeli 4 hooger.
Petroteumwaarden bleven prijshou
dend Na aanvankelijk iets te zijn
leruggeloopen kon de koers van Ko-
j ninklijke gaandeweg eenige procen-
I ten opkomen, zoodat zij zich per sal-
do op 624 3/4, tegen 620 3/4 stelde. Ge-
consolideerde liepen van 232 3,4 tot
236 1/2 op. Moeara Enim van 2,323,4
1 tot 2.37 3/4, Intern Rum. Petr. waren
op gunstige productieberichten 127 1,2
(na 121) tegen 125.
I In tabaksaaudeelen viel eenige ie-
actie waar te nemen, welke voor ce
groolere soorten nog al van beteeke-
nis was. Aandeelen Rotieraam Deli
reageerden van 386 1,2 tot 353, Kra-
I poh van 92 tot 881/2, Deli Mij. van
617 3, 4 lot 612.
Behalve aandeelen Oostzee die van
118 3/8 tot 1161/8 terugliepen hielden
echeepvaartaaiideelen zich goed op
j prijs. Aandeelen Zeeland konden
zelfs van 117 3/8 tot 1211/8 opkomen,
j Van cultuurwaarden gaven aand.
Vorstenlanden van een willige hou
ding blijk. Zij liepen voor de aandee
len van 1631/8 tot 16912, voor de
winstbewijzen van 14320 tot 147.50
Staatsfondsen waren, voor wat ba
treft N W. Schuld, voor de integra
len 3/8 lager, Russen prijshoudend
Bulgaren vast, Servië lager, Oastc»
rijk flink hooger. UraziliauncctM
Staatsfondsen op de rubbercrisis go
voelig lager.
Geld op prolongatie 4 3/4 a 5
Binnenland
op.
Op de overneming door de Rotter-
damsche Bank waren aandeelen La-
i bouchcre Oyens en Co's Bank 118 (na
124) tegen 1081/2.
HET JUBILEE DER S. S.
Het „Utrecbtsch Dagblad" heeft ter
gelegenheid van het gouden jubited
der Mij. tot Exploitati© van Staats
spoorwegen een feestnummer u:ige-
Verse billen de bekende personen
wenschen de Maatschappij geluk met
haai- halve-eeuvvfeest.
De lieer J. van Hasselt, voorzitter
der Mij. van Nijverheid schrijft:
Wanneer men, zooals ik, zich nog
levendig den tijd herinnert, dat hier
te lande slechts twee spoorwegen be
stonden, de verbinding van Amster
dam over 's-Gravenhage naar Rotter
dam en de lijnen van Amsterdam en
Rotterdam naar Utrecht en verder
naar Emmerik, wanneer men, zooals
ik, zijn eerste jeugd in het noorden
heeft doorgebracht en eerst op zijn ze
vende jaar voor het eerst een spoor
weg heeft gezien; wanneer incn," zoo-
als ik. zich no? herinnert dat in een
stad in Friesland verbetering van Let
verkeer werd verkregen, doordat de
oude trekschuit werd vervangen door
een ander vervoermiddel te scaler
dut barge werd genoemd, en dat zich
van de trekschuit daarin onderscheid
de dal de sieve n scherp was cn het
do r - wee paarden werd getr/kken in
plaats van één, en dat de halve stad
uitliep om dat wonder to zien; wan
neer men, zooals ik, zich ook van la-
teren tijd nog herinnert, dat iemand,
die van uit Vlissingen den Kersttijd
te Utrecht kwam doorbrengen, wegens
de ingevallen vorst, zooals die teen
nog invallen koo, den terugweg moe si
nemen over Keulen en Antwerpen; en
wanneer men dan bedenkt hoe hel
spooiwegverkeer thans is geworden,
en hoe de minste vertraging aanlei
ding geeft tot tallnoze klachten, dan
eerst beseft men welk een omvangrij
ke arbeid noodig ie geweest en welke
inspanning hei heeft moeten kosten,
niet alleen om het bestaande spoor-
en tramwegnet tot stand te brengen,
maar ook om het verkee: daarop zco-
danig te orsaniseerer, dat de tegen
woordige toestand is kunnen ont
staan.
Jeugdherinneringen kunnen in de
zen uit den aard der zaak alleen In
trekking hebben op hot vervoer van
personen, eerst op lateren leeftijd
komt men tot het besef welke machti
ge factor de spoorweg is geweest voor
het goederenvervoer, ook hier te lan
de waar men vroeger meende met de
waterwegen tc kunnen volst -vu. Hoe
zonde in Twente, Brabant en zooveel
andere streken van ons land. die van
bef waterverkeer zijn uitgesteten, cïe
nijverheid zich op zoo reusachtige
seliaai hebben kunnen ontwikkelen,
wanneer niet de spoorwv-j die moge
lijkheid had geschapen tot aan- en af
voer dezer grondstoffen en producten.
Zeer vele hooggeplaatste personen
gaven van hun belangstelling in hc4
gouden Jubileum tier S S. blijk. Zoo
bracht de Minister van Waterstaat,
dr. C. Lely, persoonlijk zijne getuk-
wenseben nan de directie. Voorts re
gende hef telegrammen.
Te half elf had in het. centraaVre-
bouw aan liet Moreétsepo rk de aan
bieding plaats var. een gedenkalbum,
dat van 1 S'XX) leden van bot '>or=oneel
der maafsobs ppïi de Inndteekenin
een bevat. Het album is in modernen
stijl kenrie uitgevoerd d"11 r de firma
Corn. Begeer. Te voren echter dee! ie
minister Lely mede, dat het H. M. be
haagd had te benoemen tot omman-
deur in de Oranje-Nas- ui Orde de
heeren jhr. J. A. van Kre'.schmar van
Veen. directeurgeneranl. en E. En-
geringh, directeur-generaal plaats
vervanger: voorts tot officier <len lieer
R Dufour. ofd.-cbef, en Van Burkom,
inspecteur der N. C. S. en tot ridder
den heer Werningh Cösier. inspecteur
der S. S.
Daarna werd de directie gehuldigd
namens het personeel. Do commissa-
rfssenkamer van het oude gebouw,
waarin deze huldiging plaats had.
was smaakvol versierd.
De heer E. J. fc. Maas. technisch
ambtenaar, hield tot den directe ir-
generaal, jhr. Kretschmar van Veen,
een toespraak; deze dankte in een
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Nu wij de volgende week de hon
derdjarige herdenking van onze on
afhankelijkheid zullen berdenken,
wordt het wel tijd even. na. te gaan,
van welke dingen, zaken en personen
wij alzoo niet onaf har kelijk geworden
zijn. Ik stel u voor, daarvoor eens
een gewonen dag van ons leven na
te gaan; we beginnen dus met op de
meest onafhankelijke manier onze
kleeren aan te trekken en plotseling
verwonderd daarmee op te houden,
omdat er geen schoon boord meer in
de kast is. „De strijkster", zegt je
vrouw, „heeft ze nog niet gebracht"
en je doet dus met tegenzin dat van
den vorigeu dag weer om (een boord,
waarvan je al afscheid hebt geno
men, ziet er veel vuiler uit, dan het
in werkelijkheid is) en constateert,
dat een mensch afhankelijk is van de
strijkster.
Nu ga je naar beneden en bent al
van plan, je duchtig aan het heer
lijke brood te vergasten wanneer je
merkt, dat het e nog niet is: de bak
ker heeft zich verlaat en je moet dus
wel wachten totdat hij komt, waaruit
rolgt, dat een mensch afhankelijk Is
san den bakker. Misschien kan dan
een lekkere kop thee het wachten ver
goeden'? Helaas, er is nog geen thee
gezet. Je dochter, dat nijvere meisje,
heeft den vorigen avond zoo laat op
gezeten om feeslst rikken te makcD
voor de heele familie, dat zij nu moei
lijk op tijd kan opstaan; zelf thee
zetten kan of wil je niet, dus ben je
afhankelijk van je dochter. Daar dit
aJles je een beetje uit je humeur
brengt, ga je even een straatje om,
maar nauwelijks op straat struikel Je
en rolt op je neus, daarbij handen en
knieën schavende. Er is een groote
kuil in de straat en daar ben je over
gevallen. Daar komt, hoe kan 't zoo
treffen, net een straatmaker voorbij
„Och toe, wil je deze kuil eens in or
de brengen, de menscheo vallen er
over!"
„Neen", zegt de man, „dat doe ik
niet. Mijn wil is goed genoeg, maar
ik mag niet. De baas moet daarover
spreken met den opzichter en de op
zichter met den directeur en de di
recteur met B. en W. en B. W. moe
ten den Raad geld vragen...."
„Schei maar uit", zeg je en telt nog
veertig personen, van wie je voor
een goede bestrating afhankelijk bent.
Op eens komt er een hevige stortbui,
die je op een draf naar huis jaagt,
met de gewaarwording, dat je ook
vun 't weer afhankelijk bent, hoewel
dat zij erkend je voorvaderen dat
vóór den Frar6Chen tijd ook al wa
ren. Daar het den bakker en je doch
ter behaagd heeft te verschijnen, kan
het ontbijt naar behooren zijn gang
su an.
Daarna ga je een kleine wandeling
doen. Toeeel... toeet. klinkt het ach
ter je, wanneer je de straat wilt over
steken. Een auto! Even wachten.
Daar achter een fiets! Nog even wach
ten. Dan mag je oversteker, met het
besef, dat je op 6traat afhankelijk
bent van automobielen en fietsen.
Waar gaat iemand in Haarlem wan
delen. anders dan in den Hout! Geen
vijf minuten slenter je daar rond, of
een dreigende stem achter je zest:
„u mag niet op 't gras wandelen!"
daar staat een plantsoenwachter en
kijkt je doorborend aan. „Neem me
niet kwalijk", zeg je, bang dat de man
je verbaliseert (kosten dezes gewoon
Lijk te zamen drie gulden) „ik deed
liet in gedachten' En als de man
uit het gezicht Is, dan moet je het
wel aan je zelf bekennen: op de wan
deling ben je aflankelijk van den
plontsoenwacbter.
Dat gaat zoo maar den heeleti dag
door. 's Middags komt je belasting
biljet thuis „welkom, lieve kleine
zus", zeg je dan, „welkom in het le
ven" en legt het voorlioopig in een
hoek, omdat het cijfer wel weer te
genvallen zal. Want. op het stuk van
hoognoodige- verbeteringen en veran
deringen heb je zelf niets te zeggen;
je bent voor droogmaking van de Zui
derzee, ga maar eens voelen hoe rat
die wel is: je bent voor een l*ehoor-
lijke voetbrug over 't kanaal en ze
zotten je maar steeds met die ponten
over, kortom je bent voor allerlei z&-
keu en ze geven je goeie geld voor al
lierlei andere dingen uit; Je bent dus
afhankelijk van wat de meerderheid
vun honderd man in de Tweede-Ka
mer beslist.
Hot houdt niet op met die afhanke
lijkheid. Daar komt een boodschap
van de waterleiding, dat ze over een
uur wordt afgesloten en een bood
schap, dat zï morgen je put komen
leegpompen. Afliankelijkheidi, afhan
kelijkheid van alle kanton en het
mooiste is, dat onze vooroudei's uit
1813 sommige van die afhankelijkhe
den niet kenden. Ze bakten hun eigen
brood, kenden auto's noch, fietsen,
vingen het hemelwater in hun eigen
goten en regenbakken op. Zijn we
dan, vraag je benauwd, soms afhan
kelijker geworden, dan we in 1813
waren?
Neen, zeg je. dat kan niet wezen,
want we zijn toch onafhankelijk ge
worden van de Fransozen. Ook van
hun taai? Kijk daar de gevels tan de
winkels en de brievenhoofden van de
kooplui maar eens op im. We zitten
nog dik onder die over heers ch Lng. En
daarom zal oider de redevoeringen,
die in de eerstvolgende dagen uitge
bracht worden, deze goed en nuttig
wezen: „dames en heeren, wij zijn
door de voortdurend toenemende spe
cialiseering in de bedrijven, afhanke-
ker geworden, dan onze ouders vroe
ger waren: maar de Fransozen regee-
ren ons niet meer, anders dan door
hun taal. Als we ons nu voornemen,
nooit een Fransch© uildrukkin;
gebruiken wanneer daarvoor een goo-
do Nederlandscho bestaat, dan heb
ben wij. daarmee den alierlaatsten
Franscliman over de grenzen
jaagd".
Iniussehen wordt er met ijver, met
meer dan ijver, met energie, met
meer dan energie; met woede
door feestcommissie en buurtcommi3-
sies gewerkt, om alles gced en op tijd
in orde te krijgen. Neef Wouter en
een paar van zijn vrienden zitten in
een hoekje te brommen, dat al dat
versieren en verlichten zooveel geld
kost. „Weggegooid geld", zeggen ze.
Laat ons dat even wat nader beschou-
Het huis van A. die winkelier
comestibles is, wordt versierd
voor laten we zeggen vijf gulden.
Daarvan betaalt de aannemer van de
ersiering twee gulden vijftig aan
den timmermansbaas voor geieverd
hout en arbeidsloon, deze keert zijn
gezel een gulden als a >eids!oon
uit. bewaart evenveel voor den
wissel van den houlkooper en steekt
twee kwartjes winst in zijn zak. Een
gulden wordt besteed voor doek- en
vlagversiering, de rest is voor den
handelaar in lampions en vetpotjes.
Nauwelijks zijn die vijf gulden in
bewoging gekomen of ze gaan rollen
neen maar rollen, dat er geen oog
meer op te houden is. De vrouw van
den bellanger die de vlaggen leverde,
besteedt den gulden bij den leveran
cier van vetpotjes voor een nieuwe
kockepun, de lampionneuman laat den
timmerman een rammelend raam
nakijken en de gezel haalt een lekkere
worst bij den versierden winkelier,
die een haardkleedje noodig heeft
van den behanger. In een oogwenk
hebben de rijksdaalders zich gesplitst
in guldens, kwartjes, dubbeltjes cn
centen en dansen op onnaspeurbare
manier door de gemeente Haarlem
heen; iedereen verdient er wat aan
of leeft er van en die onnoozele paar
rijksdaalders brengen zooveel leven
in de brouwerij dat je b jna zou zeg
gen: ,,'t beste middel om geld onder
de menschen te brengen is feestvie
ren, laat ons dus voortaan 12 maan
den van 't jaar feestvieren". Inius
sehen raad ik dat niet aan, omdat
het geld maar een ruilmiddel is en
er toch ook tijd dient over te schieten
om de koekepan te smeden en de
worst te vervaardigen.
Van weggegooid geld spreken is
dus maar gekheid. Hoogstens spelen
de muntstukken een beetje stuivertje
wisselen", wat nooit kwaad kan,
vooral n4et als ze uit de rakkeu van
wie er veel hebben, belanden in die
van hen, die weinig bezitten.
Laat ons dus feestvieren, daar hei
welbeschouwd niets kost, omdat het
geld toch onder de menschen blijft.
Smelt liet? Verbrandt het? Verstuift
het in poeier? Immers neen. Welnu
dun, welk kwaad kan het dan als B.
den gulden van C. krijgt en deze de
tien dubbeltjes van B. en D. de vier
kwartjes van E. en zoovoorts en zoo
voorts, want als je precies na wil|
ga en, hoe raar een stuivertje rolleq
kan, dan duizel je en houdt er me«
op.
