De kenners zeggen:
de heerlijkst smakende en
beste soepen zijn die van
Tfctwvi
4 Borden voor 10 cent.
OVERTUIGT U DOOR PROBEEREN.
Vraagt KNORR Bouillonblokjes
f
s
- lieer van Stoomtrawlers, enz., J. P.
Klercq, directeur van de Algemeen»
Visscherij Mij., S. A. Bakker en A. S
Groen, directeuren van diverse stoom-
vtescheriimaatschappijen, en R. de
Boer, directeur van do stoom vissche
rij Mij. Usland. Vooral de laatste
bleek, op grond van rijn ervaring, de
tneest besliste tegenstander van in
voering der vrije voeding.
Gezien, het zeer vage in de opdracht
en gelet op de reeds vooraf Tekende
houding van het meorendeel der com
missieleden, inzage de te onderzoeken
kwesties, waren toch de besturen der
verschillende vakvereenigingen, die
de eer genoten, door de commissie ge
boord te worden, het er over een3, dat
Üe commissie wel ernst van haar op
dracht wenschte te maken en dat, met
behoud van haar standpunt, nooit te
zullen advisenreii over te gaan tot het
verstrekken van reederswege van de
vrije voeding, allerminst van de vol
ledige vrije voeding, waarvan de in
williging nog een belangrijk finan
cieel offer bovendien zou vorderen, er
toch wel eenige neiging bestond de het
vorig jaar toegekende voedingsver
goeding van f 5.— per man en per
maand oen weinig te verhoogen en
andere faciliteiten te verlecnen, als
betere verlofregeling en vergoeding
voor direct buiten het bedrijfstaande
werkzaamheden schilderen, bükken
enz., doch alles onder voorbehoud van
nauwkeurige plichtsbetrachting van
het ondergeschikt personeel.
Als resultaat der besprekingen,
werd dan ook, namens de commissie,
door do Vereenigde Reeders het vol
gende rondschrijven verzonden:
overwegende, dal bezwaren tegen
soramigo vigeerende usantiën zijn in
gebracht, waaraan tegemoet gekomen
zou kunnen worden,
overwegende, dat van de 5 vakbon
den zich 4 hebben uitgesproken als
.principieel© tegenstanders van vrije
voeding,
overwegende, dat elders door de
zeelieden tegen de vrije voeding wordt
geageerd en aangedrongen wordt,
hiervooir voedinggeld uit le koeren,
overwegende, dat door al de orga
nisaties wordt erkend, dat de rechts
zekerheid, zoowel van werkgever als
van werknemer, in 't visschcrijbedrijf
te I.Tmuiden onvoldoende is, en deze
factor ouberoken haar nadeel ig het be
drijf beïnvloedt,
Besluit:
a. Onderhandelingen met de vak
bonden te voeren ten doel hebbende
hot sluiten van eene collectiovo ar
beidsovereenkomst, mot gelijktijdige
stichting van oen permanente arbitra
ge commissie, waarin zoowel werk
gevers als werknemers zitting zullen
- hebben.
b. Eene commissie van 5 .personen
to benoemen, welke opgedragen wordt
het onder 'sub a genoemde met den
meest en spoed tot uitvoering te bren
gen.
c. Hangende do bovenbedoelde on
derhandelingen geen wijzigingen in
de bestaande gageè of toelagen te
brengen.
d. Door het aannemen van de onder
sub a b en c genoemde voorstellen te
erkennen, dat daarmede do onderhan
delingen een aanvang hebben geno
men, afgescheiden van het feit, of de
werknemersorganisaties dwairtoe be
reid zijn of niet.
Inzonderheid uit do laatste alinea
blijikt wel, dat dit besluit meer bin
dend was voor de.ireederijen, dan voor
de vakvereenigingen, daar dier al of
niet bereidwilligheid tot het voeren
van onderhandelingen nie's afdeed
aan do erkenning der voorstellen.
Voorat de overweging, neergelegd
in alinea 4, alhoewel sprekende van
de onvoldoende rechtszekerheid van
werkgevers (reederijen) en werkne
mers (zeelieden, enz.) is voor de eerste
de basis geweest waarop zij haair een
drachtig en samenwerkend optreden
bobben gebouwd. En inderdaad, daar
waren zeer ernstige iredenen voor,
want een dergelijk willekeurig, moed
willig verzuimend, brutaal vcrwaar-
loozend opvatten van hunne verplich
tingen, door hot lager trawlerperso-
neel, is zeker niet alleen oenig in den
lande, of bij een.ig dienstverband,
rnaar zou indien nog niet ter elfder
ure werd ingegrepen, tot volslagen
anarchie in het sloomvisscherij bedrijf
hebben geleid. Wat oc/k de gevolgen
.van deze staking mogen zijn, wier. ten
lange loste, na bitteren 6trijd. de zoo
genaamde zege moge ten deel vallen,
indien het niet tengevolge heeft, dat
eindelijk de patroons, de reederijen,
meester van het bedrijf weiden, wat
zij tot heden in naam misschien, doch
inderdaad niet waren, dan zal het
stoomvisscheirijbedrijf te IJmukien
ten ondergang gedoemd zijn. Want.
in trouwe, bij zoodanigen rechtcloo-
zen janboel, kon het l>edrijf niet lan
ger geregeld voorlbestaau. En valt
een groot deel der schuld hiervan op
de meeat willekeurige handelingen
van het opvarend personeel, ook de
reederijen hebben hier de hand in
eigen boezem te steken, om het schul
dig t© gevoelen.
Over <lie willekeurige handelingen
wederzijds zulten we later uitvoeriger
spréken, omdat het allereerst fnuiken
daaryan, zoo niet de directe, dan toch
een indirecte aanleiding tot het wei
geren van do gestelde eischen der
stakers en het krachtdadig optreden
de reederijen is geweest, oin thans to
Inspreken de gevoerde onderhande
lingen tusschen de reederijen en do
stakende zeeliedenvereenigingen, die
helaas geen ander resultaat hebben
gehad, dan het stopzetten van liet
stoomvlssclierijbedrijf met al zijn
droevige gevolgen daarvan.
Inderdaad is door de Vereen igde
reeders niet vervuld, wat door de
commissie van onderzoek uit haar
midden, bij de gevoerde besprekingen
in uitzicht werd gesteld, Til. tegemoet
koming aan den eisch van vrije voe
ding of vergoeding daarvoor.
DE ,-,EASTWELL".
In het „Bericht aan Zeevarenden"
da kennisneming opgenomen, dat
de opruiming van het wrak van de
„Easlwell" zoo ver is gevorderd, dat
hel vaarwater in den havenmond ge
heel vrij is tot 75 M. benoorden de
havenas. De opruiming is dus thans
reeds vrij ver gevorderd.
Toen het "Stoomschip op IC Maart
in den mond van de haven van IJ-
muiden'zonk, lag het aldaar in schui
ne richting ten opzichte van de ha-
vensas en werd daardoor van de -80
M. wijde geul een gedeelte ter breedte
van 40 M. door het voorste gedeelte
van hc-t wrak versperd. Nadat door
belanghebbenden achtereen volgens
met verschillende maatschappijen te
vergeefs getracht was tot een af
doend accoord voor algeheele berging
te komen, werd den 2en April aan
gevangen rnet de opruiming van
Rijkswege, waartoe door den water
staat een overeenkomst werd gesloten
met de aannemers Volker en Bos, die
hunnerzijds het eigenlijke bergings
werk weder opdroegen aan den aan
nemer W. A. van den Tak, te Rotter
dam. De opruiming had plaats met
dynamiet, terwijl tegelijkertijd de la
ding rijst en de inmiddels afgeschoten
wrakstukken met behulp van duikers
werden opgehaald en geborgen.
Daar het nog geheel nieuwe schip
zeer sterk bleek te zijn, waren groo-
tc hoeveelheden dynamiet noodig. Er
is tot nu toe reeds 8000 kilogram dy
namiet verschoten 1 Tijdens het gun
stige seizoen bij eenigszins ruwe
zee is het onmogelijk eenig werk te
verrichten waren somtijds twaalf
duikers, allen onder leiding van den
bekenden Sperling, op het wrak werk
zaam.
Eirtde Augustus was de lading rijst
ruim 40.000 balen uit bet wrak
verwijderd en was de opruiming, wel
ke geschiedde van het voorschip uit,
aldus geleidelijk naar achteren wer
kende, gevorderd tot aan de ketel-
ruimen.
De beide laatste maanden zijn ook
de ketels en de machines opgeruimd,
:oodat men thans tot aan het begin
an "net achterschip gekomen is.
De overblijfselen van het wrak wor
den op een perceel afgegraven duin-
grond opgestapeld, na met een zuur
stof-vlam in zoo handelbaar mogelij
ke stukken te zijn verdeeld.
HEEMSKERK.
Maandagavond is de hooiberging
van den landbouwer Beentjes te
Heemskerk, ten gevolge van het spe
len met lucifers door kinderen, in
brand geraakt en geheel in vlammen
opgegaan. De verzekering is slechts
gering, zoodat de schade nogal groot
moet zijn.
Rechtszaken
DE POSTDÏEFSTAL TE UITGEEST.
Men meldt ons uit Allernaar: Heden
had zich- voor de rechtbank alhier te
verantwoorden de 20-jarige Jacob K.
kantoorbediend© ten postkantore uit
geest, thans gedetineerd In l\ot Huïa
Van Bewaring alhier, wieu ten laste
was gelegd, dat bij te Uitgeest op 29
Juli ji. f 770.80 1/2 a.an bankbiljetten
en muntspeciën, althans omstreeks
dat bedrag, teebehoorend© aan den
Staat der Nederlanden heeft weggeno
men, rnet hot oogmerk zich dat we
derrechtelijk toe te eigenen.
Onder verdenking van zich aan do
zen postdiefstal te hebben schuldig
gemaakt, is J. Res, brievengaarder te
Castricum, vanwaar het geld verzon
den wos, zeven weken preventief op
gesloten geweest in liet huis van be
waring alhier. Kort na zijn ontslag
uit de gevangenis werd K., die inmid
dels naar Utrecht was gedaan, om ei
zijn militieplichten, to vervullen, door
oön particulieren detective in de ge
nie-kazernes te Utrecht tot de beken
tenis gebracht, dien diefstal te heblren
gepleegd,
ij ij een onderzoek in zijn koffers
was een trommeltje met het grootste
deel van het gestolen bedrag, voor den1
-dag gekomen. Bekl. had het gold ge
stolen uit den. postzak, die een kwar
tier onbeheerd had gelegen in't post-
lokaaltje aan het station Uitgeest en
daar Dij op het oogenblik van den
diefstal' buiten dienst was, viel de ver
denking der justitie niet op hom. Als
getuigen waren gedagvaard L. Hos,
de brievengaarder bovengenoemd en
T. Kuiper, brieven bestol ter te Uil-
geest.
Bekl. bêf-ende. Hij had den diefstal
gepleegd dm schulden te betalen en
andere door hem bedreven geld dief
stallen te dekken. Van de opbrengst
had hij goed© ster gemaaM op Entos,
terwijl hij zich een horloge en een ze
gelring jiad gekocht. Kort na zijn
aankomst to Utrecht, alwaar hij mili-
tieplichten moest vervullen, werd bij
gearresteerd.
Na het hooren van den brievengaar
der Res. die: verklaarde het geld ver-
palV.it en verzonden t© hebben naair Uit
geest. en den brievenbesteller Kuyper,
dia den diefstal uit den postzak ont
dekte, kwam het O. M. aan 't woord,
waargenomen dcor rar. Hymans.
Deze wees er op, dat tie 'ernst van
het feit niet zoozeer in den diefstal
moest gevonden worden dan wel
de omstandigheden, waaronder hoi de
lict Is geploegd. Bekl. heeft zich stil
gehouden, terwijl hij wist; dat een
ander (de brievengaarder Res) zwaar
gebukt ging onder verdenking van
den diefstal. Bekl. heeft niet gestolen
uit wanhoop of om zijn familie t© red
den. doch om eenigen tijd ©er. vroo-
tijfc leventje te kunnen leiden, daarbij
d© verdenking kalm op een onschuldi
ge latende rusten. Deze omstandighe
den eischen een zware straf en daar
om vroeg spr. 2 1/2 jaar-gevangenis
straf.
De verdediger mr. A. M, do Lang©
zeide n iet veel tot beklaagdes verdedi
ging te founneri inbrengen. Bekl. ver
diende een behoorlijk salaris ea was
INGEZONDEN MÏEDEDEELTXGEN 30 Cts. per regel.
Generaal Depót, Rotterdam: JOH. P. BERNTSEN, MaaskadeO.Z.
niot blootgesteld aan verleiding, ter
wijl hij -bleef zwijgen, toen men een
ander voor den dader van den diefstal
aanzag. Do wet heeft echter gewild,
dat do stem van den raadsman zich
modi laten hooren en daarom wees
spr. o.a. op de omstandigheden, dat
de deur van het posblOkaal aan het
station te Uitgeest openstond; dat
bekl. ihans'groot berouw heeft en in
ziet zeor verkeerd gehandeld te hebben
door niet uit eigen beweging zich zelf
als dader te hebben aangemeld.
Pleiter drong op deze gronden tot
een lichtere straf aan.
Be -president, mr. Quintus": Waarom
zijl go steeds blijven zwijgen, tóón Res
in hechtenis werd genomen?
Bekl.: Uk durfde niet.
Pres.: Waarom hebt go desnoods
niet anonym aan de justitie geschre
ven?
Bekl.: Ik heb niet gedurfd.
Pres.: Gij zijl vroeger al meermalen
door de justitie gewaarschuwd. Uk heb
zelf als rechter-commissoris dat
daan, toen f 100 verdwenen waren. Ge
zijt teen speciaal nagegaan, doch ©r
is niets uitgekomen. Ho© zijt ge nu
wear tot diefstal vervallen?
Bekl.: Ik ben zoo in de verleiding
gebracht door ika'meraden.
Het onderzoek werd hierna gefloten
en d© uitspraak bepaald op 11 dezer.
VERMISSING VAN EEN POSTSTUK
Men meldt ons uit Alkmaar:
De brievengaarder van Caötricivm,
de 51-jarige ,T. R., die onder .verden
king van zich aan den te Uitgeest ge-
pleegden postdiefstal te heblxMi'--schul
dig gemaakt, onschuldig zeven; weken
beeft moeten doorbrengen in hét Huis
van Bewaring alhier, stond, boeten
voor de rechtbank terecht terzake, dat
li ij te Castricum, o.p een dag in.of om
streeks Februari 1913 opzettelijk een
ingevuld' formulier van reclahie we
gens vermissing uit postzendlngen,
hun door C. J. Bussen op zijn kantoor
ln behandeling gegeven, niet overeen
komstig de bestemming van dat stuk
beeft behandeld, nl. niet heeft door
gezonden aan den directeur van het
postkantoor te Uilgeest, waaronder
het door liem beheerde -hulpkantoor
ressorteert, docli het stuk, aan die be
stemming heeft onttrokken.
Als getuigen waren gedagvaard, C.
J. Bussen, bovengenoemd, hoofd der
openbare lagere school te Castricum,
P. P. Verduin. kantoorbediende ten
bulp'kontore Castricum, de heen* Land-
hout, directeur van bet postkantoor
Uitgeest en Mulder, inspecteur der
posterijen en telegrafie te Amsterdam
terwijl aim de zijde der verdediging,
als getuig© decharge waren bijge
bracht P. J. Mackonbnoh, particulier
rechercheur te Rotterdam en de lieer
Looy, burgemeester te Castricum.
Na het hooren van eenig© getuigen
verklaard© Ree, dat ais er reclame
formulieren t© zijnen kantore w
aangeboden (waarvan hij zich echter
niets herinnerde) hij deze reclames
zeker doorgezonden had en van zoek
raken door zijn toedoen geen sprake
kon zijn.
Het O. M. meende, dat het ten laste
gelegde echter bewezen was en vroeg
<v>n dog gevangenisstraf.
De verdediger mr. dr. J. van Best,
achtte geen schijn of schaduw van
schuld aanwezig en drong op vrij
spraak aan.
Eenigen tijd later uitspraak doen
de. sprak do rechtbank Res vrij.
DIENSTWEIGERING.
Door het Hoog Militair Gerechtshof
werd (naar de Tel. meldt) uitspraak
gedaan in de zaak van J. II,, oud 18
jaren, geboren Ie Amsterdam, kor
poraal bij het 18e regiment infante
rie, die in hooger beroep was geko
men van een vonnis van den krijgs
raad te Haarlem, waarbij hij wegéns
dienstweigering was veroordeeld tot
vijf maanden militaire gevangenis
straf, niet ontzegging van liet recht
om bij de gewapende macht of als mi
litair geëmployeerde to dienen voor
den l ijd van vijf jaren, ter zake dat hij
op 18 Augustus 1913, tijdens een oefe
ning in liet gevechts-exerceeren op
den straatweg van "s-Gruveland naar
Bussum, toen zijn compagnies-com
mandant, de kapitein J. W. G„ zijn
meerdere in rang, hem gelastte den
looppas aan to nemen, uitdrukkelijk
heeft geweigerd aan dien last te vol
doen, zeggende: „met zoo'n klein
stukje brood den geheelcn dag kan
ik geen looppas doen," en hel dan ook
-opzettelijk heeft nagelaten.
Op grond van de overweging, dat
kan worden aangenomen, dut bekl.
door de bij hem bevonden steenpuis
ten eenigszins werd gehinderd in
zijn bewegingen, terwijl ook aanne
melijk ls, dat beklaagde buiten zijn
schuld des morgens niet in de gele
genheid is geweest, om voldoende
oedsel te gebruiken, verminderde
het Hof de militaire gevangenisstraf
tot drie maanden, ingaande 2G Au
gustus 1913, en deed de ontzegging
van het recht om bij de gewapende
macht te dienen, te niet. Het Hof
achtte hem echter ter zake van het
door hem gepleegde feit ongeschikt
om den graad van korporaal tb behou
den on degradeerde hem mitsdien tot
den stand van soldaat.
Gemengd Nieuws
MEVROUW PANKHURST OVER
DEN AANSLAG OP MINISTER
ASQUI-TH.
Mevrouw Pankhurst houdt thans
lezingen te Chicago in Illinois, in
welken staat dezer dagen tén gunste
van het vrouwenkiesrecht is gestemd.
ITaar succes is zeer afwisselend. In
sommige steden had zij een groot ge
hoor, terwijl in andere plaatsen het
succes maar matig was. Intusschen
verklaart zij nogal voldaan te zijn
over de financieele resultaten van
haar campagne, ofschoon zij beleent
niet den grooten toeloop te hebben,
welke zij verwachtte. Op liet verne
men van den aanslag op minister As-
quith in Schotland verklaarde
daarover niet verbaasd te zijn. „Als
minister 'Asqüith geslagen is, dan is
dit omdat hij zich als een schooljon
gen gedraagt. Schooljongens houden
er van dieren te mishandelen en een
pak slaag is het eenige argument,
dat bij vrouwenniartelaars succes
heeft. Men moet ons het stemvee li 8
géven of ons dooden."
Mevr. Pankhurst ..predikt jn Anie-
■ika het rnilitantisme niet. „Het is
niet noodig.verklaarde zij óm
dat ge 'liet stemrecht ook zonder dat
'erlangt" zoo meldt dë Tel.
DE OPENING VAN IIET
PANAMA-KANAAL OPNIEUW
VERTRAAGD.
De jongste grondafschuivingen bij
Cncharaca, in het Panama-kanaalge-
bied, hebben naar de Tel. meldt
de voltooiing van het kanaal en daar
mede de openstelling voor de groote"
scheepvaart opnieuw voor verschei
dene weken vertraagd..
HET PROCES TE KIEF.
Uit Kief wordt aan de „N. R. Ct."
geseind
Professor Troitski, hoogleeraar aan
de Theologische Academie te St. Pe
tersburg, noemde het rapport van
Pranaitis met nadruk onjuist.
Hij verzekerde, 'dat noch de Tal
mud, noch de Kabbala, noch eenig
ander godsdienstig boek van de Israë
lieten de veronderstelling van hel be
staan van ritueele moorden toelaat.
Het getal .13 speelt in de mystiek
van de Talmud geen rol. Geen enke
le ritueele moord, waar in de ge
schiedenis sprake van i3, is inder
daad te bewijzen.
Kokoitsof, lid van de Academie van
Wetenschappen to St. Petersburg,
sluit zich bij hel rapport van profes
sor Troitski aan.
EEN TELEURGESTELDE
MINNAAR,
een nian van 32 jaar, heeft in een eet
huis te Parijs verscheidene revolver
schoten geiosi op zijn gewezen ver
loofde, een vrouw van 26 jaar, die er
m«t haar nieuwen verloofde zat te
eten. Beiden zijn zoo ernstig gekwetst,
dat er zoo goed als geen hoop be
staat hen in het leven te houden. De
moordenaar heeft, nu den dubbelen
moordaanslag gepleegd te hebben,
zich een kogel in het hoofd gejaagd
en was terstond dood.
(N. R. Ct.)
MILITAIR GEHEIM GESTOLEN?
Uit Keulen wordt aan d© „N. R.
Ct." geseind:
D© Rheihisch-Weslfalische Zeitung
verneemt uit Duisburg het gerucht,
dat uit het militaire laboratorium.al
daar een automatische ontsteker is
gestolen, welks constructie geheim
incest blijven. Verscheiden© huiszoe
kingen zijn gehouden, doch tever
geefs.
Aan het personeel van het laborato
rium is het zwijgen opgelegd,
OPSTAND OF DER DE BEVOLKING.
D© bewoners van het dorp Boliulos
bij Huelva zijn in opstand gekomen
tegen het gemeei tebestuur.
Het raadhuis werd vernield en
werden schoten gewisseld met de gen
darmerie. Twee personen zijn ge
kwetst.
TWEE KINDEREN DOOR HUN
VADER VERDRONKEN.
Zondagochtend heeft zich in de wo
ning van den decoratieschilder. Mark-
8cho3sea te Dresden, eem vreeselijk
drama afgespeeld, zoo meldt ae "rei.
De schilder was sinds 1 tuigen tijd
werkloos en zijn vrouw was gedwon
gen voor het levensonderhoud dor
familie te zorgen. Zij was daarom
veel van huis, wat Markschessel bui
tengewoon ontevreden maakt©, oïndat
hij daardoor genoodzaakt was op de
kinderen te passen. Toen zijn vrouw
Zondagochtend vroeg de deur was uit
gegaan, om kranten' rond t© brengen,
baalde Markschessel twee van zijn
kinderen, respectievelijk zes en vijf
jaar oud, uit hun bedjes en hield liij
hun hoofdjes zoolang in een badkuip
rnet water, tot de kleinen verdronken
•en. Daarop legde hij de beide lijk
jes naast de kuip en wilde hij zijn
driejarig zoontje hetzelfde lot doen
ondergaan. Deze bood echter vertwij
felden tegenstand en riep zoo hard
om hulp, dat liet 10-jarige dochtertje
en een ander knaapje van 3 jaar in
een aangrenzend© kamer wakker wer
den en toesnelden. Toen zag Mark
schessel van verdere moordplannen af
hing hij zichzelf in bet woonver
trek op.
MIJNWERK ERSSTAKING.
- Uit Bergen meldt een telegram:
In de kolenmijn van de Borihage
werd de aangekondigde loonsvermin
dering met 10 pCt. ingevoerd; onge
veer 2000 werklieden in de kolenmijn
van Flenu weigerde af te dalen en
kondigden de staking af. Men vreest
voor uitbreiding van de beweging.
BRAND TE LUBECK.
De Francb© bladen "bevation een ie
le? ram uit Lvlieck mededeelend© dat
er een brand beeft gewoed in de hout-
ioodsen, waardoor ook zes huizen in
de asch zijn gelegd.
De schade bedraagt 1.500.000 lires.
BRAND IN PETROLEUM-
MIJNEN.
Uit Boecharest wordt geseind:
Gemeld wordt, dat Zondagavond te
Moreni een ontploffing ontstond in
een pelroleumputdaardoor ontstond
brand, die zich snel uitbreidde tot
de andere patten èn een grooten om
vang aannam.
Thans staan vijftien putten in
brand. Het geheel© dal en dé omlig
gende heuvels branden. Het zal zeei
moeilijk zijn den brand meester te
worden, daar de gehcele streek in
brand staat. Uit alle putten blijft
voortdurend petroleum opspuiten.
Do Coiumbia-maatschappij publi
ceert een telegram uit Boecharest,
waarin wordt bericht, dat de scha
de, ontstaan door den brand in de
sondes, geraamd wordt op G0.000 lei.
Er zullen ongeveer twaalf dagen ge
moeid zijn met het herstellingswerk.
Pers-Overzicht
DE COALITIE.
De Standaard driestarl:
Dat de coalitie op haar laatste bee-
nen loopt, is voor niemand moer een
geheim. Althans bij de stembus. Ook
al mocht ze in de Slóten-Generaal, ge
lijk we hopen, blijven en zich sterken
Evenredige vertegenwoordiging is
op 't komen, en dan natuurlijk stelt
elke partij bij de. stembus haar eigen
mannekens; iets wat vooral in de IV
K. Staatspartij reeds nu tot bereke
ning: van de dan -vermoedelijk te
verwachten uitkomst uitlokt.
Het is dan ook te verstaan, dat
men vooral van die zijde de revisie
van art. 80 mét zekere ingenomenheid
inwacht, mits met evenredige verte
genwoordiging. Vermoedelijk toch dat
men van Roomsche zijde alsdan, zon
der eenige hulp van buiten, houdt
wat men beeft, herwint wal
men in Juni verloor, en nog vier nieu
we zetels op den koop toe kan bezet
ten.
Naar bet schijnt, gaf dit'schoon
vooruitzicht nu reeds aan de redactie
van hei Centrum zekere aanleiding,
om liefst, wat er ook 'gebeure, zonder
veel- oponthoud, op dit doel aan te
sturen, en desnoods het Ondenvijsge-
ding'er tijdelijk voor in den steek te
'"ten.
Is dit zoo, dan zullen wc ons daar
op geen enkele aanmerking veroor
loven. Wij spraken ten deze alleen
voor wat aangaat de anti-revolutio
naire partijen zullen ons wel wach'
ten - op de Christelijk-Historische
Unie of op de R. Ka tb. Staatspartij
critiek te oefenen,
•Haar plan voor dë toekomst ont-
werpe elke partij zelve.
Alleen maar: wil - het ons vóórko
men, dat het Centrum" dan tóch, oer
ze verder hiertoe overgaat, wel zou
doen, met van zijn vroegereiv bondge
noot om eenigszins hartelijker af
scheid te nemen, en bet niet af te
doen rnet wat ten. slotte lijken kon
op een kaartje met p. p. c
Bij ons primeerde steeds, en pri
meert nog, de onderwijskwestie boven
de electorale. Liefst zien wc- beide in
't span loopen. Maar gaat dit mei,
en komt het tot een niet af te weren
botsing, dón "schijnt ons hel afspan
nen van de electorale merrie voor het
oogenblik-geraden, en gaan wc alleen
met onzen schoolhengst desnoods
door.
Metterdaad verkeerden we m de
meeniDg, dat over dit vraagstuk op
heel de Rechtscbe linie evenzoo bui
ten onzen kring gedacht werd.
Thans schijnt dit niet zoo. zeker
meer het 'geval' te zijn.
Niet, men-versta ons wel, alsof de
Anti-revolutionairen nu reeds een
non possum us op de deur van hun
Club wLUêu spijkeren.
Óp dit oogenblik kan nog niemand
zeggen, wat hij straks zal moeten
doen en wat hij straks mijden zal.
Al wat toi dusver uit de pen kwam,
kon niet anders dan conditioneel zijn.
En wat nu conditioneel gepo
neerd werd, kan eerst door de uit
spraak xran het Kabinet, die we straks
inwachten, overgaan i'u den vorm van
besluit.
EVENREDIGE VERTEGEN
WOORDIGING.
Hel (R.-K.) „Huisgezin" schrijft-
Wij behooren niet tot hen, die,
mocht een voorstel tot wijziging van
artikel 192 der Grondwet in onzen
geest achterwege blijven, nu reeds
onze medewerking aan de oplossing
van het kiesrechtvraagstuk onherroe
pelijk weigeren.
Ook hierom niet. omdat -dan de in
voering van evenredige vertegenwoor
diging alweer wie weet voor hoe
langl verschoven wordt.
Was er evenredige vertegenwoordi
ging geweest, we zouden bij de ver
kiezingen van dezen zomer geen min
derheid zijn geworden.
De cijfers hebben het uitgewezen.
Behalve dit zouden bij een evenre
dig kiesstelsel een aantal stemmen,
nu op candidalcn der linkerzijde uit
gebracht, aan rechtsche candidaten
zijn ten goede gekomen.
Bij evenredige vertegenwoordiging
zou het droevig gehaspel; dat we de
zen zomer beleefd hebben en dat ln
den driehoek Leiden—OmmenEde
culmineerde, maar ook elders, mot
narne in Friesland optrad, zijn ach
terwege gebleven.
Ook"bij volgende verkiezingen slaan
we, blijft het meerdcrheidsstelsel be
houden, voor hetzelfde gevaar, dat
eerder verscherping doet duchten dan
dat hel belooft af le nemen.
De vergadering der Christclijk-His-
torische Unie in Friesland is daarvan
een bewijs,
Een evenredig kiesstelsel snijdt
juist hei grootste gevaar ai, dat ao
meerderheid der rechterzijde en haar
eenheid bedreigt.
Ook dit rnoet worden in liet oog
gehouden bij de overweging der
vraag, of wij ons in een gegeven ge-
val tegen een oplossing van het
kiesrcciitvraagstuk mordicus moeten
verzetten.
DE GROOTE VERGISSING.
De Telegraaf schrijft:
In de Memorie van Toelichting van
het ontwerp tot aanvulling van liet
Xe hoofdstuk der Staatsbogrooting
voor 1913 deelde ininiser Talrna me
de, dat hot aantal rente-trekkers vol
gens art. 369 der Invaliditeitswet
door prof. Kluyver werd geschat op
25.090. Maar, zoo voegde do minister
er bij, liet kan hooger of lager zijn.
Lager is 't echter niet.
Dan hooger?
Minister Treub deelt rnede in z'n
Nota van Wijziging van bovenbedoeld
ontwerp, dat het aantal vermoedelijk
zal bedragen... 70.000 Er is hier dus
alle reden om van de groote vergis
sing te spreken Minister Treub vraagt
dan thans ook een bedrag aan van
840:000, alleen voor de maand De
cember 1913 of liefst 530.000 méér
dan minister Talma op grond van de
groote vergissing had aangevraagd.
Art. 309 treedt 3 December a.s. in
werking en op 9 December zullen de
pensioenen voor liet eerst worden
uitbetaald.
Bij de 1840 000 zijn inbegrepen
f250.000 aLs kosten van voorberei
ding. liet eigenlijke pensioen-bedrag
bedraagt dus voor December bijna
G tori. Naar dezen maatstaf berekend,
zullen de kosten van de nieuwe be
paling bedragen over 1914 niet min
der dan ongeveer 71/2 millioen gul
den, zuiver aan uitgekeerde pensioe
nen. Terwijl minister Talma volgens
z'n raming had gerekend op ruim
2'1/2 millioen.
De groote vergissing is inderdaad
voor het nieuwe kabinet geen mee
valler.
Letteren en Kunst
DE HAAGSCH.B SCHOUW-
BURG-QUAEST1E.
Het bestuur van de Nederlandse!»
Tooneelkunstenaarsvejeeniging heeft
zich tot den Raad der gemeente 's-Gra-
venhage gewend met een adres, waar
in gewezen wordt op den gevaarlij
ken toestand in den ouden Gemeen
telijken Schouwburg te 's-Gravenhage
door de te nauwe toegangswegen
(gangen en trappen) tot Me kleedka
mers, die met bel oog op brandgevaar
een ernstige bedreiging voor het leven
der tooneelspelcrs vormen. Ook de
kleedkamers laten veel te wenschen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per rezel.
Als gij nw kind
gezond, vroolijk enfrlsch
van geest wilt zien op
groeien, geeft het dan Dr.
HOMRfiEL'S Haemetogen.
WAARSCHUWING 1
Men vrage uitdrukke
lijk den naam
Dr. HOMMEL.
ly
Stoomvaartberichten
STOOMV.-MIJ. NEDERLAND.
liet st. Batjan arriveerde 2 Nov. v.
Amsterdam te Batavia.
Het st. BïJIiton (thuisreis) vertrok I
November van Padang.
liet st. Koning Willem I (thuisreis)
vertrok 3 Nov. van Port Said.
Het st. Prinses Juliana (uitreis)
vertrok 3 Nov. van Algiers.
Ilctst. Rembrandt arriveerde 4
Nov. van Batavia te Amsterdam.
Het st. Banda (thuisreis) vertrok 4
Nov. van Genua.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Kei st. Bengalen (uitreis) passeer
de 3 Nov. Gibraltar.
Het st. Medan (uitreis) arriveerde 4
Nov. to Padang.
Ilet st. Tainbora (uitreis) arriveerde
4 Nov. te Port Said.
liet st. Wilis (thuisreis) arriv. 3 No
vember 7 u. n.m. le Marseille; zette
de reis voort.'
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Het st. Amsteldijk, van Philadel
phia naar Rotterdam, passeerde 4 No
vember 7 uur 10 voorm. Dover.
KON. HOLL. LLOYD.
Het st. Frisia (uitreis) vertrok 3
Nov. van Lissabon.
Het st. Kcnnemerland (uitreis) ver
trok 3 Nov, van Las Pabnas.
STOOMV.-MIJ. OCEAAN.
Het st. Teènkai, van Java naar
Amsterdam, vertrok 4 Nov. von Mar
seille.
Het et. Atreus, van Japan en Pe-
«ang naar Londen en Amsterdam)
passeerde 2 Nov, Gibraltar.
