NIEUWS-
en ADVERTENTIEBLAD.
31e Jaargang Ho. 9316
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. zaterdag i novemeEr 1013 a
PERSOOM
NAZ0N50NDEK-
OAMt,
DUBBEL TAM6P
HA DOUKtK
BETALEN.
DRjHKV/ATLfV
5 CENT PER KROES
HONDEN en PAARDEN
ZONDER GELEJDE
WORDEN GEWEiCjERP.
TOL VOOR- DE
C,EASPHALTEEfU)E
STRIATE N
K8eisw© Bronnen van SnkomsSen voor do Gemeentekas.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd liet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
ABONNEMENTEN
PER Li.ME MAANDEN:
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)„1.30
Franco per post door Nederland1-65
Afzonderlijke nummers 0.02 H
üeïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H
n de omstreken en franco per posf 0.45
Uitgave der Vennootschap Loureiis Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—, elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
50 Cts. voor 3 plaatsingen h contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaurne 12. Telefoonnummer 122.
Dll NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 2 NOVEMBER.
Schouwburg: Duimpje en de Wilde
man, 2 uur.
Schouwburg: De Presidentsvrouw,
6 uur.
De Kroon: Gri-Gri.
Soc. Vereeniging: Blosc. voorstel
ling.
Brongebouw: Specialiteitenvoorstel
ling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
Apollo-Theater: Biosc. voorstelling.
KL Vereeniging: Biosc. voorstelling.
Biosc. Union, Schoten: Voorstelling.
Rusthoek, Bloemendaal: Concerten.
MAANDAG 3 NOVEMBER.
Schouwburg: Silhouettenspei.
De Kroon: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
KI. Vereeniging: Biosc. voorstelling.
^tadsüieuws
NOVEMBER-HERDENK1N G.
In de vergadering van 21 Februari
van Comité Plan 11)13 werd door den
voozitter, den heer Vincent. Loosjes,
het denkbeeld geopperd om in de
maand November,.waarin de eigexdij-
ke feestdagen vallen van de herden
king van Neer lands onafhankelijk
heid, een feestelijkheid te organisee-
ren. Dit plan werd door het Comité
met instemming begroet en nader nit-
gew er kt. Het liefst zou men op den
lUdc-n November een herdenking heb
ben gehouden, omdat dit de officieel©
dag is, waarop men te Haarlem in
verzet kwam tegen de Pranaciie qver-
heerseliing, maar dit is door allerlei
omstandigheden niet mogelijk ge
weest.
Thans is het programma van de
herdenking vastgesteld op 20, 21, 24,
27, 2S en 29 November. Op de beid©
eerste dagen geeft de Koninbl: Letter
lievende Vereeniging J. J. Cremer met
niet genoeg te prijzen welwillendheid
uitvoeringen in den Schouwburg van
het toepasselijk stuk van Schimmel
„Nacht en Morgenrood" waarmee de
vereoiiigiüg bij do opvoering voor ha
re donateurs reeds zooveel succes be
haalde.
üc toegangsprijs op de beide avon
den is bepaald op 25 en 15 cents, om
ook aan minder bemiddelden gelegei-
ïieid te geven, de uitvoering bij te
wonen.
In den avond van 24 November
volgt een voorstelling tegen hooger
entreeprijzen in de groote zaal van
de Sociëteit Vereeniging. Daar zal een
benend spieker optreden (zijn naam
meiden wij eerstdaags) cum een korte
uiteenzetting te geven van liet feit en
dö historie der bevrijding: de volledi
ge zangvereeniging van Toonkunst
liecft zich met groote welwillendheid
bereid verklaard, de volksliederen en
een viertal andere liederen te zingen
en na de pauze wordt vertoond de
film Oranje en Nederland,
geschiedkundig lichtspel met muziek
en zangbege.eiding, geschreven en ui
scène gezet door L. IL Cluispijn, mu
ziek gearrangeerd en gceoinponeerd
dioor Maurils Samehtinl.
Deze prachtige film is uit de ateliers
van do filmfabriek HollancLia te Haar
lem.
Deze film behaalde elders veel succes
maar is hier uog niet gegeven.
Aan deze uitvoering werkt mee, liet
volledig Haarlemse!» Muziekkorps,
dat zich ook in het eerste gedeelte
van den avond zaj doen hooien.
De drie laatste dagen, 27, 28 en 29
Nov. zijn aan de jeugd gewijd. Dan
zal voor de schooljeugd voor zoover
do plaatsruimte' strekt, dezelfde film
vertoond worden, des namiddags te
half vijf, dus na schooltijd. Op de
avonden var. diezelfde dagen worden
de films tegen betaling voor hes pu
bliek vertoond.
HET GASBEDRIJF.
Bouw- en Woningtoezicht is al eer
der in 't IIuis-in-de-Kruasstraat ge
trokken. Vandaag heeft ook het Gas
bedrijf er zijn nieuwe lokaliteiten in
gebruik genomen.
De Directeur de heer J. Blom Szn.
was zoo vriendelijk ons dezen morgen
rond te leiden in 't gebouw.
Aan de rondwandeling werd o.a.
ook deelgenomen door do wethouders
Dr. H. D. Kruseman en L. M o-
d o o.
In de vestibule vindt men rechts
het vertrek van den portier met een
nette wachtkamer voor het publiek.
Aan de achterzijde van de vestibule
is een vertrek, waar het publiek zijn
klachten kan komen inbrengen. Dit
vertrek grenst aan dat van den hoofd
opzichter, den heer P. A. v a n E k.
Aan de linkerzijde van do hal is de
monsterkamer, waar mejuffrouw
H o u w i n g, de kooklcerares aan le
dereen inlichtingen geven zal over hef
koken op gas. Het koken op gas heeft
aan de gasfabriek een nieuw debiet
opgeleverd. Ondanks dat door ver
schillende oorzaken, o.a. de toene
ming van het gebruik van eleclrischen
stroom, een groot afzetgebied aan de
gasfabriek ontnomen weid, is het gas
verbruik zeer belangrijk toegenomen.
Dit is toe te schrijven aan het koken
op gas, dat een grooten omvang heeft
genomen, nadat het Gasbedrijf open
bare kooklessen heeft gehouden. Was
dan ook van de geheele gasproductie
vroeger twee derde voor de avond ver
lichting, thans wordt overdag twee
derde van de gasproductie gebruikt.
Het werk van Mejuffrouw H-ouwing
nu is, om nog meer propaganda te
maken voor het gas voor kodkdoelein-
den. In het keurig ingerichte vertrek,
dat wit met goud is gekleurd staan al
lerlei toestellen, waarmee zij haar
mededeelingen zal kunnen toelichten.
Ieder, die op gas kookt en iets daar
over te vragen heeft en ieder, die nog
niet voor liet koken gas gebruikt, kan
hier biunenloopen, om het advies van
do kookleeraros te vragen.
De Directie van liet Gasbedrijf en
Mej. Houwing hopen, dat de dames
hiervan een druk gebruik zulten ma
ken.
We twijfelen niet of de huisvrouwen
en dienstboden zullen deze gelegen
heid niet onbenut laten. Als er be
langstelling voor is, wil Mejuffrouw
llouwiug gaarne kooklessen organi-
seeren voer huisvrouwen en dienstbo
den.
1-let vertrek vóór dit zaaltje, zal la
ter waarschijnlijk Ingericht worden
voor de El-ectrische Ceutxale, die daar
dan haar toestellen kan exposeeren.
In het voorgebouw is nog de gloei-
karner, waar de gloeikousjes, die de
gemeente gebruikt, onder een bepaal
den druk worden uitgegloeid.
Beneden zijn do kelders, die ge
bruikt zullen worden als magazijn.
Het eigenlijk© magazijn is in het
nieuwe gebouw aan do overzijde van
de binnenplaats. In liot midden van
die binnenplaats is een 'keldertje ge
metseld voor het bewaren van benzi
ne en andere ontplofbare stoffen.
Rechts is een Rijvvielborgplaats,
links een ibergplaats voor da gaskar-
retjes. Aan deze zijd© is ook de fit
ters werkplaats.
Het magazijn bevat allerlei hulp
stukken, als gasbuizen, lam pon, kook-
toestellen enz.
De magazijnmeester heeft een af
zonderlijk kantoortje, van waaruit hij
toezicht kan houden op het magazijn.
Door een loket worden de materialen
aan de fitters afgeleverd.
Aan de zijde van de Pieterstraat
heeft men een afzonderlijke ingang
voor de 2 1/2-oentstukkenwisselaars.
Daar soms per dag wel voor 1 1200
wordt gewisseld, heeft men ©en afzon
derlijke ingang moeten maken voor
de talrijke wisselaars. De fitter-, die
hier de wacht houdt i6 des avonds tot
10 uur- te ontbieden. Na dien tijd moet
men de Gasfabriek opbellen. Het
klachtenbureau in het Pand wordt nu
opgeheven.
Ongetwijfeld zal dit nieuwe filiaal
van het Gasbedrijf in het belang zijn
van het pubiiek en ook voor den
dienst is hel van belang, daar nu niet
telkens do fitters naar don Veen-polder
terugmoeten, als zij in de stad aan
het werk zijn.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN TE HAARLEM.
De Kamer van Koophandel heeft
vergaderd op Dinsdag 9 September.
Ingekomen was een schrijven van
den Minister van Laudbuuw, Nijver
heid en Handel, met verzoek om inge
licht te worden omtrent den economi-
schen toestand van Haarlem gedu
rende het eerste halfj aai* van 1913.
Geantwoord is, dat naar de mce-
ning der Kamer de economische toe
stand over dit tijdvak gunstig ge
noemd mag warden.
Vervolgens wordt mcdedeeling ge
daan van de sedert de vorige verga
dering uitgegane stukkon.
De voorzitter deelde mede, dat hij
een bezoek heeft ontvangen van den
afgevaardigde voor de Tweede Ka
mer van Haarlem.
De Kamer vergaderde weer op
Dinsdag 7 October
Aan de orde komt een request der
Tuinbüuwvereeniging „Ons Belang"
te Santpooxd, inzake de aardbeien-
maxkt.
Naar aanleiding der gehouden be
sprekingen is een schrijven aan B. en
W. verzonden, waarin o. a. wordt ge
zegd
Na een ingesteld onderzoek en een
bespreking met de requestranten is
het onze Kamer gebleken, dat het in
derdaad zoowel voor de verkoopers
als voor de koopers van belang is, dat
in d© maanden Juni en Juli de ge
vraagde vergunning, om op Zaterdag
en Zondag aardbeien op de groente
markt alhier te mogen verhandelen
althans voor den Zaterdag
wordt verleend. Het zal daaibij wen-
schelijk zijn den aanvang van dé
markt op 5 uur v.m. te stellen.
De verkoop op Zaterdag is weiisclie-
lijk, omdat het artikel aardbeien zeer
aan bederf onderhevig is. Hierbij
komt, dat des Zondags liet Yrucli ten-
verbruik liet hoogst is.
Het vervroegen van de markt op
alle dagen in de maanden Juni en
Juli heeft zoowel voor den Iiaarlem-
schen détailhanctei als voor de tuin
bouwers groote waarde alleou een
categorie personen zal hierdoor mis
schien benadeeld worden, namelijk
de opkoopers.
Gewenscht is het echter een scher
pe contröle uit te oefenen en zorg te
dragen, dat noch op de markt zelf,
noch aan de schuiten vóór den aan
vang clandestien verkocht wordt.
De vraag, om op Zondag markt te
mogen houden, moet naar het oor
deel onzer Kamer weigerend worden
beantwoordhieraau wordt trouwens
naar ons werd medegedeeld van geen
enkele zijde groote waarde gehecht.
Aan de orde kwam ook het in han
den van het Bureau gestelde ontwerp
van een nieuwe wet op den waarborg
en de belasting op gouden en zilveren
werken.
Naar aanleiding der gehouden be
sprekingen is d.d. 17 October j.l. een
schrijven aan den Minister van Fi
nanciën verzonden, waarin o. a. en
kele bezwaren tegen het ontwerp naar
voren gebracht worden. Ook verzoekt
de Kamer het verplicht stellen van
het doen opslaan en bewaren van de
nu en later te gebruiken stempeltee-
kens in de nieuwe wel op te nomen.
Door <lon voorzitter werd medege
deeld, dat_de heer Fikkert met hem
ter audiëntie is geweest bij H. M. de
Koningin gedurende Haar laatste be
zoek te Amsterdam.
CONCERT-EMJL TELMANYL
Onze muzikale fijnproevers ik
bedoel de honderd getrouwen van
onze (ook buitengewone) kamermn-
ziekséa noes hebben gisteravond in
De Kroon een paar onschatbaar ge
notrijke uren doorgebracht. De violist
Emil TeJmdnyd. uit Budapest., heeft
voor hen gespeeld, zóó dat ze er nog
ün.TKr aam zullen denken. Dat is viool
spel, waaraan zou men zeggen
ook niet meer het laatste restje "van
menschel ij ke onvolkomenheid te be
speuren valt. Een toon van de opper
ste welluidendheid: een intonatie van
absoluut vlekkelooze reinheid; eon
techniek van feilioóze zekerheil en
dit alles toch alleen maar middel tot
een warm muzikale, oprecht ca sterk
gevoelde, eu daarom altijd machtig
boeiende voordracht De op zichzelf
weinig zeggende variaties ,.La Folia"
van Corelli moesten, zoo voorgedra
gen, wel aanstonds de levendigste be
langstelling wekken. Maar het A-dur-
Conceil van Morart bracht toch nog
veel rijker bevrediging. Saint-Saëns
Ha van ai se" een interessant ver
haal van vreemde landen en.men-
sclien, werd onder Telmanyi's handen
tot een stuk felle dramatiek en in het
Concert (d-dur) van Paganini raakte
ondanks de soms verbijsterende
virtuose krachttoeren het zuiver
muzikale nooit op den achtergrond.
Trouwens dit scheen mij juist het
merkwaardige en sympathieke in de
zen vioolspeler, dat de virtuoos in
hem nooit den kunstenaar verdringt.
De pianobegeleiding was in handen
van den heer Von Pozniak. In alle
kalmte en bescheidenheid wijdde hij
zich aan zijn aanvankelijk zeer een
voudige laak. Maur uien behoeft
hem niet lang te hooren spelen om op
merkzaam te worden op z'n muzika
le intelhgontie en in 't bijzonder op
zijn fijnen zin voor toonkleur, Later
toen hij zich in enkele stukken
van Chopin en L. Rozycki als solist
deed hooren konden wij ons nog een
juister denkbeeld vormen van zijn be-
teekenis als klavierspeler. Hij toon
de niet alleen een fijn gevoel voor tec-
re nuances, maar ook een sterke nei
ging, een passie zou ik haast zeg
gen, voor geweldige tegenstellingen.
Hij weet, zoo noodig, zijn tempera
ment meesterlijk te beheersclien
maar eenmaal warm geloopen, kan
hij zich opwinden tot een haast be
angstigende woestheid. Dan bewerkt
hij zijn vleugel zoo onbarmhartig dat
het arme ding eronder kreunt en
hij zelf ook, geloof ik.
ïn hoeverre zulke vulkanische uit
barstingen met de muzikale aestetiek
te rijmen zijn, zal ik in 't midden la
ten. Maar ik schaam mij niet te er
kennen dat V. Pozniak's spel mij, door
zijn sterk persoonlijk karakter, bij
zonder heeft geïnteresseerd. Ook
ging ik volmaakt akkoord met het
pnbliek dat den pianist weinig min
der geestdriftig toejuichte dan den
violist. Beide kunstenaars zagen zich
door hun warm gestemd auditorium
tot een uitbreiding van hun pro-
graiumu genoopt.
PHILIP LOOTS.
JUBILEUM.
Onder vele hartelijke blijken van
belangstolling viert heden de heer H.
Borger den dag, waarop hij 25 jaren
geleden werd benoemd tot concierge
aan school No. 4 aan het Leidsche-
plein.
Hedenmorgen te ruim half negen
werd hij met zijne echtgenoot© ont
boden in de school, alwaar aanwezig
waren het hoofd de heer K. IC. Valken,
en het geheele personeel. De heer
Valken heeft den jubilaris op zeer
minzame en hartelijke wijze toege
sproken en gelukgewenscht, daarbij
den wensch uitdrukkende, dat hij
hoopt© dat de jubilaris nog veie jaren
zijne betrekking in gezondheid mocht
waarnemen, waarmee het personeel
instemde en hem de hand drukte.
De lieer Valleen overhandigde hem
daarop, ook namens het personeel,
een standaard, waarop een koperen
bloemenbak met palm. Verder ont
ving hij van verschillende scholieren
bloemstukken, terwijl hem tal van
kaartjes zijn toegezonden.
De heer B. viert verder het feest in
huiselijken kring.
MIJ. VAN NIJVERHEID.
We vestigen gaarne nog eens de
aandacht op de belangrijke rude, die
Dr. Blink dezer dagen voor het de
partement Haarlem der Mij. van Nij
verheid zal houden over „De economi
sche ontwikkeling van Nederland en
de ontwikkelingselementen der ste
den, in het bijzonder van Haarlem".
In verband met de havenplannen kan
deze rede vooral van veel belang
zijn.
Weer een s p o o r w e g d iefstal.
Uit een mand, per spoor verzonden
uit Veenendaal naar Haarlem, zijn
5 K.G. appelen en peren ontvreemd.
Overreden.
De 5 jarige jongen B. S-, wonende
Bakkerstraat Is Vrijdagmiddag te
51/2 uur in de straat spelenderwijs
gevallen voor 't rechter wiel van een
2-wielïgcn groentenwagen, bestuurd
door B. M. De bestuurder liep aan den
linkerkant van den wagen en door
dat de wagen nogal hoog beladen was,
zg hij den jongen niet. Hij voelde
evenwei den schok en hield den wa
gen dadelijk in. Hoewel de jongen niet
onder 't wiel kwam, viel hij toch zoo
ongelukkig, dat een been brak.
Per brancard is de jongen naar 't
St. Elisabeth's Gasthuis gebracht.
Fietsdiefstal.
Voor perceel 54 in de Frans Hals
straat stond Vrijdagavond een fiets
van den banketbakker F. Z. onbe
heerd. Een dief heeft 't rijwel meege
nomen.
Overplaatsing.
De kapitein C. Koning van het 21ste
Reg. Inf. te Den Helder, -is op zijn
daartoe gedaan verzoek door den com
mandant der Ie Divisie overgeplaatst
bij het 10e Reg. Inf. en komt alhier in
garnizoen.
Trouwe dienst.
Door den commandant der Ie Divi«
sie is te rekenen op 6 November a.s.
de bronzen gesp voor 18-jarigen trou
wen dienst toegekend aan den ser
geant maj.-instructeur B. Wierda van
het 10e Reg. Inf. alhier.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier,
op Dinsdag 4 Nov. 1913, de-a nam.
van 1—2 uur, door den Heer Louis
Robert.
Programma: 1. Praeludium et Fu
ga C gr. terts, J. S. Bach; 2. Sonate
über Lutber's Choral Ein teste Burg
ist unser Gott, S. de Lange, Allegro
moderato, Andante, Lento (Recitativ)
Fuga; 3. Clalr de Lune, Srgtried Karg
Elert. 4. Suite, Felix Borows'ki. a. Pré
lude. b. Toccata, c. Méditation-Elégie,
d. Marc-he Solemnelle.
BAZAR HOFJE VAN OIRSCHOT.
't Pred.bl. meldt:
De jaarlijksche Bazar van hst
Wijkcomïté in het Leidsche kwartier,
opgezet door Mej. A. J. Theesing eu
Zuster A. Versloot, zal van 4—7 No
vember a.s. weder in het Hofje van
Oirschot gehouden worden.
Ouderdomsrente.
Hier ter stede hebben zich tot-nu
750 personen aangemeld, om in aan
merking te kornen voor ouderdoms
rente.
Benoeming.
Onze stadgenoote Zuster HenvichS
is benoemd tot hoofd van oene afdee-i
ling in een op te richten R.-K. Inricli-
ting te 'e-Gravenhage. Reeds a.s.
Maandag gaat zij haar nieuwe werk
kring aanvaarden. Is het voor haar
zelf een heerlijke werkkring, voor ve
le armen is 't een groot verlies, daar
zij velen tot hulp en steun was.
