Rmiiei's Oud
TWEEDE BLAD
October 1913
OM ONS HEEN
No. 1818
Lösrlingon van Toynbss.
Arnold Toynbec was eeii Engelsche
'hervormer, die in 1852 geboren werd,
te Oxford wijsbegeerte, geschiedenis
en economie bestudeerde en in 1883 ol
stierf. Dit korte leven heeft hij ge
bruikt voor een nobel doel, de verhef-
fing namelijk, in sloffelijken en mo-
reelen zin, van de onbemiddelde volks
klassen. Zijn vacanties als student
bracht hij onderwijzend en raadge
vend in het arme East End van Lon
den door. Na zijn dood gaf zijn vrouw
zijn voornaamste werk Industrial
Revolutions (hervormingen in de
nijverheid) uit, maar meer nog dan
dit is bekend geworden de Toyn-
bee Club, die na zijn dood door
een aantal van zijn medestandersin
't leven geroepen werd. In datzelfde
Oosteinde van Londen, in het gevrees
de Whitechapel, stichtte de club een
gebouw onder den naam Toynbee
Hall. dat het verzamelpunt werd van
allen, die trachtten net arme volk op
te voeden. Het zijn meest studenten of
vroegere studenten, die daar wonen
en door voordrachten, debat- en mu
ziekavonden en algemeen gezellig ver
keer het verstandelijk en geestelijk
peil der armen verhoogen.
Deze arbeid, naar zijn stichter Toyn-
bee-werk genoemd, is over de geheele
wereld in allerlei vorm verspreid en
wordt, naar men weet, ook in Haar
lem beoefend.
Aanvankelijk ook door muziek- en
voordracht-avondjes, maar die zijn
langzamerhand in onbruik geraakt,
omdat ze feitelijk wat overbodig wa
ren geworden. Er is in onze stad mu
ziek genoeg tc hooran, voor eiken
rar.g en stand. Wat overbleef omdat
er inderdaad behoefte aan bestaat, dat
zijn de cursussen in allerlei vakken,
niet het minst in talen. Daarheen
dringt bij ons, klein volk als we zijn,
onweerstaanbaar de behoefte heen;
wij willen onzen arbeidskring en onze
levenskansen vergrooten en daarvoor
is het schrijven en spreken van ande
re dan onze eigen taal in de allereer
ste plaats noodig.
Vooral van Engelsch. Ik zeg het
niet graag, omdat Fransch een uiterst
welluidende taal is, maar het En
gelsch is de practische wereldtaal
met hel langzamerhand meer naar
voren dringende Duitsch. Dat komt
niet enkel door de uitgestrekte kolo
niën van Engeland, -zelfs, niet alleen
omdat in het reusachtige werelddeel
van Noord-Amcrika algemeen En
gelsch wordt gesproken, maar ook
omdat het een taal is, waarvan ie
mand in een beperkt aantal lessen
wat leeren kan. Fransch is veel moei
lijker door woord- en zinsvorming,
uitspraak, door alles, dat is de taal
van letterkunde en poëzie. Wie een
taal wil hebben, waarin bij duizen
den mijlen van hier wil leeren zeg
gen „ik zoek work", of„ik wil een
stuk brood koopen", of: „wanneer
vertrekt de eerste boot?" die leert
Engelsch en niets anders. Geen
Fransch en ook geen Duitsch.
Daarom is het zoo fout, wanueer
op lagere scholen, waar maar
ééu vreemde taal geleerd wordt, de
Fransche gekozen wordt; daar heb
ben die leerlingen weinig aari. Het is
te zwaar voor een korte studie en la
ter, in den vreemde, hebben ze er
gecu practisch nut van, tenzij ze juist
naar Frankrijk emigreeren, wat bij
na niet voorkomt, of naar een enkele
streek in Canada. Zelfs daar is bet
Engelsch evenwel de éérste taal.
Belanghebbenden, dat wil zeggen
zij die, vaak op ouderen leeftijd, een
vreemde'taal willen leeren, zien dat
ook teér góéd ia "en etroomën naar
de Engelsche lessen van het Haar-
lemsche Toynbee-werk. Niet minder
dan 128 leerlingen hebben zich bij de
laatste inschrijving daarvoor aange
meld. En dat om allerlei motieven,
vooral voor emigratie. Lieden van al
lerlei beroepen staren met verlangend
oog naar 't land der vrijheid over den
Oceaan: voerman, bloemist, bakker,
koopman, kindermeisje, smid, tim
merman, schilder, electricien, ge
meente-werkman, ja zelfs jongens
van de ambachtsschool. Een vrouw,
wier man in Amerika is, zal naast
haar zoontje do landstaal leeren, om
daarna samen man en vader te
gaan opzoeken. En een 18-Jarige boek
binder wil zendeling worden. Zelfs
een man van 45 jaar is bereid, ter
wille van een betere toekomst ginds,
zijn Nederiandsche long in eeu En-
gelschen plooi te dwingen. Misschien
zal het hem tot voordeel zijn, wan
neer hij iemand ontmoet, die hem
het emigreeren afraadt. Het loon in
Amerika is goed, maar de gang van
het werk snel en de arbeider daar
door spoedig oud. Dan verft hij de
grijzende haren glimmend zwart, als
er niets beters bij de hand is des
noods met schoensmeer, om zich als
jong kerel voor te doen. Neen, deze
45-jarige moet als hij geen familie in
Amerika heeft om op te steunen, lie
ver nan dezon kant va?i den grooten
visch vij ver (the herringpond
zeggen de Amerikanen) blijven en
liever Engelsch leeren om de reden,
die een 17-jarige fabrieksarbeider op
geeft „voor zijn plezier."
Voor ontwikkeling' en voor 't vak
zijn twee andere motieven een zeven
tienjarige kinderjuffrouw heeft het
Engelsch noodig voor do practijk en
een tweede-meisje wil er kamenier
door worden. Er is iets aandoenlijks
in die pogingen tot verdere ontwik
keling van raenschen, voor wie deze
vaak groote moeilijkheden zullen
meebrengen. Zoo hebben zich alt den
omtrek twee gemeente-beambten aan
gemeld, wier chef zich tegen hun Jes
nemen verzet en die nu aan 't be
stuur van Toynbee verzoeken, bij
den burgemeester voor hen een goed
woord te- doen.
Voor een cursus in Fransch lieten
zich 37 personen inschrijven, daar
onder zijn scholieren, een modiste,
een costuumnaaister, iemand van 28
jaar, die op een kantoor is, een 26-
jarige letterzetter, kindermeisjes, een
kinderjuffrouw en een 28-jarige
dienstbode. Ik hoop, dat zij er voor
ontwikkeling veelaan hebben zal,
maar sta toch verwonderd over het
feit, dat er minder lust is voor
Duitsch. dut slechts begeerd wordt
door 26 personen, onder wie een 32-ja-
rige fabrieksarbeider, een timmer
man van 22 en een rijtuigmaker van
36 jaar, dien het allen om ontwik
keling te doen is. Tot deze leerlingen
behoort ook een 23-jarige naaister,
die op een kantoor, wil komen.
Groote neiging is er ook voor het
vak boekhouden. Velen geven op, dat
ze het voor hun vak willen leeren.
Een 17-jarig kindermeisje geeft als
doel; ontwikkeling en twee bakkers
gezellen, blijkbaar- wakkere jongens,
vinden boekhouden voor zich noodig,
omdat zij later, als zij baas zijn ge
worden, de boekjes van hun personeel
zullen kunnen controleeren.
Drie andere bakkers behooren tot
de 10 leerlingen, die zich aanmeldden
voor rekenen of wiskunde. Een instru
mentmaker rekent er (zeker terecbl)
oi), dat hem dit bij zijn vak ie pas zal
komen en een bankwerker neemt stel
lig om dezelfde reden aan den cur
sus deel.
Veertien willen leeren teekenen, on
der wie schooljongens, een transport
arbeider van 34 jaar, die artist wil
worden, iemand die 15 jaar bij een
rijwielsmid is en bankwerker worden
wil en iemand van de katoenfabriek
die smid wil wezen; zelfs heeft een
machine-bankwerker van -16 jaar den
te prijzen moed, om op de schoolbank
te komen zitten.
Het is een teeken des tijds, dat
zoovelen op ouderen leeftijd hun
kernen ën Kunnën nog wilïëni San-
vullen. Onder de 17 leerlingen voor
den verstelcurBus wisselen de leeftij
den af van 10 tot 29 jaar en onder
dio voor knippen van 1.3 tot 36 jaar.
De kleinste cursus is die voor
Nederiandsche taal. Dié heeft vier
leerlingen. Wie zou gedacht hebben,
dat de menschen zoo voortreffelijk
hun eigen taal verstaan I Op redac-
tiebureaux krijgt men steevast een
minder goeden indruk.
Samen 293 leerlingen. Het is van
bc-teekenis. En natuurlijk kosten die
lessen heelwat meer dan hun magero
opbrengst van een dubbeltje per les,
Wie dit goede werk van ontwikke
ling wil steunen, melde zich aan als
donateur van het Ilaarlemsche Toyn-
becwerk bij den penningmeester, den
heer H. A. M. van Veen, Kinderhuis-
vest.
J. C. P.
Buitenlandsch Overzicht
De ËSalkanvutksan
Oorlog tasschen Turkije en
Briekenland
Zooals we reeds opmerkten, heerscht
er een meer optimistische stemming
in do Europeesche kabinetten omtrent
den toestand op den Balkan. Zoowel
in de Albaueesch-Servische quocslie
als in de Turksch-Grieksche verwa-cht
men oen toe-nadering, ondanks allo l>e-
riehten, die omtrent den oorlogszuch-
tLgen geest in Turkije en Girekenland
worden verspreid.
De optimisten stellen zich op het
standpunt, dat het natuurlijk is, dot
déze beido vijanden tegenover elkaar
met krachtige maatregelen dreigen
'om ieder voor zich nog zooveel moge
lijk bij do onderhandelingen te win
nen, maar dat Ifen slotte, zij hot dan
ook niet direct een verzoening, dlan
toch wel een overeenstemming kan
worden verkregen, die een hernieuwd
uitbreken van den strijd voor beide
partijen noodlottig zou voorko
men.
Ook in Rusland is de regeering op
timistiseh gestemd zooals (blijkens
het vermelde weekoverzicht van de
Nordd. Allg. Ztg) ook de Duitsclie re-
gccring is.
De Russische regeering meent dat
een vredelievende oplossing van de
Grieksch-Turksche moeilijkheden nog
z-cor wel mogelijk ie. Men 'ie in Peters-
burg van meening, dat de financieel©
toestand van Turkije zoo ongunstig
is. dat zij wel geen nieuw avontuur
zal wenschen. En hoewel de oorlogs
partij in Turkije de overhand heeft,
zou een veldtocht tegen Griekenland
door gebrek aan de noodige middelen
vrijwel onmogelijk zijn. Als het opti
misme alleen op deze fioaucieele moei
lijklieden is gegrond, lijkt bet even
wel nog al zwak gebaseerd, want., hoe
dikwijls is in deze merkwaardige Bal
kanoorlogen reeds voorspeld., dat fi
nancieel© uitputting de partijen tot
vrede zou dwingen en telkens blijkt
dan weer dat toch nog nieuwe hulp
bronnen konden worden geopend.
Meer dan van. de Albaneesch-Servi-
sche quaestie dreigt van de geschillen
tusschen Griekenland en Turkije op
het oogenblik het gevaar. Turkije
voelt zich militair weer sterk, na het
geen bet van Bulgarije heeft,- weien
terug I© winnen eca hoopt dus nu ook
de vredesvoorwaarden niet Grieken
land te kunnen herzien; de Grieken
van hun 'kant. nog altijd in de roes
van de behaalde schitterende overwin
ningen, voelt zich niet minder sterk
en hopen daarbij blijkbaar op do hulp
van Servië, als de nood aan den man
mocht komen. Veel hangt dus af van
de houding van Bulgarije en van
Roemenië.
Uit Londen wordt aan de Tribu
ne" geseind, dat Turk ij e van
geen toegeven wil weten
ter zake van het bezit van
de eilanden Chios en My. ti
le n e.
Men ziet te Londen den toestand
donker in.
Een tusschenkomst van
Roemenie?
In diplomatieke kringen te Parijls
verzekert men, dat Roemenië aan
Servië en Griekenland zijn goede
diensten hoeft aangeboden om door
diplomatieke bemiddeling ec-n derden
Balkan-oorlog to verhinderen.
R. oeruenië schijnt bovendien van.
plan te zijn, zoo hare pogingen schip
breuk mochten lijden, gewapender
hand te verhinderen, dat de vredo
weer verstoord wordt. Dit werd al
thans uit Boecharest aan de „Zeit"
geseind en te Parijs schijnt men een
zelfde bericht te heïhben ontvangen.
Roemenië neemt reeds militaire
maatregelen.
DeÈÖu3iSgvan B u g££ ij
Uit Sofia wordt aan de „Polit
Korr." gemeld, dat een krachtige
strooming in politieke kringen be
staat ten gunste van een actieve staat
kunde vnn Bulgarije in geval van
Turltsch-Grielcsche ver wikkelingen.
In regee-ringekringen echter wil men
van de-zo nieuwe beweging niets we
ten. Wel zal de regoering trachten
langs diplomatieken weg een herzie
ning van het verdrag van Bcecharest
te verkrijgen.
ra Serviërs sn De Albansozen.
De Serviërs hebben de Aihaneezen
teruggedreven tot over de Drin en
een bestuur ingesteld in het gebied
Liouinagora, dat geheel en al ge
zuiverd is van vijanden.
De Serviërs hebben Lioumkoula en
üouchanotmost bezet, nadat zij de
vijanden op de vlucht hadden ge
jaagd.
Uitwisseling van lcrijgs-
vangenen.
Dinsdag begon de uitwisseling der
Bulgaarscbo en Turksche krijgsge
vangenen.
Frankrijk en Spanje.
President Poinca.ré )s Dinsdag in
Madrid aangekomen.
Op het oogenblik, dat de pre-siden-
tieeie trein het station binnenkwam,
speelde de muziek de Marseillaise en
daarna het Spaansch© volkslied. De
koning trad vooruit tot voor hel por
tier en maakte be'. militair saluut,
President Poïnearé steeg uit, wa-ar-
op de koning hem hurtelijk de hand
drukte en uitdrukking s«.V aan zijn
vreugde over Pbinearé's bezoek. Ver
volgens werden de infanten Fernando
en Alf-ona voorgesteld-, evenals de ver
schillende personen, die op het per
ron aanwezig waren. De president
drukte een ieder de hand en ste'de op
zijn beurt dc Fransche hoeren voor,
van wie de koning reeds een:gen per
soonlijk kende.
Daarna stelde dc burgemeester aan
Poincaré een welkomst/adres ter hond.
De koning en de president inspec
teerden vervolgens de eere-com-pagnio
en reden daarop weg in een a la dau-
mont bespannen rijtuig, geescorteerd
door kurassiers van de koninklijke
garde. Het publiek juichte de beide,
staatshoofden bij hun voorbijrijden
levendig toe. De geestdrift nam latei-
hoe langer hoe meer toe zoo verze
keren de telegrammen.
Bij dè ontvangst van de Fransche
kolonie wenschte Poincaré den leden
geluk, dut het hun gegeven is bij te
kunneh drogen tot do welvaart van
twee landen, die erop aangewezen
zijn samen te gaan en samen te wer
ken en die trachten moeflon op on
wrikbare» grondslag een vriendschap
te vestigen, die reeds door de uiter
lijke omstandigheden wordt voorge
schreven
Minister-president Romanones ver
klaarde in een onderhoud met een
correspondent van do Temps", dat
het ©enigszins voorbarig is in ver
band met de réis van president Poin
caré -thans reeds te spreken van een
entente of zelfs een verbond tusschen
Frankrijk en Spanje.
Olt-Gblna.
f De correspondent te Peking van de
Daily Telegraph seint volgens de N.
R. Ct-. uitvoerig over den langduri-,
gen stembusstrijd, die met de verkie
zing van Joeansjikai is geëindigd.
Gedurende -de stemming stond een
groote troepenmacht bij het gebouw
opgesteld.
De correspondent is er van over
tuigd, dat enkel omkooping op enor
me schaal de overwinning van Joean
sjikai hooft mogelijk gemaakt. Hij
vermoedt, dat tweehonderd parle
mentsleden omgekocht zijn. Niettemin
was de overwinning van Joeansjikai
nog lang onzeker geweest, en de zege
praal bij dc laatste verkiezing was
nog volstrekt niet eenstemmig.
De correspondent te Peking van de
Times constateert, dat de overwin
ning van Joeansjikai, ofschoon die
algemeen voorzien was, nergens geest
drift verwekt heeft. Slechts een hand
jevol politiscerende Chineezen per
soonlijke vrienden van Joeansjikai
interesseerden zich voor de zaak. De
buitenlanders in China beseffen, dat
de verkiezing van Joeansjikai feite
lijk da eenige mogelijkheid was.
D© correspondent is van oordeel
dat; d© verkiezing van Joeansjikai er
da erkenning van de Chine-jsche re
publiek door de mogend-heden zijn
gezag en zijn prestige zullen sterken,
maar de binnenlandsch© toestanden
in China blijven niettemin hachelijk
en chaotisch.
Talrijke rooverbenden stroopen,
zonder verzet te ondervinden, in vele
provincies.
Het is vorder de opinie van den cor
respondent en van de meest© buiten
landers in China, dat zonder hulp
van het buitenland geen herstel van
de orde mogelijk zal wezen. Die -hulp
fari Het buiïerïand kan' niet nilblij-'
ven. wil China aan het noodlot ont
snappen, dat Pcrzië heeft ondergaan.
Generaal Lijoenghoeng is tot vice-
president van de republiek gekozen
met. 610 van 719 uitgebrachte stem
men.
Japan en Rusland hebben do CM-
nees'chö republiek onmiddellijk er
kend en volgons hef Chineesche
ministerie van buflenlandsche zaken,
zijn do nota's waarbij de overige mo
gendheden de republiek erkennen,
reeds onderweg.
Het ministerie van buitenlondsche
zaken heeft echter, voordat de mo
gendheden tot die erkenning overgin
gen haar moeten waarborgen, dat de
nieuwo president alle verdragen, rnet
de Mandsjoe-rogecring gesloten, zal
erkennen en do huidige tol-adin fru
stratie zal handhaven.
Allarlel
Uit 't woelige Mexico.
Volgens berichten, door het Ameri-
kaansciio departement van buiten-
landsciiy zaken uit Mexico ontvan
gen, kan hei verzet- in Noord-Mexlco,
uitgezonderd in. den Staat Sonora, als
gebroken worder. beschouwd.
De Consti.tutdori alisten hebben de
voornaamst© plaatsen, die zij bezet
hadden, weer moeten opgeven, zoo-
dat do bondsregeering het. gezag in
geheel Chihuahia weer in handen
heeft.
Ook de pogingen der rebellen om
zich meester te maken van Guerja-
mas en Maizatian, twee belangrijke
havens aan de Goif van Californië,
zijn mislukt. Zij trachten nu althans
Sonora te behouden en verklaren, dat
AmoriJca-ansche financiers hun eon
voorschot, van ©en half mi Ui oen dol
lar heblien beloofd, waarvoor de In
komsten van den staat als waarborg
moeten strekken.
Maar 't blijkt dat deze bluf op niets
anders berust dan op de belofte van
oenige Amerikaanscho en Britsche be
langhebbenden bij de mijnen in den
staat, dat zij aan Carranzo 50.090 dol.
zouden voorschieten, wanneer deze
belooft hun eigendom te beschermen.
Nader wordt geseind:
De bóndst-roepen hebben P léd ros
Negras, de vocrloopige hoofdstad dér
rebellen,veroverd, zonder dat een
schot gevallen is.
Een aanslag?
Volgens een bericht aan de „Echo
de Paris" zou tijdens een jachtpartij
te Herren-Kretrchen van achter een
boschje geschoten zijn op den koning
van Saksen en zou onmiddellijk een
oderzock zijn ingesteld, dat leidde tot
de inhechtenisneming van twee per
soden.
Binnenland
DE HOFKAPEL GESLOOPT.
Wij lezen in de Avondpost:
„Achter de schutting op 't Binnen
hof naast het gebouw der Eerste Ka
mer wordt een arbeid verricht, waar
van èn oud-minister Regout ën mi:
nister Lely de niet te benijden ver
antwoordelijkheid draagt.
De Hofkapel wordt gesloopt.
Een oud historisch monument wordt
definitief vernield.
In deze kapel lagen vele der Hol-
landsche graven en hun familieleden
begraven en ook Oldebameveldx is er
na zijn executie ter parde besteld.
Reden dus te over om het gebouw,
als we een wet ter bescherming van
historisch)»' en kunstmonumenten be
zaten welke we reeds te lang ont
beren dit gebouw te classificeeren
onder de te beschermen monumen
ten.
Tot nog toe is de stem welke om
zoo'n wet riep, die geweest van den
roepende in de woestijn.
VREDESPALEIS.
De Londensch© llbld. berichtgever
schrijft:
„lk verneem dat zich hier ter stede
een comité gevormd heeft om aail het
Vredespaleis te Den Haag aan te bie
den ©en buste van den heer Andrew
Carnegie. Dat comité heeft de vervaar
diging dezer buste opgedragen aan
den bekenden Engelschen beeldhou
wer Sir William Goscombe John, een
der Royal Academiciens".
BESCHERMING VAN ARBEIDERS.
De jaarvergadering der Nederiand
sche Voree-niging voor wettelijke be
scherming der Arbeiders, die wegens
bijzondere omstandigheden niet in
het voorjaar kon plaats vinden, zal
op een der laatste dagen van Novem
ber te Amsterdam worden gehouden.
O.m. zal in die bijeenkomst een diep
gaande beschouwing worden gewijd
aan het vraagstuk der huisindustrie
en de maatregelen worden overwogen
waardoor de misstanden, die op zoo
groote schaal dezen bedrijfsvorm aan
kleven, kunnen worden weggenomen.
Drie ter zake bevoegde sprekers zul
len de gedachtenwisseilng inleiden.
Onze Laciilioe';
*n Boertje zit in de tram en spuwt
op den grond. De conducteur, die 't
ziet, zegt:
Vrind, je moet doen wat da a r
staat: N'iet spuwen op den grond.
Boer: Doo jij dan ook wat uaar
staat? Eet jij alleen maar chooola van
Van Houten, en brand jij alleen
maar lampen van Philips?... O, zoo!
(llbld.)
EEN PROTEST TEGEN B. EN W.
VAN ZAANDAM.
Naar aanleiding van het schrijven
van B. en W. vau Zaandam aan de
afd. van den Bond van N. O. aldaar,
waarin deze afdeeling verzocht wordt
Ti. en VV. advies te geven in verschil
lende zaken het onderwijs betreffen
de, heeft het bestuur der afd. ..Zaan
dam" van het N. O. G. onderstaand
schrijven gericht aan het Coik-ce van
B. en \V. te Zaandam.
Do afd. „Zaandam" van het Ned,
Onderwijzers Genootschap,
gezien het feit, dat een dergelijk
schrijven niet is gericht aan de afd.
hct N' °- G' Z'et zich
verplicht tot Uw College een ernstig
pro eest te richten wegens de ni<? (.-er
kenning 'daardoor van het N. G
als vakvereeniging.
Het N O. G., dat reeds meer dan
een halve eeuw gestreden hoeft mot
alle ten dienste staande middelen ter
bereiking van zijn doel, neergelegd
art 1 der statuten luidende: „1-ïét
Nederland sch Onderwijzers-Genoot
schap stelt zich ten doel de beharti
ging der belangen van het lager on-
derwijs. van de onderwijzers en hun
nagelaten betrekkingen", heeft daar
door eene miskenning ondergaan,
w-elke het allerminst verdient.
Bovendien mogen de adviezen, ge
geven door een vereenigincr, waarvan
ahe onder.vijzers lid kunnen zijn. gp-
acht worden alztjcTiger te zijn, don
die van een vakvereeniging ais de
Bond van N. O.
Wij moeten n dan ook wijzen op uw
partijdig standpunt, waaron een ge
meentebestuur zich in gceji geval
rnag plaatsen en wat wij allerminst
verwacht hadden van een democra
tisch bestuur, in meerderheid samen
gesteld uit leden eener partij, die bij
alle gelegenheden de erkenning der
vakvereeniging heeft geëischt.
Blijft uw College bij het genomen'
besluit, dan geven we u de "verzeke
ring, dat wij niet in gebreke zullen
blijven, in het belang van de onder
wijzers en van den onderwijzers-
stand, ongevraagd onze wenschen
kenbaar te maken, waartoe wij als
-vakvereeniging het recht en den
plicht hebben.
DE GOUVERNEUR GENERAAL.
Naar aanleiding van de geruchten
en veronderstellingen na het optreden
van den nieuwen Minister van Kolo
niën, mr. Pieyte ontstaan over een
eventueele terugroeping zijnerzijds van
den gouverneur-generaal van Ned.-
Indiëf word.t'-van bevoegde zijde aan
het Huagsche Correspondentlebureaa
medegedeeld, dat de minister ver
klaard heeft dat qr voor hem geen
enkele reden bestaat, een vervroegd
aftreden van den gouverneur-generaal
Idenburg te bevorderen.
OUD-MINISTER TALMA.
Te Tilburg heeft zich een comité
gevormd, dat alle vereenlgingen op
roept om mede te doen aan eene groot
sclio luildebetooging in November te
honden voor den oud-minister Talma.
Als hoofdredenaar zal bij die betoo
ging optreden mr dr Jan van Best,
afgevaardigde der Tweede-Kamer
voor het district Eindhoven, zoo meldt
het N. v. d. D
BRANDSTOF VOOR KEUKEN
WAGENS?
De Avondpost schrijft:
Door den burgemeestér van Apel
doorn is aan den commandant der 4e
divisie bericht, dat op 22 September
jl. in de buurtschap Zevenhuizen van
zijn gemeente een 135tal houten blok
ken zijn ontvreemd, welke dienden tot
aanwijzing van het rijspoor langa
openbare wegen. Dien dag waren ver
schillende troepenaf deelingen, dio
deel namen aan de legerma noeuvres
aldaar gepasseerd.
WeUicht is het middagmaal van een
afdooling infanterie bereid op „de tot
aanwijzing van liet rijspoor besterudo
blokken".
Een onderzoek wordt ingesteld,
daar- de burgemeester betaling dier
blokken verzoekt.
VOSSEN,
ht de Hoog-Soerensche bosschen
houden zich tegenwoordig veel vossen
op. Een der jachtopzieners van de
Koningin gelukte het in veertien da
gen 6 te bemachtigen: 3 werden ge-
schoten en 3 uitgegraven.
Fe u i 18 ©to n
(Nadruk verboden).
WRAifi,
59)
les
Laten wij gaan, zeide Eertignol-
Eeriskiaps scheen er een denkbeeld
bij hem op te komeu.
Vindt gij het goed, dat^ik Jenny
meeneem? vroeg hij. Dat zal haar af
leiding geven, en gij kunt haar dan
tegel-jk aan uw moeder voorstellen,
en aan uw broeder en zijn dochter.
Bertignolles had bijna berouw over
hetgeen hij had gezegd. Hij begreep,
dat hij in zijn ijver te ver ging.
Laurent zwoeg, met beklemd hart.
-Waarom wilde Berrignolios zl|n doch
ter aan de markiezin voorstellen?
Beide mannen zagen elkaar strak
aan.
Maar de vader van Jenny glimlach
te en niets verraadde een nevenge
dachte.
Hij zeide
Vindt ge het beter van niet? Dan.
spreken we er niet verder over. Eens
i ivoor altijd yerzpok ik u, ruim .waad
de, u tegenóver mij niet te ontzien.
Ik ben nog niet zoo goed op de hoog
te van de verfijnde Fransche manie
ren. Ik ben nog al onbeholpen, ver
geef het mij.
Laurent vreesde den vader en jsijn
dochter beleedigd te hebben.
Hetgeen hij vroeg was toch niet
ongepast. Waarom was Laurent dan
zoo ontroerd? Hoe kon hij den man
een genoegen weigeren, hem Krenke»
in de liefde voor zijn kind, terwijl hij
op het punt stond de oer, het leven
van zijn broeder te redden?
Laurent verweet zich zijn aarzeliug
als een slechte daad.
Ik wil mejuffrouw Jenny gaarne
aan mijn moeder voonstellen, zei hij.
Neen, neen, laten wij er niet ver
der over spreken.
Mijnheer Bertignolles, vergoef
mij mijn dwaze m beleedigemde aar
zeling.
Gij wilt het dus?
t- Ik verzoek u er om.
Dan is het goed. Ik dank u, mijn
waarde Laurent, ik dank u voor Jen-
ny.
Een half uur later 6tapte het meis
je overgelukkig, met haar vader en
den graaf de Soulaimes in het rijtuig.
DE WOLF IN DE SCHAAPSt
KOOI.
Ondanks zijn koelbloedigheid, voel
de B.erüfiuoilëfi sftg. hart.sneller klop?
pen toen hij het huis te Nogent bin
nentrad.
Hij verscheen er als een redder.
Toen hij voor het hek was uitge
stapt en door den tuin langs het kan
toor ging, vroeg hij aan Lament
Waar is nu de misdaad gepleegd?
Laurent wees zwijgend naar het
kantoor van den boekhouder.
Zij' traden het huis binnen.. De
graaf liet Bertignolles en Jenny in
een kleinen 6alon op de benedenver
dieping.
Ilc zal mijn broeder gaan zeggen,
dat u bier is, zeide hij, en hem het
doel van uw bezoek meedeelen,
Doe zooals gij wilt.
Eenige oogenblikkcn later werd
Bertignolles door Michel op diens
kamer ontvangen, terwijl Laurent
met Jenny naar de markiezin ging,
oiu haar- aan zijn moeder voor te stel
len.
Toen dit gedaan was, liet hij Jenny
met de markiezin alleen, en keerde
uaar Bertignolles terug.
Dczö had rondweg en vrijmoedig
over de zaak gesproken.
—Mijnheer de Soulaimes, begon
hij, uw broeder zal u wel gezegd
hebben, wat mij hierheen voert.
Ja, mijnheer, met 'een enkel
woord, en ik moet u zeggen, dat uw
goedheid mij yerrost on verlegen
maakt,
.T7-. S.UJ, et.il, n iftjjet niet overdrijven.
Ik kom niet hier ais een engel, die uit
den hemel neerdaalt, om u het fortuin
te brengen. Ik ben niet meer dan een
handelaar, bovenal een geldman.
Zaken zijn zaken, in Frankrijk, zoo
wel als in Amerika. Het is eenvoudig
een zaak, die ik met u wil drijven, dus
geen dankbaarheid of iets dergelijks.
Wij zijn compagnons, dat is alles.
De naam verandert niets aan de
daad, mijnheer. De man, die mij in de
benarde omstandigheden, waarin ik
verkeer, hulp en redding komt aan
brengen, die mij zijn vertrouwen
schenkt en zijn' vermogen tot mijn
beschikking stelt, zal voor mij nooit
een eompagnon zijn
Hij stak Bertignolles de hand toe,
en ging voort
Dat is een vriend, een weldoe-
ner.
Dc- borst van Bertignolles zwol van
trots. Hij sloeg de oogen neer, om de
vreugde te verbergen, die uit zijn
blik etraalde.
Op dat oogenblik kwam Laurent
binnen.
Ik ken uw toestand mijnheer, zei
Bertignolles. Laurent heeft mij
alles verteld. Er blijft u dus geen
hoop meer over?
Helaas l
lk wilde eerst gaarne van uw
zaken ingelicht worden. Mijn raadge
vingen kunnen u wellicht van dienst
zijn. Ik heb .y.eel ondorvinding in
alle takken van nijverheid, want ik
heb zelf verschillende zaken gedre
ven. Wanneer u mij van alies op de
hoogte heeft gesteld, dan zullen wij
tezamen eens uitrekenen, hoe'groot
het kapitaal is dat u ontbreekt om
uw zaak voort te zetten. Ik ben, zoo-
als ik u gezegd heb. een man van
zaken. Ik wil eerst alles onderzoeken.
Hoeveel dagen zou dat kunnen du
ren?
Al mijn hulpmiddelen zijn uitge
put, en wanneer ik binnen een
maand geen bijstand vind
Een maand? Dat is lang genoeg.
Over acht dagen zal ik volkomen op
de hoogte van der. stand van uw za
ken zijn, dan zal ik alle zwakke pun
ten kennen en weten, wat er noodig
is om de bezwaren uit den weg le rui
men. Het is niet een leening, die ik
met u sluit, maar ik sla u een com
pagnonschap voor,
Mijn dankbaarheid zal even groot
blijven, mijnheer, want u zal mjj het
leven gered hebben en, wat 'meer
zegt, de eerl
Dat doet mij genoegen, mijnheer,
zoowel voor u als voor Laurent, van
wier ik zeer veel houd en dien ik
reeds meermalen van dienst geweest
ben.
Ik weet het, mijnheer, en in
naam onzer geheeio familie dank ik u
er voor.
Wanneer zie ik u weer?
Bepaal zelf den dag, ik ben ge?
beel te uwer beschikking.
Morgén dan en de volgende da
gen.- Nu zou ik wel naar mijn dochter
willen terugkeeren.
Zij verlieten allen het vertrek.
Bertignolles had moeite zijn zege
praal te verbergen.'
Over' eeri maand, zei hij voor zich,
zal Jénny de vrouw van Laurent
zijn. Een maand, langer zal het uiet
duren.
Jenny was met de blinde in een ver
trouwelijk gesprek gewikkeld.
Toen een.paar keeren de naam van
Laurent werd genoemd, was het ijs
tusschen hen gebroken.
Jenny verhaalde, hoe haar vader
hem op de club had leeren ken-iem
Zij vertelde alles wat zij wist, de zeld
zame bezoeken van Laurent ten huize
van haar vader, en de flinke, dégelij
ke wijze, waarop hij het beheer over
de mijn voerde, waar hij voor alle ar
beiders een vriend en beschermer
was.
Haar stem klonk zacht en teeder,
zoo dikwerf de naam van hem. dien
zij zoo beminde, over haar lippen
kwam.
Ook zei zij der blinde, hoe gelukkig
het haar maakte rijk te zijn. opdat
haar vader daardoor de rampen kon
herstellen, die de familie de Soulai
mes zoo onverdiend getroffen hadden.
(Wordt vervolgd).
